Scholia in Euripidis Hecubam (scholia vetera et scholia recentiora Thomae Magistri, Triclinii, Moschopuli et anonyma)

632. εἰλατίναν: ἀπὸ ἐλάτης δένδρου. Fl. 6. 9. 21. 56. 59. 76. εἶδος δένδρου ἐπιτήδειον εἰς κατασκευὴν νηῶν· ὄρθιον γὰρ καὶ μακρόν. Fl. 59.

633. ἐτάμεθ᾿ : ἔκοψεν. Gr. ἔτεμεν. Gu. ἐπʼ οἶδμα: ἐπὶ τὴν θάλασσαν. M. ναυστολήσων: πλεύσων. Gu. Fl. 6. 21. 33. μέλλων πλεῦσαι. B. Fl. 17. στόλον νηῶν κινῆσαι. Gu.

635. ἐπὶ λέκτρα: διὰ τά. B. ἐπὶ τὴν ἁρπαγὴν τῆς Ἑλένης. Fl. 59. διὰ στρωμνάς. Gr. τὴν κοίτην. Gu. λέκτρα πόθεν ἐτυμολογεῖται; ἀπὸ τοῦ λήγω τὸ καταπαύω. Fl. 17. τάν: ἥντινα τὴν Ἑλένην. B.

636. καλλίσταν: κρείττω τῶν ἄλλων γυναικῶν. Fl. 59. ὡραιοτάτην. Gr. εὔμορφον. Gu. χρυσοφάης: ὁ χρυσᾶ φάη ἔχων. Gr. ὁ χρυσοῦ δίκην ἀστράπτων. Gu.

637. αὐγάζει: θεωρεῖ, λάμπει. Gr. δεικνύει. διὰ τὸ κάλλος ταύτης τοῦτο εἴρηκεν. Gu. ὁρᾶ, βλέπει. B. ἥλιος ὁρᾷ. M.

638. πόνοι: ὀδύναι. Gr. δυστυχίαι. Gu. αὕτη ἡ κατασκευὴ πρὸς τὸ ἐμοὶ χρῆν συμφοράν. Gu.

639. ἀνάγκαι: βίαι. Gr. δυστυχίαι. Gu. κρείσσονες: ἐπικρατέστεραι τῆς ἡμῶν δυνάμεως. Gr. μείζονες τῶν πρὸ αὐτῶν. Gu. μείζονες καὶ χείρονες. B. M. κυκλοῦνται: περικυκλοῦσιν ἡμᾶς. Gr. ἐπέρχονται, περιλαμβάνουσιν. Gu. ἐπικυκλοῦνται καὶ ἐπιφέρονται. B. ἐπιφέρονται, ἐπικυλίονται. M. Fl. 10. 21. ἐπέρχονται. Fl. 33. κυκλοῦσι γὰρ ἡμᾶς ἀνάγκαι καὶ πόνοι μείζονες τῶν ὧν ἔχομεν πόνων. Fl. 59. ὅταν καὶ νῦν σφαξαμένης. Fl. 10.

640. —642. κοινὸν δʼ ἐξ: κοινὸν δὲ κακὸν ἀφανιστικὸν καὶ συμφορὰ ἐπῆλθεν ἀπʼ ἄλλων ἀνθρώπων τῇ Τρωϊκῇ γῇ ἐξ ἰδίας ἀφροσύνης τῆς γῆς δηλονότι· ἡ γὰρ τοῦ Πάριδος ἀφροσύνη οὐκ ἀλλοτρία τῶν Τρώων ἦν. Gr. Fl. 6. 9. 21. 56. 59. 76. ἢ καὶ οὕτως· ἐξ ἰδίας ἤγουν μερικῆς ἀνοίας, ἤτοι τοῦ Ἀλεξάνδρου μόνου, κοινὸν κακὸν ἐπῆλθε τῇ Τρωϊκῇ γῆ. Gr. ἐκ δὲ τοῦ Πάριδος τῆς ἰδίας ἀνοίας κοινὸν κακὸν καὶ ὀλέθριον ἔμολε τῇ Τρῳάδι γῇ, οὐκ ἰδίως αὐτῷ τῷ Ἀλεξάνδρῳ, καίτοι αὐτοῦ παρανομήσαντος καὶ ἀδικήσαντος· ἔδει γὰρ μόνῳ τῷ ἐργασαμένῳ γενέσθαι τὸ δεινὸν ἐπὶ τῇ κρίσει τοῦ μήλου, ὅτε ἐν τῇ Ἴδῃ ἔκρινεν ὁ Ἀλέξανδρος ἔχειν τὸ μῆλον τὴν Ἀφροδίτην, τὰς ἄλλας δὲ θεὰς παραβλέψας. FI. 33.

