Declamatio 43

1. Ἔδει μέν, ὦ ἄνδρες, τὴν οὕτω διὰ τοὺς νόμους προδεδωκυῖαν τὰ φίλτατα καὶ διπλῆν ἀριστείαν ὑπὲρ τῆς πόλεως ἀνῃρημένην οἷς τε τὸ θῆλυ τοῦ γένους ὑπὲρ τῶν νόμων ἀπήλεγξε καὶ μετὰ τυραννοῦντος ἀνδρὸς καὶ μείζω τύραννον ἄλλον, τὴν φύσιν, ἐτρέ- ψατο μήτε νῦν ἐπὶ βῆμα καὶ δικαστὰς ἄγεσθαι μήθ’ ὑπὸ νόμοις παθεῖν κινδυνεύειν τὰ ἔσχατα, οὓς αὐ- τὴ πεπτωκότας ἤδη ταῖς ἑαυτῆς χερσὶν ἀνεσώσατο, ἀλλ’ οἷς τὸ λέγειν ἡμῖν ἐπ’ ἐκκλησίας ἀπέδωκε, τού- τοις πρὸ τῶν ἄλλων αὐτὴν τῆς δημοκρατίας ἀπόνασθαι· ἐπεὶ δ’ οὐκ οἶδ’ ὅπως ἡ μὲν ἐπὶ καλῷ τῷ τῆς πόλεως οὐδὲν ὅ τι τῶν παρ’ ἑαυτῆς ἀπέλιπεν, ὑμεῖς δ’ ὁ δῆ- μος ἔτι περὶ τὴν δωρεὰν μέλλετε καὶ κάθησθε κρί- νοντες τὴν ὑφ’ ἧς τὸ κρίνειν ἐλεύθερον ἔχετε, καὶ τῶν νῦν μὲν πολλὰ ληρούντων τούτων, τὸ πρὸ τοῦ δὲ κατεπτηχότων ἀκούειν ἀνέχεσθε, ὀλίγα δὲ φροντί- ζετε τῆς θαυμασίας ταυτησὶ γυναικὸς καὶ ἣν οὐδὲ γυ- ναῖκα λέγειν δίκαιον, ἀλλ’ ἀριστέα καὶ τυραννοκτόνον [*](2 ἐφέλξεται scripsi e MaClVat cum Sinteni ἐφέλκεται Μο Mu Re 3 Ἡ μελέτη inserui e MaCl om VatMoMu sed in hoc inser m2 et in marg rubr, Re 4 Ἔδει — τὴν inser Mu2 | ἄνδρες scripsi e MaClVat Τρῶες ΜοΜu Re παρόντες lacobs Anth Pal III 750 Lect 6 ἧς Ma 7 ἀπήλλαξε Ma 10 πα- θεῖν scripsi πεσεῖν libri Re | <καὶ> κινδυνεύειν 14 οὐκ οἷδ’ om Mu | ἡ in ras Ma 2 | ἔτι post καλῷ ΜοΜu Re delevi | τῷ — 17 κρίνειν inserui e MaClVat om ΜοΜu Re lacunam suspicati sunt lacobs et Sintenis 15 ὅ τι scripsi ὅτι MaClVat 18 τὸ πρὸ τοῦ δὲ scripsi e Ma τοπροτοῦδε Cl VatMoMu Re 20 τῆς — 21 δίκαιον inserui e MaClVat om ΜοΜu Re 21 ἀλλ’ ἀριστέα καὶ τυραννοκτόνον scripsi e Ma ClVat τῆς ἀριστέως καὶ τυραννοκτόνου ΜοΜu Re)

