Symposium Sive Convivium Decem Virginum

Methodius

Methodius, Symposium Sive Convivium Decem Virginum, Bonwetsch, Hinrichs, 1917

Ὑπολαβοῦσα οὐν ἐντεῦθεν. ὡς οἶμαι, ἤδη καὶ αὐτή, Σύ μοι δοκεῖς, ὡ Θεοφίλα, ἒφη, καὶ τῇ πράξει καὶ τῷ λόγῳ πασῶν κρατιστεύειν στεύειν καὶ σοφίας τὰ δεύτερα φέρεσθαι οὐδενός. οὐ γὰρ ἔστιν αἰτιάσεται σου τὸν λόγον, οὐδ᾿ εἰ παντάπασι φιλόνεικος εἲη καὶ ἀντιλογικός. πλὴν ἐκεῖνό με μόνον τῶν ἄλλων ὀρθῶς εἰρημίνων, ὡ [*](2 Psal. 44, 14. 10 — 4 Plato Symp. 185 C — 6 Plato Symp. 198 A — 12 Plato Symp. 176 D — 15 Plato Gorg. 515 B) [*](1 ἀποποικιλμένην P (nicht B) | κα)ὶ κατεστε(μμένην unleserl. Ο : < P 2 τῆς vor τεκν. < Ο | τεκνογονείας B 2 f (κροσσωτ)οῖς γὰρ ἐκ unleserl. Ο 2 γὰρ] καὶ MAI 3 πεποικιλμένοις P: πεποικιλμένην B ἐκ] ἀπὸ M AlJh 4 f PI ταῦτά σοι, . . ὡ Φ., . . συμβάλλομαι 4 Ταῦτα . . κατὰ unleserl. Ο | τὴν] τὸν P | εἰς τὸν < B 5 περὶ Jh | ἁγνείας (συμβάλλο)μαι unleserl. Ο | ἁγνείας Kl: ἀληθείας P M Ausgg. | M 6 PI εἰπόντος δὲ τοῦ Ἀγ. πάντας ἴφη . . ἀναθορυβῆσαι τοὺς παρόντας | (Εἰ)πούσης δὲ ταῦτα unleserl. Ο | θεοφίλης Ο | θόρυβον — Z. 7 unleserl. Ο | ἠδὺν] γένεσθαι M (2. Hd.) AI Jh 7 ἴφη — παρθένων] ἐκ πασῶν, ἔφη ἡ Θεοπάτρα τῶν παρθένων συμβέβηκε MAI: ἔφη ἡ Θ. ἐκ παρθένων Jh ἐπαιν.] παραπεμπουσῶν MAlJh | ὡς Ο 44v 8 ἡσυχάσασαν Ο, ἡσύχασεν B | γενομένης P Jh 1) τριῶν Ο: τρίτων PI Gorg. 500 A 10 f Θαλεία. Λόγος Γος P nach αὐτή; in Ο eine Lücke nach αὐτή 12 PI φάναι Φ. | . παλαβοῦσα Ο | ἢδη a. Ed. in B, im Text Zeichen des Fehlens | Σύ μοι] Ἐμοὶ P, Ε in Rasur in P 13 ἔφη < B 15 αἰτιάσαιτό Ο | εἶ 15 f (ἀντιλο)γικός unleserl. Ο | ἀντιλεκτικὸς M AI: PI Theaet. 197 εἰ. ἦ ἀντιλογικός 16 f με . . ταρ. τε κ. ἀνιᾶν] vgl. PI Phaed. 103 C. Gorg. 485B)

27
μακαρία. δοκεῖ ταράττειν τε καὶ ἀνιᾶν, ἀναλογιζομένην ὡς οὐκ ἂν ὁ πνευματικώτατος καὶ σοφὸς ἀνήρ, τὸν Παῦλον λέγω, ματαίως ἀνέφερεν »εἰς Χριστὸν καὶ τὴν ἐκκλησίαν‘ τὴν σύνερξιν τοῦ πρωτοπλάστου καὶ τῆς γυναικός, εἰ μηδὲν ὑψηλότερον ἐφαντάζετο τῶν ῥητῶν καὶ τῆς ἱστορίας ἡ γραφή. εἰ γὰρ ὃλως εἰς τὸν περὶ συνελεύσεως ἀνδρός τε καὶ γυναικὸς δεὶ παραλαμβάνεσθαι τύπον φιλῶς τὴν γραφήν, τίνος δὴ χάριν ὁ ἀπόστολος τούτων ἐπιμνησθεὶς καὶ εἰς τὴν τοῦ πνεύματος ἡμᾶς, ὡς οἶμαι, χειρσγωγῶν ὁδόν, »εἰς Χριστὸν καὶ τὴν ἐκκλησίαν‘ ἀναφέρων ἀλληγορεῖ τὰ κατὰ τὴν Εὒαν καὶ τὸν Ἀδάμ; ἡ μὲν γὰρ λέξις τῆς Γενέσεως οὕτω φησί· »καὶ εἶπεν ὁ Ἀδάμ· τοῦτο νῦν ὀστοῦν ἐκ τῶν ὁστέων μου καὶ σὰρξ ἐκ τῆς σαρκός μου· αὓτη κληθήσεται γυνή, ὃτι ἐκ τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς ἐλήφθη. ἕνεκεν τούτου καταλείψει ἄνθρωπος τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τὴν καὶ προσκολληθήσεται τῇ γυναικὶ αὐτοῦ, καὶ ἔσονται οἱ δύο σάρκα μίαν«. ὁ δὲ ἀπόστολος εἰς αὐτὴν δὴ ταύτην ἐπισκεπτόμενος τὴν περικοπὴν οὐκέτι κατὰ τὸ κείμενον αὐτήν, ὡς ἔφην, ἐπὶ συνέρξεως βούλεται παραλαμβάνεσθαι γυναικός τε καὶ ἀνδρός, ὥσπερ δὴ καὶ σύ. σὺ γὰρ φυσικώτερον ἐπεργαζομένη τὸν λόγον [*](3 Ephes. 5, 32 — 10 Gen. 2, 23. 24 — 16 vgl. S. 18, 16) [*](8 Phot. Bibl. 237 S. 308 a, 37 ff) [*](3 σύνερξιν PJh wieZ.17, vgl.PlTim.18D εἰς τὴν τῶν γάμων σίiερζιν: σύζευξιν Ο 4 μὴ δὲ B | ὑψηλ)ότερον unleserl. 5 εἰ P 162v 6 τύπον AI: τόπον OP 8 ὡς + Ο | εἰς Χρ. — εἰς τ. ἐκκλησίαν S. 28, 11 f auszugsw. bei Ph ὅτι τὰ ἐν τῇ Γενέσει φερόμενα, οἷον τὸ τοῦτο οὗν ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστῶν μου καὶ σὰρξ ἐκ τῶν σαρκῶν μου· αὕτη κληθήσεται γυνή, ὅτι ἐκ τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς ἐλήφθη· ἕνεκεν τούτου λαταέόψεο ἄνθρωπος τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τὴν μητέρα καὶ προσκιλληθήσεται τῇ γυναικὶ αὐτοῦ, καὶ ἒσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν«, ταῦτα οὖν οὐ κατὰ τὸ γράμμα φησὶ δεῖν μόνον νοεῖσθαι, ἀλλὰ καὶ πνευματικῶς εἰς Χριστὸν καὶ εἰς τὴν ἐκκλησίαν. καί φησιν ὅτι καὶ ὁ θεῖος Παῦλος μετὰ τὴν τῶν ῥητῶν τούτων ἐκθεσιν λέγει, » τὸ μυστήριον τοῦτο μέγα ἐστί, λέγω δὲ ἐγὼ εἰς Χριστὸν καὶ εἰς τὴν ἐκκλησίαν(. ἀλλὰ καὶ τὸ »αὐξάνσεθε usw. (s. u. zu S. 38, 15) 9 τὴν ἐκκλ.] εἰς ἐκκλ. Jh | (ἀνα)φέρων undeutl. Ο 10 οὕτως φησίν P 11 νῦν] οὐν Ph s. Ο. | ὀστῶν OB 12 αὐ)τῆς unleserl. Ο (undeutl. Μ) 13 αὑτοῦ . . αὑτοῦ PhJh 14 αὐτοῦ nach μητέρα + P: < Ο Ph LXX | γυν. αὐτοῦ] ἰδία Ο 15 ὁ δὲ öscht O 16 κατὰ τὸ öscht O 17 γυν. τε καὶ ἀνδρό < P 18 ἐπεξερηαζομένη MAlJh, vgl. S. 29, 5; ἐπεφ)εργα unleserl. O)
28
λήψεων πέρι καὶ τοκετῶν ἒδωκας άποφαίνεσθαι μόνον τὴν γραφήν· ἳνα γὰρ τὸ ἀπὸ τῶν ὀστέων ὀστοῦν ἂνθρωπος ἓτερος ληφθὲν γεννηθῇ ταύτῃ συνεῖναι τὰ ζῷα σπαργῶντα καὶ ὠδίνοντα δένδρων ἂίκην ἐν ὥρᾳ τοῦ κυεῖν. ἐκεῖνος δὲ πνευματικώτερον εἰς τὸν Χριστὸν ἀναλαμβάνεσθαι τὸν λόγον διδάσκων οὕτως ἴφη· »ὁ ἀγαπῶν τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα ἑαυτὸν ἀγαπᾷ. οὐδεὶς γάρ ποτε τὴν ἑαυτοῦ σάρκα ἐμίσησεν, ἀλλ᾿ ἐκτρέφει καὶ θάλπει αὐτήν, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς τὴν ἐκκλησίαν, ὃτι μέλη μέλη ἐσμὲν τοῦ σώματος αὐτοῦ. ἀντὶ τούτου καταλείψει ἂνθρωπος τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τὴν μητέρα καὶ προσκολληθήσεται τῇ γυναικὶ αὐτοῦ, καὶ ἒσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν. τὸ μυστήριον τοῦτο μέγα ἐστίν· ἐγὼ δὲ λέγω εἰς Χριστὸν καὶ τὴν ἐκκλησίαν.«

Μὴ κινείτω δέ σε, εἰ περὶ ἑτέρων διαλεγόμενος εἰς ἓτερα μεταπηδᾷ, ὣστε νομίζειν ἀνμιγνύναι καὶ παρεμβάλλειν αὐτὸν ἀνόμοια τοῖς προκειμένοις, παρεκβαίνοντα τοῦ σκἐμματος, ωοσλερ ὴ καὶ νῦν. τὸν περὶ τῆς ἁrνείας γὰρ ἐθελήσος, ὡς εἰκός, μεμsλημένως αὐτῷ κρατυνθῆναι λόγον, προδιορθοῦται πρότερον τὴν ἐπιχείρησιν, τῷ λειοτέρῳ τῆς φράσεως ἀρχόμενος τύπῳ ὁ γάρ τοι χαρακτὴρ αὐτῷ τῶν λόγων, ποικιλώτατος ὢν καὶ κατὰ παραύξησιν ἐξειργασμένος, ἄρχεται μὲν ἐπιπολαιότερον, προχεῖται δὲ εἰς τὸ ὑφηλότερον καὶ μεrαλοπρεπἐς· εἶτ᾿ αὖθις εἰς βαθύτητα μεταβάλλων ὁτὲ μὲν εἰς τὸ ἁπλούστερον καὶ ἀφελές, ὁτὲ δὲ εἰς τὸ δεινότερον καταλήγει καὶ λεπτόν, οὐδὲν ἀλλότριον ἐπεισάγων τῶν κεφαλαίων ταῖς ἐξαλλαγαῖς, ἀλλὰ πάντα κατά τινα θαυμαστὴν οἰκειότητα συμχεριγράφων εἰς ἕν [*](3 Plato Symp. 206 D — 5 Ephes. 5, 28—32) [*](1 τόκων P (wie S. 18, 16) | ἔδωκας undeutl. Ο | μόνον ἀποφ. P Jh | ἀποφ(αίνεσθαι) unleserl. O 2 ἀνθρώπου M Al: undeutl. O | ἕτερος (ληφ)θὲν unleserl. O 3 Pl τῷ κυοῦντί τε κ. ἤδη σπαργῶντι | σπάργοντα P | καὶ ὠδίνοντα undeutl. Ο: < Al Jh | δέ(νδρων) unleserl. Ο: ρῶν P: δρυῶν Cb | Pl Tim. 91 C οἷον ἀπὸ δένδρων 4 ἐν ὥ(ρᾳ) unleserl. Ο | κυεῖν] ποιεῖν P | δὲ unleserl. Ο | τὸν + P 5 (ἀνα)λαμβάν. unleserl. Ο: ἀναπέμψας M Αl Jh | διδάσκων < P 6 ἑα(υτοῦ) — ἀγαπᾷ unleserl. O | γυναῖκα P 163 | οὐδεὶς Ο 45 7 αὐτήν + Ο 9 τ. πατ. κ. τ. μητέρα αὐτοῦ P 10 τῇ < O | αὐτοῦ < Ο 11f εἰς τὴν ἐκκλ. B Jh 13 Μὴ] st. M leerer Raum in P 14 ἀπεπήδα P | (ἀναμιγν)ύναι unleserl. Ο 14f ἑαυτὸν ἀνόμοιον P 16 τὸν < P | μεμελημένοις ἔχει Pl nur Prot. Μ vgl. unt. S. 80, 13; über den Gebrauch dieser Adv. bei Meth. vgl. Jahn Meth. piaton. Nota 136 18 τῷ < O 19f ἐξεργασἀμενος P 23 κεφαλαἰων undeutl. O 24 σνμπεριγράφων | P 163V)