640. κοινὸν δʼ ἐξ ἰδίας ἀνοίας: κοινὸν δὲ κακὸν ἔμολε τῇ Σιμουντιδε γῇ ἐξ ἰδίας ἀνοίας, ἤγουν τῆς τοῦ Ἀλεξάνδρου, καὶ συμφορὰ ἀπʼ ἄλλων, ἤγουν Ἥρας. Ἀθηνᾶς καὶ Ἀφροδίτης. ἐκρίθη δὲ ἡ ἔρις εἰς τὰς τρεῖς θεὰς ταύτας, ἣη κρίνει ὁ βουκόλος Ἀλέξανδρος ἐπὶ βλάβῃ τῶν ἐμῶν δόμων. A. κοινόν: καθολικόν. Gr. εἰς πάντας τοὺς Τρῶας. Gu. ἰδίας: οἰκείας ἢ μερικῆς. Gr. ἑνὸς ἀνθρώπου, ἤγουν ἐκ τοῦ Ἀλεξάνδρου. Gu. μονομεροῦς, ἤγουν τοῦ Ἀλεξάνδρου ἀγνωσίας. Fl. 6. ἀνοίας: μωρίας. Gr. ἀγνωσίας. Gu.

641. Σιμουντίδι γᾷ: Σιμόεις ποταμὸς παραρρέει τῇ Τροίᾳ καὶ διὰ τοῦτο Σιμουντίς ἡ ἐκεῖσε γῆ κέκληται. Bar. 74. Gu. Σιμουν— τὶς δὲ λέγεται ἡ Τρωϊκὴ γῆ διὰ τὸ ῥεῖν ἐκεῖσε τὸν Σιμόεντα ποταμὸν, ἤγουν τὸν Σκάμανδρον. Gr. Σιμουντὶς λέγεται ἡ Τροία ἀπὸ ποταμοῦ Σιμόεντος καλουμένου παραρρέοντος ἐκεῖσε. Fl. 25.

642. ἀπʼ ἄλλων: ἀνθρώπων. Gr. ἤτοι τῶν Ἑλλήνων, ἢ ἀπὸ τοῦ Ἀλεξάνδρου καὶ τοῦ Φερέκλου. Gu. καὶ ἀπὸ ἑτέρων, ἤγουν τοῦ Πάριδος καὶ τῆς Ἑλένης, ἔμολε κοινὴ συμφορά. Fl. 59. συμφορῶν. Fl. 33. μεγαλωτέρα τῶν ἄλλων, ἐξαίρετος καὶ μεγάλη, οἷον πρὸς τὰς ἄλλας συμφορὰς ἐξηλλαγμένη. M. Fl. 10. 21. 59.

