In XII Prophetas
Cyril of Alexandria
Cyril of Alexandria. Cyrilli Archiepiscopi Alexandrini In XII Prophetas, Vol 1-2. Pusey, Philip Edward, editor. Oxford: Clarendon Press, 1868.
Cyril of Alexandria. Cyrilli Archiepiscopi Alexandrini In XII Prophetas, Vol 1-2. Pusey, Philip Edward, editor. Oxford: Clarendon Press, 1868.
AΜΩΣ γέγονεν αἰπόλος ἀνὴρ, καὶ ποιμενικοῖς ἔθεσί τε καὶ νόμοις ἐντεθραμμένος· ἐποιεῖτο δὲ τἃς διατριβὰς ἐν ἐρήμῳ τῇ πρὸς νότον τῆς Ἰουδαίων χώρας, ἢ μέχρις ὅρων διήκει θαλάσσης τῆς Ἰνδικῆς, καὶ εἰς τὴν Περσῶν ἐκτείνεται γῆν, μυρία δὲ ὅσα βαρβάρων αὐτὴν καταβόσκεται γένη, ἔχει δὲ λίαν ἐπιτηδείως καὶ εἰς τὸ φέρβειν δύνασθαι τὰς οἰῶν ἀγέλας· εὔβοτος γὰρ καὶ πλατεῖα καὶ πολυειδεῖ τῇ πόᾳ [*](b) κατεστεμμένη. ἦν δὲ ὁ Ἀμὼς ἐκ Θεκουὲ κώμης, πρὸς αὐτοῖς κειμένης τοῖς τῆς ἐρήμου ποσίν. ἐπειδὴ δὲ ἦν ἀνὴρ ἀγαθὸς, καὶ πάσης ἐπιεικείας ἐργάτης, τὸ τῆς προφητείας εὐθὺς κατεπλούτει πνεῦμα, καὶ προεφήτευεν οὐκ ἐν τοῖς Ἱεροσολύμοις, ἀλλ’ ἐν αὐτοῖς μὲν ἔτι τοῖς ποιμνίοις, ἐν ἀρχαῖς τῶν ἐξ ἔθους τε αὐτῷ καὶ μελέτης ἐχόμενος φροντισμάτων, εἶτα [*](Codices Α. Β. [D. perraro adhibitus.] 1—4. Sic Α. praemittunt πατρὸς ἡμῶν Edd. τοῦ αὐτοῦ ἐξήγησις εἰς τὸν προφήτην Ἀμώς Β. τοῦ αὐτοῦ ἁγίου Κυρίλλου εἰς τὸν προφήτην Ἀμώς D. 5. Sic D. 8. ἣ] ἡ Pont, ἢ Aub. ὅρων Α. Edd, ὁρίων Β. 10. βάρβαρα Β. Statim αὐτὴν κάταβ. γένη A.D. αὐτ’. κ. γένους Β. γένη αὐτὴν καταβ. Edd. II. καὶ assumptum ex Β.D. φέρβειν] Sic optime B.D. φέρειν Α. τρέφειν Edd. 12. εὔβοτος] ἔμβροχος iid. invitis omnibus. 16. προεφήτευεν A.B.D. προεφήτευον Edd. ante Migne. 17. μὲν ἔτι A.B.D. ἐπὶ Edd, 18. ἔθνους pro ἔθους Edd. invitis omnibus. αὐτῶ A.B.D. αὐτοῦ Edd.)
Λόγοι Ἀμὼς, οἳ ἐγένοντο ἐν Ἀκκαρεὶμ ἐκ Θεκουὲ, οὔς εῖδεν ὑπὲρ Ἱερουσαλήμ.