29
τὸ προκείμενον αὐτῷ σκέμμα τῆς ὑποθέσεως ἀπεργάζεται. ἀνδρειότερον γὰρ ἀνακαλύψαι τὸν νοῦν τῶν κατὰ τὸν ἀπόστολον ἐπιχειρημάτων, οὐδὲν τῶν ἒμπροστθεν ἐιρημένων ἀποκρουομένην. ἱκανῶς γὰρ κἀκεῖνά μοι διεξεληλυθέναι καὶ λαμπρῶς δοκεῖς, ἀκινδυνότερον, ὦ Θεοφίλα, τὰ ῥήματα τῆς γραφῆς, ὡς εἶχεν, ἐπεξεργασαμένη. σφαλερὸν γὰρ πάντῃ καταφρονεῖν τῶν κειμένων, ὡς εἲρηται, μάλιστα τῆς Γενέσεως ἒνθα ἀποφάσεις ἀπαράλλακτοι φέρονται τοῦ θεοῦ εἰς τὴν σύστασιν τοῦ παντός, αἷς ἡρμοσμένως εἰσέτι καὶ νῦν κάλλιστα κατὰ μέτρον τέλειον ἀπευθύνεται τελείως ὁ κόσμος, ἒστ᾿ ἂν αὐτὸν πάλιν αὐτὸς ὁ διακοσμήσας κοσμήσας ἀναστοιχειῶσαι ἀναστοιχειῶσαι βουληθεῖς ἑτέρῳ διατάγματι τοὺς πρώτους τῆς φύσεως ἀναλύσῃ θεσμούς. ἀλλ ἐπειδὴ οὐ χρὴ ἀνεξέλεγκτον καὶ ὣσπερ ἐξ ἡμισείας χωλὴν τὴν ἀπόδειξιν τοῦ λόγου καταλεῖψαι, φέρε δὴ καὶ τὴν κατ᾿ ἀναγωγὴν αὐτῷ συζυγίαν ἀποδῶμεν ἡμεῖς βαθύτερον ἐπισκεψάμεναι τὴν γραφήν. οὐ γὰρ <τοῦ Παύλου> καταφροντέον τοῦ ὑπεραναβαίνοντος τὸ ῥητὸν καὶ εἰς τὸν Χριστὸν αὐτὸ συντείνειν καὶ εἰς τὴν ἐκκλησίαν ἀποφηναμενου.

Καὶ πρῶτον ἐξεταστέον — εἰκὸς γὰρ ἀντιπροσθεῖναί τινας ἄλλοτε ἂλλως — , πῶς ὁ Ἀδὰμ ἀπεικάζεσθαι δύναται τῷ υἱῷ τοῦ θεοῦ, ἐν τῷ παραπτώματι τῆς παραβάσεως εὑρεθεὶς καὶ ἀκούσας τό »γῆ εἶ, καὶ εἰς γῆν ἀπελεύσῃ‘. πῶς δὲ καὶ »πρωτότοκος πάσης τῆς κτίσεως‘ νομισθήσεται ὁ μετὰ τὴν γῆν καὶ τὸ στερέωμα πηλοπλαστούμενος; πῶς δὲ καὶ τὸ »ξύλον τῆς ζωῆς« αὐτὸς εἶναι συγχωρηθήσεται ὁ ἐκβαλλόμενος διὰ τὴν παράβασιν, »ἳνα μὴ πάλιν ἐκτείνας τὴν [*](10 vgl. Plato Phaedr. 246 E — 12 vgl. S. 57, 1 — 21 Gen. 3, 19 — Kol. 1, 15 - 23 Apok. Job. 2, 7 — 24 Gen. 3, 22) [*](1 ἀποθέσεως Jh If ἀνδριέστερον γὰρ P, ἀνδρειέστερον γὰρ B: χρὴ οὖν με ἀκριβέστερον Po Cb Jh 3 ἀνακρουομένην Cb Jh 4 κἀκεῖνο viell. richtig Ο | δοκεῖν P | ἀκινδυνώτερον P (nicht B) 5 ἀπεργασαμένη 0, vgl. Ζ. 1 7 ἒνθα verbessert? P 8 σύ . . . σιν Ο | ἡρμοσμένος P | κάλλ(ιστα) unleserl. Ο 9 μέτρον MAlJh: μέρος OP | τέλεον PJh | ἀπευ . ύνεται Ο 10 αὐτὸς (ὁ) διακ(οσμή)σας νο(μο)θέτ(ης) unleserl. Ο 11 διδάγματι Ο | τοὺ(ς) πρώτο(υς) unleserl. Ο | φύσεως nndeutl. Ο | θεσμούς unleserl. Ο: δεσμούς MAI 12 ἐπεὶ PJh I ὥσ)περ ἐξ ἠμι(σείας) unleserl. 13 κατ’ ἀναγω(γὴν) unleserl. Ο: κατὰ ἀν. M Al | αὐτῇ B Jh 14 (ἐπισκε)ψάμεναι — καταφρονητέον Ζ. 15 unleserl. Ο | ἐπισκεψάμενοι AI | τὴν γραφήν < MAI 15 + τοῦ Παύλου Μ Ausgg. | τὸ ῥητὸν Ο 45v 16 αὐτὸν B | εἰς vor τὴν + Ο 18 εἰκὸς — ἂλλως Ζ. 19 < Jh | εἰκὸς P 164 | γὰρ + Ο 19 τῶς + Ο: εἰ Po Cb Jh | ὁ < Jh 21 τῆς < P 22 νομ.] εὑρεθήσεται viell. richtig P | καὶ nach γῆν undeutl. Ο 23 (αὐτ)ὸς unleserl. Ο 24 ὁ < P)

30
Χεῖρα καὶ φαγὼν ἀπ᾿ αὐτοῦ ζήσεται εἰς τὸν αἰῶνας«; τὸ γὰρ ἀπεικαζόμενον ἐκείνῳ οὗ ἐστιν ἀπεικασία ὁμοιιοῦσθαι [αὐτῷ] καὶ κατὰ πολλὰ χρή. ἀλλὰ μὴ ἐκ τῶν ἐναντίων καὶ ἀνοικείων τὴν σύστασιν ἒχειν. οὐ γὰρ ἂν τὸ ἄνισον τῷ ἀρτίῳ ἢ τὴν ἁρμονίαν τῇ ἀναρμοστίᾳ τις ἐξισάσαι τολμῶν ὡς ἔμφρων ἀποδεχθήσεται, ἀλλὰ ἴσον τῷ φύσει ἴσῳ, κἂν ἐξ ὀλίγου ἲσον ᾐ, καὶ τὸ λευκὸν τῷ λευκῷ, κἂν αὐτὸ βραχύτατον καὶ με τρίως φαντάζοιτο τὴν λευκότητα ἐκείνου, δι᾿ ἣν δὴ καὶ αὐτὸ λέγεται λευκόν. ἲσον δὲ καὶ καὶ λαμπρὸν τὸ ἀναμάρτητον εἶναι καὶ ἀδιάφθορον ἀνενδοίάστως παντί που σαφὲς τὴν σοφίαν, ἀνάρτιον δὲ καὶ ἀναρμόνιον τὸ θνητὸν καὶ ἁμαρτωλὸν καὶ διὰ κατάγνωσιν ἐκβληθὲν καὶ ὑπὸ καταδίκην ἐληλυθός.

Τὰ μὲν οὖν δὴ πρὸς τῶν πολλῶν ἀντισφαιριζόμενα σχεδὸν εἶναι τοιαῦτα δὴ νομίζω, ὅσοι δὴ μὴ θέλουσιν εἰς Χριστὸν τὸν πρῶτον ἄνθρωπον , καταφρονοῦντες τῆς συνέσεως, ὡς εἰκός, Παύλου. φέρε γὰρ ἡμεῖς ἐπισκεψώμεθα, πῶς ὀρθοδόξως ἀνήγαγε τὸν Ἀδὰμ εἰς τὸν Χριστόν, οὐ μόνον αὐτὸν τύπον ἡγούμενος εἶναι καὶ εἰκόνα, ἀλλὰ καὶ αὐτὸ τοῦτο Χριστὸν καὶ αὐτὸν γεγονέναι διὰ τὸ τὸν πρὸ αἰώνων εἰς αὐτὸν ἐγκατασκῆψαι λόγον. ἥρμοζε γὰρ τὸ πρωτόγονον τοῦ θεοῦ καὶ πρῶτον βλάστημα καὶ μονογενὲς τὴν σοφίαν τῷ πρωτοπλάστῳ καὶ πρώτῳ καὶ πρωτογόνῳ τῶν ἀνθρώ- πων ἀνθρώπῳ κερασθεῖσαν ἐνηνθρωπηκέναι. τοῦτο γὰρ εἶναι τὸν [*](16 Plato Prot. 330 B — 20 Plato Symp. 208 B; vgl. Prov. 8, 22. 23. Job. 1, 18) [*](1 ζήσηται P 2 ἐκεῖνο P | ἀπεικασία P, a. Rd. in B, wohl auch Ο (d. Endung abgekürzt); vgl. S. 35, 5 u. De lepra 6, 7: ἀπείκασμα B (im Μ Ausgg. | ὁμοιῶσθαι OP | αὐτῷ < PoCbJh: αὐτὸ? Kl 3 ἀνοικ. auch Ο 5 ἀναρμοσ)τία unleserl. Ο | ἐξισάσαι Ο Ausgg.: ἐπισάζειν viell. richtig P | ἀποδ. Ο Ausgg., άποδειχθήσεται viell. richtig P 6 ἐξ Ο, ab. a. Rd. corrigiei-t in ἐξ ὀλίγου (ebenso M 1. Hd.) 1. βραχ.] + ἦ 0(Jh) 9 ἀνενδυάστως P 11 ἀπὸ καταδίκης B 13 Τὰ]κ P 164v | ἀντισφαιρ. ζόμενα Ο: ἀντισφετεριζόμενα P 16 (Παύλ)ου unleserl. Ο | PI φέρε δὴ . . σκεψώμεθα ποῖον 17 τύπον αὐτὸν Jh 18 εἶναι < P (ἀ)λ(λ)ὰ unleserl. Ο | αὐτῶ τούτω P 19 ἐ(γκατασκῆ)ψαι unleserl. Ο ἥρμωσε Ρ 20 τοῦ < Ο | PI τὸ αὑτοῦ ἀποβλάστημα undeutl. Ο 21 τῇ προτοπλ. B | κ. πρατο(γό)νῳ τ. unleserl. Ο 22 ἀνθρώπῳ < Ο | . ερασθεῖσαν Ο | (ἐνην)θρωπεκέναι. S. 31, 1 unleserl. Ο | ἐνηνθρωπικέναι P)

31
Χριστόν, ἄνθρωπον ἀκράτῳ θεότητι καὶ τελείᾳ πεπληρωμένον καὶ θεὸν ἐν ἀνθρώπῳ κεχωρημένον· ἦν γὰρ πρεπωδέστατον τὸν πρεσβύτατον τῶν αἰώνων καὶ πρῶτον τῶν ἀρχαγγέλων, ἀνθρώποις μέλλοντα συννομιλεῖν, εἰς τὸν πρεσβύτατον καὶ πρῶτον τῆς ἀνθρωπότητος ἄνθρωπον εἰσοικισθῆναι τὸν Ἀδάμ. ταύτῃ γὰρ τὰ ἐξ ὑπαρχῆς καὶ ἀναπλάσσων αὖθις ἐκ παρθένου καὶ πνεύματος τεκταίνεται τὸν αὐτόν, ἐπειδὴ καὶ κατ’ ἀρχάς, οὔσης παρθένου τῆς γῆς ἔτι καὶ ἀνηρότου, λαβὼν χοῦν τὸ λογικώτατον ἐπλάσατο ἀπ᾿ αὐτῆς ὁ θεὸς ἄνευ σπορᾶς.