2. εἰ μὲν οὖν ἑώρων τὸ τοὺς εὖ δράσαντας μὴ καλῶς ἀντιδρᾶν πρὸς εὐδοξίαν μέλλον ἡμῖν ἀποτελευτῆσαι, τάχ’ ἂν πρὸς τοῖς ἄλλοις ἐγιγνόμην κἀγὼ καὶ ταχέως ἄν τις εἶδεν ἐμὲ τὸν νῦν ὑπερμαχοῦντα τότε τοὐναν- τίον ἅπαν ἀπομαχόμενον πρὸς τὴν δωρεάν· νῦν δ’, οὐ γὰρ οἶδα πῶς ἄν τις τῶν ἀπάντων δίκαιον τοῦτο νομίσειε καὶ μὴ μᾶλλον πρὸς ἀδοξίαν οὐ τὴν τυχοῦ- σαν περιιστάμενον, ἥκω τήν τε πόλιν καὶ ὑμᾶς τηλι- καύτης δυσφημίας ἀπαλλάξαι σπουδάζων καὶ τῇ γεν- ναίᾳ ταύτῃ τὰς ἀμοιβὰς ἐν οὕτως ἀναγκαίοις ἀποδώ- σῶν καιροῖς καὶ ὑμᾶς τοῦτ’ αὐτὸ πείσειν τὰ δυνατὰ πειρασόμενος.

δεῖ γάρ, ὡς ἐπὶ τοιούτοις οἶμαι, κὰ- μὲ τὴν εὐεργεσίαν ὁμολογεῖν κοινὴν οὕτω καταβληθεῖ- σαν καὶ πάνδημον καὶ ὑμᾶς τοὺς εὖ παθόντας οὐκ ἀποκνεῖν τὴν προσήκουσαν ἀντικαταβαλέσθαι χάριν. ὧς νῦν τῷ μὲν δοκεῖν ἐγὼ τῇ γυναικὶ τοὺς παῖδας εἰς δωρεὰν ἐξαιτοῦμαι καὶ γράφω τοῦτο τὸ ψήφισμα καὶ γίνομαι δημηγόρος οὐκ ἀγεννὴς παρ’ ἧς καὶ τὸ [*](1 τἆλλα Vat 4 δημοκρατίας Ma 5 ἐπανῆλθεν Ma 6 δράσαντα Vat 12 καὶ μὴ scripsi μὴ καὶ libri Re „fort. καὶ μὴ καὶ“ lacobs Schul | εὐδοξίαν Ma 13 καὶ om MaCl Vat 14 σπουδάζων MaCl σπουδάσων Vat 15 ἀναγκαίοις Ma sed οις in ras m 2 | ἐπιδώσων Ma 16 τοῦτ’ αὐτὸ reposui e libris cum lacobsio Acb Τ 786 Schul et Sinteni τοῦ ταὐτὸ Re | πείσοι Vat πείθειν Sintenis 18 „post ὁμολογεῖν et κάμ δῆμον commata ponenda“ lacobs Schul 19 παθόντας) [*](23 δήμητρος Vat)

4. Οἶδα μὲν οὖν τοὺς πολλοὺς ἀγανακτοῦντας καὶ μέγα τι ποιουμένους δεινόν, εἰ τυράννου πεπτωκότος πατρὸς οἱ παῖδες ἔτι γοῦν περισώζοιντο, ἐγὼ δὲ τού- των μὲν μὲν ἀλγούντων οὐχὶ θαυμάζω, τὸ γὰρ ἐπὶ με- γίστοις τοὺς τεκόντας μισεῖν καὶ μέχρι τῶν παίδων τὴν ἀπέχθειαν παρεκτείνει, τοῦτο δὲ καὶ πάλαι τοῦ κατηγόρου ξυμβαλεῖν οὐκ ἔχω, εἰ τῶν μὲν τοῦ πατρὸς κακῶν εἰσέτι που μέμνηται καὶ δεῖν ἐπὶ τούτοις καὶ τοὺς παῖδας εὐθύνειν ἀπισχυρίζεται, τῶν δὲ τῆς τε- κούσης καλῶν καὶ ὅπως ἐκείνη τὴν πόλιν ὑπὸ τυράννῳ κειμένην ἀνώρθωσε, ταῦτα δὲ οὐδ᾿ εἰς νοῦν τὸ παρά- παν ὁ βέλτιστος οὗτος βάλλεται.