[*](e)Οὗτοί φησιν Ἀμὼς τοῦ ἐκ Θεκουὲ τῆς προφητείας οἱ λόγοι οἶ γεγόνασιν ἐν Ἀκκαρείμ. ἰστέον δὲ, ὅτι τὴν τοιάνδε λέξιν, ἤτοι τὸ ἐν Ἀκκαρείμ, οὐκ οἶδεν ὅλως τῶν Ἑβραίων ἡ ἔκδοσις· μόνον γὰρ εἰρήκασι τὸ Λόγοι Ἀμὼς ἐκ Θεκουέ. οἵ γε μὴν ἕτεροι τῶν ἑρμηνευτῶν ἀντὶ τοῦ ἐν Ἀκκαρεὶμ τεθείκασιν, ἐν τοῖς κτηνοτρόφοις. οὗτοι τοίνυν φησὶν οἱ λόγοι Αμὼς τοῦ ἐκ Θεκουὲ, οἵτινες γεγόνασιν ἐν καιρῷ τοῦ ποιμαίνειν ἔτι, καὶ ἐν αὐταῖς ταῖς τῶν προβάτων αὐλαῖς. ὑπὲρ αὐτῆς δὲ τῆς Ἱερουσαλὴμ οὐκ ἀκοῦσαι μᾶλλον, ἀλλ’ ἑωρακέναι [*](248 Α. a) φησὶ τοὺς λόγους. ἐμφανῆ γὰρ τοῖς ἁγίοις προφήταις κατέστησεν ὁ Θεὸς ὁμοῦ ταῖς ἀποκαλύψεσι μονονουχὶ καὶ αὐτὰ παρόντα τὰ πράγματα, ὥστε δοκεῖν καὶ ὁρατοὺς ἤδη πὼς γενέσθαι τοὺς λόγους, συνθεούσης τάχα που τῆς τῶν ἐκβησομένων θέας, οἷς ἃν λέγη Θεός. πλὴν ἐκεῖνο ζητήσεως ἄξιον, πῶς γὰρ ἄν τις οἰηθείη γενέσθαι τοὺς λόγους ὑπέρ γε τῆς Ἱερουσαλὴμ μόνον, καίτοι διὰ τῆς τοῦ αὐτοῦ προφήτου φωνῆς καταιτιᾶται Θεὸς τόν τε Ἰούδαν καὶ τὸν Ἰσραήλ; [*](Infra ii. 4, 5. b) ἔφη γὰρ πάλιν “ Τάδε λέγει Κύριος· ἐπὶ ταῖς τρισὶν [*](3. Λόγοι Ἀμὼς, οἳ ἐγένοντο ἐν Ἀκκαρεὶμ ἐκ Θέκουε, οὑς ἴδεν ὑπὲρ ἐν ἡμέραις Ὀζίου βασιλέως Ἰούδα, καὶ ἐν ἡμέραις Ἱεροβοὰμ υἱοῦ Ἰωὰς βασιλέως τοῦ Ισραὴλ, πρὸ δύο ἐτῶν τοῦ σεισμοῦ. λόγοι Ἀμὼς, οἳ ἐγένοντο ἐν Ἀκκαρεὶμ ἐκ Θεκουὲ, οὓς εἶδεν ὑπὲρ ‘Iερουσαλήμ Edd. invitis omnibus. ἀκκαρεὶμ] ἀκκαρὶμ Α. ἀκαρεὶμ (semper) B.D. 9. ἑρμηνευτῶν A.D. ἑρμηνευόντων Β. Edd. τῶν pro τοῦ Edd. 10. κτηνοτροφείοις B.D. b. Cat. in Bibl. Laur. Plut. xi. 4. Edd. κτηνοτρόφοις Α. [A. ἐν ποιμνοτρόφοις. Σ. Ε. ἐν τοῖς ποιμέσι Orig. Hex. in loc.] φησὶν assumptum ex A.B.D. 11, τοῦ prius assumptum ex A.D. ποιμαίνειν ἔτι A.B.D. ποιμαίνειν, ἐπὶ Edd. 12. ἐν et ταῖς assumpta ex A.B.D. 13. αὐτῆς δὲ Β. δὲ αὐτῆς A.D. Edd. μᾶλλον A.B.D. μόνον Edd. 14. ἁγίοις assumptum ex Α. τῷ προφήτῃ Β. 15. καθίστη pro κατέστησεν Α. Statim ὁ add. Edd. 16. ὁρατοὺς ἤδη πὼς Α. ὁρᾶν αὐτοὺς ἤδη πρὶν Β. Edd. 20. γε et μόνον om. Α. τῆς τοῦ αὐτοῦ] Sic e cum Ottob. 233. τῆς αὐτοῦ τοῦ Α. (?) Β. Edd. αὐτῆς τῆς τοῦ D. 21. τε om. Α. 22. πάλιν] + ὅτι Edd.)
