Declamatio 43

Libanius

Libanius, Declamatio 43, Libanii Opera, Vol 7, Declamationes XXXI-LI, Foerster, Teubner, 1913

γονὴ παίδων αὐτῇ περίεστι καὶ τὴν γλῶτταν ὑποψελλίζοντες καὶ μήπω φθάσαντες τῆς τοῦ πατρὸς ὠμότητος γεύσασθαι, ἀλλ’ ἔτι καὶ τοῦθ’ ὅπερ ἐστὶ τυραννὶς οὐκ εἰδότες οὔθ’ ὧς ὁ τούτων πατὴρ τύραννος. τὸν οὖν τεκόντα ὧς ἀδικοῦντα πρὸς [*](7 sq. Chor. tyr. p. 51, 51 sq. 9 cf. p. 466, 9 11 cf. p. 456, 8; t. VI 92, 20 sq. 13 cf. ad p. 453, 9. Chor. tyr. p. 75, 12. Luc. tyr. § 1) [*](1 ἀντιτιθεῖσα scripsi e MaCl ἀντιθεῖσα ΜοΜu Re ἀνα- τιθεῖσα Vat 3 καὶ om Vat 4 κατέβαλλε Ma sed λ (in ras) ε m 2 | ἀνέστησε Ma sed σε in ras m 2 8 ἀνδρείαν MaCl sed in hoc οἶμαι ἀνανδρίαν βούλεται λέγειν in marg 9 καὶ ante φοβερὸν et ante 10 τύραννον Vat 12 αὐτὴν Vat 14 σίτησις scripsi σίτισις MaClVat σίτισιν ΜοΜu σίτησιν Re 16 ἀκούσαιτε MaCl | θερμὸν Μο sed σ supra ρ m 2 17 αὐτὴ Μο sed αἰτεῖ in marg m 2 αἰτεῖ Mu | αὕτη scripsi e MaClVat αὐτοὶ ΜοΜu Re 21 γοῦν Ma)

450
δίκην καὶ καλῶς ἀποκτείνασα τοὺς μήτ’ αὐτὴν λελυ- πηκότας μήτε τὴν πόλιν ἠδικηκότας ἑαυτῇ μὲν περι- ποιεῖται παῖδας, ὑμῖν δὲ πολίτας.

22. Ἀλλ’ ἐνταῦθά μοι προσεπιπηδῶσι τῷ λόγῳ καὶ [*](RIV 805) τῆς γνώμης | ἐκκρούουσιν οἱ καὶ μέχρι παίδων τὴν τυραννίδα ποιεῖσθαι σκηπτόμενοι καὶ τὸν τοῦτο λέγοντα νόμον ὡς ἐπὶ τούτοις προβάλλονται. ἐγὼ δὲ οἶδα μὲν τὸ γράμμα, οἶδα δ’ ἐφ’ οἷς ἄρα καὶ γέγρα- πται. ἀποκτιννύναι τοὺς τῶν τυραννούντων παῖδας ὁ νόμος βούλεται μέν, ἀλλ’ ὁπόταν μετὰ τῶν τεκόντων ἀδικοῖεν τὴν πόλιν, ἀλλ’ ὁπόταν τὰ τῶν πατέρων μι- μοῖντο καὶ τὰ τυραννούντων κακουργεῖν ἐπιχειροῖεν τούς τε νόμους μετασκευάζοντες καὶ τοὺς τῆς πολι- τείας θεσμοὺς διαγράφοντες, καὶ ὅλως ὅταν ἡ πόλις εἰς κακόν τι καὶ τούτων ἀπόναιτο, τότε καὶ παῖδες τύραννοι μετὰ πατρὸς τυραννοῦντος πιπτέτωσαν. οἶς γὰρ μετεῖχον τοῦ πονηρεύματος εἰκότως καὶ τοῦ πε- σεῖν συμμεθέξουσιν.

