Declamatio 1

Libanius

Libanius, Declamatio 1, Libanii Opera, Vol V, Declamationes I-XII, Teubner, Foerster, 1909

ποῦ [*](R ΙΙΙ 21) τοίνυν ὁ τυραννοδιδάσκαλος; ἐπίδειξον. ἄγων τοὺς νέους ἧκε παρὰ τὸν Δρακοντίδην καὶ Χαρικλέα καὶ Μηλόβιον καὶ τοὺς ἄλλους καὶ παράδειγμα βίου καλ- λίστου τούτους ἐκέλευσεν ἡγεῖσθαι, καὶ τῶν μὲν ἐδεήθη μεταπέμπεσθαι τοὺς νεανίσκους, τοῖς δὲ παρῄνεσεν εἰς ἐκείνους βλέπειν καὶ σκοπεῖν ὅπως διαδέξονται τὴν τυραννίδα;

καὶ τούτων ἂν ἐπιδείξῃ <τι> τήερον [*](2 Xen. comm. Ι 2, 32 sq.; IV 4, 2. Plat. apol. p. 32 D 3 cf. p. 99, 6; 123 not. 1 6 Plat. Theaet. p. 169 E. Dem, p. 700,16; 732,10 8 Plat. Theag. p. 125 A 9 sq. Xen. Hell. II 3, 2 14 cf. p. 20, 15) [*](1 ἐπαινέτης reposui e libris cum Rog ἐπαινετῆς Mor Re) [*](2 κατηγόρει scripsi auctore Re cum Rog κατηγορεῖ libri Mor Re | ἐκείνοις πραγμάτων Ma 3 σιγῆς scripsi auctore Cobeto Mnem. III 147 cum Rog τιμῆς libri Mor Re τῆς ἐσχάτης τιμωρίας coni Re ποινῆς lacobs Lect 195 Not 20 τι- μήματος Gasda 4 ἂν inserui auctore Sinteni ante ἄνθρω- πος ante τὴν auctore Gasda Rog om libri Mor Re 5 κατα- σκευάζοι scripsi auctore Re cum Rog κατασκευάζων libri κατασκευάζει Mor Re | δ’ Rog 6 ἄχθοιτο] εὔχοιτο Ma | καὶ εὔχοιτο scripsi auctore Cobeto om libri καὶ τέρποιτο edd quo servato ἐλπίζων ante τὸν inserendum coni Gomperzius Krit. Beitr. VII (Rel. acad. Vind. 1900 t. CXLIII) 13 7 ποῦ scripsi e MaAthUB cum Rog πῶς Va Mor Re 8 τύραννος δι- δάσκαλος Ma signum interrogationis post τυραννοδιδάσκαλος posui ex Ath, colon Β, comma reliqui libri Mor Re nullum signum Rog | ἐπιδείξων Ma 9 Περικλέα e Par 3017 Rog) [*](10 καὶ ante καλλίστου Ath 13 διαδέξονται scripsi cum Rog διαδέξωνται libri Mor Re 14 καὶ τούτων reposui e MaU VaB τοῦτον Ath Mor Re qui τοιοῦτον coni τοῦτο Sintenis)

48
Ἄνυτος, δίκαιός ἐστι κατήγορος <καὶ> κήδεται τῆς πόλεως, εἰ καὶ βραδέως. εἰ δ’ ἀπὸ μὲν καιρῶν ἱκανῶν δεῖξαι φύσιν τυραννικὴν οὐκ ἂν δύναιτο τὸν ἄνθρω- πον ἐλέγχειν, αἰτίας δὲ συναγαγὼν οὐκ οὔσας παρο- ξύνει τοὺς ὀμωμοκότας, μὴ λανθανέτω μετὰ Σωκρά- τοὺς ἀδικῶν οὓς ἐπιορκεῖν ἀναγκάζει.

62. Τί οὖν ἐστι δι’ ὃ γράψασθαι τετόλμηκε καὶ οὕτω τεθαρρηκότως τηλικαύτην αἰτίαν ἐπήνεγκεν; Ἡσι- όδου, φησίν, ἔπη] καὶ Θεόγνιδος καὶ Ὁμήρου καὶ τῶν Πινδάρου μελῶν, τοὺς δὲ ποιητὰς τού- τούτους καὶ δόξης καὶ τιμῶν τετυχηκέναι παρά τε τοῖς ἄλλοις καὶ ἡμῖν, τούτων, φησί, τῶν ἀνδρῶν ἐπιλαμβάνεται καὶ τῶν εἰρημένων οὐκ ὀλίγα δείκνυσι πονηρῶς ἔχοντα.

πρᾶγμα ποιῶν, Ἄνυτε, πολλῆς ἐξουσίας, ἐπεὶ καὶ ἐμοὶ καὶ σοὶ καὶ τοῖς πολίταις ἅπασι καὶ τοῖς ξένοις καὶ νέοις καὶ πρε- [*](8 sq. cf. p. 3 et Xen. comm. I 2, 56 sq.) τοῦτ’ [*](Cobet τοῦτό γ’ lacobs Not 21 τούτων auctore Gasda Rog | τι inserui auctore Gasda cum Rog om libri Mor Re 1 καὶ inserui auctore lacobsio Not 21 cum Rog om libri Mor Re 4 „malim παροξύνειέ“ Re cui oblocuti sunt lacobs Add 146 et Gasda 5 ὀμωμοκότας libri sed ‘in’ corr Ma 2 6 ἀναγκάζει reposui ex AthUVaB auctore Cobeto cum Rog ἀναγκάζεται Ma Mor Re 7 διὸ Ath 8 οὕτω scripsi e Ma UVaB cum Rog οὕτως Ath Mor Re 9 ἔπη cancellavi ut ortum ex antecedenti ἐπήνεγκεν auctore Hefermehlio post ἔπη aliquid deesse suspicatus est Re, negavit lacobsius Not 21 anacolutbiam statuens 11 τετυχηκέναι Ma sed τετυχη in ras m2 12 ὑμῖν AthUVaB Rog | τούτων, φησί scripsi φησι τού- των libri edd 13 καὶ inserui e libris auctore Morello cum Rog om Mor Re | τῶν < ὑπ᾿ αὐτῶν vel αὐτοῖς> εἰρημένων coni Re 14 δεικνὺς coni lacobs Add 133 Lect 195 Not 21 et Sintenis | πράγματα AthVa πρᾶγμα cum ras 2 litt U 15 ἐπεὶ inserui e libris cum Rog om Mor Re qui καὶ γὰρ ἐμοὶ coni)

