Declamatio 16

οὐ τοίνυν μόνον αἶ τοῦ σώματος εὐεξίαι τῶν ἀνεξετάστων αἶ κεκριμέναι κρείττους, ὁ αὐτὸς δ’ ἐπὶ πάντων λόγος· οὐδὲν τιμιώτερον ὅ μὴ συνεξητάσθη τοῦ οὐκ εἰκῆ δοκιμαστοῦ. οὐδὲ χρυσὸς ἀβασάνιστος ἐντιμότερος τοῦ πυρὶ κριθέντος οὐδὲ παρὰ τοῖς βαρ- βάροις, ἀλλὰ χρυσὸς μὲν ἐν πυρί, ἀνθρώπου δὲ τρόπος ἐν δικαστηρίῳ βασανίζεται. τοῦτο δοκίμιον ἐφ’ ἑκά- στου, ἄλλως τε καὶ ῥήτορος. ἐξ οὗπερ ἐγὼ μὲν ἀκήρα- τος ἐξέβην ἀεί, σὺ δὲ οὐδὲ δόκιμος εἷ· οὐδὲ νόμισμα νόμιμον, ὁ μὴ πολλάκις ἔστρεψαν <οἱ> ὥσπερ οὑμὸς | βίος ἄνω καὶ κάτω στρεφόμενος [*](H. XII 218) [*](1 cf. p. 138, 14 9 Plat. leg. IX p. 853 D 14 Plat. rep. III p. 414 A; VI p. 503 A 19 [Plat.] de virt. p. 378 E) [*](20 Dem. p. 543,29. Plat. Lach. p. 196 B) [*](1 φής Ma φῆς Ρ 2 ἐνεῖδόν scripsi ἀνεῖδον MaP 4 τοιοῦτον scripsi τοιούτου MaP | οἷον Ma 6 ἀπέδυσας scripsi auctore Cobeto ἀπέδυσαι MaP sed in hoc in ἀποδέ- δῦσαι corr m 2 9 νοσοῦντες scripsi auctore Gasda om MaP 12 συνεξητάσθη scripsi συνεξετάσει Ρ σὺν ἐξετάσει Ma 13 οὐκ εἰκῆ δοκιμαστοῦ scripsi εἰκῆ καὶ ἀδοκιμάστου Ma εἰκῆ καὶ ἀδοκίμου Ρ 13 et 18 οὐδὲ scripsi οὔτε ΜαΡ 19 οἱ inserui om MaP 20 voce οὑμὸς desinit Ρ fol 313 v cuius in margine inferiore custodum loco verba καὶ κάτω scripta sunt quae sequuntur usque ad p. 184, 8 τὸ ἀνάδημα desunt uno folio amisso | καὶ bis Ma)

προέλθω δέ, εἰ βούλει, καὶ ἐπὶ τὰ μείζω παραδείγματα. αὕτη καὶ τείχους ἰσχύς, οὐχ ᾧ μηδεὶς προσήγαγε πολέμιος, ἀλλ’ ὃ πολλὰς καὶ στρατιωτῶν καὶ μηχανημάτων προσβολὰς ἀπεκρού- σατο, ὥσπερ οὑμὸς βίος πανταχόθεν προσαγόντων τῶν ὑπορυττόντων διαβολαῖς καὶ κακοηθείαις ἐστὶν ὀρθός. καὶ πλόιμος οὐκ ἐν γαλήνῃ δείκνυται. σὺ μὲν οὖν ἀπείρατος κινδύνου πολιτικοῦ καταστὰς ἄπλους, ἐγὼ δὲ πολλοὺς συκοφαντῶν ὑπέμεινα πολέμους καὶ κινδύ- νους καὶ ῥήτορας κατ’ ἐμοῦ πνέοντας ἤνεγκα.

τὰ δὲ ζῷα πῶς δοκιμάζεται; τίς ἵππον ὠνεῖται μὴ πολλοὺς ἐλάσας δρόμους οὐκ ἐν ἱππασίμοις καὶ λείοις μόνον ἀλλὰ καὶ ἐν τοῖς ἀποκρότοις καὶ πρὸς τὰ σιμὰ καὶ κατὰ πρανοῦς; αὕτη γὰρ ἵππων κρίσις. τοὺς δὲ κομιδῆ πώλους ἄγοντες εἰς τὴν ἀγορὰν πλήθουσαν καὶ τοὺς θορύβους μέσους εἰ φοβεροὶ δοκιμάζετε. οὐκ ἤχθη Κέφαλος εἰς τὴν ἀγορὰν ἐπὶ πείρᾳ βίου οὐδ’ ἤκουσε θόρυβον δικαστηρίου, ἐγὼ δὲ πολλοὺς περὶ ἐμαυτοῦ δραμὼν δρόμους ἐνίκων ἅπαντας.

