In XII Prophetas

Διότι συκῆ οὐ καρποφορήσει, κω οὐκ ἔσται γ ἐν ταῖς [*](b) ἀμπέλοις· ψεύσεται ἒργον ἐλαίας, καὶ τὰ πεδία βρῶσιν· ἐθέλιπον ἀπὸ βρώσεως πρόβατα, καὶ οὐχ βόες ἐπὶ φάτναις ἐξ ἰάσεως αὐτῶν.

Ὥσπερ τινὸς ἐρομένου καὶ ἀναμανθάνειν ἐθέλοντος, ἀνθ’ ὅτου ποιοῖτο περὶ πολλοῦ τὸ ἀποβιῶναι, μᾶλλον δὲ εἰς λαὸν ἀναβῆναι παροικίας αὐτοῦ, κατασκιάζει μὲν ἀσαφείᾳ πολλῇ τῆς τῶν Ἰουδαίων Συναγωγῆς τὴν κατάργησιν, μονον- [*](2. ἀναχθήσομαι a. ἄλλον pro λαὸν Edd. repugnantibus B.D.a.b. 3. ἀμέλει λλ assumptum ex D.a.b. 5. φησὶν D. 6. μέλλουσαν D. μένουσαν B. μένουσαν Edd. ψάλλει—οί πατέρες μου om. Β. 7. τὸν assumptum ex D. 11. συμβαίνῃ Β. συμβαίη D. συμφαίνῃ (sic) Edd. ante Migne. καὶ] οὖν iid. ζωοποιεῖσθαι pro ζην π. D. 12. τούτου om. D. 13. εἰς πρὸς Edd. 13—16. καὶ γοῦν—σώματι ζωήν om. Β. 14. 16. ἐν] + τῷ Edd. invito D. 17. γενήματα B.D.F. (Alex. ℵ) γεννήματα (Vat.) τοῖς D. (ℵ) 20. ἐπὶ φάτνῃ βόες Β. cf. infra. 22. καὶ pro 23. ἀσαφείᾳ B.D.a. ἀσφαλείᾳ Edd. 24. τῶν assumptum ex D. deest in a. κατάργησιν a. κατάρρησιν D.)

Παρεικάζει δὲ αὐτὴν καὶ ἀμπέλῳ βοτρύων ἐρήμῳ. καὶ [*](d) γάρ ἐστι πάλιν, καθά φησιν ὁ προφήτης Ἡσαΐας “Ὁ [*](Es. ν. 7.) “ἀμπελὼν κυρίου Σαβαὼθ ἄνθρωπος τοῦ Ἰούδα, “ἠγαπημένον.” ἀλλ’ “ἐχαράκωσε μὲν αὐτὸν, καὶ φραγμὸν [*](Ib. 2.) “περιέθηκε, καὶ ἀνεδείματο πυργίον ἐν αὐτῷ, καὶ ὤρυξε “προλήνιον, καὶ ἐπέμεινε τοῦ ποιῆσαι σταφυλὴν, “δὲ ἀκάνθας.’’ ταύτῃτοι δὴ ἐλυμήνατο μὲν αὐτὴν, φησιν ὁ Δαυείδ “Ὗς ἐκ δρυμοῦ, καὶ μονιὸς ἄγριος κατενε- [*](Ps.lxxix. 14.) “μήσατο αὐτήν·’ καθεῖλε δὲ “τὸν φραγμὸν αὐτῆς, καὶ τε- [*](e Ib. 13.) “τρυγήκασιν αὐτὴν πάντες οἱ παραπορευόμενοι τὴν ὁδόν.”

