De Resurrectione

Ἐὰν δέ, Πῶς οὖν, εἰ μὴ ἀπόλλυται τὸ πᾶν, οἱ ἐξ ἐναντίας εἴπωσιν, ὀ μὲν Χριστὸς τὸν οὐρανὸν παρελεύσεσθαι ἔφη καὶ τὴν γῆν, ὁ δὲ προφήτης ἀπολεῖσθαι μὲν τὸν οὐρανὸν ὡς καπνόν, τὴν δὲ γῆν »ὡς ἱμάτιον« παλαιωθήσεσθαι; Ἐπειδήπερ ἔθος ταῖς ταῖς γραφαῖς, φαϊς} λεξομεν, τ ην εις το χρείττον χαι ενδοςοτερον απ ο ταύτης της χαταύτάϋεως τον χόομον μεταβολην άπώλειαν λέγειν, οίον τον πρό- ο&εν αγήματος άπολλνμένον χατίι την είς το φαιδρότερον απάντων εζαλλαγην' οτι μηδέ μία νπεναντίωοις η ατοπία ίν τοϊς ίϊείοις λογοις. λέξομεν, τὴν εἰς τὸ σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου«, καὶ οὐχ ὁ κόσμος εἴρηται.

οὕτως ἔθος ἀπώλειαν καλεῖν τὰς γραφὰς τὴν πρὸς τὸ ἄμεινον ἔσθ᾿ ὅτε καὶ εὐμορφότερον τροπὴν τοῦ πρόσθεν σχήματος, [*](5 vgl. De res. I, 8 S. 288f – 6 Mt. 24, 35 – 7 Jes. 51, 6 (Psal. 101, 27) – 12 vgl. De res. II, 16, 12. 17, 4 – 13 I Kor. 7, 31 1 τῶν βρασμῶν C c | διὰ – γίγνοιτο Ζ. 2 <S | διὰ–φθοράν Z. 4 <Cr (nicht Syr) | ἀνάγκη; ὁ λόγος C | ἔτι] ἐπὶ V | πλείω V U C: vgl. λόγος πλείων Plat. Tim. 54 B 2 γένοιτο C | εἰς schwerl. <S (vest wohl aus vvešt) | καὶ] ἀλλὰ S | ἔτι] ἐπι V: τε? S: <C 3 κατάστασιν wohl auch S (ukraštena aus ukraštenia) | οἵαν V U C | ἦν] εἰς ἣν U | διαλυθῆ U: »wird sie« + S 3 f ἀναστοιχειωθήσεσθαι γὰρ δεῖ w. e. sch. S: ἀναστοιχειωθῆναί τε C 4 οὔτ᾿ αὖ] ἀλλ᾿ οὐ S | παντ. κ. φθ.] παρελεύσεσθαι w. e. sch. S 5 Πῶς οὖν . . οἱ — εἴπωσιν Z. 6] »nun die Gegner sagen: Wie wenn«: «nun der Gegner dieses dir sagt: W. w.«? S; »dir« ti (meist=καὶ) (viell. ti aus vsi = τὸ πᾶν) | εἰ] ἐὰν V U: ἦ Cr: <Syr | ἀπόλλυσθαι Cr | τὸ πᾶν <S 6 ὁ μὲν] ὅμως ὁ Cr | Χριστὸς] S Syr: κύριος V U | ὁ οὐρανὸς παρελεύσεται (transierunt Syrc) ἔφη καὶ ἡ γῆ S Syr 7 ὁ προφ. δὲ πάλιν S | ἀπολέσθαι V | μὲν U 128ν: <S 8 παλαιωθ.] λέγει + S | ἐπειδὴ ἔθος U 9 λέγομεν <S | καὶ — καταστάσεως] ἀποκατάστάσεως ταύτης U 10 τούτου τοῦ S | vor οἷον et quidem id ita intelligendum est Syr 11 ἀπολλομένου Cr | εἰς τὸ <S | τὸ <Cr| φαιδρότατον V U, viell. S: φαιδρότερον C Dd | ἁπάντων] καὶ κρεῖττον (κρείττονα) S 12 ἐξαλλαγήν S 88 | ἣ ἀτοπία <S | θείοις] ἁγίοις w. e. sch. S 13 παράγει Cc 104 | γάρ, φησίν S | τούτου] του Cr | καὶ <Cr 14 οὕτως] τοῦτο γὰρ S | πρὸς] εἰς Cr 15 ἔσθ᾿ — εὐμορφότερον <S |εὐμορφώτερον V U Cc | τοῦ πρόσθεν σχήμ. <S | ἔμπροσθεν Cr u. Cc am Rand)

