Declamatio 16

οὕτω δὲ καὶ τοῖς | νόμοις ἅπασι δοκεῖ μηδένα ἐᾶν ἄκριτον. καὶ [*](H. IX 39) πρῶτον μὲν περὶ τοῦ γένους εἰς κρίσιν ἅπαντας τοὺς πολίτας ἄγουσι, καὶ οὓς οὐδεὶς ξενίας ἐγράψατο, κατὰ δήμους ποιοῦντες ἀγορὰς καὶ διαψηφίσεις, ὅστις ἀστὸς ἢ παρέγγραπτος. καὶ τὴν δοκιμασίαν ταύτην ὑπομέ- νοῦσι, κἂν εὐπατριδῶν τις ᾖ κἂν Ἐτεοβουτάδης κἂν Εὐμολπίδης κἂν ἐστρατηγηκώς. τῆς μὲν οὖν κοινῆς πολιτείας ἄνευ διαψηφίσεων οὐδενὶ μέτεστι, δωρεὰν δὲ τὴν μεγίστην οἴσεται οὐ διαψηφισθεὶς εἰ γνήσιός ἐστι τοῦ τῆς ἀρετῆς ὀνόματος ἢ νόθος καὶ ὑποβολι- μαῖος ἐν ἀλλοτρίᾳ δόξῃ πολιτεύεται;

ἔπειτα κλήρῳ τὰς ἀρχὰς ἱστάντες, ὡς δημοτικὸν ὂν τὸ τῆς ἴσης ἐλ- πίδος, οὐ μόνον τῇ τοῦ κλήρου τύχῃ τὴν αἵρεσιν τούτων ἐπιτρέπουσιν, ἀλλὰ καὶ δικαστήριον καθίζουσι [*](14 Aeschin. Ctes. p. 57,37 15 Aeschin. fals. leg. p. 51,42) [*](19 sq. Luc. Pisc. 46) [*](4 τε scripsi γε MaP 6 εἰ καὶ ante εἰδέναι Ma 8 ἐπέβαλον Ma 14 ἀστὸς scripsi αὐτὸς MaP 15 ἢ in ἡ corr Ρ 16 εἴη P 19 δὲ scripsi e Ma καὶ P | διαψηφισθεὶς scripsi διαψηφισθὲν MaP sed in hoc εἰς supra ὲν m 2 | γνήσιός scripsi e Ma cum Cobeto γνήσιον Ρ sed ὃς supra ὂν m 2, et olim scripsi 24 καθίζουσιν Ma)

πάλιν ἄλλους τελοῦν- τες ἄρχοντας οὓς χειροτονητοὺς καλοῦμεν, στρατηγούς, ἱππάρχους, ταξιάρχους, εἴλοντο μὲν αὐτοὺς ἐν ἀρχαιρε- σίαις, οἷον Ἀριστείδην Ἀθηναῖοι, πληροῦται δὲ καὶ τούτοις δικαστήριον, εἰ δικαίως εἰσὶ κεχειροτονημένοι. οἶς οὔτε <χήρυγμα οὔτε> στέφανος στρατεῖαι, πόνοι, κίνδυνοι, ἀλλὰ κἂν κατορθώσωσιν, ὀψέ ποτε αἰ τιμαί. ὅπου δὲ τοὺς στρατηγούς, οὓς αὐτὰ τὰ πράγματα κρίνει, ψήφῳ δοκιμάζετε, τῷ ῥήτορι τὴν δωρεὰν ἀλογὶ χειροτονήσετε;

οὐ τοίνυν οὐδ’ ὅταν τὰ μέγιστα καταπράξωσιν οἱ χειροτονηθέντες ὑπὸ τοῦ δήμου, τῆς δωρεᾶς τυγχάνουσι, πρὶν <ἂν> εὐθύνας ὑπόσχωσι τῷ τὸν νόμον ἄντικρυς ἀπειρηκέ- ναι τὸν ὑπεύθυνον μὴ στεφανοῦν. ὑμεῖς μὲν <οὖν> οἴεσθε τοὺς ταμίας μὲν ἢ τειχοποιοὺς ἄρχοντας εἶναι, καὶ πρὶν ἢ λόγον δοῦναι οὐκ ἐξεῖναι στεφανοῦν· ἡμᾶς [*](4 Eur. Med. 984. 7 Dem. or. 13 § 19 | Arist. rep. Ath. 61) [*](19 Dem. cor. p. 243, 26 20 Dem. p. 243, 26) [*](τῶν στεφάνων) [*](3 τον et στέφανον Ρ 4 περιθήσεται scripsi auctore Co- beto πειραθήσεται MaP 5 τὸν δὲ scripsi e Ma cum Cobeto τοὺς τὲ P 8 ἀρχαιρεσίαις Ma sed ἑ in ras m 2 9 οἷον Ἀριστείδην pro insiticiis habet Heinius | κληροῦται Hertlein at cf. Mus. Rhen. 30, 284 sq. 11 κήρυγμα οὔτε inserui coll p. 122,6; 180,11 om MaP 12 ἄλλα, Heine 13 αιτιμαί Ma) [*](15 ἀλογιστὶ olim conieci ἀλόγως Hertlein 16 ταμέγιστα Ρ 17 τυγχάνουσιν Ρ | ἂν inserui om MaP cf. t. V 34, 19) [*](19 οὖν inserui om MaP 21 ημεῖς)