εἰ δὲ τὸ μὴ [*](2 Const. Man. chron. 5333 16 cf. t. IV 815, 18 R; I 504,17) [*](1 ἀριθμουμένων olim conieci | καθαρὸν scripsi auctore Hertlino καθαρὸς Ma 2 τι coni Gasda 3 εἰ delendum censet Hertlinus, in ἔτι mutandum Buecheler signum interro- gationis post παραδείγματα ponentes 5 ᾧ scripsi auctore Hertlino ὃ Ma 7 τῶν inserui cum Buechelero om Ma) [*](9 post δείκνυται enuntiationem affirmativam excidisse coni- cio cum Gasda 13 ἵππον scripsi cum Hertlino ἵππος Ma ἵππους Buecheler 15 ἀλλὰ καὶ ἐν scripsi cum Buechelero et Hertlino ἀλλ’ εἰ καὶ μὴ Ma)

ἔστη- σα κἀγὼ τρόπαια τῶν συκοφαντῶν ἐν ἅπασι τοῖς δι- καστηρίοις. πολλαχόθεν βαλλόμενος ἐγκλήμασιν ὧς ἀλη- θῶς αὐτὸς ὤφθην ἄτρωτος, ὧς οὔτε ὁ Αἴας, ᾧ σαυτὸν εἴκαζες, οὔτε ὁ Ἀχιλλεὺς | οὔτε ὁ Καινεὺς οὔτε εἴ [*](H. XII 219) τις ἄλλη <τραυμάτων> κρείττων γενέσθαι λέγεται φύσις. ὡς ἐγὼ συκοφάντου καὶ διὰ παντὸς ἰόντος φθόνου ἐστράτευμαι πάντα νικῶν. μέγα φρονεῖς, εἰ μὴ τέ- τρωσαι· τίς γὰρ ἐπὶ σὲ συκοφάντης ἀφῆκεν ἔγκλημα; ἄγε καὶ ἀθλητὰς εἰς τὸ πρυτανεῖον τοὺς οὐκ ἀποδύν- τας εἰς στάδιόν ποτε, καὶ τίς ἀνέξεται; ποῖος Γλαῦκος [*](1 cf. t. II 180, 14; V 216, 12. Arist. rep. Ath. 21, 2 5 cf. p. 144, 9 | Dem. p. 383, 5 7 Xen. Hell. II 4, 2. Corn. Nep. Thras. 2,1 cum nota Nipperdeii. Aristid. t. I 271,12; 822, 8 D) [*](10 cf. p. 125,24 11 Themist. or. 23 p. 284 a. Apostol. prov. IV 19 16 cf. t. 1 145, 3. Arist. Ach. 627) [*](1 προκρίνει scripsi auctore Buechelero προκρίνεις Ma | πεφυλοκρινημένου scripsi cum Buechelero πεφυλλοκρινημένου Ma πεφιλοκρινημένου Gasda | στεφάνου pro glossemate habet Gasda 2 ἂν ἔστησεν scripsi cum Buechelero ἀνέστησεν Ma) [*](3 καὶ cancellandum censet Gasda 4 ὁ ante Θεμιστοκλῆς Ma delevi cum Hertlino 10 post ἄτρωτος comm aposui, colon Ma 11 ὁ(1) inserui om Ma | οὔτε(3) scripsi οὐδὲ Ma 12 τραυμάτων inserui om Ma | τοῦ θνητοῦ Hertlein 13 τοῦ post καὶ Ma delevi καίτοι Radermacher Philol. LVII 227 14 ἐστράτευμαι πάντα νικῶν scripsi coll. p. 182, 5 ἐστράτευτε τὰ δανικἀ Ma ἐστρατευμένος νενίκηκα olim scripsi ἐστράτευται παντονίκης Buecheler ἐστράτευται. τάλαν, ἢ καὶ Radermacher) [*](17 ὁποῖος Gasda membrum quale: omnes tamen probabunt, si adduxeris tales excidisse coniciens)

