Historia Ecclesiastica

Theodoret, Bishop of Cyrus

Theodoret, Bishop of Cyrus. Theodoret Kirchengeschichte. Parmentier, Léon, editor. Leipzig: Hinrichs, 1911.

>Εἴ τις εἴπῃ ὅτι ἐν τῷ πάθει τοῦ σταυροῦ τὴν ὀδύνην ὑπέμεινεν >ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ θεός, καὶ οὐχὶ ἡ σὰρξ οὑν τῇ ψυχῇ ἥνπερ >μορφὴν δούλου ἥνπερ ἑαυτῷ ἀνέλαβεν, ὡς εἴρηκεν ἡ ἁγία >ανάθεμα ἔστω.

>Εἴ τις μὴ εἴπῃ ὅτι ἐν τῇ σαρκὶ ἥνπερ ἀνέλαβε καθέξεται ἐν τῇ >δεξιᾷ τοῦ πατρός, ἐν ᾖ καὶ ἐλεύσεται κρῖναι ζῶντας καὶ >άνάθεμα ἔστω.

>Εἴ τις μὴ εἴπῃ τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐκ τοῦ πατρὸς εἶναι >καὶ κυρίως, ὡς καὶ τὸν υἱὸν ἐκ τῆς θείας οὐσίας καὶ θεὸν >λόγον, ἀνάθεμα >Εἴ τις μὴ εἴπῃ πάντα δύνασθαι τὸ πνεῦμα ·τὸ ἅγιον καὶ [*](1—4 vgl. Theodoret. Dialog. HI 243 PG 83, 296 CD. Epist. 144 ebd. 1373 c. Gelas. papae Tractatus III [Thiel, Epist. Rom. pontif. S. 556] 1— 3 Phil. 2, 7) [*](B V F HN (n) + GS (s) = r AL (y) W) [*](2 θεός, καὶ οὐχὶ ἡ σάρξ σὺν τῇ ψυγῇ schreibe ich] deits et non coro cum anima Cass. Λ Gelas. καὶ θεὸς καὶ οὐχὶ ἡ σὰρξ μετὰ τῆς ψυχῆς Theodoret. Dialog. Λαὶ οὐχὶ ἡ σὰρξ σὺν τῆ ψυχὴ B καὶ θεὸς λόγος καὶ οὐχὶ ἡ σὰρξ σὺν τῆ ψυχὴ YFW und, καὶ1 > und θεὸς λόγος vor ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ ~, Σ θεότητι καὶ οὐχὶ σαρκὶ καὶ ψυχῆ λογικὴ ry; vgl. Theodoret. Epist. 144: ὑπέμεινεν ἡ θεότης, καὶ οὐχὶ τὸ σῶμα μετὰ τῆς ψυχῆς ι 2/3 ἥνπερ ἐνεδύσατο μορφὴν δούλου ἥνπερ ἑαυτώ ἀνέλαβεν ΒΣ quam induerat formxim. (forma Cod. Lucen.) servi quam sibi acceperat Λ qtcam induta est servi formam quam, sibimet assumpsit Gelas. ἥνπερ ἐνεδύσατο ἧ μορφὴ τοῦ (τοῦ > FW) δούλου ἥνπερ ἑαυτῶ ἀνέλαβεν VFW qua induta est forma servi quam sibimet assumpsit Cass. ἣν ἐνεδύσατο ἡ τοῦ δούλου μορφὴ ἣν ἑαυτῷ ἔλαβε Theodoret. Dialog. ἥνπερ ἀνέλαβεν ἐν τῆ τοῦ δούλου μορφὴ ry; vgl. Theodoret. Epist.: ἡ τοῦ δούλου μορφή, ἣν τελείαν ἀνέλαβεν ι 4 nach ἔστω + εἴ τις μὴ εἴπῃ τὸν τοῦ τοῦ > W) θεοῦ λόγον παθόντα σαρκὶ καὶ ἐσταυρωμένον σαρκὶ καὶ θανάτου γευσάμενον σαρκὶ Λαὶ θάν’. γ. σαρκὶ > L) γεγονότα τε πρωτότοκον ἐκ τῶν νεκρῶν καθ’ ὃ ζωὴ ἐστι καὶ ζωοποιὸσ ὡς θεὸς (ὁ υἱὸς statt ὥς θεὸς n) ἀνάθεμα ἔστω ryW; diese (antinestorianische) Interpolation findet sich nicht bei BVF Cass. ΣΛ; ein Scholion in AS weist auf died Identität dem ölften thematismus des Cyrillus hin: σχόλιον· ταῦτα ἐπὶ λέξεως καὶ τὸ ιβ κεφάλαιον περιέχει τοῦ ἁγίοι Κυρίλλου καὶ τίνος ἕνεκεν πρὸς αὐτὸν διεμάχου θεοδώρητε εἰδὼς τὰ τῶν πρων(??) αὐτὸν εἰρηκέναι am Rand AcS. Theodorets Angriffe gegen diesen Anath. z. B. PG 83, 1417 C 1433 D ι 5 τῇ1 > ry ι τῆ2 nur in B 6 ἐν ᾗ > y, übergeschrieben Ac ι καὶ1 > F ι 8 εἶναι > y, übergeschrieben Ac ι 9/10 θεὸν θεοῦ λόγον Π Cass. θεὸν ἐκ θεοῦ Σ deum verum Λ »rectius. Graecus interpres legisse videtur et deum verbum« Val. ι 11 δύνασθαι u. S. 301 εἰδέναι ~ V 1 τὸ ἅγιον πνεῦμα L)