49
σβυτἐροις καὶ τῷ βουλομένῳ δέδοται παρὰ τῶν νόμων κατὰ τὸ παριστάμενον μνησθῆναι τῶν ποιητῶν. ὁ μὲν ἐπῄνεσεν, ὁ δὲ οὐκ ἠβουλήθη. κρίνεται δὲ οὐδέτερος, οὐδ’ εἰ τῆς ἀληθείας ἑκάτερος ἀποτυγχάνρι. ὥσπερ γὰρ τοῖς ἄγαλμα θεωμένοις ἔξεστι τοῖς μὲν θαυμάσαι, τοῖς δὲ οὔ, καὶ μέμψασθαί | τι τῶν μερῶν, εἰ δὲ βού- [*](R III 22) λοιτό τις, καὶ τὸ πᾶν, οὕτω καὶ περὶ τῶν ποιημάτων καὶ τῶν καταλογάδην συγγραμμάτων οἱ μὲν τὴν ἀμείνω ψῆφον, οἱ δὲ τὴν ἑτέραν φέρουσι. καί, νὴ Δία γε, τὸν αὐτὸν ἂν εὕροις ἃ τήμερον ᾠήθη χρηστὰ μετὰ ταῦτα ὕστερον ἄλλης ἀξιοῦντα δόξης. τὸ γὰρ πολλάκις ἐξετα- σθὲν μᾶλλον ἔδειξε τῷ βασανίζοντι τὴν φύσιν. κἂν ἄγῃ τις εἰς δικαστήριον δώσοντα δίκην τὸν ἃ πρὶν ἐπῄ- νεσε ψέγοντα, γέλως ἂν εἴη.

64. Ἀλλὰ πῶς δεῖ ποιεῖν; βοηθεῖν λόγῳ τοῖς ἐγ- καλουμένοις ἀπ’ αὐτῆς τῆς περὶ τῶν ἐπῶν φιλονεικίας [*](2 Luc. Char. 13 8 Isocr. p. 16 B) [*](1 δέδοκται Ma | κατὰ τὸν νόμον e Par. 3017 Rog 2 κατὰ] καὶ Ath | κατὰ τὸ in ras Ma2 | καὶ ὁ inse- rendum coni lacobs Not 22 3 ἐβουλήθη UVaB 4 ἀποτυγ- χάνοι reposui e libris ἀποτυγχάνει edd ἀποτυγχάνῃ coni Re) [*](5 τοῖς (1) reposui e MaUVaB auctore lacobsio Not 22 cum Rog τὸ Ath Mor Re τι coni Sintenis 7 τι UVaB | περὶ scripsi ἐπὶ libri edd 8 συγγραμμάτων οἱ scripsi cum Rog συγγραμμάτων οἱ libri Mor Re 10 ἂν inserui auctore la- cobsio Add 16 Lect 196 Not 22 cum Rog post αὐτὸν, post εὕροις Sintenis | εὕροις reposui e Ma auctoribus lacobsio et Sinteni cum Rog εὕρῃς Αἶα Mor Re om UVaB | μεταταῦτα Β) [*](12 τὴν φύσιν τῷ βασανίζοντι UVaB 13 τὸν δώσοντα Ath) [*](14 γέλως reposui e libris auctore Re cum Rog γέλωτος Mor Re qui etiam γέλωτος ἄξιος coni γελαστὸς lacobs Add 16 Lect 196, καταγέλαστος vel γελοῖος Not 22 γελῷος Gasda 15 signum interrogationis inserui cum Rog, colon Β om reli- qui libri Mor Re 16 ἀπ᾿ scripsi auctore Re cum Rog ἐπ libri Mor Re | τῆς περὶ om Ma Ι τὰ ἔπη coni Re | φιλονεικίας reposui e libris φιλοτιμίας edd LIBANIUS ed. Foerster. V. 4)

50
καὶ τὸν ἐπιτιμῶντα μωραίνοντα ἐλέγχειν. αὕτη γὰρ ἱκανὴ τοῖς φιλοσοφοῦσι δίκη, τὸ δὲ κρίνειν καὶ τίμημα θάνατον ἐπάγειν ἐπ’ ἄλλοις τέτακται. γνοίητε δ’ ἂν ἐκείνως μᾶλλον τὴν ἀτοπίαν.

ἠγωνίσατό ποτε Ὁμήρῳ Ἡσίοδος καὶ τοῦτο αὐτὸς Ἡσίοδος ἐν ἐπιγράμ- ματι διδάσκει φιλοτιμούμενος καὶ λέγων νενικηκέναι τὸν Ὅμηρον. οὐκοῦν εἰ μὲν ἀπάσαις Ἡσίοδος ἐνίκα, πάντες δήπου ληρεῖν ἡγοῦντο τὸν Ὅμηρον· εἰ δ’ οἱ μὲν τοῦτον ἡγοῦντο βελτίω, παρὰ δὲ τοῖς πλείοσιν εὐδοκίμει τὰ τοῦ Ἡσιόδου, τῶν οὐκ ἐπαινούντων ἐκά- τερος ἐτετυχήκει καὶ δῆλον ὧς τοῦ συλλόγου διαλυ- θέντος οἱ μὲν τούτῳ θέμενοι τὸν Ἡσίοδον ἐκάκιζον, οἱ δὲ ἐκείνῳ τοῦτον. αὐτοῖς γὰρ οὕτω γε ἐβοήθουν ἄν.

