Refutatio Omnium Haeresium (= Philosophumena)

Hippolytus

Hippolytus. Hippolytus Werke, Volume 3. Wendland, Paul, editor. Leipizg: Hinrichs, 1916.

εὐηγγελίσθαι τοῖς ἀνθρώποις καινὴν ἄφεσιν ἁμαρτιῶν ἐπὶ Τραϊανοῦ [*](2 über die zweite Taufe s. d’Ales, La tlieologie de St. Hippolyte, Paris 1906 S. 59ff — 3 διδασκαλεῖον] vgl. G. Noetos 1 S. 44, 2 L. — 9 —11 Theodoret II 7 S. 393 C Migne συνεκράτησε δὲ αὐτὴν (die Häresie) Ἀλκιβιάδης ἐξ Ἀπαμείας τῆς Συρίας ὁρμώμενος. Harnack, Altchristi. Litt. Ι 207 ff; Lipsius, Zur Quellenkritik des Ep. S. 145ff — 11 —14 vgl. X 29, 1, Origenes bei Eus. VI 38 (Theod. a. a. 0.) — 13 Ἠλχασαΐ] über den Namen s. W. Brandt, Elchasai, Lpz, 1912 S. 5 ff, über Σοβιαί S. 42 — 14 —20 Epiph. XXX 17 τὸν Χριστὸν εἶναί τι ἀνδροείκελον ἐκτύπωμα ἀόρατον ἀνθρώποις, μιλίων ἐνενήκοντα ἓξ τὸ μῆκος, θῆθεν σχοίνων εἴκοσι τεσσάρων, τὸ δὲ πλάτος σχοίνων ἕξ, μιλίων εἴκοσι τεσσάρων, τὸ πάχος δὲ κατὰ μέτρησιν ἄλλην τινά. ἀντικρὺ δὲ αὐτοῦ ἑστάναι καὶ τὸ ἅγιον πνεῦμα ἐν εἴδει θηλείας ἀοράτως, καὶ [τὸ] αὐτὸ τοῦ αὐτοῦ μέτρου, ähnlicb XIX 4. LIII 1, Brandt S. 49f — 20 s. zu S. 158, 25 — 22 Epipb. XIX 1 συνήφθη δὲ τούτοις (Ossäer) μετέπειτα ὁ καλούμενος Ηλξαῒ ἐν χρόνοις Τραϊανοῦ) [*](1 αὐτοῖς] τούτοις Roeper 2 βάπτησμα Ρ 5 πᾶσι δ᾿ ἀκρίτως Miller προσφέρων P 7 Ende Raum gelassen für Übersckrift 9 ἀλκηβιάδης P 12 ἀποσηρῶν P 14 — 16 σχοίνων viermal Roeper 16 σχοινίων2] σχοιν ων Ρ 18 ἡμισχοινίου Roeper: ἡμισχοίνου P V 21 λέγων λέγων τοῦτον P 22 ἐπὶ] ἔτει Hilg., N.T. extra canonem fasc. III 158)

252
βασιλείας τρίτῳ, καὶ βάπτισμα ὁρίζει, ὃ καὶ αὐτὸ διηγήσομαι, φάσκων τοὺς ἐν πάσῃ ἀσελγείᾳ καὶ μιασμῷ καὶ ἀνομήμασιν ἐμφυρέντας, εἰ καὶ πιστὸς εἴη, ἐπιστρέψαντα καὶ τῆς βίβλου κατακούσαντα καὶ πιστεύσαντα, ὁρίζει] βαπτίσματι λαμβάνειν ἄφεσιν ἁμαρτιῶν. ταῦτα δὲ ἐτόλμησε τεχνάσαι τὰ πανουργήματα ἀπὸ τοῦ προειρημένου δόγματος ἀφορμὴν λαβών, οὑ παρεστήσατο Κάλλιστος.

ἡδομένους γὰρ κατανοήσας πολλοὺς ἐπὶ τοιαύτῃ ἐπαγγελίᾳ εὐκαίρως ἐνόμισεν ἐπιχειρεῖν. καὶ τούτῳ δὲ ἡμεῖς ἀντιστάντες οὐκ εἰάσαμεν ἐπὶ πολὺ πλανηθῆναι πολλούς, ἐλέγξαντες εἶναι τοῦτο πνεύματος νόθου ἐνέργειαν καὶ ἐπίνοιαν πεφυσιωμένης καρδίας, καὶ τοῦτον λύκου δίκην ἐπεγηγερμένον πλανωμένοις προβάτοις πολλοῖς, <ἃ> ἀποπλανῶν

διεσκόρπισεν ὁ Κάλλιστος. ἀλλ᾿ ἐπεὶ ἠρξάμεθα, καὶ τὰ τούτου δόγματα οὐ σιωπήσομεν, εἰς φανερὸν δὲ ἀγαγόντες πρότερον τὸν βίον καὶ δείξαντες τὴν νομιζομένην ἄσκησιν προσποιητὴν ὑτάρχουσαν, αὖθις καὶ τῶν ῥητῶν κεφάλαια παραθήσομαι, ἴνα τοῖς αὐτοῦ ἐγγράφοις ὁ ἐντυγχάνων ἐνατενίσας ἐπιγνοίη, τίς καὶ ὁποία εἴη ἡ τούτῳ τετολμημένη αἵρτεσις.

