Declamatio 49

Libanius

Libanius, Declamatio 49, Libanii Opera, Vol 7, Declamationes XXXI-LI, Foerster, Teubner, 1913

ἤ, πρὸς θεῶν, οὕτως ὑπῆρχον ἀνό- ητος ὧς τυφλοὺς εἶναι καὶ τοὺς ἄλλους ὑπολαμβάνειν καὶ παρασκευάζειν μὲν δηλητήριον, δῆλον δὲ τούτῳ ποιεῖν ὧς ἐπεβούλευον; τίνα δὲ τούτῳ διαφθεῖραι προ- ῃρημένος περιῄειν τοῖς ὁρῶσιν ἐπιδεικνύμενος; πότε- ρον ταύτην ἢ τὸν πατέρα; καθ’ ἑκάτερον γὰρ αὐτὴν [*](13 cf. p. 682,13; 683,8; 684,12; 685,3; t. IV 441, 7) [*](7 ἡ πιθανὴ ἀπολογία B rubr 11 διλήμματον Β) [*](1 ἡμᾶς Β | ἐπιδειξάμενος HV „malim ἐκδεξάμενος intelli- gens, colligens“ a Re 2 σκευωρήματος Cl sed εὑ in αἰ corr σκευωρήματος Ma | τιμωρίαν BVa 3 τοιαῦτα scripsi ταῦτα libri edd 5 τὴν ante ἐπιβουλὴν Vi 6 ἐπιβουλεύματι Vi sed πλεονεκτήματι in marg m2 7 ἐκείνω Μ | τῷ ἱματίῳ MaCl | ἐγκατέδησε scripsi auctore Cobeto Coll 293 συγκατέδησs libri edd 8 οὐκ ἂν] ἂν οὐκ ἂν HV οὐ ViMa sed in hoc οὐκ ἂν suprascr m3 ἂν οὐ Cl | λάθοι reposui ex HVMaClAth BVa cum lacobsio Anth. Pal. III 110 λάθῃ ViM edd | τὰ ante κατ’ HV 9 σκαιωρούμενος MaCl sed in hoc αι ex ευ corr m3 | πράττειν Vi sed ων supra ειν m2 12 τοὺς om Η inser V2 13 τούτῳ scripsi auctore Re τοῦτο libri edd 14 ἐπι- βουλεύων Ma sed ἐπεβούλευον suprascr m3 Cl | τοῦτο Vi | δια- φθείρειν BVa 16 διλήμματον post πατέρα Ath sed in textu circumductum et in marg deletum cf. schol. Β ad l. 11 | γὰρ om Vi)

682
συκοφαντοῦσαν ἐπιδείξομεν.

εἰ μὲν τὸν πατέρα φήσειεν, ἀνθ’ ὅτου λεγέτω. καὶ τὴν πρόφασιν αὐτὴν ἐρωτήσατε. τοῦ γὰρ κλήρου μηδέπω ταύτῃ δεδωρημέ- νου δι’ ὅν, ὥς φησιν, ἠγανάκτησα, τίνα τις ἂν εἴποι ἄλλην αἰτίαν ἣν προλαβὼν ἐπεβούλευον; εἰ δὲ κατ’ αὐτῆς ηὐτρέπιστό μοι τὸ φάρμακον, πῶς ταύτην μὲν ἀνελεῖν ἐσπούδαζον, ἀντὶ δὲ ταύτης τὸν πατέρα διεχρη- σάμην;

εἶτα πῶς οὐκ ἄλογον ἐγκαλεῖν μὲν ὡς ἐπι- βουλεύοντι τῷ πατρί, τεκμήριον δὲ τούτων ἀπαιτου- μένην προφέρειν τὸ δηλητήριον, ὃ τὴν κατὰ τοῦ πα- τρὸς ἐπιβουλὴν οὐδαμῶς ἐπιδείκνυσιν;

ἡδέως δ’ ἂν αὐτὴν κἀκεῖνο μεθ’ ὑμῶν ἐρωτήσαιμι, πότερόν ποτε τοῦτο τὸ δηλητήριον οὕτως ἦν πρόδηλον ὧς εἶναι καταφανὲς ἢ τοὺς ἄλλους ἅπαντας ἐλάνθανεν; εἰ μὲν γὰρ πρόδηλον, πρῶτον μὲν μανία δήπουθεν ἄντικρυς ἐπιβουλεύειν μὲν τῶν ἀνηκέστων λάθρα τι διαπράξα- [*](11 Dem. cor. p. 300,21 15 cf. t. VI 596,2) [*](11 διλήμματον Ath) [*](1 συκοφαντοῦσθαι Re 2 καὶ inser Ma om Μ 3 ταύ- την Vi sed ταύτῃ in marg m2 4 ἂν ante ἠγανάκτησα HV MaCl Re post ViBVaM Mor delevi cum lacobsio Lect | τίς HMaBM | „locum hunc non intelligo. num ἴνα τις ἂν εἴποι καλὴν αἰτίαν; δῆλον γὰρ, ὅτι οὐχ ἕνεκα χρημάτων, οὐ προλαβὼν (id est ὅτι αὐτὰ οὐ προέλαβον) ἐπεβούλευον. verum ne hoc qui- dem satis “ Re | εἴπῃ Vi sed οι supra η m2 5 πάλιν H V | αἰτίαν om HV | ἣν scripsi ex Ath cum lacobsio Lect ὧν ViMaClBVaM edd ὦ HV 6 ηὐτρεπίσθη Vi | δηλητήριον ΗVMaCl | ὡς Mor 8 μὲν om HVMaClAth 9 τὸν πατέρα BVa | τοῦτον Vi | ἀπῃτούμην Ath 12 ὑμῶν Β sed ὑ in ras ἡμῶν ViVa | πότε V 15 πρῶτον — 683, 1 καταμηνύειν prae- missis verbis ἄντικρυς ἀντὶ τοῦ σχεδόν. Λιβάνιος citat Andr. Lopad. lex. Vindob. s. v. p. 22, 18 ed. Nauck 16 τί λάθρα HV | λάθρα om Lopad | τί libri Lopad edd)

