In XII Prophetas
Cyril of Alexandria
Cyril of Alexandria. Cyrilli Archiepiscopi Alexandrini In XII Prophetas, Vol 1-2. Pusey, Philip Edward, editor. Oxford: Clarendon Press, 1868.
Cyril of Alexandria. Cyrilli Archiepiscopi Alexandrini In XII Prophetas, Vol 1-2. Pusey, Philip Edward, editor. Oxford: Clarendon Press, 1868.
Ὅτι τοῖς ἑκάστου πλημμελήμασιν ἰσομέτρους ἐπάγει τὰς δίκας, ὑπεμφαίνει πάλιν. κατειρήκασι γὰρ τοῦ λυτρωσαμένου [*](c) Θεοῦ, καὶ ἐξ οἴκου δουλείας ἐξαγηοχότος “ Ἐν χειρὶ [*](ps.cxxxxv. 12.) κραταιᾷ καὶ ἐν βραχίονι ὑψηλῷ, καθὰ γέγραπται, καὶ τῆς Αἰγυπτίων πλεονεξίας ἐκκεκομικότος. κατελάλησαν δὲ τῆς δόξης αὐτοῦ, τὰς ὑπὲρ ὧν ἂν εὖ πάθοιεν εὐφημίας τοῖς ἀκασκληρὀν] [*](1. κλῆρόν Aubertus. 5, ὄτι] ὅτε Edd. ante Migne. Statim πρόφασιν (sic) D. 8. παραδέχοντο Edd. 9. δύναιντο iid. 1 1, ἀδικἠσωμεν iid. 17. δὲ prius om. D. (Co.) κατ’ om. F. 19. ἐν] ἐπὶ D. (XII. ex corr. manus antiquae. 49, al.) 26. ἆν om. D. εὖ accessit ex B.D. Statim πάθοι D.)
Ἐπαιδεύθησαν 3 ἐι ἐμοὶ, κω ἐγὼ κατίσχυσα τοὺσ βραχίονασ αὐτῶν, [*](15) καὶ εἰς ς ἐμὲ ἐλογίσαντο ε πονηρά. ἀπεστράφησαν εἰς οὐδἑν, [*](16) ἐγένοντο ὡς τόξον ἐντεταμένον.
Ετερον αὐτοῖς ἀχαριστίας αὐτῶν ἐπισυνάπτει τρόπον, ἀνοσίους ὄντας καὶ ὀλιγογνώμονας ἀποφαίνων. ἐγὼ μὲν γάρ φησι, καίτοι πάλαι κτηνῶν ἀλόγων διενεγκόντας οὐδὲν [*](d) καὶ ἀσυνέτους ὄντας κομιδῇ, καὶ νόμῳ πεπαίδευκα, καὶ σοφοὺς ἀπέδειξα καὶ τὸ σύμφερον εἰδότας καὶ τὴν τῆς δικαιοσύνης ὁδὸν, καὶ ἁπάσης εὐκοσμίας κατόρθωσιν οὐκ ἠγνοηκότας, ὡς ἤδη καὶ λέγειν χαίροντας ἐφ’ ἑαυτοῖς, “ Μακάριοι ἐσμὲν Ἰσραὴλ, ὅτι τὰ ἀρεστὰ κυρίῳ γνωστὰ [*](Bar. iv. 4.) “ ἡμῖν ἐστι.’’ καὶ οὐ μέχρι τούτων τὰ τῆς εἰς αὐτοὺς γέγονε φιλοτιμίας· ἀλλὰ γὰρ καὶ ἀλκιμωτάτους ἀπέφηνα, καὶ ἱκανῶς ἔχοντας πρὸς τὸ δύνασθαι παντὸς καταθλεῖν τοῦ πολεμεῖν ἐθέλοντος καὶ ἀνθεστηκότος. νενικήκασι γὰρ ἔθνη [*](e) πολλὰ καὶ μεγάλα, καὶ τοῦτο ἀμογητί· ἀλλ’ εἰς ἐμὲ τὸν τῶν τοιούτων αὐτοῖς δοτῆρα Θεὸν γεγόνασι πονηροὶ, καταφρονηταὶ δηλονότι καὶ ἀποστάται· καὶ ὁ τρόπος αὐτοῖς τῆς ἀποστροφῆς γέγονεν εἰς οὐδεν. οὐδὲν γὰρ ὅλως τὸ ἐξ ὕλης αἰσθητῆς χειροποίητον ἄγαλμα. ἀλλ’ εἰ μέν τι τὸ ἄμεινον εὑρήκασιν, ἔχοι ἂν εἰκότως καὶ λόγον αὐτοῖς ἡ παράβασις. [*](1. αὐτόπου B.D. b. ἀτόπως Edd. 2. καταγινώσκοιντο B.D.b. κατεγινὠσκοντο Edd. 14. διενενεγκόντας (sic) D. 15. πεπαίδευμαι Edd. 16. σαφοῦς iid. ante Migne. correxi ex D. 21. καὶ prius assumptum ex B.D. 25. τῶν assumptiun ex D. 28. τι] τοι Edd.)
