In XII Prophetas
Cyril of Alexandria
Cyril of Alexandria. Cyrilli Archiepiscopi Alexandrini In XII Prophetas, Vol 1-2. Pusey, Philip Edward, editor. Oxford: Clarendon Press, 1868.
Cyril of Alexandria. Cyrilli Archiepiscopi Alexandrini In XII Prophetas, Vol 1-2. Pusey, Philip Edward, editor. Oxford: Clarendon Press, 1868.
Ἐκζητήσατε τὸ καλὸν καὶ μὴ τὸ πονηρὸν, ὅπως ζήσητε, καἰ ἔσται [*](14) οὕτως μεΘ’ ὑμῶ Κύριος ὁ Θεὸς ὁ παντοκράτωρ· ὃν τρόπον εἴπατε Μεμισήκαμεν τὰ πονηρὰ καὶ ἡγαπήκαμεν τὰ καλὰ, [*](15) καὶ ἀποκαταστήσατε ἐν πύλαις κρὶμα, ὅπως ἐλεήσει Κύριος ὁ Θεὸς ὁ παντοκράτωρ τοὺς περιλοίπους τοῦ Ἰωσήφ.
Εφην ἤδη πλειστάκις, ὡς οὐ μία γέγονεν αἰχμαλωσία, διάφοροι δὲ κατὰ καιροὺς, καὶ ἀνὰ μέρος. Φουλὰ μὲν γὰρ c ὁ Ἀσσυρίων πρῶτος ἐλθὼν ἐν τῇ Σαμαρείᾳ τὰς δύο φυλὰς, [*](1 Par. v. 26.) τὰς πέραν τοῦ Ἰορδάνου, καὶ τὰς ἐκεῖσε πόλεις ἀναστατώσας ᾤχετο· μετ’ ἐκεῖνον δὲ ὁ Σαλμανασὰρ οὐ πᾶσαν ἑλὼν τὴν [*](4 Reg. xvii.3.) Σαμάρειαν, ἀλλά τι μέρος εἰς τὴν ἑαυτοῦ σὺν τοῖς ἁλοῦσιν ἀνεκομίζετο. ἐποίει δὲ τοῦτο ὁ Θεὸς οἰκονομικῶς, “πόνῳ [*](Hier. vi.7) “καὶ μάστιγι” παιδεύων ἐκκεκλικότα τὸν Ἰσραὴλ, καὶ μετατιθεὶς ἐπί γε τὸ δεῖν τὰ ἀμείνω καὶ πρεπωδέστερα φρονεῖν τε καὶ δρᾶν. συμβέβηκε τοίνυν τοὺς ἐκ τῶν ἀρτίως ἡμῖν [*](d) [*](1, 2. Sic Β. τόμος β΄. λόγος τρίτος Α. 3. ζήσετε Α. (228.) 4. ὑμῶν] + Κύριος· οὕτως εἶπεν F. Edd. (Co.) 5. ἠγαπήκαμεν Α.Β. (Alex. XII.) ἠγαπήσαμεν Edd. (Vat.) 6. ἀποκαταστήσατε] ἀποκαταστήσεται F. Edd. (Co.) μικρὰ pro κρῖμα (sic) Α. ἐλεήσει Α. (Alex. 62, 147.) ἐλεήσῃ Β. Edd. 7. τοῦ om. Edd. (Co.) 9. δὲ] + καὶ Β. Edd. invito Α. Φουλὰ] Sic edidi. Φοῦλα Edd. Φούλας Β. 10. Ἀσσυρίων πρῶτος Α. Ἀσσύριος Edd. 11. πέρας Β. ἀναστατώσας Β. ἀναστήσας Α. ἀνασπάσας Edd. 12. μετ ἐκεῖνον] μετὰ τοῦτον Edd. Statim δὲ assumptum ex Β. 14. ἐποιεῖτο Α. ὁ assumptum ex Α. 16, ἐπείγετο pro ἐπί γε τὸ (sic) Α. περπωδέστατα Edd.)