33. Καίτοι εἰ μὲν μηδὲν ἄξιον λόγου διῴκηκας, οὐ θαυμαστὸν εἰ μηδὲ κατηγόρῳ λόγον παρέσχηκας, οὐδὲ γὰρ ἐπὶ μικροῖς εἰσιν αἱ τοῦ βίου δωρεαί· εἰ δέ, ὡς φῄς, μεγάλα καὶ πολλά, πρὸ τοῦ τούτων ἀποδοῦναι λόγον πῶς ἐπ’ αὐτοῖς δωρεὰν αἰτεῖς; νὴ Δία, οὐδὲν γὰρ εἴρηται περὶ τῶν ῥητόρων αὐτῶν τῷ Σό- λωνι. καὶ τίνας οὕτως ὑπευθύνους καθίστησι καὶ μο- [*](7 Isocr. or. 18 p. 379 e) [*](1 θήσεσθε scripsi cum Gasda τίθεσθε MaP 2 πρῶτον scripsi πρῶτα MaP | ἀντονομάζετε scripsi auctoribus Hertlino Spengelio Cobeto ἂν ὀνομάζετε Ma ἂν ὀνομάζητε Ρ 3 ἐπέ- τειοι scripsi auctore Cobeto ἐπαίτιοι Ρ ὑπαίτιοι Ma | δια- βίου Ma | δὲ scripsi τὲ Ρ τε Ma 4 ἡμῶν Ρ 5 ἄλλ(??) Ρ) [*](10 ἐρχόντων Ρ | καὶ ante τούς del Ma 11 οὖν om Ma | τὴν Ρ | καταμέρη Ρ 12 διὰ βίου olim scripsi 13 καθ- ἐκαστον MaP 14 ἐάσαετε Ρ 16 οὐδὲν Ma 17 μὴ δὲ MaP 19 φὴς Ma φῆς Ρ | τοῦ om Ρ 21 αὐτῶν scripsi cum Hertlino αὐτῷ Ma αὐτῶ Ρ 22 οὕτος οὐχ olim scripsi)

ἔγνωκάς τινα γνώμην εἰσφέρειν. προβούλευε, φησίν, εἰς τοὺς πεντακοσίους, πρώτη γὰρ αὕτη κρίσις. τὴν βουλὴν πέπεικας. εἰς τὸν δῆμον ἴθι, δευτέρα γὰρ ἡ διαχειροτονία. κἂν τοὺς πολλοὺς ἔχῃς ὁμογνώμονας, οὔπω νενίκηκας. ἐφέσιμος λοιπὸν εἰς τὸ δικαστήριον ἡ διάγνωσις. τριῶν οὖν ὄντων συνεδρίων, βουλῆς, δήμου, δικαστηρίου, ἀκρι- βέστατον ὡμολόγηται τὸ δικαστήριον. εἰκότως. ἡ βουλὴ μέν γε καὶ ὁ δῆμος ἀνώμοτοι τὴν ψῆφον φέρουσι, τὸ δικαστήριον δὲ σὺν ὅρκῳ καὶ ἀρᾷ τῇ μεγίστῃ. καὶ οἱ μὲν βοῇ τὰ πολλὰ κρίνουσι πρὸς ὀργὴν φανερὰν καὶ χάριν, οἶ δὲ κρύβδην τὸ δόξαν τίθενται. θόρυβος ἐν τοῖς ἄλλοις ἰσχύει συλλόγοις· ἐνταῦθα πρὸς ὕδωρ οἱ [*](H. IX 41) λόγοι. καὶ τί | τὰ ἄλλα; τῇ βουλῇ μὲν οὐκ ἔξεστιν οὐδὲ τῷ δήμῳ λῦσαι γνῶσιν δικαστηρίου, τῷ δικαστη- ρίῳ δὲ ἀμφοῖν ἅμα.

