In XII Prophetas

Καὶ τὰ ἱμάτια αὐτῶν δεσμεύοντες σχοινίοις παραπετάσματα [*](e) ἐποίουν ἐχόμενα τοῦ θυσιαστηρίου, καὶ οἶνον ἐκ συκοφαντιῶν ἔπινον ἐν τῶ οἴκω του Θεοῦ αὐτῶν.

Ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς ὁ Χριστὸς οὐχ ἑτέρου του χάριν τοὺς θείους χρῆναι ναοὺς ἐπιτελεῖσθαι διδάσκων, ἢ ὥστε δοξολογεῖν ἐν αὐτοῖς τὸν τῶν ὅλων Θεὸν, καὶ τὴν αὐτῷ πρέπουσαν ποιεῖσθαι προσκύνησιν, ἐπετίμα ποτὲ τοῖς Ἰουδαίων ἐμπόροις· παρεκόμιζον γὰρ ἐν τῷ ἱερῷ πρόβατά τε [*](S. Joan. ii. 15.) καὶ βοῦς καὶ περιστεράς· καὶ δὴ καὶ “ποιήσας φραγέλλιον [*](S.Matth. xxi. 13.) “ἐκ σχοινίων, πάντας ἐξέβαλεν ἐκ τοῦ ἱεροῦ λέγων Γέ- [*](1. Haec ἥτις οὐδὲ ἐν τοῖς ἔθνεσιν accesserunt ex Α.Β. addidit primus Migne. 3. ἵστη Β. ἵστησι Edd. ἐργασάμενον Α. εἰργασμένον Edd. 4. εἰς Α. πρὸς iid. 5. πταίσμασιν] Edebatur πάθεσιν invitis nostris. 6. τοι pro τι Edd, 9. πρὸς Ἰουδαίους Α. τοῖς Ἰουδαίοις B. πρὸς Ἰούδαν Edd. 10. διὸ παντὸς accessit ex Α.Β. 12. ἂν νοοῖντο] νοοῖντ’ ἂν Β. Statim καὶ assumptum ex Α.Β. ἀκλεᾶ καὶ ἀκάθαρτον inverso ordine Α. 14. σχοινίῳ Α. 16. οἴκῳ] + κυρίου Β. 17. Quae sequuntur partim citantur in Catena in D. Pauli Epistolas in Bibliotheca παντοκράτορος Montis Sancti Monasterii conservata, sec. forte x ineuntis. ὁ alt. assumptum ex Cat. 21. γὰρ] παρακομίζουσιν Edd. πρόβατά τε τε om. Α.] καὶ βοῦς βόας Α.] καὶ π.— ἐκ τοῦ ἱεροῦ λέγων] Haec accesserunt ex Α.Β. et (omittens καὶ περιστεράς et ἐκ σχοινίων) Cat. quorum loco ζῶα edebatur.)

Ἐγὼ δὲ ἐξῆρα τό Ἀμοῤῥαῖον ἐκ προσώπου αὐτῶ, οὗ ἦν καθὼς [*](9) ὕψος κέδρου τὸ ὕψος αὐτοῦ, κω ἰσχυρὸς ἦν ὡς δρῦς, καὶ ἐξήρανα τὸν καρπὸν αὐτοῦ ἐπάνωθεν, καὶ τὰς ῥίζας ὑποκάτωθεν.

