In XII Prophetas

Ἐπιτήρει πανταχῆ, καὶ σφόδρα θαυμάσεις τῆς προφητείας τὴν νῆψιν. ἐπειδὴ γὰρ οὐκ εἰσάπαν ἀπόλωλεν ὁ [*](Es, x. 22.) Ἰσραὴλ, σέσωσται δὲ “τὸ κατάλειμμα κατά γε τὴν [*](c) ‘Ησαΐου φωνὴν, ἵνα μὴ δοκοίη ψευδοεπεῖν ἡ αὐτοαλήθεια, συνεισφέρει πάντως ταῖς προαγορεύσεσι τῶν κακῶν τὸν ἐξ ἡμερότητος ἔλεον. ὥσπερ τοίνυν, φησὶ, κορεσθέντος λέοντος, καὶ τὸ ληφθὲν εἰσάπαξ κατεδηδοκότος ζῷον, ὀλίγα μόλις ἀπομείνῃ λείψανα, δύο σκέλη τυχὸν ἢ καὶ ὠτίου μέρος, καὶ ταῦτα κλάοντες οἱ βοτῆρες συλλέγουσιν· οὕτω γενήσεται τοῖς υἱοῖς Ἰσραὴλ τοῖς ἐν Σαμαρείᾳ καὶ τοῖς κατοικοῦσιν ἐν [*](d) Δαμασκῷ, τοῖς κατέναντι φυλῆς, τουτέστι τοῖς ἐχθρὰ πεαὐτὴν [*](1. Α. b. αὐτῆς Β. Edd. Statim haec ὡς ἔφην assumpta ex . Β. b. τῶν λῃστρικῶν συγκροτημάτων A.b. συγκρ. λῃστρ. Edd. 3. συνθραυσθήσεται b. δὲ assumptum ex Α.Β. 4. λέγοιτο Α. 6. ὦι Edd. repugnantibus Α.Β. b. τὸ om. Α. b. Ἀσσυρίοις Α.Β. b. Ἀσσυρίᾳ Edd. 7. ἀμφότερα h. 8. γὰρ assumptum ex Α. b. 11. ὁ om. F. Edd. (86.) 12. τοῦ om. F. (22. al.) imatis A.B. 13. οἱ prius assuraptum ex Α. (invitis 153. Co.) κατέναντι] + τῆς Edd. (Vat.) invitis A.B. πανταχοῦ Edd. invitis A.B. 17. γε om. A. 18. δοκοῖεν Α. αὐτοαλήθεια Β. ἀλήθεια Α. Edd. 19. συνεισφέρεται Α. Statim γὰρ add.Edd. invitis Α.Β. 21. ἅπαξ Α. 22. ἀπομείνῃ Α. ἀπομένει Edd. 23. κλάοντες Α. κλαίοντες Edd. βουτῆρες Α. 25. τοῖς prius om. Α.)

Εἰ δὲ δή τις ἕλοιτο καὶ ἐπὶ πάντας ἀνθρώπους τὴν ἐκ τῶν προκειμένων διάνοιαν ἀποφέρειν, οὐκ ἀπὸ σκοποῦ βαδιεῖται. συνήσει γὰρ δὴ καὶ λίαν ὀρθῶς, ἐκεῖνο διεν- θυμούμενος, ὡς ἥρπασε μὲν ὁ σατανᾶς καὶ κατεδήδοκε τοὺς ἐπὶ τῆς γῆς, ὥσπερ τι θηρίον ἀνήμερον, ἀλλ’ ἐπεφάνη καὶ βεβοήθηκεν “Ὁ ποιμὴν ὁ καλὸς, ὁ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ [*](b S. Joan. x. 11.) “θεὶς θεὶς ὑπὲρ τῶν προβάτων,” καὶ ἐξέσπασεν ἡμᾶς, τούς τε ἐν τοῖς ζῶσι ὑπολελειμμένους, καὶ τοὺς ἤδη τεθνεῶτας. ὡς γάρ φησιν ὁ μακάριος ψαλμῳδός “Τὰς μύλας τῶν λεόντοῦ [*](1. ἰούδα Β. ἰούδα Α. τῶν Ἰουδαίων Edd. 2. κοὶ om. Α. 4. διεσώζοντο] διεκομίζοντο Edd. invitis Α. Β. 6. ὡς om. Α. habet Β. 7. διεσώζοντο] (sic) Α. Ἀσσυρίων] Ἀσσυρίαν Edd. invito Α. Statim ἀνεθέντες Α. Β. ἀνέντες Edd. 8. γὰρ οὐ πάντες Α. Β. πάντες μὲν οὔ Edd. g. ὀλίγοι Α. ὀλίγα iid. 10. ἀνεῖλε κατὰ καιροὺς Α. κατὰ καιροὺς εἱλεν Β. κατὰ κ. εἶχεν Edd. 11. γῆν assumptum ex Α. 13. Haec παρ’ Ὀζίου assumpta ex Α. Β. τὸ assumptura ex Α. 16. τότε pro τόν τε Α. 19. τῶν] τῆς (sic) Edd. διάνοιαν Α. δύναμιν Edd. 22. ὥσπερ τι θηρίον ἀνήμερον Α. Β. καὶ θηρίων ἀνημέρων δεινότερον Edd. 24. καὶ assutnptum ex Β. deest in Α. 25. ἐν τοῖς ζ. ὑπολελειμμένους Β. ὑπολελειμμένους ἐν ζῶσι Edd. 26. μακάριος assumptum ex Α. Β. Statim ψαλμῳδός Α. ψαλμῳδής Β. ψάλλων Edd.)

