In XII Prophetas
Cyril of Alexandria
Cyril of Alexandria. Cyrilli Archiepiscopi Alexandrini In XII Prophetas, Vol 1-2. Pusey, Philip Edward, editor. Oxford: Clarendon Press, 1868.
Cyril of Alexandria. Cyrilli Archiepiscopi Alexandrini In XII Prophetas, Vol 1-2. Pusey, Philip Edward, editor. Oxford: Clarendon Press, 1868.
Ἀκούσατε τοι λόγον τοῦτον ὅν ἐλάλησε Κύριος ἐφ' ὑμᾶς, οἶκος [*](Κεφ. γ΄.) Ἰσραὴλ, καὶ κατὰ πάσης φυλῆς ἧς ἀνήγαγον ἐκ γῆς Αἰγύπτου, λέγω Πλὴν ὑμᾶς ἔγνων ἐκ πασῶν τῶι φυλῶν τῆς γῆς, διά [*](2) τοῦτο ἐκδικήσω ἐφ' ὑμᾶς πάσας τὰς ἁμαρτίας δμῶ’.
Κατὰ παντὸς ἃν νοοῖτο τοῦ Ἰσραὴλ γεγονὼς ὁ λόγος, [*](a 275 A.) οὐκ ἀνὰ μέρος ἔτι τιθεμένου τοῦ Ἰούδα καὶ τοῦ Ἐφραΐμ, ἀλλ’ εἰς ἓν ὥσπερ συνειλεγμένου τοῦ παντὸς γένους· ἀνεκομίσθη γὰρ ἐξ Αἰγύπτου πᾶσα φυλὴ τῶν ἐξ Ἰσραηλ. οὐδενὸς οὖν ἔξω τεθέντος, ἀκοῦσαι προστέταχε τὰ παρὰ Θεοῦ. τίνα δὲ ἦν καὶ τάδε; μύριαι μὲν γάρ εἰσιν ὅσαι, φησὶν, ἀνὰ πᾶσαν τὴν ὑπ’ οὐρανὸν πόλεις τε καὶ χῶραι, καὶ ἀριθμοῦ κρείττους οἱ ἐν αὐταῖς, ἀλλ’ ὑμᾶς ἐκ πάντων τοὺς ἐξ Ἰσραὴλ ἀπολέκτους [*](b) ἐποιησάμην, ἐμαυτὸν ἐναργῆ κατέστησα διὰ πολλῶν θαυμάτων, ἐξειλόμην πικρᾶς καὶ ἀφορήτου δουλείας, ζηλωτοὺς ἀπέφηνα καὶ τρισμακαρίους, πεπαιδαγώγηκα νόμῳ πρὸς τὸ ἀρέσκον ἐμοὶ, ἀνετείχισα ταῖς ἐπικουρίαις, εἰσκεκόμικα δὲ καὶ εἰς τὴν γῆν τὴν τοῖς πατράσιν ἐπηγγελμένην. ἐπειδὴ δὲ [*](1, 2. Sic Β. Τόμος α' λόγος β' Α. 3. οἶκος] + τοῦ Edd. (Co.) 4. ἀνήγαγον Β. ἀνήγαγεν F. Edd. (Co.() 5. τῶν assumptum ex A.B. (A.V.) 7. τοῦ assumptum ex Α. 8. τιθέντος Α. g. συνειλημμένου Edd. imntis A.B. 11. παρὰ] + τοῦ Edd. 12. μὲν om. A. εἰσιν post ἀνὰ πᾶσαν transp. Α. 15. ἐναργῆ] + τε Edd. invitis Α.Β. 19. τὴν prius assumptum ex A.)
Oὐκοῦν ὀλέθρου πρόξενον παντί τῳ λοιπὸν τὸ καταφρονῆσαι Θεοῦ καὶ δεσποτικῶν ἀλογῆσαι θελημάτων, τοῖς ἐπεγνωκόσιν αὐτὸν, ἢ καὶ ἐγνωσμένοις παρ’ αὐτοῦ κάτα γε τὸν τῆς πνευματικῆς οἰκειώσεως τρόπον. καὶ γοῦν ο σοφώτατος Παῦλος τοῖς ἐξ ἐθνῶν κεκλημένοις διὰ τῆς πίστεως, εἶτα νοσοῦσι τὸ ἄναλκι, καὶ ἀνόπιν ὥσπερ ἰέναι [*](Gal. iv. 9.) προτεθυμημένοις ἐπιστέλλει λέγων “Νυνὶ δὲ γνόντες Θεὸν, [*](d) “μᾶλλον δὲ γνωσθέντες ὑπὸ Θεοῦ, πῶς ἐπιστρέφετε ἐπὶ τὰ “ἀσθενῆ καὶ πτωχὰ στοιχεῖα τοῦ κόσμου οἷς πάλιν ἄνωθεν “δουλεύειν θέλετε;” ἤδει μὲν γὰρ αὐτοὺς καὶ πρό γε τῆς πίστεως ὁ Δημιουργός· ἀγνοεῖ γὰρ ὅλως τῶν ὄντων οὐδέν· ἀλλ’ ἐν τούτοις, ὡς ἔφην, ὑποσημήνειεν ἃν ἡ γνῶσις εὖ μάλα τὴν πνευματικὴν οἰκειότητα.