οὕτω δὲ κρατοῦντος ἀκριβείᾳ πολὺ τοῦ δικαστηρίου ἐγὼ μὲν διὰ πάντων ἐλήλυθα τῶν συνεδρίων, καὶ γὰρ τὴν βουλὴν οὐχ ἧττον πέ- πεικα Κεφάλου, καὶ ὁ δῆμος ἐπεχειροτόνησεν ἅμα καὶ πλείω ψηφίσματα, καὶ τὸ τρίτον δὴ πάλαισμα, γραφεὶς παρανόμων ἐπὶ πάσαις ταῖς γνώμαις ὑμᾶς ἔπεισα τοὺς τῶν ὅλων κυρίους· τούτῳ δὲ ἀτελὴς ἡ πολιτεία <ἐν> τῷ κυριωτάτῳ μέρει. τῆς ἐξετάσεως γὰρ ἀπάσης τέλος ἡ [*](3 Luc. Prom. 12 11 Andoc. myst. ’ξ 31. cf. M. Fraenkel Herm. XIII 452 sq.) [*](1 καθεκάστην MaP 2 τινα scripsi e Ma cum Hertlino τινας Ρ τινος Gasda 3 post εἰσφέρειν et 4 πέπεικας punc- tum posui, signum interrogationis MaP 4 γὰρ scripsi γε MaP 5 δευτέραν Ρ | διαχειροτονία scripsi e Ma διὰ χειρο- τονίας Ρ 9 εἰκότως. om Ma 12 ἀρχὴν ὀργὴν 16 γνωμην Ρ 23 <ἐν> inserui om MaP)

σὺ δὲ καὶ μέγα φρονεῖς σωθεὶς ἐρημίᾳ κατηγόρων, οὐ πίστει δικαιωμάτων, τοσοῦτον ἐμοῦ λειπόμενος ὅσον τοῦ δι’ ἀντιλογίας νενικηκότος ὁ ἐρήμην ἐνηνεγμένος. ὁ μὲν γὰρ οὐδενὸς φανέντος τοῦ κατηγορήσοντος ἀθῷος μένει, ἐγὼ δὲ καὶ τοὺς παρόντας ἤλεγξα συκοφάντας.

καὶ τὰς πλείους μὲν ψήφους ὁ νόμος κελεύει νικᾶν, ὅν αὐτὸς ἄρτι παρείχετο, αὐτὸς δὲ μηδεμιᾶς τυχὼν ψήφου φιλο- νεικεῖ τῷ πάσας παρειληφότι καὶ πλείους σχεδὸν τῶν οἰκούντων τὴν πόλιν, εἴγε καὶ δὶς οἱ αὐτοὶ περὶ ἐμοῦ καὶ τρὶς ἐψηφίσαντο. ἐγὼ μὲν οὖν εἰ καὶ ἴσας πρὸς ἴσας <τὰς μὲν> ἐνίκων, τὰς δὲ ἐνικώμην, ἀντίπαλος τᾷ μήτε ἡττημένῳ μήτε νενικηκότι ἴσως τῆς ἐπ’ ἄμφω μετασχὼν τύχης πρὸς τὸν οὐδετέρας πεπειραμένον· νῦν δὲ τὸ μὲν οὐδέποτε ἡττῆσθαι [καὶ] ἐμοὶ περίεστι, τούτῳ δὲ ὅπερ ἐμοὶ πολλάκις οὐδ’ ἅπαξ ὑπῆρξε, τὸ νενικηκέναι. οὐδὲ γὰρ αἰτιαθῆναί φησι. τοῦτο μὲν δὴ καὶ τῶν ἰδιωτῶν πολλοῖς ἄν τις ἴδοι συμβεβηκός. αὐτίκα οἱ κατὰ δήμους οἰκοῦντες οὐδὲ εἶδον ἔνιοι τὸ δικαστήριον καὶ οὐ κατίασιν ἐκ τῶν ἀγρῶν αἰτήσοντες γέρας τοῦ λαθραίου βίου. γραφὰς δὲ ὀλίγας φυγὼν πάσας ἀπέφυγέ τις, ὅς οὐδ’ ἐν μέρει τὰ μὲν ἐνίκα, τὰ δὲ ἡττᾶτο;

38. Εἰ δέ γε τῶν ἐξαιρέτων καὶ ἃ πρὸς ἄλλους οὐκ ἔστι κοινὰ τὰς δωρεὰς εἶναί φησιν, ἡ τούτου μὲν ἀπραγ- [*](H. IX 42) μοσύνη τοῖς πλείοσιν ὑπάρχει καὶ πᾶσιν | ὀλίγου δεῖν, τὸ δ’ ἐμὸν καλὸν οὐκ οἶδα ὅτῳ πλὴν ἐμοῦ.

ἔτι τοίνυν ὅ μὲν οὗτος αὐχεῖ, τὸ ἀναίτιον ἐμοὶ μᾶλλον ἢ τούτῳ πρόσεστιν. ὁ μὲν γὰρ ἐκφυγὼν τὰ ἐγκλήματα εἰς ἴσον τῷ μηδὲ κατηγορηθέντι τὴν ἀρχὴν ἐπανέρχεται. καὶ καθαρῶς οὗτος ἀναίτιος ὅστις ἠλευθέ- ρωται τῶν αἰτιῶν ὑπὸ τοῦ δικαστηρίου, τὸν δὲ οὐ κατηγορηθέντα ἄκριτον, οὐκ ἀναίτιον εἴποι τις ἂν οὐδ’ ἀνεύθυνον, ἀλλ’ ὑπεύθυνον ἐπὶ παντὸς βίου. ὅπου γ’ οὖν, ἐφ’ ᾧ μὲν οὗτος ἀγάλλεται, τὸ δοκεῖν αἰτίας ἀπάσης ἐκτὸς εἶναι, τούτῳ μὲν ἄδηλον εἰ καί τινος αἰτίας ὑπούσης οὐ τετύχηκε κατηγόρου, ἐμοὶ δὲ κρίσεσι πολλαῖς κεκύρωται, τὸ δὲ κριθέντα ἐκφυγεῖν τούτῳ μὲν οὐκ ἔστιν εἰπεῖν οὐδ’ ἅπαξ, ἐμοὶ δὲ καὶ πολλάκις, ᾧ δὴ τὸ συναμφότερον, οὐχ ᾧ θάτερον ὑπάρχει, τούτῳ προσήκει κρατεῖν.