Καί μοι ἐχέγγυος μάρτυς καὶ σαφὴς ὁ προφήτης Ἱερεμίας παρίτω, »καὶ κατέβην εἰς τὸν οἶκον τοῦ κεραμέως« λέγων »καὶ ἰδοὺ αὐτὸς ἐποίει ἔργον ἐπὶ τῶν λίθων. καὶ διέπεσε τὸ ἀγγεῖον, ὃ ἐποίει ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ. καὶ πάλιν ἐποίησεν αὐτὸ ἀγγεῖον ἓτερον, καθὼς ἤρεσεν ἐνώπιον αὐτοῦ τοῦ ποιῆσαι«. ἒτι γὰρ πηλουργούμενον τὸν Ἀδάμ, ὡς ἔστιν καὶ τηκτὸν ὄντα καὶ ὁδαρῆ, καὶ μηδέπω φθάσαντα δίκην ὀστράκου τῇ ἀφθαρσίᾳ κραταιωθῆναι καὶ ἀποπετρωθῆναι, ὕδωρ ὥσπερ καταλειβομένη καὶ καταστάζουσα διέλυσεν αὐτὸν ἡ ἁμαρτία. διὸ δὴ πάλιν ἄνωθεν ἀναδεύων καὶ τὸν αὐτὸν »εἰς τιμήν‘ ὁ θεός, ἐν τῇ παρθενικῇ κραταιώσας πρῶτον καὶ πήξας μήτρᾳ καὶ συνενώσας καὶ συγκεράσας τῷ λόγῳ, ἄτηκτον καὶ ἄθραυστον ἐξήγαγεν εἰς τὸν βίον, ἵνα μὴ πάλιν τῆς φθορᾶς ἔξωθεν ἐπικλυσθεὶς ῥεύμασιν τηκεδόνα γεννήσας διαπέσῃ. — [*](6 Luk. 1, 35 — 7 Iren. Adv. haer. El, 21, 10 — 8 Gen. 2, 7 — 10 Symp. 2, 2. 7 S. 18, 5. 25, 9 — De res. I, 43, 5. Jerem. 18, 3. 4 — 18 De res. I, 44, 1. Hipp. In Dan, IV, 11, 5. De antichr. 26 — 19 HTim. 2, 20. 21) [*](1 ἂνθρωπον < M AI | ἐν vor ἀκράτῳ + Μ Ausgg. | ἀκράσθω w. e. Ο (nicht M AI) | θεότητι καὶ undeutl. O 2 θεὸν — πρεπωδ. vinleserl. Ο | θεὸν — γὰρ] τὸν ἐν κάλλει M AI 3 καὶ τὸν πρ. M AI | τὸν πρ. Ο 46 4 f τῆς ἀνθρ. ἂνθρ.]τῶν ἀνθρώπων P Jh 7 οὒσης — ἀνηρότου Ζ. 8 < P 10 P 165 (bis διὸ δὴ Ζ. 18, sowie einige Worte hernach, erneuert; war mit e. Flüssigkeit begossen) 11 παρήτω O Po Cb: παρείτω P 12 ἐπὶ τὸν PAl 13 ἐποίει Ο: ἐποίησεν P 13 f ἀγγ. ἀστεῖον P: ἀστεῖον ἀστεῖον B 14 καθὰ BV, καθὼ? P | τοῦ < P 15 καὶ τ. — ὐδαρῆ < Ρ, P (u. B) halbe Zeile leer 16 μήπω Ο 16 f κ. ἀποπετρ.] κ. ἀποπαγιωθῆναι P: < B: κ. παγιωθῆναι Jh 17 καταλαβομένη κ. κατασκήψασα P 18 ἄν. ἀναδεύων] leerer Raum in B, v. 2. Hd. in V; ört nicht zu dem in P Erneuerten 19 τὸν < P 22 ἒξωθεν < B | τηκεδόνα Ο)

32
καὶ ἐν τῇ περὶ τῆς ἀνευρέσως δὲ τοῦ προβάτου φαίνεται <τὰ αὐτὰ> διδάσκων ὁ κύριός μου παραβολῇ, ἒνθα φησὶ ρπὸς τοὺς παρεστηκότας· »τίς ἐστιν ἐξ ὑμῶν ἂνθρωπος, ὃς ἒχει ἑκατὸν πρόβατα, κἂν ἀπολέσῃ ἓν ἐξ αὐτῶν, οὐκ ἀφίησι τὰ ἐνενήκοντα ἐννέα ἐπὶ τοῖς ὄρεσι, καὶ πορευθεὶς ἐπὶ τὸ ἀπολωλὸς ζητεῖ αὐτὸ ἓως εὓρῃ; καὶ εὑρὼν ἐπιτίθησιν ἐπὶ τοὺς ὤμους αὐτοῦ, καὶ ἐλθὼν εἰς οἶκον τοὺς φίλους καὶ τοὺς γείτονας, λέγων· συχάρητέ μοι. ὅτι εὑρέθη πρόβατόν μου τὸ ἀπολωλός.«

Ἐπειδὴ γὰρ αὐτὸς ὡς ἀληθῶς ἠν τε καὶ ἒστιν, »ἐν ἀρχῇ« ὢν »πρὸς τὸν θεὸν. καὶ »θεὸς« ὤν, ὁ »ἀρχιστράτηγος« καὶ »ποιμἠν« τῶν κατ' οὐρανόν, ᾠ πάντα πείθονται καὶ ὁμαρτοῦσι τὰ λογικά, καὶ ποιμαίνων εὐτάκτως καὶ ἀριθμῶν τὰ πλήθη τῶν μακαρίων ἀγγέλων, . . οὗτος γὰρ ἴσος καὶ τέλειος ἀριθμὸς ἀθανάτων ζῴων κατὰ γένη καὶ φῦλα διῃρημένων, συμπαραληφθέντος ἐνταῦθα τῇ ποίμηῃ καὶ τοῦ ἀνθρώπου· δεδημιούρητο γὰρ δὴ καὶ αὐτὸς ἒξω φθορᾶς, ἳνα τὸν βασιλέα γεραίρῃ πάντων καὶ ποιητὴν ἀντίφθογγα μελῳδῶν ταῖς τῶν ἀγγέλων ἐξ οὐρανοῦ φερομέναις βοαῖς. ἀλλ’ ἐπεὶ συνέβη παρεληλυθότα τὴν ἐντολὴν ὀλέθριον πτῶμα καὶ δεινὸν πεσεῖν, εἰς θάνατον ἀνστοιχειωθέντα, διὰ τοῦτό φησιν ὁ κύριος ἑαυτὸν εἰς τὸν βίον ἐκ τῶν οὐρανῶν ἐληλυθέναι, καταλελοιπότα τὰς τάξεις καὶ τὰ στρατόπεδα τῶν ἀγγέλων. ἀπεικονίστέον γὰρ τὰ μὲν ὄρη τοῖς [*](2 Iren. Adv. haer. HI, 19, 3 — 3 Luk. 15, 4—6 — 9 Job. 1, 1 — 10 5, 14. Jes. 40, 11; vgl. Hos. 13, 4—19 vgl. Symp. 8, 7 1—8 4. 4. 21—S. 33,3 Phot.Bibl.237 S.308b,15ff—9 Heir.PL26,135. Petr.Laod.S.204) [*](1 καὶ — παρεστηκότας Ζ. 2f] ὅτι τὸ ἐν τοῖς εὐαγγελίοις εἰρημένον παραβολικῶς Ph | ὡς καὶ Po Cb Jh | δὲ < Po Cb Jh | φαίν.] φέρεται nur scheinbar τὰ αὐτὰ + Kl 2 μου + Ο | παραβολήν Ο | ὁ κύριος μου nach φησὶ + P 3 f καὶ ἀπολέσει P Ph 4 ἓν unleserl. O | οὐκ — ἀπολωλὸς Z. 5] καὶ ἑξης Ph ἐπὶ < P 6 αὑτοῦ Jh | οἶ)κον unleserl. Ο 7 μοι unleserl. Ο 9 — ἀγγέλων Ζ. 21 < Ph | Ἐπειδὴ] P 165v | ἀληθῶς undeutl. Ο 11 B, ab. a. Rd. νὸν | πείθεται P | ὁμαρ)τοῦσι τὰ) λογικ(ὰ) unleserl. Ο | καἰ < P 12 ἀριθμῶν] κυβερνῶν Ρ | τῶν μa(καρ.) unleserl. Ο | . .] ἑκατὸν πρόβατα, od. mehr, ausgefallen Kl 13 ὗτος — καὶ unleserl. Ο | ἴσος αὐτὸς Μ AI | (ζ)ώων — διῆρ. Ζ. 14 unleserl. Ο | κ. γ. — διῃρ. Ζ. 14 v. 2. Hd. M Ι γενεὰς Al (?M) 14 φῦλα] κατὰ φύλας Jh | διορισμένων? Μ, διορισμένος Al ποίμνη ο 46v 15 ἐδημιουργεῖτο Ρ | δὴ vor καὶ < Ο Jh | ἒξω φθορᾶς < P 17 συμβαίνει P 19 αὐτὸν Ο 21 ἀπεικ. — ποιμήν S. 33, 3] ἐνενήκοτα ἐννέα μὲν πρόβατα τὰς οὐρανίους δυνάμεις φησὶν ἐκδέχεσθαι χρή, ἓν δὲ τὸ ἀπολωλὸς τὸν ἂνθρωπον ἤγουν τὴν ἀνθρωπείαν φύσιν, δι’ ἢν καὶ κετεληλυθέναι τὸν λόγον τοῦ πατρὸς ἐκ τῶν οὐρανῶν u. endet Ph)

33
τὰ δὲ ἐνενήκοντα πρόβατα καὶ ἐννέα ταῖς δυνάμεσι καὶ »ταῖς ἀρχαῖς καὶ ταῖς ἐξουσίαις«, ἃς καταλέλοιπεν ἀναζητῆσαι κατελθὼν τὸ ὁ στρατηγὸς καὶ ποιμήν. ἔλειπε γὰρ ἂνθρωπος εἰς ἐγκαταλεχθῆναι τούτων ἔτι καὶ τὸν ἀριθμόν, βασιτάσαντος αὐτὸν τοῦ κυρίου καὶ ἀμφιεσαμένου, ἳνα δὴ μὴ πάλιν, ὡς ἒφην, ταῖς τρικυμίαις καὶ ταῖς ἀπάταις τῆς ἡδονῆς περικλυσθεὶς καταποντωθῇ. ταύτῃ γὰρ τὸν ἂνθρωπον ἀνείληφεν ὁ λόγος, ὅπως δὴ δι᾿ αὑτοῦ καταλύσῃ τὴν ἐπ᾿ ολέθρῳ γεγονυῖαν καταδίκην, ἡττήσας τὸν ὃφιν. ἥρμοζε γὰρ μὴ δι᾿ ἑτέρου νικηθῆναι τὸν πονηρόν, ἀλλὰ δι᾿ ὃν δὴ καὶ ἐκόμπαζεν ἀπατήσας αὐτὸν τετυραννηκέναι· ὅτι μὴ ἂλλως τὴν ἁμαρτίαν λυθῆναι καὶ τὴν κατάκρισιν δυνατὸν ἡν, εἰ μὴ πάλιν ὁ αὐτὸς ἐκεῖνος ἂνθρωπος, δι᾿ ὃν εἴρητο τό »γῆ εἶ καὶ εἰς ἀπελεύση«, ἀναπαλαίσας ἀνέλυσε τὴν ἀπόφασιν τὴν δέ αὐτὸν εἰς πάντας ἐξενηνεγμένην, ὅπως, καθὼς »ἐν τῷ Ἀδάμ« πρότερον »πάντες ἀποθνῄσκουσιν, οὓτω« δὴ πάλιν καὶ »ἐν τῷ« ἀνειληφότι »χριστω« τὸν Ἀδὰμ» πάντες ζῳοποιηθῶσιν«.