Ἐψεύσατο δὲ καὶ τῆς ἐλαίας τὸ ἔργον, τουτέστι πάλιν τῆς Ἰουδαίων Συναγωγῆς. οὕτω γὰρ αὐτὴν κατασημαίνει λέγων καὶ ὁ προφήτης Ἱερεμίας “Ἐλαίαν ὡραίαν, εὔσκιον τῷ εἴδει [*](Hier. xi. 16, 17) “ἐκάλεσε κύριος τὸ ὄνομά σου εἰς φωνὴν περιτομῆς αὐτῆς· “ἀνήφθη πῦρ ἐπ’ αὐτὴν, μεγάλη ἡ θλίψις ἐπὶ σὲ, “θῆσαν “θησαν οἱ κλάδοι αὐτῆς, καὶ κύριος τῶν δυνάμεων ὁ κατα- [*]( 1. καὶ om. D. 3. ἔσεσθαι om. D. 4. ὠνόμασεν D.a. ὠνόμαζεν Edd. 7. που om. D. 8. ἐποιοῦτο (sic) Edd. 9. γένοιτο D. 11. παρεικάζει D.a. ἀπεικάζει Edd. ἀμπέλῳ D.a. ἀμπελῶνι Β. Edd. 12. καθά B.a. καθό D. καθώς Edd. Ἡσαΐας ὁ inv. ord. D. 13. νεόφυτος ἠγαπημένος Edd. invitis B.D.a. 15. καὶ prius om. D. πυργίον Β. Edd. πύργον D. τὸ D. Edd. deest in B. 16. καὶ om. D. 17. τοι assumptum ex B.D.a. καὶ pro δὴ D. διελυμήνατο pro δὴ ἑλυμ. a. μὲν om. D. καθώς Edd. invitis B.D.a. 18. ἐκδρυμῶσα καὶ ὄνος pro ἐκ δρυμοῦ καὶ μονιὸς iid. invitis B.D.a. 19. καθεῖλε δὲ] καὶ καθεῖλε D. τρυγῶσιν D. 20. αὐτὴν πάντες hoc ord. Β. πάντες om. D. 24. Κύριος] + σαβαὼθ D.)

Εἶτά φησιν ὅτι τοι πεδία οὐ ποιήσει βρῶσιν. παρεικάζει πάλιν τὸν Ἰσραὴλ ληίοις, οἶμαι, κατεφθαρμένοις, ἐξ ὧν οὐδ᾿ ἂν αὐτό που τὸ ἀποχρῶν εἰς βρῶσιν ἀθροίσειεν ὁ γηπόνος. [*](b) ἀκαρπίας δὲ τοῦτο γένοιτ᾿ ἂν τῆς ἐσχάτης ἀπόδειξις ἐναργής. Ὅτι δὲ ἔμελλον τὸν τῶν θείων μαθημάτων ἀνατλάντες λιμὸν ἐν τοῖς ἁπάντων ἐσχάτοις πεσεῖσθαι κακοῖς, διεσάφει, προστιθεὶς, ἐκλελοιπέναι μὲν ἀπὸ βρώσεως πρόβατα, τουτέστιν, ἀπὸ τοῦ βρῶσιν οὐκ ἔχειν· οὐχ ὑπηχεῖν δὲ βοῦς ἐπὶ φάτνης. δι᾿ οὗ σημαίνεται τὸ εἰσάπαν ἐκλελοιπέναι τὸ παρ᾿ αὐτοῖς ἱερὸν καὶ ἀπόλεκτον γένος, τουτέστι, τοὺς ἀπὸ φυλῆς Λευὶ, οἳ βουσὶν ἐν ἴσῳ τὴν νοητὴν ἅλω καταλεπτύνοντες καὶ τῶν ἐκ τῆς ἀσαφείας περιβλημάτων τὸν διὰ [*](c) τοῦ πανσόφου Μωυσέως ἀπογυμνοῦντες λόγον, οἷά τινα σίτου κόκκον προὐτίθεσαν μὲν τοῖς ἄλλοις εἰς νόησιν καὶ οἷόν τινα βρῶσιν πνευματικήν. αὐτοὶ δὲ ἦσαν ἐν Φάτναις καταβοσκόμενοι τὰς ἐκ τοῦ λαοῦ δωροφορίας, δεκάτας, ἀπαρχὰς, εὐχαριστήρια. οὐκοῦν ἐκλελοίπασι μὲν ἀπὸ βρώσεως προβατα· βόες δὲ οὐκ ἦσαν ἐπὶ Φάτνης ἔτι, τουτέστιν, οἱ καθηγηταὶ τῶν λαῶν καὶ διδάσκαλοι. τοιγάρτοι καὶ ὁ θεσ- [*](1. καθώς Edd. 2. αὐτῆς]αὐτοῦ Edd. invitis B.D.b. παιδαγωγουμένη—προσήκατο b. 4. ἐξεκόπησαν D. 6. ἀγριελαίας Edd. invitis B.u.a. κοινωνικοὶ iid. 8. ποιήσουσι D. παρεικάςων B. πάλιν τὸν Ἰσραὴλ παρεικάζει inv. ord.a. 9. οὐδὲ pro οὐδ᾿ ἄν D. 10. αὐτῷ Edd. ἀθρήσειεν iid. γεηπόνος D. 12. μαθημάτων Β. μαθητῶν a. μαθητῶν D. Edd. 13. ἁπάντων om. D. 15. οὐκ] μὴ a. ὑπάρξειν Β. βοῦς D.a. βοῦν Β. Edd. 17. τὸ pro τοὺς D. ὀπο] + τῆς a. τῆς pro ἀπὸ D. 19. τὸν pro τῶν D. ἐκ τῆς] ἐκτὸς Edd. 21. κόκκον σίτου inv. ord. a. προετίθεσαν D. 22. τινα assumptum ex D. deest in a. 23. ἐκ om. Β. 24. εὐχαριστηρίους Edd. 25. φάτνης D. φάτνῃ Β. φάτναις Edd. 26. λαῶν D. ἄλλων Β. Edd. καὶ διδάσκ. om. D. τοιγάρτοι] καθὰ D.)