Ιστέον ς δὲ, ὅτι τοῦτο διερμηνεύοντες ἐκδεδώκασιν ἐγένοντο ὡς τόξον αντεστραμμενον, ἵνα τι τοιοῦτον πεπραχὼς [*](b) νοῆται πάλιν ὁ ’Ισραήλ. οὓς γὰρ ἔδει μᾶλλον, καθάπερ τι τόξον, ἐντείνεσθαι κατ’ ἐχθρῶν, καὶ βάλλειν εὐτόνως τοὺς ἀντανίστασθαι μεμελετηκότας, διαλελήθασι σφᾶς αὐτοὺς οἱονεὶ τόξων ἀκίσι πλήττοντες πικρῶς. Θεῷ γὰρ προσκρούοντες, κάταγε τοὺς ἤδη προειρημένους τρόπους, τί δρῶντες ἕτερον ἁλοῖεν ἂν, ἢ καθ’ ἑαυτῶν τὰς ἰδίας ὁπλίζοντες χεῖρας ;
Νοοῖτο δ’ ἂν τὸ προκείμενον, εἴπερ τῳ δοκεῖ, καὶ καθ’ ἕτερον τρόπον. ὁ μὲν γὰρ τῶν ὅλων Θεὸς ἐνέτεινεν οἱονείπως [*](c) τὸν Ἰσραὴλ ὡς ἴδιον τόξον, τῇ τοῦ διαβόλου τυραννίδι μαχόμενος, καὶ τῇ τῆς εἰδωλολατρείας ἀντεξάγων ἀπάτη· μόνος γὰρ ἐκ πάντων τῶν ἀνὰ πᾶσαν τὴν οἰκουμένην ἐθνῶν ὁ Ισραὴλ, κάταγε τὸ τῷ νόμῳ δοκοῦν, ἀπεσείετο μὲν τὴν τῶν εἰδώλων προσκύνησιν, προσέκειτο δὲ τῷ φύσει τε καὶ ἀληθῶς τῶν ὅλων Δεσπότη· ἀλλ’ ἐτράποντο πρὸς τὸ ἐναντίον. οἱ γὰρ ἐκεῖνο πράττειν ὀφείλοντες, ὑπὲρ τῆς τῶν εἰδώλων δόξης πεπολεμήκασι τῷ Θεῷ· γεγόνασι τοίνυν ὡς ὦον [*](d) αωτεστραμμενον, ἐναντίᾳ χρώμενοι τῇ τοξείᾳ.
Πεσοῦνται ἐὺ ῥομφαίᾳ οἱ ἄρχοντεσ αὐτῶν δι’ ἀπαιδευσίαν Γλώσσησ αὐτῶι.
Οὐ κατὰ μόνον ἥξει, φησὶ, τῶν τοῖς ἡγουμένοις ὑπεστρω- [*](4. πρὸς τούτῳ D. 6. τοῦ τόνου] τοῦτό νοῦ Pont. τουτουὶ Aubertus. 13. πικρῶς D. πικραῖς Edd. 15. ὁπλίζονται D. 22. τὸ assumptum ex Β. 28. ἀπαιδευσίας F. Edd. 30 μόνων D. ὑπεστρωμμένων Β.)