ταραχθήσεσθαι μὲν γὰρ τὴν κτίσιν, ὥσπερ τεθνηξομένην κατὰ τὴν ἐκπύρωσιν, ἵνα καὶ ἀνακτισθη, οὐ μὴν ἀπολεῖσθαι προσδοκητέον, ὅπως οἱ ἀνακαινοποιηθέντες ἐν ἀνακαινοποιηθέντι τῷ κόσμῳ ἄγευστοι λύπης κατοικήσωμεν, κατὰ τὸ λεχθέν »ἐξαποστελεῖς τὸ πνεῦμά σου, καὶ κτισθήσονται« ἐν ἑκατοστῷ τρίτῳ ψαλμῷ »καὶ ἀνακαινιεῖς τὸ πρόσωπον τῆς γῆς«, τοῦ περιέχοντος τῆς εὐκραςίας ἐπιτροπεύοντος λοιπὸν τοῦ θεοῦ.

ἐσομένης γὰρ καὶ μετὰ τοῦτον τὸν αἰῶνα γῆς ἀνάγκη πᾶσα ἔσεσθαι καὶ τοὺς οἰκήσοντας, οὐκέτι τεθνηξομένους ἢ γαμήσοντας καὶ γεννησομένους, ἀλλ᾿ ὡς ἀγγέλους ἀμεταστρόφως ἐν ἀφθαρσίᾳ τὰ ἄριστα πράξοντα. διὸ ληρῶδες τὸ Ἐν ποίᾳ διαγωγῇ τότε δὴ τὰ [*](2 vgl. Ephes. 4, 13 – 3 I Kor. 13, 11 – 8 vgl. S. 283, 17f – 9 Psal. 103, 30 – 20 S. Paral. 424 S. 172 ff Holl 1 ὁπόταν – λέγοι <S |ὁπ. εἴ τις C | λέγοι U C: λέγειν V: λέγῃ Jh | τοῦ—μεταλλαγήν Z. 2] »wie auch die Gestalt des Kindes in eini bessere, nämlich die des Mannes, sich verändert« S | τοῦ: τῆς U | κατὰ τοῦ U, κατὰ τὸ C 3 τοῦ νηπίου <S | τοῦ: τῆς U | κατὰ τοῦ U, κατὰ τὸ C 3 τοῦ νηπίου <S | ὅτε — νηπίου Ζ. 5 <C | ἤμην, φησίν S 4 ὡς νήπ. ἐλάλουν <S |ὡς νήπ. ἐλογιζ.] »usw.« S 4 f ὅτε δὲ: καὶ ὅτε S 5 τὰ τοῦ νηπ. κατήργησα U | τά|ραχθήσ. V. 365v | παραχθήσεσθαι Cr Kl; aber nicht die Welt, sondern ihr σχῆμα soll ja vergehen | μὲν <S 6 κατὰ] μετὰ Cr | καὶ <U 7 ἀνακαινισθῇ Jh mit Combefis | ἁπολέσθαι Cr | ὅπως] ὅτι ὡς V 8 ἐν ἀνακαινοποιηθέντι <V Cr | ἐν <Cc | τῷ + V |ἄλευστοι λύπης: »ohne alles Böse und Leid« S 8f κατοικήσομεν V, κατοικήσονται λοιπὸν S 9 ἣ κατὰ U | σου] svoi: περιέχοντος <S | ἐπιτροπεύσαντος U 12 ἐσομένης U 129 | καὶ <S | ἀνάγκη δὲ Cc | πάσας V: <S 13 oὐκ ἐπιτεθνηξομένους V | ἢ — γεννησομένους Z. 14 <S | ἢ <C 13f καὶ γεννησομένους <Cr: καὶ τεθνηξομένους V 14 ἀμεταστρόφος S 88v | ἐν ἀφθαρςίᾳ <S 15 πράξαντας V. Es endet C | ληρῶδες] es beginnt C in C Bl. 81 u. R 89v (nach ἀμέμπτως ἀρεστόν c. 44, 1; in C Lemma ἐκ τοῦ αὐτοῦ, in R unmittelbar angeschlossen) | vgl. I, 8, 7 | ληρωδία δὲ Cr | οὖν τότε δεῖ V)