Ἐγὼ δέ ἑ τῷ Κυρίῳ ἀγαλλιάσομαι, χαρήσομαι ἐπὶ τῷ Θεῶ τῶ Σωτῆρί μου· Κύριος ὁ Θεός μου δύναμίς μου, καὶ τάξει τοῦς πόδας μου εἰς συντέλειαν· ἐΜ τὰ ὑψηλὰ ἐπιβιβᾷ νικῆσαί με ἐν τῆ ᾠδῆ αὐτοῦ.

Ἐνταῦθα λοιπὸν ἢ αὐτὸ τὸ τοῦ Προφήτου πρόσωπον εἰσεκόμισται σαφῶς, τὰ τοιάδε λέγον· ἤγουν τῶν ἐν πίστει δεδικαιωμένων φαίη τις ἂν εἶναι τοὺς λόγους, οἳ θυμηδίαν [*](a 577 A.) ποιοῦνται Χριστὸν, καὶ χαίρουσι μὲν ἐπ’ αὐτῷ, καὶ τῆς ἐνούσης σης αὐτοῖς εὐσθενείας χορηγὸν ἀναγράφουσιν, ἐν αὐτῶ τε τὰ πάντα δύνασθαί φασι, καθάπερ ἀμέλει καὶ ὁ θεσπέσιος Παῦλος “Πάντα ἰσχύω, φησὶν, ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντί με [*](Phil. iv. 13. Ps. lxxxviii. 18.) “Χριστῷ.” ψάλλει δέ που καὶ ὁ μακάριος Δαυείδ “Ὅτι [*](4. μὲν] δὲ D. γεμὴν] δὲ Edd. τόδε post πάλιν tr. D. B.D. ἀπερισπούδαστον Edd. 6. Χριστοῦ] Κυρίου D. 7. τουτέστι] ἤγουν D. 9. τὸ] τι iid. ἀκαρπίας—δὲ καὶ] ἀκαρπίας αἴτιον καὶ ἀπορίας σωματικῆς τε D. 10. καὶ pro τῆς alt. D. 11, ἐντεῦθεν D. εἰσόμεθα D 14. ἐπὶ] καὶ ἐπὶ D. (a. 36. al.) ἐπιβιβῶν D. (26.) 15. με accessit ex B.D. (Alex.) 16. ἢ assumptum ex a. deest in D. Statim τὸ αὐτοῦ τού pro αὐτὸ τὸ του a. τὸ om. D. 17 ἢ a. 18. φαίη om. D. τίς ὡς εἰ καὶ δι’ ἐκείνους εὐθυμίας τε ἐνεπλήσθην· ἀλλὰ καὶ διὰ τὴν τοῦ Θεοῦ δόξαν τὴν ἅπασιν ἀνθρώποις δήλην γενησομένην καὶ γάννυμαι καὶ σκιρτῶ. ὑπερείσει γάρ μου τῆς φύσεως τὴν ἀσθένειαν, κα δίκην ἐλάφου τοὺς ὄφεις καὶ τοὺς σκορπίους καὶ τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐκδιώξει· ἕως ἂν τὸ ὕψος τῆς ἀρετῆς τὸν ἐπινίκιον ὕμνον ᾄσω τῳ σωτῆρι καὶ ποιητη̣ Χριστῷ τῶ θεῷ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα τοὺς αἰῶνας· ἄμην D. (cf. Theodoret. ad loc.) ἂν assumptum ex a.b 21 τὰ assumptum ex B.a. deest in b. 22. δυναμοῦντι Edd.)