Δεῖ δὴ οὖν ἄρα φρονεῖν ὀρθὰ, καὶ τὰς ἰδίας ἡμῶν ἀπορθοῦν διανοίας, εἴς γε τὸ χρῆναι τὰ Θεῷ θυμήρη φρονεῖν, καὶ κατορθοῦν ἀρετὴν, καὶ τῶν τῆς δικαιοσύνης ἀντέχεσθαι τρόπων, καὶ ὀρθότητος εἶναι σοφοὺς ἐπιμελητάς· ἕξομεν γὰρ οὕτω συνόντα τε καὶ προασπίζοντα τὸν τῶν ὅλων Θεόν.
[*](b)[*](16)Διὰ τοῦτο τάδε λέγει Κύριος ὁ Θεὀς ὁ παντοκράτωρ Ἐν πάσαις πλατείαις κοπετὸς, καὶ ἐν πάσαιο ὁδοῖς ῥηθήσεται οὐαὶ οὐαί· [*](1. γνωσικακοῦντας (sic) Α. 4. κατὰ pro ἐκ Α. ἠθῶν Α. Statim τὴν ἐπανόρθωσιν μονονουχὶ καὶ κατεπ. τῷ Θεῷ hoc ordine καὶ et τῷ assumpta ex Α.] Α. τὴν ἐπανόρθωσιν post κοτεπαγγ. transp. Β. post Θεῷ Edd. 6, ἠγαπήσαμεν Edd. 10. δὲ assumptum ex Α.Β. 11. ψόφον Α. 17. ὡς γὰρ ἤδη προεῖπον, ἐπειδὴ] ἐπειδὴ γὰρ Edd. 20. δὴ om. Α. ἡμᾶς Α. 21. τὰ Θέῳ] τῷ Θεῷ τὰ Α. 26. πόσαις] + ταῖς Edd. (Vat.) ταῖς om. Β. (Alex.) erasura est in Α. 27. πόσαις] + ταῖς Edd. (Vat.) invitis A.B. (Alex. XII.) ῥηθήσεται] θρηνήσατε Α. (cf. 114.) Statim οὐαὶ prius om. B.)
Απογευσάμενοί φησι τῶν ἐκ τοῦ πολέμου κακῶν, καὶ τοῖς ἤδη συμβεβηκόσιν οὐ μετρίως ἐπηλγηκότες, ἐπηγγέλεσθε [*](Supra ver. 15.) μισεῖν τὰ πονηρὰ, καὶ ἀγαπᾶν τὸ καλόν· ἀλλὰ βραχὺ καὶ μόλις τῶν ἐκεῖθεν δειμάτων ἀπηλλαγμένοι, πρὸς τὸ ῥᾴθυμον [*](c) ἀπεκλίνατε, καὶ οὐδὲν ἧττον ἀπηρτημένοι τῶν ἀρχαίων ἐφαίνεσθε κακῶν. ταύτῃτοι λοιπὸν θρήνου καὶ οἰμωγῆς ἀνάμεστοι μὲν αἱ πόλεις, κομμοὶ δὲ καὶ δάκρυον πανταχοῦ, καὶ ζήτησις ἔσται τῶν εἰδότων κατολοφύρεσθαι. καὶ οὐκ ἀρκούντων ὑμῖν εἰς τοῦτο τῶν ἀστικῶν, παραληφθήσεται καὶ γεωργὸς, ὥστε κἂν ἀγροικικὸν ὑμῖν ἐπηχῆσαι μέλος, καὶ τοῖς ἐπιχωρίοις ῥυθμοῖς τὰς τῶν πεπτωκότων ὀδύρασθαι συμφοράς. διελεύσομαι γὰρ διὰ μέσου σου, φησὶν, ἐφορῶν [*](d) ἤδη πὼς τὰς ἁμαρτίας, καὶ οὐ πόρρω καθεστηκὼς ἔτι τῶν ἀφόρητα δεδυσσεβηκότων. ἕως μὲν γὰρ οὔπω παιδεύει Θεὸς, δοκεῖ πὼς οὐδὲ ἐφεστάναι· τὰ δὲ ἐξ ὀργῆς ἐπάγων, μονονουχὶ καὶ πάρεστιν, καὶ ἐπιρρίπτει τὰς δίκας. οὕτω καὶ Σοδόμοις ἐπεφοίτησαν ἄγγελοι κατεμπρήσοντες τοὺς ἠσεβηκότας, ὡς ἐν τῷ μὴ κολάζειν ἀφεστηκότες. οὐκοῦν τὸ διελεύσομαι διὰ μέσου σου, σημαίνει τὴν ἐπίσκεψιν, καὶ [*](e) τὸν τοῦ κολάζεσθαι δεῖν ἐφεστηκότα καιρόν.