Οὗτος φ ὁ φαυλισμὸσ αὐτῶι ἐν Γῇ ΑἰΓύπτῳ εἰσ κόλπον αὐτῶ. ὠσ [*](Κεφ. ή.) γῆ, φ ὠς φ ἀετὸς φ ἐπ’ οἶκον Κυπίου, ἀνθ’ ὧι μου, κὼ κατὰ τοῦ νόμου μου ἠσέβησαν.
Ἀσαφῶς μὲν λίαν εἴρηται ταυτὶ, τῆς Ἑβραίων, καθάπερ [*](b) ἐγῷμαι, φωνῆς πολλὴν ἐμποιούσης τοῖς διερμηνεύουσι τὴν δυσχέρειαν· ἑπόμενοι δὲ ἡμεῖς τῇ τῶν νοημάτων τάξει, τὸ εἰς νοῦν ἧκον ἐροῦμεν. οὗτος φ τοίνυν ὁ φαυλισμὸς αὐτῶν ἐν γῆ Αἰγύπτω, τουτέστιν, ἐπειδήπερ ἐμὲ τὸν ἀεὶ σώζοντα καὶ παιδεύοντα καὶ ἀκαταγώνιστον τιθέντα τοῖς ἀνθεστηκόσιν· ἐνίσχυσα γὰρ αὐτούς· ἐξεφαύλισαν ἀνοσίως, δαιμονίοις μὲν ἀπονέμοντες τὰς λατρείας, ἐπιθαρσήσαντες δὲ καὶ τῇ [*](c) τῶν Αἰγυπτίων γῇ, καὶ ἀποχρήσειν αὐτοῖς εἰς εὐημερίαν τὰς ἐκεῖθεν ἐπικουρίας οἰόμενοι, ταύτῃτοι καὶ εἰς κόλπον αὐτῶν [*](4. γλώττης D.b. 5. με ἐγέννησας pro ἐγέννησας με b. 7. γλῶτταν b. 8. κοὶ οἱ pro τε καὶ prius b. 22. ὁ φαυλισμὸς αὐτῶν post φησὶν tr. D. 25. ἐξεφαύλησαν Edd. 26. τὰς assumptum ex B.D.b. 27. εὐημερίαν] εὐημερίας Edd. invitis B.D.b.)
‘Εμὲ κεκράκται Ὁ Θεός σ ἐrὠκαμέ σε· ὅτι ’Ισραὴλ ἀγαθὰ, σ ἐχθρὸν κατεδὶωξαν.
[*](Supra vii 14.)Οἱ ἐπὶ σίτῳ καὶ οἴνῳ κατατεμνόμενοι, καὶ τοῖς ἀκαθάρτοις δαίμοσι τελοῦντες τὰς ἑορτὰς, οἱ ταῖς ἑαυτῶν καρδίαις οὐ βεβοηκότες πρὸς Θεὸν, οὐδὲ μὴν ἐπεγνωκότες τὸν ἁπάσης [*](2. ἀπολήψεται D. 3. καταδῃώσας Edd. invitis B.D.b. 4. ὁ om. D. 8. ὡς alt.] + δ Edd. 9. κοὶ prius assumptum ex B.D. Syr. ἐπὶ post δεινὸς add. D. 18. ἀμφίβολον D. 24. ἀπεστρέψατε D. ῍ να πνεύμασι D. 28. ἁπάσης] πόσης Edd.)
‘Εαυτοῖς δ ἐβασίλευσαν καὶ οὐ δι’ ἐμοῦ, ἤρξαν καὶ οὐκ ἐΓνώρισάν μοι, τὸ ἀρΓύρω αὐτῶ καὶ τὸ χρθσίον αὐτῶ ἐποίησαν ἑαυτοἳς εἴδωλα, ὅπωσ ἄν ἐξογοθρευφῶσιν.