Ὁμᾶς ὅπως ἀνοσίως περιυβρίζοντας καὶ καταφρονεῖν ἑλομένους ἀποφαίνει λοιπὸν, καὶ ὂν ἐδεῖ μᾶλλον ταῖς χαριστηρίοις εὐφραίνειν ᾠδαῖς καὶ ταῖς εἰς πᾶν ὁτιοῦν εὐπειθείαις, ἀνούστατά τε καὶ ἀβουλότατα λυπεῖν ᾑρημένους, διάτοι τὸ ἐκ πολλῆς ἄγαν σκαιότητος τρόπων, καὶ ὧν εὖ [*](d) πεπόνθασιν, ἐλάσαι πρὸς λήθην; ἐγὼ μὲν γάρ φησιν ἐξῆρα τὸν Ἀμοῤῥαῖον ἀπὸ προσώπου αὐτῶν· τουτέστι, τὰ βάρβαρα καθεῖλον γένη, δι’ ἑνός που τάχα τοῦ Ἀμοῤῥαίου καταδηλούμενα, ὡς σκληροῦ τε καὶ ἁδροτέρου· ἐγὼ νικῆσαι παρεσκεύασα τὸν οὕτως ὑπερφυῆ καὶ ἄθραυστον, ὡς δοκεῖν ἤδη πὼς ἦρθαι μὲν κέδρου πρὸς ὕψος, δροὸς δὲ τῆς ἄγαν εὐσθενοῦς ἀπομιμεῖσθαι τὴν δύναμιν. ἦν γὰρ οὐχ ἕτερος πλὴν ὅτι μόνος ἐγὼ, φησὶν, ὁ καταμαραίνων αὐτὸν, καὶ καταπλήττων εἰς ῥίζας, μόνον δὲ οὐχὶ καὶ ἀφαυαίνων αὐτοῦ e [*](2. λατρεύειν] + τῷ Α. εἰσιέναι Α. ἰέναι Edd. 6. πανταχῆ A. πανταχοῦ Edd. 1 2. ἐξῆρα Α. (22. al.) ἐπάνωθεν Α. (Alex.) ἐπάνωθεν Edd. (Vat.) 1 8. ὃν Α. 20. ἀπὸ 20 ἐκ Edd. τὰ om. Α. 21. καταδηλούμενα Α. δῆλ’. Edd. 26 ὅτι assumptum ex Α.Β. 27. καταπλήττων Α. πλήττων Edd. δὲ assumptum ex Α.Β. αὐαίνων Β.)

Πικρὸν οὖν ἄρα τὸ καταφρονῆσαι Χριστοῦ τοῦ δόντος [*](S. Luc. x. 19.) ἡμῖν “Πατεῖν ἐπάνω ὄφεων καὶ σκορπίων καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν “δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ,” τοῦ καταστρέφοντος τοὺς [*](Ephes. vi. 12.) καὶ ὑποφέροντος τοὺς εὐσθενεστέρους· “Οὐ γάρ ἐστιν “ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχὰς, “πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους “τοῦ αἰῶνος τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν “τοῖς ἐπουρανίοις.” καὶ τούτων ἁπάντων ἐν Χριστῷ κεκερατήκαμεν. καὶ εἰ μέλλομεν λυπεῖν, ἀποκλίνοντες εἰς τὸ ῥᾴθυμον, [*](b) τὸν ἑαυτῶν Σωτῆρα καὶ Λυτρωτὴν, ἀπορήσομεν, οἶδ’ ὅτι, καὶ λόγου καὶ ἀφορμῆς ἐξελέσθαι δυναμένης κολάσεως καὶ πυρός.

Καὶ ἐγὼ ἀνήγαγον ὑμᾶς ἐκ γῆς Αἰγύπτου, καὶ περιήγαγον ὑμᾶς ἑ τῇ ἐρήμῳ τεσσαράκοντα ἔτη του κατακληρονομῆσαι τὴν γῆν τῶ Ἀμοῤῥαίων.

Ερμηνεύει σαφῶς ὅπερ ἔφη, καὶ ἀνόπιν ὥσπερ ὁ λόγος ἰὼν, τὰ ἀπ’ ἀρχῆς μέχρι τέλους ὡς ἐν βραχέσι καταδηλοῖ. [*](1. δένδρου Β. δένδρων Edd. 2. αὐτῶν Α. τὸ βλάβος γενέσθαι hoc ordine Α.Β. 4. δρυμοῖς Β. (Migne.) δρυμῇ Α. δριμοῖς Edd. 7. καὶ alt. om. Α. δὲ assumptum ex Α. 8. ἂν assumptum ex Β. 10 πατεῖν—τοΰ ἐχθροῦ Α.Β. ἐπάνω ὄφεων πατεῖν Edd. 11 τοῦ alt. assumptum ex Α. καταστρέφοντος] + τε Β. 13. ἡμῶν Α. 13—16. πρὸς τὰς ὀρχὰς—κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ σκότους om. Β.] τοῦ αἰῶνος τούτου et ἐν τοῖς ἐπουρανίοις accesserunt ex Α.Β. 17. εἰς Α.Β. πρὸς Edd. 22. ἐν τῇ ἐρήμῳ om. Β. κατακληροδοτῆσαι F. 24. ὁ λόγος om. Β. 25. ἐν om. Edd.)