[*](3)Εἰ πορεύσονται δύο ἐπὶ τὸ αὐτὸ καΘόλου, ἐὰν μὴ γνωρίσωσιν εαυτους;
Bαθὺ μὲν τὸ αἴνιγμα καὶ ἀμυδρὸς ὁ λόγος· πλὴν ἑ ῥοῦ μὲν [*](Surra ii. 12. e) ὡς ἔνι. κατῃτιᾶτο τοίνυν τὸν Ἰσραὴλ, ὅτι “τοῖς προφήταις “ἐνετέλλοντο ἐνετέλλοντο λέγοντες Οὐ μὴ προφητεύσητε.” καὶ διὰ ποίαν αἰτίαν ἐπετίμων ἀφυλάκτως ταῖς τῶν ἁγίων φωναῖς, εἰπεῖν ἀναγκαῖον. ἐπειδὴ γὰρ ἀπήγγελον τὰ ἐξ ὀργῆς ἐσόμενα σκυθρωπὰ, καὶ τὰ δι’ ὧν ἦν εἰκὸς ἑαυτῶν ἀμείνους ἔσεσθαι τοὺς ἡμαρτηκότας δεδιότας που τάχα τῶν λαληθέντων τὴν ἔκβασιν, ἐμελέτων τὴν ἀντίστασιν καὶ ἀντέπραττον αὐτοῖς, [*](2. λυποῦντες om. Α. 5. ῥοπήν] τροπήν Edd. 8. καὶ assuraptum ex Α. Β. 9. οἰκειότητος A. 10. τῆ‘ς om. A. 12. προτιθεμένοις B. νυνὶ A. B. νῦν Edd. γνῶντες Α. 13. ὕπο Θεοῦ] ὑπ’ αὐτοῦ Α. 14. Haec τοῦ κόσμου assumpta ex Α. Β. 15. γε assumptum ex Α. 17. εὖ μάλα om. A. 19. Εἰ om. A. 23. ἐνετέλλετο Edcl. 27. δεδιότας Β. δεδιότες A. Edd.)
Εἰ ἐρεύξεται λέων ἐκ του δρυμοῦ αὐτοῦ ὤρα οὐκ ἔχων; εἰ δώσει σκύμνος φωνὴν αὐτοῦ ἐκ τῆς μάνδρας αὐτοῦ καθόλου, ἐὰν μὴ ἁρπάσῃ τι;
[*](277 A. a)Οἱ τὰ τῶν θηρίων πολυπραγμονοῦντες ἔθη, φασὶ τὸν λέοντα τροφῆς ἐν ἐνδείᾳ γεγονότα περιφοιτᾶν εὐσθενῶς ὄρη τε καὶ νάπας καὶ δρυμοὺς, τῇδε τε κἀκεῖσε τὸν ὀφθαλμὸν περιστρέφοντα, καί τι τῶν ἐν ὕλαις βοσκομένων ζητοῦντα λαβεῖν. ἐπειδὰν δὲ θεάσηταί τι τῶν ἐπιτηδείων εἰς τροφὴν, εἶτα γένηται πλησίον, δεινόν τι καὶ δυσηχὲς βρυχώμενον· ποιεῖσθαι τὴν ἔφοδον. εἰ δὲ δὴ καὶ ἀποκομίζοιτο τοῖς σκύμνοις τὰ εἰς τροφὴν, εἶτα γένοιτο τῆς μανδρας ἐγγὺς, αναἐστι] [*](1. ἔστα Edd. invitis Α. Β. 2. λοιπὸν post ποιεῖσθαι transp. Α. 3. μαθηταῖς εἴρηκεν Α. φησι μαθηταῖς Edd. 4. ὁ ἐμὲ δεχόμενος, δέκεται A. ὁ μὴ δέχ’. οὐ δέχεται Β. Edd. 7. ὅτι om. B. Haec ἐν ἡμέρα κρίσεως accesserunt ex Β. Pro quibus, ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ praebet A 9. αὐτοῦ Α. αὐτῶ Β. Edd. διαπορθμεύειν A. 10. 11. ὁ θεσπέσιος et ἐπιστέλλων καὶ assiimpta ex Α. Β. 1 1, οὖν accessit ex Α. 19. τε assumptum ex B.b. deest in Α. 20. ζητοῦντα assuniptum ex A.B. ζητούντων (sic) b. 21. δὲ om. B. 22. τε pro τι b. Neutrnm babet Α. 23. καὶ assumptum ex A.B. b. ἀποκομίζοι Β. ἀποκομίζειτο b. Statim τοῖς om. Α. b.)