Ὅτι δὲ καὶ περιεσόμεθα τῶν ἀνθεστηκότων, καὶ ἀμείνους ἐσόμεθα τῶν ἐχθρῶν, δοξολογοῦντες αὐτὸν, ἀναπείσει λέγων τοῦ νικησαι με ἐν τῃ ῳοῃ αυτου.

ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ

ΕΞΗΓΗΣΙΣ ΥΠΟΜΝΗΜΑΤΙΚΗ

ΕΙΣ ΤΟΝ ΠΡΟΦΗΤΗΝ ΣΟΦΟΝΙΑΝ.

ΤΟΜΟΣ ΠΡΩΤΟΣ.

Λόγος Κυρίου, ὃς ἐγενήθη πρὸς Σοφονίαν τοῦ Χουσὶ υἱὸν [*](Κεφ. ά.) Γοδολίου του Ἀμορίου τοῦ Ἐζεκίου ἐν ἡμέραις Ἰωσίου Ἀμὼς βασιλέως Ἰούδα.

ΠΡΟΦΗΤΕΥΕΙ μὲν ἐν τοῖς Ἱεροσολύμοις ὁ μακάριος Σοφονίας, οὐκ ἄσημος ὢν τὸ κατὰ σάρκα γένος, οὔτε μὴν κατ’ ἐκείνους ὑπάρχων, οἷς ἦν ἔθος τὸ ψευδοεπεῖν, καὶ τοὺς θείους τοῖς ἀκροωμένοις ὑποπλάττεσθαι λόγους, περὶ ὧν ἔφη καὶ ὁ θεσπέσιος Ἰεζεκιήλ “Οὐαὶ οἱ προφητεύοντες ἀπὸ καρ- [*](Ezek. xiii. 3.) “δίας αὐτῶν, καὶ τὸ καθόλου μὴ βλέποντες,” καὶ μὴν αὐτὸς ὁ τῶν ὅλων Θεὸς διὰ τῆς Ἱερεμίου φωνῆς “Οὐκ ἀπέ- [*](Hier. xxiii. 21.) [*](Codex Β. (D. raro adhibitus nisi initio: Ε. fragmentum 13 fere paginas complectens, post Aubertum contuli.) 1—4. Sic Ε. praemittunt τοῦ ἐν πατρὸς ἡμῶν Edd. τοῦ αὐτοῦ ἐξήγησις [τοῦ αὐτοῦ ἁγίου Κυρίλλου D.] εἰς τὸν Προφητην Σοφονίαν B.D. 5. Sic D. Textum SS. Script. post praefationem transp. Edd. invitis B.D.E. 8. Ἀμὼς D.F. Aub. ex Ε. (Alex.) Ἀμὼν (Vat.) Ἀμμὼν Pont. (ℵ) 9. τοῖς et μακαριος assumpta 13. ὁ θεσπέσιος assumpta ex iisdem. Ἰωὴλ pro Ἰεζεκιήλ D. 15. τῶν ὅλων om. Β.)