Καὶ περὶ μὲν τοῦ τὸν ἄνθρωπον ὄργανον γεγονότα καὶ ἒνδυμα τοῦ μονογενοῦς τοῦτο ἀπειρηάσθαι, ὅπερ ἦν αὐτὸς ὁ εἰς αὐτὸν εἰσοικισθείς, σχεδὸν ἤδη μοι δικεῖ τέλος ἒχειν· τὸ δὲ ὅτι μήτε ἀνισότης ἐστὶ μήτε μὴν ἀναρμοστία πάλιν ἐξ ἀρχῆς διὰ βραχέων ἐπισκεπτέον. τὸ γὰρ αὐτοφύσει καλὸν καὶ αὐτοφύσει δίκαιον καὶ ὅσιον, οὑ τὰ ἄλλα κατὰ μετοχὴν γίνεται καλά, τὴν σοφίαν ὁ λέγων τυγχάνειν μετὰ τὸν θεὸν ὀρθότατα λέγει, τὸ δὲ αὖ ἀ νόσιον καὶ ἂδικον [*](1 vgl. Ephes. 3, 10. Kol. 1, 16 — 6 vgl. Mt. 13, 22. Luk. 8, 14 — 9 C. Porph. 1, 2. De aiitex. 20, 4. 21, 8. Iren. Adv. haer. V, 21, –12 Gen. 8, 19 — 14 l Kor. 15, 22 — 19 Symp. S. 25, 2f. 42, 3f. S. 182 AI — 21 Plato Symp. 211 B — 22 vgl. Plato Phileb. 84 A) [*](1 ἐνε. ἐνν. πρόβατα P 3 ἄνθρωπον Ρ 3f τ. ὅμ. Kl wie 69, 24 τὶν ἀγέλην zuvor Bo: τὴν βίβλον Ο P Ausgg. 4 ταύτην P | βαστάξαντος Ρ 5 ἀμφιασαμένου Ο | μὴ] καὶ B, corr. v. 1. Hd. a. Rd. in μὴ | ὡς ἔφην nach Ο 6 τῆς ἡδονῆς < P | περικλ. P 166 7 δι’ αὐτοῦ B V(? Ρ): < Ο vor μὴ + P 9 f δι’ ὃν δὴ Ο 12 τό < Ρ 13 ἀπελ.] πορεύση B | Ο, vgl. C. Porph. 1, 2: ἀναπλασθεὶς P 14 f πάντες πρότερον viell. richtig O 18 ἀπειργάσθαι w. e. seh. O AI, ἀπεργάσασθαι P | ἦν] καὶ Po Cb Jh 19 ὃτι < P 20 μὴν üb. d. Lin. P 21 f PI τὸ καλὸν) αὐτὸ . . ὂν, τὰ δὲ ἄλλα πάντα καλὰ ἐκείνου μετέχοντα 21 αὐτὸ φύσει beidemal Ο | καὶ unleserl. Ο 22 γίνονται Ο 22 f PI λέγων ὀρθῶς ἂν τις λέγοι | τυγχάνειν unleserl. Ο 23 μετὰ u. θεὸν undeutl. O, τὸν w. e. seh. < Ο (auch MJh) | θεοῦ Jh | τ . Ο)

34
καὶ πονηρὸν τὴν ἁμαρτίαν. δύο γἀρ τὰ εἰς ἂκρον ἀλλήλοις ἐναντία ζωὴ καὶ θάνατος, ἀφθαρσία καὶ φθορά. ἰσότης μὲν γάρ ἐστιν ζωςη, ἀνισότης δὲ ἡ φθορά, καὶ ἁρμονία μὲν ἡ δικαιοσύνη καὶ ἡ φρόνησις, ἀναρμοστία δὲ ἡ ἀδικία καὶ ἡ ἀφροσύνη. ὁ δὲ δὲ τούτων ὢν μεταξύ, οὔτε αὐτὸ τοῦτο δικαιοσύνη οῦτε μήν ἐστιν ἀδικία· ἀλλὰ τῆς ἀφθαρσίας ἐν μέσῳ βεβηκὼς καὶ τῆς φθορᾶς, εἰς ὁποτέραν < ἂν> αὐτῶν νεύσας προσκλιθῇ, εἰς τὴν τοῦ κρατήσαν·τος μεταβάλλεσθαι λέγεται φύσιν. ἐκκλίνας μὲν γὰρ εἰς τὴν φθορὰν φθαρτὸς γίνεται καὶ θνητός, εἰς δὲ τὴν ἀνθαρσίαν ἄφθαρτος καὶ ἀθάνατος. μεθόριος γὰρ τοῦ τῆς ζωῆς« ξύλου κοὶ τοῦ γνωστοῦ καλοῦ τε καἰ πονηροῦ‘ τεθείς, οὗπερ ἀπεγεύσατο τῶν καρπῶν, εἰς τὴν τούτου καἰ μετεβλήθη μορφήν, οὒτε »τὸ τῆς ζωῆς ξύλον« « αὐτὸς ὢν οὒτε τὸ τῆς φθορᾶς, ἀλλὰ μετοχῇ μὲν καὶ παρουσίᾳ φθορᾶς θνητὸς φανείς, προσοικείωσει δὲ καὶ ἀλοιφῇ ζωῆς ἄφθαρτος πάλιν καὶ ἀθάνατος. ὥς καὶ Παῦλος ἐδίαξεν εἰπών· »οὐ γὰρ ἡ φθορὰ κληρονομήσει τὴν ἀφθαρσίαν«, οὐδὲ ὁ θάνατος τὴν ζωήν, φθορὰν μὲν καὶ θάνατον αὐτὸ τὸ φθεῖρον ὁρισάμενος εἰκότι λόγῳ καὶ τὸ ἀποκτεῖνον, ἀλλ᾿ οὐ τὸ φθειρόμενον καὶ τὸ θνῇσκον, αφθαρσίαν δὲ καὶ ζωὴν αὐτὸ τὸ ἀπαθανατίζον καὶ ζῳοποιοῦν, ἀλλ᾿ οὐ τὸ ἀπαθανατιζόμενον καὶ ζῳοποιούμενον. ὥστε οὔτε ἀναρμοστία καὶ ἀνισότης ὁ ἂνθρωπός ἐστιν οὔτε μὴν ἰσότης καὶ εὐαρμοστία· ἀλλ’ ὃτε μὲν ἐδέξατο τὴν ἀναρμοστίαν, ὃπερ ἐστὶ τὴν παράβασιν καὶ τὴν ἁμαρτίαν, γέγονεν ἀνάρμοαστος καὶ ἀπρεπής· ὃτε δὲ τὴν ἁρμονίαν, τουτέστι τὴν δικαιοσύνην γέγονεν εὐάρμοστον ὄργανον καὶ εὐπρεπές, ὃπως ὁ κύριος, ἡ ἀφθαρσίαν νικήσασα τὸν θάνατον, εὐήχως τὴν ἀνάστασιν μελῳ- [*](4 Plato Phaed. 93E — 5 Plato Symp. 202 B — vgl. Tatian 13 — 7 Plato Tim, 90 BC — 8 De resurr. II, 18, 2. 3 (Just, mart.) — 10 Gen. 2, 9 — 13 vgl. Gen. 2, 17 — 15 De resurr. II, 18, 5 — I Kor. 15, 50 — 23 vgl. Plato Lach. 188 D) [*](1 (ἁμαρ)τίαν unleserl. Ο | δύο P ν 2 θά)νατος — φθ(ορά) Ο | ἰσότης O 47 4 PI εἴπερ ἡ μὲν κακία ἀναρμοστία, ἡ δὲ ἀρετὴ ἀρμονία εἴη ἡ ἀφροσύνη καὶ ἡ ἀδικία B 5f PI μὴ εἶναι ἀγαθόν . . , μηδέν τι μᾶλλον . . κακὸν εἶναι, ἀλλά τι μεταξὺ . . τούτοιν 6f ὁπότερον PJh: + αν Wd 7 αὐτὸ νεύσας P | προσκλίθη P: προεκλίθη BV 10 μεθόρι = μεθόριος Ο: μεθόριον AlJh 11 άπε)γεύσατο unleserl. Ο | τὸν καρπὸν Ο, ab. vgl. unt. S. 41, 10 14 ὅς που O: ὥσπερ PJh 15 ὁ vor Παῦλος + Cb Jh | ἐδίδαξεν εἰπών Ο: ἐδίδαξε λέγων P Jb 16 οὐδ’ Ο 17 ἀποκτεννύον Ο 18 τὸ vor θνῇσκον + Ο 19 ἀθανατίζον P | ἀθανατιζόμενον P 167 (u. B) 23 καὶ vor ἀνίρ. + O | PI ἁρμονίαν . . ἡρμοσμένος 23 f δικαιοισ)ύνην unleserl. Ο 25 ἡ] B a. Rd. τῇ | εὐ(ήχως) unleserl. Ο)
35
δήσῃ τῇ σαρκί, μὴ ἐάσας αὐτὴν κληρονομηθῆναι πάλιν ὑπὸ τῆς φθορᾶς. καὶ μὲν δὴ καὶ περὶ τούτων αὐτάρκως ἤδη λελέχθω.

Προγεγύμνασται γὰρ μετὰ συστάσεων οὐκ εὐκαταφρονήτων ἐκ τῆς γραφῆς ὡς ἄρα ὁ πρωτόπλαστος οἰκείως εἰς αὐτὸν ἀναφέρεσθαι δύναται τὸν Χριστόν, οὐκέτι τύπος ὢν καὶ ἀπεικασία μόνον καὶ εἰκὼν τοῦ μονογενοῦς, ἀλλὰ καὶ αὐτὸ τοῦτο σοφία γεγονὼς καὶ λόγος. δίκην γὰρ ὕδατος ὁ ἂνθρωος συγ κερασθεὶς τῇ σοφίᾳ καὶ τῇ ζωῇ τοῦτο γέγονεν, ὅπερ ἠν αὐτὸ τὸ εἰς αὐτὸν ἄκρατον φῶς. ὅθεν ὁ ἀπόστολος εὐθυβόλως εἰς Χριστὸν τὰ κατὰ τὸν Ἀδάμ. οὓτως γὰρ ἂν μάλιστα ἐκ τῶν ὀστῶν αὐτοῦ καὶ τῆς σαρκὸς τὴν ἐκκλησίαν συμφωνησαι γεγονέναι, ἡς δὴ χάριν καταλείψας τὸν πατέρα τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς κατῆλθεν ὁ λόγος προσκολληθησόμμενος τῇ γυναικὶ καὶ ὕπνωσε τὴν ἔκστασιν τοῦ πάθους, ὑπὲρ αὐτῆς ἀποθανών, »ὃπως αὐτὸς ἑαυτῷ παραστήσῃ τὴν ἐκκλησίαν ἔνδοξον καὶ ἂμωμον, καθαρίσας τῷ λουτρῷ« πρὸς τοῦ νοητοῦ καὶ μακαρίου σπέρματος, ὃ σπείρει μὲν αὐτὸς ὑπηχῶν καὶ καταφυτεύων ἐν τῷ βάθει τοῦ νοός, ὑποδέχεται δὲ καὶ μορφοῖ δίκην γυναικὸς ἡ ἐκκλησία εἰς τὸ γεννᾶν τὴν ἀρετὴν καὶ ἐκτρέφειν. ταύτῃ γὰρ καὶ τό »αὐξάνσθε καὶ πληθύνεσθε« πληροῦται προσηκόντως, εἰς μέγεθος καὶ κάλλος καὶ πλῆθος αὐξανομένης καθ᾿ ἡμέραν αὐτῆς διὰ τὴν σύνερξιν καὶ τὴν κοινωνίαν τοῦ λόγου συγκαταβαίνοντος ἡμῖν καὶ νῦν ἒτι καὶ ἐξισταμένου κατὰ τὴν ἀνάμνησιν τοῦ πάθους. οὐ γὰρ ἂν ἄλλως ἡ ἐκκλησία συλλαβεῖν τοὺς πιστεύοντας καὶ ἀναγεννῆσαι »διὰ τοῦ λουτροῦ« δύναιτο »τῆς παλιγγενεσίας«, ἐὰν [*](2 Plato Tim. 89 D — 10 vgl. Gen. 2, 24. 21 — 14 Ephes. 5, 27. 26 — 18 Plato Symp. 209 C E — 19 Gen. 1, 28 — 24 Tit. 3, 5) [*](13 Nilus Epist. I 26 PGr 79, 92 C) [*](2 καὶ περὶ τούτων μὲν δὴ? Wd | αὐτάρκως unleserl. O: ταῦτα AlJh 3 συστασ . . . Ο, συστάσεως MAI | οὐκ εὐκαταφρ. unleseil. Ο: καὶ σωφροσύνης M AI 4 (πρω)τόπλαστος οἰκείως unleseil. Ο | οἰκ.] δικαίως M AI 5 δύναιτο P | ἀπεικασία vgl. ο. S. 30, 2 u. De lepra 6, 7: ἀπείκασμα (a. Rd. ἀπεικασία) BJh | μόνο unleserl. Ο 6 τ. μονογ. auch Ο: + υἱοῦ MAI | ἀλλὰ — γεγονὼς unleserl. Ο: ἀλλ’ αὐτὸς ὁ μονογενὴς υἱὸς (2. Hd.) MAI 7 ὓδ(ατ) unleserl. Ο | ὃ ἂνθρ. συγκ. Ο 47 v : συγκ. ὁ ἂνθρ. P Jh 9 PI Pol. Vm, 545 A ἣ ἂκρατος δικαιοσύνη | ἀνηκόντησε PO 10 ὀστέων Ο 11 συμφωνήση OP: συμφωνήσει Jh 13 ὓπωνσεν P ν 13 f (ἑκουσ)ίως unklar O 18 PI καὶ γεννᾷ . . καὶ . . συνεκτρέφει . . . γεννήσαντες παντοίαν ἀρετήν 19 d. 1. καὶ < OV 20 καθ’ ἡμ. αὐξ. P Jh 21 τὴν vor κοινωνίαν < B Jh 22 νῦν PJh 24 τοῦ < P | τῆς παλιγγενεσίας δύν.)