Ἱερεῖς ἀκούσατε καὶ ἐπιμαρτύρασθε τῶ̣ οἵκῳ Ἱακὼβ, λέγει Κύριος [*](14) ὁ Θεὸς ὁ παντοκράτωρ, διότι ἑ τῇ ἡμέρα ὅταν ἐκδικῶ ἀσε- [*](C) βείας τοῦ Ἰσραὴλ ἐπ’ αὐτὸν, κὼ ἐκδικήσω ἐμ τὰ θυσιαστήρια Βαιθὴλ, καὶ κατασκαφήσεται τὰ κέρατα τοῦ θυσιαστηρίου καὶ [*](15) πεσοῦνται ἐπὶ γῆν. γῆν. συγχεῶ καὶ πατάξω τὸν οἶκον τὸν περίπτερον ἐπὶ τὸν οἶκον τὸν θερινὸν, καὶ ἀπολοῦνται οἶκοι ἐλεφάντινοι, καὶ προστεθήσονται οἴκοι ἕτεροι πολλοί, λέγει Κύριος.

Επάνεισι πάλιν εἰς ἀφήγησιν ἐναργῆ τῶν συμβησομένων τοῖς ἠσεβηκόσι, τὸν αὐτὸν πλειστάκις κατευρύνων λόγον εἰς [*](d) ὄνησιν τοῖς ἀκροωμένοις. ὅθεν οἶμαί που τὸ χρῆμα συνεὶς ὡς ἔστιν οὐκ ἀκερδὲς, καὶ ὁ θεσπέσιος Παῦλος ἐπιστέλλει τισί [*](Phil. iii. 1.) “Τὰ αὐτὰ λέγειν ὑμῖν, ἐμοὶ μὲν οὐκ ὀκνηρὸν, ὑμῖν δὲ ἀσφα- “λές.” προστάττει δὴ οὖν τοὺς ἱερατεύοντας μονονουχὶ καὶ ὑψοῦ τὴν ἰδίαν ἱέντας φωνὴν διαμαρτύρασθαι τῷ Ἰσραὴλ, ἕκαστά τε σαφῶς τῶν ὅσον οὐδέπω συμβησομένων προαγορεύειν αὐτοῖς. καὶ τίνας ἄρα νοήσομεν ἤγουν εἶναί φαμεν τοὺς διαπρύσιόν τι βοᾶν ἐπιτεταγμένους; ἆρα τοὺς [*](e) τῶν δαμάλεων ἱερέας, ἢ τοὺς τῶν ἐν ἑτέρῳ τεμένει εἰδώλων; ἀλλ’ οἶμαι τοῦτο ἀπίθανον· οὐ γὰρ ἂν ἐκεῖνοι διεκήρυξαν τά τε σφῶν αὐτῶν καὶ τὰ τῶν ἑτέρων κακὰ οὓς αὐτοὶ πεπλανήκασι. τίνες οὖν ἄρα λοιπὸν οἱ προστεταγμένοι τοῦτο δρᾶν ἱερεῖς; οἱ ἐξ αἵματος τοῦ Αευΐ οὐ γὰρ πάντες [*](1. ὁ prius deest in Edd. ὁ alt. om. Α. 2. καὶ υεκρῶν καὶ ζώντων Α. Β. ζώντων κα νεκρῶν Edd. 4. ἐκδικῶ] ἐκδικήσω F. (Alex. XII.) 7, πεσεῖται F. (22. al.) συγχεῶ Β. Edd. καὶ συγχέω Α. (42.) τὸν prius om. Α. 9 οἶκοι ἕτεροι πολλοὶ Β. (Alex. XII.) οἶκοι ἕτεροι Α. οἶκοι ἕτεροι καὶ πολλοὶ F. Edd. (Co.) ἕτεροι οἶκοι πολλοὶ Vat.] 14. Haec καὶ ὁ θεσπέσιος assumpta ex Α. Β. Statim ἐπιστέλλει τισὶ Παῦλος inv. ordine Edd. 15. τὸ αὐτὸ Α. 17. ἱέντας Β. ἱέντας Α. Edd. τὸν pro τῷ Α. 18. σαφῶς assumptum ex Α. Β. οὐδέπω] οὔπω Edd. 19. Haec ἤγουν εἶναί φαμεν accesserunt ex Α. 20. βοᾶν Α. φωνεῖν Edd. 21. ἐν ἑτέρῳ τεμένει Β. ἑτέρων τεμενῶν ἢ Edd. 24. Haec λοιπὸν οἱ assumpta ex A. B.)

Επειδὴ γὰρ οὗτοι περὶ ὧν ὁ λόγος, οὐ μετρίως λελύπηντο, καὶ συγγενείας καὶ κλήρων ἀπεληλαμένοι καὶ λειτουργίας αὐτῆς· ἐξέβαλε γὰρ αὐτοὺς Ἱεροβοάμ· ἀναγκαίως αὐτοῖς [*](b) δὴ μάλιστα κηρύττειν προστέταχε τῶν τε εἰδώλων αὐτῶν καὶ τῆς Σαμαρείας τὴν πόρθησιν, οἱονείπως παραμυθοῦ μένος καὶ διδάσκων ὅτι τὰ Θεοῦ φρονεῖν ᾑρημένοι, καὶ τὸν τῶν ὅλων Δεσπότην ἠγαπηκότες, οὐ συναπολοῦνται τοῖς ἄλλοις, ἁλλ’ ἔξω κείσονται τῆς ὀργῆς. ὅταν γὰρ, φησὶν, ἐπιφέροιμι [*](1. οὔτε μὴν Β. οὐκ Edd. 2. ταύτῃτοι assumptum ex Α.Β. 5. Ἱεροβοάμ] Sic Edd. ‘Ροβοάμ? 6. φησι ante καὶ ἦσαν tr. Edd. Statim Ἰούδας iid. 7. καὶ sec. assumptum ex Α. 8. πρὸς] ἐπ’ Α. 9. ἐγκατέλειπον Α. (Alex.) ἐγκατέλιπον Β. Edd. 10. καυχήσεως pro κατασχέσεως Α. πρὸς Α.Β. ἐς Edd, εἰς Α. ἐν Edd. II. οἱ deest in Edd. 12. τῷ om. Α. (Vat.) 13. ἑαυτῷ assumptum ex Α. αὐτῷ pro ἑαυτῶ Β. (64.) Statim τοὺς add. Edd. 13—18. Haec καὶ τοῖς εἰδώλοις—τὴν βασιλείαν Ἰούδα desunt in Edd. 15. Haec οἵ ἔδωκαν—Ἰσραὴλ assumpta ex Α. 20. κλήρου Edd. invitis A.B. ἀπεωσμένοι pro ἀπεληλ. Β. συγγενείας pro λειτουργίας Β. 21. Haec ἐξέβαλε γὰρ αὐτοὺς Ἱεροβοάμ accesserunt ex A.B. 22. τε assumptum ex Α. 26. φησὶν ἐπιφέρ. hoc ordine A.B.)

