Oratio 47

Ἰουδαῖοι τῶν πάνυ γῆν ἡμῖν πολὺν ἐργαζόμενοι [*](R II 509) χρόνον, γενεὰς | τέτταρας, ἐπεθύμησαν μὴ ὅπερ ἦσαν εἶναι καὶ τὸν παλαιὸν ἀποσεισάμενοι ζυγὸν ἠξίουν ὁρισταὶ τοῦ πῶς ἡμῖν αὐτοῖς χρηστέον εἶναι. ταῦτ οὐκ ἐνεγκόντες χρώμεθα δικαστηρίῳ. καὶ μαθὼν ὁ καθήμενος, τίνες ὄντες εἰς τίνα παροινοῦσιν ἐν τίνι τὰς ἐλπίδας ἔχοντες, τοὺς μὲν ἔδησε διπλῷ δεσμῷ, τῷ τε οἰκήματι καὶ σιδήρῳ, τοὺς δὲ τὰ ὄντα φράσοντας ἐκέλευσεν ἄγεσθαι. καὶ ταῦτα εἰπὼν καὶ χαλεπήνας [*](1 αὑτῶν Re αὐτῶν libri Got | ἐπισπέρχοντας inserui auctore Re coll. p. 130, 9 et Luc. Char. § 17 τοὺς ἐργάτας ἐπι- σπἐρχων | τοῦτο — βουλομένης om Plan | τῆς γῆς in lac 7 litt om Β 3 γνῶ cum lac 3 litt Β | δ’ Re 4 αὑτοὺς ΑΡ Got 8 καὶ ἔργῳ insserui e Μ ut coni Re om reliqui libri edd | τῷ νόμῳ Got 10 <πόνους> ἐχόντων coni Re ἔχοντος ἔχοντος Got 11 νίκαι libri sed in ~ corr P2, edd 14 τῶν bis CAIM sed in hoc alterum eras | πάνυ γῆν ἡμῖν in lac 10—11 litt om Β 15 τέσσαρας ΙΒΜ 18 δικαστηρίω Ρ sed ὢ in ras m2 20 τοὺς μὲν — 22 ἄγεσθαι citat Plan l. l. 21 ὄντα μὴ φράσοντας Got | „num φράσαντας?“ Re)

καὶ ὁ μὲν προσέταξεν ἐᾶν τοὺς λιπόντας τὴν τάξιν, ὁ δὲ ὑπήκουσέ τε καὶ ὑπέσχετο. καὶ ὁ δικάζων ὃ μὲν οὐκ ἦν, ἦν, ὃ δ’ ἦν, οὐκ ἦν, ἀντὶ δικαστοῦ συνήγορ·ος. τοιγαροῦν εἷλκεν ὑπὸ τὴν ψῆφον ἡμᾶς καθ’ ἑκάστην ἡμέραν πέμπων ἄλλον ἐπ’ ἄλλῳ, τὸ ἤδη βουλόμενος, τὸ μήπω μεμφόμενος, σπεύδων ἐπὶ τὴν ἐχθρὰν τοῖς θεοῖς χάριν. καὶ οὕτως ἦν δῆλος τὸ δίκαιον προησό- μενος τῇ χάριτι, ὥσθ’ οἱ νυκτὸς ἐξιόντες παρ’ αὐτοῦ τῶν ἡμῖν ἐπιτηδείων οἷς συντυγχάνοιεν ἔλεγον κεκρί- σθαι μοι τὴν δίκην καὶ τὸ κράτος ἔσεσθαι τῶν δίκων.