36
μὴ καὶ διἰ αὐτοὺς ὁ Χριστὸς κενώσας ἑαυτόν, ἳνα χωρηθῇ κατὰ τὴν ἀνακεφαλαίωσιω, ὡς ἒφην, τοῦ πάθους, πάλιν ἀποθάνῃ καταβὰς ἐξ οὐρανῶν καὶ προσκολληθεὶς τῇ ἑαυτοῦ γυναικί, τῇ ἐκκλησίᾳ, παράσχοι σχοι πλευρᾶς ἀφαιρεῖσθαι τῆς ἑαυτοῦ δύναμίν τινα, ὂπως αὐξηθῶσιν οἱ ἐν αὐτῷ οἰκοδομηθέντες ἀπαντες, οἱ γεγεννημένοι διὰ τοῦ λουτροῦ, ἐκ τῶν ὀστῶν καὶ ἐκ τῆς σαρκός. τουτέστιν ἐκ τῆς ἁγιωσύνης αὐτοῦ καὶ ἐκ τῆς δόξης προσειληφότες. ὀστᾶ ὀστᾶ γὰρ καὶ σάρκα σοφίας ὁ λέγων εἶναι σύνεσιν καὶ ἀρετὴν ὀρθότατα λέγει, πλευρὰν δὲ τὸ πνεῦμα τῆς ἀληθείας« τὸ παράκλητον, ἀφ᾿ οὑ λαμβάνοντες εἰς ἀφθαρσίαν ἀναγεννῶνται προσηκόντως οἱ πεφωτισμένοι. άδύνατον δὲ τοῦ πνεύματος τοῦ ἁγίου μετασχεῖν τινα καὶ μέλος καταλεχθῆναι Χριοτοῦ, ἐὰν μr̀ι πρότερον καὶ ἐπὶ τούτου συγκατελὼν ὁ λόγος ἐκστῇ κοιμμηθείς, ἳνα τὴν ἀνανέωσιν καὶ τὸν ἀνακαινισμὸν συνεξαναστὰς τοῦ ὕπνου τοῦ κεκοιμημένου καὶ αὐτὸς μεταλαβεῖν δυνηθῇ, πνεύματος ἀναπλησθείς. τοῦτο γὰρ κυρίως ἂν ἡ πλευρὰ λέγοιτο τοῦ λόγου, »τὸ πνεῦμα τῆς ἀληθείας« τὸ ἑπτάμορφον κατὰ τὸν προφήτην· ἀφ᾿ οὗ λαμβάνων ὁ θεὸς μετὰ τὴν ἒκστασιν τοῦ Χριστοῦ, ὃ δή ἐστι μετὰ τὴν ἐνανθρώπησιν καὶ τὸ πάθος, τὴν »βοηθὸν« αὐτῷ κατασκευάζει, λέγω δὴ τὰς ἡρμοσμένας αὐτῷ καὶ νενυμφευμένας ψυχάς. ἔστι γὰρ ὅτε πολλαχῶς αὐτὸ τὸ ἂθροισμα καὶ [*](1 Phil. 2, 7 — 2 vgl. Ephes. 1, 10 — 3 Gen. 2, 24. 21. 1, 28 — 4 Ephes. 2, 21 (vgl. 5, 26) — 9 Job. 15, 26 — 13. 17 vgl. Gen. 2, 21 — 16 Job, 15, 26 — Jes. 11, 2 — 18 Gen. 2, 18 — 19 II Kor. 11, 2) [*](2 ff Nilus ti. a. O. — 7 ff Nilus Epist. I 254 PGr 79, 176 D) [*](1 καὶ unleserl. O | δι’ ἀυτοὺς Ο: διὰ τούτους P 2 ff Nilus μέλλειν ὑπνοῦν τὸν ἀνθρώπινον θάνατον ἐν τῷ σταυρῷ , ὃπως ἐκ τῆς ἁγίας αὐτοῦ πλευρᾶς . . οἰκοδομηθῇ ἡ νοητὰ νύμφη αὐτοῦ 3 (προσκολλη)θεὶς unleserl. Ο: προσκολληθῇ Μ AI | ἑαυτοῦ τῆ Ο | γυναικῇ B 4 τῆς vor ἑαυτ. undeutl. Ο δυνάμει τινὶ P 5 οἰκοδ. ἐν αὐτῶ Ο | τοῦ < Ο 6 λου)τροῦ iindeutl. Ο ἐκ τῶν Ρ 168 | (σαρ)κός unleserl. Ο 6 f ἁγιοσύνης B 7 γὰρ unleserl. Ο I σάρκας Ο 7 ff Nil. ἐκ τῶν σαρκῶν αὐτοῦ κ. τ. ὀστέων ἐσμὲν διὰ τὸ μετέχειν Χριστοῦ κ. συνηνῶσθαι αὐτῷ ἐν πίστει κ. γνώσει κ. ἀρεταῖς 8 λέγε)ι unleserl. Ο 9 ἀληθ)είας unleserl. Ο | τὸ?Ο 10 ἀναγεννῶντ)αι προση)κόντως οἱ πεφωτισμένοι unleserl. Ο | οἱ < M Al 11 μέ)λος — ἐ(ὰν) unleserl. Ο 13 κοιμηθείς τὴν unleserl. Ο 13 f συνεξαναστὰς undeutl. Ο 14 τοῦ ὓπνου unleserl. Ο: < Μ AI | τοῦ κεκοιμ. sehr undeutl. Ο : τῷ ὑπὲρ αὐτοῦ κεκοιμωμένῳ M | κ. αὐτ. μεταλ. sehr undeutl. Ο 15 δυν. πν. ἀναπλ. unleserl. Ο | πνεύμ. ἀναπλ.] τῆς ἀναπλάσεως M Αl | τοῦτο γὰρ undeutl. Ο | κυρίως ἂν unleserl. Ο: πάντως Μ AI | ἡ πλευρὰ Ο 48)
37
ἀγεληδὸν τῶν πεπιστευκότων ἐκκλησίαν οὕτως ὀνομάζουσιν αἱ τῶν τελειοτέρων κατὰ προκοπὴν εἰς ἓν πρόσωπον καὶ σῶμα τὸ τῆς ἐκκλησίας ἀναγομένων. οἱ μὲν γὰρ κρείττονες καὶ τρανότερον σπάσαντες ἤδη τὴν ἀλήθειαν, οὗτοι διὰ τὴν τελείαν κάθαρσιν καὶ πίστιν ἀποστερωθέντες τῶν τῆς σαρκὸς ἀτοπημάτων ἐκκλησία γίνονται καὶ βοηθὸς‘ τοῦ Χριστοῦ, »παρθένος« ὣσπερ κατὰ τὸν ἀπόστολον αὐτῷ καθηρμοσμένοι τε καὶ νενυμφευμένοι, ἵνα τὴν καθαρὰν τῆς διδασκαλίας ὑποδεξάμενοι καὶ γόνιμον σπορὰν συνεργήσωσι βοηθοῦντες τῷ κρηύγματι πρὸς τὴν τῶν λοιπῶν λοιπῶν οἱ δὲ ἀτελεῖς ἔτι καὰ ἀπαρχόμενοι εἰς σωτηρίαν τῶν μαθημάτων ὠδίνονται μορφοῦνται ὥσπερ ὑπὸ μητράσι πρὸς τῶν τελειοτέρων, ἒστ᾿ ἂν ἀποκυηθέντες ἀναγεννηθπωσιν εἰς μέγεθος καὶ κάλλος ἀρετῆς, καὶ πάλιν αὖ κατὰ προκοπὴν ἐκκλησία καὶ οὑτοι γεγονότες εἰς ἑτέρων τόκον ὑπουργήσωσι τέκνων καὶ ἀνατροφήν, μήτρας δίκην ἐν τῷ δοχείῳ τῆς ψυχῆς τὸ θέλημα τελεσφορήσαντες ἀλώβητον τοῦ λόγου.

Ἐπισκέψασθαι γὰρ χρὴ καὶ τὰ περὶ τὸν ἀοίδιομον Παῦλον, ὃτι ὁπότε οὐδέπω »τέλειος« οὗτος ἠ »ἐν Χριστῷ«, γεννᾶται πρότερον καὶ γαλουχεῖται, εὐαγγελιζομένου καὶ ἀνακαινίζοντος αὐτὸν Ἀνανίου τῷ βαπτίσματι, καθὼς ἐν ταῖς Πράξεσιν ἡ ἱστορία περιέχει· ὂτε δὲ ἠνδρώθη καὶ ᾠκοδομήθη ἤδη εἰς τελειότητα πνευματικὴν ἀναπλασθεὶς καὶ »βοηθὸς« ἀπειρηάσθη καὶ »νύμφη« τοῦ λόγου, τὰ σπέρματα τῆς ζωῆς ὑποδεξάμενος καὶ συλλαβών, τὸ τηνικαῦτα ὁ πρότερον χρηματίσας παιδίον ἐκκλησία γίνεται καὶ μήτηρ, ὠδίνων καὶ αὐτὸς τοὺς δἰ αὐτοῦ τῷ κυρίῳ πεπιστευκότας, ἔστ᾿ ἂν καὶ ἐν τούτοις ὁ Χριστὸς ἀποτεχθῇ. »τεκνία« γάρ »μου« φησίν »οὓς πάλιν ὠδίνω, ἂχρις [*](6 Gen. 2, 18 — II Kor. 11, 2 — 10 vgl. Gal. 4, 19 — 17 Kol. 1, 28 — 18 Act. 9, 17f — 20 I Kor. 13, 11. 10 — 21 Gen. 2, 18. Hohel. 4, 8 ff — 25 Gal. 4, 19) [*](5 vgl. z. B. Makar. Aeg. honi. 12, 15. PGr 34, 566 — 16. — S. 38, 2 Phot. Bibl. 237 S. 308b, 11—14) [*](1 ἀγεληδὸν + Ο | ἐκκλη)σίαν οὕτως unleserl. Ο (οὕτως < Al, ? M) 2 unleserl. Ο 3 τρανώτερον P, ßer τρ unleserl. O 4 διὰ P 168 v πίστην B 5 ἀποστ. Wd: ἀποστειρωθέντες OPJh | τῆς < Ο | ἐκκλησίαι 8 συνεργήσωμεν P 10 τ. μαθ. εἰς σωτ. Po Cb Jh | εἰς σωτηρίαν Ο 13 ἓτερον Ο | τόκον] τόπον P 16 ἐπισκέψασθε P | χρ]ξ < P | περὶ κατὰ P Jh | Παῦλον] καθὼς καὶ Παῦλος βοᾶ Ph, vgl. zu S. 38, 15 17 ὁποτε < 21 (ἀπ)ειργάσθη κ.) νύμφ(η) unleserl. Ο 22 (ὑποδε)ξάμενος κ. συλλαβών O | ὑπο|δεξ. P 169 | τὸ vor τηνικ. + Ο 23 παιδίον — μήτηρ unleserl. Ο) [*](γίγνεται P (nicht B) 24 τῷ κυρ. — ἂν unleserl. Ο | ἔστ᾿ ἂν ἐπειδὰν 25 ἀποτεψθῇ unleserl. Ο | τεκνία μου undeutl. Ο: τέκνα καλῶν τοὺς οὕτω δι’ αὐτοῦ γεννηθέντας· τέκνα γάρ Ph | μου γαρ Ο | φξσόμ — ἐγέννησα S. 382 auch Ph | οὓς π. ὠδίνω unleserl. O, leerer Raum in M | ἂχρισ] ἓως Ο)

38
οὑ μορφωθῇ Χριστὸς έν ὑμῖν« καὶ πάλιν »ἐν γὰρ Χριστῷ Ἰησοῦ διὰ τοῦ εὐαγγελίου ἒγὼ ὑμᾶς ἐγέννησα«. οὐκοῦν ταύτῃ συνέστηκεν εἰς τὴν ἐκκλησίαν άναφέρεσθαι καὶ τὸν Χριστὸν τὸ κατὰ τὴν Εὺαν θεώρημα καὶ τὸν Ἀδάμ. τοῦτο γὰρ τὸ μέγα μυστήριον. ὠς ἀληθῶς καὶ ὑπερκόσμιον, ὃ ἐγὼ δι᾿ ἀδθένειαν καἰ ἀμβλύτητα νοὸς κατ’ ἀξίαν τε καὶ μέγεθος εἰπεῖν ἀδυνατῶ. ὅμως δ’ οὐν ἐπιχειρτέον· λέγειν γὰρ ἑπόμενον ἂν εἴη λοιπὸν δὴ καὶ τὰ καθεξῆς πρὸς ὑμᾶς.