Οὐαὶ οἱ ἐπιθυμοῦντες τὴν ἡμέραν Κυρίου· ἵνα τί αὕτη ὑμῖν ἡ [*](18) ἡμέρα τοῦ Κυρίου; καὶ αὕτη ἐστὶ σκότος καὶ οὐ φῶς. ὃν [*](19) τρόποι ὅταν φύγῃ ἄνθρωπος ἐκ προσώπου τοῦ λέοντος, καὶ [*](1. καὶ εἰς εἰδότας θρῆνον om. Α. (240.) 2. διελεύσομαι B.F. (XII.) cf. infra. ἐλεύσομαι Α. Edd. (Vat.) ἐπελεύσομαι Alex.] 3. Κύριος] + ὁ Θεὸς Β. 5. ἀπηλγηκότες Α. 8. ἀνεκλίνατε Α. 10. κῶμαι Edd. Statim τε pro δὲ Migne. πανταχῆ Α. 13. γὰρ pro καὶ Α. ἀγροικὸν Edd. 14. ὀδύρασθαι Β. ὀδύρεσθαι Α. Edd. 17. οὕτω pro οὔπω Edd. 18. καὶ ἀφεθῆναι pro οὐδὲ ἐφεστάναι Α. 19. παρέσται Α. 21. ἀφεστηκότος Α. invito Β. 24. αὕτη Β. αὐτὴ F. Edd. 25. τοῦ om. Α. (62, 147, 153.) αὐτή A.F. 20. ὅταν φύγῃ ἄνθρωπος] ἐόν τις φύγῃ F. Edd. (Co.) τοῦ om. Α. Edd. (26, 36 62, 86, 147.))
Tῶν ἁγίων προφητῶν προαγορευόντων αὐτοῖς τὰ ἐσόμενα, καὶ ὅτι πικραῖς καὶ ἀνιάτοις περιπεσοῦνται συμφοραῖς, διανενευκότες ἀσχέτως ἐπὶ τὰ τῆς πλανήσεως ἔργα, διαγελῶντές τε καὶ ὑπτιούμενοι, ποτὲ μὲν ἔφασκον, εἰς ὑπερθέσεις [*](Cf. Ezek xii 27.) καὶ χρόνους δραμεῖσθαι τὰς προφητείας· ποτὲ δὲ καὶ ολοτροως ἀπεγνωκότες, ἀπετόλμων λέγειν, κάτα γε τὴν [*](Hier.xvii. 15.) Ἱερεμίου φωνήν “Ποῦ ἐστὶν ὁ λόγος κυρίου; ἐλθέτω. ᾤοντο γὰρ, ὅτι καὶ ψευδοεποῦσιν οἱ προφήται, καὶ δειμάτων [*](b) αὐτοὺς ἀναπιμπλᾶσι κενῶν· ἤγουν εἰ καί τις ἀληθῶς κατ’ αὐτῶν ἴοι πόλεμος, ἀμείνους ἔσονται τῆς ἐκείνων χειρὸς, σκληρὰν καὶ δυσάντητον ἀντανιστάντες αὐτοῖς ἀλκήν τε [*](Prov. xviii. 3.) καὶ προθυμίαν. ἀληθὲς γὰρ ὅτι “Ὅταν ἔλθῃ ἀσεβὴς εἰς βάθος κακῶν, καταφρονεῖ, κατὰ τὸ γεγραμμένον. ἁλλ’ οἱ τοιοίδε τὴν ἕξιν, καθάπερ τὰ τῶν τραυμάτων ἀπεγνωσμένα, μονονουχὶ καὶ κεκράγασιν, ὅτι πυρὸς δέονται καὶ τομῆς, καὶ τῶν τοιούτων εἰσὶν ἐν ἐπιθυμίᾳ. διψῶσι γὰρ τρόπον τινὰ τὸ χρῆναι κολάζεσθαι, καὶ εἰ μὴ τῇ τοιᾷδε λοιπὸν κέχρηνται φωνῇ.