στάδια τῆς ἀρετῆς τῆς ἐμῆς τὰ δικαστήρια, Ἑλλανοδίκαι δὲ τούτων τῶν Ὀλυμπίων ὑμεῖς, καὶ γὰρ τούτοις τοῖς ἀθληταῖς κάθην- ται δικασταί. τοῦ νικῶντος ὁ στέφανος, οὐχ ὅστις ἀνα- γώνιστος. ἐμὲ εἰς τὸ πρυτανεῖον ὁ νόμος καλεῖ δι- καιότερον ἢ τοὺς Ὀλυμπιάδα καὶ Πυθιάδα νίκην ἀνῃ- ρημένους. οἱ μὲν γὰρ μόνον εἰς δόξαν συναίρονται τῇ πατρίδι, τἀμὰ δὲ κηρύγμάτα ψηφίς μάτα χρηστὰ καὶ νόμοι συμφέροντες, πόροι χρημάτων, ἀπόστολοι, νῖκαι. πόσους ἡ πόλις αὕτη στεφάνους ἐκ τῶν ἐμῶν πολι- τευμάτων ἠνέγκατο. οἱ δεῖνες σωθέντες, οἶ δεῖνες ἐλευθερωθέντες διὰ τὴν ἐμὴν προπέτειαν, ὧς Κε- φάλῳ δοκεῖ.

οὐχ οἱ δειλοὶ καὶ τρέμοντες καὶ λαγὼ βίον ὡς ἀληθῶς ζῶντες τὰ τρόπαια ἱστᾶσιν οὐδὲ τὰ κοινὰ ὀρθοῦσιν οὐδὲ δωρεῶν τυγχάνουσι, καὶ ταῦτα ἐν Ἀθήναις. εἰ μὲν γὰρ Φλιασίοις ἢ Με- γαρεῦσι συνεβούλευον, αὐτός τε οὐδὲν ἂν ἐτόλμων μέγα καὶ τοὺς πολίτας τῇ τύχῃ τὴν γνώμην μετρεῖν ἠξίουν, Ἀθηναίων δέ τις ἀξιωθεὶς προστατεῖν ἐπὶ [*](1 Dem. p. 331, 2. Luc. pro imag. § 19; Her. § 8 | Lib. t. IV 292, 15 R. Paus. VI 10, 1; 5, 1 2 Paus. VI 10, 1 8 Plat. leg. XII p. 845 C 9 Plat. leg. VII p. 807 C 10 cf. t. V 220, 1) [*](11 cf. p. 122, 6 15 cf. p. 118, 1 17 cf. p. 119, 11) [*](1 ὀ(1) inserui om Ma | σκοτισαῖος Ma sed ι(1) in ὒ corr m 2 | οὐ et 3 καθεστᾶσιν; Buecheler 2 ὠνημένοι Ma | χαλκοῖ ἑστᾶσιν; scripsi καθεστᾶσιν. Ma 10 μόνον scripsi ὅσον Ma 12 νόμοι συμφέροντες scripsi coll. t. II 301,2. Dem. p. 328, 20 νόμοις συμφέροντα Ma sed ὄντα incertum | πόροι scripsi coll t. IV 246,5 R. Dem. p. 328,19 ’π’ cum quatuor litteris quae ne sulfurato quidem liquore adhibito effulserunt 18 τυγχά- νουσιν Ma 22 προστατεῖν scripsi coll p. 173,4 προστάτης Ma)

ἀλλὰ τί πράξει; ὧς Κέφαλος, εὐλαβηθήσεται τοὺς βασκάνους καὶ τῶν αἰτιῶν τὰς σκιὰς φοβηθήσεται; μιμήσεται τὴν σὴν ἄνανδρον πολιτείαν; οὐκ ἐγώ. περὶ πρωτείων ἀεὶ πολι- τεύομαι. <ὑπὲρ> δόξης <καὶ> ἡγεμονίας οὐδένα κίνδυνον ἐξίσταμαι. διὰ τοῦτ’ ἀεὶ κρίνομαι, οὐ ζητῶ γὰρ ὅ τι λεχθὲν οὐχ ἕξεὰ κατηγορίαν, ἀλλ’ ὅ τι πᾶσαν αὐξήσει τὴν πόλιν καὶ ποιήσει φθονεῖσθαι τὸν μὲν δῆμον παρὰ τοῖς Ἕλλησι, παρὰ δὲ ὑμῖν ἐμέ, οὐ πρὸς ἐμαυτὸν σκοπῶν τὰ λεκτέα καὶ τὰ μή, πρὸς δὲ τὸ κοινὸν τῶν Ἀθηναίων ἀξίωμα.