καὶ πότερον εὔξασθαι ἂν εἵλου μᾶλλον κρίνεσθαι καθ’ ἑκάστην ἡμέραν ἢ ἐν ἀδείᾳ δικῶν εἶναι; ἔστι δὲ τοῦτο μὲν εὐτυχία τὸ τοὺς συκοφάντας λαθεῖν οὐκ εἰς δόξαν οὐδὲ τιμῆς λόγον, πολλοῦ γε καὶ δεῖ, <εἰς> δὲ καὶ ῥᾳθυμίαν καὶ τὸ μὴ δεῖσαι, αἱ δωρεαὶ δὲ τῶν [*](1 cf. p. 134, 15 5 cf. t. V 546, 15 sq.) [*](1 ἀλλήλους Ma πολλοὺς? cf. p. 134, 15 5 ὁ Ρ | οὕτως Ρ) [*](7 ἶσον MaP | μὴ δὲ MaP 8 καθαρῶς δ᾿ olim scripsi ὅστις scripsi εἴτις MaP 9 ἀπὸ Ρ 12 ὅπου γ’ scripsi ὁπόταν MaP | οὕτως? | τὸ scripsi auctore Grasda MaP 14 ἅπας ὑπούσης Ρ εἰπούσης Ma 19 μᾶλλον scripsi κάλ- λιον εἷναι MaP | καθεκάστην Ρ 22 εἰς inserui auctore Hert- lino om MaP 23 δὲ(1)] γε Ρ)

καὶ τὰς ἐν ὑμῖν κρίσεις ὑπομεῖναι μὲν οὐδεὶς ἂν ἐθελή- σειεν οὐκ εἰδὼς εἰ διαφεύξεται· εἰ δὲ θεῶν τις ἐγ- γυήσαιτο τὴν νίκην, τίς οὐκ ἂν εὔξαιτο δεῖξαι χρηστὸς ὤν; πλὴν εἰ σύνοιδεν αὑτῷ τοιαῦτά τις ὥστε μόνην σωτηρίαν τὸ μὴ κριθῆναι δοκεῖν, ἐπεὶ τοῖς ἀδικοῦσι μὲν ἀγαθὸν ἀνελέγκτοις μένειν, τοῖς δὲ χρηστοῖς ἀτύχημα τὸ λανθάνειν, καὶ θαρροῦσιν οἱ μὲν τῷ συνειδότι καὶ ταῖς ἀποδείξεσιν, οἱ δὲ κακοῦργοι τῷ λανθάνειν.

42. Ἃ τοίνυν κακοήθως ὑπελάμβανεν ὡς ἐξαπα- ἐξαπατηθέντας ὑπ’ ἐμοῦ τοὺς δικαστάς, οὐκ ἐμοῦ τὴν κατη- γορίαν ἐποιεῖτο, ὑμᾶς δὲ διέβαλλεν, εἰ μὲν ἄκοντας ἐξα- πατηθῆναί φησιν, ὡς ἀνοήτους, εἰ | δὲ βουλομένους [*](H. IX 43) χαρίζεσθαι ἀδίκως, <ὡς> ἐπιόρκους. οὐδὲν ὅ μὴ τῶν κακίστων ἁπλῶς αὐτοῦ λέγοντος ἠκούσατε. εἶτα παρὰ μὲν τοῖς ἄλλοις ἅπασιν ἀνθρώποις ἄριστοι δικάζειν καὶ νομοθετεῖν πρὸ τοῦ πεπίστευσθε, Κέφαλος δὲ παρα- νοίας αἱρεῖ τὰ δικαστήρια, ἐν οἷς οὔτε διώκων ἡττηθεὶς [*](16 cf. p. 130, 21 24 Aesch. Ctes. p. 76, 41 | Dem. p. 642, 5) [*](1 οὐ] καὶ Ma | βίου scripsi βίων MaP 3 τὶς MaP 5 τὰ delendum censet Hertlinus 11 ἐπεὶ scripsi ἔτι MaP) [*](20 Χαρίζεσθαι ἀδίκως, scripsi χαρίζεσθαι, ἀδίκους Ma Ρ χαρίζεσθαι ἀδίκως Cobet 21 καὶ ante λέγοντος MaP delevi ante οὐδὲν collocandum censet Gasda 22 ἄριστα olim scripsi 23 πρὸ τοῦ scripsi τούτου MaP sed in hoc τοῦτο suprascr m 2 | πεπίστευσθε scripsi πεπίστευθε Ma πε- πίστευτε Ρ)