[*](c)Οὐαὶ τοίνυν, φησὶν, τοῖς οὐδὲν ἕτερον ἐπιθυμοῦσί τε καὶ ἐκδεχομένοις εἰ μὴ τὴν τῆς κολάσεως ἡμέραν· ἢν καὶ τοῦ κυροῦ φησίν· ἐπάγεται γὰρ παρὰ Θεοῦ. ἵνα τί τοίνυν αὐτὴ, [*](1. ἡ om. F. Edd. (311.) ἄρκος B.F. (A.V C.) ἄρκτος Α. Edd. αὐτοῦ om. F. Edd. (22. al.) 2. ἀπερείσῃ Α.Β. (XII. ἀπερισῃ Alex.) ἀπερείσηται Edd. εἰς pro ἐπὶ Α. (26. al.) πρὸς Alex.] 3. τοῦ om. Α. (Co.) οὐτῇ B.e. αὐτή Α. αὕτη Edd. [αὐτῆς XII.] Nihil habet F. (86.) 7. ἀσχέτως Α. Edd. ἐκτόπως Β. 8. τε assumptum ex Β. δὲ pro τε Α. 9. τὰς προφητείας] τοὺς προφήτας Edd. 11. ποῦ ἐστὶν Β. πότε ἐστὶν Α. ποῦ ποτέ ἐστιν Edd. 12. ὅτι καὶ Β. ὅτι Α. ὡς ἢ Edd. 13. ἀναπιμπλῶσι Edd. εἰ om. Α. ἀληθῶς assumptum ex Α. 14. εἴη pro ἴοι Α. 15. ἀντανιστῶντες Edd. 17. βάθη Α. (23, 296.) καταφρονήσει Β. Statim haec κατὰ τὸ γεγραμμένον assumpta ex Α. Β. 19. καὶ prius assumptum ex Β. 21. τῇ assumptum ex Α. λοιπὸν om. Α. 24. εἰ μὴ Α. ἢ Edd. Assumpta καὶ ex Α.Β. τοῦ ex Α. 25. αὐτὴ om. Α.)
Μεμίσηκα, ἀπῶσμαι τὰς ἑορτὰς ὑμῶ, καὶ οὐ μὴ ὀσφρανθῶ ἐν [*](21) ταῖς πανηγύρεσιν ὑμῶν· διότι ἐὰν ἐνέγκητέ μοι ὁλοκαυτώματα [*](22) κω θυσίας ὑμῶν, οὐ προσδέξομαι αὐτὰ κα σωτηρίου ἐπιφανείας ὑμῶν οὐκ ἐπιβλέψομαι.