Μεμνῆσθαι δὴ οὖ ἀναγκαῖον ἡμᾶς τοὺς ἐν Χριστῷ διὰ [*](d) πίστεως, ὅτι καὶ δουλείας ἀπηλλάγμεθα, καὶ καθάπερ ἐξ Αἰγύπτου μετακεχωρήκαμεν εἰς τὴν ἔρημον, τουτέστιν εἰς πλατεῖαν καὶ καθαρωτάτην ἀληθῶς, καὶ ἀσυμμιγῆ τοῦ χείρονος πολιτείαν, φημὶ δὴ τὴν Εὐαγγελικήν· ἄρτον πεπλουτήκαμεν τὸν ἐξ οὐρανοῦ τὸν ζωὴν διδόντα τῷ κόσμῳ. [*](S. Joan vi. 33.) νευρούμεθα γὰρ ἐν χριστῳ, καὶ πηγὰς ἀκηράτων ὑδάτων ἐσχήκαμεν τῶν ἁγίων Ἀποστόλων τὰς συγγραφάς· οὕτω γὰρ αὐτὰς καὶ ὁ προφήτης Ἡσαΐας ὠνόμαζε λέγων “καὶ [*](e Εs. xii. 3.) “ἀντλήσατε ὕδωρ μετ’ εὐφροσύνης ἐκ τῶν πηγῶν τοῦ σωτη- “ρίου.” σωτηρίου δὲ πηγαὶ τίνες ἂν εἶεν μᾶλλον ἢ ἐκεῖνοί που πάντως οἱ τὸν σωτήριον ἥμιν καὶ ζωοποιον ἀνιέντες λόγον, καὶ τὸ Χριστοῦ μυστήριον εὐαγγελιζόμενοι, μυσταγωγοῦντες τὴν ὑπ’ οὐρανόν.

Καὶ ἔλαβον ἐκ τῶι υἱῶι ὑμῶν εἰς προφήτας, κω ἐκ τῶν νεανίσκων [*](11) ὑμῶν εἰς ἁγιασμόν· μὴ οὐκ εστί ταύτα, υὑοὶ Ἰσραήλ; λέΓει Κύριος. καὶ ἐποτίζετε τοὺς ἡγιασμένους οἶνον, καὶ τοῖς [*](12) προφήταις ἐνετέλλεσθε λέγοντες Οὐ μὴ προφητεύσητε.