εἶπεν οὖν τις τῶν τὰς ἱστορίας συντεθεικό- τῶν, ὅτι δίκην τις ἔδωκεν ἐν Χαλκίδι διὰ τὸν Ἡσιόδου ψόγον ἢ τὸν Ὁμήρου; οὐδείς. πῶς οὖν οὐ δεινὸν τοῖς μὲν πάλαι τῶν ποιητῶν αὐτῶν λεγόντων ἀκηκοόσιν [*](5 Cert. Hes. et Hom. 205 p. 444 ed. Rzach 12 cf. ad t. II 272. 14) [*](1 αὕτη reposui e libris auctoribus lacobsio Lect 196 Not 22 et Sinteni αὐτὴ Mor Re αὑτὴ Rog 2 καὶ om Ma 3 θάνατον ἐπάγειν scripsi ex AthUVaB ἐπάγειν θάνατον Ma edd | γνοίητε reposui e libris auctore Re cum Rog γένοιτο Mor Re | δ’ scripsi e libris cum Rog δὲ Mor Re 5 καὶ — Ἡσίοδος om Ma | ἐπιγράμμασι Β 7 οὐκοῦν scripsi e MaU VaB cum Rog οὐκ οὖν Ath Mor Re 8 ἡγοῦντο scripsi e Β auctoribus Sinteni Gasda Cobeto cum Rog ἡγοῖντο MaAthUVa Mor Re 10 εὐδοκίμει reposui e MaUVaB auctore Re cum Rog εὐδοκιμεῖ Ath Mor Re 14 τις scripsi e MaB cum Rog τίς AthUVa Mor Re 15 τις scripsi e Β cum Rog τίς reli- qui libri Mor Re 16 ὅμηρον AthUVaB 17 ἀκηκοόσιν scripsi e Par 3017 auctoribus lacobsio Lect 196 Not 22 et Cobeta cum Rog ἀκηκοότων reliqui libri Mor Re)

51
ἐξεῖναί τι καὶ ἐπιτιμῆσαι, τῶν δ’ ὕστερον τοὺς οὐ χρηστόν <τι> παρ’ ἐκείνοις ὁρῶντας ἢ σιγᾶν ἢ ἀπολω- λέναι;

Σοφοκλῆς | δέ, ὦ πρὸς Δῖός, καὶ Εὐρι- [*](R ΙΙΙ 23) πίδης καὶ Αἰσχύλος ἆρά σοι δοκοῦσιν οὐκ ἂν εἰκότως ἐν σοφοῖς ἀριθμεῖσθαι; καὶ τίς οὐκ ἂν συνεύξαιτο τοῖς αὐτοῦ παισὶ τὸ φανῆναι τοῖς Ἕλλησιν ἐν Διο- νυσίοις; οὐδεὶς οὖν τῶν τεθεαμένων ἀπελθὼν ἐπελά- βετο τῶν ἰαμβείων; οἱ δὲ καὶ λεγομένων ἔτι μυρίοι· καὶ μέλει γε αὐτοῖς οὐδέν, εἰ δήξονται τοὺς ποιητάς. ἡ δέ γε κωμῳδία τὸ πλεῖστον τῆς ἡδονῆς ἐκ τοῦ κακῶς λέγειν τἀς τραγῳδίας εἰσφέρεται.

εἶτ’ ἂν μὲν Ἀθηναίων τοὺς δοκοῦντας παιδείᾳ διαφέρειν φῇ τις ἐν οἶς ποιοῦσιν ἁμαρτάνειν, ἀνεύθυνος· ἂν δ’ Ἀθη- ναίων τις πρὸς τοὺς πρεσβυτέρους ταὐτὸ τοῦτο ποιῇ, κριθήσεται; καὶ Σωκράτην μὲν ἐξῆν Ἀριστοφάνει κω- μῳδεῖν καὶ πᾶς ὁ μετὰ ταῦτα χρόνος ἕξει τὰ σκώμ- [*](3 Dem. p. 854, 7 15 Plat. apol. p. 19 B sq.) [*](1 τῶν] τοὺς Ma τοῖς UVaB | οὐ χρηστόν] ἄχρηστόν lacobs Add 133 Lect 196 App Pors 321 Not 22 2 τι inserui aucto- ribus Re et lacobsio cum Rog om libri Mor Re 4 δοκοῦσιν reposui e libris cum Rog δοκοῦσι Mor Re | ἂν del Sintenis 5 ἂν inserui e MaAthUB auctoribus Re et Sinteni cum Rog om Ath Mor Re | εὔξαιτο lacobs Add 358 Lect 196 Not 23 Anth Pal III 84 at cf t. IV 470, 5 6 αὑτοῦ scripsi cum Rog αὐτοῦ libri Mor Re | τὸ φανῆναι scripsi e MaVaB cum Rog τῷ φανῆναι AthU Mor Re qui οὕτω σοφούς φανῆναι coni οὕτω φανῆναι lacobs Add 358 Not 23 Anth Pal III 84 τοιούτους φανῆναι Lect 196 ἴσους φανῆναι olim conieci Mus. Rhen. XXXII 96 στεφανωθῆναι Sintenis 8 μυρίοι scripsi ex UB cum Rog coll t. III 285, 6 μύριοι AthVa Mor Re μυρίων Ma 9 μέλει scripsi e Ma auctore Re cum Rog μέλλει AthU sed in hoc prius λ eras, Va Mor Re μέλλοι Β 12 et 14 τίς Β 15 Ἀριστοφάνει reposui ex UVaB auctore Re cum Rog ἀριστοφάνη Ma sed ἡ paene evanuit ἀριστοφάνη Ath Mor Re 16 μεταταῦτα Β 4*)

52
μάτα, γέγραπται γάρ, καὶ ὁ τὰ γεγραμμένα ἐξαλείψων οὐκ ἔσται· Σωκράτει δὲ οὐ δώσομεν ἐλέγχειν Ὅμηρον ἤ τινα ποιητὴν ἕτερον καὶ ταῦτα οὐ φυλαττομένων βιβλίῳ καὶ γραφῇ τῶν ἐλέγχων; εἰ γὰρ ἐκεῖνα νόμῳ Διονυσίων γεγένηται, καὶ ταῦτα κοινῷ νόμῳ τῶν ἀν- θρώπων εἴρηται, καθ’ ὅν ποιητῶν καὶ λογογράφων δοκιμαστής ἐστι τῶν ἐντυγχανόντων ἕκαστος.