Ὁ δέ γε τῆς προφητείας σκοπὸς ἐπίπληξιν ἔχει τῶν οὐσῶν σῶν ἐν τοῖς Ἱεροσολύμοις δύο φυλῶν· τοῦ τε Ἰούδα φημὶ καὶ τοῦ Βενιαμίν. γράφεται γὰρ ὡς ἠσεβηκότας, καὶ ταῖς τῶν εἰδώλων ἀπάταις ἀνοσίως προσνενευκότας, καὶ πρὸς πᾶν ὁτιοῦν ἑτοίμως διάττοντας τῶν ἀπᾳδόντων Θεῷ· προσεπ- [*](576 A. a) ενήνεκται δὲ χρησίμως καὶ τῆς βασιλείας ὁ χρόνος, καθ’ ὃν τὰ τοιάδε προσλελάληκε τοῖς προσκεκρουκόσιν, ἵνα τὴν τῶν τὸ τηνικάδε πραγμάτων πολυπραγμονοῦντες κατάστασιν, λοιπὸν ἐννοῶμεν ἐφ’ ὅτῳ τε καὶ ὅση γέγονεν ἐπ’ αὐτοὺς τῆς θείας ὀργῆς ἡ κίνησις.

Οὐκοῦν· ἀφηγήσομαι γὰρ ἀνὰ μέρος ἃ δὴ καὶ ὀνίνησι τοὺς ἐντευξομένους· βεβασίλευκε κατὰ καιροὺς ἐν τοῖς Ἱεροσολύμοις ὁ Ἑζεκίας, ἀνὴρ τῶν ὅτι μάλιστα φιλοθεωτάτων, εὐσεβείας ἐραστὴς, δικαιοσύνης πρύτανις, ἀπάτης ἐχθρὸς, καὶ τὰ ἐκ τῆς εἰδωλολατρείας περικόπτων βλάβη· προσμεμαρτύρηκε γὰρ αὐτῷ τὰ τοιάδε σαφῶς τὸ γράμμα τὸ ἱερόν. τούτου διέποντος τὴν ἐν τοῖς Ἱεροσολύμοις βασιλίδα τι- [*](c) μὴν, ἀνέβη Σεναχηρεὶμ, ὁ Ἀσσυρίων τύραννος, εἷλέ τε [*](4 Reg. xvii. 23.) Σαμάρειαν, καὶ ἀπῴκισε τὸν Ἰσραήλ· τουτέστι, τὰς δέκα φυλάς· εἰς τὰ ὄρη Περσῶν καὶ Μηδῶν, προσεμπρήσας δὲ [*](1. αὐτοὶ οὐκ ἔτρεχον (sic) D. 2. ἐπροφήτευον Ε. προεφήτευον B.D. Edd. ἀληθῶς] + ὁ Β. 3. στόματος] + του Β. Edd. 4. καὶ ἁγίου μὲν ἀναπ. πνεύματος assumpsit ex Ε. primus Aubertus. 6. γλῶττα B.D.E. γλῶσσα Edd. 8. τοῖς deest in Edd. Haec του τε Ἰούδα καὶ τοὺ Βενιαμὶν et καὶ ταῖς—προσνενευκ. assumpsit Aubertus primus ex Ε. 14. assumptum ex Ε. πράξεων pro πραγμάτων Edd. 16. Λόγος—Ἰούδα transp. Edd. 17. δὴ om. D. 19. φιλοθεώτατος D. 20. ἐραστὴς εὐσεβ. et πρύτ. δικ. inverso ordine D. 23. ἀρχὴν pro βασ. τιμὴν D. 24. ὁ] + τῶν Β. 25. ἀνῴκισε Ε. τὸν τουτέστι om. D. 26. ὄρη D.E. Edd, ὅρια Β.)