Οὗτος νόμου πολιτείαν προβάλλεται δελεάσματος δίκην, φάσκων δεῖν περιτέμνεσθαι καὶ κατὰ νόμον ζῆν τοὺς πεπιστευκότας, ἀποσπῶν τινα τῶν προειρημένων αἰρέσεων. τὸν Χριστὸν δὲ λέγει ἄνθρωπον κοινῶς πᾶσι γεγονέναι, τοῦτον δὲ οὐ νῦν πρώτως ἐκ παρθένου γεγεννῆσθαι, ἀλλὰ καὶ πρότερον, καὶ αὖθις πολλάκις γεννηθέντα καὶ γεννώμενον πεφηνέναι καὶ φύεσθαι, ἀλλάσσοντα γενέσεις καὶ μετενσωματούμενον, ἐκείνῳ τῷ Πυθαγορείῳ δόγματι χρώμενος.

τοσοῦτον δὲ πεφυσίωνται, ὡς καὶ προγνωστικοὺς ἑαυτοὺς λέγειν, #x003E; μέτροις καὶ ἀριθμοῖς τῆς προειρημένης Πυθαγορείου [*](1 ff Tgl. S. 253. 10 ff — 3f Origenes bei Eus. KG VI 38: βίβλον τινὰ φέρουσιν, ἣν λέγουσιν ἐξ οὐρανοῦ πεπτωκέναι, καἰ τὸν ἀκηκοότα ἐκείνης κα πιστεύοντα ἄφεσιν λήψεσθαι τῶν ἁμαρτημάτων — 6 vgl. S. 249, 22ff — 18 vgl. Epiph. XIX 1 S. 320, 7. 8. LITT 1 S. 503, 11 Dind. — 20 —23 vgl. Epiph. XXX 3. LIII 1 S. 508, 25ff Dind., Brandt S. 79 ff — 20 vgl. S. 222, 5 — 21 vgl. S. 222, 6f) [*](1 αὐτῶ Ρ 2 ἀσεγεία Ρ 2f εἴ τις πιστὸς Sauppe 3 πιστός <τις> Miller ἐπιτρέψαντα Ρ ἀκούσαντα Bunsen 3f ἐπιστρέψαντας καὶ . . . κατακούσαντας καὶ πιστεύσαντας Ritechl in Niedners Ζ. ür die bist. Theol. XXIII 583 4 ὁρίζει > Ritschl ἄφεσιν zweimal Ρ 6 προεστήσατο Bimsen I 389 Doxographi 588, 15 προστησάμενον τοῦτο τὸ δόγμα 7 ἐνόμησεν Ρ 9 ἐλλέγξαντες Ρ 11 + ἃ Miller 13 δὲ Sauppe: τί Ρ, τε ö. 14 καὶ δείξαντες Miller: δείξαντες καὶ Ρ πρὸς ποιητῶν Ρ 17 τετολμημημένη Ρ 22 γεγενῆσθαι Ρ 26 δῆλον Ρ)

253
τέχνης ἀφορμαῖς χρωμένους. οὗτοι καὶ μαθηματικοῖς καὶ ἀστρολογικοῖς καὶ μαγικοῖς προσέχουσιν ὡς ἀληθιέσι, καὶ τούτοις χρώμενοι ταράσσουσι τοὺς ἄφρονας νομίζειν αὐτοὺς λόγου δυνατοῦ μετέχειν·

ἐπαοιδὰς τε καὶ ἐπιλόγους τινὰς διδάσκουσι πρός τε κυνοδήκτους καὶ δαιμονιῶντας καὶ ἑτέραις νόσοις κατεχομένους, ὧν οὐδὲ ταῦτα σιωπήσομεν. ἱκανῶς οὖν τὰς αρχὰς αὐτῶν διηγησάμενος τάς τε αἰτίας τῶν τολμημάτων, παρελεύσομαι ἐπιδιηγησόμενος τὰ ἔγγραφα, δι’ ὧν εἴσονται οἱ ἐντυγχάνοντες τόν τε λῆρον καὶ τὰ ἄθεα αὐτῶν επιχειρηματα.