εἰ μὲν οὖν ἔχεις τι καὶ τού- των εἰπεῖν, ὦ κατήγορε, οἷς ὁ ξύμπας δῆμος ἢ καὶ τῶν καθέκαστά τις μόνος ὑφ’ οὕτως ἀτελοῦς ἡλικίας τυχὸν περιύβρισται, ἡκέτω μὲν ὁ παθὼν καὶ δεικνύτω [*](18 sq. cf. p. 327, 7 sq.) [*](1 δὲ post τούς ΜΟΜu Re delevi τούςδε coni) [*](4 προσπηδῶσι Vat 6 ἀπολεῖσθαι lacobs App Pors 329 Lect, πτοιεῖσθαι Schul 9 punctum post γέγραπται posui, colon Ma Sintenis om reliqui libri Re | τυραννούντων scripsi e MaClVat τυράννων ΜοΜu Re 10 ὁπότε lacobs Lect Scbul | μετὰ τῶν τεκόντων scripsi e MaClVat τὰ τῶν πατέρων Μο Mu Re 11 ἀδικοῖεν — πατέρων inserui e MaClVat om Μο Mu Re 12 τυραννούντων] τῶν κακούργων Vat 14 θερμοὺς Μο sed σ supra ρ Hardt | ὅτε lacobs 11. 11. 15 εἰς delendum censet Sintenis 16 οἶς vel in ὡς mutandum coni lacobs Lect Schul vel in οἱ i. e. οἳ Schul at cf. p. 440,6 et 12; 454, 13 18 τί MaClVatMu 19 ὦ] ὡς Mu | οἷς scripsi ὡς libri Re | ὁ om Vat | καὶ om Ma 20 καθ’ ἕκαστον?)

451
τὴν ὕβριν, ὁ δὲ δῆμος οὐ φείσεται· εἰ δ’ ὁ μὲν ὁ τὰ τύραννα δράσας ἐκεῖνα καὶ πέπτωκεν, οἶ δ’ οὐδὲν ὧν ἐκεῖνος ἐτυράννει σκαιωρούμενος ᾔδεσαν, πῶς οὐκ ἄν, ὦ πρὸς Δῖός, μὴ καὶ γέλως δοκοίη τὸ ψήφισμα τού- τους ἀποκτείνειν οἳ μηδένα τῶν πολιτῶν ἀπεκτόνασιν;

24. εἰ γὰρ διττὸν τρόπον ὑπεύθυνοι γίνονται ἄνθρω- ποι, ἤ πρὸς πέρας τὸ κακοὶ γενέσθαι φιλονεικήσαντες καὶ τοῖς ἔργοις τὸ τῆς γνώμης ἀπελέγξαντες ἄδικον ἤ μήπω μὲν ἐγχειρήσαντες, δῆλοι δ’ ἄλλως ὄντες εἰς τοῦτο γνώμης ἥξοντες, εἰ μὴ μετὰ τῆς ἐπιβουλῆς φθά- σεῖ καὶ τὸ σῶμα θᾶττον ἀποκόψας ὁ δῆμος, τούτων δὲ τὸ μὲν οὐδεὶς ἔχει δεικνύναι, τὸ δ’ αὐτὸς ὁ χρόνος οὐ μαρτυρεῖ, οὐκ οἶδα ἀντὶ τίνος οἱ παῖδες ἀδικεῖν δικαίως δόξαιεν.