Μέγα πρὸς ὀνειδισμὸν καὶ κατάῤῥησιν τὴν ἐπὶ παντὶ κακῷ, τὸ οἱονείπως ἀχαριστεῖσθαι παρὰ Θεοῦ, τοῦ πάντα ἡμῖν διανέμοντος τά τε εἰς δόξαν καὶ τὰ ζωαρκῆ. πολλῶν μὲν γὰρ ὄντων κατὰ τὴν οἰκουμένην ἐθνῶν, ἀπόλεκτον ἐποιεῖτο μόνον τὸν Ἰσραὴλ, καὶ εἰς τοῦτο λοιπὸν εὐκλείας ἐκάλει καὶ ἀνεκόμιζε Θεὸς, ὡς καὶ τῷ τῆς προφητείας ἀξιώματι [*](b) κατακαλλύνεσθαί τινας τοὺς τὸν εὐαγῆ τε καὶ ἐννομώτατον ἀγαπῶντας βίον, παραλαμβάνεσθαι δὲ καὶ εἰς αγιασμον τοὺς ἐν αὐτοῖς νεανισκους, τουτέστι, τοὺς ἁδροτέρους τὸ φρόνημα, καὶ νοητὴν ἔχοντας εὐρωστίαν. ἡγιάζοντο γάρ [*](Num. vi. 5.) τινες κατὰ νόμον, οἱ ἐπίκλην Ναζιραῖοι, τρέφοντες τρίχα [*](Ib. 3.) κόμης αὐτῶν τῷ κυρίῳ, οἶνον καὶ τὰ ἐξ αὐτοῦ, ὄξος δὴ λέγω καὶ σταφυλὴν καὶ σταφίδα καὶ γίγαρτον παραιτούμενοι, [*](Ib. 6.) ἀποφοιτῶντες δὲ λίαν καὶ νεκρῶν σωμάτων. καὶ βαθὺς μὲν ὁ λόγος ὁ περὶ τούτων ἐστί. πλὴν ἐτίμα Θεὸς καὶ εἰς προφήτας, [*](C) ὡς ἔφην, καὶ εἰς τὸ ἁγιάζεσθαι τυπικῶς ἀναφέρων τοὺς ἐξ αὐτῶν. οἱ δὲ καὶ τὴν οὕτω λαμπράν τε καὶ ἀξιόληπτον δόξαν ἐκτόπως ἀποσπουδάζοντες, ἐπότιζον οἶνον τοὺς ἡγιασμένους, τουτέστι τοὺς εὐχὴν ἔχοντας ἐφ’ ἑαυτοῖς ἁγιασμοῦ. ἀνέπειθον γὰρ καὶ αὐτοῦ τοῦ ἁγιάζεσθαι καταφρονεῖν, πάντως που λέγοντες, οὐδὲν εἶναι παντελῶς τὸν τοῦ Θεοῦ νόμον, καὶ ἀνόνητον ἀνθρώποις τὸ ἁγιάζεσθαι θέλειν, καὶ πληροῦν ἐπὶ τούτῳ τὰ νενομισμένα. εἰ γὰρ καὶ ἦν ἐν σκιαῖς ὁ νόμος, ἀλλ’ οὐκ ἐστέρητο παντελῶς τῶν τῆς ἀληθείας [*](d) δογμάτων· ἐναστράπτει γὰρ τοῖς τύποις τῆς εὐσεβείας ἡ μόρφωσις. τὸ δὲ καὶ αὐτοῖς τοῖς ἁγίοις προφήταις ἐπιτιμᾶν, ἀποσειομένων ἐστὶ παντελῶς τὸν τοῦ Θεοῦ λόγον, καὶ [*](1. τὴν deest in Edd. 2. του] τὰ iid. 3. τὰ alt. assumptum ex A. 7. τε om. Α. 11 Ναζιραῖοι Β. Ναζωραῖοι Α. Ναζαραῖοι Edd. 12. κόμην iid. invitis Α.Β. τὰ assumptum ex Β. ἀμπέλου pro αὐτοῦ Β. Haec δὴ λέγω accesserunt ex Α.Β. Statim καὶ om. Β. 13. σταφίδας Edd. invitis Α.Β. 15. ὁ alt. om. Α. 17. τε om. Α. ἀξιόληπτον Α. ἀξιόπιστον Edd. 18. ἐκτόπως accessit ex Α.Β. 19. αὑτοῖς Aub. αὐτοῖς Pont. invitis A.B. 20. ἀνέπιθον Α. κοὶ om. Α. Statim αὐτοῦ Β. αὐτοὺς Α. Edd. 25. εὐσεβείας] ἀληθείας Β. 20. τοῖς deest in Edd. 27. παντελῶς accessit ex Α. νόμον pro λόγον Edd. repugnantibus Α.Β.)

Δῶ τοῦτο ἰδοὺ ἐγὼ κυλίω ὑποκάτω ὑμῶν, ὅν τρόπον κυλίεται ἡ [*](13) ἅμαξα ἡ γέμουσα καλάμης.