καίτοι γε ποῦ δί- [*](RIV 801) καιον ὑπὲρ μὲν τῶν τοῦ πατρὸς | δεινῶν καὶ τοὺς παῖδας μισεῖν ὡς ἀποκτιννύναι, τῶν δὲ τῆς μη- τρὸς ἀγαθῶν οὕνεκα μὴ τοὺς αὐτοὺς πόλεως ἧν οὐδ᾿ ὑπὸ τοῖς αὐτοῖς ἀρχῆθεν ἐτρεφόμην νόμοις καὶ τῆς αὐτῆς μετεῖχον πολιτείας ἧσπερ καὶ τούτων ἕκα- στος, ἢ καὶ τῆς αὐτῆς ὢν μόνος αὐτὸς τῶν ἐκ τῆς τυ- [*](3 ἔκ τοτε MaCl Vat Re ἔκτοτε MoMu cf. Lobeck Phryn. p. 46 5 ὁ δ᾿ ὁ τύραννος MaClVat 8 πεπτωκότα Cl 12 παρεκτείνι scripsi cum Iacobsio Ach T 810 Schul παρε- τείνει VatMo παρατείνει MaClMu παρετείνειν Re 14 κα- κῶν in ras Ma2 17 τοπαράπαν Mo Mu 18 comma post δίκαιον Mo, signum interrogationis Re 19 τῶν om Vat | δεινῶν om Ma 22 οὐκ ἐγὼ Ma οὐκ ἀγὼ Mu οὐκ αγὼ Mo)

6. Βούλομαι δ’ ὑμᾶς, ὦ ἄνδρες, ἀναμνῆσαι μικρὸν 15 ἐν οἵοις τε καὶ ὅσοις ἡ πόλις ἦν τοῖς κακοῖς, ἐπεὶ καὶ τοῦτο τῷ κατηγόρῳ δοκοῦν καὶ μετὰ τὴν τῶν ἔργων τυραννίδα τοῖς λόγοις οὐχ ἥκιστα καταβάλλεσθαι, καὶ [*](1 ἀλλ’ Ma sed ’λλ’ in ras m 2 | τὰ πρῶτα Mu 2 ἑταιρίας MaClVat 3 ἀνεπλήρουν scripsi e MaClVat ἐνεπλήρουν Μο Mu Re 5 ἐνόμισεν MaCl | δ’ Vat 6 περιόντος Ma sed τ περ in ras m 2 7 πεπτωκό Ma πεπτωκότα Cl | ἀποκτο- νυῖαν MaCl 8 γενναιοτάτου lacobs App Pors 329 | scripsi e VatMoMu cum lacobsio Schul et Cobeto Coll 302 τοῦτο Ma Re om Cl | λήματος scripsi cum lacobsio et Cobeto λήμματος Vat τολμήματος MaCl λῆμμα ΜοΜu Re 10 μὲν — 11 λέγω in marg Mo 2 | τὴν om Vat 11 ἀλλὰ — 12 τυράν- νου] locus corruptus „sensum probabilem habebis scribendo: δὲ τοῦ κατηγόρου ἀνάμνησιν βαρεῖαν προσφέρῃ ἐπιφέρῃ Schul) πεπτωκότος ὑπὸ γυναικὶ τοῦ τυράννου“ lacobs Lect Schul num κατηγόρου 〈οὐδὲν〉 ἄλλο ἢ? 12 punctum post τυράννου libri Re delevi cum lacobsio et Sinteni 13 διαταῦτα ΜοΜu | λυ- πεῖν reposui e libris cum lacobsio et Sinteni λιπεῖν Re | ἐθέλει MaCl 14 προσαποστερεῖν Ma 17 μετὰ Ma sed α in ras m 2 18 τοῖς inserui e MaClVat om ΜοΜu Re | οὐχήκιστα Mu | βάλλεσθαι MaClVat)

ἢ τίς τῶν ἀπάν- των οὐκ οἶδεν ὅπως ἦμεν ἐπ’ εὐνομίᾳ τὰ πρῶτα καὶ νό- μοις καὶ οὐδὲν ἦν ὅ τι μὴ καὶ πρὸς δημοκρατίαν ἐπολι- τεύετο παρ’ ἡμῖν, ἀλλ’ εἶχε πάντα τὸν προσήκοντα κόσμον, ὁ δῆμος, ἡ βουλή, τὸ βῆμα, τὰ τῶν νομοφυλακούντων, τὰ τῶν στρατηγούντων καὶ ὅσα τοῦ τῶν ὁπλιτῶν καταλόγου καὶ ὅσα τοῦ τῶν ἱππέων κόσμου καὶ τῶν ἄλλως ἐν ὅπλοις ἐχόντων; καὶ τὰς μὲν τῶν ἀστυγειτόνων πόλεων εἰς ὁμαιχμίαν συνῆγε τὸ δημοκρατικὸν τοῦτο σχῆμα τῆς πολιτείας καὶ τὸ πάντα ὑπὸ νόμοις εἶναι παρ’ ἡμῖν, τὰς δ’ οὐ μετρίως ἐφόβει τὸ μηδὲν ὅ τι καὶ νοσοῦν τῶν ἐν τῇ πόλει ξυνορᾶν.