683
σθαι, προφανῶς δὲ τοῦτο καταμηνύειν ὥσπερ δεδιὼς μὴ λάθω τὴν ἐπιβουλὴν μηχανώμενος. ἔπειτα δὲ τῶν μὲν ἄλλων ἁπάντων τοσούτων ὄντων ἐπὶ | τῆς [*](RIV 761) πατρῴας ἑστίας οὐδεὶς οὐδεπώποτε θεασάμενος τοῦτο διήλεγξε, μόνη δὲ τὸ πρόδηλον ἅπασιν εἶδεν ἡ μη- τρυιά; καὶ τίς ἂν ταῦτα κακουργίας ἐκτὸς γεγενῆσθαι πιστεύσειεν;

εἰ δὲ τοὐναντίον λανθάνειν λέγει τὸ δηλητήριον, πῶς μὲν ἐζήτησε; πῶς δὲ τὸ λανθάνον διηρευνήσατο; πόθεν δὲ ταύτῃ περιεργάσασθαι τὰ καθ’ ἡμᾶς ἐπελήλυθεν; ἐγὼ μὲν οἶμαι καὶ τοῦτο μέγιστον εἶναι τῆς καθ’ ἡμῶν ἐπιβουλῆς δήπου τεκμήριον, ὅμως δὲ λανθάνον μὲν οὐκ ἐζήτησεν, ὅπερ δὲ σαφῶς ἐγί- νωσκε σκευωρήσασα, τοῦτο καὶ τῷ πατρὶ πεπεισμένη δεδήλωκεν. οὔτε γὰρ ἂν ἔδειξεν ὅ τι περ ἦν ἀγνοοῦσα τὸ δεδεμένον οὔτ’ ἂν ἀκριβῶς οὕτως ἐγίνωσκεν, εἰ μὴ τὸ φάρμακον δήσασα προετύγχανε.

παραχρῆμα [*](1 τούτω Vi | δεδιὼς scripsi ex HVViMaClAthBVa edd δεδιότα Μ edd cf. ad p. 406, 21 ; t. I 480, 15 sq. 3 μὲν om Vi 4 μητρῴας Μ Mor Ι οὐδέποτε JBV οὐδὲ πώποτε reliqui libri edd | οὕτως Vi sed τοῦτο in marg m2 5 ἤλεγξε Ma sed διή supra ἤ m3 ὢ Ι τὸ om HV τοῦτο Β Ι ἅπασιν inserui ex HVVi πᾶσιν MaCl om AihBVaM edd 6 εἷναι Vi sed γεγενῆσθαι in marg m2 7 λανθάνειν scripsi ex HMaClAth Va λανθάνεις Vi sed εἰν supra εἰς m2 λανθάνον VBM edd I λέγει scripsi ex ΗVΜαΟἰ λέγοι ΑtὸΒΜ edd λέγειν Vi sed εἰν del et εἰ suprascr m2 λέγω Va 8 λανθάνειν Vi sed ὂν Bupra εἰν m2 9 περιεργάζεσθαι Μ | τὰ scripsi ex HVViMa ωΑΙh τὸ BVaM edd 10 οὖν post μὲν Μ edd delevi Ι ἡγοῦμαι Ma 11 δήπουθεν ΜαΟἰ τὸ Vi sed δήπου in marg m2 12 λανθάνον μὲν V sed e λανθάνομεν corr m- λανθα- νομένη Η I ἐζήτησε Ma edd Ι σαφὲς Πω sed in hoc ἐς in cbg corr m2, Αtὸ | ἐγίγνωσκε ΒΜ edd 13 σκευωρήσασα in marg Vi2 σκαιωρήσασα ΜαΟἰ sed in hoc αἰ ex εὑ corr m2 14 ὅ τι περ scripsi es. HV cum lacobsio Ach. Τ 908 App. Pors. 327 Lect εἴπερ reliqui libri edd 15 ὂν post δεδεμένον HV | οὔτε V Re Ι ἐγίγνωσκεν Β edd 16 „malim ἐνδήσασP Re at cf. p. 647,5; 680,10)