Τί οὖν ἐντεῦθεν εἰσόμεθα πάλιν, ὀρθὰ φρονεῖν ᾑρημένοι; ὡς οὐδὲν ὀνήσει λαμπρότης κοσμικὴ τοὺς ἔχοντας, οὐ πλοῦτος,κ οὐ δόξα, οὐχ ἕτερόν τι τῶν εἰς τρυφὴν, τῆς εἰς Θεὸν ἀπούσης ἀγάπης, καὶ κατ’ οὐδένα τρόπον τετιμημένης παρ’ [*](Prov. x. 2.) ἡμῖν τῆς δικαιοσύνης. “Οὐ γὰρ ὠφελήσουσι θησαυροὶ ἀνό- [*](2. κατασκαφήσονται Α.Β. κατασκαφήσεται Edd. 4. τὸ Α.Β. τὰ Edd. 6. συγχέω habent Α.Β. hic et infra. 7. περίπτερον] + κα iid. ante Migne repugnantibus Α.Β. ὃ δὲ pro καὶ ὁ iid. 8. ἔστι τι τοιοῦτον Α. ἐστι τοιοῦτον Β. τοιοῦτόν ἐστι Edd. ἄγαν assumptum ex Α.Β. 11. μὲν om. Α. 13. ἀπρόΐτον (sic) Α. Statim ᾖ om. Α. 14. εὐπνοίαις Β. εὐπνίαις (sic) Α. ἐπιπνοίαις Edd. Statim ἐγκείμενον Α. 16. οἴκους τε χειμερίους] οἴκους τετειχισμένους Α. 17. βεβασιλευκότος Α. 18. τῇ deest in Εdd. 20. ἤγουν λεπτῶν τε καὶ ἀγελ. om. Β. 21. διόλωλεν οὖν Α. 23. πόλιν assumptum ex Α.Β.)

Ἀκούσατε τὸν λόγον τοῦτον, δαμάλεις Τῆς Βασανίτιδος αἱ ἐν τῷ [*](Κεφ. δ’.) ὄρει Τῆς Σαμαρείας αἱ καταδυναστεύουσαι πένητας κω καταπατοῦσαι πτωχοὺος, αἱ λέγουσαι τοῖς κυρίοις αὐτῶν Ἐπίδοτε ἡμῖν ὅπως πίωμεν. ὀμνύει Κύριος κατὰ τῶ ἁγίων αὐτοῦ, [*](2) διότι ἰδοὺ ἡμέραι έρχονται ἐφ’ ὑμᾶς καὶ λήψονται ὑμᾶc έν ὅπλοις, καὶ τοὺς μεΘ’ ὑμῶν εἰς λέβητας ἔμπυροι λοιμοὶ, καὶ [*](3) ἐξενεχθήσεσθε ABBREVυμνοὶ ABBREVυνABBREV καὶ ἀνὴρ αὐτῆς κατέναντικ ἀλλήλων, [*](c) καὶ ἀποῤῤιφἠσεσθε εἰς τὸ ὄρος τὸ ‘Ρεμμᾶν, λέγει Κύριος ὁ Θεός.

Ἐκ πολλῆς ἄγαν ἀγερωχίας καὶ τρυφῆς οἱ τῆς Σαμαρείας περιφανέστεροι, καὶ ταῖς ἐκ πλούτου περιουσίαις τοὺς ἄλλους λους ἅπαντας ὑπερκείμενοι, καθάπερ ἔφην ἀρτίως, οἴκους ἑαυτοῖς κατεσκεύαζον λαμπρούς τε καὶ πολυτελεστάτους, καὶ πρέποντας τοῖς καιροῖς, χειμῶνί τε φημὶ καὶ θέρει, οἳ καὶ ὅτι πάντη τε καὶ πάντως ἀπολοῦνται, προεκήρυξε τὸ χρησῥύεται [*](d) [*](1. Α. Edd. (23. al.) ῥύσεται Β. 2. εἴη om. Α. Statim ἄν ἄμεινον Β. ἀνάμεινον Α. καὶ ἄμεινον Edd. παρὰ πολὺ Α. παρὰ Θεῷ Β. Edd. 3. τῆς pro καὶ alt. Edd. 5. σμικρά Β. μικρά Edd. 6. τὸ alt. Α. τὰ Β. Edd. 7. ἀεὶ accessit ex Β. deest in Α. 9. αἱ] + οὖσαι F. Edd. (Co.) 10. τῆς deest in Edd. πένητας καὶ καταπ. πτωχοὺς Α.Β. (Alex. XII.) cf. infra. πτωχοὺς et πένητας inter se transp. Edd. (Vat.) 13. ἐφ’] πρὸς Α. 14.λέβητος] + ὑποκαιομένους ἐμβαλοῦσιν Β. (Vat. XII mg.) desunt haec verba in A.F. Edd. (Alex.) Statim ἔμποροι (sic) F. Edd. (Co.) 15. γυμνοὶ B. (26. al.) γυμναὶ Α. Edd. Statim haec γυνὴ καὶ ἀνὴρ αὐτῆς assumpta ex Β. (22, 51, cf. 36. al.) 16. εἰς Α. περὶ B.F. Edd. ῥεμμᾶν Α. (Alex. XII ῥεμμὰν.) ῥεμνὰν F. ῥεμνᾶν Edd. ἀρμανὰ Β. (51. al. cf. XII mg. ἑρμωνb) 19 τοὺς ἄλλους] τῶν ἅλλων Edd. Statim ἄπαντας Β. πάντας Α. πάντων Edd.)