Ἁρμόσειεν ἂν ὁ λόγος τοῖς ἐξ Ἰούδα μάλιστα καὶ Βενιαμίν. αἰ μὲν γὰρ ἐν τῆ Σαμαρείᾳ φυλαὶ ταῖς τῶν εἰδώλων λατρείαις ὁλοτρόπως προσκείμεναι, ῥᾴθυμοί τε σφόδρα καὶ πολὺ κατημεληκυῖαι τῶν διὰ Μωυσέως ἡλίσκοντο νόμων· οἱ δὲ ἐν τοῖς Ἱεροσολύμοις, ἔθυον μὲν ἐν [*](a 307 Α.) [*](1.πλείστοις ὅσαις ἀναπ. συμφοραῖς Edd. 2. φησι assumptum ex Β. 3. εἴη pro ἴοι Α. 6. ἄρκτον habent Α.Β. 7. εἴ τις om. Α. ἀσφαλείᾳ Α. ἀσφαλεῖ Β. Edd. 8. εἰσελεύσεται pro εἰσελάσαι τε Α. παραπεσεῖται Edd. 9. ὑπενηνεγμένοις (sic) Α. 11. τίς ὁ ἐπικουρήσων καὶ ἀπαλλάξων Β. τίς ἐπικουρήσει καὶ ἀπαλλάξει Edd. ἢ ποῖος— τῶν κακῶν om. Β. 16. τὰς assumptum ex Α. (22. al.) cf. infra 308 d. ἐν om. Α. 17. ἀνενέγκητέ F. Edd. (Co.) 18. θυσίαν Edd. (Co.) αὐτὰ assumptum ex A.B. (Alex. XII mg.) 20. Ἁρμόσοι Edd. In Α. ἐξ castigatur ad ἐν. 21. τῆ deest in Edd. 23. κατημεληκυῖαι Β. κατημεληκότες Edd. 24. τοῖς deest in Edd. μὲν om. Α.)
Αλλ᾿ Ἰουδαίοις μὲν πλείστην ὅσην ἐπιτηδεύουσι τὴν [*](1. ὑψηλοῖς] + καὶ Β. Statim τῷ pro τῇ Edd. invitis libris. Ἀστάρτῃ pro στρατιᾷ τοῦ οὐρανοῦ Β. 2. τὸν assumptum ex Α.Β. 3. φροντίδας Edd. 4. καὶ prius om. Α. 5. Θεὸς pro Δημιουργὸς Α. 6. Haec Ἀκούσατε—Γομόρρας desunt in Edd. 7. νόμον] Sic edidi. λόγον Α. νόμῳ Β. (36. al.) 8—16. λέγει—πλησμονήν] καὶ τὰ ἑξῆς Edd. Α. cf. De Ador, 57 b. ; Glaph. 19 a. v. 1. ; in S. Joan. 140 c. ? ·ὁλοκαυτώματα Β. (51. al.) 9. ταύρων καὶ τράγων Α. De Ador. in vers. Syr.; in S. Joan. 1. cit. τράγων καὶ ταύρων Β. Glaph. 1. cit. 13. νεομηνίας Β. (23. al.) 14. ἄργιον καὶ νηστείαν Β. 18. ἀπεωσάμην Α. ἀπωσάμην Edd. 19. ποτὲ pro πώποτε Α. 21. εἰ δὲ δὴ pro εἴδη δὲ Α. 22. τι om. A. 23. οὐσία pro θυσία Α. 24. τοῦ assumptutn ex Β.)
Μετάστησον ἀπ᾿ ἐμοῦ ἦχον ᾠδῶν σου, καὶ ψαλμὸν ὀργάνων σου [*](23) οὐκ ἀκούσομαι. καὶ κυλισθήσεται ὡς ὕδωρ κρῖμα, καὶ δικαιοσύνη [*](24) ὡς χειμάῤῥους ἄβατος.