684
γοῦν ὁ πατὴρ ἔγνω τὴν ταύτης καθ’ ἡμῶν ἐνέδραν γεγενημένην καὶ συνεὶς ἤρετο μὲν πόθεν τὸ φάρμακον, εἰδὼς δὲ καὶ ταῦτά μου σιωπήσαντος τὴν περὶ τοῦ κλήρου διάνοιαν ἐβουλεύσατο. παύσειν γὰρ οὕτως ἐνό- μιζε ταύτην ἐπιβουλεύουσαν. ἐλελήθει δὲ ἄρα καθ’ ἑαυτοῦ σοφιζόμενος. δι’ ὧν γὰρ τῆς καθ’ ἡμῶν προ- αιρέσεως κωλύειν ἐνόμιζε, διὰ τούτων τὴν καθ’ ἑαυ- τοῦ πληγὴν καιριωτέραν ἤνεγκε.

πρὸς δὲ τούτοις, εἰ μὲν φαρμάκοις ἀνῄρητο, παρῆν μὲν ἂν καὶ τότε διελέγχειν τὴν κακουργίαν, τάχα δ’ ἄν τις μᾶλλον ὑπώπτευσεν· ὅπου δὲ σιδήρῳ τὸν φόνον ἐτόλμησε, τί τὸ δηλητήριον ἐνταῦθα προφέρει καὶ τῆς ἀναιρέσεως λέγει τὸ φάρμακον εἶναι σημεῖον; ὥσπερ ἂν εἴ τις [*](RIV 762) φαρμακείας ἐπάγων ἔγκλημα | τούτου μὲν μηδὲν ἔχοι λέγειν τεκμήριον, ὅτι δὲ σίδηρον εἶδεν ἔχοντα [*](3 [Quintil.] decl. II § 5 p. 24, 23 sq.) [*](13 ἐργασία ἀπὸ παραβολῆς Β) [*](1 οὖν Vi Ι ἐνέδραν HVViMa sed in hoc in ἐνέδραν corr m3, ClVaM edd 2 συνιεὶς ViBVa I εἴρετο Vi 3 καὶ om Va | τοῦ] τὴν Μ 4 ταύτην Ma | ἐνόμιζεν ἐπιβουλεύουσαν BVaM Mor 6 ἑαυτὸν Vi sed ἑαυτοῦ in marg m2 | τὴν et προαίρεσιν Vi 7 κωλύειν V sed ειν, in ras m2 κωλύσειν Η | διὰ — 8 ἤνεγκε praemissis verbis καιριωτάτη πληγὴ ἡ νατηφόρος. Λιβάνιος citat Andr. Lopad. lex. Vindob. s. v. p. 107, 4 ed. Nauck | διὰ τούτου HV διατοῦτο Lopad 8 πληγὴν in marg Vi 2 | καιριωτάτην Lopad | „malim ἐπήνεγκε“ Re δὲ MaCl 9 φαρμάκοις Va sed ΄ et in ras οις m2 | ἂν marg Vi2 10 δὲ Vi edd 12 ἐντεῦθεν Ma sed αῦθα supra εὐθεν m3, Cl 13 σημεῖον εἷναι τὸ φάρμακον Μ 14 μὲν eras Ma inser Va 2 15 ἔχοι λέγειν scripsi ex Ath coll p. 565, 14 ἔχειν λέγοι HV et Iacobs Lect λέγειν ἔχει Ma sed ει in η corr m 3, Cl ἔχει ViVa sed in hoc οι supra ει ἔχη Β ἔχοι Μ edd sed „videtur dare voluisse μηδὲν ἔχη vel ἔχοι λέγειΝ Re | δὲ om Vi inser Va2)

685
τὸν κρινόμενον λέγοι. τί οὖν εἴποι τις ἂν πρὸς ἐκεῖ- νον; ἐμβρόντητε, τοῦτο οὐ σημαίνει τὸ ἔγκλημα. φαρμακείαν μὲν γὰρ ἐλέγχει τὸ δηλητήριον, σιδήρῳ δέ τις οὐ τοῦτον διαφθείρει τὸν τρόπον.

68. Καὶ περὶ μὲν τούτων ἱκανῶς, οἶμαι, δεδήλωται. ταύτης τε γὰρ ἦν ἡ τῶν φαρμάκων ἐπιβουλὴ καὶ παρα- χρῆμα τοῦτο λογισάμενος ὁ πατήρ, μικροῦ δέω λέγειν, ἐδάκρυσεν, ἐφ’ οἷς ἐρωτηθεὶς ἐσιώπησα βαρέως ἐκείνῳ τὴν ἐπιβουλὴν αἰνιττόμενος. τῇ γὰρ σιωπῇ τὴν μη- τρυιὰν ἐδήλωσα μήτε διελέγχειν αὐτὴν προφανῶς τότε δυνάμενος μήτε τι ψεύδεσθαι προσήκειν ὑπολαμβάνων.