301
>εἰδέναι καὶ πανταχοῦ παρεἷναι, ὡς καὶ τὸν υἱὸν καὶ τὸν >άνάθεμα ἔστω.

>Εἵ τις εἴπῃ τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον ποίημα ἢ διὰ τοῦ υἱοῦ γεγε- >νῆσθαι, ἀνάθεμα ἔστω.

>Εἴ τις μὴ εἴπῃ πάντα διὰ τοῦ υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου >τὸν πατέρα πεποιηκέναι, τουτέστι τὰ ὁρατὰ καὶ τὰ ἀόρατα, >θεμα ἔστω.

>Εἴ τις μὴ εἴπῃ τοῦ πατρὸς καὶ τοῦ υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου πνεύμα- >τος μίαν θεότητα, ἐξουσίαν, θειότητα, δυναστείαν, μίαν >κυρότητα, μίαν βασιλείαν, μίαν θέλησιν καὶ ἀλήθειαν, ἀνάθεμα ἔστω.

>Εἴ τις τρία πρόσωπα μὴ εἴπῃ ἀληθινά, τοῦ πατρὸς καὶ >υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου πνεύματος, ἴσα, ἀεὶ ζῶντα, τὰ πάντα >τὰ ὁρατὰ καὶ τὰ ἀόρατα, πάντα δυνάμενα, πάντα κρίνοντα, >ζωοποιοῦντα, πάντα δημιουργοῦντα, πάντα σώζοντα, ἀνάθεμα ἔστω.

>Εἴ τις μὴ εἴπῃ προσκυνητὸν τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον παρὰ πάσης >τῆς κτίσεως, ὡς καὶ τὸν υἱὸν καὶ τὸν πατέρα, ἀνάθεμα >Εἴ τις περὶ τοῦ πατρὸς καὶ τοῦ υἱοῦ καλῶς φρονήσει, περὶ >τοῦ ἁγίου πνεύματος οὐκ ὀρθῶς ἔχει, αἱρετικός ἐστιν ὅτι πάντες >αἱρετικοί, περὶ τοῦ υἱοῦ τοῦ θεοῦ καὶ περὶ τοῦ ἁγίου >κακῶς φρονοῦντες, ἐν τῇ τῶν Ἰουδαίων καὶ τῶν ἐθνικῶν >τυγχάνειν ἔλέγχονται.