Ἐκπέμπει ταῖς ἑορταῖς ὁμοῦ καὶ ταῖς ἀνονήτοις θυσίαις [*](e) τὰς ὀργανικὰς εὐφημίας, οὐκ ἀψύχοις ὕλαις τὸ χρῆναι δοξολογεῖν ἀπονέμων Θεὸς, μετατιθεὶς δὲ μᾶλλον τῆς οὕτω λαμπρᾶς εὐκλείας τὴν μέθεξιν τοῖς ἐκ καθαρᾶς διανοίας ἀνιεῖσι φωνήν· δοξολογία γὰρ ἡ τοιάδε καλὴ καὶ ἁνδάνουσα τῷ πάντων Δεσπότη. εὖ δὲ δὴ σφόδρα τὰς οὐκ οἶδ’ ὅθεν ἐξηυρημένας τῶν Ἰουδαίων δοξολογίας, ὀργανικὰς δηλονότι, καθάπερ ἔφην ἀρτίως, ἦχον ῷδῶν ἀποκαλεῖ, τὴν οἱονείπως περιττήν τινα καὶ εἰκαίαν ἠχὴν, ἄσημόν τι καὶ ἀδρανὲς ἱεῖσαν [*](a 308 Α.) [*](1. πρέποι ἄη om. Α. ἔφημεν Β. 2. λίαν Α. μαλ’ Edd. 3. τὸ prius deest in Edd. 6. θυσίας iid. invitis Α.Β. 7. καὶ om. Α. habet Β. ἔνεστιν Α. 10. Ἰησοῦς Α. Ἰησοῦν Β. Edd. 17. χείμαῤῥος Α. 21. τῆς pro τοῖς Α. δυνάμεως pro διανοίας Edd. repugnantibus Α. Β. 22. ἀνίησι Α. 23. πόντων Δεσπότῃ Α.Β. Θεῷ Edd. 24. ἐξηυρημένας Α. ἐξεῦρ’. Edd. 25. Haec καθόπερ ἔφην ἀρτίως assumpta ex Α.Β.)
Πανταχοῦ τοιγαροῦν χρήσιμόν τε καὶ ἀναγκαῖον τὸ μετανοεῖν φαίνεται, καὶ ταῖς εἰς τὸ ἄμεινον ἀναδρομαῖς ἀποκρούεσθαι τὴν ὀργὴν, οὐκ ἄχρηστον παντελῶς καὶ ἀτρανῆ φωνὴν ἱέντας Θεῷ, ἀλλ’ ἐξ ἀγαθῆς διανοίας σοφὸν ἀληθῶς [*](Ps. xlix. c 14. 15.) καὶ εὔρυθμον ἀνηχοῦντας μέλος. “Θῦσον γὰρ, φησὶ, θυσίαν “αἰνέσεως, καὶ ἀπόδος τῷ Ὑψίστῳ τὰς εὐχάς σου· καὶ ἐπι- “κάλεσαί με ἐν ἡμέρᾳ θλίψεως σου, καὶ ἐξελοῦμαί σε καὶ “δοξάσεις με.”
[*](25)Μὴ σφάγια καὶ θυσίας προσηνέγκατέ μοι τεσσαράκοντα ἔτη οἶκος [*](26) Ἰσραὴλ ἐν τῇ ἐρήμῳ λέγει Κύριος, καὶ ἀνελάβετε τὴν σκηνὴν τοῦ Μολὸχ καὶ τὸ ἄστρον τοῦ Θεοῦ ὑμῶ Ῥαιφὰν, τοὺς τύπους [*](27) αὐτῶ οὓς ἐποιήσατε ἑαυτοῖς· καἰ μετοικιῶ ὑμᾶς ἐπέκεινα Δαμασκοῦ, λέγει Κύριος ὁ Θεὸς ὁ παντοκράτωρ δόμα αὐτῶ,.
[*](d)Διὰ τῶν ἀρτίως ἡρμηνευμένων, Θεὸς ἦν ὁ λέγων πρὸς [*](2. εὑρέματα Β. μόνον γὰρ οὐχί Β. μονονουχὶ γάρ Edd. γὰρ om. Α. 3. ἐμὸν Edd. 4. παρακληθήσομαί φησιν Α. παρακληθήσεται Β. Edd. 5. ἀποκρούσει habet Α. 8. χείμαρρος Α. (ut supra.) 12. ἀνταγώνιστον Α. 13. πανταχῆ Α. 15. ἀτρανῆ habent Α.Β. 16. δυνάμεως pro διανοίας Edd. repugnantibus Α.Β. 18—20. ἀπόδος—δοξάσεις δοξάσεις με] 21. τεσσαράκοντα ἔτη προσηνέγκατέ μοι inv. ordine Edd. 22. ἐν τῇ ἐρήμῳ om. Α. (240.) post θυσίας in mg. add. Β. Haec λέγει κύριος assumpta ex A.B. (Alex.) 25. ὁ alt. om. F. Edd. (130, 228, 311.))