Oὐκ ἀπίθανον δὲ δαμάλεις τῆς Βασανίτιδος τὰς ἐν τῆ Σαμαρεία γυναῖκας ὑπονοεῖν, αἱ τρυφῇ τε καὶ χλιδαῖς καὶ τοῖς εἰς ὡραισμὸν κοσμήμασιν ἐνσπαταλῶσαί τε καὶ καταπιαινόμεναι ταῖς τοῦ σώματος ὥραις, κατηγωνίζοντο πένητας καὶ κατεπάτουν πτωχοὺς, μονονουχὶ καταφλέγουσαι πρὸς ἐκτόπους ἡδονὰς τοὺς ἀσθενοῦντας εἰς τοῦτο καὶ πτωχείαν ἔχοντας τὴν πνευματικὴν, οἳ, τῆς ἄνωθεν εὐσθενείας τὸν [*](e) πλοῦτον οὐκ ἔχοντες, ταῖς τῶν παθῶν προσβολαῖς εὐδιάθρυπτον ἔχουσι τὴν καρδίαν. αὗται δὴ οὖν αἱ δαμάλεις λέγουσι τοις κυροῖς αυτων Επιδοτε ἥμιν ὅπως πίωμεν. περιαυτίζεται γὰρ ἀεὶ τὰ τῶν γυναίων ἑταιριζόμενα, καὶ βλακείαις ταῖς ἄγαν μονονουχὶ καὶ ἀποκναίουσι τοὺς συνηρπασμένους· μένους· [*](3. καὶ alt. assumptum ex Α.Β. 5. ὑμεῖς om. Α. 6. ὡς assumptum ex Α. Statim ἀπαμφ. Α. 8. Ῥεμμᾶν Α.Β. ‘Ρεμμὰν Β.) Ῥεμνᾶν Edd. καὶ 11. ἔσται Edd. 12. καθά] καθά Α.Β. καθά Edd. 13, 14. Assumpta νῦν ex Α. ὅτι αὐτοὶ παρακληθήσονται ex Α.Β. καὶ et ὡς ἔφην ex Α. 18. τρυφαίς Α. Statimre om. Α. 19. τοῖς] ταῖς Edd. τε assumptum ex Α. 21. πρὸς] εἰς Α. 23. τὴν om. B. οἴ] οἱ Α. 26. περιαυτίζεται Α.Β. ἀποκομίζουσαι Edd. 27. ἑτεριζόμενα Α. 28. ἀποκναίουσι Β. ἀποκομίζουσαι Α. ἀποκτείνουσι Edd.)

Εἰσὴλθετε εἰς Βαιθὴλ καὶ ἠνομήσατε, καὶ εἰς γαλγαλὰ ἐπλγθύνατε τοῦ ἀσεβῆσαι.

Παρατίθησιν εὐθὺς ταῖς δίκαις τὰ πλημμελήματα, καὶ ταῖς τῶν δεινῶν ἀφηγήσεσι γείτονα ποιεῖται χρησίμως τὴν τῶν ἀνοσιουργημάτων ἔνδειξιν ἔνδειξιν ἐναργῆ, ὡς ἂν μὴ καταμωμησαιτό μήσαιτό τις, μήτε μὴν ἐπαιτιῷτο Θεὸν, ὡς ἀπηνεστέραν ἢ χρὴ ποινὴν ἐπαρτήσαντα τοῖς ἐξ Ἰσραήλ. τάδε γὰρ ἥξει [*](c) φησὶν ἐφ’ ὑμᾶς, καὶ τάδε. καὶ ἀνθ’ ὅτου λέγουσιν εἰς μέσον ἥξει, βοᾶ· εἰσήλθετε εἰς Βαιθὴλ καὶ ἠνομήσατε, ἔνθα [*](3 Reg. xii. 29.) δάμαλιν ἀπέθετο τὴν χρυσῆν ὁ θεομισὴς Ἱεροβοάμ· ἐκεῖ δεινῶς καὶ ἐκτόπως παρανομοῦντες ἁλώσεσθε. νενομοθέτηκα [*](Ex. xx. 23.) μὲν γὰρ διὰ τοῦ πανσόφου Μωυσέως “Οὐ ποιήσεις [*](Deut. vi. 13.) “σεαυτῷ σεαυτῷ θεοὺς χρυσοῦς καὶ θεοὺς ἀργυροῦς,’ καὶ “Κύριόν [*](1. καὶ ὡς pro κἂν εἰ Α. ὁρῶντα Β. ὁρῶσι Α. ἐρῶντας Edd. 2. καὶ assumptum ex Α. αὐτοῖς Edd. 3. δὴ οὖν pro μὲν Α. 4. τουτέστιν deest in Edd. ἐρώντων] ἑτέρων = ἑταίρων Α. 5,6 κολακεύοντες ἀναπείθουσι omissis, οἳ καὶ ὑποκ.—τῆς εἰς σφᾶς (pro ὑμᾶς) ἡδονῆς ante ἀλλ’ ὑμᾶς (3) transponit B. ἐπικοριζόμενοι κολακεύουσι pro ὑποκοριζόμενοι θεραπεύουσι in rasura habet Α. ἡττᾶσθαι Α. ἡττῆσθαι Edd. 7. ὅμως pro ὠμῶς Α. 8. τοὺς prius om. Β. κατεμπορίσουσι Edd. 10. ‘Ρεμμᾶν Α. Ῥαμμὰν (sic) Β. Ῥεμνᾶν Edd. 11. εἰσήλθετε B.F. Edd. (XII.) εἰσήλθατε Α. Α.V.) ἠνομ.] ἠσεβήσατε Edd. (Vat.) ἐν pro εἰς Α. Γαλγαλὰ] + καὶ F. Edd. (62, 147.) 17. ἐχρῆν Edd. ἥξει φησὶν hoc ordine Α. 18. λέγουσιν assumptum ex A.B. τὸ post εἰς add. Α. 19. ἥξο βοῶν (sic) pro ἥξει βοᾶ Α. Statim εἰσήλθατε (ut supra) Α. 21. νενομοθετήκαμεν pro νεν. μὲν Α. 22. Haec τοῦ πανσόφου assumpta ex Α.Β. 23. ἑαυτῷ Α. καὶ alt. om. Β.)