οὕτως ἐπιλαμβάνεται Πινδάρου Σωκράτης, ὧς σὺ Σωκράτους, μᾶλλον δὲ οὐχ οὕτως. ὁ μὲν γὰρ δικαίως, σὺ δὲ ἀδί- κως, καὶ ὁ μὲν βλάπτοντος, σὺ δὲ ὠφελοῦντος, ἀλλὰ [*](RΙΙΙ 24) τό γε <πρᾶγμα> γε < πρᾶγμα><πρᾶγμα> τῆς | αὐτῆς ἐξουσίας. οὐκ ἄνισον αὐτὸν μὲν ἀξιοῦν ψέγειν τῶν πολιτῶν τοὺς λόγους, τῶν δὲ πολιτῶν μηδενὶ τὰ τῶν ἄλλων ἐπι- τρέπειν εἰς ἐξέτασιν ἄγειν, ὥσπερ νόμῳ φύσεως ἠναγ- κασμένον τοὺς μὲν ἐκ Βοιωτίας ἢ οὐκ οἶδ’ ὁπόθεν σοφίᾳ διαφέρειν, τοὺς δὲ τῆς Ἀθηνᾶς τροφίμους ἀμα- θίᾳ συνοικεῖν; καίτοι τοὐναντίον ἐδόκει τὸν ἔμπρο- σθεν χρόνον. σὺ δὲ οὐκ ἐᾷς.

καὶ μὴν εἰ τὸ τῶν ἐπῶν κατηγορεῖν ἔν τι τῶν ἀδικημάτων, <ἦν> ἦν ἀν’ καὶ περὶ τούτου νόμος, ὥσπερ ἀμέλει καὶ περὶ [*](6 Thuc. Ι 21) [*](1 γάρ reposui e MaUVaB auctore Re cum Rog δὲ Ath Mor Re | τὰ γεγραμμένα scripsi τὸ δρᾶμα UVa τὸ δρᾶμα AthB τὸ πρᾶγμα Ma Mor Re τὸ γράμμα e Par 3017 Rog | ἐξα- λείψων Bcripsi auctore Cobeto cum Rog ἐξαλείφων libri Mor Re 9 δ’ bis Rog | οὕτως reposui e libris οὕτω edd | σὺ δὲ in ras Ma2 11 πρᾶγμα inserui om libri edd sed „aut ἀλλὰ τό γε ἔργον τῆς αὐτῆς ἐξουσίας aut τό γε τῆς ἐξουσίας ταὐτὸ“ Re ἀλλ’ ἀπό γε τῆς αὐτῆς ἐξουσίας auctore lacobsio Not 23 Rog | οὖν om UVaB 15 ἢ τοὺς Ath | οὖν ante ἐκ Mor del Re 17 καίτοι] οὐ Ath 18 δ’ Rog | ἐᾷς; Ma 19 ἦν inserui auctore lacobsio Not 24 cum Rog om libri Mor Re 20 τουτονὶ ἁ sed post ὁ (2) ras, VaB | μῶμος Ath ἁ sed in hoc in νόμος corr, VaB | παρὰ Ath)

53
τῶν ἄλλων ἀδικημάτων, οἷον ὁ μέν τις λέγει μὴ δω- ροδοκεῖν, ὁ δὲ μὴ τύπτειν, ὁ δὲ μὴ λωποδυτεῖν. καὶ τῶν ἄλλων ὅπως ἀπεχώμεθα, γέγραπται τιμωρία καθ’ ἑκάστων· ἀλλ’ οὐκ ἐὰν ἐπιλαμβάνηταί τις τῶν παλαιῶν ποιητῶν, ἀποθνησκέτω τῶν νόμων οὐδαμοῦ γέγραπται. ἀλλ’ οὐδὲ ἐν τοῖς ψηφίσμασιν ἐν οἷς ἐτιμῶντο ταύτην ἔλαβον τὴν δωρεὰν εὐφημεῖν ἅπαντας Ἀθηναίους περὶ τῶν ἐκείνοις γεγραμμένων ἀπάντων. τί τοίνυν ὁ κρινόμενος παραβὰς ἠδίκηκεν, εἰ μήτε ἐν νόμῳ κεκώλυται δεικνύναι τι τῶν Ἡσιόδου βλαβερὸν μήτε ψήφισμα θάνατον ἀπειλεῖ τῷ μή γε πανταχοῦ τὰ βέλτιστα τὸν Πίνδαρον εἰρηκέναι λέγοντι·