Εἰτα τεθνεῶτος Ἐζεκίου διαδέχεται τὴν βασιλείαν ὁ Μανασσῆς, νασσῆς, γεγονὼς ἐξ αὐτοῦ, ὃς ἦν οὕτω δυσσεβὴς, ὡς μηδένα τρόπον φαυλότητος ἀνεπιτήδευτον ἐᾶν. γέγραπται δὲ οὕτως περὶ αὐτοῦ ἐν τῇ τετάρτῃ τῶν βασιλειῶν “Καὶ ἐποίησε τὸ [*](d 4 Reg. xxi. 2-7.) πονηρὸν ἐν ὀφθαλμοῖς Κυρίου κατά τὰ βδελύγματα “ἐθνῶν ὧν ἐξῆρε κύριος ἀπὸ προσώπου τῶν υἱῶν “καὶ ἐπέστρεψε καὶ ᾠκοδόμησε τὰ ὑψηλὰ ἃ Εζεκίας ὁ πατὴρ αὐτοῦ, καὶ ἀνέστησε θυσιαστήριον τῆ “Βάαλ, καὶ ἐποίησεν ἄλση, καθὼς ἐποίησεν Ἀχαὰβ “λεὺς Ἰσραὴλ, καὶ προσεκύνησε πάσῃ τῆ δυνάμει τοῦ καὶ ἐδούλευσεν αὐτοῖς· καὶ ᾠκοδόμησε θυσιαστήριον “ἐν οἴκῳ Κυρίου, ᾧ εἶπεν Ἐν Ἱερουσαλὴμ θήσω μου, καὶ ᾠκοδόμησε θυσιαστήριον πάσῃ τῇ δυνάμει τοῦ [*](c) οὐρανοῦ ἐν ταῖς δυσὶν αὐλαῖς οἴκου κυρίου, καὶ διήγαγε “τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ ἐν πυρὶ, καὶ ἐκληδονίζετο καὶ καὶ ἐποίησε θελητὴν, καὶ γνώστας ἐπλήθυνε τοῦ ποιεῖν τὸ “πονηρὸν ἐν ὀφθαλμοῖς κυρίου παροργίσαι αὐτόν. “ἔθηκε τὸ γλυπτὸν τοῦ ἄλσους ἐν τῷ οἴκῳ ᾧ εἶπε “πρὸς Δαυεὶδ καὶ πρὸς Σολομῶνα τὸν υἱὸν αὐτοῦ Ἐν “ οἴκῳ τούτῳ καὶ ἐν Ἱερουσαλὴμ ἧ ἐξελεξάμην ἐκ “φυλῶν Ἰσραὴλ καὶ θήσοι τὸ ὄνομά μου ἐκεῖ εἰς “αἰῶνα.” αἰῶνα. ταῦτα δρῶντος ἀνοσίως τοῦ Μανασσῆ ἠγανάκτει, καὶ μάλα εἰκότως, ὁ τῶν ὅλων Θεὸς, καὶ τοῖς Ἰεροσολήμοις ἐποίσειν ἤδη τὰ ἐξ ὀργῆς ἠπείλει σαφῶς. γέγραπται δὲ οὕτω πάλιν “Καὶ ἐλάλησε κύριος ἐν χειρὶ δούλων αὐτοῦ [*](Ib. 10-15.) [*](1. εὐαριθμήτους] ὀλίγας D. 2. Haec ἐναργῆ—ἀναγκαῖον accesserunt ex B.D.E. 4. βασιλείαν] ἀρχὴν D. μανασσῆς ὁ inverso ordine D. 8. ἔναντι pro ἐν ὀφθαλμοῖς Pont. quod vidi in uno Codice recenti. Quae sequuntur abbrev. Pont. 15. Κυρίῳ Aub. Statim ᾧ B.D. (56. al.) ὡς Ε. Edd. 19—25. ἐποίησε—αἰῶνα B.D.E. τὰ ἑξῆς Edd. 21. γλυπτὸν D. λοιπὸν 22. πρὸς alt. accessit ex D.E. Σολομῶντα D. Σαλομωνα Ε. 26. Assumpta καὶ μάλα εἰκότως ex Β. Ε. ὁ τῶν ὅλων ex B.D.E. 27. τῆς pro ἐξ D. σαφῶς assumptum ex B.D.E. 28. οὕτω πόλιν hoc ovdine B.D.E. χειρὶ] + τῶν Β.)