τοῦτο μέτρον εἶναι χρὴ τῶν πολιτευμάτων, καὶ τὸν αὐτὸν τρόπον ὅνπερ οἶ τῶν δραμάτων ὑποκριταὶ συναρμόττονται τοῖς προσώποις καὶ στρατηγὸς καὶ τύραννός τις ἐξαίφνης ἐγένετο, οὕτω καὶ τὸν δημαγωγὸν τὸ τοῦ δήμου πρόσωπον φέρειν δεῖ πρὸς τὸ χρῆσθαι τῇ φωνῇ. ποῖός τις οὖν ὁ δῆμος οὗ τἀς ῥήσεις δεδιδάγμεθα; οὐκ εὐλαβὴς οὐδὲ ἄτολμος οὐδ’ ὅθεν μηδεὶς κίνδυνος ἐπιστήσεται, τούτοις ἐπιχειρῶν. εἰ γάρ, ὡς σὺ παρὰ τούτοις, οὕτως [*](1 cf. t. IV 245, 29 R 2 Thuc. II s 16; III 57,2 3 p. 217, 14 10 Dem. p. 460, 1; 617, 15 11 cf. p. 142, 19 sq.) [*](1 ἀναβαίνων scripsi διαβαίνων Ma 2 πλὴν Ma sed ἢν in εἰν corr m 2 3 Κίμων scripsi τίμων Ma | οὐ cancellavi | προῆγεν scripsi cum Buechelero et Hertlino προσῆγεν Ma) [*](10 ὑπέρ et καὶ inserui coll Dem. 1. 1. om Ma 11 ζητῶ scripsi ζηλῶ Ma 11 et 12 ὅ τι scripsi ὅτι Πα 16 μέτρον scripsi μέτριον Ma)

πᾶσα γῆ καὶ θάλαττα τοῦ δήμου τὰ δικαστήρια, ἐν οἶς βασιλεῖ μὲν τῶν Περσῶν περὶ τῆς Ἑλλάδος, ὕστερον δὲ καὶ τῆς Ἀσίας ἐδικάζετο, Λακεδαιμονίοις δὲ καὶ τὰ τελευταῖα Θηβαίοις περὶ τῆς ἡγεμονίας. τί- νᾶς ἀντιδίκους οὐκ ἐπεσπάσατο μηδεμίαν κατηγορίαν ἄλογον εὐλαβηθείς; καὶ γὰρ ὁμοίως ἐμοὶ κέκριται πολλάκις ἐν Λακεδαίμονι Κορινθίων κατηγορούντων. ἐν τοῖς Ἕλλησι πᾶσι πάλιν Θηβαίων συκοφαντούντων ἠνέχθη καὶ περὶ τῶν Ἀθηναίων τῆς πόλεως> ψῆφος περὶ ἐμοῦ, καὶ διαφυγοῦσα τὰς αἰτίας τὰς τιμὰς ἀπη- νέγκατο, τὴν αὐτονομίαν, τὰ τείχη, τὴν θάλατταν. καὶ γὰρ τῆς πολεμικῆς δυνάμεως οὐ τὴν πεζικὴν εἴλετο, ᾗ πλέον ὑπάρχει τὸ βέβαιον εἰς ἀσφάλειαν, ἀλλὰ τοὺς ἐν τῇ θαλάττῃ κινδύνους, ὡς τῶν μειζόνων ἐν τῷ κατ- ὀρθοῦν ἀγαθῶν αἰτίους. ὤνιοι γὰρ τῶν κινδύνων εἰσὶν αἱ τιμαὶ καὶ ἀνδρὶ καὶ δήμῳ. [*](H. XII 221)