ἢ μόνοι τῶν ἀπάντων μηδέν τι πονηρευσάμενοι τὰ τῶν πονηρευσαμένων ὑποίσουσι; πρῶτα λέγε μοι τὸ πονήρευμα καὶ τότε τὸν δήμιον ὅπλιζε. ἆρ’ οὖν τινα τῶν πολιτῶν χρήμασιν ἐζημίωσαν ἢ τοῦτο μὲν οὔ, φυγάδα δὲ τῆς πατρίδος ἐξήλασαν; ἤ καὶ τοῦτο μὲν τῆς κακουργίας οὐκ ἔχεις εἰπεῖν, ὀφρὺν δέ τινα κατὰ τῶν δημοτῶν ἀκόλαστον καὶ ὕβριν [*](2 Soph. OR. 588 cf. p. 452, 7 16 sq. cf. p. 359, 18) [*](1 οὐ μὲν Mu 2 καὶ πέπτωκεν] καταπέπτωκεν lacobs App Pors 329 Schul 3 σκαιωρούμενος scripsi e VatMu sed in hoc ς in ι corr σκαιωρούμενοι MaClMo Re σκευωρούμενοι coni lacobs Schul σκευωρούμενος Sintenis at cf. ad p. 325, 15) [*](4 μὴ in αἰσχύνη mutandum coni lacobs Schul, rectius in χλεύη Philostr. 331 cf. t. VI 31, 11, V 559, 9 | δοκοίη Ma sed η del m2 5 ἀποκτόνασιν ὄνασιν MaCl 7 κακοὶ scripsi e MaClVat κακὸν ΜοΜu Re 10 φθάσοι Vat 12 voce δὲ des Mu) [*](14 οἳ Ma καὶ Vat 15 signum interrogationis posui colon libri Re 16 πρῶτ’ MaVat πρῶτον Sintenis at cf, p. 464, 16 | δήμιον scripsi e MaClVat δῆμον Μο Re 17 τίνα Ma Vat 18 ἢ — ἐξήλασαν in marg Vat | οὔ Ma sed ου in ras m 2 | φυγάδα Ma sed φυ in ras m 2 20 δημοτῶν scripsi e ClVat πολιτῶν Μο Re)

452
ἀσελγῆ καὶ παροινίαν ἐπεγκαλεῖς; ἀλλ’ οὔτε τοῦτο οὔτ’ ἐκεῖνο παίδων οὔπω καθαρὰν τὴν γλῶτταν ὑπο- φαινόντων δύναιτ’ ἄν τις, οἶμαι, καταμαρτύρασθαι. [*](RIV 806) | ὅπου δὲ τὸ κακουργεῖν οὐχ εὑρίσκεται, καὶ τὸ κολάζεσθαι πέφευγε.

τοῦτο οἶδε μὲν ὁ νομοθέτης, οἶδε δὲ καὶ ἡ γενναία μήτηρ αὕτη τῶν παίδων. καὶ ἅτε μηδέν τι τύραννον τετολμηκότων ἡ μήτηρ μετὰ καὶ τῶν νόμων ἐφείσατο. καὶ νῦν οὐχ ὡς ἐκείνου τοῦ πεσόντος παῖδας, ἀλλ’ ὡς αὑτῆς ἐξαιτεῖται τὸν δῆμον, ᾧ μηδὲν αἰτησαμένῳ μηδὲ πρὸ τοῦ λιπαρήσαντι αὐθ- αίρετος τὴν δημοκρατίαν ἀπεχαρίσατο.

οἶμαι δ’ ὅτι κἂν εἰ μὴ τοῖς νόμοις ἐδέδοκτο, ἀλλὰ τῷ γε δήμῳ πρὸς αἰσχύνης ἂν ἦν τὸ μὴ δοῦναι νόμον ἔνα τῇ πάν- τας ἀποδεδωκυίᾳ τοὺς νόμους καὶ ταῦτα ὡς οὔποτ’ ἄν τις οὐδ’ ὄναρ ἤλπισεν. ἀλλ’ οὐδ’ ἄν, <εἰ> τοὺς παῖδας ἁρπαζομένους ὁρῶσα ἔφερεν, ὁ δὲ δῆ- μος οὐκ ᾤκτειρεν, ἀλλ’ ἐπέτρεπε τὴν σφαγήν, οὐδ’ οὕτως ἂν εἶχε καλῶς ὑμῖν, οἷς τὸ μηδὲν ἔξω δίκης πράττειν ἢ λέγειν ἡ πᾶσα σπουδή, ἄτεκνον ἐπιδεῖν ἀνασχέσθαι τὴν δι’ ὑμᾶς ἀπεκτονυῖαν τὸν ἄνδρα καὶ χηρείαν ἐξουσίας προτιμησαμένην παρανόμου διὰ πολι- τείαν ἔννομον καὶ βῆμα ἐλεύθερον.