Αμάξαις τὰ ἐξ ἀγρῶν καὶ ὅσα πληροῖ τὴν ἅλω, μετακομίζειν ἔθος τοῖς ἀρχαιοτέροις, σώζεται δὲ καὶ εἰς δεῦρο τὸ χρῆμα παρά τε τοῖς τὴν ἑῴαν καὶ τὴν ἑσπέριον κατοικοῦσι γῆν. κυλίονται δὲ ὁμοῦ τοῖς ἄξοσιν οἱ τροχοὶ, βαρύ τι καὶ δυσηχὲς ἀποτριζόντων τῶν ξύλων, καὶ μονονουχὶ κατακεκραγότων [*](b) τῶν ἐπικειμένων αὐτοῖς φορτίων. ἔσομαι τοίνυν καὶ αὐτὸς ἐγὼ, φησὶν, ὁ πάντων Δεσπότης, ὡς τὸ κολίον ὑπὸ τὴν ἅμαξαν, τουτέστιν ὁ ἄξων· αὐτὸς γὰρ, ὡς ἔφην, ἑαυτῷ συγκυλίει τοὺς τροχοὺς, ἐμπεπηγότας τε καὶ ἐνηρμοσμένους ἔχων. κατακεκράξομαι δὲ ὥσπερ τῶν ἠσεβηκότων, [*](3. προσεπερωτᾷ ’δε] καὶ προσεπ. Α. 5. πράξεων Edd. invitis libris. 6. καὶ om. Β. Statim οὕτως ἐμφανῆ συκοφαντίαν pro τὰ οὕτως ἐμφανῆ συκοφαντεῖν Α. 9. προσιέμενοι Α. 10. τε assumptum ex Β. πόσης Β. 13. ἐπιμαρτυρεῖ Α. ἐπεμαρτύρησε Edd. 15. ἡ οm. F. Edd. 19.κατοικοῦσι Α.Β. b. οἰκοῦσι Edd. 22. τῶν assumptum ex Α.Β. b. 24. ὑπὸ b. ἐπὶ A. Edd. sed cf. infra d. ὁ om. Α. 25. συγκλείει pro συγκυλ. Α.)

Πλὴν ἐκεῖνο εἰπεῖν ἀναγκαῖον, ὅτι πάνδεινον ἀληθῶς τὸ παροξύνειν Θεὸν, καὶ εἰς τοῦτο φαυλότητος κατολισθῆσαι λοιπὸν, ὡς ἀφόρητον αὐτῷ γενέσθαι τὴν παρ’ ἡμῶν ἁμαρτίαν, καίτοι χρηστῷ τε καὶ ἀγαθῷ καὶ ἡμερωτάτῳ λίαν ὑπάρχοντι κατὰ φύσιν. δεῖ δὴ οὖν ἄρα παραιτεῖσθαι μὲν ὅτι μάλιστα φιλεῖν τὸ προσκρούειν αὐτῷ· εἰ δὲ δή τι γένοιτο καὶ παθεῖν ἀνθρώπινον, μὴ ὁρᾶσθαι μελλητὰς εἰς μετάγνωσιν, μήτε μὴν εἰς αὔξην ἰέναι παραχωρεῖν τοῖς διεπταισμένοις, νήψει δὲ μᾶλλον ἁγιοπρεπεῖ χρωμένους ἀνασειράζειν [*](2. ἀπεώσαντο Α. ἀπώσ. Edd. τοῦ post νόμον add. iid. invito Β. τά δὲ Α. Β. κοὶ τὰ Edd. 5. ἐκ γῆς Α. ἐξ Edd. 6. ἀπό Α. ἐκ Edd. cf. supra 270 d. 9. εἰς τοῦτο om. Α. 15. κοὶ πεφορτισμένος] καταπεφ. Edd. invitis Α.Β. ἐπὶ pro ὑπὸ iid. repugn. libris. 17. ἐσόμενον ἐντεῦθεν inv. ordine Α. 20.τὸ om. Α. 24. ἄρα assumptum ex Α.Β. Statim ὅτι μάλιστα παρ αιτεῖσθαι pro παραιτ. μὲν ὅτι μάλ’. Α. 25. δὴ om. Α. 20. μέλλοντας pro μελλητὰς Α. 27. αὔξησιν Edd. invitis Α.Β.)