Εἰ πεσεῖται ὄρνεον ἐπὶ τὴν γῆν ἄνευ ἰξευτοῦ; εἰ σχασθήσεται [*](5) παγὶς ἐπὶ τῆς γῆς ἄνευ τοῦ συλλαβεῖν τι;
Πεποίηται μὲν ὡς ἐξ ὁμοιώσεως καὶ νῦν ὁ λόγος. ἰξευταὶ μὲν γὰρ τὰ ἐν φυτοῖς ἱζήσαντα τῶν στρουθίων εὐτεχνέστατα καταφέρουσι, παγίσι δὲ αὖ συνθλῶσί τινες τὸ ἁλισκόμενον. ἔοικε δὲ ὁ λόγος αἰνίττεσθαι νυνὶ διὰ μὲν τῶν στρουθίων [*](1. συμβοῇ Α. 3. Haec τοὺς ὀδόντας assumpta ex Β. 5. τῷ πρὸ θήρας Β. b. τῷ πρὸς θῆρας Edd. τὸ προσθήρας (sic) Α. 6. δὲ assumptum ex Α. Β. 7. ὥσπερ] + οἱ ἐμοὶ e suo Migne. πᾶν pro προφῆται Edd. repugnantibus A.B.b. ii. παντελῶς pro τυχὸν h. 13. μεθιστῶσα Edd. repiign. A.B. b. 14. ἡμαρτημένων pro ἐπηρτημένων iid. ’itis A.B. b. 15. εἰ μὴ] πρὶν ἂν Β. 1 6. προαναφάνοι Β. προαναφαίνοι Edd. καὶ assumptum ex Β. 19. σχασθήσεται] σταθήσεται F. Edd. (Co.) 23. οὖν pro αὖ Edd. invitis A.B.D. 24. νυνὶ διὰ] νῦν ἰδία (sic) Α. νῦν διὰ b. μὲν post τῶν στρουθίων tr. Edd. repugn. Α. Β. b. Post τῶν addit ὡς A.)
Εἰ φωνήσει σάλπιγξ ἐν πόλει καὶ λαὸς οὐ πτοηθήσεται; εἰ ἔσται κάκω ἐν πόλει ἥν Κύριος οὐκ ἐποίησεν;
Εγὼ μὲν, φησὶν, ἐπάγω τὰ ἐξ ὀργῆς, χρήσιμοι δὲ καὶ μεσῖται πρὸς μόνους εἰσὶν οἱ προφῆται τοὺς λόγους. διατὰ [*](1. assumptum ex Α. b. 2. συνυπάγεσθαι Β. 6. τὴν assumptum ex A.b. 7. ὥσπερ om, Α. 9. παρωθούμενοι] παραιτούμενοι Edd. ’itis Α.Β. II. πρακτέα Edd. ἐπιζη- τοῦντες Β. ζητοῦντες Α. Edd. 12. καὶ assumptum ex A. Statim ταῖς om. Α. ἡττημένοι Α. ἡττώμ. Edd. 13. προσίεντο] προσίεσαν Edd. invitis Α. Β. Statim ἀντεπράττοντο Α. ἀντέπραττον Edd. 14. ἁγίοις accessit ex A. Β. ἀλλὰ Α. ἄλλα Edd. 19. πρακτέα Edd. τοὺς om. Β. ὅτε Α. ὅτι Edd. Statim μόνον . 21. δυσσεβοῦσιν A. δυσσεβέσιν Edd. Statim ἐπερριμμένα Α. Β. ἀπερριμμένης Edd. 25. τοὺς assumptum ex Β.)