ἐπεὶ δὲ νῦν τοῦτο καὶ τῷ νόμῳ δοκοῦν καὶ ὁ νομοθέτης οὑτωσί πως ἀπὸ τοῦ γράμματος διαρρήδην βοᾷ ὡς αἰτείτω μὲν ὁ τυραννίδα καθελὼν ὅ τι καὶ βούλοιτο, ἡ [*](2 οὔπω] num οὕτω scribendum? 5 et 6 εἶδε Vat 6 καὶ(2) om Vat 9 αὐτῆς libri Re 10 μὴ δὲ MaClMo | πρὸ τοῦ Ma sed ὸ τοῦ in ras m2 προτοῦ Μο Re | ἀνθαiρετος Cl 13 πάντας Ma sed ας in ras m2 14 ἀποδεδωκυῖα Ma) [*](15 εἰ inserui cum lacobsio Lect et Sinteni om libri Re 20 ἡμᾶς Vat 21 χηρείαν Ma sed ρει in ras m 2 | καὶ ante διὰ Ma 25 ὅ τι scripsi cum lacobsio Schul ὅτι libri sed ὂν, τὶ in marg Mo2, Re)

453
δὲ πόλις δεχέσθω τὴν αἴτησιν, ὁ δὲ δῆμος ἐπι- νευέτωσαν, ποῦ ἂν εἴη δίκαιον ἃ μὴ χαρίζεσθαι πρὸς ὀνείδους ἂν ἦν τῇ πόλει, ταῦτα καὶ μετὰ τῶν νόμων ὀκνεῖν ἀποδοῦναι;

οὐδένα τρόπον, οὐδεμίαν ὁδὸν εἰς ἀντίχαριν τοῖς τυραννοκτονοῦσιν ὁ νομοθέ- τῆς ἀπέκλεισεν, ἀλλ’ αὐτόνομον ἀφῆκε τὴν αἴτησιν καὶ τὴν ἀντιμισθίαν τῇ βουλήσει τῶν αἰτουμένων ἀντιμετρεῖ. αἰτείτω, φησίν, ὁ τύραννον ἀνελὼν ἀγρούς, σῖτον, ἀτέλειαν, χρήματα, κτήματα, ξύμπαν ὅ τι καὶ θέλει. παρὰ τοῦ δήμου λήψε- τᾶι, ὅ τι καὶ παρ’ ἐμοῦ πρότερον τοῖς νόμοις τὴν πολιτείαν κοσμήσαντος. εἰ γὰρ ἐστενοχωρη- μένην ἔγραφε τὴν ἀντίδοσιν, πάντως ἂν ξυναποστε- νώσας καὶ τοὺς τυραννοκτονήσοντας ἔλαθεν. ὅθεν κοι- νῆς δεῆσαν τῆς τυραννοκτονίας κοινὰς καὶ τὰς δωρεὰς ἐπιφιλοτιμεῖται.