Γεγόνασι δὴ οὖν τῆς τοῦ Ἀμὼς προφητείας οἱ λόγοι ὑπὲρ πάσης τῆς Ἰουδαίων πληθύος, τῆς τε ἐν τοῖς Ἰεροσολύμοις καὶ τῆς ἐν Σαμαρείᾳ· πῶς δ’ ἂν εἶεν ὑπὲρ αὐτῶν, εἰπεῖν [*](1. τοῦ pro υἱῶν Β. 2—7. ἕνεκεν—θεμέλια Ἱερουσαλήμ] καὶ 3. νόμον] + τοῦ Α. (Vat.) invitis B.D. 8. ἐπὶ ταῖς τ. οὐκ ὄπ. αὐτόν] ἑξῆς Edd. 9. αὐτόν] αὐτούς B.F. (42. al.) 11. αὐγῶν Α. 14. καταφ. θ. Ἱερουσαλήμ] τὰ ἑξῆς Edd. 16. οὖν om. Β. 18. Ἰσραὴλ D. Edd. deest hoc v. in Α. Β. δὴ assumptum ex Α. Statim αὐτὰς τὰς pro αὖ τὰς Α. ig. ἑτέρως Edd. 21. καὶ assumjrtum ex Α. Β. D. 24. τῆς Ἱερουσαλήμ] τοῦ Ἰσραὴλ D. Edd. invitis Α. Β. κεκλημένους pro κεχρημένους Α. 27. Ἰου- δαίας Edd. τοῖς assumptum ex B.D.)
Ἐν ἡμέραις Ὀζίου του βασιλέως Ἰούδα καὶ ἐν ἡμέραις Ἱεροβοὰμ τοῦ Ἰωὰς βασιλέως Ἰσραὴλ, πρὸ δύο ἐτῶν τοῦ σεισμοῦ.
Ἀλλ’ οἶμαί τις ἐρεῖ Καὶ τί τὸ τελοῦν εἰς ὄνησιν τοῖς [*](c) ἐντευξομένοις, τὸ χρῆναι περιεργάζεσθαι, καὶ σφόδρα λεπτῶς, τῆς βασιλείας τοὺς χρόνους τῶν ἀρτίως ὠνομασμένων, Ὀζίου τε φημὶ καὶ μέντοι καὶ Ἱεροβοάμ; καὶ πρός γε δὴ τοῦτό φαμεν, ὅτι τὸ χρῆμά ἐστιν ἀναγκαῖον, ὅλην ὥσπερ ὠδῖνον ἐφ’ ἑαυτῷ τῆς προφητείας οἱονεὶ τὴν περίστασιν. Συρίᾳ τε γὰρ καὶ Δαμασκῷ καὶ τοῖς προσοικοῦσι τὴν Ἰουδαίαν βαρβάροις ὄλεθρον ἀπειλεῖ καὶ ἐπαναστάσεις καὶ ἐμπρησμοὺς, καὶ τῶν θείων χρησμῳδημάτων ἐντεῦθεν αὐτῷ [*](d) γέγονεν ἢ ἀρχή. δεῖ δὴ οὖν ἄρα τὰς αἰτίας ἀναμαθεῖν τοῦ προστεθεῖσθαι τῆς βασιλείας τοὺς χρόνους, τίνα τε καὶ ὅσα τὰ ἑκατέρῳ κατωρθωμένα, διεβίω τε ὅπως, καὶ τί τὸ ἐν ἀμφοῖν ἀξιάκουστον. ἐκκεκλικότες δὴ οὖν εἰς ἀπόστασιν ὅ τε Ἰσραὴλ καὶ Ἰούδας κατὰ πολλοὺς ἐπαιδεύοντο τρόπους. ὅτε μὲν γὰρ οἱ Δαμάσκου καὶ Σύρων ἡγούμενοι κατέτρεχον καὶ ἐπολιόρκουν, τὰς παρ’ αὐτοῖς τε κατεληίζοντο χώρας· ὅτε [*](e) δὲ αὖ Μωαβῖται καὶ Ἰδουμαῖοι, Γερηέσηνοί τε καὶ Ἐλαμῖται, Ἀζώτιοί τε καὶ οἱ τῆς Ἀκκαρὼν οἰκήτορες κατῃκίζοντο τὴν Σαμάρειαν, καὶ μέντοι καὶ τὴν Ἰούδα βασιλείαν, ἀχαλίνοις ὁρμαῖς καὶ ἀπλήστῳ γνώμη χρώμενοι, καὶ εἰς ἐσχάτας ὀργὰς ἀποταυρούμενοι· καὶ γοῦν κατὰ διαφόρους τρόπους [*](1. Ἰουδαίων Α. Β. Ἰούδα Edd. 4., Nullam divisionem hic fecerunt Edd. ἡμέραις prius] ἡμέρᾳ Edd. (153.) 