643. ἐκρίθη δʼ ἔρις: ὁ δέ ἀντὶ τοῦ γάρ. M. ἐν Πηλέως καὶ Θέτιδος γάμῳ, τῶν τριῶν κεκλημένων θεῶν, Ἥρας, Ἀθηνᾶς, Ἀφροδίτης σὺν ἄλλοις θεοῖς, ἐπεὶ τὴν Ἔριν οὐκ εἶχεν ὁ γάμος, δυσχεράνασα μῆλον κατασκευάζει χρυσοῦν, ἐν ὦ “τῇ καλῇ τὸ μῆλον” γεγραφυῖα, ἀναβᾶσα ἐπὶ τοῦ τέγους, ῥίπτει τοῦτο παρὰ ταῖς τρισὶ θεαῖς. αἱ δὲ ἀναγνοῦσαι τὸ μῆλον ἤριζον πρὸς ἀλλήλας, ἑαυτὴν ἑκάστη καλλίω τῆς ἄλλης λέγουσα. ἀπελθοῦσαι οὖν παρὰ τῷ Διὶ, ἠξίουν αὐτὸν τῇ μᾶλλον ὥρᾳ λαμπούσῃ διδόναι τὸ μῆλον. ὁ δὲ τὴν κρίσιν ἀποφυγὼν, τῷ μὴ δόξαι πρὸς χάριν ταυτηνὶ πεποιῆσθαι καὶ οὐκ εἰκότως—εἴτε γὰρ ἐδεδώκει τῇ Ἥρᾳ, ὡς γυναικὶ ἄν δεδωκέναι ὑπείληπτο, εἴτε τῇ Ἀθηνᾶ, ὡς θυγατρὶ, εἴτε τῇ Ἀφροδίτῃ, ἀδελφὴν ἂν τιμῶν ἔδοξεν.—τοῦτο οὖν δεδιὼς, καὶ τῆς αἰτίας ἔξω γενέσθαι βουλόμενος, καθίζει κριτὴν ταῖς θεαῖς Ἀλέξανδρον τὸν Πριάμου, βουκόλον ὄντα τότε παρὰ τὴν Ἴδην, ὡς ἀνεπιφθόνως καὶ χάριτος ἔξω δικάσοντα. ἀπελθοῦσαι οὖν παρʼ αὐτὸν αἱ θεαὶ σὺν Ἑρμῇ Διὸς ἐπιπέμψαντος ἐκέλευον τῇ κάλλει νικώσῃ τὸ μῆλον δωρήσασθαι, ἐπαγγελλόμεναι καὶ μείζους δώσειν αὐτῷ δωρεὰς, εἰ πρὸς ταύτην, καὶ μὴ πρὸς ἐκείνην, νεύσει τῇ κρίσει. ἡ μὲν γὰρ Ἥρα βασιλείαν, αὐτοῦ μὴ στερηθεῖσα, ὑπέσχετο, ὡς ἔφορος ταύτης· Ἀθηνᾶ δὲ, ἐν πολέμῳ κρατεῖν, καὶ μηδενὶ τῶν ἀντιπάλων ἡττᾶσθαι· πολεμικὴ γὰρ [*](4. μεγαλωτέρα τῶν ἄλλων om. M. 17. δεδιὼς] δεδοικὼς Bar. I. 8. σὺν ἄλλοις θεοῖς om. Gu. 19. παρὰ τὴν ἴδην—ἀπελθοῦσαι 10. γεγραφυῖα] ἐπιγράψασα I. Idem om. I. mox ἐπί et τρισί om. 21. ἐπιπέμψαντος] πέμψαντος Gu. ib. ἐπὶ om. Gu. ib. τῇ —μῆλον] τὴν κάλλει νικῶσαν ib. τοῦτο] τουτὶ Gu. τῷ μήλῳ Gu. ib. τρισὶ om. Gu. 22. εἰ πρὸς —νεύσει] εἰ μὴ πρὸς ἐκείνην 11. αἱ δὲ] αἳ δὴ I. καὶ μὴ πρὸς ταύτην νεύσῃ I. 12. οὖν om. Gu. 23. β., αὐτοῦ μὴ] β. αὐτῷ, μὴ King. 13. ὥρᾳ λαμπούσε] ὡραία 1. 24. αὐτοῦ μὴ στερηθεῖσα om. Gu. 14. τῷ (τὸ Gu.) μὴ δ. πρὸς χάρν] 25. πολέμῳ] πολέμοις Gu. τῷ μὴ δ. τὴν χάριν 1. ib. πολεμικὴ] πολεμικὸς Gu. 15. εἰκότως] ἀπεικότως Bar.)