ἀποκτεινέτω, φησί, τὸν τύ- ραννον καὶ παῖς καὶ γυνὴ καὶ πατὴρ 〈καὶ μή- τηρ〉 καὶ φίλοι καὶ δυσμενεῖς καὶ αὐτόχθονες καὶ | ἐπήλυδες. πάνδημον ἴστω τὸ τρόπαιον, [*](RIV 807) ἐπεὶ καὶ τὰ ἆθλα πάνδημα. ὁ βουλόμενος τυραννοκτο- [*](8 Luc. am. 19 9 cf. p. 213, 16; 381, 18; t. VI 96, 1 sq.; t. IV 692, 25 sq. et 924, 17 R. Chor. tyr. p. 75, 11) [*](2 num ἐπινευέτω? at cf. p. 472, 12 | πῶς lacobs Lect at cf. p. 461,1 3 ὀνείδους scripsi auctoribus Lobeckio Phryn. 10 et Sinteni ὄνειδος libri Re cf. p. 452, 13; 460, 6 | τῶν νόμων scripsi auctore Sinteni coll p. 452, 7 τὸν νόμον libri Re 4 οὐδὲ μίαν MaClVat 5 νομοθέτης scripsi e MaClVat νόμος Μο Re 10 σύμπαν Ma | θέλοι Ma sed οἱ in ras m 2, ClVat | punctum post θέλει posui comma Ma Vat Re om Cl Μο 11 ὅ τι scripsi ὅτι libri Re ἔτι coni lacobs Schul | τοῦ MaCl 12 τὴν πολιτείαν scripsi e MaClVat τοῖς πολι- τείας Μο Re τὰς πολιτείας lacobs | ἐστενοχωρούμην Ma 13 ξυναποστενώσας scripsi e ClVat συναποστενώσας Ma sed ξ supra σ m 2, Μο Re 14 τυραννοκτονήσαντας MaVat 16 τὸν om Vat 17 καὶ μήτηρ inserui om libri Re)

454
νείτω καὶ δωρεὰν ἐχέτω τὴν βούλησιν.

εἰ δὲ σὺ νῦν ἄνω καὶ κάτω στρέφων τὰς συλλαβὰς πείσεις τὸν δῆμον οὐχ οὕτω φρονεῖν ὡς ἐκεῖνος ἀρχῆθεν ὡρίσατο, ὅρα μὴ πολλοὺς διαγράφειν ἐπιχειρῇς τοῦ καλλίστου τῶν τυραννοκτόνων κύκλου καὶ τὰ τῶν τυράννων καθιστᾷς βεβαιότερα τούτοις οἷς καταβάλλειν μᾶλλον ἐνόμισας.

32. Σύ μοι προφέρεις τὸν τύραννον καὶ τὰ ἐκ τῆς τυραννίδος κακὰ καὶ ἕτερ’ ἄττα ὁπόσα ἐκεῖθεν ὑπὸ πονηρῷ τῷ σπέρματι πονηρότερον ἀνεφύετο, ἐγὼ δέ σοι τὴν τυραννοκτόνον, τὴν βουλήν, τὸ ξίφος, τὴν χεῖρα, τἄλλα ὁπόσα τῶν ἀγαθῶν ἐντεῦθεν περιχορεύει τὴν πόλιν.

μᾶλλον μὲν οὖν αὐτὸς ὁ κατήγορος οἷς τὰ τῆς τυραννίδος ἐκτραγῳδεῖς, τούτοις τὰ τῆς τυραν- νοκτονίας ἐπαύξειν δοκεῖς. οὕτω τοῖς αὐτὸς αὑτοῦ περιτρεπόμενος λέληθας καὶ περιιστὰς εἰς τἀναντία τὴν βούλησιν. εἰ γὰρ οὕτως ἐκεῖνος ἦν τυραννικόν τι χρῆμα καὶ θεοῖς ἀπεχθόμενον καὶ τηλικαῦτα μὲν εἰς αὐτοὺς νόμους ἡμάρτανε, τηλικαῦτα δὲ περὶ τὸν δῆμον [*](2 cf. t. VI 102, 6 9 sq. Chor. tyr. p. 51, 20 sq.) [*](1 βούλησιν scripsi e MaClVat αἴτησιν Μο Re 3 φρονῶν Vat 4 διαγράφειν scripsi e MaClVat διαγράφον Μο δια- γράφων Re 6 καθιστᾷς βεβαιότερα scripsi e Ma καθιστὰς) ClVat βεβαιότερα καθιστᾷς Μο Re | καταβαλεῖν Ma 8 τῆς om MaClVat 9 ἕτερ’ ἄττα scripsi cum lacobsio Schul coll t. V 74,14; IV 252,9 ἔτεράττα libri (ἑτεράτα Vat) ἕτερ’ Re 12 περιχορεύει scripsi e MaClVat ut coni lacobs Schul περιχωρεύει Μο Re 15 punctum post ἐπαύξειν MoCl, colon Ma Re delevi | punctum post δοκεῖς posui e ClMo cum la- cobsio Lect Schul colon Vat om Ma Re | τοῖς] τοι lacobs Schul | αὐτοῦ libri Re lacobs 16 λόγοις post περιτρεπόμενος insereDdum coni lacobs Lect | περιιστάς Μο περιιστὰς MaCl Vat 18 ἀπεκτόμενον Μο | ἐς Ma)