Διότι οὐ μὴ ποιήσῃ Κύμιος ὁ Φεὸς πρᾶγμα, ἐᾶι μὴ ἀποκαλύψῃ παιδείαν αὐτοῦ πρὸς τοὺς δούλους αὐτοῦ τοὺς προφήτας· [*](8) λέων ἐρεύξεται, καὶ τίς οὐ φοβηθήσεται; Κύριος ὁ Θεὸς ἐλά- [*](C) λησεν, καὶ τίς οὐ προφητεύσει;
Oὐχ οἱ προφῆται, φησὶ, τὰ ἐξ ὀργῆς ἐπάγουσι· πόθεν; ἄνθρωποι γὰρ καὶ αὐτοὶ καθ’ ὑμᾶς ὑπάρχουσι τὴν φύσιν, τετίμηνται δὲ παρὰ Θεοῦ τῷ πάντα μανθάνειν, ἃ ἃν Βοῦ. λοιτο πληροῦν, καὶ πόλεσί τε καὶ χώραις ἐπάγειν ἢ ἀγαθὰ τυχὸν ἢ τὰ λυπεῖν εἰωθότα. ἀλλ’ ἴσως πρὸς τοῦτό φατε Μανθανέτωσαν εἰ δοκεῖ, πλουτείτωσαν παρὰ σοῦ τῶν ἐσομένων τὴν γνῶσιν, διατρανούσθω πάντα αὐτοῖς τὰ μυστήρια· [*](d) λαλείτωσαν δὲ μηδενὶ, μήτε μὴν ταῖς τῶν ἀποσειομένων αὐτοὺς ἀκοαῖς ἐνηχείτωσάν τινα. τί οὖν πρὸς ταῦτα παρὰ [*](1. οὖν assumptum ex Α. Β. νοήσωμεν A. παρὰ Θεοῦ jJOSt πόλεσι tr. Edd. 2. γενομένην Α. 5. καμῷ Edd. Statim haec καὶ χαλινῷ accesserunt ex Β. (Alex.) χαλινῷ καὶ κημῷ inverso ordine Α. (Vat.) 6. αὐτῶν deest in Edd. 10. ἐσθ’ ὅτε um. Α. 11. ἀφήγησις Α. 12. ποιήσει A. ὁ Θεὸς om. F. Edd. (Co.) 13. αὐτοῦ prius accessit ex A.B. (Alex. XII.) Post δούλους αὐτοῦ add. πρός F. Edd. (Co.) 14. ὁ Θεὸς om. F. Edd. (Co.) 15. οὐ προφητεύσει Α. Β. οὐ μὴ προφητεύσῃ F. Edd. (Co.) 16. πόθεν] Sic correxi. ποθὲν Α. ποθεν Edd. 17. εἰσι καθ’ ὑμᾶς pro καθ’ ὑμᾶς ὑπάρχουσι Edd. 19. ἢ assuinptum ex Α. 20. τὰ om. B. 23. μήτε μὴν] Sic correxi. μήτε μὲν Β. Edd. μηδὲ Α. 24. ἀκοαῖς] + μηδὲ Α. Statim ἐνηχήτωσάν Α.)
Ἀπαγγείλατε χώραις ἐν Ἀσσυρίοις καὶ ἐπὶ τὰς χώρας τῆς Αἰγύπτου [*](9) καὶ εἴπατε Συνάχθητε επὶ τὸ ὄρος Σαμαρείας, καὶ ἴδετε θαυμαστὰ πολλά ἐν μέσῳ αὐτῆς καὶ τὴν καταδυναστείαν [*](2. φησι post λέοντα tr. Α. 3. οὕτως om. Α. δέξασθαι Β. 6. οὐκ ἀν’ ἔδεισαν] οὐκοῦν ᾔδεισαν Α. 7. ἄτακτοι pro ἄτεγκτοι Β. μηδενὶ] οὐδενὶ Edd. 8. πανταχοῦ iid. 10. ἐκ assumptum ex Β. 12. ἕτερον οὐδὲν ἂν εἴη Β. εἴη ἂν ἕτερον οὐδὲν A. ἕτερον deest in Edd. 13. ἀποτελεῖν A. ἐᾶν Β. ἐπιτελεῖν Edd. ποι pro τοι Α. Haec τοῦ μακαρίου desunt in Edd. 14. προανεφώνει A. Statim λέγων assumptum ex A.B. 15. Haec καὶ ἐν — πονηρεύεσθε desunt in Edd. 16. φησι] + τοὺς προφητας Edd. 17. ὀφθαλμοῦ αὐτοῦ] αὐτοῦ deest in Pont. μου pro αὐτοῦ addit Aub. 19. καί τι] ἤ τι Α. Statim καὶ assumptum ex B. 20. ἐπαγαγεῖν Α. 21. ἐπὶ τὰς χώρας] ἐπὶ ταῖς χώραις F. Edd. (XII.) Statim ἐν γῆ Αἰγύπτῳ pro τῆς Αἰγύπτου F. Edd. (42. al.) 22. ἐπὶ] εἰς F. Edd. (Co.) 23. τὴν assumptum ex B. (Alex. XII).)