ἐκρίθη: κατέστη. Gr. ἐτελειώθη καὶ διεχωρίσθη, ἐτελέσθη, εἰς κρίσιν ἔβη. Gu. σύναπτε τὸ ἐκρίθη ἐπὶ δορί. Gu. ἐκρίθη δὲ ἔρις ἣη ὁ ἀνὴρ ὁ βουκόλος ἤγουν ὁ Ἀλέξανδρος ἔκρινεν ἐν τῇ Ἴδῃ τὰς τρεῖς παῖδας τῶν μακάρων ἐπὶ πολέμῳ καὶ φόνῳ καὶ βλάβῃ τῶν ἐμῶν οἰκημάτων. Gr. ὁ δέ ἀντὶ τοῦ γάρ. Fl. 21. 59. ἔρις: ἡ φιλονεικία δηλονότι τῶν θεῶν. Fl. 21. στάσις τῆς ἔριδος τῶν τριῶν θεῶν ἦν αὕτη· ἐν τῷ τῆς Θέτιδος γάμῳ παρῆσαν τρεῖς θεαὶ, Ἥρα, Ἀφροδίτη καὶ Ἀθηνᾶ. ἡ Ἔρις οὖν ἄκλητος οὖσα καὶ ζηλοτυποῦσα ἔρριψε μῆλον ἐν μέσῳ τῶν ῥηθεισῶν θεῶν καθημένων ἐν τῷ γάμῳ ἐπιγεγραμμένον οὕτως, τῇ καλῇ τὸ μῆλον. Fl. 25. καὶ ἀφʼ οὖ καιροῦ ἐκρίθη καὶ διεχωρίσθη, ἡ ἔρις, ἣν εἶχον περὶ τοῦ μήλου ἥ τε Ἀθηνᾶ, ἡ Ἥρα καὶ ἡ Ἀφροδίτη, ἐπιδώσας ὡς φιλήδονος τὴν Ἀφροδίτην τὸ μῆλον διὰ τὴν ὑπόσχεσιν τῆς Ἑλένης, ἀπʼ ἐκείνου καιροῦ ἀπέκειντο ἡμῖν τὰ δεινά. ἐπὶ πολέμῳ τοίνυν καὶ φόνῳ ἡ βλάβη τῶν ἐμῶν οἴκων ἔκρινε τὰς θεὰς ὁ Ἀλέξανδρος, προτιμησόμενος τὴν Ἀφροδίτην. FI. 59. ἃν ἐν Ἴδῃ: ἣν ἐν τῇ Ἴδῃ. M.

645. κρίνει: ἔκρινε. B. τρισσάς: ἀντίπτωσις. B. σύνταξις ἑρμηνευτική. Fl. 33.

646. παῖδας: λέγω. B. βούτας: βουκόλος ἤγουν ὁ Ἀλέξανδρος. Gr. ὁ βουκόλος. B. μετὰ ποιμένων ἀνετράφη, ἤγουν ὁ Ἀλέξανδρος, ποιμανῶν κἀκεῖνος πρόβατα. Fl. 59.

647. ἐπὶ δορί: ἐπὶ πολέμῳ. Gr. ἀσπὶς πλείστη καὶ χεὶρ ἰσχυρὰ ἐπὶ στρατοπέδου· δόρυ δὲ καὶ ξίφος ἐπὶ πολέμου. γράφεται καὶ δουρί· οἱ γὰρ παλαιοὶ δοῦρα ἐκάλουν τὰ ξύλα. λέγεται καὶ ξυστὸς ἀπὸ τοῦ ξύεσθαι. Gr. μελάθρων: οἰκημάτων. Gr. οἴκων. [*](1. Ἀφροδίτη δὲ] δὲ om. I. ἐκεῖ I. 3. ἀκολουθῆσαι] ἀκολουθήσειν Gu. 6. ἀπῆλθεν αὖθις] ἀπῆλθε πάλιν I. 4. κατασκευάσαντος] κατασκευακότος 10. ἐπὶ—γὰρ] ἐπὶ ἣν ἐν τῇ ἴδῃ. ὁ Gu. δὲ δέ ἀντὶ τοῦ γάρ B. 5. κατηρκὼς ἐκεῖσε] κατηρτυκὼς)