5. τοῦ prius] υἱοῦ F. (Co.) τοῦ τῷ (sic) Α. 9. μὴν τούτους pro δὴ τοῦτο Α. II. ἐν pro ἐφ’ Α. 14. θείων Α. ὁσίων Edd. Statim πλημμελημάτων pro χρησμῳδ. (sic) Α. 20. ἔτε Α. ποτὲ Edd. 21. καὶ — τε Β. καὶ ἐπολ. τ. π. α. καὶ Edd. ἐπολ. τ. π. αὐτοῖς Α. πόλεις pro χώρας Β. ὅτε Α. ὁτὲ (?) Β. ποτὲ Edd. 23. ἀκαρὼν Edd. 25. χρώμενοι γνώμ.η inv. ord. Β. 26. τρόπους Α. χρόνους Β. τόπους Edd.)
Περὶ μὲν οὖν τοῦ λελεπρῶσθαι τὸν Ὀζίαν ἀπόχρη ταυτί· ὅτι δὲ γέγονεν ἀνὴρ δυνατὸς, καὶ ταῖς τῶν ἀλλοφύλων ἐπεστράτευσε χώραις, καὶ τοσοῦτος γέγονεν εἰς ἀλκὴν, ὡς καὶ ἀναδείμασθαι πόλεις παρ’ αὐτοῖς, καὶ δασμολογίας ἐπιθεῖναι, καὶ σκήπτροις ἰδίοις ὑπενεγκεῖν, καίτοι μεγάλα φυσῶντάς [*](d) ποτε, δεδίδαχεν ἀρκούντως τὸ γράμμα τὸ ἱερόν. οὐκοῦν, ἐπειδήπερ ὁ προφητικὸς ἡμῖν λόγος εἰσκεκόμικεν ἐν ἀρχαῖς τὴν ἐσομένην κατὰ τῶν ἀλλοφύλων ἐρήμωσιν, ἀναγκαία γέγονεν ἡ μνήμη τῆς βασιλείας Ὀζίου τε καὶ Ἰεροβοὰμ, νενίκηνται γὰρ δι’ αὐτῶν ὡς γοῦν προλαβόντες εἰρήκαμεν. οἴδαμεν οὖν ὅτι καὶ διὰ χειρὸς Ἀσσυρίων ἐμπέπρησται Δαμασκὸς, δεδῄωνται δὲ οὐδὲν ἧττον καὶ τὰ τῶν ἀλλοφύλων γένη. ἐπειδὴ δὲ τούτων ἐστὶν ἐκεῖνα μεταγενέστερα, [*](e) προσάψομεν ἀναγκαίως τῷ τε Ἱεροβοὰμ καὶ τοῖς Ὀζίου καιροῖς τὰ τοῖς ἀλλοφύλοις συμβεβηκότα, καὶ αὐτοῖς δὲ οὐδὲν ἧττον τοῖς τῶν Ἀσσυρίων καθηγηταῖς. ἐπειδὴ δὲ προστέθεικεν ὁ Προφήτης Πρὸ δύο ἐτῶν τοῦ σεισμοῦ, [*](2. θυμιάσαι om. Β. 3, ἀπὸ] + τοῦ Β. 5, ναῷ] + καὶ Β. (Vat.) ora. Α. (Alex. XI.) 9, ἐπέστρεψεν] ἐπέτρεψεν Α. 12. αὐτὸν κύριος] Κύριος αὐτὸν Β. 16, δασμολογίας Β. δασμολογίαν Edd. 19. λόγος ἡμῖν pro ἡμῖν λόγος Α. 22. γοῦν assumptum ex Α. Β. 23. οἴδαμεν Α. οἶδα μὲν Edd. 25. τούτων Α. τούτῳ Edd. 26. προσάψωμεν Α. Ὀζίου] ἐκείνου Edd. invitis Α. Β. 28. τῶν om. Α.)