>Εἴ τις δὲ μερίσῃ θεὸν τὸν πατέρα λέγων καὶ θεὸν τὸν υἱὸν καὶ >θεὸν τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον, καὶ διισχυρίσαιτο θεοὺς λέγεσθαι καὶ [*](6 u. 13 Kol. 1, 16) [*](B V F HN (n) + GS (s) = r AL (y) W) [*](3 εἰ τις — 4 ἔστω am Rand Ac > N ι 5 τοῦ υἱοῦ BYFW Cass. ΣΛ τοῦ υἱοῦ + τοῦ σαρκωθέντος ry ι 9 θειότητα BYFNsW übergeschrieben Ac divinitatem Cass. maiestatem Λ = Σ > Hy ι 12 ἴσα YFW auf Rasur Ac aequales Cass. ΣΛ εἰσ’ BrL ι κατέχοντα — 13 πάντα3 > B ι 13 τὰ ὁρατὰ Λαὶ τὰ ἀόρατα ryW Cass. ΣΛ = Kol. τὰ ἀόρατα καὶ τὰ ὁρατὰ YF ι 18 οὐκ ὀρθῶς ἔχει = Cass. ΣΛ] οὐ καλῶς ἔχει ἀνάθεμα ὅτι n ι 19 τοῦ θεοῦ YFryW Cass. Λ > BT ι 2 = de Cass. Λ ΒΣ ι 20 καὶ By καὶ τῆ YFrW ι 22 δὲ = Cass. Σ > ΒΛ ι μερίση B diviser it Cass. = Σ pariiatur Λ (aber patiatitr einige Codd., s. unten zu Z. 23 καὶ διισχυρίσαιτο > in Λ) μερίσῃ + θεότητα VFryW ι λέγων B Cass. ΣΛ λέγων + ἀνὰ μέρος YFryW ι τόν2] τὸ B ι 23 τὸ πνα(??) τὸ ἅγιον BYFW Cass. Λ τὸ ἅγιον πνα(??) ry ι καὶ διισχυρίσαιτο Σ διισχυρίσαι’ τὸ B διϊσχυριζόμενοσ ATW affirmans Cass., fehlt in Λ, s. Ζ. 22 die Lesart patiaiur ι θεούς Bry Cass. Λ τρεῖς θεοὺς YFW θεοὺς πολλοὺσ Σ ι οὐ y)

302
>θεὸν διὰ τὴν μίαν θεότητα καὶ δυναστείαν, ἥνπερ εἶναι >καὶ οἴδαμεν, τοῦ πατρὸς καὶ τοῦ υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου >θεὸν ἕνα, ὑπεξελόμενος δὲ τὸν υἱὸν καὶ τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον, >μόνον ὑπονοήσει τὸν πατέρα θεὸν λέγεσθαι ἧ πιστεύεσθαι ἔα >ἀνάθεμα ἔστω.

>Τὸ γὰρ ὄνομα τῶν θεῶν καὶ τοῖς ἀγγέλοις καὶ τοῖς πᾶσί ἁγίοις >παρὸ τοῦ θεοῦ ἐτέθη καὶ ἐχαρίσθη· περὶ δὲ τοῦ πατρὸς τοῦ υἱοῦ καὶ >τοῦ ἁγίου πνεύματος, διὰ τὴν μίαν καὶ ἴσην θεότητα, οὐχὶ τῶν >ὀνόματα ἀλλὰ τοῦ θεοῦ ἡμῶν ἐνδείκνυται καὶ σημαίνεται, ἵνα >μεν ὅτι εἰς πατέρα καὶ υἱὸν καὶ ἅγιον πνεῦμα μόνον βαπτιζόμεθα, >οὐχὶ εἰς τὰ τῶν ἀρχαγγέλων καὶ ἀγγέλων ὀνόματα, ὡς αἱρετικοὶ >ὡς Ἰουδαῖοι ἢ ἐθνικοὶ παραφρονοῦντες. αὕτη τοίνυν ἡ τῶν Χριστια- >νῶν σωτηρία ἐστὶν ὥστε πιστεύοντες τῇ τριάδι, τουτέστι τῷ πατρὶ >τῷ υἱῷ καὶ τῷ ἁγίῳ πνεύματι, καὶ βαπτιζόμενοι εἰς αὐτήν, μίαν >τητα καὶ δυναστείαν καὶ θειότητα καὶ οὐσίαν, εἰς αὐτὸν κιστεύομεν.«