ἀλλ’ ἐπὶ τούτοις ὄντων ἡμῶν οὐκ οἶδ’ ὁπόθεν εἰσέπεσεν ἡ θεοῖς ἐχθρὰ [*](RIV 802) τυραννὶς καί τις δαιμόνων ἐχθρῶν | δημοκρατίᾳ καὶ νόμοις ὀφθαλμὸν τῇ τε πόλει καὶ ἡμῖν ἐπέβαλε βάσκανον καί τινα τούτων τῶν τὰ πάντα τολμώντων πλουσίων νεωτέροις ἐπιτολμᾶν ἀνέπεισε πράγμασι καὶ πρὸς τὸν τῆς κακοδαίμονος τυραννίδος ὑπεξέκαυσεν ἔρωτα.

ὁ δὲ μηδὲν μελλήσας καὶ μηδὲ μικρόν τι [*](6 cf. p. 356, 10 10 Her. VII 145, 2; VIII 140, 3. Thuc. I 18, 6. Zos. II 20; V 42; 50, 2 14 cf. t. IV 673, 13 R 18 cf. ad p. 279, 19 | cf. p. 458, 21) [*](1 ἡ om MaCl | τόλμη MaClVat cf. p. 447, 14 3 τα πρῶτα Ma ταπρῶτα Mu 4 ὅ τι scripsi cum lacobsio ὅτι libri Re 8 ἄλλων Vat 10 ὁμαιχμίαν scripsi e MaClVat ὀμαι- ουμἰαν Μο ὁμαἰου μίαν Mu ὀμοθυμίαν Re et in marg Μο τ Hardt (lacobs Schul) 11 πὰν Mo πάντας Vat 12 ὁ τι scripsi cum lacobsio Schul ὅτι libri Re 15 ἐχθρῶν δαιμόνων Vat | ἐχθρῶν inser Ma2 | δημοκρατίᾳ scripsi cum lacobsio δημοκρατία libri Re 16 τε om Mu 17 τολμώντων in- serui e MaClVat om ΜοΜu Re 19 ὐπεξέκαυσε τὸν Ma sed τὸν del m2 20 μελήσας ClVat | καὶ om MaClVai | μὴ δὲ libri)

τί γοῦν; ὁρᾷ τὸν πλοῦτον, λογίζεται τὸ πολὺ τῆς τόλμης, συλλογί- ζεται τὴν δαπάνην καὶ παραυτίκα τοὺς πονηροτάτους τῶν πολιτῶν ὑποδύεται καὶ ῥᾷον οὕτω τοὺς πολλοὺς ἐξαπατήσας, τοὺς μὲν ὑποσχέσεσι κλέψας, τοὺς δὲ χρή- μασι διαφθείρας, ἐπ’ αὐτὴν ὥρμησε τὴν ἀκρόπολιν καὶ τὰ μὲν ἀφύλακτα τοῦ χωρίου καταλαβὼν ἄτε δὴ πρὸ πολλοῦ τὴν ἔφοδον καιροφυλακήσας, εἰ δέ τί που καὶ τοῦ στρατιωτικοῦ παραφυλαττόμενον ὑπολέλειπτο, τούτων δὲ τοὺς μὲν ὑπὸ τοῦ τῶν δορυφόρων πλήθους σὺν οὐδενὶ πόνῳ διωσάμενος, τοῖς δὲ καὶ νυκτὸς ἐξ ἀφανοῦς ἐπιθέμενος τὴν ὅλην εὐθὺς εἶχεν ἀκρόπολιν.