καίτοι τὼ δύο τούτω ποιητά, τόν τε Ἡσίοδον καὶ τὸν Ὅμηρον λέγω, πρεσβυτέρους εἶναι συμβαίνει τοῦ Σόλωνος. εἴ γ’ οὖν ἡγεῖτο δεινὸν ὁ Σόλων εἶναί τινα κατὰ τῶν ἐπῶν ἐξουσίαν τῷ βουλομένῳ, πάντως ἂν ἔθηκε νόμον εἴργοντα τοὺς Ἀθηναίους τῆς βασάνου τῶν ἐπῶν, εἰ δὲ μὴ | Σόλων, ἕτερος ἄν, ὡς περὶ [*](R ΙΙΙ 25) τῶν ὀνομάτων Ἁρμοδίου καὶ Ἀριστογείτονος ἔδοξεν [*](19 Herod. Att. apud Gell. IX 2, 10 cf. Lambertz, Die griech. Sklavennamen Ι (Vindob. 1907) p. 23 sq.) [*](4 ἑκάστων scripsi ἕκαστον libri Mor Re qui „aut ἑκάστου aut ἑκάστων“ coni ἑκάστου Rog 6 οὐδ’ Ma Rog 8 ἂπαν- τας scripsi auctore lacobsio Not 24 cum Rog δὲ πάντας libri Mor Re δὴ πάντας Sintenis 10 ἐν delendum censet Sin- tenis contra usum Libanii | τί MaB 11 γε AthU Re delen- dum censet Sintenis τε MaVaB Mor 12 πανταχοῦ scripsi e MaUVaB cum Rog πανταχῆ Ath Mor Re 13 δύο scripsi ex UB cum Rog δύω MaAthVa Mor Re 15 γοῦν MaAthB δ’ οὖν Sintenis | εἷναι — 18 Σόλων in marg Ma 2 17 εἴρ- γοντα scripsi εἴργων libri εἴργοντ’ edd | τοὺς inserui e Ma om reliqui libri edd | τῆς scripsi ex UB cum Rog τοῦ reli- qui libri Mor Re 18 ὧς περὶ reposui e libris auctore Re cum Rog ὥστε Mor Re ὥς γε Sintenis 19 τῶν — Ἀριστο- γείτονος delenda censet Sintenis)

54
ἡμῖν μηδένα δοῦλον τοῖς τὸν τύραννον καθελοῦσι ποιεῖν ὁμώνυμον καὶ πειθόμεθα.

πῶς οὖν τῆς αὐτῆς προνοίας οὐκ ἠξίωται τὰ ἔπη; ὅτι τὸ μὲν ὕβριν ἂν εἶχε κατὰ τῶν εὐεργετῶν διὰ τῶν οἰκετῶν, τὸ δὲ τὰ τῶν τυράννων ἂν ἐδίδου τοῖς ποιηταῖς, οὓς τοὺς ἀρ- χομένους ἐπαινεῖν ἀνάγκη, κἂν ὑπερβάλλωσι πάντας ἀνοίᾳ καὶ κακίᾳ. Σωκράτης δὲ Ὅμηρον οὐκ ᾔδει τύ- ραννον Ἀθηνῶν οὐδὲ Θέογνιν οὐδέ γε, εἰ τυραννοῦν- τας ἑώρα, κολακεύειν ἂν ὑπέμεινεν, ἀλλ’ εἰ πρὸς τὸ τῆς πόλεως ἄρχειν ἐπῆγε, καὶ τυραννούμενος ἂν ἐξή- τασε τὰ ποιήματα, καθάπερ τῶν τριάκοντα τὰ ἔργα. σὺ δ’ ἐν δημοκρατίᾳ καὶ παρρησίᾳ παλαιοὺς ποιητὰς ἐφίστης τοῖς περὶ τοὺς λόγους διατρίβουσι δεσπότας καὶ τὰ στόματα τοῖς δεξιωτέροις ἐμφράττεις καὶ σιγὴν Ἀθήνησιν εἰσηγῇ.

καὶ Πεισίστρατος μὲν ὁ μάλιστα σπουδάσας περὶ τὴν Ὁμήρου ποίησιν οὐδένα τῶν πολι- τῶν ἀπέκτεινε λαβὼν ἔπους ἐπιλαμβανόμενον, εἰκὸς δὲ [*](16 Plat. Hipparch. p. 228 B. Ael. var. hist. XIII 13) [*](1 ὑμῖν AthUVaB et auctore lacobsio Not 24 Rog | τὸν inserui ex Ath om reliqui libri edd 2 ἐπειθόμεθα UVaB 5 ἂν ἐδίδου reposui ex UVaB cum Rog ἐνεδίδου Ath ἐδίδου Ma Mor Re 8 εἰ inserui e MaUB auctore Re cum Rog om AthVa Mor Re | τυραννοῦντας scripsi e MaUVaB auctore Re cum Rog τυραννοῦντος Ath Mor Re 9 ἑωρακὼς coni lacobs Lect 196 App Pors 321 Not 25 | ἂν inserui e libris cum Rog, ut post ὑπέμεινεν lacobs Add 270 Lect 196 App Pors 321 Not 25 om Mor Re | εἰ πρὸς Ma sed εἰ πρ in ras m2 | τῶ λιβρι ψορρ Μορ 10 ἐπῆγε scripsi auctore Sinteni ἐπῆν UVaB ἐπῇ Ma sed ῆ evanuit, Ath Mor Re qui ἐπεχεί- ρει coni ἐπῆρε auctore lacobsio 1. 1. Rog I ἐξήτασε scripsi auctore Sinteni ἐξήταζε libri edd 13 ἐφιστὰς Ath ἐφιστὰς MaB ἐφιστὰς UVa corr Mor 16 πολιτῶν scripsi ex UVaB cum Rog ποιητῶν Ma πώποτε Ath Mor Re)

55
πολλὰ τοιαῦτα γεγονέναι τῶν Ὁμήρου συλλεγομένων· σὺ δ’ ἐν δημοκρατίᾳ ποιεῖς τυραννίδος χαλεπώτερα καὶ ταῦτα ἐπαινῶν τὸν Θησέα τοῦ τῆς ἀρχῆς ἣν εἶχεν ἀποστῆναι. ὅς οὐ διὰ τοῦτο τὴν ἐλευθερίαν τοῦ δή- μου πρὸ τῆς ἐξουσίας ἐποιήσατο τῆς αὑτοῦ, ἵνα Ἄνυτος καὶ Μέλητος κωλύωσι διαλέγεσθαι τὸν βουλόμενον Ἀθήνησιν, ἀλλ’ ἔνα παντὸς ἀπηλλαγμένοι δέους καὶ τὰς ψυχὰς ἀσκῶμεν μαθήμασι καὶ τὰ σώματα γυμνα- σίοις.