Καὶ εἶπε Κύριος ἐκ Σιὼν ἐφθέγξατο, κω ἐξ Ἱερουσαλὴμ ἔδωκε φωνὴν αὐτοῦ, κὼ ἐπένθησαν οἱ νομαί τῶι ποιμένων, κὼ ἐξηράνθη ἡ κορυφὴ τοῦ καρμήλου.
Ὅλος ἡμῖν ἐν τούτοις ὁ τῆς προφητείας διαφαίνεται σκοπὸς, καὶ τοῦ παντὸς χρησμῳδήματος ὅρος ὥσπερ τις καὶ προαφήγησις ἀσαφείᾳ πολλὴ κατεσκιασμένη, νοοῖτ᾿ ἃν εἰκότως ἡ τοῦ προκειμένου δύναμις. πεποίηται μὲν γὰρ ὡς [*](b) ἐξ ὁμοιότητός τε καὶ μεταφορᾶς ὁ λόγος, καὶ ὡς ἐκ τοῦ πεφυκότος συμβαίνειν ταῖς εὐπρέμνοις τῶν ὀρῶν κορυφαῖς, ἢ καὶ τοῖς ἐψιλωμένοις τῶν πεδίων ἔσθ’ ὅτε. ὄρη μὲν γὰρ καίτοι δρυμοῖς κομῶντα καὶ ξύλοις, πεδιὰς δὲ αὖ πολλῇ καὶ ἀμφιλαφεῖ τῇ πόᾳ κατεστεμμένη, καταφθείροντός τινος ἢ λοιμοῦ τυχὸν, ἤγουν ἑτέρου του τῶν ἐξ ἀέρος ἀῤῥωστημάτων, ἀδοκήτως αὐαίνεται. διαπίπτει δὲ οὕτω καὶ τὰ ἀνθρώπινα, καὶ κατασκήπτουσιν ἔσθ᾿ ὅτε πόλεων καὶ χωρῶν πικραὶ καὶ δύσοιστοι συμφοραὶ, διολλύουσαι καὶ καταφθείρουσαι [*](c) φθείρουσαι μικρόν τε καὶ μέγαν. τίνος γὰρ ἃν φείσαιτο πολεμίων ξίφος, ἢ, φέρε εἰπεῖν, λοιμὸς, ἄρδην ἀποκείρων καὶ τὸν ἐν πλούτῳ καὶ δόξαις καὶ δυναστείαις διαφανῆ, καὶ τὸν ἄσημόν τε καὶ κατεῤῥιμμένον; γέγονε τοίνυν τῷ Προφήτῃ νυνὶ πρέπων ὅτι μάλιστα τοῖς αὐτῷ κατειθισμένοις ὁ [*](4. Haec καὶ διὰ τοῦδε σαφῶς accesserunt ex Α. Β. b. 7, ποιμνίων (42. 86.) cf. infra. καὶ alt. om. Α. (238 manu prima.) 8. ἡ om. Edd. 9. διαφανεῖται Α. 13. ὁμοιότητός] ὁμοιώσεως Α. 15, καὶ deest in Edd. τῶν otn. Α. 16, πεδιὰς. . . . . κατεστεμμένη] πέδια . . . . κατεστεμμένα Α. 18, λοιμοῦ τυχὸν] λιμοῦ τινος Α. 20. καὶ prius om. Α. 21, καὶ prius om. Α. διαφθείρουσαι Β. 23, λοιμὺς] λιμὸς Α. ἀποκείρων Β. ἀποκείρει Edd.)