Scholia in Iliadem

99. ἐκδῦμεν] παροξυτονητέον τὸ “ἐκδύμεν” ἔστι γὰρ ἀπὸ τοῦ ἐκδύμεναι ἀπαρεμφάτου, ἵνʼ ᾖ ὁ λόγος, ἡμῖν δὲ γένοιτο ἐκδῦναι τὸν ὄλεθρον. καὶ λείπει τὸ εἴη. εἰ γὰρ τοῦ δύοιμεν εὐκτικοῦ συγκοπὴν αὐτὸ φήσομεν, οὐ κατάλληλος ἔσται ὁ λόγος.

101. ὣς οἳ μὲν τοιαῦτα—Αἴας δʼ οὐκέτι μίμνε] μέτεισιν ἐπὶ τὴν μάχην, ὅπως τὴν ναῦν ἐμπιπραμένην δείξας Ἀχιλλεῖ τὸν Πάτροκλον ἐξαγάγῃ. καλῶς δὲ τῇ ἐκλογῇ τῶν ὀνομάτων χρῆται· φυγὴν γὰρ οὐκ ὠνόμασεν, ἀλλʼ ὅτι μένειν οὐκ ἠδύνατο καὶ τὰς πολλὰς αἰτίας ἐπάγει. θαυμάσιον δὲ τὸ κατὰ τὴν ἀπαγγελίαν· εἰώθασι γὰρ οἱ ποιηταὶ φαντασίαν παρέχειν τῷ λόγῳ ἐπὶ τροπικὰ χωροῦντες, καὶ παρὰ τῷ Ὁμήρῳ ἐστὶ πολλὰ τοιαῦτα· ἐνθάδε χωρὶ παραβολῆς καὶ πάσης τροπικῆς ἀπαγγελίας ἐπῆρται ὁ λόγος, ἀπʼ αὐτῶν τῶν πραγμάτων γινομένης τῆς φράσεως.

**ὣς οἳ μὲν τοιαῦτα] πῶς πάντα ὑπισχνούμενος εἰδέναι οὐ λέγει ταῦτα; λέγομεν ὅτι πράγματα μὲν μνημονεῦσαι ῥᾴδιον, οὐ μὴν λόγους· ἀφανίζονται γὰρ τὰ ἔπη πτερόεντα ὄντα.

102. βιάζετο γὰρ βελέεσσιν] ὑπὸ βελῶν κατεπονεῖτο· τρωτὸς ἦν ἄρα· καὶ “ὅσ〈σ〉ον ἐμῇ κεφαλῇ περιδείδια, μή τι πάθῃσιν ” (Il. 17. 242).

103. δάμνα μιν Ζηνός τε νόος] μέγιστον ἐγκώμιον τοῦ Αἴαντος, ὅτι καὶ πρότερον καταστασιασθεὶς ὑπὸ Διὸς ἐπέμενεν.

104. βάλλοντες] πρὸς ἐπίτασιν ἐπλεόνασε τῷ ῥήματι, “βάλ- λοντες” λέγων καὶ “βαλλομένη” (105) καὶ “βάλλετο” (ib.)· ἀμίμητα δὲ ταῦτα καὶ γραφεῦσι καὶ πλάσταις.

δεινὴ δὲ ] τοῦτο τῆς

καναχῆς ἐπίθετον. διὸ σὺν τῷ ν. §. καὶ μὴ ψαύοντες μὲν ἀκοντίζουσι τὴν κεφαλήν, ψαύοντες δὲ ἐρείδουσι τὴν ἀσπίδα, ὃ δὲ ἔστηκεν ἀκίνητος [τὴν προσβολήν]. καὶ ἔστιν αὐτὸν παραβάλλοντας τῷ Ἕκτορι τὴν ὑπεροχὴν γνῶναι· ὃ μὲν γὰρ ὑπὸ Διομήδους τὴν κόρυθα θλίβεις σκοτοδινιᾷ, ὃ δὲ ὑπὸ πολλῶν βαλλόμενος ἀνέχεται.

106. καὶ φάλαρʼ εὐποίητα] ἄμεινον οὕτω γράφειν, ἵνʼ ᾖ ‘καὶ ἡ Α~Β+ πήληξ ἐβάλ〈λ〉ετο καὶ τὰ φάλαρα.ʼ ἡ πήληξ μὲν οὖν εἰς ὃ τὸν λόφον τιθέασι, φάλαρα δὲ τὰ κατὰ τὰς παρειὰς πίπτοντα μέρη διὰ τὸ φανὰ εἶναι καὶ λαμπρά· ὡς δὲ ὁ Θρᾷξ, ὁ ἑκατέρωθεν αὐτῆς κόσμος.

