Scholia in Iliadem

58. * Πορφυρίου. πᾶσαι δʼ ἀΐγνυντο πύλαι, ἐκ δʼ ἔσσυτο λαός] οὐ λέγει περὶ τῶν ἐν Ἰλίῳ πυλῶν μόνον, ἀλλὰ καὶ περὶ τῶν ἐν τῷ ναυστάθμῳ τῶν Ἑλλήνων, οὐδὲ λαὸν τὸν Τρωϊκὸν μόνον, ἀλλὰ καὶ τὸν Ἑλληνικόν· τούτῳ γὰρ ἀκόλουθον καὶ τὸ “οἱ δʼ ὅτε δή ῥʼ ἐς χῶρον ἔνα ξυνιόντες ἵκοντ.” εἶτα ἐπάγει ὅτι συνέβαλλον παντάπασι τὰς ἀσπίδας ταῖς ἀσπίσι, τὰ ἔγχη τοῖς ἔγχεσι, τὰς δυνάμεις ταῖς [*](16 et 29. *Πορφυρίου] om. κειμένῳ πῦρ 19. ἄριστον VilI.] ὔριστον ἅμʼ ἠοῖ 34. ταῖς ἀσπίσι Bekk.] ταῖς om.)

62. ἐξ ἐπαναλήψεως αἱ ἀσπίδες· καὶ γὰρ καὶ ῥινοὺς τὰς αὐτάς φησι. τὸ δὲ ἔπληντο πρὸς φαντασίαν τῶν ῥηθησομένων· ὅμοιον δέ ἐστι τῷ, “ἀσπὶς ἄρʼ ἀσπίδʼ ἔρειδε᾿ (Il. 13,131). πρὸ δὲ τοῦ κατὰ μέρος ἐξαίρει τὸν τῶν ἀκροατῶν νοῦν.

66. τὴν μέχρι μεσημβρίας λέγει αὔξησιν, ὡς σφαιροειδῶς τῷ οὐρανῷ προσαναβαίνοντος τοῦ ἡλίου. ἱερὸν δὲ διὰ τὸ ἐν τούτῳ τοῖς θεοῖς θύειν· τὸ γὰρ μεσημβρινὸν τοῖς κατοιχομένοις ἐνέμετο. πρὸς πίστιν δὲ καὶ τὸν καιρὸν ἔλαβεν. ἠὼς δὲ σημαίνει τὸν ὄρθρον, καὶ τὴν ἕως ἕκτης, καὶ τὴν ἡμέραν. εἰς τρία δὲ διαιρεῖ τὴν ὅλην περίοδον τῆς ἡμέρας· “ἢ ἠὼς ἢ δείλη ἢ μέσον ἦμαρ” (Il. 21, 211).

68. γινώσκει καὶ μεσουράνημα, ὃ καὶ νῦν δηλοῖ· ἔστι δὲ τὸ ἴσον ἀπόστημα ἀνατολῆς τε καὶ δύσεως. δείκνυσι δὲ διὰ τοῦ ἀμφιβε- βήκει ὅτι μείζων ὁ ἥλιος τοῦ οὐρανοῦ· τὸ γὰρ ἀμφιβῆναι μείζονός ἐστι περὶ ἔλαττον, ὡς λέοντες μὲν σκύμνοις περιβαίνουσι, κύνες δὲ σκύλαξιν.

69. * τάλαντα] ποιητικῶς τὸ δισταζόμενον ἐπανάγει τῷ ζυγῷ. οἱ Στωϊκοὶ δέ φασιν ὡς ταυτὸν εἱμαρμένη καὶ Ζεύς. διττὸν δὲ τὸ τῆς Μοίρας ἀπαράβατον, ὡς τὸ δεῖ θνητὸν ὄντα ἀποθανεῖν, οὗ οὐδὲ Ζεὺς κρατεῖ, ὡς ἐπὶ Σαρπηδόνος· τὸ δὲ ταχὺ ἢ βραδὺ, ὡς ἐπὶ Ἀχιλλέως, οὗ κρατεῖ Ζεύς. ταῦτα μὲν οὖν λεγόμενα ἔχει φαντα- σίαν, δρώμενα δὲ οὐδέν ἐστι διὰ τὸ σύνηθες.