Ἀρνεῖται τὴν βασιλείαν τήν τε τοῦ ‘Ιεροβοὰμ, καὶ τῶν καθεξῆς βεβασιλευκότων ἐπὶ τὸν Ἰσραὴλ ἐν τῆ Σαμαρείᾳ, καίτοι διαρρήδην αὐτὸς εἰρηκώς “Ὅτι παρ’ ἐμοῦ γέγονε τὸ [*](3 Reg. xii. 24.) “ ῥῆμα τοῦτο·’’ ἀπειλήσας δὲ καὶ αὐτῷ Σολομῶνι ταῖς τῶν ἀλλοφύλων γυναικῶν ἀκολουθήσαντι γνώμαις, καὶ τεμένη [*](e) καὶ βωμοὺς τοῖς ἐκείνων σεβάσμασιν ἀνοσίως ἀνατεθεικότι, ὅτι “ Διαρρήξω τὴν βασιλείαν σου, καὶ δώσω αὐτὴν τῷ [*](Ib. xi. 11.) [*](1. εὐθηνίας pro εὐθυμίας Edd. 9. ἀπεστρέψατε (ut supra) D. 14. ἀμείνω D. 20. ἑαυτοῖς] αὐτοῖς Edd. 21. ἄν assumptum ex Β. (27, 228, 310.) deest in D. Edd. 25. καὶ om. D. Σολομῶντι D. 27. Hoc ἀνοσίως accessit ex D.)
’Απότριψαι τοι μοσχον σου Σαμάρεια, παρνξὐνθη δ θυμός φ μου [*](5) ἐπ’ αὐτῷ· ἕως φ τίνοσ οὐ μύ δὐνωνται καθαπισθῆναι ἐὺ τῷ [*](6) ’Ισραήλ ; καὶ αὐτὸ τέκτων δ ἐποίησε, καὶ οὐ Θεόσ ἐστι, πλανῶν ἦν ὁ μόσχος δ θοῦ Σαμάρεια.
Ὡς δ εὖ γε δὴ λίαν τὸ ἀπότριψαί φησιν, ὡς ἐπὶ κηλῖδος [*](e) καὶ μολυσμοῦ καὶ τῆς ἐσχάτης ἀκαθαρσίας. τοῦτο γὰρ ἀληθῶς τῆς εἰδωλολατρείας τὸ χρῆμα, βδελυράν τε καὶ κάκοσμον, καὶ κατηχθημένην παρὰ Θεῷ τὴν τοῦ ἀνθρώπου ψυχὴν ἀποτελοῦν. συμβουλεύει δὴ οὖν ὡς φιλοικτίρμων καὶ ἀγαθὸς, μετατίθεσθαι πρὸς τὸ ἄμεινον, καὶ ἀποσκευάζεσθαι τὴν ὀργὴν, καὶ τὰς τῶν συμβησομένων αἰτίας περιστεῖλαι λοιπὸν, καὶ ταῖς μεταγνώσεσιν ἀνακόψαι τὰ κἂν γοῦν ὀψὲ διεκνήψαντας. ἐπ’ αὐτῷ γὰρ δὴ δηλονότι τῷ [*](a 120 Α.) μόσχῳ παρωξύνθαι φησὶ, δεικνὺς ὅτι παρίησι μὲν ἔσθ’ ὅτε φιλάνθρωπος ὢν τὰ ἐξ ἀσθενείας τῆς ἀνθρωπίνης πταίσματα, κολάζει δὲ πάντως τὴν ἀποστροφὴν, δύσοιστόν τε ποιεῖται τὴν τῶν ὑβριζόντων ἀπόνευσιν, εἴς γε τὸ χρῆναί φημι τοῖς δαιμονίοις προσκυνεῖν. μέχρι γὰρ τίνος ἐν ἀκαθαρσίᾳ γεγονότες ἀμεταποίητοι μενεῖτε ; ποῖος ὑμῖν ἀρκέσει καιρὸς εἰς τὴν τῆς εὐηθείας ἀπόθεσιν ; ὃ γὰρ εἰργάσατο [*](b) τέκτων, Θεὸν εἶναι πιστεύετε· καὶ τὸ ὠφελοῦν οὐδὲν, ἀποκομίζον δὲ μᾶλλον εἰς ὄλεθρον καὶ ἀπώλειαν, σεπτὸν ἡγεῖσθε καὶ ἀξιόληπτον· πλανᾶ γὰρ ὁ μάσχος, καὶ ἕτερον οὐδέν.