Καὶ ἠνέγκατε εἰς τὸ πρωΐ θυσίας ὑμῶν, εἰς τὴν τριημερίαν ἐπιδέκατα ὑμῶν· καὶ ἀνέγνωσαν ἔξω νόμον, καὶ έπεκαλέσαντο [*](5) ὁμολογίας· ἀπαγγείλατε δὴ δυ’ ταῦτα ὴγάπησαν οἱ υἱοὶ Ἰσραὴλ, λέγει Κύριος ὁ Θεός.

Πάνδεινον ἀληθῶς καὶ δυσσεβείας ἧκον εἰς λῆξιν τὴν ἀνωτάτω τὸ παρασημαίνειν ἀποτολμᾶν τὴν τοῦ Θεοῦ δόξαν, [*](a 290 A.) καὶ ἅπερ ἂν αὐτῷ τε καὶ μόνῳ πρέποι, ταῦτα ταῖς τῶν εἰδώλων ἀνάπτειν τιμαῖς. οἱ γὰρ τοῦτο δρᾶν εἰωθότες, τὸ ὅσον ἐφ’ ἑαυτοῖς τὴν θείαν τε καὶ ἀνωτάτω φύσιν τῶν [*](1. Haec δὲ τὸν Θεόν assumpta ex Α.Β. 7. εἴργασται Edd. 12. οὐκοῦν assumptum ex Α.Β. 13. πόσας om. Α. 16. προσήκει Edd. 17. τὸ om. F. Edd. (93.) θυσίαν F. Edd. (153.) τὰς θυσίας (42.) cf. infra. τριημέρειαν Β. 18. νόμου Α. 19. ὁμολογίαν F. Edd. (22. al.) δὴ ὅτι] δὴ assumptum ex Β. δὲ pro δὴ Α. διότι XII.] οἱ om. Edd. (91, 153.) 20.Haec ὁ Θεός assumpta ex Α.Β. (Alex. XII.) 21. δυσσεβὲς Edd. 22. παρασημαίνειν Α. Edd. παρασαλεύειν Β. 23. πρέποι Β. πρέπει Α. Edd. τῶν assumptum ex Β. 24. τιμαῖς—ἐφ’ ἐ- om. Α. 25. τῶν assumptum ex Α.Β.)

Tοῖς οὖν οὕτω φρικτοῖς ἐγκλήμασιν ἐνισχημένον εὑρήσομεν [*](b) τὸν ἀπόπληκτον Ἰσραήλ. ὁ μὲν γὰρ τῶν ὅλων Θεὸς [*](Exod. xxix. 39.) ἐθεσμοθέτει διὰ Μωυσέως πῆ μὲν ὅτι δύο καταθύειν ἀμνοὺς προσῆκεν αὐτοὺς κατὰ πᾶσαν ἡμέραν ἐν τῇ ἁγίᾳ σκηνῇ, καὶ πρωὶ μὲν ἕνα, καὶ δείλης δὲ τὸν ἕτερον, τὸ οἱονεὶ συνεχὲς καὶ ἀδιάλειπτον εἰς εὐοσμίαν, δῆλον δὲ ὅτι τὴν πνευματικὴν, τῆς Ἐκκλησίας ὑποδηλῶν ὡς ἐν αἰνίγμασί τε καὶ τύποις· [*](Ib. xxiii. 17.) προσενομοθέτει δὲ πάλιν “Τρεῖς καιροὺς τοῦ ἐνιαυτοῦ ὀφ- “θήσεται πᾶν ἀρσενικόν σου ἐνώπιόν μου.’’ καὶ ἐν τούτοις τοῖς τρισὶ καὶ διωρισμένοις κατὰ τὸν νόμον καιροῖς, [*](c) προσῆγον δεκάτας, ἀπαρχὰς ἀγρῶν, θυσίας, εὐχαριστήρια. [*](Ib. 15.) γέγραπται γὰρ ὅτι “Oὐκ ὀφθήσῃ ἐνώπιόν μου κενός.’’ ἀλλὰ τὰ οὕτως ὀρθῶς διὰ τοῦ πανσόφου Μωυσέως τεθεσπισμένα θεσπισμένα μεθιστάντες αὐτοὶ πρὸς δόξαν εἰδώλων, ἐν τοῖς ἐκείνων τεμένεσιν ἀνέφερον εἰς τὸ πρωὶ τὰς θυσίας, προσεκόμιζον δὲ καὶ εἰς τὴν τριημερίαν τὰ ἐπιδέκατα αὐτῶν. τριημερίαν δὲ λέγει τὰς τρεῖς ἡμέρας τοῦ ἐνιαυτοῦ, καθ’ ἃς, ὡς ἔφην, ἔδει πᾶν ἀρσενικὸν ἐνώπιον ἔρχεσθαι Θεοῦ. καὶ οὐ μέχρι τούτων τὸ δυσσέβημα τῶν ἐξ Ἰσραὴλ, ἀλλὰ γὰρ [*](d) καὶ ἀνεγνωσαν ἔξω νόμον, τουτέστι, τετιμήκασι τὸν τῶν ἀλλοτρίων νόμον, ὀλίγου παντελῶς ἀξιοῦντες λόγου τὸν παρὰ Θεοῦ. προσεκόμιζον γὰρ τὰς θυσίας ἐν τοῖς τῶν [*](1. τε assumptum ex Α.Β. κατασείουσα — ἐκπέμπουσα Α. 2. θάκων Α. ἐνιδρύουσι Β. ἐνιδρύουσα Α. ἐνιδρεύουσι Edd. 4. οὖν assutnptum ex Β. φορτικοῖς pro φρικτοῖς Β. Statim ἀτοπήμασιν pro ἐγκλ. Α. ἐνισχυμένον (sic) Α. 6. ἐθεσμοθέτει Α.b. θεσμοθετεῖ Edd. 7. προσήκει Edd. invitis Α.Β. b. καὶ assumptum ex Α. Β. b. 8. καὶ assumptum ex Α. II. προσενομοθέτει Α. Β. b. προσενομοθέτησε Edd. 12. σου om. A.b. (Alex.) invito Β. 13. τὸν om. b. 14. δὲ καὶ τὰς pro δεκάτας Α. εὐχαριστίας b. invito Α. 15. ἐνώπιόν μου κενός Α. Β. b. κενὸς ἐναντίον μου Edd. 16. Haec τοῦ πανσόφου assumpta ex Α. Β. 17. μεθιστῶντες Edd. invitis A.B.b. 19. τριημέρειαν (ut supra) Β. 20 Haec ὡς ἔφην assumpta ex A.B.b. 21. ἔδει post ἀρσενικὸν tr. b. ἐνώπιον ἔρχεσθον hoc ordine A.b. 22. γὰρ assumptum ex A.b. 23. ἀνέγνωσον] + τῶν Edd. inv. A.B. b. νόμου Α. ut supra. 25. δὲ pro γὰρ b.)