70. * Πορφυρίου. πῶς δύο κῆρας ἐντίθησιν ὁ Ζεὺς ὥσπερ ἀνὰ μίαν ἑκατέρου στρατοῦ, ἐν δὲ τοῖς ἑξῆς (73) πλείους αὐτάς φησιν “αἱ μὲν Ἀχαιῶν κῆρες ;” ὅτι αἱ δύο καὶ πολλαὶ ἂν εἶεν· λέγομεν γοῦν διττὰ πράγματα. πλειόνων δὲ ἔμφασιν διδόντος τοῦ ὀνόματος, εἰκότως ἐν τῇ μεταλήψει πλέονας εἶπεν. ἔστι δὲ τὸ σχῆμα συνεκδο- χικῶν σχημάτων ἕν. κὴρ δὲ εἴρηται παρὰ τὸ καίω. διὰ πυρὸς γὰρ ἐθάπτοντο. εἰ δὲ τὴν ψυχὴν δηλοῖ, παρὰ τὸν κηρόν· δίκην γὰρ αὐτοῦ τὰ μαθήματα ἐν ἑαυτῇ ἀπομάττεται.

*Πορφυρίου. πρὸς Αἰσχύλον ψυχοστασίαν γράψαντα· καὶ τὸ κῆρ [*](33. *Πορφυρίου] om. sed habet 8. *τὴν] τὸ 16. *τοῦ] om. lemma ἐν δʼ ἐτίθει δύο κῆρε 25. *Πορφυρίου] om.)

72. αἴσιμον ἦμαρ] οὐκ ἄρα, φησὶν, ἐχαρίσατο τῇ Θέτιδι, εἰ μοιρίδιον ἦν. φαμὲν δὲ ὅτι εἰς ἐπίτασιν τῆς Μοίρας καὶ αὐτὸς ὁπλίζεται κατʼ αὐτῶν· ὅπερ ἦν τῆς χάριτος.

73. αἱ μὲν Ἀχαιῶν κῆρες] ὅμοιόν ἐστι τῷ “δύω δέ τε θύραι εἰσὶν, αἱ μὲν πρὸς Βορέαο καταιβαταὶ ἀνθρώποισιν” (Od. 13, 109), οἷον δύο μὲν τὰ μέρη, ἀρκτικὸν καὶ μεσημβρινὸν, καὶ δύο θυρῶν ἔξο- δοι, εἰς δὲ τὸ κατὰ μέρος πλείονες αἱ κῆρες. ἀπὸ μὲν οὖν τοῦ ζυγοῦ τὸ μέγεθος τοῦ ταλαντεύοντος δηλοῖ· ἐπειδὴ δὲ τὰ ἐπίγεια θνητὰ, τὰ μὲν δυστυχῆ πλησιάζει τῇ γῇ, τὰ δὲ εὐτυχῆ μετεώρῳ τῇ πλάστιγγι ἕπεται. τὸ δὲ ἐξέσθην ἀντὶ τοῦ ἕζεσθεν ὡς ἄερθεν· ὅμοιον δέ ἐστι τῷ “μιάνθην αἵματι μηροί” ἀντὶ τοῦ ἐμιάνθησαν.

75. * Πορφυρίου. πῶς ἔφη τὸν κεραυνὸν σέλας δαιόμενον; σέλας μὲν γὰρ ἡ φωτὸς ἔλλαμψις· καυθεῖσα δὲ καὶ ἐκπυρωθεῖσα κεραυνὸς γίνεται, καὶ οὐκ ἀστραπὴ μόνον.

τὸ σέλας δηλοῖ τὴν ἔλλαμψιν· βουλόμενος οὖν εἰπεῖν ὡς οὐκ ἦν ἀστραπὴ τὸ γενόμενον, ἀλλὰ κεραυνὸς μετὰ τὴν βροντὴν, προσέθηκε τὸ δαιόμενον· ἡ γὰρ πρὸ βροντῆς ἀστραπὴ οὐ κεραυνός· μετὰ γὰρ τὴν βροντὴν ὁ κεραυνὸς, ὅς ἐστι καυστικός.

77. καὶ πάντας] δαιμονίαν ὑποφαίνει τῶν Ἀχαιῶν τὴν φυγὴν, αὔξων αὐτούς· ἑτέρου γὰρ ὑποχωροῦντος καὶ οἱ λοιποὶ τοῦτο ποιοῦσι. δόξαν γὰρ ἔχουσι περὶ αὑτῶν ὡς οὐδείς ἐστι φυγοπόλεμος, ἀλλʼ ἕνα θυμὸν ἔχουσιν. ὅταν οὖν ἴδωσι τοὺς ἀρίστους ὑποχωροῦντας, οὐκ ἐξ ἀναλκίας ὑποπτεύουσι φεύγειν, ἀλλὰ θεομηνίαν νοοῦσιν εἶναι· ὃ γέγονε καὶ νῦν.