69. περὶ δὲ τοῦ ξίφους, τοῦτο γὰρ καὶ νῦν ἡμῖν ἐπ- ανατείνεται καὶ προφέρει πολλάκις, ἐγὼ δὲ τοσοῦτον ἂν εἴποιμι· τὸ μὲν ξίφος ἡμέτερον ξίφος, ἐφ’ ἑτέραις ἐλπίσιν ὑπὲρ πατρίδος, ὑπὲρ γονέων, ἂν δέῃ, κατὰ τῶν πολεμίων ἐκείνῳ χρήσομαι, κοινὸν δὲ προὔθηκε τοῖς ὑφαιρεῖσθαι βουλομένοις ἡ τύχη. καί τις ἂν τῶν ἐπὶ τῆς οἰκίας προελόμενος κἀμὲ ῥᾳδίως αὐτῷ διεχρή- [*](2 Isocr. or. XVIII § 243 p. 308, 5 5 Dem. cor. § 110 p. 263, 12 8 [Quintil.] decl. II § 5 p. 24, 12 12 [Quintil.] l. ’ξ 22 p. 38, 26) [*](12 ἡ μετάθεσις τῆς αἰτίας M rubr Ma 3 ἑτέρα μετάθεσις αἰ- τίας Β) [*](1 λέγει ViMaCl Ι τίς HViAth | ἂν Ath Ι signum interro- gationis post ἐκεῖνον posui, comma Ath edd colon reliqui libri comma post ἐμβρόντητε posui colon Mor signum interro- gationis Re om libri 4 δὲ τίς Η | φθείρει HV 6 τε om Η VVi 12 καὶ νῦν om B Ι ἡμῖν om Vi | ἐπιτείνεται Ma sed γρ ἐπανατείνεται suprascr m 3 ἐπανατείνει τε? Iacobs Lect 13 καὶ in ras Μα3 | νῦν post καὶ BVaM Mor et inser Ma 3 del Re I οὐ ante τοσοῦτον Η 14 ξίφος (2) delendum censet Re | ἀλλ’ ante ἐφ’ HV et inserendum censet Re 15 „malim ἐλ- πίσιν, ἴν’ — 16 χρήσωμαι“ Re Ι κἂν MaCl 16 τῶν om Ma ClBVaM I προὔθηκα Vi 17 ἡ τύχη] εἰ τύχοι Vi | κἂν HVi MaAth Va Ι ἂν om Ma del Cl 18 προελόμενος scripsi ex HViMaClAthBVa ἑλόμενος cum ras 3 litt ante ε V ὑφελό- μενος Μ edd Ι διαχρήσαιτο Vi)

686
σατο μήτε κωλύειν ὑφαιρουμένου μήτε φυλάττεσθαι δήπου δυνάμενον. πιστεύει δέ τις ὧς ἐγὼ τοὐμοῦ πατρὸς αὐτόχειρ γενέσθαι προῃρημένος τὴν ἀναίρεσιν ἂν τὠμῷ ξίφει διεπραττόμην ἢ τούτῳ διαχρησάμενος κατέλιπον ἂν φώριον τοῦ φόνου;

70. Ταύτης, ὦ ἄνδρες δικασταί, γέγονε τὸ σκευώ- ρημα. τῆς μητρυιᾶς ἐκεῖνο τὸ διανόημα δι’ οὗ κατορθώ- σειν ἀμφότερα προσεδόκησε, καὶ τὸ λαθεῖν αὐτόχειρ [*](RIV 763) γεγενημένη καὶ τὸ | καθ’ ἡμῶν ἑλεῖν συκοφαν- τίας ἐφόδιον. ἀλλ’ ἔοικε γὰρ τὸ δαιμόνιον ἐφορᾶν ὀξέως τὰ δρώμενα, καὶ δι’ ὧν ἄν τις ἐπιβουλεύῃ ἑτέ- ροις καὶ κακουργῶν λανθάνειν ὑπολαμβάνῃ, διὰ τού- των ἐλέγχειν ὑπεύθυνον αὑτὸν ὑπάρχοντα τοῖς ἐγκλή- μασιν.

οὕτω γοῦν οἷς καθ’ ἡμῶν ἐπεχείρησεν ἑαυ- τὴν κατεμήνυσε. τὸ γὰρ ἐκείνῳ τῷ ξίφει τολμῆσαι τὸν [*](7 cf. p. 660, 10 10 cf. ad p. 657, 4) [*](5 φώριον] τὸ (om Mor) κλέμμα suprascr Ma 3 et in marg Mor 10 ἐφόδιον] ἀφορμὴν Ma 3 Mor) [*](1 ὑφαιρουμένου scripsi ex HCl sed in hoc ου in οὑς corr m 3, AthBVa et γρ in marg Mor ὑφαιρομένου Μ ὑφαιρουμέ- νους Ma sed ου supra ους m 3 ὑφαιρούμενον V edd ἀφαιρού- μενον Vi 2 δήπουθεν Ma | δυναμένου Ma sed in corr m 3, Cl | δ’ ἂν Ma | τοῦ ἐμοῦ HV τοῦ μοῦ Ath 4 om Vi | τῶ ἐμῶ HV τῶ ’μῷ Vi τῶ μῶ ClAth | Vi | τοῦτον HV | διαχρησάμενος Ma sed γρ prascr m 3 γρ τοῦτο διαπραξάμενος in marg Mor 6 σκαιώ- ρημα Β 8 προσεδόκησεν edd 9 ἑλεῖν — 10 δαιμόνιον inser Ma 2 et in marg Cl 2 10 γὰρ τὸ scripsi e Vi coll. p. 572, 14 γάρ τοι τὸ Ma 2 γάρ τι reliqui libri sed ρ τι abscissum Cl 2, edd 11 ἑτέροις ἐπιβουλεύῃ Β | ἐπιβουλεύων Vi sed η λεύῃ in marg m 2 12 ὑπολαμβάνει AthVa sed in hoc η su- prascr m 2 13 ἐλέγχει VaAth | αὐτὸν Ma ἑαυτὸν Vi αὐτὸν reliqui libri edd 15 τ~?)