Ὁ γάρ τοι Παῦλος εἰς ἁγιασμὸν ἐκκαλούμενος πάντας καὶ σωφροσύνη, ταύτῃ τὸ κατὰ τὸν πρωτόπλαστον καὶ τὴν Εὒαν | κατὰ | δευτέραν ἐπαπόρησιν εἰς Χριστὸν ἀνηκόντισε καὶ τὴν ἐκκλησίαν πρὸς τὸ τοὺς ἀνεπιστήμονας κατασιγᾶσθαι γυμνουμένους προφάσεω. ἀκολασταίνοτες γὰρ διὰ τὰς ὑπερβαλλούσας ῥύσεις ἐν αὐτοῖς τῶν ἡδυπαειῶν παρὰ τὸν όρθόδοξον βιάζεσθαι τολμῶσι λογισμὸν τὰς γραφάς, ὣσπερ ἒρυμα προανατείνοντες ἀκρασίας τό τε »εἶπεν ὁ θεός· αὐξάνεσθε καὶ πληθύνεσθε« καὶ τό »ἓνεκεν τούτου καταλίψει ἂνθρωπος τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τὴν μητέρα«, οὐδὲ αἰσχύνονται κατατρέχοντες τοῦ πνεύματος, ἀλλ᾿ ὥσπερ ἐπὶ ωσπερ ἐπὶ ἔτι καὶ ἐνθωεύοντα τὸν οἶστρον ἀναρριπίζουσιν ἐξάπτοντες ἐρεθισμοῖς. διὸ μάλα δριμέως τὰς ἐπικλόπους ταύτας αὐτῶν κακοφροσύνας τε καὶ πεποιημένος προφάσεις ἐκκόπτων, ἐλθὼν εἰς τὸ διατάξασθαι, πῶς δέοι προσφέρεσθαι τοὺς ἂνδρας ταῖς γυναιξί, καὶ ἀποφηνάμενος, ὅτι οὓτως ὥσπερ καὶ ὁ Χριστὸς τῇ παραδιδοὺς« ὑπὲρ αὐτῆς, »ἳνα αὐτὴν ἁγιάσῃ καὶ καθαρίσῃ τῷ λουτρῷ [*](1 IKor. 4, 15 — 3. 10 Ephes. 5, 32 — 8 vgl. I Tim. 2, 15 — 14 Gen. 1, 28. 2, 24 — 18 Tgl. De lepra 5, 2 — 22 Ephes. 5, 25f) [*](15 ff Phot. Bibl. 237 S. 308b, 7—10) [*](1 μορφ. — πάλιν leerer Raum Μ | μορφ. — ὑμῖν Ζ. 2 unleserl. Ο | Χρ. ἐν ὑ. μορφ. Ph 1 f ἐγὼ V. ἐγένν. διὰ τ. εὐαγγ. B 2 εὐαγγελίου Ο ν etq unleserl. O 4 μα κ. τὸν unleserl. O 5 ὑπ . . κόσμιον Ο 7 καθεξῆς Ο: τὰ ἑξῆς P Jh 10 ἀνηκόντησε V 11 ἀνεπηστήμονας Β | γυμνουμένους Ο: γυμνοὺς P Jh mit PI Pol. IX, 577 B 12 f ἡδυπαθημάτων Ο 14 τό τε] τε < < O: ὃτι 15 ff αὐξάνεσθε] ἀλλὰ καὶ τὸ »αὐξάνεσθε καὶ πληθύνεσθε« οὐκ ἐπὶ τῶν ἐκ σπέρμα- τος καὶ μίξεως γεννωμένων ἀνθρώπων καὶ σιτίοις αὐξανομένων αὐξομ. A) φησὶν εἰρῆσθαι μόνον, ἀλλὰ καὶ (< A) περὶ τῶν κατὰ πνεῦμα τελειουμένων καὶ καθὼς καὶ Παῦλος usw. (s. ob. S. 37, 16) Ph 16 αὐτοῦ nach πατέρα + Ο | οὐδὲ P 169v 17 ὣσ)περ unleserl. Ο, ὡς M | ἐπὶ τούτω Ο: ἐπὶ τοῦτο P I ἐντυφφόμενον (ab. m. Zeich., ß ein φ zu tilgen) B: ἐντυφώμενον MAI (nicht O) 18 ἐνθωκεύοντα Cb: ἐμφωλεύοντα Jh 19 καὶ vor μάλα + B Jh 21 καὶ vor ἀποφ. < Jh 22 καὶ vor ὁ < P 23 παραδιδοὺς P: I κα . . ρ . σας Ο: καὶ καθαρίσῃ P)

39
τοῦ ὓδατος ἐν ῥήματι«, ἀνέδραμεν εἰς τὴν Γἐνεσιν ἐπιμνησθεὶς τῶν περὶ τὸν πρωτόπλαστον ῥητῶν, ἐξοαλίζων εἰς τὸν προκείμενον αὐτῷ καὶ αὐτὰ νοῦν τῆς ὑποθέσεως, ὃπως μὴ παράσχῃ λαβὴν τοῖς κεφαλαίοις καταχρῆσθαι τούτοις τοὺς πρεσβεύοντας προφάσει τεκνογονίας σωμάτων παρατριβάς.

Επισκέψασθε γὰρ ὅτι σωφρονεῖν, ὦ παρθένοι, κατὰ θέλων τοὺς πεπιστευκότας διὰ πολλῶν αὐτοῖς τεκμηρίων ὑπεμφαίνειν πειρᾶται τὸ ἀξίωμα τῆς ἁγνείας· ὁτὲ μέν περὶ δὲ ὡν ἐγράψατέ μοι« λέγων »καλὸν ἀνθρώπῳ γυναικὸς μὴ ἁπτεσθαι«, αὐτόθεν δείκνυσι ἤδη περιφανῶς τὸ μὴ προσψαύειν γυναικὸς καλόν , προτάξας αὐτὸ καὶ προεκθέμενος ἀπολελυμένως. εἶτα τὴν ἀσθένειαν αὐθις συνιδὼν καὶ τὴν ὑπέκκαυσιν τῶν ἀκρατωτέρων τὴν εἰς συνουσίαν, συνεχώρησε τοῖς μὴ δυναμίνοις ἄρχειν σαρκὸς χρῆσθαι ταῖς ἑαυτῶν ὁμεύνοις μᾶλλον ἢ παραπίπτοντας ἀσχημόνως ἐκχεῖσθαι πορνείας. ἀμέλει μετὰ τὸ ἐπιτρέψαι ταῦτα παρήγαγεν »εὐθέως τόδε »ἵνα μὴ πειράζῃ ὑμᾶς ὁ σατανᾶς διὰ τὴν ἀκρασίαν«, ὅπερ εἰ δὲ μὴ δύνασθε, ὦ οὗτοι, παντάπασι σωφριβεῖν διὰ τὴν ἀκρασίαν καὶ τὴν ὑγρότητα τῶν σωμάτων, ἐπέτρεψα μᾶλλον ταῖς σφῶν αὐτῶν κοινωνεῖν γαμεταῖς, καὶ ἵνα μὴ ἐγκράτειαν ἐπαγγέλλεσθαι νομιζόμενοι πειράσησθε συνεχῶς ὑπὸ τοῦ πονηροῦ, εἰς ἀλλοτρίας ἐκφλεγόμενοι.

[*](5 vgl. De res. I, 61, 1 — 8 I Kor. 7, 1. — 16 I Kor. 7, 5 — 18 Plato Tim. 86 D — vgl. Symp. S. 300 Aλl)[*](1 ὕδατο. Ο | Γένε(σιν ἐπι)μνησ(θεὶς) unleserl. Ο 2 (ἐξομαλί)ζων unleserl. Ο 3 ὑποθέσε)ως — παράσχῃ unleserl. Ο | βλάβην P 4 κεφαλαίοις < Ο | καταχρήσασθαι viell. richtig P Jh | τού)τοις Ο | < Ο 4 f (πρεσβεύον)τας — τεκν(ογονίας) unleserl. Ο l πρεσβεύουσι corrig. in M | προφ] τὰς περὶ M AI 5 παρατριβάς Ο De res. I, 61 : περιτριβάς P, διατριβὰς AI 6 γὰρ — κα(τὰ) unleserl. Ο 7 θέ)λων unleserl. Ο | πεπιστευ)κότας — ἁγνείας Ζ. 8 (außer τεκμηρίων) unleserl. od. sehr undeutl. 7 f ὑπεωφ. πειρ.] ὑπεφῄνατο ὁρᾶσθαι Μ AI 8 ὁτὲ Ο 49 | μέν περὶ unleserl. Ο | ἐγραψε B 9 μοι < P | λέγων u. ἀνθρώπῳ undeutl. Ο | . Ο 9 f δεικνὺς P Jh 10 ἢδη < Ο | γυναικὸς εἶν(αι) unleserl. 11 ἀσθένειαν P 170 12 ἀκρατοτέρων B, ἀκρατόρων Ο wie 44, 3 | τὴν < 14 αὐτῶν Ρ | ἐκχύσθαι P 15 εὐθέως παρήγαγε P Jh 15 f τοῦτο δὲ Ο, τόδε P Jh 16 nach ἀκρασίαν + καὶ τὴν ὑγρότητα, ab. eingeklammert B 17 δὲ < P Jh | παντάπασι < Ο 18 τὴν vor ὑγρότητα < Ο ἐν σώματι ῥυώδη καὶ ὑγραίνουσαν | ἐπέτρεψα Ο : ἐπέτρεψε P : ἐπιτρέψω Ρο Cb Jh 19 καὶ μὴ ἵνα P: ἵνα μὴ καὶ Cb Jh | ἐπαγγ. νομ.] ἐπαγγελλόμενοι 20 πηράζησθε B)
40

Φέρε γὰρα αὐτὰ τὰ κείμενα διαγρήσωμεν ἐπιμελέστερον, ὅτι μὴ ἀπολελυμένως ὁ ἀπόστολος ἐπένευσε ταῦτα τοῖς πολλοῖς, ἀλλὰ προσθεὶς τὴν αἰτίαν πρότερον, δι᾿ ἢν εἰς τοῦτο παρήχθη. ἀποφηνάμενος γοῦν »καλὸν εἶναι ἀνθρώπῳ γυναικὸς μὴ ἅπτεσθαι« παρήγαγε »διὰ δὲ τὰς πορνείας ἕκαστος τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα τουτέστι διὰ τὴν ἀνάγκην τῆς πορνείας, μὴ φέρετε κολάξειν τὴν ἡδονήν. »καὶ ἑκάστη γυνὴ τὸν ἴδιον ἂνδρα ἐχέτω. τῇ γυναικὶ ὁ ἀνὴρ τὴν ὀφειλὴν ἀποδιδότω, ὁμοίοις δὲ καὶ ἡ γυνὴ τῷ ἀνδρί. ἡ γυνὴ τοῦ ἰδίου σώματος οὐκ ἐξουσιάζει, ἀλλ᾿ ὁ ἀνήρ· ὁμοίως δὲ καὶ ὁ ἀνὴρ τοῦ ἰφςιου σώματος οὐκ ἐξουσιάζει, ἀλλ’ ἡ γυνή. μὴ ἀποστερεῖτε ἀλλήλους, εἰ μή τι ἂν ἐκ συμφώνου πρὸς καιρόν, ἳνα σχολάζητε τῇ προσευχῇ· καὶ πάλιν ἐπὶ τὸ αὐτὸ συνέρχεσθε, ἴνα μὴ πειράζῃ ὑμᾶς ὁ σατανᾶς διὰ τὴν ἀκρασίαν. τοῦτο δὲ λέγω κατὰ συγγνώμην, οὐ κατ᾿ ἐπιταγήν«· τεθεωρημένως δ·ὲ σφόδρα καὶ τοῦτο. »κατὰ συγγνώμην« γὰρ ἐπεσημήνατο συμβεβουλευκέναι νῦν, καὶ οὐ κατ’ ἐπιταγήν«, ἐπειδὴ τὴν μὲν ἐπιταγὴν ἐπὶ τῆς σωφροσύνης καὶ τοῦ μὴ ἃπτεσθαι γυναικὸς παραλαμβάνει. τὴν δὲ συγγνώμην ἐπὶ τῶν μὴ δυναμένων, ὠς ἔφην. κολάζειν τὴν ἐπιθυμίαν. καὶ περὶ μὲν οὖν μονογάμων τε καὶ μονογαμίδων, ὡν ἡ συζυγία ἕως ἒτι καὶ αὖθις ταῦτα νομοθετεῖ· περὶ δὲ τῶν ἀποβαλομένων ἤδη <τὰς< γαμετὰς ἀνδρῶν ἢ τοὺς σύζυγας πάλιν αὐτὴν ἀκριβῶς ἐξιχνευτέον τοῦ ἀποστόλου τὴν φωνήν, ὅ τί ποτε χρησμῳδεῖ. »λέγω δὲ τοῖς ἀγάμοις καὶ ταῖς χήραις· καλὸν αὐτοῖς, ἐὰν οὕτως μείνωσιν, ὡς καὶ ἐγώ. εἰ δὲ οὐκ ἐγκρατεύονται, γαμείτωσαν· κρεῖσσον γὰρ γαμῆσαι ἢ πυροῦσθαι.. [*](4 I Kor. 7, 1 — 5 I Kor. 7, –7 Ι Kor. 7, 2—6 — 17 vgl. Tert. De cast. 3. De monog. 11. De pud. 16 — 22 I Kor. 7, 8. 9) [*](2 μὴ] οὐκ P S δι’ ἣν < O | παρήχθη] περιηνέχθη viell. richtig Ο 4 γυν. ἀνθρ. Ο 9 σώματος Ρ 170 v | ὁ ἀνήρ — ἀλλ᾿ Ζ. 10 < B (2 mal in 11 ἂν < Ρ 12 αὐ)τὸ unleserl. Ο | συνέρχεσθε] ἦτε P 13 διὰ τ. undeutl. Ο 14 τεθεωρημένως unleserl. Ο 15 συμβ. — τοῦ Ζ. 16 in Lücke Μ | συμβεβουλ(ευκέναι) unleserl. Ο | νῦν undeutl. Ο | καὶ < Po Cb 16 τὴν (μὲν ἐπι)ταγὴν unleserl. O | τοῦ? O, τὸ MAI 17 γυναικὸς vor μὴ ἅπτ. Ο | λαμβάνει P Jh. | τὴν δὲ Ο 49v | (συγγν)ώμην — δυνανέβ(ων) undeutl. Ο 18 ὡς ἔφην < B | (κολάζ)ειν ausgelöscht Rd. M, i. Text κολάζεται) | καὶ + O | περὶ unleserl. O 19 μονογαμ)ίδω(ν) unleserl. Ο | ὦν ἡ συζυγία < M AI, w. e. seh. auch Ο 20 δὲ ἀπ)οβαλο(μένων) unleserl. Ο | ἀποβαλλομένων P | τὰς + Kl 21 συζύγους B Jh | ἐξιχνεύω viell. richtig Ο 22 χρησμοδεῖ B, et unleserl. Ο 23 αὐτοῖς Ο: αὐταῖς P, ab. vgl. S. 41, 2 | οὓτω Β: < O | κἀγώ Ο 24 γαμησάτωσαν P Jh)