Οὐκοῦν ὁ μὲν θεσπέσιος Μωυσῆς ἀναπεφοίτηκεν εἰς τὸ [*](c) ὄρος, τὸν νόμον ὑποδεξόμενος· οἱ γεμὴν ἐξ αἵματος κεραὴ [*](Exod. xxxii 1.)κατεξανέστησαν τοῦ Ἀαρὼν λέγοντες “Ποίησον ἡμῖν θεοὺς “οἳ προπορεύσονται ἡμῶν· ὁ γὰρ Μωυσῆς οὗτος ὁ ἄνθρωπος ὃς ἐξήγαγεν ἡμᾶς ἐκ γῆς Αἰγύπτου, οὐκ οἴδαμεν τι γέγονεν αὐτῷ. μεμοσχοποιήκασι τοίνυν κατὰ τὴν ερημον. καὶ τὸ μὲν ἐμφανὲς, καὶ οἱονείπως ἁπάντων εἴδωλον ὁ μόσχος ἦν· πολλὰ δὲ παρ’ ἑκάστου καὶ ἕτερα διεπράττοντο. τραπόμενοι γὰρ ἅπαξ ἐπὶ τὴν ἀρχαίαν πλάνησιν, καὶ τῆς εἰς Θεὸν εὐσεβείας ἀποπηδήσαντες, ἕκαστος τὸ [*](d) δοκοῦν ἐποιεῖτο σέβας, καὶ διέπλαττεν ἑαυτῷ, κατὰ τὴν ἄνωθεν ἔτι καὶ ἐν Αἰγύπτῳ συνήθειαν· προσέκειντο δὲ μᾶλλον ταῖς τῶν ἄστρων λατρείαις. καὶ πόθεν ἃν γένοιτο καὶ τοῦτο καταφανές; ἐρεῖ τις τυχόν. οὐ πολὺς ὁ πόνος ἀπελέγχειν ἐθέλουσι· ἐξ αὐτῶν γὰρ εἰσόμεθα τῶν ἱερῶν γραμμάτων.
Δεδυσφόρηκε μὲν γὰρ ὁ θεσπέσιος Μωυσῆς, καὶ κατακεκράγει τοῦ Ἀαρὼν, εἶτα προσέπιπτε τῷ Θεῷ λέγων [*](Ib. 31.) “Δέομαι, κύριε· ἥμαρτεν ὁ λαὸς οὗτος ἁμαρτίαν μεγάλην, [*](e) “ἐποίησαν γὰρ ἑαυτοῖς θεοὺς χρυσοῦς,” καίτοι μόσχος ἦν [*](2. οὐκ ἐμοὶ] οὐκ ἤδυναν μοι ( = οὐχ ἥδυνάν μοι) c. οὐκ ἠδύναντό μοι d. 3. ἐποιήσατε pro ἐποίησά σε Edd. repugnantibus omnibus. 4. δὲ] + δὴ Edd. invitis omnibus. ἄλλοι πρὸς ἄλλο (sic) Α. 7. αὐτῶν pro ὑμῶν Β. ῥεφάν d. (XII.) 9. θεσπέσιος assumplum ex Α.Β. c d. 10. ὑποδεξόμενος Α. 16. διεπράττοντο Α. c. d. διεπλάττοντο Β. Edd. Statim τραπέντες Edd. invitis omnibus. 19. ἑ αὐτῷ c.d. αὐτὸ Α.Β. αὐτῷ Edd. 25. Hoc θεσπέσιος assumptum ex Α. κατακεκράγει Α. κατεκεκρ. Edd. Statim τὸ (sic) Α. 27. σου pro οὗτος b.)
Οὐαὶ τοῖς ἐξουθενοῦσι Σιὼν καὶ τοῖς πεποιθόσιν ἐμὶ τὸ ὄρος [*](Κεφ. ς΄.) Σαμαρείας.