Καὶ ἐγὼ δώσω ὕμ’ γομφιασμὸν ὀδόντων ἐν πάσαις ταῖς πόλεσιν [*](6) ὑμῶν, καὶ ἔνδειαν ἄρτων ἐν πᾶσι τοῖς τόποις ὑμῶν, καὶ οὐκ [*](b) [*](1. ὡρισμένους assumptum ex B.b. ὡρισμένας . 2. αὐτῶν b 3. ὅτι assumptum ex A.b. 4. ἀνατεθείκασι pro τεθ. Β. 5, ναὸν pro νόμον et πατρίδα pro πρώι Edd. repugnantibus A.B. b. 6. τριημερείαις Β. Ut supra. Statim ἀναθέντες b. invito Α. αὐτῶν b. 7. ὁμολογίαν Edd. repugnantibus A.B. b. Statim καὶ assumptum ex A.B. b. ὅτι Α. Edd. τὸ b. 9. καὶ assumptum ex A.B. b. προσκομίζοι Β. b. προσκομίζει Α. Edd. 11. οἱ assumptum ex Α. Β. οἱ non habet b. τουτέστιν] + ὅτι Edd. invitis Α. Β. b. 13. τοιγάρτοι Α. Statim μὴ add. Edd. repiignantibus Α.Β. 14, χωλαίνειν Β. 15. κατακοὴν Edd. μαρτυρεῖ iid. αὐτοῖς (sic) Α. —18. Haec ἢ γὰρ — γὰρ—καταφρονήσει accesserunt ex Α. desunt in Β. Post δουλεύειν, addunt κοὶ ἑξῆς Edd. 18. ἀποπλανᾶν om. Β. lacuna patente. 19. ἑτέρωθι Β. ἑτέρως Α. ἑτέρωθεν Edd. 20. τοῦ pro τὰ Edd. 23. κἀγὼ Edd. 24. πᾶσι om. Edd. (Co.))