ἐντεῦθεν φυλακὴν ἐφίστα τῷ σώματι καὶ δορυφό- pous ἔτρεφε τοὺς τὰ ἄτοπα ἐκεῖνα ὑπηρετήσοντας. ἐν- ταῦθα τί μὲν οὐκ ἀπῆν τῶν καλῶν; τί δὲ οὐ παρῆν τῶν κακῶν; ἀπὸ τῶν νόμων ἄρχεται τῆς ἐξουσίας ἡ μιαρὰ κεφαλή, τούτους γὰρ καὶ πρὸ τῶν ἄλλων ἐκείνῳ [*](7 cf. p. 456, 11 13 Chor. tyr. p. 61, 8 14 cf. t. V 555, 12) [*](1 ἂν om MaClVat 5 τῶ μὲν τῶν ἐκ MaCl 7 γάρ, Sin- tenis 11 τοὺς(1) — 12 διαφθείρας om MaCl 13 Cl sed α(3) ex ο corr m 2 14 πρὸ πολλοῦ scripsi e MaClVat τοῦ καιροῦ ΜοΜu Re | ἔφεσιν Vat 15 στρατιωτικοῦ Ma sed ov in ras m 2 16 τοῦ Ma sed ov in ras m 2 | τῶν om Ma 18 εἶχον Ma 19 ἐφιστᾷ MaClVat 20 ἐκεῖνα scripsi e MaClVat cum Sinteni ἐκείνω ΜοΜu Re)

ὕβρεις δὲ παίδων καὶ γυναικῶν ἁρπαγὰς καὶ πολιτῶν ἀδίκους σφαγὰς καὶ χρημάτων ἀφαιρέσεις καὶ τῆς θρεψαμένης ἐκπτώσεις καὶ τἄλλα ὅσα μὲν ἐκεῖνος ἐτόλμα τυραν- νῶν, ἡμεῖς δ’ ἐφέρομεν τυραννούμενοι, τί ἄν τις ἐμ τραγῳδοίη; ὧν γὰρ ἡ πεῖρα οὐ πρὸ πολλοῦ, ταῦτά μοι καὶ λέγειν περίεργον. ταῦτα δὲ πάντα καθ’ ἡμῶν ὁ κακοδαίμων ἐκεῖνος κρύφα σκευωρούμενος διεπράτ- τετο οὐδὲν εἰδυίας, οὐ μὰ Δία, τῆς γυναικός. οἷς γὰρ [*](RIV 803) ὑπὲρ ἡμῶν παρεκινδύνευσεν | ὕστερον ἔδειξε καὶ τότε ὁποία ἂν ἦν τὴν γνώμην, εἴπερ ᾔδει τἀπόρρητον.

ὡς οὖν ὁ μὲν ἀσελγῶς οὕτω τοῖς νόμοις ἐφύ- βριζε, τοῖς δὲ πάσχουσιν ἡμῖν οὐδ’ αὐτὸ τὸ θρηνεῖν ἔξω κινδύνων ἐλείπετο, πολλοὺς πολλάκις αὕτη λόγους ὑπὲρ ἡμῶν ἐφθέγξατο, πολλὰς δημηγορίας ὑπὲρ τῆς ἐνεγκαμένης μετὰ καὶ δακρύων τοῦ τυραννοῦντος κατέ- χεεν. ἀλλὰ τί μή, πρὸς θεῶν, οἱ πρὸς τοῖς λόγοις ἐκεῖσε τυχόντες τῷ δήμῳ τὴν τυραννοκτόνον βουλὴν ἐκείνην ἐξαγγέλλετε, ὅπως νῦν μὲν ἱκέτευε, νῦν δ’ ὑπὲρ τῶν νόμων ἐφθέγγετο τὸ ἀπὸ θεῶν προβαλλο- [*](2 sq. Luc. tyr. § 6) [*](2 ὕβρεις scripsi e Ma sed βρεις in ras m 2, Cl Vat coll p. 473, 11 ὕβρις ΜοΜu Re 3 γυναικῶν scripsi coll p. 473,11 cum la- cobsio Lect πολιτῶν libri Re παρθένων vel γυναικῶν lacobs Schul 5 τἆλλα Vat 7 καὶ τραγῳδοίη MaCl Vat cf. p. 439, 20; 454, 14 | γὰρ in ras Ma 2 | οὐ inserui auctore lacobsio Ach Τ 915 Schul om libri Re | προπολλοῦ ΜοΜu Re 12 ἂν om Vat τἀπόρρητον scripsi e MaClVat τὰ ἀπόρρητα ΜοΜu Re 13 οὕτως Vat | ἐφυΜζεν Ma 18 πρὸς in παρόντες, 19 ἐκεῖσε in ἐκείνης (Lect) aut in κοῖτοι vel κοιτῶνες (Schul) mutandum coni lacobs Lect Schul at cf. p. 438, 21 | τυχόντες inserui e MaClVat om ΜοΜu Re 20 ἐκείνην βουλὴν Vat | νῦν μὲν scripsi c MaClVat cum Sinteni μὲν νῦν ΜοΜu Re | ἱκέτευε Ma sed et ε (3) in ras m 2 et accent. supra υ eras 21 τὰ lacobs Schul)