41
ἐπέμεινε καὶ ἐνθάδε προκρίνων τὴν ἐγκράτειαν. ἑαυτὸν γὰρ παράδειγμα μέγιστον λαβὼν εἰς τὸ ζηλῶσαι τοὺς ἀκροατὰς προεκαλέσατο ταύτην τὴν ἔνστασιν, κρεῖττον εἶναι διδάξας τὸν ἐπὶ μιᾷ γαμετῇ συνεζευγμένον ἐφ᾿ ἑαυτῷ μένειν, ὣσπερ δὴ καὶ αὐτός. εἰ δ᾿ αὐ τοῦτο διὰ τὴν ἐκπύρωσιν καὶ τὴν ἀκμὴν τοῦ σώματος δυσκαόρθωτον εἴη τινί, εἰς δεύτερον κατὰ συγγνώμην παρελθεῖν τὸν οὕτως ἔχοντα γάμον, οὐκ αὐτὸ τοῦτο τὴν διγαμίαν ἀποφηνάμενος εἶναι καλόν, ἀλλ’ ἄμεινον κρίνας τῆς ἐκπυρώσεως. ὣσπερ γὰρ εἴ τις ἡμέρᾳ τοῦ πάσχα καὶ τῆς ἐῖσφαλῶς ἐπισφαλῶς νοσηλευομένῳ προσέφερε τροφὴν καὶ ἐκέλευε διὰ τὴν ἀσθένειαν ἀπογεύεσθαι τῶν προσφερομένων τούτων, λέγων· Ὡς ἄρα τὸ μὲν ἀληθῶς, ὦ οὗτος, καλὸν † ἐχρῆν ὣσπερ δὴ καὶ ἡμᾶς καὶ σὲ καρτερῶς διαμείναντα τῶν αὐτῶν . . μεταλαβεῖν (ἀπηγόρευται γὰρ σήμερον διαίτης ἐπιμνησθῆναι τὸ σύνολον)· ολον)· ἀλλ᾿ ἐπειδὴ νόσῳ προκατασχεθεὶς ἐξησθένησας καὶ οὐ δύνῃ φέρειν, ταύτῃ δὴ συγγνώμην ἀπονέμοντες συμβουλευόμεν σιτίων ἐπορέξασθαί σε. ἴνα μὴ παντάπασι διὰ τὴν νόσον οὐ δυνηθεὶς ἀντισχεῖν πρὸς τὴν ἐπιθυμίαν τῆς τροφῆς διαφθαρῇε· οὕτω δὴ καὶ ὁ ἀπόστολος ἐνθάδε, πρότερον εἰπὼν ὅτι βούλοιτο πάντας καὶ σώφρονας, ὥσπερ δὴ καὶ αὐτός, τὸ μετὰ ταῦτα τοῖς νόσῳ τῶν παθῶν, ἵνα μὴ πορνεύσαντες πάντῃ λυμανθῶσιν, τῶν παιδογόνων μελῶν τοῖς γαργαλισμοῖς εἰς ἐπιμιξίας ὀθνείων σπερμάτων, ἐπέτρεφε τὴν διγαμίαν, μᾶλλον κρεῖσσον αὐτὴν εἶναι κρίνας τοῦ »πυροῦσθαι« καὶ ἀσχημονεῖν.

[*](8 vgl. Tert. De exhort. cast. 3 — 23 I Kor. 7, 9)[*](3 κρεῖττον P 171 | τὸν < P 4 ἐφ’ ἑαυτὸν B | εἰ δὲ τοῦτο 7 τὴν + Ο | διγαμίας B 8 ἀλλὰ P 9 νοσιλευομένω P, νοσευομένῳ B 10 ἀπογεύσασθαι viell. richtig P 10 f τούτων τ. προσφ. P 11 κακῶν od. καλῶν ? Kl 12 ἐχρῆν tilgt Wd | αὐτ.] + πόνων? Βο 13 διαίτης nnlesorl. Ο: τροφῆς MAI | ἐπιμνησθεῖναι B 14 ἐξ)ησθένησας unlcserl. Ο 15 νέμοντες PJh | συμβουλευόεθα PJh, w. e. seh. Ο: (συμ)βουλ. unleserl. Ο 16 νόσον unleserl. Ο 16 f δυν)ηθεὶς ἀντ)ισχ. π(ρὸς τὴν ἐπι)θυμίαν unleserl. Ο 17 οὕτω — ἀπόστολος Ζ. 18 unleserl. Ο | δὴ Kl: δὲ B V, ? P: < Μ M Al Jh 18 πρότερον ausgelöscht O | ὑγιεῖς — καὶ Ζ. 19 unleserl. Ο: οὕτως διαμεῖναι (in ücke Μ AI Cb 10 δὴ καὶ unleserl. Ο 19 f β)εβαρημ. νόσῳ unleserl. Ο 20 ἳνα — παιδογόνων Ζ. 21 unleserl. Ο | πορν. — λυμ] πορνείαις μιανθῶσιν in Lücke M AI Cb πορνεύ|σαντες P 171v 21 τ. παιδ.] τ. πάθων καὶ τῶν in ücke Μ, τοῖς πάθεσι καὶ τῶν AI | μελῶν με undeutl.) Ο .50 22 σπερμάτων unleserl. Ο: σωμάτων AI (? M) 23 πυρακτοῦσθαι Ο)
42

Καὶ περὶ μὲν ἐγκρατείας καὶ γάμων καὶ σωφροσύνης καὶ κοινωνίας ἀνδρῶν, καὶ ἐν τίνι τούτων τὸ ὠφέλιμόν ἐστιν εἰς δικαιοσύνης κατασκιυήνι σχεδὸν ἤδη μοι τέλος ἔχεν· περὶ δὲ εἰρῆσαθαι λείπεται λοιπόν, εἴ τι καὶ περὶ ταύτης ἄρα οὐκοῦν καὶ τούτων πέρι διαληπτέον. ἔχει γὰρ ὡδε· »περὶ τῶν παρθένων ἐπιταγὴν κυρίου οὐκ ἒχω· γνώμην δὲ δίδωμι, ὡς ἠλεημένος ὑπὸ κυρίου πιστὸς εἶναι. νομίζω οὖν τοῦτο καλὸν ὑπάρχειν χειν διὰ τὴν ἐνεστῶσαν ἀνάγκην, ὃτι καλὸν ἀνθρώπῳ οὓτως εἶναι. δέδεσαι γυναικί; μὴ ζήτει λύσιν. λέλυσαι ἀπὸ γυναικός; μὴ ζήτει γυναῖκα. ἐὰν δὲ καὶ λάβῃς, οὐχ ἣμαρτες, καὶ ἐὰν γήμῃ ἡ παρθένος, οὐχ ἤμαρτε· θλίψιν δὲ ἕξουσι τῇ σαρκὶ οἱ τοιοῦτοι. ἐγὼ δὲ ὑμῶν φείδομια.« λίαν εὐλαβῶς τὸν περὶ παρθενίας εἰσηγησάμενος λόγον καὶ μέλλων συμβουλεύειν γαμίζειν τὴν ἑαυτοῦ παρθένον ὃτῳ φίλον, ὅπως δὴ μηδὲν τῶν εἰς ἁγιασμὸν ἀναφερομένων κατ’ ἀνάγκην καὶ βίαν, ἀλλὰ κατὰ πρόθεσιν αὐτεξούσιον ψυχῆς (τοῦτο γὰρ πρόσφορον θῷ), οὐ βούλεται ἐξ αὐθεντίας αὐτῷ ταῦτα καὶ γνώμης λελέχθαι τοῦ κυρίου, τουτέστι τὸ γαμίζεσθαι τὴν παρθένον. ἀμέλει φήσας ἐὰν δὲ καὶ γήμῃ ἡ παρθένος, οὐχ ἣμαρτε« σχεδὸν πάλιν ὑπευλαβηθεὶς ἀνετάραξε τὴν συγκαταθεσιν, κατὰ συγγνώμκκκκην ἀνθρωπίνην ὑπεμφαίνων ταῦτα συμβεβουλευκέναι, ἀλλ’ οὐ κατὰ θείαν. εὐθέως γοῦν μετὰ τὸ εἰπεῖν »καὶ ἐὰν γήμῃ ἡ παρθένος, οὐχ ἣμαρτε« ἐπήγαγε τό »θλίψιν δὲ ἓξουσι τῇ σαρκὶ οἱ τοιοῦτοι. ἐγὼ δὲ ὑμῶν φείδομαι«, ὃ δή ἐστιν· ἐγὼ φειδόμενος ὑμῶν, ὦ οὗτοι, ταῦτα συνεθέμην, [*](1 Symp, S. 25, 3. 33, 17. 19. S. 182. 194 AI. De res. I, 25, 1. 39, 5. Plato Symp. 196D — 5 IKor. 7, 25—28 — 12 vgl. Plato Eryx. 395 E — 15 Tgl. Phil. 4 I Tim. 2, 3 — 16 I Kor. 7, 25 — 18. 21 I Kor. 7, 28) [*](2 ἀνδρῶν unleserl. od. < Ο; < MAI 3 ἢδη imleserl. Ο αἱρεῖσθαι P 4 f διαθεσμοθεῖται Cb Jh 5 διαλ.] s. d. Stellen im Index 6 γνώμ)ην δὲ unleserl. Ο 7 καλὸν — ἀνάγκην Ζ. 8 < Ο 10 γυναῖκα nach + P (nicht B) | καὶ ἐὰν — ἥμαρτε Ζ. 11 < 12 Pl εἰσηγεῖ τὸν λόγον 13 ἑαυτοῦ < Ο, ab. + τὴν ἑαυτοῦ nach φιλόν 14 δὴ + Ο | ἀναφερομένων Ο: ρομένων P Jh 15 ψυχῆς Ρ 172 16 αὐτοῦ P | ταῦτα u. λελέχθαι < P 17 τοῦ < Ο 18 ἐ(ὰν) unleserl. Ο 18 f ἐπευλαβηθεὶς P, ἀπευλαβηθεῖς B 19 PI Phaed. 88 C ἀναταράξαι | συγκατά)θεσιν unleserl. Ο 20 κατὰ unleserl. Ο κατ’ εὐθεῖαν Μ AI) 21 οὖν Ο | παρ)θένος — ἐπήγα(γε) unleserl. Ο 21f ἐπήγαγεν τὸ οὐχ ἥμαρτε P 22 τῆ σαρκὶ ἕξουσιν P (nicht B) | ὑμῶν — ὃ 23 ἐγὼ δὲ ONTJh: ἐγὼ γὰρ P 23 f συν)εθέμην ἐπ. οὓ(τως) unleserl. Ο: συνεθ. δήπου οὕτως M Al)