ὃ δέ] ὡς περὶ ἑτέρου· ὅμοιον δέ ἐστι τῷ “ὃ δʼ ἐρεύγετο οἰνο- βαρ〈ε〉ίων” (Od. 9. 374).

107. ἔμπεδον—ἔχων σάκος] διὰ τὸ μὴ ἔχειν τοὺς διαδεξομένους ὁπλοφόρους πλησίον, “οἵ οἱ σάκος ἐξεδέχοντο, ὁππότε μιν κάματός τε καὶ ἰδρώς” (Il. 13. 710, 1). §. “πάντῃ δέ” (111) ἀντὶ τοῦ γάρ. §. ἐπαινεῖται δὲ ὁ τόπος ὡς καὶ ζωγραφίας ἐναργέστερον ἔχων. οὐδὲ δύναντο ἀμφʼ αὐτῷ πελεμίξαι] τὸ περὶ αὐτῷ σάκος οὐδʼ ὅσον ἐδύναντο κινῆσαι.

108. ἐρείδοντες] πατάσσοντες. κυρίως δὲ ἐρεῖσαι τὸ ἐκ χειρὸς [*](B=) πατάξαι. εἴρηται δὲ καὶ ἐπὶ βολῆς· “καὶ διὰ θώρηκος πολυδαι- δάλου ἠρήρειστο (Il. 3. 358).

112. ἔσπετε νῦν μοι, Μοῦσαι] ὡς παράδοξον μέλλων λέγειν τὴν [*](Β=) ὑποχώρησιν Αἴαντος τὸν ἀκροατὴν προσεκτικώτερον ποιεῖ τοῖς παρὰ Μουσῶν λόγοις. συνέτεμε δὲ τὸ προοίμιον ἐπειγόμενος τῷ καιρῷ· ἐκεῖνος μὲν γὰρ ὁ λόγος (Il. 2. 484) ἐδεῖτο τερατείας ἐξαρίθμησιν ἔχων νεῶν καὶ ἡγεμόνων, ὃ δὲ μιᾶς νεὼς ἐμπρησμόν.

114. δόρυ μείλινον] οὐδʼ θεῷ εἰξεν, εἰ μὴ ἀχρεῖον αὐτῷ [*](B=) γέγονε τὸ δόρυ.

μείλινον ἄγχι παραστάς] πάλιν ἐπὶ τὸ κινδυνωδέστατον προήγαγε [*](B=) τὴν ὑπόθεσιν· παράδοξον γὰρ τὸ ἐγγὺς παραστῆναι τὸν Ἕκτορα. ἀλλʼ οὐδετέρου τρῶσιν ὑπέθετο, τοῦ μὲν διὰ τὴν ὑπεροχήν, εἰ καὶ ὑπὸ θεοῦ νῦν καταστασιάζεται (103), τοῦ δὲ διὰ τὴν ἀπὸ τοῦ Διὸς βοή- θειαν. ἀλλʼ ἔδει τὸν ἕτερόν γε βλαβῆναι ἐκ τῆς κλάσεως. διὰ μέσου οὖν ἐχώρησε τὴν ὑποχώρησιν Αἴαντος τῷ δόρατι περιθείς.

115. παρὰ καυλόν] “ καυλόν” τὸ καθιέμενον μέρος εἰς τὴν ἐπιδο- [*](B=) ρατίδα.

116. ἀπάραξε] εἰ ἀπήραξεν, πῶς ἐπιφέρει “τῆλε δʼ ἀπʼ αὐτοῦ [*](Α+Β–) [*](1. καὶ φάλαρα A B: καφάλαρʼ ‖ ἵνʼ ᾖ B: ἵνα ‖ 9. ὅτε ‖ 11. ἐναργέσ- τερον Bekker: ἐνεργέστερον ‖ 15. εἴρηται scripsi: εὔρηται ‖ 20. ἐδέετο ut B ‖ 21. νηῶν ‖ 22. οὐδὲ θ. ut B ‖ 23. ἐγένετο B ‖ 25. παραστῆσαι B ‖ 28. ἀλλʼ ἔδει scripsi: ἔδει γὰρ B, ἀλλʼ ἐπὶ ‖ κλάσεως B: ἐμπλάσεως )

117. πῆλε] ἐκράδαινε πρὸς τὸ διαγνῶναι εἰ τέλεον ἠχρείωται· διασείσαντος δὲ αὐτοῦ ἀπέρριπται ἡ αἰχμή. οἳ δὲ τὸ “κόλον ” ‘ κο- λοβωθησόμενον·” οἳ δὲ προειρῆσθαι τὸ κεφάλαιον, ἐπανειλῆφθαι δὲ ὡς γέγονεν ἕκαστον, ὡς ἐπὶ τοῦ “ὣς πολέας πέφνοντα Μενοιτίου ἄλκιμον υἱὸν Ἕκτωρ Πριαμίδης σχεδὸν ἔγχει θυμὸν ἀπηύρα” (827)· καὶ ἔτι ξῆ Πάτροκλος. οἳ δὲ “τῆλε δʼ ἀπʼ αὐτοῦ” τὸν “δέ ” ἀντὶ τοῦ γάρ φασιν.