648. στένει δὲ καί τις: στενάζει δʼ ἐν τοῖς οἴκοις καί τις κόρη τάλαινα πολύδακρυς εἰς τὸν Εὐρώταν ποταμὸν τὸν πολύρρουν, μήτηρ τε τίθεται χεῖρα ἐπὶ κρᾶτα λελευκασμένον, ἕνεκα τῶν θανόντων τέκνων, δρύπτεταί τε καὶ ξαίνεται τὴν παρειὰν, ποιοῦσα τὸν ὄνυχα ᾑματωμένον διὰ τῶν σπαραγμῶν. I. οὐ μόνον αἱ Τρῳάδες θρηνοῦσιν, ἀλλὰ καὶ τῶν Ἑλλήνων οὐκ ὀλίγαι γυναῖκες, ἡ μὲν ὡς ἀποθανόντος τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς ἐν Τροίᾳ, ἡ δὲ ὡς στερηθεῖσα τῶν τέκνων. δέον δὲ εἰπεῖν ἀμφὶ πᾶσαν τὴν Ἑλλάδα, ὁ δὲ ἀμφὶ τὸν εὔρουν Εὐρώταν εἶπεν, ἀπὸ μέρους τὸ πᾶν. ποταμὸς δὲ οὗτος ἐν Λακεδαιμονίᾳ. Gu. I. στένει δὲ καί τις κόρη Λάκαινα ἐν τοῖς δόμοις πολυδακρύτως περὶ τὸν Εὐρώταν τὸν εὔρουν. Gr.

στένει: στενάζει, θρηνεῖ. Gr. Fl. 6. 9. 21. 56. 59. 76. οὐ μόνον δὲ εἰς τὸ κοινὸν τῇ Τροίᾳ τὰ τῆς ἀνοίας τοῦ Ἀλεξάνδρου προῆλθεν, ἀλλὰ καὶ αὐτῇ τῇ Ἑλλάδι, οἷον οὐ μόνον αἱ Τρῳάδες θρηνοῦσιν, ἀλλὰ καὶ τῶν Ἑλληνίδων τινές. M. Fl. 33. οὐ μόνον δὲ αἱ Τρωϊκαὶ θρηνοῦσι γυναῖκες, οὐ μόνον ἐπὶ τῇ Τροία ἦλθε τὸ κακὸν, ἀλλὰ καὶ ἐπὶ τοῖς Ἕλλησι. θρηνεῖ καί τις κόρη πολυδάκρυτος ἐν τῇ Λακεδαιμονίᾳ ἀμφὶ τὸν εὔρουν Εὐρώταν—ἐκεῖσε γὰρ ῥέει ὁ Εὐρώτας ποταμὸς—ἤγουν καὶ αἱ τῶν Ἑλλήνων γυναῖκες θρηνοῦσιν, αἱ μὲν τοὺς αὐτῶν ἄνδρας, αἱ δὲ τοὺς παῖδας, ἀλλὰ καὶ μητέρες θανόντων τῶν τέκνων αὐτῶν ξέουσι τὰς παρειὰς αὐτῶν ποιοῦσαι τὸν ὄνυχα αἱματώδη. Fl. 10. 59. εὔρουν: πολύρρουν. Gr. παρήχησις. Fl. [*](11. Ἑλλήνων] ἑλληνίδων Gu., o- τις: οὐ μόνον αἱ τρωάδες—ἀλλὰ καὶ misso γυναῖκες. τῶν ἑλληνίδων. ἄλλως. οὐ μόνον δὲ— ib. ὡς hic et mox om. I. et om. ἑλλάδι :— αὐτῆς ἐν Τροίᾳ. 18. εἰς τὸ] τὸ om. M. 14. Λακεδαιμονία] λακεδαίμονι Gu. 19. Τρῳάδες] ἀπώλλυντο καὶ add. Pars hujus proximique acholii est Fl. 33. in B. στένει δὲ καί τις: οὐ μόνον— 20. Ἑλληνίδων] ἑλλήνων Fl. 33. ἀλλὰ καὶ ἡ ἐλληνίδες γυναῖκες:—ἄλλως. τινὲς om. M. οὐ μόνον δὲ εἰς τὸ κοινὸν—τῇ ἑλλάδι:— 27. παρήχησις] In παράκλησις cor- Et in altero margine, στένει δὲ καί ruptum in Fl. 17.)

650. πολυδάκρυτος: γενομένη τότε. B. πολυδακρύτως. Gu. Fl. 6. 9. 21. 50. 59. 76.

651. πολιόν: γηραιάν. Fl.59. λελευκασμένον. Gr. λευκήν. Gu. ἐπί: κατά. B. κρᾶτα: κεφαλήν. Fl. 56. 59. κάρα. Fl. 21.

652. τίθεται: τίθησι. Gu. Fl. 21. 56.

655. δρύπτεται: ξαίνεται. Gr. κόπτει, καταξέει, σπαράττει. Gu.