687
φόνον καὶ καταλιπεῖν πρόδηλον ἱκανὸν ἕξειν κατ’ ἐμοῦ τεκμήριον προσδοκήσασα τοὐναντίον ἐδήλωσεν ὡς οὔτ’ ἂν αὐτὸς διαχρησάμενος οὕτως ἀλογίστως ἐβουλευσά- μην οὔτ’ ἄν τις ἕτερος κατ’ ἐμοῦ ταῦτα συνέθηκεν. ἀλλ’ ὁ τῆς ἐπιβουλῆς τρόπος τὴν τῆς μητρυιᾶς δι- ἐλέγχει προαίρεσιν. τίς γὰρ ἀνδροφόνος καθ’ ἑαυτοῦ καταλείπει γνώρισμα; τίς κλέπτης; τίς ἱερόσυλος; τίς κακουργήσας δι’ ὧν ἐλεγχθήσεται διαπράττεται;

72. Σοφόν γέ σου τὸ διανόημα, καλά γε τὰ σκευω- ρήματα, φονεύειν, ἀντεγκαλεῖν· ἐπιβουλεύειν, προφέρειν ἑτέροις ἃ δέδρακας. ἀπεχρήσω τἠμῇ τυφλότητι πρὸς δυσσέβειαν, τῇ συμφορᾷ πρὸς πᾶσαν ἐπιβουλήν. ἐὰν ἐμπλήσω τὴν ἐσθῆτα φαρμάκων, τυφλὸς ὤν, ἔφη πρὸς ἑαυτήν, οὐκ ὄψεται ταῦτα καταμηνύσει νῆν. τὸ ξίφος ἐὰν ὑφέλω, τίς μου καταμηνύσει τὸν φόνον ἐργασαμένης; συκοφαντήσω τὸν πρό- γονον, κἂν ἀπαιτῶμαι τεκμήριον, προβαλοῦμαι τὸ ξίφος.

ταῦτά σου τὰ σοφίσματα, ταῦτα τὰ μη- χανήματα πᾶσαν ὑπεραίροντα πονηρίαν. ἐμὸν μέν, ὦ [*](19 τὸ σημεῖον δι’ οὖ ἐλέγχει τὴν μητρυιὰν τὸν φόνον ἐργα- σαμένην ἤτοι τὰ ἀπ’ ἀρχῆς ἄχρι τέλους ΗΒ) [*](1 καὶ om Vi 2 προσεδόκησα in ras Ma 3 | οὔτ’ ἂν Ma sed γρ ὅταν suprascr m 3 3 διεχρησάμην Vi 4 συνέθηκεν Ma sed γρ προσέθηκεν suprascr m 3 5 τῆς μητρυιᾶς διελέγχει τὴν HV Re 7 καταλίπῃ HV 9 δέ Vi | σου Vi sed που in marg m2 | γέ σου HV 10 προσφέρειν ViCl sed in hoc σ del m 3, Va 11 τῆ ἐμὴ HV τῆ’ MaAthB τῆ μῆ ViCl | χρηστό- τητι Vi 12 ἂν HV 14 „malim ἔφης, et tum ἑαυτὴν erit idem atque σεαυτήν“ Re | αὐτὴν ViMaAth αὐτὴν Cl Ι ὄψομαι Vi | σκευωρουμένης Vi sed σκευωρουμένην suprascr m2 15 ἂν BVa | καὶ ante τίς σκευωρουμένην 16 τὸν φόνον καταμηνύσει BVaM Mor Ι τὸν φόνον ἐργασαμένης om Ma | ἐργασαμένης V sed γα inser m2, Cl sed ης ex η corr m2 17 ἀπαιτῶσι Vi 18 σοι Vi 19 μέν inserui ex HVViMa ClB sed in hoc inser rubr om AthVaM edd)

688
γύναι, τὸ ξίφος, σὸν δὲ τὸ τόλμημα. συγκαθεύδειν ἐκείνῳ προσποιουμένη διέφθειρας τὸν καιρὸν αὐτόθεν τοῦ φόνου κατανοήσασα ᾧ διεχρήσω τὸν δυστυχέστα- τον. καὶ ὁ μὲν μηδὲν ἀνήκεστον προσδοκῶν ἀνεπαύετο, σὺ δὲ λοιπὸν ὕπνῳ κατειλημμένον θεασαμένη ῥᾳδίως ἀπέκτεινας.