ὧς δὲ καὶ δεύτεροι καὶ τρίτοι κατεγελῶντο λόγοι καὶ ἡ μὲν ἐπ’ ἀνηνύτοις ἔλεγεν, ὁ δ’ ἐπὶ κακῷ τοῦ δήμου τυραννῶν οὐκ ἔληγε, κατὰ τοὺς τῶν Ἀσκληπιαδῶν σοφωτέρους τῆς ἐπῳδῆς καταγνοῦσα καὶ τῶν φαρμά- κων ἐπὶ τοὺς καυτῆρας καὶ τὴν τομὴν ἀπιδεῖν ἔγνω καὶ τέμνειν ἐπιχειρεῖ τὸ μέγα τραῦμα, τὸν τύραννον, ἔνα μὴ καὶ τὸ πᾶν τοῦ τῆς πόλεως σώματος ξυνοιχή- σεται.

ἐνταῦθα μάχη τις ἦν φιλελευθερίου γνώμης καὶ φύσεως. ἡ μὲν τὴν χεῖρα ὧς κατὰ τυράννου ὥπλι- ζεν, ἡ δ’ ὡς κατ’ ἀνδρὸς ὁπλιζομένην τῆς ὁρμῆς ὑπανέκοπτεν. ἐντεῦθεν εἷλκεν ἡ τόλμα, ἐκεῖθεν κατέ- κλα τὸ γένος. ἦρε τὸ ξίφος, αὖθις ἀπέρριψεν. αὖθις ἀνείλετο, καὶ αὖθις τὸ ξίφος τῆς χειρὸς ἀπέρρευσε. καὶ πολλάκις ἑκάτερον καὶ μετὰ δακρύων ἕκαστον.

16. ὧς οὖν ὀψέ ποτε ὅλη γέγονε τοῦ τῆς πόλεως κα- λοῦ καὶ συμφέρειν αὑτὴν μᾶλλον ἐπ’ οἴκου στένειν ἢ τὸν ὅλον δῆμον ἐπ’ ἀγορᾶς ἀλγεῖν ἔκρινε, καὶ τὸ τοῦ [*](2 cf. ad p. 364, 22; t. V 145, 12; VI 108, 1 6 cf. p. 347, 6 sq. 12 sq. Chor. tyr. p. 58, 25) [*](1 ἐς MaClMu 2 κωκυτοὺς in marg Ma 5 ἔλεγεν Ma sed λεγ in ras m 2 6 ἔληγεν Ma | τῶν inserui e Ma cum la- cobsio Ach Τ 780 App Pors. Adv. 287 Schul coll p. 347, 6 om ClVatMoMu Re | ἀσκληπιῶν Ma 7 ἀπογνοῦσα lacobs ll. ll. | τὴν Cl 8 ἀπιδεῖν scripsi e 3IaClVat ἐπιδεῖν Re 9 ἐπεγχειρεῖ Sintenis 10 συνοιχήσεται Ma sed ξ m 2 et σ in ras m 2 cf p. 438, 5 13 ἥ δ’ Μο 14 κατέκλει 15 ἀπέρριψεν scripsi e MaClVatMu ἀπέριψεν Μο ἀπέ- ριπτεν Re 16 τὸ ξίφος delendum censet lacobs Lect Schul 19 αὐτὴν libri Re 20 ἐπ’ ἀγορᾶς scripsi e MaClVat cum Sinteni ἐς ἀγορὰς ΜοΜu Re)