455
παροινῶν ἀπηυθαδιάζετο ὧς μηδέν ἂν ἔχειν εἰπεῖν τὰ παλαμναιότερα, τίνος τῆς τιμῆς, ὁποίας τῆς δωρεᾶς, πηλίκης τῆς αἰτήσεως οὐκ ἂν ἀξία νομίζοιτο ἥ γε τὸν πολὺν ἐκεῖνον γνόφον τῆς δουλείας διέλυσε καὶ δη- μοκρατίαν ἀντὶ τυραννίδος εἰσῆξε καὶ τὸ κρατεῖν ἀφε- λομένη τὸν τύραννον τοῦτο τῇ πόλει καὶ τοῖς νόμοις ἀπέδωκε;

34. Λέγε μοι, πρὸς νόμων αὐτῶν, τὰ τόθ’ ὑπὸ τοῦ τυράννου κατὰ νόμων ἐξειργασμένα καὶ ποιοῦ τὰ ἐκείνου δυσσεβήματα τῶν τῆς ἀπεκτονυίας ἀνδραγαθη- μάτων κατάλογον, ἐγὼ δέ σοι προσεπιθήσω καὶ τὸν τρόπον ὅπως ὁ τύραννος ἔκειτο.

Ἐτυραννεῖτο μὲν ἡ πόλις, σὺ δ’ ὁ νῦν λαμπρὸς τὴν γλῶτταν ἡσύχαζες, ὁ δὲ δῆμος δουλοκρατούμενος οὐκ εἶχεν ὅ τι καὶ χρήσαιτο. δορυφόρους πολλοὺς ἐπὶ κακῷ τῷ τῆς πόλεως ἔτρεφε, πολλῷ δὲ πλείους ἐπὶ τῆς ἀκροπόλεως φυλακὴν περιίστα τῷ σώματι.

πάντων οὖν ἐπὶ τούτοις δεδιότων καὶ κατεπτηχό- των καὶ πάσης ἐπιλελοιπυίας μηχανῆς καὶ μηδεμιᾶς χρηστοτέρας ὑπούσης ἐλπίδος εἶδε τὸ | κακὸν ὁπό- [*](RIV 808) σὸν ἡ φιλόπολις αὕτη καὶ μισοτύραννος, ᾤκτειρε τῆς ἀτυχίας τὸν δῆμον, ἐμίσησε τῆς ἀπονοίας τὸν ἄνδρα καὶ τὸ ἐντεῦθεν ἔργοις τὸ μισεῖν ἐβεβαίωσε. λαμβάνει [*](2 cf. p. 472, 21) [*](1 num ἀπηυθαδίζετο? | μηδέν’ ἂν scripsi μὴ δ’ ἂν Ma μηδ’ ἂν ClVat μηδὲν ἂν MoRe μηδένα Sintenis 2 τὰ παλα- μναιότερά τινος Re num τι παλαμναιότερον? at cf. p. 402, 16) [*](3 ἀξία scripsi e MaCl cum lacobsio Schul ἄξια VatMo Re) [*](6 τοὺς νόμους Vat 8 τὰ] τῆς MaCl 9 νόμον MaCl Vat | ἐξειργασμένα Ma sed α(2) add m 2 10 ἐκείνων MaCl) [*](11 τὸν om Ma 13 ἡ πόλις Ma sed ἡ π in ras m2 15 ras 1 litt ante καὶ Μο 18 καὶ inserui e Ma om ClVat Μο Re 19 μὴ δὲ μιᾶς Vat 20 ἐλπίδος in marg Ma 21 ἡ] τι Ma 23 ἔργω Vat)

456
τὸ ξίφος, αἴρει τὴν χεῖρα καὶ παραυτίκα ἐκεῖνος μὲν ἔπιπτε, τὰ δὲ τῆς δημοκρατίας ἐπηνωρθοῦτο. ἐκεῖνος μὲν καιρίαν ἐδέχετο πληγήν, ἡμῖν δ’ οὐδὲν ὅ τι τῶν ὐπ’ ἐκείνου τραυμάτων ὑπῆν ἔτι.