καὶ ὡς τοῦθ’ οὕτως εἶχεν, ἐδείχθη τῆς ἐπιούσης. οἱ μὲν γὰρ μεθ’ ἡμῶν ὄντες ῥήτορες ἤκουον, ὅτι | δεῖ σιωπᾶν ἐν ἀφθονίᾳ τῶν ἰσχυρῶν τῶν δὲ [*](R II 511) σὺν ἐκείνοις οὐδὲν ἦν ἀσθενὲς ἐν σκιαῖς τοῖς ἅπασι. τῆς ψήφου δὲ τεθείσης οἵαν τὸ κράνος καὶ ὁ θώραξ Μέλεν, αὑτὸν ἐδίωκεν ὁ ἐψηφισμένος, οὐ γὰρ εἴα τὸ συνειδὸς ἠρεμεῖν, καὶ πρὸς τοὺς οὐδὲν οὐδὲν αἰτιω- μένους ὤμνυ πάντας ὅρκους ἦ μὴν ὀρθὴν πεποιῆσθαι [*](2 Aesch. Chtes. § 205 p. 83,19 10 Hes. opp. 249 sq.) [*](1 εἰς ΙΒ | οἵ Α οἵ PBM 2 δὲ Re 5 προσέταξεν ἐᾶν Re προσέταξε κἂν libri Got 6 καὶ ὁ—7 συνήγορος citat Plan l. l. 7 ἦν (2) om Ι | ἀντι Ρ sed eras 8 καθε- κἄστην Ι 10 ἔχθραν Β 12 προιόντες C 13 ἐντυγχάνοιεν Cobet Coll. 293 at cf. p. a 227, 7 | κεκρίσθαι Ρ sed in ras m2 κεκρῖσθαί Α 16 ἤκουον, ὅτι δεῖ Ρ sed ἤκου et ὅτι δεῖ in ras m2) [*](18 ἢν] ἂν Got 19 οἴαν ex οἷ ἂν corr Α οἱ ἂν Got 20 αὑτὸν Re αὐτὸν libri Got | ὁ om Ι)

ὂν ἠξίουν ἔγωγε μᾶλλον δεδιέναι τὸ λυμαίνεσθαι τοῖς δικαίοις ἢ τὸ πυθέσθαι τινάς, ὡς αὐτὸς ταῦτα κελεύσειεν. ἃ εἰ μέν ἐστι δίκαια, τί ἂν αἰσχύνοιτο; εἰ δὲ ἄδικα, τί τῶν τοιούτων ἐπιθυμεῖ; εἰ δ’ οὐδὲ ἐμοὶ τὸ δίκαιον ἐσώθη τῷ πλεῖστα δὴ περὶ λόγους κάμνοντι καὶ γράμμασι δὴ παρὰ σοῦ κεκοσμημένῳ καὶ τὴν τῶν πεφοιτηκότων ἕξοντι λύπην, τὶ χρὴ περὶ τῶν ἄλλων οἷς οὐδὲν των ἔστιν, ὑπολαμβάνειν;

17. Ταυτὶ | μὲν οὖν εἰς ἀπόδειξιν εἴρηταί μοι τοῦ ταῖς ἀποστροφαῖς ταυταισὶ ταῖς τῶν γεωργῶν πολλοὺς οἴκους διασείεσθαι. καθ’ ἑκάστην γὰρ δὴ πόλιν τοιοῦτοι μὲν γεωργοί, τοιαῦται δὲ θύραι, οῦτοι δὲ μισθοί, τοιαῦται δὲ συνθῆκαι, τοιαῦτα δὲ κέρδη, τοιαῦται δὲ ζημίαι, τοιαῦται δὲ εὐφροσύναι, τοιαῦται δὲ κατήφειαι. καὶ γὰρ ἐκ τῶν ἄλλων ἀγρῶν οἷς ὁδὸς οὐκ ἔνι τὰ τοιαῦτα ὑβρίζειν, γυναῖκας κατα- λιπόντες οὐκ ὀλίγοι καὶ τέκνα φέρονται πρὸς τοὺς ἰσχύοντας ἐκείνους, τοὺς τοιούτους πύργους, ἀπολαύ- σοντες τῆς παρανόμου δυνάμεως. κἂν ὁ κατηγορῶν γένηται τῶν τοῦ στρατηγοῦ τις, αὐτῷ μέλειν εἰπὼν [*](8 cf. t. Ι 241,13; III 87,10; 359,11; Eunap. vit. Lib. t. Ι 7,23 sq. cum nota mea 13 cf. t. II 434,20 15 cf. p. 411,2) [*](3 ὃ Re 4 τοῖς δικαίοις Ρ sed τοῖς δι in ras m2 7 δὲ Re | οὐδ’ ΙΒΜ Got | τὸ Α sed ὁ in ras 13 ἀποστρο- φαῖς Α sed σ eras, Re ἀποτροφαῖς reliqui libri Got | ταῖς om Β 14 καθεκάστην Ι | δὴ om Β 15 θύραι in θῆραι corr Μ2 16 τοιοῦτ(??) μὲν Ι 17 δ’ Re 19 τὰ om IBM) [*](20 καὶ om Got 23 μέλλειν C)