Καὶ ἀπολεῖται φυγὴ ἐκ δρομέως, κὼ ὁ κραταιὸς οὐ μὴ κρατήσῃ [*](14) τῆς ισχύος αὐτοῦ, καὶ ὁ μαχητὴς οὐ μὴ σώσῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ, καὶ ὁ τοξότης οὐ μὴ ὑποστῇ, καὶ ὁ ὀξὺς τοὶς ποσὶν αὐτοῦ οὐ [*](15) μὴ διασωθῇ, οὐδὲ ὁ ἱππεὺς οὐ μὴ σώσῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ, καὶ εὑρήσει τὴν καρδίαι αὐτοῦ ἐν δυναστείαις· ὁ γυμνὸς διώξεται [*](16) ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέραᾳ, λέγει Κύριος.

Οὐδὲν ἀνασώσει, φησιν, ἐν ἡμέραις ὀργῆς τοὺς προσκεκρουκότας· οὐ ποδών ὀξύτης τὸν δρομικώτατον ἀπαλλάξει τῶν κακῶν· οὐ σώματος ῥώμη τὸν εὐσθενῆ· οὐκ ἐμπειρία πολεμικὴ τὸν εἰδότα τὰ τακτικὰ καὶ τὸ τοξεύειν ἄριστα μεμελετηκότα καὶ ἐπὶ τούτω τεθαυμασμένον· ἀνόνητος δὲ τοῖς χρωμένοις καὶ ἡ τῶν ἵππων ταχύτης, καὶ αὐτὸ δὴ πρὸς τούτῳ τὸ τὴν ἱππόκροτον εἰδέναι μάχην. ἀλλ’ ἕκαστος τούτων εὑρήσει φησὶ τὴν ἑαυτοῦ καρδίαν ἐν δυναστείαις, τουτέστι, καταδεδυναστευμένην τοῖς δείμασι καὶ παραχωροῦσαν ἀμαχεὶ [*](c) τοῖς καταδῃοῦν ἐθέλουσι τὸ νικᾶν. ἔσται γὰρ τότε δειλία μὲν τῶν ἐξ Ἰσραὴλ, τοσαύτη δὲ δυναστεία τῶν Βαβυλωνίων, ὥστε καὶ διώκειν δύνασθαι τὸν γυμνὸν, τουτέστι, κατισχύσαι τῶν ἐν ὅπλοις, κἂν εἴ τις ἀθώρηκτος εἴη τῶν Βαβυλωνίων· καὶ διώκειν δύνασθαι τοὺς ἐν παντευχίαις τὸν ἄοπλόν τε καὶ ἄσκευον.

Οὐκοῦν Θεοῦ κατασείοντος εἰς ἀσθένειαν οὓς ἃν ἕλοιτο [*](2. οὕτως] ὡς Α. 7. οὐδὲ A.B. (Alex. XII.) καὶ Edd. (Vat.) Statim ὁ om. Α. (239.) 8. καὶ] + ὁ κραταιὸς Β. [+ ὁ κράταιος οὐ μὴ Vat.] εὑρήσῃ F. (4.) καρδίαν] ψυχὴν Edd. (Compl.) g. ἐκείνη τῇ ἡμέρα] τοῖς ἡ μέραις ἐκείνοις F. Edd. (Co.) 10. ἡμέραις Α. ἡμέρᾳ Edd. 13. καὶ τό τοξεύειν — τοῖς χρωμένοις om. Β. τὸ om. Α. 15. δὴ Α. δὲ Edd. 16. ἱπποκρότην Α. 17. φησι A.b. σαφῶς Edd. 18. καταδεδυναστευμένην A.b. καταδυναστευομένην Edd. 19. τὸ] τοῦ B. ἔσται — Βαβυλωνίων om. Α. b. 21. ὡς Α. b. κατισχύσαι τῶν] ἐπισχύσαι τὸν Α. 22. εἴη assumptura ex Α. Β. b, 23. παντευχίᾳ Edd. invitis Α. Β. b.)