εἰ μὲν οὖν ἅπαξ ἢ δὶς ἐξέφυγον τά ἐγκλήματα, ὑπενόησέ τις <ἂν> ὑπῆλθον, ὡς ἐφενάκισα, ὡς ἐλέῳ κατέλαβον τοὺς δι- καστάς· εἰ δέ, ὁσαχοῦ κέκριμαι, πανταχοῦ καὶ ἑκαστα- χοῦ νικῶ, καθαρὰ τῆς ἀρετῆς ἡ κρίσις. εἰς μὲν ἅπαξ καὶ παρ’ ἕνα καιρὸν ἰσχυρὸν ἀπάτη καὶ τέχνη, ὁ χρόνος δὲ φωρᾷ τὴν ἀλήθειαν. καὶ οὐδ’ ἂν οἱ πάν- των ἀνοητότατοι δὶς περὶ τὸν αὐτόν, οὐχ ὅπως Ἀθη- ναίοι, σφαλῆναι δύναιντ’ ἄν, ἐμοὶ δὲ καὶ φιλονεικό- τερον προσεφέροντο τῷ πολλάκις ἤδη κεκρατηκέναι, οἱ κατήγοροι μὲν ἀναμάχεσθαι πειρώμενοι καὶ μόνος λέγοντες ἡμᾶς οὗτος ἀεὶ διαφεύξεται; οἱ δικασταὶ δὲ παρατεταγμένοι πρὸς τοὺς λόγους τοὺς ἐμοὺς καὶ μέχρι τίνος τοῦτον ἀφήσομεν; ἀλλ’ οὐδὲ σκιὰν εὗρον αἰτίας εἰς ἐμέ.

πάνυ γοῦν εὐμε- ταχείριστοι πρὸς ἀπάτην Ἀθηναῖοι. Μιλτιάδου μὲν οὐκ ἐφείσασθε τοῦ τὴν ἐν Μαραθῶνι μάχην νενικη- κότος ἀνδρὸς <καὶ> δουλείας Μηδικῆς τὴν [*](4 cf. p. 134,11 10 Dem. p. 682,12 11 cf. p. 173,8; t. IV 133, 4 22 cf. p. 126, 2) [*](4 ὅσοι Hertlein at cf. p. 134, 11 7 ἡμᾶς Ρ 8 ἂν in- serui om MaP 13 δὲ φωρᾷ scripsi auctore Cobeto δ’ ἐφορᾷ MaP 15 δὲ] μὲν γὰρ Ma 16 καὶ ante οἱ MaP delevi cum Hertlino 20 λέγοντες post καὶ olim inserui, ex- pellendum censuit Hertlinus cf. p. 123,5; 172,17 24 καὶ in- serui om ΜαΡ)

καὶ Θεμιστοκλῆς ἔφυγεν εἰς Πέρσας ἢν ὁδὸν ἐξήλασε βασιλέα. καὶ Λακεδαιμονίους μὲν ἐξη- πάτησε τοὺς δεινούς, καὶ πάντας ἀνθρώπους παρήγαγε ῥᾳδίως· πρὸς δὲ | τὸ δικαστήριον οὐδὲν ἔργον [*](H. IX 44) αὐτῷ τῆς συνέσεως ἴσχυσεν. οὐκ ἔτυχε συγγνώμης οὐ μετ’ Εὔβοιαν Περικλῆς, οὐ μετὰ Ναύπακτον Φορμίων, οὐ μετὰ Λέσβον Πάχης, οὐ μετὰ Ἀργινούσας οἱ δέκα, ὧν ἐπὶ μιᾶς ἡμέρας θάνατον κατεψηφίσασθε. οὐ Σω- κράτης παρήγαγε τῷ λόγῳ τοὺς δικάζοντας, οὐ Θρασύ- βουλος ὁ ἀποδοὺς τὴν δημοκρατίαν καὶ τὰ δικαστή- ρια, οὐ τὰ τελευταῖα, Καλλίστρατος, ὅν ὑπερβάλλοντα δεινότητι τοὺς ῥήτορας αὐτοῖς λόγοις φυγάδα ἀπεστεί- λατε. ὧν καὶ Κέφαλος ἐνίων ἐμέμνητο, ὥσπερ οὐχ ὑπὲρ ἐμοῦ σεμνολογούμενος.