τίνος δὴ <παῦσαι> ταυτασὶ τὰς τίνος τηρῆσαι τοῖς ἐκδεξαμένοις τοὺς ἀγρούς; σόν, βασιλεῦ, τὸ ἔργον. | παρὰ σοῦ προσήκει τὸ δῶρον [*](R II 513) ἐλθεῖν. σὸν καὶ παθεῖν τι καὶ ἰάσασθαι καὶ μὴ τὸν ζῆλον ἕρποντα περιιδεῖν. μᾶλλον δὲ πολὺν μὲν ἤδη τοῦτο περιῶπται χρόνον, δεῖ δὲ αὐτό που καὶ στῆναι.

19. Ἐρήσεται τοίνυν μέ τις ὑπὲρ τῶν γεωργῶν, εἰ μὴ ἐξέσται βοηθείας ἑαυτοῖς πορίζειν. τὰς μὲν οὐκ ἀδίκους φαίην ἄν, τὰς δὲ κακὰς οὐδαμῶς. πρώτην μὲν τὴν παρὰ τῶν θεῶν, ἣ γένοιτ’ ἂν εὐχαῖς τε καὶ θεραπείαις· ἔπειτα τὴν δι’ ὑδάτων βλαπτόντων μὲν ἀπωθουμένων, μελλόντων δὲ ὠφελεῖν ἐπαγομένων. ἔστι καὶ τοὺς κυρίους τῶν κτημάτων πρὸς αὑτοὺς ποιῆσαι φιλανθρωποτέρους, ὡς τὰ μὲν ὀφείλουσιν ἀφεῖναι, τὰ δὲ καὶ δοῦναι, ἤντ’ αὖ δίκης που πρὸς ἀλλήλους δέωνται, τοῦτον εἰσιέναι, πλὴν εἴ τι δέοιτο μείζονος.

| πάσαις δὲ ἐπικουρίαις οὐ χρη- [*](R II 514) στέον, κἂν ὦσιν οὐ κατὰ νόμον κἂν ποιῶσί με τῶν ἐμῶν ἄκυρον. εἰσὶν ἡμῖν, ὦ βασιλεῦ, πόλεις ἐπὶ τῶν ὁρίων τῶν πρὸς τοὺς βαρβάρους. ἢν οὖν ἔριδι καὶ φιλονεικίᾳ τινὶ πόλις ἐλαττουμένη πόλεως καλέσῃ συμ- μάχους τοὺς γείτονας βαρβάρους, ἀνεκτὸν <ἢ> καλόν [*](2 ἀπῆλθεν Ρ sed ν eras, edd | δὴ Ρ sed ἡ in ras m2 δὲ Μ | παῦσαι inserui, ἀποφράττειν coni Re | διαδύσεις scripsi auctore Re coll. p. 389,22; t. II 250,8 διαλύσεις libri edd 3 ἐκδεξαμένοις scripsi coll. t. Ι 374, 16 auctore Re qui aut τοῖς ἐκδεξαμένοις aut τοὺς ἐκλεξαμένους scribendum coni ἐκλεξαμέ- νοις libri edd 9 μὴ om Got 11 τῶν om Β 14 αὑτούς Re αὐτοὺς libri Got 15 et 16 τὰ Ρ | ἤν Ρ sed ῞ in ras m2 16 δίκης που] „malim δικαστοῦ“ Re | που om Got 17 εἰσιέναι scripsi coll. p. a 439,2 εἰδέναι libri edd 18 δ’ Re 19 (2) scripsi καὶ libri edd 23 ἢ inserui auctore Re | καλόν om Ι sed ἀνεκτόν τι καὶ καλὸν ποιήσει in marg, ΒΜ)