καὶ νῦν πολλοὶ περιεστᾶσι τὸν νεκρὸν καὶ οὐ πάντες τῆς αὐτῆς πό- λεως, ἀλλ’ οἱ μὲν τῆς ἡμετέρας, οἱ δ’ ἐξ ἀστυγειτό- νων ὄντες, οἱ δ’ ἄλλος ἀλλαχόθεν. καὶ πᾶσι θαυ- μαστόν τι χρῆμα δοκεῖ καὶ πέρα θαύματος, ἄνθρωπος ὁπλίτης, τύραννος, ἀνὴρ ὑπὸ γυναικὸς τὴν ὅλην κατα- βεβλημένος ἰσχὺν καὶ οὐδὲ ταύτης δυσμενοῦς ᾗ τυχὸν ἐκεῖνος ἐφυβρίζων ἐτρύφα, ἀλλ’ ἥν, ὅτε νόμοις ὑπέ- κυπτε, κατὰ νόμους ἠγάγετο καὶ μετὰ τὴν τῆς δημο- κρατίας ἀπόστασιν εἶχεν, ἐφύλαττεν, ἔστεργε.

καί τις οὐκ εἰδὼς παρά του τῶν εἰδότων πυνθάνεται ὅτι τοῦτον μέν τοι πονηρὸν ὄντα καὶ τύραννον ὧς μὲν πολλὴν φρουρὰν σώματος ἔχοντα, ὡς δὲ πλείους δορυφόρους κατὰ τῶν νόμων τρέφοντα γυνή τις μιᾷ πληγῇ κατήνεγκε καὶ τὴν πολλὴν ἐκείνην δορυφορίαν ἀπήλεγξεν, ἡ δὲ οὕτω τοι φιλόπολις ἦν ὡς ἔχειν τὸ μὲν σῶμα μετὰ τοῦ τυράννου, τὴν δὲ ψυχὴν μετὰ τοῦ δήμου, καὶ μέγα τι δυναμένη καὶ μείζω τῶν νόμων [*](3 Aesch. Ag. 1292. 1343 8 cf. p. 449, 9 12 cf. p. 404, 3) [*](2 ἐπανωρθοῦτο MaCl 3 ὅ τι scripsi ὅτι MaClVat ἔτι Μο Re τι Sintenis 7 ἄλλος scripsi e VatMo cum lacobsio Philostr 377 Schul ἄλλοι MaCl 9 τύραννος ἀνὴρ Ma sed ς ἀνὴρ in ras m 2 11 ὅτε reposui e libris sed ε ex ι corr Μο, cum lacobsio Anth. Pal. III 709 Schul et Sinteni ὅτι Re) [*](14 παρά του τῶν scripsi e Μο sed e παρὰ τούτων corr παρὰ του τῶν Ma παρὰ τούτων ClVat Re παρὰ τῶν lacobs Schul | πυνθάνεται inser Ma 2 15 μέντοι Μο 17 τὸν μον MaCl 19 ἀπήλεγξεν Ma sed ήλ in ras m 2 ἀπήλλαξεν Vat | τι Ma sed ι in ras 2 litt 21 δήμου in ras Ma 2 | Ma | δυναμένη Ma sed η in ras m2)

457
ὡς καὶ πάντα τρυφᾶν ὁπόσα καὶ γυνὴ τυραννοῦντος ἀνδρός, ἡ δὲ τὸ μικρὰ μετὰ νόμων δύνασθαι τοῦ πάντα δίχα νόμων ἀνθείλετο καὶ τὸ νόμος εἶναι τοῖς ἄλλοις αὐτὴ πρὸς τῆς Τύχης λαχοῦσα τοῦτο μὲν εὖ ποιοῦσα μετὰ καὶ τἀνδρὸς ἀπεσκευάσατο, ὑπὸ δὲ νό- μοις αὐτόβουλος γίνεται.