αὕτως] δίχα μάχης, ἐπεὶ διάπειρα.

κόλον δόρυ] ἕως νῦν παρὰ Ἴωσιν οἱ κολοβοκέρατοι κριοὶ ‘κόλοι’ λέγονται.

119. γνῶ δʼ Αἴας] ἑώρα γὰρ καὶ ἔβλεπεν, ὅτι παντελῶς τῆς μάχης τὰ ἐνθυμήματα ἠλάττου καὶ ἠφάνιζεν ὁ Ζεύς, τοῖς δὲ Τρωσὶν ἠβούλετο νίκην· ἢ μᾶλλον ‘τὰ τῶν μαχομένων ἐνθυμήματα ἠλάττου.ʼ

ῥίγησεν] οὐ τὸν Εκτορα, ἀλλὰ τὰ τῶν θεῶν ἔργα. καὶ σχεδὸν μὲν νενίκηται, ἡ δὲ νίκη οὐ τοῦ ἝΕκτορος ἀλλὰ θεῶν.

120. κεῖρε] παρατατικός· τὸ γὰρ ἑξῆς ἐστιν, ἔγνω Αἴας εἰς ἄπορον ἥκουσαν αὐτῷ τὴν μάχην, ὡς μηδὲν δύνασθαι ἔτι μηχανήσασθαι. τοσοῦτον ἄρα ἐφεστὼς ὠφέλει· ὥστε καὶ τὸ ἐν ἀρχῇ“ὣς οἱ μὲν περὶ νηός” (1) εἰκότως ἐξηκούομεν περὶ τοῦ Αἴαντος καὶ πάντων τῶν Τρώων.

122. χάζετο δʼ ἐκ βελέων] οὐκ εἶπεν ‘ἐκ νεῶν.ʼ

123. τῆς δʼ αἶψα κατʼ ἀσβέστη] μόνως “ἀσβέστη” ἀναγνωστέον· οὕτω εἴωθε λέγειν “ἄσβεστος δʼ ἄρʼ ἐνῶρτο γέλως (Il. 1. 599) καὶ “φλογὶ 〈ε〉ἴκελος Ἡφαίστοιο ἀσβέστῳ” (Il. 17. 88)· καὶ τὸ σχῆμα Ὁμηρικόν, καθάπερ τὸ “ ῥεῖα δʼ ἀριγνώτη πέλεται” (Od. 6. 108) ἀντὶ τοῦ ἀρίγνωτος.

〈κατ᾿〉ἀσβέστη] δυσκατάσβεστος. οἳ δὲ τάχιστα κατασβεσθη- σομένη.

κέχυτο] ἐμφαντικῶς τῷ ῥήματι ὡς ἐπὶ ὑγροῦ καταχυθέντος ἔφη [*](B=) τὴν διάδοσιν τοῦ πυρός· τὰ γὰρ ὑπεκκαύματα καὶ ἡ καιομένη ὕλη εὐδιάλυτος εἶναι διά τε τὰ ξύλα καὶ τὸ χοῖπμα τῆς πίττης.

125. μηρὼ πληξάμενος] ὢ τῆς συμφορᾶς, ὅπου γε καὶ Ἀχιλλέα [*](B=) εἰς τοιαύτην ἐπάγει μεταβολήν.

126. ἱπποκέλευθε] ἐφʼ ἵππων τὴν πορείαν ποιούμενε.

127. ἐρωήν] “ἰωήν” ὁρμήν, παρὰ τὸ ἰέναι.

128. μὴ δὴ νῆας ἕλωσι] μέμνηται τῶν λόγων ἑαυτοῦ· ἠπείλει [*](B=) γὰρ μὴ πρότερον ἐξελεύσεσθαι, πρὶν ταῖς ναυσὶν ἐπελθεῖν τοὺς Τρῶας “κατά τε 〈σ〉μῦξαι πυρὶ νῆας” (Il. 9. 653).

φυκτὰ πέλωνται] ὅτι ἀντὶ τοῦ πέληται.