εἰ δὲ μὴ τοῦτον ἐπράχθη τὸν τρόπον ὁ φόνος, πῶς μὲν οὐκ ᾔσθου τῆς ἀναιρέσεως; πῶς δέ [*](RIV 764) σέ τις ἔλαθε διαχρώμενος; | πῶς τὴν πληγὴν ἐπι- φέρων καὶ τοσοῦτον ἔργον διαπραττόμενος; σὺ δὲ τὴν καιρίαν ἐκείνου λαβόντος καὶ φωνὴν ἀφιέντος οἵαν εἰκὸς ἀφιέναι τοὺς οὕτως ἀναιρουμένους οὐκ ἔγνως τὸν φόνον; οὐχ αἵματος αἴσθησις παραχρῆμα διήγειρεν ὁμοῦ μὲν τὴν κοίτην ἅπασαν ἐμπλήσαντος, ὁμοῦ δὲ σοῦ τῷ σώματι πλησιάζοντος; οὐ τὰ τελευταῖα, ταραχὴ καὶ θόρυβος καὶ πᾶς μὲν ὁ οἶκος κεκινημένος, πολὺς δὲ θρῆνος ἀναβοώμενος;

ἀλλ’ ἐγὼ μὲν πόρρω που τοῦ πατρὸς ἐν ἑτέροις οἴκοις ἀναπαυόμενος ᾐσθόμην εὐθέως καὶ διεγερθεὶς εἱστήκειν ἐπὶ τῶν εἰσόδων τῆς οἰκίας ἢν κατοικεῖν με συνέβαινεν ἐκπλήξει μὲν καὶ φόβῳ κατειλημμένος, περαιτέρω δὲ προελθεῖν μὴ δυ- νάμενος, σὲ δὲ πλησίον τοῦ σώματος καθεύδουσαν οὐκ [*](4 [Quintil.] decl. II § 8 p. 27, 1 14 cf. t. II 139, 6) [*](1 δὲ om Η 2 τὸν om Vi 3 κατενόησα HV Ι ὃν HV Ma sed in hoc in ὦ corr m 2, ClAth Ι εὐτυχέστατον Vi sed δυσ- τυχέστατον in marg m 2 6 τὸν τρόπον ὁ φόνος ἐπράχθη Β Va 8 σέ inserui e Par ut coni Re om reliqui libri edd | τίς Μ | ἐλάνθανε MaCl 9 δὲ om VMaCl 11 τοῖς Vi Ι ἀνηρημένους HVM ἀνῃρημένοις Vi 12 „fort. αἵματός σε“ Re διήγειρεν om Vi 13 ἅπασαν τὴν κοίτην HV Re 14 σοῦ omVi ἅπασαν HV | τὸ σῶμα Vi | τατελευταῖα Ath 15 ὁ in- serui ex HVViMaClAth om BVaM edd 16 που om HClB inser Ma3 et in marg Vi2 18 τὴν εἴσοδον Vi sed τῶν εἰσ- όδων in marg m2)

689
ἂν τὸ πένθος διήγειρε; καὶ οἱ μὲν ἐκ γειτόνων οἰ- κοῦντες αἰσθόμενοι τοῦ συμβεβηκότος ἀπήντησαν καὶ καθεύδοντες διηγέρθησαν, αὕτη δὲ μόνη καίτοι τῷ κειμένῳ παρακαθεύδουσα τοῦ πτώματος οὐδὲν ἄρα διενηνόχει; ποῖος μὲν ὕπνος, ποῖον δὲ φάρμακον ἀν- αισθησίας τοσοῦτον πάλιν κατεδυνάστευσεν;