καὶ ἡμῶν μὲν οὐδεὶς τοῦτο τῶν μισούντων ἐτόλμησε, τῶν ὑβριζομένων, τῶν ἀδικουμένων, τῶν κακῶς παρ’ ὅλην [*](RIV 804) τὴν τυραννίδα πασχόντων, | οὐ τῶν ἀριστέων, οὐ τῶν στρατηγῶν, οὐ τῶν ὁπλιτῶν. καὶ τί λέγω τοὺς ἄλλους; ἀλλ’ οἵ γε τῶν τῆς πόλεως οὗτοι φάσκοντες εἶναι, οἱ νῦν ἐπὶ βήματος ῥέοντες, οἶ νῦν πολλὰ θρασυνόμενοι, ἔχεις τινὰ τούτων εἰπεῖν εἰς τοῦτο τόλμης ἐλθόντα ὁ γενναῖος καὶ νῦν τοὺς νόμους ἐξακριβούμενος; ἀλλ’ οὐδὲ τούτων οὐδεὶς πρὸς τοσοῦτο τόλμης ἐλθεῖν ἐθάρρησεν.

ἡ γενναία δὲ αὕτη καὶ μόνον τὸ σῶμα γυνή, τὴν δὲ ψυχὴν ἀνδρώδης, τῷ ὄντι δὲ μᾶλλον καὶ τὴν χεῖρα καὶ τὴν ψυχὴν ἐλευθέ- ριος ἐγχειρίδιον ὑπὸ μάλης λαβοῦσα καὶ τὸ δωμάτιον εἰσελθοῦσα, οὗπερ ἐτρύφα καθ’ ἡμῶν ἐκεῖνος, καὶ τοὺς μὲν ὀφθαλμοὺς εἰς τὴν τοῦ τυράννου σφαγὴν μετὰ καὶ τῆς χειρὸς ἀποτείνουσα, τῇ δὲ γνώμῃ πρὸς ὑμᾶς ἀφορῶσα, τὸν δῆμον, καὶ τῇ πρὸς τὸν ἄνδρα στοργῇ [*](12 cf. ad p. 473, 5 19 sq. cf. t. VI 92, 13 sq. Luc. tyr. § 7. Chor. tyr. p. 53, 4 sq. Plat. Gorg. p. 469 D) [*](2 comma post ἐδέδοκτο posui e Μο, punctum reliqui libri Re | ὦ(1) ΜοΜu Re | ὦ(2) ClVat Re 3 co Cl 5 ἵεται Μο Mu Re 10 τῶ(1) Μο 12 οἱ(1) inserui e MaClVat om ΜοΜu Re 16 τόλμης Ma sed ης corr μ 2 | ἐλθεῖν om Vat inser Ma 2 18 χεῖρα καὶ τὴν in marg Mo 2 19 μάχης Μο sed et χ in λ corr ras et λ suprapos m 2 21 τοῦ om Cl Ι σφαγὴν Ma sed σφ in ras m2)

καὶ μιᾷ πληγῇ τὸν μὲν εἰς τοὔδαφος μετὰ καὶ τῆς ὅλης τυραννίδος κατέβαλε, τοὺς δὲ νόμους πεπτωκότας ἀν- έστησε καὶ τὸν πολλοὺς ἀνελόντα μόνη μετὰ καὶ τοῦ ξίφους κατεστρατήγησε καὶ δι’ ἑνὸς φόνου τὰ κάλλιστα τῶν πώποτε τροπαίων ἀνείλετο. καὶ μιᾷ χειρὶ τρεῖς καθεῖλε τυράννους, στοργὴν ἐξ αἵματος, ἀνανδρίαν ἐκ γένους, καὶ τὸ τελευταῖον, μέγαν, φοβερὸν ὁπλίτην, ἄνδρα τύραννον.

20. Καὶ διὰ τοιαύτης παραδόξου σφαγῆς τὰ πάντα πᾶσιν ἀποδεδωκυῖα ἴα μίαν αὐτὴ καὶ ταύτην χάριν αἰτεῖ- ται δικαίαν. ὁποία τις αὕτη; οὐ πλέθρα γῆς, οὐκ ἀπὸ πρυτανείου σίτησις, οὐκ ἄλλο τῶν πρὸς κέρδος οὐδέν, ἀλλ’ ἢν ἂν φρονοῦντες θαυμάσαιεν ἄνθρωποι κἂν ὑμεῖς ἀκούσητε, τὸν τῆς φύσεως, οἶμαι, θεσμὸν αἰ- δεσθήσεσθε.