εἶτα τοῖς ἀρίστοις μέν, καθ’ ὅν ἦν χρόνον αὐτῶν ἕκαστος, εἰ καὶ ἥμαρτον, ἐκ μεταβολῆς ἰσχυροτέραν ἐποιεῖσθε τὴν ὀργὴν τὴν ἐπὶ τοῖς καινοῖς ἐγκλήμασι τῆς μνήμης τῶν προκατωρθωạένων, καὶ τούτους οὐ ναυμαχίας λέγον- τας οὐ πεζομαχίας, οὐ τρόπαια δεικνύντας ἐσώσατε, καὶ [*](2 cf. t. V 515, 17 3 cf. t. V 104, 4 4 cf. t. V 72, 2 sq.; 104, 5 9 Thuc. | 114 | Thuc. II 102 10 cf. Thuc. III 27 sq. | t. V 134, 2 13 cf. p. 126, 3 14 Dem. p. 436, 13. 742, 23. cf. Herm. IX 70 16 cf. p. 126, 2 sq.) [*](1 ἐδήσατε Ma sed ἑ in ras m 2 | τὰς ante χεῖρας inseren- dum censet Hertlinus 2 παραγγελμάτων scripsi ἀπαγγελμk- των MaP | πόδας <τοὺς> 3 ἀπέθανεν Ma 6 scripsi περιήγαγε MaP 8 ἴσυσεν delendum censet παρήγαγε) [*](10 ἀργιννούσας MaP 13 ’ξ ἀποδοὺς scripsi cum Hertlino et Cobeto ὁ δοὺς Ma ὀδοὺς Ρ 20 καινοῖς scripsi κοινοῖς Ma Ρ 22 οὐ(2)] καὶ Ma | δεικνύντες Ρ sed ε (2) in α corr m 2)

ἐν τοιούτοις ἀνύποπτος ὤφθην δικασταῖς <τοῖς> πάντα ὑπονοοῦσι. μὴ πεῖραν αὐτῶν λάβῃς, οὐ γὰρ ἂν ἐκφύγοις. ἐλεήμονες Ἀθηναῖοι, κἀγώ φημι. πότε; καὶ πρὸς τίνας; ἄν ποτε συμμαχίας δέηται πόλις, ἂν ἱκετεύῃ ξένος, πρὸς ἐκεί- νους θεὸν τὸν Ἔλεον νομίζουσι. κἂν μὲν τῶν πολι- τῶν τινά τις αἰτιάσηται· Κέφαλός ἐστι τῶν κακῶν αἴτιος ἢ Ἀριστοφῶν ἢ ὃν ἂν τῶν ὑπὸ χεῖρα φαίη τις, ὀργίλοι καὶ τραχεῖς· ἐὰν δέ τις τῶν ἔξωθεν ἱκε- τεύσῃ, κἂν Οἰδίπους, κἂν Ὀρέστης, ἐλεοῦσι καὶ σώ- ζουσιν, οὐκ ἀλόγως, ὧς ἐμοὶ δοκεῖ, τοὺς ἀλλοφύλους μέν [*](H. IX 45) | γε μήτε φύντας καλῶς μήτε ἐν ἀρίστῃ πολιτείᾳ πεπαιδευμένους οὐκ ἀξιοῦντες ἀναμαρτήτους εἶναι· εἰ δέ τις Ἀθηναῖος ὢν οὐχ ὑπεραίρει πάντας ἀρετῇ, τῶν [*](16 cf. p. 134,12 18 Luc. Hermot. § 57 20 cf. p. 134,8) [*](1 ἅπαξ ἕκαστον scripsi e Ma ἕκαστον ἅπαξ Ρ 3 οὐδὲ τῇ scripsi οὐδ’ ἐπὶ MaP sed in hoc οὐδὲ τῆ suprascr m 2 4 χρῆσθε Ρ 5 πειθῶ Ρ 6 μόνον Ρ 8 κατατιθέντας in marg Ma προστιθέντας Cobet et Gasda 12 τοῖς inserui om MaP 13 ἐκφύγῃς Ma 17 λέγων ante Κέφαλος in marg P 2 olim inserui cf. p. 170,20 15 ξένος, πρὸς ἐκείνους scripsi ξένος πρὸς ἐκείνους, MaP 19 τίς(1) Ρ 21 μέντοι Ma)

ἤδη τοίνυν τινὰ καὶ δεηθέντα καὶ παιδία κλαίοντα <εἰσκαλέσαντα> ὧν οὐδὲν ἐμὲ ποιοῦντα, ᾠκτείρατε εἰς ἅπαξ, καὶ οὐκ ἐπὶ τῆς πρώτης ψήφου παροξυνθέντες, καθυφέντες δὲ ἐν τῷ τιμήματι τῆς ὀργῆς ἐπανήκατε· ἐμοὶ δὲ οὐκ ἔστιν ὅτε τοῦ μέτρου τῆς ζημίας εἶτα ἐπεκουφίσατε, ἀλλ’ ὅλως ἀπελύσατε.