ἀλλ’, οἶμαι, προσποίησις ἦν τὸ γιγνόμενον καὶ τοὺς καθεύ- δοντας ἐμιμεῖτο μηδενὸς ὕπνου κατειληφότος ἀνύ- ποπτον διὰ τούτου κατασκευάζουσα ἑαυτὴν καὶ τὴν ἐπὶ τοῖς γεγενημένοις ὑπόνοιαν διαφεύγειν σπουδά- ζοῦσα. ᾤετο γὰρ ὅτι διεγερθεῖσα μὲν καὶ προσώπῳ καὶ συνειδότι καὶ πολλοῖς ἑτέροις τεκμηρίοις ἑαυτὴν καταστήσει κατάφωρον, εἰ δὲ καθεύδουσαν αὐτὴν ὕστε- ρον καταλάβοι τις, ὧς μηδὲν τῶν γεγενημένων ἐπιστα- μένη τὴν ἐπὶ τούτοις ὑπόνοιαν διαφεύξεται. Δίκη δέ τις τῶν ἀνθρωπίνων πραγμάτων ἔφορος τὴν | τῆς [*](RIV 765) κακουργίας ἐπίνοιαν εἰς τοὐναντίον μετέστησεν. ἃ γὰρ [*](1 Lyc. Leocr. § 21 p. 150,33. Arist. Plut. 435 4 cf. p. 695,6) [*](15 cf. p. 657, 4; 694,2; t. IV 169, 13. Eur. El. 771. Dionys. Hal. ant. XI 27, 1) [*](1 πεπονθὸς HV I διήγειρεν Ma | καὶ om Vi | ἐκ γειτόνων] ἐγγειτονῶν ViVa ἐν γειτόνων Par 3017 (Schaefer Greg. Cor. p. 47) at cf. 11. 11. 2 αἰσθόμενοι V sed ο(1) in ras 3 litt m 2 αἰσθανόμενοι H 3 αὕτη scripsi ex HViAth αὐτὴ VMaCl BVaM edd sed „αὐτὴ si bene habet, διενηνόχεις erit leg. cum B(avar.) aut si διενηνόχει servatur, leg αὕτη“ Re | καὶ ante μόνη HV 5 διενηνόχεις HVi sed in hoc χει supra χεῖς m2) [*](6 πάλιν] „malim πάσης σοῦ“ Re at cf. p. 690, 6; 693,4) [*](7 γινόμενον Η 9 ἑαυτὴν διὰ τούτου κατασκευάζουσα Η V Ι δὴ τούτω MaCl 10 γενομένοις Vi 11 μὲν ante γὰρ Η V | καὶ om Ath 13 κατάφορον VVi | εἰ — 14 τις in marg inser Cl2 14 καταλάβη VVi sed in hoc οἱ supra η m2, MaCl2 | τίς HMa | ἐπισταμένη Vi sed νην suprascr m2, Ma sed η ην corr m 3, Cl sed ν post η eras, Ath sed v supra η add 16 τῶν ἀνθρωπίνων Ma sed γρ τῶν ἀφορήτων suprascr m3)

690
λαθεῖν πειρωμένη διεβουλεύσατο, ταῦτα φανερωτέραν δήπου κατέστησεν.

77. Ἀλλ᾿ εἰ, φησί, μιαιφόνος τις ἦν καὶ τρόπον οὕτως ἀνήμερος, οὐκ ἂν τοῦ προγόνου παντάπασι φεισαμένη τὸν ἐμαυτῆς ἄνδρα δι- εχρησάμην. εἶτα σοφιζομένης αὐτῆς πάλιν ἀνέξεσθε καὶ τοῖς πράγμασιν αὐτοῖς ἀπιστήσαντες τοῖς πρὸς ἀπάτην μεμηχανημένοις προσέξετε; δεῖ δὲ ὅμως καὶ τοῦτον αὐτῆς διελέγξαι τὸν λόγον.

πολλὰ τὴν ἐμὴν ἀναίρεσιν διεκώλυε· πρῶτον μὲν ἀπάντων καὶ μέγι- στον, ὁ πατὴρ εὐνοῶν, φυλάττων, κηδόμενος· ἔπειτα δὲ τῆς ὑποψίας ὁ φόβος καὶ τῆς τιμωρίας ὁ κίνδυνος καὶ τὸ δυσχερὲς μὲν τῆς ἀναιρέσεως, ῥᾴδιον δὲ τῶν ἀποδείξεων. οὔτε γὰρ ὁ πατὴρ καιρὸν ἐνεδίδου ταύτῃ πρὸς τὴν ἀναίρεσιν οὔτε μὴν ἐγὼ δεδιὼς ἀεὶ καὶ φυ- λαττόμενος οὔτ’ ἂν τολμήσασα τὸν φόνον διέλαθεν οὔτ’ ἂν ἑτέροις ὥσπερ νῦν ἀντεγκαλεῖν ἐπεχείρησεν, ἀλλὰ διήλεγξεν ἂν ὁ πατὴρ ῥᾳδίως τὸν φόνον καὶ [*](3 πιθανὴ ἀπολογία M rubr Ma 3 ἀντίθεσις B rubr 6 λύσις Β 9 ἐπιχείρημα ἀπὸ τῆς αἰτίας Β) [*](3 φησί Οἶ’ sed ἡ ex ὁ corr m3 Ι τίς ViMaAth 4 οὕτως inser Va 2 5 ἐμαυτῆς Vi sed ἐμαυτοῦ in marg m 2 6 αὐτῆς in marg Vi 2 7 καὶ om Vi | ἀπιστήσαντες Va sed ἀπι in ras maiore m 2 ἐπιστήσαντες Μ Mor qui οὐκ anteponendum coni Not 8 μεμηχανευμένοις Vi μεμηχανωμένης Va sed ἡ supra ὢ et ης in οις corr m 2 9 αὐτῆς καὶ τοῦτον BVa αὐτῆς Vi λόγον αὐτοῖς Mor | τρόπον Ath 10 διεκώλυσε HV ἐκώλυε Va) [*](12 κίνδυνος in ras Va2 13 ἀναιρέσεως Va sed αἰ in ras m2 | δὲ καὶ ante τῶν Vi sed διὰ in marg m2 14 ἐνεδίδου scripsi ex HVMaClAth ἐδίδου Vi sed ἐνεδίδου in marg m2, BVaM edd 15 ῥαδίως Οἶ’ sed in δεδιὼς corr m2 | καὶ inser Cl2 16 οὔτ’ ἂν] οὔτε Vi | τὸν φόνον — 691, 1 πικρότατος marg inser Cl2 | διέλαθε Va edd 17 οὔτ’ in ras Ma 4 | χείρησεν Ma sed γρ εἶχεν suprascr m3 εἶχεν Μ)