Tαλανίζει πάλιν ὁ λόγος οὐχὶ μόνους τοὺς ἐξ Ἐφραΐμ, [*](a 311 Α.) ἤτοι τὰς ἐν τῇ Σαμαρείᾳ φυλὰς, ἀλλὰ γὰρ καὶ τοὺς ἐξ Ἰούδα καὶ Βενιαμίν. προαποδείξας δὲ ὅτι σαθρὸν ἐσχήκασι καὶ σεσαλευμένον ἀεὶ τὸν νοῦν καὶ οἱ πρὸ αὐτῶν γεγονότες· μεμοσχοποιήκασι γὰρ καὶ ἀνέλαβον τὴν σκηνὴν τοῦ Μολόχ· ἀπελέγχει λοιπὸν ὅτι πατρώζουσι, καὶ προγονικῆς δυσσεβείας κατ’ ἴχνος ἰόντες παραθήγουσιν ἐφ’ ἑαυτοὺς τὸν τῶν ὅλων Δεσπότην. ἐξουθενεῖν δὲ, φησὶ, τὴν Σιῶν τοὺς ἐξ [*](b) Ιούδα καὶ Βενιαμίν. ἀπομεμενηκότες γὰρ ἐν τοῖς Ἱεροσολύμοις, καὶ τὸν θεῖον ἔχοντες ναὸν, παρ’ οὐδὲν πεποίηνται τὴν εἰς Θεὸν αἰδῶ καὶ ἀγάπησιν, ἀλλ’ ἧ φησι τὸ γράμμα τὸ ἱερόν “Ἐθυμίων ἐν τοῖς ὑψηλοῖς ὑποκάτω δρυὸς καὶ [*](3 Reg. xxii. 44 Hos. iv. 13.) “λεύκης καὶ δένδρου συσκιάζοντος.” ἐλάτρευον δὲ καὶ τῇ στρατιᾷ τοῦ οὐρανοῦ. καὶ γοῦν ἔφη πρὸς Ἱερεμίαν οὐ μετρίως λελυπημένος ὁ τῶν ὅλων Θεός “Καὶ σὺ μὴ προ- “σεύχου περὶ τοῦ λαοῦ τούτου, καὶ μὴ ἀξίου τοῦ ἐλεηθῆναι “αὐτοὺς, καὶ μὴ προσέλθῃς μοι περὶ αὐτῶν ἐν δεήσει καὶ “προσευχῇ, ὅτι οὐκ εἰσακούσομαί σου.” εἶτα τῆς ἀποστροφῆς [*](c) φῆς τὴν αἰτίαν ἐπιφέρει λέγων “Ἤ οὐχ ὁρᾷς τί οὗτοι [*](Ib. 17, 18.) “ποιοῦσιν ἐν ταῖς πόλεσιν Ἰούδα καὶ ἐν ταῖς ὁδοῖς Ἱερουτελμάτων [*](1. (sic) Α. ἕω b. 4. ἐξουδενοῦσι Α. 7. τῇ deest in Edd. 8. δὲ assumptum ex Α. 9. ἀεὶ om. Α. καὶ] + ὅτι Edd. invitis Α.Β. 10. γὰρ assumptum ex Α.Β. ἀνελάβοντο Edd. 11. πατρώζουσι Β. πατρώως ζῶσι Α. πατριάζουσι Edd. 12. ἐφ’ ἑαυτοὺς Β. ἐν ἑαυτοῖς Α. ἐφ’ αὑτοὺς Edd. 13. ἐξουδενεῖν Α. cf. supra. 14. τοῖς deest in Edd. 22. ἐν δεήσει καὶ προσευχὴ] Haec verba, non inventa in ullo Codice leguntur in D. Cyrillo in Esaiam Prophetam quoque commentantem pp. 318 b. 346 a. ut notat Parsons. 23. σου assumptum ex Α. (22. al.) 24. ὅ τι pro τί Edd. Statim οὗτοι ποιοῦσιν hoc ordine A.B.)