49. Οὐ τοίνυν οὐδὲ ῥᾴδιον πολιτείας κρίσιν παρα- γαγεῖν, μᾶλλον δὲ οὐδὲ ἐν δυνατῷ. τὰ μέν γε τῶν ἰδιωτῶν ἀδικήματα ὑπὸ σκότους ὄντα ἐκ τῶν εἰκότων στοχάζεσθε, τὰ δὲ τῶν δημαγωγῶν πολιτεύματα οὐκ ἂν λάθοι τοὺς αὐτοὺς ἐκκλησιάζοντας καὶ δικάζοντας. οἷον, εἰ παρανόμων γραφὴ τὸ κρινόμενόν ἐστι, παραν- εγνώσθησαν οἱ νόμοι. τὰ τοῦ ψηφίσματος ῥήματα εἰ διαφωνίαν τινὰ ἔχει, μεμαθήκατε. εἰ χρημάτων διοί- κησίς ἐστιν, ἐπὶ δακτύλων ἡ κρίσις. τί οὖν ἐνταῦθα [*](7 cf. ad p. 130, 14 9 cf. t. V 338, 4 11 Eur. El. 72) [*](18 Dem. p. 712, 9. Aeschin. p. 82, 35 21 Her. VI 63) [*](1 κακίστων] ἀρίστων Ma | καταγινώσκετε Ρ 3 ἀπομε- τροῦντες coni Gasda | ἑκάστου Ma sed οὐ in ras m 2 4 αὐτὸν Ma | ἠξίωσε προστατεῖν scripsi coll p. 180, 22 ἐξέταξε προστά- την MaP 6 αὐτοῦ scripsi ἐμοῦ MaP 7 εἰσκαλέσαντα in- serui auctore Hertlino coll p. 130, 14 om MaP | ἑωρᾶτε scripsi ὁρᾶτε MaP 8 εἰσάπαξ MaP cf. p. 170,11 | οὐκ delendum?) [*](11 εἶτα delendum censet Cobetus τι coni Hertlinus 13 πολυτελείας Ma 19 <καὶ> τὰ? | ἢ Ρ sed εἰ suprascr) [*](20 εἰ scripsi τί Ma τί Ρ sed del m 2)

μαρτυρεῖς δέ μοι καὶ σύ. εἰ γὰρ ἤ ψευδομαρτυρίας ἡτοίμαζον ἢ δικαστὰς διέ- φθειρον, εἰσὶ περὶ τούτων ἀπάντων νόμοι καὶ θάνατος ἡ ζημία· σὺ δὲ οὔτε τοιοῦτον οὐδὲν οὔτ’ ἄλλο τι τῶν ἐμῶν ἐγράψω ποτέ. οὕτως οὐδὲ κέκριμαι τὸ κατὰ σέ. εἰ δὲ χρὴ καὶ ὑπονοεῖν τὰ ἀφανῆ, σὲ μᾶλλον <ἂν> [*](H. IX 46) ᾐτιάσατό τις, ὑπιὼν δὲ τοὺς κατηγορήσοντας, εἰσὶ δὲ οὐ πάντες οὐδὲ πολλοί τινες, ὅσοι τοὺς κινδύνους εὐλαβούμενοι πείθονται, ἀλλ’ ὁπόσοι συνίσασι τὰ πο- νηρεύματα, καὶ τοὺς ἀνατεινομένους ἰδίᾳ καθυφεῖναι πείθεις. καὶ πανταχῇ ῥᾷον τὸ μὴ κριθῆναι διαπράξα- σθαι τοῦ πορίσασθαι κριθέντα ἄφεσιν, δεινοὶ γὰρ ὑπιδέσθαι τοὺς κατὰ συνθήκας λόγους, κἂν ἐνδεᾶ τὰ τοῦ διώκοντος ᾗ, τὴν τοῦ κατηγόρου τάξιν οἱ δικά- ζοντες αὐτοὶ λάβοιεν ἂν. καὶ τὸ μηδ’ εἰσελθεῖν ἄν, εἰ [*](12 cf. t. IV 394, 16 15 cf. t. IV 358, 10) [*](1 παρεύρημα scripsi παρεύρομεν MdP 3 δεκάξεσθαι scripsi δὲ δικάζεσθαι MaP sed in hoc in δεδικάσθαι corr m 2) [*](5 τοιοῦτό Ρ sed post ο(3) ras 1 litt 6 μου Ma 9 οὔτε scripsi οὐδὲ MaP 10 κρίνομαι Ma 11 καὶ ὐπο- νοεῖν scripsi cum Gasda καθυπονοεῖν MaP | ἂν inserui om MaP 12 ὑπιὼν scripsi ὑπὼν Ρ sed in ὑπιόντα corr m 2 εἰπὼν Ma | δὲ scripsi εἴς τε MaP sed in Koc del m 2 | πολιτεύματα κατηγοροῦντας Ma 14 πείθουσιν coni Gasda | (??) Ρ) [*](15 ἀνατεινομένους scripsi e Ma ἀνὰ τὴν πόλιν Ρ sed τὴν πόλιν in lac 6 litt m 2 ἀνακρινουμένους olim scripsi 20 λά- βοιεν ἂν scripsi λάβοιεν Ρ λαβεῖν Ma | μὴ δ’ Ma μηδεὶς Ρ | ἐλθεῖν Ρ)