καὶ διὰ τοῦτο καλὸν καὶ ἥδιστον αἱ Ἀθῆναι θέαμα καὶ πανταχόθεν | δεῦρο φοιτῶσι καὶ ναυσὶ [*](R III 26) καὶ πεζῇ καὶ οἱ μὲν κατέμειναν, οἱ δὲ μόλις ἀπῆλθον, οὐχ 11 ὅτι τραπέζαις νικῶμεν Σύβαριν οὐδ’ ὅτι πυρῶν ἡμῖν εὔφορος ἡ γῆ, τοὐναντίον γάρ, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τοῖς ἔξω τικτομένοις τρεφόμεθα, ἀλλ’ ὅτι λόγων ἐστὶν ἐργαστήριον ἡ πόλις. ὁ μὲν ἤρετο, ὁ δὲ ἀπεκρίνατο. τῷ μὲν ὑπῆρξε μαθεῖν, ὁ δὲ ἐδίδαξε. τὸν μὲν ἴδοις ἂν ἐπαινοῦντά τι τῶν τοῖς ἔμπροσθεν εἰρημένων, τὸν δὲ αἰτιώμενον, τὸν δὲ δόξαν οὐ καλὴν λύοντα.

ταῦτα ἄξια τῆς ἐν ἀκροπόλει θεοῦ, ταῦτα τῶν ὑπὸ θεῶν πεπαιδευμένων, ταῦτα τοῦ Θησέως, ταῦτα τῆς πολι- τείας. ταῦτα ποιεῖ τὴν πόλιν χαριεστέραν τῆς Λακε- [*](3 Arist. rep. Ath. 41,2 8 Plat. Prot. p. 313 C; rep. II p. 376 E; III p. 410 12 cf t. I 520, 9; II 297, 8 13 Thuc. 12 14 cf t. I 156, 19 19 Hom. II. β 547 sq.; h. in Cer. 473 sq.) [*](1 πολλοὺς τοιούτους Gasda ἴ’ ἁπανταχόθεν ante συλλεγομέ- νων inserendum coni lie 3 ἣν reposui e libris sed Ma in ras3 m2 kd m2 quod kkd Libanii magis convenit quam ἦς 4 διατοῦτο Β 5 αὑτοῦ scripsi cum Rog αὐτοῦ ἁ αὐτοῦ reliqui libri Mor Re 6 Μέλητος scripsi ex AthUVaB cum Rog μέλιτος Ma Mor Re 9 διατοῦτο Β 12 οὐδ’ reposui e MaAthUB cum Rog οὐδὲ Va Mor Re | ὑμῖν AthUVa 13 εὔφορος ὑμῖν Ath | γάρ, ὦ om Ma 21 τάξιν Ma)

56
δαίμονος. διὰ τοῦτο τῶν φοβερῶν ἐν τοῖς ὅπλοις οἱ τὴν σοφίαν τιμῶντες σεμνότεροι. τοῦτο πολὺ τὸ μέσον ἡμῖν πρὸς τοὺς βαρβάρους πεποίηκεν.

ὁ τοίνυν τὴν ἐν τῷ διαλέγεσθαι παρρησίαν ἀναιρῶν οὗτός ἐστιν ὁ τὰ τῆς δημοκρατίας καταλύων ἐπιχώρια καὶ καθάπερ σώματος ἐξορύττων ὀφθαλμοὺς ἢ τὴν γλῶτταν ἀπο- τέμνων. ὃν ἔγωγε ἡδέως ἂν ἐροίμην, εἰ καὶ τῶν δεί- πνων ἐξαιρεῖ τοὺς εἰωθότας λόγους. οὗτοι δέ εἰσι μνησθῆναι ποιητῶν, τοῦ μὲν ὡς εὖ λεχθέντος ἀγα- σθῆναι, τὸ δέ τι καὶ ἐπανορθῶσαι.

εἰ μὲν οὖν κἀνταῦθα σιωπᾶν νομοθετεῖ κελεύων ἀφώνους ἐσθίειν καὶ πίνειν, ἀνδραποδώδη ποιεῖ τὰ συμπόσια τῶν ἐλευ- θέρων τῇ γαστρὶ μετρεῖν ἀναγκάζων τὰς συνουσίας, καὶ τίς ἂν ἔλθοι κληθεὶς ἐπὶ δεῖπνον οὐ μέλλων εὑρή- σεῖν τὴν χρησιμωτέραν ἡδονήν; εἰ δ’ ἐκείνων μὲν οὐκ ἀφαιρεῖται τὴν περὶ ταῦτα ἐξουσίαν, τὰς παλαίστρας δὲ τῶν λόγων ἀποστερεῖ, μᾶλλον δὲ εἰ τοῖς μὲν ἄλλοις πανταχοῦ δίδωσι λέγειν, Σωκράτει δὲ οὐδαμοῦ, πει- 19 σάτω τοὺς δικάζοντας ὑμᾶς ὅτι τὸ ἄνισον τοῦτο τῶν [*](R III 27) δικαίων ἐστί. |

καὶ τί δεῖ λέγειν τοὺς ποιητάς; [*](6 cf t. III 110, 20) [*](1 διατοῦτο Β 3 ὑμῖν AthUVaB Rog 4 οὗτος δι’ ὃ τὰ Ma 5 καὶ cancellavit Rog 6 τὴν inserui e libris om edd 9 ποιημάτων Rog at cf. l. 20 et ad t. IV 45,4 ποιητῶν τοῦ μὲν, ὧς εὖ λεχθέντος, ἐπιτηδείου ᾀσθῆναι, τὸ δ’ ἔτι καὶ δέον ἐπανορθῶσαι coni Re | λεχθὲν Sintenis | ἀγασθῆναι reposui ex AthUVaB auctore Cobeto cum Rog ἡσθῆναι Ma ᾀσθῆναι (i. e. ᾀσθῆναι) Mor Re quod delendum censet lacobs Lect 196) [*](10 τοῦ Sintenis at cf. Xen. Hell. VI 4, 7 et 8 14 ἔλθοι reposui e libris auctore lacobsio Not 26 cum Rog ἔλθῃ Mor Re 15 ἐκείνων scripsi ex UVaB ἐκεῖνον Ath ἐκεῖ Ma edd μὲν om Ath 19 ὅτι scripsi εἰ libri edd | τοῦτο reposui e libris auctore Re cum Rog τούτῳ Mor Re)