Απειλι δὴ πάλιν ἐπάγειν αὐτοις ἅπερ ἦν εἰκὸς ὑπομεῖναι καὶ παθεῖν τοὺς εἰς τοῦτο λοιπὸν ἀφιγμένους φαυλότητος, ὡς [*](c) καὶ ἀποθρώσκειν Θεοῦ, καὶ προφήταις ἐπιτιμᾶν, καὶ ἀλογῆ- σαι παντελῶς τῶν διὰ Μωυσέως τεθεσπισμένων. ἰστέον δὲ ὅτι διαπεφώνηκε πάλιν ἐν τούτοις ἥ τε τῶν Ἑβραίων ἔκδοσις, καὶ ἡ τῶν ἑβδομήκοντα γραφή. Ἑβραῖοι μὲν γὰρ ἐκδεδώκασιν Ἀπαγγείλατε χώραις ἐν Ἀζωτίοις καὶ ἐπὶ τὰς χώρας τῆς Αἰγύπτου· οἱ ’δε γε ἑβδομήκοντα Ἀπαγγείλατε χώραις ἐν Ἄσσυρίοις καὶ ἐπὶ τὰς χώροις τῆς Αἰγύπτου. καὶ Ἄζωτος Ἄζωτος μὲν γείτων τάχα που καὶ ὅμορός ἐστι τῇ τῶν Ἰουδαίων [*](d) χώρᾳ, διῴκισται δὲ λίαν ἡ τῶν Ἀσσυρίων, τουτέστιν, ἡ Περσῶν καὶ Μηδῶν πρὸς αὐτοῖς οἱονείπως τέρμασι τῆς ἑῴας κειμένη. φαμὲν οὖν, ὅτι τὸ λυποῦν οὐδὲν, κἂν εἰ Ἀζώτιοι τυχὸν, ἤγουν Ἀσσύριοι λέγοιντο· κατ’ ἄμφω γὰρ ἀληθεύσει τῆς θεοπνεύστου γραφῆς ὁ λόγος, καθάπερ ἀμέλει τὰ ἐν τῷ προκειμένῳ διατρανοῦντες ἐπιδείξομεν. ἔχει γεγὴν ἱστορίας ἀνάμνησιν τὸ δηλούμενον ἐν τῇ τετάρτη τῶν βασιλειῶν κειμένης, καὶ ἐν τῇ δευτέρᾳ τῶν Παραλειπομένων· ποιήσομαι [*](e) δὲ τὴν ἀφήγησιν εὖ μάλα συνεσταλμένως, ὡς ἃν μὴ δοκοίην ἐν εἰδόσι μακρηγορεῖν.
Bεβασίλευκε κατὰ καιροὺς ἐν τοῖς Ἱεροσολύμοις ὁ Μανασσῆς, ὃς Ἐζεχίου μὲν ἦν υἱὸς, ἑτερότροπος δὲ λίαν καὶ [*](1. τὴν assumptum ex Α. Β. om. F. Edd. (22. al.) ἃ] ὃ Α. 2. ἀδικίας Edd. (Co.) 4. κύκλωθεν Β. τὴν om. Α. (A.V.) ut infra 283 fin. invito F. 6. ἐπαγαγεῖν Α. mg. 8. καὶ primum deest in Edd. lo. πόλιν accessit ex Α. μᾶλλον pro πόλιν Β. 12. ἐπὶ ταῖς χώραις Β. Edd. invito A. 13, 14. Ab Αἰγύπτου ad Αἰγύπτου transilit. Β. 13. γε om. A. 14. Ἀσσυρίοις Α. Ἀσσυρίᾳ Edd. 17. τέλμασι Α. ig. λέγωνται Edd. 21. διασαφοῦντες iid. inv. Α. Β. γεμὴν Α. μὲν Edd. μὲν μὴν (sic) Β. 23. κειμένην Edd. ποιησόμεθα Α. 24. δοκοῖεν pro δοκοίην ἐν Α. 20. τοῖς et ὁ assumpta ex Α. Β.)