51. Ὁ τοίνυν σοφὸς οἴεταί τι εὑρηκέναι πυνθανόμε- νος, εἴτε βασκάνους ὑμᾶς καὶ πικροὺς εἴτε ἀνοή- τους καὶ ῥᾳθύμους ὑπολαμβάνω, καὶ τοιούτῳ ὑπά- γῶν ἐνθυμήματι· εἰ μὲν εὐπαραγώγους καὶ εὐή- θεις, οὐ θαυμαστὸν εἰ παρὰ τοιούτοις ἐνίκη- σας· εἰ δὲ χαλεποὺς καὶ δυσοργήτους, οὐδ’ ὑπὸ τοιούτων, φησίν, ᾐτιάθην. ἐγὼ δὲ τούτων μὲν οὐδἐ- τερον καθ’ ὑμῶν ὑπολήψομαι, μαινοίμην γὰρ ἄν, ὡς δὲ τἀληθὲς ἔχει, φράσω.

ὅτι μὲν οὖν περιπίπτεις τῷ σαυ- τοῦ σοφίσματι, εὔδηλον τοῦθ’ ἅπασι, κἂν ἀντέρωμαί σε κἀγώ, δικαίως ἐρωτήσω· πότερά σοι παρορᾶν Ἀθη- ναῖοι τοὺς ἀδικοῦντας δοκοῦσιν ἢ ἐλέγχειν; καὶ εἰ μὲν παρορᾶν, διὰ τοῦτο ἄρα οὐκ ἐγράψαντό σε· εἰ δὲ καταφωρᾶν ἀκριβῶς, οὐκοῦν καὶ παρὰ τοιούτοις ἀφείθην ἐγώ. ταῦτα μὲν οὖν ἐάσω διὰ τὴν ἴσην ἀντιλογίαν, ὅ δὲ οὐδ’ ἡντιναοῦν ἀμφισβή- τησιν ἔχει, τοῦτ’ ἐρῶ.

εἰ μὲν ἄμφω κριθέντες ἐν τοῖς αὐτοῖς δικασταῖς, σὺ μὲν ἀφείθης, ἐγὼ δὲ ἤλων, εἰκότως ἂν παρετίθης, ὡς καὶ σὺ τοὺς χαλεποὺς ἐκ- πέφευγας καὶ παρὰ τοῖς δυσοργήτοις κατεδικάσθην [*](3 cf. p. 132, 16 sq. 5 cf. t. II 171, 10) [*](3 οἴεταί scripsi coll p. 119, 17 ὥς MaP 5 ὑπολαμβάνω scripsi auctore Cobeto ὑπολαμβάνων MaP 6 εὐήθεις scripsi θείους MaP 11 οὖν inserui e Ma om Ρ 12 ἅπασιν Ma 13 ἐγὼ Πα 15 διατοῦτο Ρ 16 ἐκφωρᾶν MaP 17 διὰ om Ma 21 παρετίθης scripsi παρατίθης MaP παρετίθεις coni Hertlinus secundum Cobetum Mnem. IX 372 sq.) [*](22 δυσοργήτοις scripsi coll 1. 8 ἀοργήτοις Ma ἀργή- τοις Ρ)

54. Ὁ δὲ καὶ τοὺς νοσοῦντας μὲν πολλάκις, ἰα- τρευομένους δὲ χείρους τῶν ἀνόσων ἀπεφαίνετο· τίς δ’ οὔ φησιν; ἀλλ’ οὐ πρὸς λόγον σοι τὸ παράδειγμα. διὰ τ·ί; ὅτι εἰ μὲν αἶ κρίσεις ἦσαν νόσοι ψυχῆς, ὑγι- εινότερος ὁ μὴ κριθεὶς <ἂν ἦν> τοῦ φυγόντος· νοσήματα μὲν αἱ κακίαι τῶν ἀνθρώπων εἰσίν, ἰατρεῖα [*](13 cf. t. III 26,17; IV 394,9 13 Dem. p. 176,10 17 cf. p. 138, 3 sq. Plat. Gorg. p. 478 D) [*](3 κἀμοὶ scripsi καί μοι MaP 5 καταψηφίσαιντο scripsi auctore Gasda κατεψηφίσαντο MaP 6 οὐκοῦν Spengel 10 καὶ εἰ scripsi e Ma καὶ Ρ εἰ καὶ olim scripsi 11 τοῦ κοινοῦ scripsi κοινῶ MaP | καθέκαστον Ρ 14 πάντες ante ἀλλήλους inserendum coni Cobetus 17 ἰατρευομένους scripsi coll p. 138,9 et Plat. Gorg. 1. 1. ἰωμένους MaP 20 διατί MaP 21 ἂν ἢν inserui om MaP 22 ἰατρεῖα scripsi cum Gasda ut p. 138, 14 ἰατρεῖαι MaP)