57
ἀλλὰ τοῦ Δῖός οὐχ ὕοντος καὶ πάλιν ἔξω τοῦ μετρίου βοῶμεν ὧς ἀδικούμενοι καὶ τί ποιῶν δίκαιος ἂν ἦν περὶ τὴν γῆν λέγομεν. καὶ ταύτας τὰς κατηγορίας οὐκ ἠγνόει Θέογνις ὁ Μεγαρεύς. εἶτ’ ἐνιαυτοῦ μὲν καὶ ὡρῶν καὶ αὐτοῦ γε τοῦ Δῖός ἐπιλαμβανόμεθα καὶ οὐδεὶς ἐπιφέρει γραφήν· ἂν δέ τις ὅτι τὸν Πίνδαρον ἐξέφυγέ τι τῶν σεσιγῆσθαι βελτιόνων εἴπῃ πρὸς νέους ἢ πρε- σβυτέρους, τοῦτον εὐθὺς ἐπὶ κώνειον ἄγεσθαι δίκαιον, ὁ δὲ μὴ καταψηφιζόμενος ἀπολλύει τὴν πόλιν;

καὶ τίς ἂν εὖ φρονῶν φήσειε; καὶ γὰρ εἰ καὶ σφόδρα παρὰ τῶν προγόνων τῶν ἡμετέρων τετίμηνται, μισθὸς τοῦτό γέ ἐστι τῶν εἰς τὴν πόλιν ἐπαίνων βραχέων δή τινων ὄντων, οὐ τοῦ πάντα τοῖς ποιηταῖς ὑγιῶς εἰρῆ- σθαι τεκμήριον. ἀλλ’ ὅτι ὁ μὲν Μενεσθέως ὧς δεινοῦ τάττειν στρατιώτας ἐμνήσθη, τῷ δ’ ὅτι τῆς Ἑλλάδος ἡ πόλις ἔρεισμα προσερρήθη, λόγους ἔργοις ἀμειβόμε- [*](4 Theogn. 25 11 Plat. Ion. p. 530; Hipparch. p. 228 B. Isocr. antid. § 166. Aesch. ep 4, 2 15 Il. β 552 sq. cf. Her. VII 161. Thuc. II 41, 2 16 Pind. fr. 76 Schr.) [*](2 ὡς om Β 3 post λέγομεν pro signo interrogationis quod MaAth UVa Re Rog habent punctum posui e Β cum Mor λεγόμενος coni Gasda contra sensum loci 4 ὁ reposui ex AthUVaB auctore Re cum Rog ὅτι Ma Mor sed ὁ scriben- dum coni Not ad Lib. f. VII v, Re | καὶ om Ma 6 τὸν om MaUVaB cf. p. 53, 12 | ἐξέφυγέ τι reposui e libris auctore Re cum Rog ἐξεφύγετε Mor Re 9 ὁ δὲ reposui ex UVaB cum Rog οὐδὲ Ma ὁ Ath ὁ Mor Re καὶ ὁ Sintenis καὶ lacobs Lect 197 Not 26 | ἀπολύει Ma 10 ἑὸ φρονῶν reposui e libris auctore Re cum Rog εὔφρων ὢν Mor Re | καὶ(2) inserui ex AthUB om MaVa edd 11 ὑμετέρων AthUVa 12 ἐστι inserui e libris cum Rog om Mor Re 13 τοῦ reposui e Ma UVaB cum Rog τῷ Ath Mor sed τοῦ scribendum coni l. l., Re) [*](15 τῷ δ’ scripsi auctore Re cum Rog τῶδ’ libri τόδε Mor sed ὁ δὲ scribendum coni l. l., Re 16 προσερρέθη UB προσερέθη MaAth | ἀμειβόμενοι reposui ex UVaB auctore Re cum Rog ἀμειβόμενος Ath Mor Re ἀμείβομαι Ma)

58
νοὶ καὶ διὰ τὴν ἔμφυτον μεγαλοψυχίαν ὧν ἐν ταῖς πράξεσι τὴν μαρτυρίαν εἶχον, τούτων τοῖς ἐπαινοῦσιν ἀξιοῦντες εἰδέναι χάριν ἐκόσμουν ἐν τῷ μέρει καὶ αὐτοὶ τοὺς ποιητὰς οὐ δούλην ποιοῦντες τὴν πόλιν 6 οὐδ’ ὁμολογοῦντες πρὸς αὐτούς, ὡς ἂν ὕστερον Σω- κράτης μὴ πάντα ἐπαινῇ τἀκείνων, ἀποθανεῖται. κωλύει δ’ οὐδέν, ὦ Ἀθηναῖοι, τοὺς αὐτοὺς καὶ τὰ ὄντα περὶ [*](R III 28) τῆς πόλεως ὑμνηκέναι καὶ συμβούλους | οὐ πάντα ἀγαθοὺς γεγονέναι.