43
ἐπειδήπερ οὕτως αὐτοὶ φρονεῖν εἲλεσθε, ὂπως δὲ μὴ δόξω κατὰ βίαν ἐπισπέρχειν ὑμῶν εἰς τοῦτο καὶ καταναγκάζειν τινάς. ὅμως δὲ εἰ καὶ ταύτην φίλον ὑμῖν μᾶλλον τρέπεσθαι ἀποδυσπετήσαντας ἁγνείαν βασιτάσαι, καὶ οὕτως λυσιτελεῖν ἡγοῦμαι κρατεῖν ὐμᾶς τῶν τῆς σαρκὸς ἐρεθισμῶν, μὴ παραχρωμένους διὰ τὸ γεγεαμηκίναι τοῖς ἑαυτῶν σκεύεσιν εἰς ἀκαθαρσίαν. ἐπιφέρει γοῦν »τοῦτο δέ φημι, ἀδελφοί, ὁ καιρὸς λοιπὸν συνεσταλμένος ἐστίν , ἕνα καὶ οἱ ἒχοντες γυναῖκας ὡς μὴ ἒχοντες ὦσιν.« εἲτα αὐθις ἐπιμένων καὶ προκαλούμενος ἐπὶ τοῖς αὐτοῖς ἐπεξειργάσατο τὸν λόγον, ἰσχυρῶς κρατύνων τὴν ἒνστασιν τῆς παρθενίας. ῥητῶς γοῦν τὰ ἑξῆς ἐπισυνάψας τοῖς προειρημένοις ἐπεφώνησε »θέλω δὲ ἀμερίμνους ὑμᾶς εἶναι. ὁ ἄγαμος μεριμνᾷ τὰ τοῦ κυρίου, πῶς ἀρέσει τῷ κυρίω· ὁ δὲ γαμήσας μεριμνᾷ τὰ τοῦ κόσμου πῶς ἀρέσει τῇ γυναικί. καὶ μεμέρισται καὶ ἡ γυνὴ καὶ ἡ παρθένος. ἡ ἂγαμος μεριμνᾷ τὰ τοῦ κυρίου, ἳνα ᾖ ἁγία καὶ σώματι καὶ πνεύματι· ἡ δὲ γαμήσασα μεριμνᾷ τὰ τοῦ κόσμου, πῶς ἀρέσει τῷ ἀνδρί.α πᾶσι γὰρ ἀναμφισβητήτως ἐστὶ καταφανές, ὡς ἂρα μεριμνᾶν τὰ τοῦ κυρίου καὶ ἀρέσκειν τῷ κυρίῳ πολλῷ ἄμεινον τοῦ μεριμνᾶν ἐστι τὰ τοῦ κόσμου καὶ ἀρέσκειν τῇ γυναικί. τίς γὰρ οὓτως ἠλίθιος καὶ πηρὸς τὰς ὄφεις, ὃς οὐκ αὐτόθεν αἲσθεται τὴν παραίνεσιν τοῦ Παύλου τὸ πλέον ῥέπουσαν εἰς ἀγνείαν; »τοῦτο γάρ« φησί πρὸς τὸ ὑμῶν αὐτῶν συμφέρον λέγω, οὐχ ἴνα βρόχον ὑμῖν ἐπιβάλω, ἀλλὰ πρὸς τὸ εὒσχημον«.

[*](5 vgl. I Thess. 4, 4 — 6 I Kor. 7, 29 — 11 I Kor. 7, 32–34 — 20 I Kor. 7, 35)[*](1 οὓτ. αὐτοῖ Ο: ταῦτα οὕτω P Jh | ὅπως unleserl. O | δὲ < Cb Jh | (δό)ξω — ἐπισπέρ(χειν) Ζ. 2 unleserl. Ο 1f κατὰ β. ἐπισπ.] μάχεσθαι καὶ κατατρέχειν M Al 2 ἀναγκάζειν Cb Jh | ὅπως P | δὲ — ὑμῖν Ζ. 3 unleserl. Ο: δὲ ἐπειδὴ ἐπὶ τὸ γαμεῖν MAl 3 τρέπεσθε Αl | (ἀποδυσπετή)σαντας — λυσιτελεῖν Ζ. 4 unleserl. Ο 3f ἁγν. βαστ. καὶ] ὑμᾶς δρῶν M Al 3 ἁγνείας B 4 βαστάζειν Μ Al Jh | οὕτω B Jh | ὑμᾶς < Ο 5 ἐρεθ. — φημι Ζ. 6 außer (γεγαμη)κέναι τοῖς u. τοῦτο unleserl. Ο | μὴ παρ.] ἳνα μὴ Περιπέσωμεν Μ Al διὰ τὸ γεγ. < M, εἰς ἐπιθυμίας κενάς Al | τοῖς] παρὰ ? + Μ 6 σκεύεσιν] ἁρμούμενοι + Μ, ἀρκούμενοι + Al | ἀκκαθ. < Al, ἐπιθυμίας κενὰς M | ἐπιφ. γοῦν] καὶ πάλιν M Al | φημι] λέγω M Al | ἀδελφοί Ο 50v 7 ὃτι ὁ Ρ | συνεστ. λοιπὸν B Jh: λοιπὸν < P 8 προσκαλ. B 9 ἐπε|ξειργάσατο P 172v | ἰσχύι, ὡς Ρ 10 . . στασιν Ο 11 δὲ + Ο | ὑμᾶς ἀμερ. P Jh 12 κυρόου — τὰ τοῦ a. Rd. v. 2. Hd. in P | πῶς — κυρίῳ < Cb Jh 13 καὶ μεμέρισται — παρθένος < B | καὶ vor u. nach μεμέρ.<Ρ 14 καὶ vor σώνατθ<Ρ 17 τῷ κυρίῳ) τῷ θεῷ P; a. Rd. in B, i. Text τῇ γυναικί | τ. μριμνᾶν] ἐστὶ + Ο τοῦ < Ο 18 γυν.] ob + ἢ ἀνδρί? Κl 20 αὐτῶν < BAlJh 21 περιβάλω Ο)
44

Ἐπίστησον δὲ πρὸς τοῖς εἰρημένοις ὃπως καὶ θεοδώρητον εἶναι τὸ τῆς παρθενίας ἐπιτήδευμα παρεγγυᾷ· ὃθεν τοὺς κατὰ πρόφασιν κενοδοξίας τῶν ἀκρατεστέρων ἐπὶ τοῦτο παρεληλυθτας ἀποβάλλεται συμβουλεύων γαμεῖν, ἵνα μὴ καιρῷ τῆς ἀκμῆς σφυγμοὺς φλεγμονὰς παρεχούσης αὐτοῖς τῆς σρκὸς ἀσχημονῶσιν οἰστρηλατούμενοι τὴν ψυχήν. τί γὰρ παραδίδωσιν ἐπισκεπτέον. »εἰ δέ τις ἀσχημομεῖν ἐπὶ τὴν παρθένον αὐτοῦ νομίζει« φησίν »ἐὰν ᾐ ὑπέρακμος, καὶ οὓτως ὀφείλει γενέσθαι, ὃ θέλει ποιείτω, οὐχ ἀμαρτάνει γαμείτσαν«, οἰκείως ἐνταῦθα προκρίνων τὸν γάμον τῆς ἀσχημοσύνης ἐπὶ τῶν ἑλομένων μὲν παρθενεύειν, δυσανασχετούντων δὲ τὸ μετὰ ταῦτα καὶ ἀποκαμνόντων, καὶ λόγῳ μὲν δι᾿ αἰδῶ τὴν χρὸς τοὺς ἀνθρώπους αὐχούντων ἐπιμένειν, ἒργῳ δὲ οὐδὲ μακρότερον ἐνδιατρίψαι δυναμένων. τῷ μέντοι αὐτοκρατορικῇ καὶ αὐθαιρέτῳ κρίνοντι προθεσει »τηρεῖν τὴν ἑαυτοῦ« σάρκα »παρθένον« καὶ μὴ ἒχοντι »ἀνάγκην«, ὅπερ ἐστὶ πάθος ἐκκαλούμενον τὴν ὀσφῦν εἰς συνουσίαν (εἶναι γὰρ δὴ καὶ διαφοράς, ὡς εἰκός, σωμάτων), τούτῳ καὶ διαθλοῦντι καὶ σπουδαίως ἐπιμένοντι τῇ ἐπαγγελίᾳ, καὶ ταύτην ἄριστα διαπεραινομένῳ παρακελεύεται μένειν καὶ τηρεῖν, τῇ παρθενίᾳ τὰ πρωτεῖα νέμων. ὁ γὰρ δυνάμενος, φησί, καὶ φιλοτιμούμενος »τηρεῖν τὴν ἑαυτοῦ« σάρκα »παρθένον καρεῖττον ποιεῖ«, ὁ δὲ μὴ δυνάμενος, »τηρεῖν« δὲ νομίμως καὶ μὴ λαθροφθορῶν, »καλῶς«. καὶ [*](6 IKor. 7, 3 — 14 I Kor. 7, 37 — 19 I Kor. 7, 37f) [*](2 εἶναι < Ο 3 ἀκρατόρων wie S. 39, 12 viell. richtig Ο | ἐπὶ] flg De res. I, 80, 5) Ο 5 f οἰστρηλατού)μενοι unleserl. Ο 6 τῇ γὰρ παραδόσει Ρ 173 7 τῆς παρθένου Cb Jh | αὐτο Ο 8 οὕτως undeutl. 9f (ἀσχη)μοσύνης — ἑλομεν(ων) unleserl. Ο 10 ἑλομ.] βουλομένων (παρθ)ενεύειν unleserl. Ο 11 ταῦτα κ. ἀποκ. unleserl. Ο | καὶ (ἀποκ.), αὐχούντων u. ἒργῳ v. 2. Hd. in ücke eingetragen M | B Jh: καμνόντων MAI | λογ Ο | δι’ αἰδῶ OP: διὰ B | τὴν πρὸς < B 12 τοὺς < Ο Ausgg. | αὐχ)ούντων — μα(κρότ)ερον ἐνδιατρί)ψαι u. (δ)υναμ. — ἔχοντι Z. 14 unleserl. Ο | αὐχ. u. ἔργῳ v. 2. Hd. in < M AI 13 nach δυναμ. + τῷ εὐνουχισμῷ M AlJh | τῷ μ. αὐτοκρ. < 13 f τὸν . . κρίνοντα . . ἔχοντα P 13 αὐτοκρατορικῶ P 13 f κ. μὴ κρίνονται MAI 14 προθ. — παρθένον] οἱ τοιοῦτοι παρὰ τὴν ἐπαγγελίαν αὐτῶν MAI | ἔχοντες MAI 15 ἀνάγκην Ο 51 16 δὴ + P 18 παρακελεύσετται B 19 παρθενίᾳ unleserl. Ο Idf καὶ φιλοτ. φησὶ Ο 20 τηρεῖν auch nach σάρκα, ab. durch Punkte als zu tilgen bezeichnet in Ο 21 νομικῶς P | κ. μὴ λαθροφθ. < P)

45
περὶ μὲν τούτων αὐτάρκως. λαβέτω δὲ μετὰ χεῖρας ὁ βουλόμενος τὴν πρὸς Κορινθίους ἐπιστολήν , καὶ καθ’ ἕκαστον ὁμιλήσας τοῖς ἐγγεγραμμένοις, τότε καὶ τὰ ὑφ᾿ ἡμῶν λεγόμενα σκεψάσθω ἀντιπαραβάλλων, εἰ μὴ συμφωνίας πάσης ἒχονται καὶ ὁμοφροσύνης τῆς πρὸς αὐτά.

Ταῦτά σοι κατὰ δύναμιν ὑπὲρ ἁγνείας, ὦ Ἀρετή, κἀγὼ συνεισφερω.

ΕΥΒΟΤΛ. Σφόδρα διὰ πολλῶν, ὦ Γρηrόριον, μόλις εἰς τὸ προκείμενον ἀφίκετο, μακρότατον ἀναμετρησαμένη καὶ περαιωθεῖσα πέλαγος λόγων.

ΓΡΗΓ. Ἒοικεν οὓτως ἒχειν· ἀλλ᾿ ἲθι καὶ τὰ λοιπὰ ἐφεξῆς μνημονεύσατες μιμητικώτατα διέλθωμεν, ὧν ἒτι ἒναυλον τὴν ἀκρόασιν ἔχειν μοι δοκῶ, πρὶν ἀποπτῆναι καὶ διαφυγεῖν·

  • εὐεξάλειπτοι γὰρ νέων ἀκουσμάτων
  • μνημαι γεροντων.
  • ΕΓΒΟΓΛ. Ἀλλὰ λέγε· τούτων γὰρ καὶ ἐληλύθαμεν ἀσμένως ἀκουσόμενοι τῶν λόγων.

    ΓΡΗΓ. Καὶ μὲν δή, καθάπερ εἶπας, μετὰ τὸ καταχθῆναι τὴν Θάλειαν δρόμοις ἀκυμάντοις εἰς τὴν γῆν ἡ Θεοπάτρα ἐφεξῆς ὑπολαβοῦσαν ἑαυτὴν ἒφη εἰπεῖν τάδε.