691
πικρότατος ἂν ἐπέστη ταύτῃ κατήγορος νῦν μὲν αὐτῆς τὰς πρότερον ἐπιβουλὰς διηγούμενος καὶ δι’ ἐκείνων τὰ παρόντα πιστούμενος, αὖθις δὲ τοῖς τῆς ἀναιρέσεως τεκμηρίοις πρὸς ἔλεγχον χρώμενος. εἰ δὲ τούτων ἠπό- ρει, μητρυιᾶς τὸ περὶ τοὺς προγόνους φύσει πολέμιον ἐβεβαίου τὴν ὑποψίαν.

πρὸς δὲ τοῖς εἰρημένοις, εἰ καὶ τὴν γραφὴν τοῦ φόνου διαφεύξεσθαι προσεδόκα, τοῦ κλήρου στερησομένη σαφῶς ἐγίνωσκε. ταύτην γὰρ ἂν ὁ πατὴρ παρ’ αὐτῆς ἔλαβε τιμωρίαν τῆς οἰκίας ἀποπεμψάμενος καὶ τὸν κλῆρον αὐτῆς ἀφελόμενος. καὶ νῦν μὲν τὸ ξίφος, τὰ φάρμακα δέδωκε πρόφασιν καθ’ ἡμῶν ταύτῃ συκοφαντίας, σαθρὰ μέν, ὧς ἤδη δεδήλω- ται, συναιρόμενα δὲ ὅμως πρὸς συκοφαντίαν εὐφώρα- τον· τότε δ’ ἂν ποῖα μὲν φάρμακα, | ποῖον δὲ ξίφος, [*](RIV 766) ποίαν δ’ ἐπιβουλὴν σκευωρήσασα τὴν τῆς ἀναιρέσεως ἐφ’ ἕτερον ἂν μετέστησεν ὑποψίαν;

καὶ τοῦ μὲν πατρὸς τελευτήσαντος κἀμὲ ῥᾳδίως ἀναιρήσειν ὕστερον προσεδόκησεν ἢ λάθρα μηδενὸς ὁμοίως ἔτι φυλάττον- [*](2 προτέρας HVB | καὶ — 3 πιστούμενος om HV 3 τῆς Va sed ῆς corr m 2 4 πρὸς ἔλεγχον om Vi Ι τούτου HV 5 μητρυιὰ HVViClAthVa Ι τὸ inser BMa 3 om HVViClAthVa | πολέμιος Vi sed πολέμιον in marg m 2 6 ἐδήλου HV | εἰς Vi sed εἰ καὶ in marg m 2 7 διαφεύξεσθαι Cl sed e δὴ φεύ- ξασθαι corr m 3 8 σαφῶς στερησαμένη BVa στερησομένου Ma | ἐγίγνωσκε Μ edd 9 παρ’ αὐτῆς ὁ πατὴρ Β | ἔλαβε αὐτῆς Vi 10 αὐτὸν Vi sed αὐτῆς in marg m 2 11 πρόφα- σιν δέδωκε Vi 12 ταῦτα Vi | σαθρὰν HV | δὲ Vi | Ath 13 ὅμως δὲ συναιρόμενον Vi | συνειρόμενα lacobs 220 | δ’ Ma | εὐφώρατον Ath ἀφώρατον Cl 14 δὲ Va μὲν et δὲ om Vi 15 δ’ ἂν HVViMa sed in hoc ἂν inser δὲ VaM edd | σκευωρήσασαν Vi | ἑπὶ ante τῆς ViBM Mor) [*](16 ἑτέραν ViCl sed in hoc in ἕτερον corr m 3, AthBVa | μὲν om HV 17 ἀναιρεθέντος BVa | ὕστερον ἀναιρήσειν Va 18 προσεδόκησε Ma | μηδὲν Vi | ἔτι φυλάττοντος ὁμοίως Ma | φυλαττόμενον Vi)

692
τος ἢ τηλικούτων ἀδικημάτων γραφὴν ἐπάγουσα καὶ τὸν περὶ τοῦ παντὸς ἐπιστήσασα κίνδυνον· ἀναιρεθέν- τος δ’ ἐμοῦ συμβήσεσθαι δυοῖν θάτερον, ἢ τιμωρίαν αὐτὴν ὑποσχεῖν ἢ τοῦ πατρὸς αὐτῇ δυσμεναίνοντος μήτε δύνασθαι κἀκεῖνον προσανελεῖν παντελῶς αὐτὴν φυλαττόμενον μήτε τοῦ κλήρου λοιπὸν εἶναι κυρίαν. διὰ ταῦτα τὴν μὲν ἡμετέραν ἀναίρεσιν εἰς καιρὸν ἕτε- ρον ὑπερέθετο, καὶ γέγονε τὸ μὲν τῆς μιαιφονίας προ- οίμιον, ἐμὲ δὲ δευτέροις ἀγῶσιν ἐταμιεύσατο.