80. Ὁ αὐτὸς τοίνυν ἔστι μοι λόγος καὶ περὶ τοῦ μέμφεσθαι, φησίν αὐτὸν τῶν ἐθῶν τισι τῶν παρ’ ἡμῖν. εἰ μὲν γὰρ ὅλως Σωκράτης κατὰ τῆς πόλεως διεξέρχεται λόγους καὶ πείθει λυσιτελεστέραν εἶναι τὴν ἀντὶ τῶν νόμων ἑνὸς ἄφρονος βουλήσει διοικου- μένην, ἐν ᾗ δορυφόρων ἀσέλγεια καὶ περὶ γάμους ὕβρις καὶ χρημάτων ἁρπαγαὶ καὶ παρθένοι παροινού- μεναι καὶ παῖδες ἀδικούμενοι καὶ φυγαὶ καὶ φόνοι καὶ [*](10 sq. Xen. comm. Ι 2, 9 16 Dem. p. 403, 8) [*](1 ἔμψυχον Ma Ι ἐν om Va 4 αὐτὸς Mor 5 τις σω- κράτης Ath 6 πάντα ἐπαινὴ reposui e libris (sed ἐπαινεῖν Ath) cum Rog ἀντεπαινῇ Mor Re | τἀκείνων reposui e MaAth UVa auctore lacobsio Not 26 cum Rog κἀκείνων Β κἀκεῖνον Mor Re κἀκείνους Sintenis 7 δέοντα coni Hefermehl 8 πάντα reposui e libris auctore lacobsio Lect 197 cum Rog πάντας Mor Re qui πάντως coni 10 τοῦ Mor τούτων Ma UVaB τῶν Ath οὖ lacobs Not 26 11 φησίν] τισιν e Par 3017 Rog ὥς anteponendum coni Re καθά praetulerim sed particulam necessariam esse nego | τισι del Par 3017 et Rog) [*](12 ἡμῖν scripsi e MaUVaB ὑμῖν Ath edd | ὅλως reposui e libris cum Rog ὅτι Mor Re qui delendum aut ὁ scribendum coni ut lacobs Not 26 | πόλεως reposui e libris πολιτείας edd sed cf. Xen. Cyr. VIII 2, 28; Hier. II 12 sq 16 ὕβρεις auctore Cobeto Rog | παροινούμεναι reposui e MaUVaB auctore Re cum Rog παροινούμενοι Ath Μο Re)

59
οἰμωγαὶ καὶ δακρύων συνέχεια, εἰ τούτων ἐρᾷ καὶ ταῦτα παιδεύει, θαυμάζω εἰ <τὸν> τ πολύν, ὦ βεβίωκε χρόνον πάλαι θάνατον ὀφείλων Ἀθηναίοις· εἰ δὲ δημοκρατεῖσθαι μὲν ὑμᾶς βούλοιτ’ ἄν, ἔστι δὲ ἃ τῶν ἐθῶν οὐ καλῶς ἔχειν ἡγεῖται καὶ λέγει, κατὰ τοὺς τῆς δημοκρατίας, ἄνδρες Ἀθηναῖοι, καὶ τοῦτο νόμους ποιεῖ.

τίς γὰρ ὑμῶν οὐκ οἶδεν ὡς τὸ τοὺς βλάπτοντας νόμους λύειν ἐξ αὐτῶν ἐστὶ δεδομέ- νον τῶν νόμων; ὁ μὲν γὰρ θεὶς ἡγησάμενος συμφέ- ρειν ἔγραψεν, ὁ δ’ εὑρὼν οὐ τοιοῦτον ἔλυσεν αὐτοῦ καλοῦντος ἐφ’ ἑαυτὸν τοῦ νόμου. εἰ γὰρ μὴ λυσι- τελῶ τοῖς χρωμένοις ἐφ’ ὅπερ ἐγράφην μηδὲ τοῖς ἔργοις βεβαιῶ τὴν ὑπόσχεσιν, κίνει τὰ γράμματα, κατηγόρει, μηδὲν ὑποστέλλου.

καὶ ταύτην τὴν ἔασιν, ὦ Ἀθηναῖοι, χρόνον οὐδένα διαλε- [*](11 Dem. Lept. p. 484, 10 sq. Timocr. p. 706, 7 sq.) [*](1 δακρύων συνέχεια scripsi ex UVaB συνέχεια δακρύων MaAth edd 2 τὸν insenii om libri edd 4 ὁ δὲ lacobs Add 5 Lect 197 App. Pors. 312 Ι ἠβούλετ’ ἂν UVaB βούλεται auctore Nabero Rog 5 ἡγεῖτο UVaB ἡγεῖται, καὶ ψέγει καὶ τἀς δημοκρατίας auctore lacobsio 11. 11. et Not 27 Rog | κατὰ τούς τῆς scripsi κατὰ τοὺς MaUVa κατὰ τῆς AthB Sintenis καὶ τὰς edd sed deesse nonnulla coni Re οὐ τἀς δημοκρατίας, ἄνδρες Ἀθηναῖοι, καὶ τοὺς νόμους λύει coni Rog Ι καὶ τοῦτο reposui e libris cum Sinteni καὶ τούτους edd αἰ τούτους vel τοιούτους coni lacobs 7 νόμος UVaB νομιστέον coni Sin- tenis Ι ποιεῖ. scripsi μοι. εἴ MaAth μοι. ἤ UVaB μοι. edd μὴ λύουσιν lacobs | τὸ inserui ex AthUB cum Rog om MaVa Mor Re 8 βλάπτοντας Ma sed βλ in ras m2 2 10 αὐτὸν) [*](12 τοῖς inserui auctore Re cum Rog om libri Mor Re ὅπερ scripsi e MaUVaB coll p. 68,21. Plat. Gorg. p. 508 B ὧνπερ Ath Mor Re ᾧπερ Rog | μὴ δὲ MaB 14 καὶ ante κατηγόρει MaUVaB | ὑποστέλλου reposui e libris ὐποστελλό- μενος edd 15 ὦ — 60, 1 προσάγοντες scripsi ex UVaB τῇ πολιτείᾳ προσάγοντες οὐδένα διαλελοίπαμεν λελοίπαμεν Ma) ὦ θεοὶ χρόνον MaAth edd | Ἀθηναῖοι scripsi auctore Cobeto)

60
λοίπαμεν τῇ πολιτείᾳ προσάγοντες νέους ἀντὶ τῶν [*](R III 29) παλαιῶν τιθέμενοι νόμους. ἐντεῦθεν τὸν | μὲν ἀνείλομεν, τὸν δὲ ἐγράψαμεν. καὶ τὸ πρεσβύτερον ὑπεχώρησε τῷ κρείττονι. πόσους Δράκοντος, πόσους Σόλωνος, πόσους λελύκαμεν Κλεισθένους; τὸ γὰρ χρησιμώτερον ἀντὶ τοῦ φαυλοτέρου κρατεῖ καὶ τὴν ἐκείνου χώραν λαβὸν ἀντ’ ἐκείνου καθίσταται κύριον.