78. ἔνθʼ οὔτʼ Ἰδομενεὺς] ὡς φιλέλλην παρατρέχει τὰ δυσχερῆ. ἐπʼ ὀλίγα πρόσωπα τὴν ἧτταν φέρων. καὶ ἡ ἐκλογὴ δὲ τῶν ὀνομάτων θεραπεύοντός ἐστι τὴν φυγήν· οὐ γὰρ εἶπεν ἔφυγον, ἀλλὰ περιπετείᾳ τινὶ περιέπεσον. ἐκφαίνει δὲ ὅτι βουλόμενοι κακοῖς ἀγωνίζεσθαι ὑπὸ τοῦ Διὸς ἐπηρεάζονται.

80. οὖρος] μεταφορικῶς ὁ ἄνεμος· διʼ αὐτοῦ γὰρ ἰθύνεται τὰ πράγματα, καὶ εἰ οὗτος ἀπολεῖται, συναπόλλυσι σχεδὸν τὸ πᾶν. οὐκ εἰσάγει δὲ αὐτὸν ἀναιροῦντα διὰ τὸ ἀπίθανον· ἀλλʼ οὐδὲ πάσχοντά τι διὰ τὴν ἐξαίρετον φυλακὴν περὶ αὐτόν. οὐ τυχόντα δὲ διὰ τούτου ἐκίνησεν ἡμῖν ἀγῶνα. ἐπεὶ δὲ ἄπιστον ἦν τοσούτων νέων φευγόντων μόνον μεῖναι τὸν γέροντα, ὥσπερ ἐν ἀπολογίας μέρει ἐπιφέρει τὸ οὔτι ἑκών.

82. δῖος Ἀλέξανδρος] καὶ πόρρωθεν πολεμεῖ, καὶ οὐκ ἄνδρα το- ξεύει, ἀλλ᾿ ἵππον γέροντος βάλλει, καὶ συμπλέκεται αὐτῷ πάντων Ἑλλήνων φευγόντων.

83. πρῶται] ἀντὶ τοῦ ἄκραι. θανάσιμος δέ ἐστιν ὁ τόπος διὰ τὸ τὸν ἐγκέφαλον πλησιάζειν ταῖς μήνιγξιν.

87. ὄφρ’ ὁ γέρων] οἴκτου χάριν τὸ γέρων τίθησιν, ἐν ἀγωνίᾳ δὲ καθιστὰς τὸν ἀκροατὴν, καὶ τὸν δεινὸν Ἕκτορα αὐτῷ ἐπάγει, διὰ δὲ τοῦ ἀπέτεμνε τὸ νωθρὸν τοῦ γήρως ἐδήλωσεν.

*ἀπέτεμνε] δεινός ἐστιν ὁ Ὅμηρος καὶ διὰ μιᾶς λέξεως ὅλον τὸν [*](1. *Πορφυρίου] om. 10. αὑτῶν] αὐτῶν 17. *κακοῖς] om.)

*παρηορίας] τὰς ἔξωθεν παρατεταμένας τῶν ἵππων ἡνίας, τοὺς λώρους.

91. Διομήδης] εἰκότως Διομήδης τὸν πρεσβύτην κινδυνεύοντα ὁρᾷ ὡς ἀναχωρῶν ἔσχατος· θελήσας γὰρ μονομαχῆσαι, ἀποσφαλεὶς δὲ τῷ κλήρῳ, νῦν καὶ τοῦ καιροῦ μὴ συγχυροῦντος πειρᾶται πολε- μεῖν. βοηθεῖ δὲ τῷ Νέστορι διὰ τὸ χάριεν αὐτοῦ τῶν ἠθῶν.

92. ἐποτρύνων Ὀδυσῆα] ἐν σχήματι ἐδήλωσεν ὡς καὶ Ὀδυσσεὺς ἔφυγεν, ἄνω μὴ μνησθεὶς αὐτοῦ. ἀεὶ δὲ ἀσφαλὴς Διομήδης, καὶ μόνος οὐδαμῆ θέλει πορεύεσθαι.