Ἄξιον δὲ κἀκεῖνο πρὸς τοῖς εἰρημένοις ἐπισκοπεῖν, ὡς ἔχει πολλὴν διάπτωσιν, εἰ δεῖ παρρηςίαν ἄγειν περὶ τηλικούτων, ὦ Ἀγλαοφῶν, διαλεγομένους πραγμάτων. φράσας γὰρ ἀποφήνασθαι τὸν δύριον ὡς οἱ τῆς ἀναστάσεως τευξόμενοι ἔσονται τότε »ὡς ἄγγελοι«, ἔνθα πειράζουσιν αὐτὸν οἱ Σαδδουκαῖοι, ἐπέφερες· Οἱ δὲ ἄγγελοι ἐκτὸς ὄντες σαρκὸς ἐν μακαριότητος ἀκρότητι διὰ τοῦτο καὶ δόξης εἰσίν, καὶ ἠμᾶς δὲ ἄρα ἐξιςάζεσθαι μέλλοντας ἀγγέλοις ἀνάγκη δὴ σαρκῶν ὠσαύτως ἐκείνοις γυμνοὺς ἔσεσθαι δεῖν, οὐκ ἐπιστήσας, ὦ ἄριστε, ὡς ὁ ποιήσας καὶ διακοσμήσας ἐξ οὐκ ὄντων τὸ πᾶν τὴν τῶν ἀθανάτων φύσιν οὐ μόνον εἰς ἀγγέλους καὶ λειτουργοὺς διανείμας διεκόσμησεν, ἀλλὰ καὶ εἰς ἀρχὰς καὶ θρόνους καὶ ἐξουςίας.

ἄλλο γὰρ γένος τὸ τῶν ἀγγέλων καὶ ἄλλο τὸ τῶν ἀρχῶν καὶ ἐξουσιῶν, ὅτι μὴ τάγμα ἓν καὶ φυλαὶ καὶ διαφοραί. καὶ οὔτε τὰ Χερουβὶμ τῆς ἰδίας ἐξιστάμενα φύσεως εἰς τὴν τῶν ἀγγέλων ἰδέαν μετασκευάζονται, οὔτε εἰς ἑτέραν πάλιν οἱ ἄγγελοι. εἶναι γὰρ αὐτὰ χρὴ [*](7 vgl. Des res. I, 7, 3 S. 228, 15f — 10 vgl. Plato Krat. 403 B. vgl. I, 29, 2. III, 18, 1. 5 – 11 Hermas II, 1, 1 – 12 vgl. Hebr. 1, 7 – 13 vgl. Kol. 1, 16 – 14 vgl. Symp. 7, 3 S. 73, 21f 1 ἔσεσθαι V | λέγ. <Syr | ἄλλων: schwerlich ἄστρων wie 8, 7 S. 229, 28 2 ἔσομένων] es endet Syr 3 δέ ἐστιν C 4 εἰ δεῖ] εἴδη V, ἔδει C: δεῖ τοίνυν S | τηλικ.] τούτων V U Cr | ὦ <Cr 5 διαλεγόμενος πραγμάτων U: <C 6 ὡς οἱ etc.: »von den Auferstehenden, daß sie« S ἔσοιντο Cc | τότε <S C 7 ἔνθα—ἐπέφερες <S, aber = ἐν τοῖς οὐρανοῖς | οἱ vor Σαδδ. <C | ἐπέφερεν U: ἐπέφερες οὖν Cr 8 σαρκῶν C 9 καὶ <V | ἀνάγκη—γυμνοὺς Ζ. 10 Cc: ἀγγέλους Cr 10 f ὦ ἄριστε, ὡς] ὡς ἀριστέως V 11 ἔξ iz: ne S 12 εἰς ἀγγ.] ἰσαγγέλους V | καὶ i: se S 13 ἐκόσμησεν V: αὐτήν + S | ἐξουςίας καὶ θρόνους CS 14 τὸ <V | ἀγγ.] ἀρχῶν U | ἀρχῶν καὶ vor ἐξουσιῶν + Cr Jh Dd 14 f ἐξουσι.] sammlung« (89) w. e. sch. S (»Verein. und« sǔstav I od. »der Verein.« sǔstavjn: pitavyi S) | κ. φυλὴ κ. πατρ. <S | πατρ.] φθαρτρία V (dah. φατριὰ Dd, aber vgl. S. 73, 21) 15f τῶν ἀθαν.] τῶν ἀγγέλων τουτέστι τῶν ἀθαν. S 16 ἀλλὰ—διαφοραί] »nicht, sage ich, Eine Klasse, noch Geschlecht, sondern verschiedene« S | καὶ γένη C | γέ|νη V 366 | καὶ 3] οὕτως δὲ οὖν S 17 εἰδέαν V U: <S 18 οὔτ᾿ αὖ πάλιν ε. ἕ. C | ἐτέραν C S: ἑτέρων VU | εἶναι — γεγόνασιν S. 303, 1 <S)