Κατοιχομένου δὲ τοῦ Μανασσῆ ἤδη, βεβασίλευκεν Ἀμὼς υἱὸς αὐτοῦ, κατ᾿ οὐδὲν ἀποδέων τοῦ φύσαντος εἰς ἀνοσιότητα τρόπων, ἁμιλλώμενος δὲ οὕτω ταῖς ἐκείνου δυσσεβείαις, ὡς τάχα που καὶ ὑπερκεῖσθαι λοιπόν. ἐπειδὴ δὲ καὶ αὐτὸς ἀπεβίω, βεβασίλευκεν Ἰωσίας, υἱὸς μὲν αὐτοῦ, πλὴν τὴν [*](b) Ἐζεκίου ζηλώσας φιλοθεΐαν, καὶ τῶν ἐκείνου τρόπων ἄριστος ἐραστής καθεῖλε μὲν γὰρ βωμοὺς καὶ τεμένη, τὸν δὲ δὴ θεῖον ναὸν καθαρὸν ἀποφήνας τῶν Μανασσῆ βδελυγμάτων, τὰ συνήθη δρᾶν εἰς δόξαν Θεοῦ τοὺς κατὰ νόμον ἱερουργοὺς ἐκέλευεν· ἐνέπρησε πρὸς τούτῳ τοῦ ἡλίου τὸ ἅρμα, ἐξήλασε τῶν Ἱεροσολύμων ψευδομάντεις, οἰωνοσκόπους, καὶ τερατo- [*](1. Assumpta ὅσα ex B.D.E. ὁ ex Β. Ε. βασιλεὺς Ἰούδα ex B.D.E. 2—7. Assumpta ἀπὸ πάντων—τάδε λέγει Xύριος ex B.D.E. ὁ Θεὸς Ἰσραὴλ ex D.E. κοὶ Ἰούδαν ὥστε—τὰ ὦτα αὐτοῦ ex B.D.E. 3. ἀμοραἱος D.E. (158.) 8-12. κα τὸ —κληρονομίας μου assumpta ex Β.D.E. 9. ἀπολείψω (sic) D. 11, αὐτοῦ D. 12. αὐτοῦ Edd. (236,247.) Statim καὶ ἔσοντοι—ὀφθαλμοἱς μου assumptaex B.D.E. 14. ἐποίησε Β. 15. ὡς ἔφην assumpta ex E. post μακρὸν tr. Β. 16. τὴν assumptum ex iisd. 17. ἤδη accessit ex iisd. Ἀμὼν ut supra Β. 19. δυσσεβείας (preli err.) Aub. Haec ἁμιλλώμενος-λοιπόν et κα τῶν ἐκένου.ου τρόπων. ἄρ. ἐραστής ex E. assumpsit Aubertus. 23. μὲν om. E. δὴ accessit ex B.E. 27. τερματολογους Ε.)

Εκλείψει ἐκλιπέτω πατὰ ἀπὸ προσώπου τῆς γῆς, λέγει Κύριος· ἐκλιπέτω ἂνθρωπος καὶ κτήνη, ἐκλιπέτω τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ καὶ οἱ ἰχθύες τῆς θαλάσσης, καὶ ἀσθενήσουσιν οἱ ἀσεβεῖς, καὶ ἐξαρῶ τοὺς ἀνόμους ἀπὸ προσώπου τῆς γῆς, λέγει Κύριος.

Ὡς ἐρήμου παντελῶς ἐσομένης αὐτοῖς τῆς χώρας, καὶ [*](1. μέντοι ex Ε. Aubertus, καὶ alt. ex Β.Ε. assumpsimus ipsi. 3. ἀνετρεψε Β.Ε. ἀνέστρεψε Edd. τε om. Ε. 4. τὸ Β.Ε. τῶν Edd. Βεθὴλ (sic) Edd. φιλόθεος οὕτω hoc ordine B.E. 5. καὶ ἀγαθὸς assumpta ex B.E. ἀνεβάλλετο E. 6. προεπηγγελμένων Ε. προηγγελμένων Β. ήπειλημένων Εdd. ἔπει δὲ Β. 7. Ἰωαχας Ε. 10. ό assumpsit ex E. Aub. deest in B. ὃς πάσαν καταδῃώσας τὴν χώραν assumpsit ex eodem Ε. Αub. ὃς om. B. 11. τε assumpsimus ex B.E. 12 δορύληπτον Edd. 13. Ἰούδᾳ Ε. 14. ὀναγκαῖον Β.Ε. χρὴ Edd. 15. θαλάσσῃ iid. 16. ἑτέρας] + δε φημι Ε. 17. τε Β.Ε. συνέτριψε Edd. Quae sequuntur καὶ διέθηκε κακῶς assumpsit Aubertus ex E. 19. ἐκλιπέτω (ter) B. ἐκλειπέτω E.F. Edd. πάντα assumptum ex Β. (22. al.))