[*](1. δύνασθαι] + διὰ τῆς μεταδόσεως b. 4. φ ποροξύνθη D. 5. αὐτώ F. Edd. ἐπ’ αὐτοὺς D. δύνονται D. (26.) 10. καὶ κάκοσμον om. D. 11. κατηχθημένην Β. κατηχθημένοις D. κατη[φη]μένην e conj. Migne. κατημένην (sic) Edd. ἀκαθάρτου pro ἀνθρωπου 12. οὖν om. D. ψαντας D. δὴ assumptum ex D. 17. παρωξύνεσθαι (sic) D. 25. εἰς assumptum ex B.D.)“Οτι ἀνεμόφθορα ἔσπειραν, κω ἡ καταστροφὴ αὐτῶ ἐκδέξεται αὐτά· δρᾶΦμα οὐκ ἔχον ἰσχὺν τοῦ ποιῆσαι ἄλευρον, ἐὰv δὲ κω ποιήσῃ, ἀλλότριοι καταφάτονται αὐτό.
῾Ως ἐξ ὁμοιότητος τῶν εἰκῇ καμνόντων ἐν γεωπονίαις, τῆς [*](c) ἐνούσης αὐτοῖς δυσβουλίας καὶ τῆς περὶ τὰ μάταια σπουδῆς τὸ ἄκαρπον ὑποδηλοῖ. τὸ γὰρ ἐπ’ αὐτοῖς πονεῖν ἑλέσθαι τινὰς, καὶ ἐπιμελῶς ἔσθ’ ὅτε θρησκεύειν, ἀναθήμασί τε καὶ θυσίαις τιμᾶν, εἴη ἂν ἕτερον οὐδὲν, ἢ τὸν ἀνέμῳ κατεφθαρμένον συναγείρειν σπόρον, οὐδὲν ὀνῆσαι παντελῶς τὸν πονοῦντα δυνάμενον. ποία γὰρ ἀντίδοσις τῆς εἰς ειδωλολατρείαν σπουδῆς ; ἢ ποία παρὰ γλυπτῶν ὄνησις ; ἢ κατὰ τίνα τρόπον εὐφρανοῦσί τινας ἃ δεῖ πάντως ἐλθεῖν εἰς καταστροφήν [*](d) ; ἐοίκασι τοίνυν οἱ τὰ τοιάδε ποιεῖν εἰωθότες καὶ ταῖς εἰδώλων τιμαῖς ἀνατιθέντες τὸ σπούδασμα, τοῖς σπείρουσιν ἀνεμόφθορα, καὶ ἀσταχύων σράγματι σῖτον οὐκ ἔχοντι, καὶ εἰς ἀλεύρου χρείαν οὐ πεποιημένῳ. εἰ δὲ δή τι καὶ γένοιτο παρ’ αὐτῶν, τουτέστι, κἂν εἰ δόξειάν πὼς εἶναι σπουδαῖοι καὶ γνήσιοι περὶ τὰ τῆς πλάνης ἔργα, καὶ τοῦτο εἰς ἀλλοτρίους γενήσεται παρ’ αὐτῶν, κατευφρανεῖ δὲ Θεὸν κατ’ οὐδένα τρόπον. αλλοτρίους δέ φησι τοὺς ψευδωνύμους θεούς. [*](e) Ἄμισθον οὖν ἄρα παντελῶς καὶ τὸ σπουδαῖον ἡμῶν ἐν τοῖς λυποῦσι Θεὸν, καὶ τῆς ἐπιεικείας οἱ τρόποι πάντῃ τε καὶ πάντως διαβεβλήσονται παρ’ αὐτῷ, τῆς τοῦ ἀγαθοῦ διεκπίπτοντες θήρας.
[*](2. ἄλευρα F. (42.) 3. ποιῆσαι D. αὐτά F. (42.) 7. κοὶ prius assumptiim ex B.D. 10. ποιοῦντα Aubertus. 11. ἡ post γλυπτῶν add. D. 12. δὴ pro δεἵ D. 22. πάντῃ τε] πάντοτε Edd. 23. f παρ’ αὐτῶν (sic) D.)