Υπαντᾷ πάλιν οἰκονομικῶς ὁ λόγος τοῖς εἰωθόσι φιλοψογεῖν, καὶ τῆς ἐνούσης Θεῷ γαληνότητος ἀβουλότατα καταφλυαρεῖν ἐκ πολλῆς ἄγαν ἀποπληξίας. ἀνθ’ ὅτου γὰρ δή· φαῖεν ἂν ἴσως τινές· ἀτίθασον οὕτω καὶ δύσοιστον κομιδῇ τοῖς ἐξ Ἰσραὴλ ἐπιφέρει δίκην, καίτοι κατὰ φύσιν ὑπάρχων ὁ Θεὸς ἀγαθός; ἀπολογεῖται δὴ οὖν τρόπον τινὰ διὰ τούτων καὶ ἀποτόμου λοιπὸν ὀργῆς ἀποφαίνει δεδεη- [*](d) μένους· ἐν ταὐτῷ δὲ δείκνυσιν, ὅτι πλήττει μὲν ἐν ἀρχαῖς ἡμερώτερον τοὺς ἡμαρτηκότας, οὐ δίκας αἰτῶν, ἀλλ’ ἐξ ἐμφύτου φιλανθρωπίας ἐπιστρέφων εἰς ἑαυτὸν, καὶ οἱονεὶ [*](Hier. vi. 7.) “μάστιγί τε καὶ πόνῳ μετατιθεὶς ἐπὶ τὸ δρᾶν ἑλέσθαι τὸ ἄμεινον. γεγονότας γὰρ ἐν οἷς ἔφην, καὶ οὐκέτι φορητὰ δεδυσσεβηκότας, γομφιασμῷ τε ὀδόντων ἐπαίδευε, καὶ μὴν καὶ ἄρτων ἐνδείᾳ, τουτέστι λιμῷ. καὶ οὐκ ἐπεστρέψατε πρὸς [*](e) με, λέγει Κυριος. ανεσχον ἐξ ὑμῶν τὸν ὑετὸν πρὸ τρῶν μηνῶν τοῦ τρυγητοῦ, ἤγουν· ὡς Ἑβραῖοι μᾶλλον ἐκδεδώκασι πρεπωδέστερον· πρὸ τριῶν μηνῶν τοῦ θερισμοῦ, ὅτε μάλιστα τοῖς ληίοις ἡ τοῦ καταρδεύεσθαι χρεία πολλή τε καὶ ἀναγκαία [*](1. ἐγὼ om. Edd. (Co.) 4, ἐπ’ αὐτὴν om. Edd. invitis A.B.D.F. (Alex. XII.) 6. οὐδ’ ὣς 13. (Alex. XII.) cf. Horn. Pasch. 24, 300 init. οὐκ XII mg.] οὐδ’ οὕτως A.F. Edd. πρὸς μὲ oin. Α. 8. Ἀπαντᾶ Edd. invitis Α. Β. φιλοψέγειν iid. g. γαληνότητος Α. ἀγαθότητος Edd. Statim ἀβούλητα iid. 10. ἐκ] + τῆς iid. 11. δή assumptum ex Α. Statim φαῖεν ἂν Α. ἂν φαῖεν inv. ordine Edd. 12. ἐπιφέρει] ἔτι φέρει Edd. 13. ὁ Θεὸς ἀγαθός hoc ordine Β. Statim haec ἀπολογεῖται — διὰ τούτων accesseruiit ex Α. qui Θεὸς (omittens ὁ) post ea ponit. 15. ὀρχῇ Edd. 16. ἡμερωτέρως iid. 22. τριῶν μηνῶν Α. τριῶν post μηνῶν tr. Edd. 23. ἐκδεδώκασι πρεπωδέστερον· πρὸ τριῶν μηνῶν τοῦ Α. Β. ἐκδεδώκασι τοῦ θερισμοῦ, πρεπωδέστερον δὲ πρὸ μηνῶν τριῶν Edd. 25. κατάρ- δεσθαι Α.)

Αλλ’, ὡς ἔφην ἀρτίως, πεπονθότας αὐτὸ καὶ νοητῶς τροφὴ μὲν γὰρ καὶ ποτὸν τοῖς ἐκ γῆς σώμασι, τὰ [*](c) ἀπὸ τῆς γῆς, καὶ ὕδωρ τὸ αἰσθητόν· ψυχὴ δὲ ἀνθρώπου θείοις τε καὶ οὐρανίοις ἀποτρέφεται λόγοις. νᾶμα δὲ αὐτῇ τὸ πνευματικὸν, καὶ πηγὴ κατάρδουσα νοητῶς ἡ θεόπνευστος γραφὴ, τὸ Χριστοῦ λαλοῦσα μυστήριον. ἀλλ’ ὥσπερ ὀδόντες εἰ πάθοιεν τὸν γομφιασμὸν, ἀδρανέστεροί πὼς ἂν εἶεν εἴς γε τὸ δύνασθαι καταμασᾶσθαί τι, καὶ καταλεαίνειν τροφήν· οὕτως καὶ ἀνθρώπινος νοῦς κατολισθήσας ἐπὶ τὸ ἄναλκι, καὶ τὸ τῆς νωθείας ἀῤῥώστημα μὰ παθὼν, οὐκ ἃν [*](d) δύναιτο πνευματικῆς ἐφικέσθαι γνώσεως, καί τι καὶ τῶν ἐν θεωρίαις ταῖς ἄγαν ἰσχναῖς εἰς πέψιν ἑλεῖν. ἐπαχύνθη τοιγαροῦν ἡ καρδία τοῦ Ἰσραήλ· συνῆκε γὰρ οὐδαμῶς τὸ Χριστοῦ μυστήριον· ταύτῃτοι καὶ ἔνδειαν ἄρτων ἐσχήκασι τῶν πνευματικῶν καὶ ὕδατος σπάνιν, ἐπεὶ μὴ ἔχουσι τὸν [*](S. Joan. vi. 33.) τρέφοντα Λόγον τὸν ἐξ οὐρανοῦ καταβεβηκότα, καὶ ζωὴν διδόντα τῷ κόσμῳ, τὸν κατάρδοντα ψυχὰς τῆ τοῦ Πνεύματος χάριτι, τὴν ζῶσαν πηγὴν, τὸν ἐκ τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρὸς [*](e) Υἱὸν, τὴν διὰ νόμου καὶ προφητῶν παράκλησιν. ὡς γὰρ ὁ [*](Es. v. 6.) προφήτης φησὶν Ἡσαΐας “Ἐνετείλατο ταῖς νεφέλαις τοῦ “μὴ βρέξαι ἐπ’ αὐτὸν ὑετόν.”