| Τοιαύτης οὖν πόλεως ἐγὼ προεστηκὼς οὐκ ἂν μιμησαίμην τὸ κοινὸν δραστήριον, τὰ δὲ σὰ μελλή- [*](4 Thuc. 1 141, 2 12 cf. p. 1 sq. 13 Xen. Hell. II 2,19 14 cf. p. 222, 9; t. II 504,1; t. IV 825, 32; 826, 13 R 23 Thuc. H 63) [*](1 οὐκ scripsi οὐδ’ Ma 2 ἦν τῶν scripsi ἢστῶν Ma sed σ’ ex ’ν corr m 2 3 εἴργετο scripsi ἤγετο Ma 4 ἀν- αιρούμενος scripsi auctore Hertlino αἱρούμενος Ma | πολέμους scripsi coll Thuc. 1. 1. πόνους Ma 9 τὰ τελευταῖα Θηβαίοις post ἡγεμονίας Ma transposui 14 Ἀθηνῶν Buecheler „ad hanc πόλιν referri videtur διαφυγοῦσα, quae structura fit κατὰ σύνεσιν, alioqui adiciendum ἡ πόλισ post αἰτίας“ | τῆς πόλεως inserui coll ιι. 11. 23 μιμησαίμην scripsi auctore Hertlino Ma | δραστήριον scripsi coll Thuc. 1. 1. δικαστήριον Ma)

εἰ δὲ βούλει καὶ τὴν ἀσφάλειαν σκοπεῖν ἐν αὐτοῖς τοῖς κινδύνοις, ὅρα, τίς ἢ πόλεμος οὐκ ἀναγ- καῖος ἠλέγχθη μοι πεπολιτευμένος ἢ στόλος ἄκαιρος ἢ νόμος ἄχρηστος; οὔ φασιν οἱ τὰς ἐμὰς γνώμας ἐπι- ψηφίσαντες.

67. Εἰ δὲ μηδὲν ἁμαρτὼν ἐν αἰτίαις ἐγενόμην, ἐκρίθησαν καὶ θεοί, Ἄρης ἐπὶ Ἁλιρροθίῳ καὶ τὴν νίκην οὐκ ὀνειδίζεται, Εὐμενίδες δὲ καὶ τὴν ἧτταν ἠνέγκαντο ὐπ’ ἀνδρὸς θεαὶ καὶ ὑπ’ Ὀρέστου νενικη- μέναι. πόσας Ἡρακλῆς ἀνδρίας ὑπέσχε κρίσεις δικά- ζοντος Εὐρυσθέως· εἰ δὲ μὴ τοὺς πολλοὺς κινδύνους ἤνυσεν, οὐκ ἂν τὸ τῆς ἀθανασίας ἆθλον ἠνέγκατο. οὐκ ἂν θεὸς ἦν ὁ Διόνυσος μὴ κριθεὶς τῷ πατρῴῳ πυρί. ἀλλ’ οὐδ’ αὐτὸς ἄκριτος βασιλεύει τῶν ὅλων ὁ Ζεύς, πρὸς Τιτᾶνας δὲ διεκρίθη καὶ Γίγαντας. 00 Πο- [*](1 cf.p.144,15. Plut Nic. 21 11 Aristoph. or. apud Theopom- pum Philipp. XXVII fr. 159 ed. Grenfell et Hunt 12 Aeschin. fals. leg. p. 36,27; Ctes. p. 71,41 15 cf. t. V 418 sq. 17 cf. p. 134, 10 20 cf. t. V 145, 18 21 Eur. Bacch. 8) [*](4 signum interrogationis posui cum Gasda om Ma | ἂν inserui om Πα 6 ψόφον scripsi ψῆφον Ma | ἁ scripsi ὃ Ma 11 μὴ post μοι Ma delevi | ἄκαιρος scripsi ἀκέραιος Ma 12 οὐ scripsi οὐ Ma 17 καὶ delendum censet Gasda) [*](18 κρίσεις in marg Ma 2 21 πατρῴῳ scripsi πρώτω Ma) [*](22 οὐδ’ inserui auctore Hertlino om Ma 23 διεκρίθη scripsi διακρίθη Ma)

68. Σεμνύνομαι δὲ κἀγὼ μετ’ Ἄρην κρινόμενος, μετ’ Εὐμενίδας οὐχ ἡττώμενος, μεθ’ Ἡρακλέα δοκιμα- ζόμενος, μετὰ τὸν Δία, μετὰ τὴν Ἀθηνᾶν. ἐν τοῖς Κεκροπίδαις ἕπεταί μοι τὸ ἀνάδημα τοῦ θαλλοῦ τῷ πάντα νικῶντι, τὸ νικητήριον τῆς θεοῦ.

Sequuntur septem declamationes Philippicae.

Quarum agmen ducat