οἱ δὴ ταῦτα λαχόντες καὶ οὕτω κείμενον τὸν τύραννον ἐκπεπληγμένοι νῦν μὲν τῆς εὐμοιρίας τὴν πόλιν ἄγανται καὶ τὴν ἀπὸ γυ- ναικῶν τόλμαν καὶ τῆς εἰς ἄνδρας ἡκούσης ἀνδρείας οὐκ ἀγεννὲς τίθενται ξύμβολον καὶ τοῦ μηδὲν ἂν ἐθέ- λειν ἔξω νόμων πεπολιτεῦσθαι, εἰ δὲ καὶ πύθοιντο τὴν μὲν ὧς αἰτοίη τοὺς παῖδας, ἡμᾶς δ’ ὧς οὐκ ἐπι- νεύομεν καὶ σμικρολογοῦμεν περὶ τὴν τὰ μεγάλα δε- δωκυῖαν ἡμῖν, δέδοικα μὴ τὴν μὲν οὐδὲν ἧττον καὶ πάλιν | θαυμάσονται καὶ γενναίαν ὑπολήψονται, [*](RIV 809) τύχῃ δὲ χρησαμένην ἀγνώμονι, τοὺς δὲ ψηφιζομένους ὑμᾶς, ἀλλ’ οὐκ οἶδ’ ὅ τι καὶ φαίην, μὰ τοὺς θεούς, εἰ μὴ μετὰ τῆς νῦν ἀγνωμοσύνης καὶ τὴν ἐντεῦθεν ἀδο- ξίαν εὖ ποιοῦντες προσαναιρήσετε.

40. Παῖδες τυραννοῦντος ἀνδρὸς μετὰ καὶ [*](6 Aesch. Sept. 1053 7 Chor. tyr. p. 54, 20) [*](2 ἄνδρα Vat 4 εὖ ποιοῦσα reposui e libris cum lacobsio App Pors 303 Schul εὐποιοῦσα Re 5 τἀνδρὸς reposui e libris τ’ ἀνδρὸς Re 6 δὲ lacobs App. l. l. | λαχόντες scripsi e MaClVat λαθόντες Μο Re μαθόντες lacobs App Schul Sintenis 7 ἐκπεπληγμένῳ Μο 8 ἄγανται reposui e libris cum lacobsio App Pors 329 Schul Sinteni ἄγονται Re 9 ἀνδρίας Vat 10 ἀγενὲς Vat | ἐθέλειν reposui e MaClVat cum Sinteni Cobeto Coll 302 ἐθέλῃ Μο ἐθέλῃ Re 11 δὴ Ma | πύθοιτο Vat 17 ὅ τι scripsi cum lacobsio Schul ὅτι libri Re | φαίην scripsi e MaClVat cum Sinteni φαίη Μο Re | μὰ Ma sed α in ras m 2 19 προσαναιρήσεται Ma) [*](20 τυραννοῦντος MaCl sed in utroque ος ex ες corr | πατρὸς Vat)

458
τοῦ πατρὸς ὑπὸ τὰς δημίων χεῖρας ἀγέσθων. τοῦτο τὸ γράμμα τὸ σὸν καὶ τῆς τοῦ νομοθέτου γνώ- μης ἔλυτρον, ὁ δὲ ἐμὸς νόμος τί φησι μάνθανε· τοῖς ἀπεκτονόσιν ἄνδρα τύραννον αἴτησις ἔστω τὸ βούλημα. τίνα τούτων κρατεῖν δικαιότερον; πρὸς τῆς Δίκης αὐτῆς, ὦ ἄνδρες, σκέψασθε.