᾿Επάταξα ὑμᾶς ἐν πυρώσει καἰ ἐν ἰκτέρῳ ἐπληθύνατε κήπους ὑμῶν, ἀμπελῶνας ὑμῶν καὶ συκῶνας ὑμῶν καὶ ἐλαιῶνας ὑμῶν κατέφαγεν ἡ κάμπη, καὶ οὐδ’ ὥς ἐπεστρέψατε πρὸς μὲ, [*](10) λέγει Κύριος. ἐξαπέστειλα εἰς ὑμᾶς θάνατον ἐν ὁδῷ Αἰγύπτου, [*](1. αὐτοὺς Edd. invitis Α. Β. 2. εὑρήσομεν] + καὶ iid. καὶ ποτὸν omissa hic, vacuo cum rasura relicto, post γῆς (ver. 3) transp. B. 3. τῆς om. Α. τὸ pro καὶ Β. τε pro δὲ Α. 6. τὸ] + τοῦ Edd. invitis A. Β. καλοῦσα Α. 7, εἶεν ἀν’ inv. ordine Α. 8. καταμασᾶσθαι τι καὶ καταλεαίνειν Α. Edd. καταλεαίνειν τε καὶ καταμάττειν Β. 10. ἀναλκες Α. 11, τῆς post δύνοιτο add. Edd. invitis Α. Β. κοὶ alt. assumptum ex Β. 18. καἰ assumptum ex . 21. αὐτὰς Α. 22. ἐν alt. om. F. Edd. (62, 147.) 23. ὑμῶν primum] + καὶ F. Edd. (22 al.) καὶ ἐλαιῶνος ὑμῶν om. Α. (228, 240.) Statim τούτους add. F. Edd. (Co.) 24. οὕτως pro ὣς F. Edd. (26. al.))

Tοῖς ἀναλγήτως ἔχουσι περὶ τὰ ἐξ ὀργῆς συμβαίνοντα, καὶ πολὺ λίαν ὑπτιουμένοις, ἀναπίπτουσι δὲ καὶ οὕτω πρὸς τὸ ῥᾴθυμον ἔτι, ὥστε τὸ χρῆναι μετανοεῖν οὐδὲ εἰς νοῦν ἔχειν ἀξιοῦν, ἀρκέσειεν ἂν οὐδεὶς τοῦ πλήττεσθαι τρόπος, [*](b) πλείους δὲ μᾶλλον καὶ ἀλλήλων χείρους καὶ πρὸς τὸ ἔτι μειζόνως καταλυποῦν ἔχοντες τὴν ἐπίδοσιν. οὐκοῦν ἐπειδήπερ τοῖς ἐξ Ἰσραὴλ μικρὸν ἦν τάχα πὼς πρὸς ἐπανόρθωσιν, τὸ ἐν ἐνδείαις ἄρτου παιδεύεσθαι καὶ ποτοῦ, ἐπενήνεκται τὸ παθεῖν καὶ τὰ ἔτι τοῦδε φορτικώτερα, ἡ αὐτῶν ἀσθένεια τῶν σωμάτων, ἡ ὡς ἐν πυρετῷ καὶ ἰκτέρῳ συμβαίνουσα. τοῦτο καὶ διὰ φωνῆς πάλιν τῆς Ἱερεμίου εἰρημένον εὑρήσομεν. ἔφη γὰρ ὅτι “Τάδε λέγει Κύριος [*](Hier. vi. 21.) “Ἰδοὺ ἐγὼ δίδωμι ἐπὶ τὸν λαὸν τοῦτον ἀσθένειαν, καὶ “ἀσθενήσουσιν ἐν αὐτῇ πάτερες καὶ υἱοὶ ἅμα, γείτων καὶ [*](c) “ὁ πλησίον αὐτοῦ ἀπολοῦνται.” ἐπειδὴ δὲ ἦσαν καὶ αἰσχρῶν λημμάτων ἡττώμενοι, καὶ πολὺ δὴ λίαν βλέποντες εἰς φιλοκερδείας, ταύτῃτοι πληθύνοντες κήπους τε καὶ ἀμπελῶνας, συκῶνάς τε καὶ ἐλαιῶνας, ἥψατο καὶ τῶνδε Θεὸς, δι’ ὧν ἦν εἰκος οὐ μετρίως κατηλγηκότας εἰς νοῦν ἐπανήκειν τὸν σώφρονα, καὶ ἀνθελέσθαι τοῦ χείρονος τὸ συμφέρον, [*](1. καὶ om. Edd. (Co.) 2. σου] ὑμῶν F. Edd. (Co.) 3, μου Α. (Alex. XII.) ὑμῶν Edd. (XII mg.) Neutrum habet Β. (86.) οὕτως pro ὣς F. Edd. (26. al.) 6. ἀναπίπτουσι Α. Edd. ἀποκλίνουσι Β. 7, ὥστε τὸ Α. ὡς τό τοι Β. ὡς τὸ Edd. 8. ἀρέσειεν Edd. 9, ἀλληλοχείρους Α. Statim καὶ assumptura ex Α. Β. 10, μεῖζον ὡς pro μειζόνως (sic) Α. οὐκοῦν] οὐκ Α. 11, Ἰσραὴλ] Ἱερουσαλὴμ Α. invito Β. πὼς assumptum ex Α. 12. τὴν pro τὸ Α. Statim ἐν assumptum ex Β. παιδεύεσθαι Α. γενέσθαι Β. πορεύεσθαι Edd. Statim καὶ ποτοῦ Β. κοὶ ποτῶν Edd. κατ’ αὐτῶν (sic) Α. 13, τὰ ἔτι τοῦδε φορτικώτερα Β. τὸ ἔτι τούτου τοῦδε Α.] φορτικώτερον Α. Edd. 14, ἡ assumptum ex Α. 15. πάλιν τῆς Ἱερ. Α. πάλιν post Ἱερ. tr. Β. Edd. τῆς deest in Edd. 16. εἰρημένον deest in Edd. 19. ἀπολεῖται Edd. 20. Haec δὴ λίαν assumpta ex B. 21. τε pro τοι Edd. τε assumptum ex A.B. 22. τούτων pro τῶνδε Α. Statim ὁ add. Α. 23. εἶκος assumptum ex Α.)

Κατέστρεψα ὑμᾶς καθὼς κατέστρεψεν ὁ Θεὸς Σόδομα καὶ [*](11) Γόμοῤῥα, καὶ ἐγένεσθε ὡς δαλὸς ἐξεσπασμένος ἐκ πυρὸς, καὶ οὐδ’ ὥς ἐπεστρέψατε πρὸς μὲ, γέγει Κύριος.