ἀτὰρ καὶ ὁ ἄνθρωποςτὸ κόσμονοἰκεῖν καὶ τῶν. ἐν αὐτῷ πάντων ἡγεμονεύειν κατασταθείς, τῆς ἐξ ἀρχῆς διακοσμήσεως ἀθάνατος ὤν, τοῦ εἶναι ἄνθρωπος οὔποτε μεταβληθήσεται, οὔτε εἰς τὴν τῶν ἀγγέλων οὔτε εἰς τὴν τῶν ἑτέρων μορφήν, ὅτι μηδὲ οἱ ἄγγελοι εἰς τὴν τῶν ἄλλων τῆς ἐξ ἀρχῆς ἰδέας μεταδοσμούμενοι μεταβάλλονται. ὁ γὰρ Χριστὸς ἧκεν οὐκ εἰς ἑτέραν. μορφὴν παλσθῆναι κηρύσσων ἢ μετασκευασθῆναι τὴν ἀνθρωπείαν φύσιν, ἀλλὰ εἰς ὃ ἦν ἐξ ἀρχῆς πρὸς τοῦ ἐκπεσεῖν, ἀθάντᾳτος ὤν.

χρὴ γὰρ ἐν τῷ ἰδίῳ τῆς ἕξεως αὐτοῦ τύπῳ τῶν γενητῶν ἕκαστον μένειν, ἵνα πάντα πάντων ὦσι πεπληρωμένα, οὐρανοὶ μὲν ἀγγέλων, θρόνοι δὲ ἐξουσιῶν, φῶτα δὲ λειτουργῶν, καὶ οἱ θειότεροι τόποι καὶ τὰ ἀκράτητα καὶ ἀκραιφνῆ φῶτα τῶν Σεραφίμ, ἃ παρεστήκασι τῇ μεγάλη βουλῇ διακρατούσῃ τὸ πᾶν, ὁ δὲ κόσμος ἀνθρώπων. ἐὰν δὲ μεταβάλλεσθαι δῶμεν τοὺς ἀνθρώπους εἰς ἀγγέλους, ὥρα μεταβάλλεσθαι λέγειν καὶ τοὺς ἀγγέλους εἰς ἐξουςίας, καὶ ταύτας εἰς ἄλλο καὶ ἄλλο, ἔστ᾿ ἂν ὀ λόγος ἀναβὰς εἰς κίνδυνον ἐμπέσῃ.