Selecta in Psalmos [Dub.]
Origen
Origenes. Origenis Opera Omnia, Volume 2 (Patrologia Graeca, Tomus 12). La Rue, Charles de, editor; La Rue, Charles Vincent de, editor. Paris: J. P. Migne, 1862.
Διεμερίσαντο τὰ ἱμάτιιά μου ἑαυτοῖς, καὶ ἐπὶ τὸν ἱματαισμόν μου ἕβαλον κλῆρον, κ. τ. ἑ. Ἰουδαῖοι μὲν (61) τὸν γραπτὸν νόμον τηροῦντες καὶ τὰ αἰσθητὰ μάτια τοῦ Λόγου διαμερίζονται· ἡμεῖς δὲ τὸ πνεῦμα τοῦ λόγου φυλάσσοντες, τὰ νοητὰ ἱμάτια τοῦ Σωτῆρος μῶν διαμεριζόμεθα, εἰς Χριστὸν βαπτιζόμενοι, καὶ ??ὐτὸν ἐνδυόμενοι ὡς σοφίαν καὶ ἀλήθειαν καὶ δικαιούνην.
Ῥῦσαι ἀπὸ ῥομφαίας τὴν ψυχήν μου, κ. τ. ἑ. Η δυναμένη τὴν ψυχὴν (62) πλῆξαι ῥομφαία νοητὴ ρα ἐστὶ, περὶ ἦς εἴρηται· « Καὶ σοῦ δὲ αὐτῆς τὴν υχὴν διελεύσεται ῥομφαία. » Ῥομφαία τοίνυν ἐστὶ εκτὴ πειρασμὸς εἰς ἀπιστίαν Θεοῦ προσκαλούμενος ην ψυχὴν, ἢ γνῶσις ψευδώνυμος, ἢ λογισμὸς ἀκάκρτος εἰς ἁμαρτίαν ἐφελκόμενος τὴν ψυχήν· ὅπερ υμβαίνει τοῖς τὴν πρακτικὴν κατορθοῦν βουλομέις.
Κὰν ἐκ χειρὸς κυνός τὴν μονογενῆ μου, κ. τ. ἑ. ?? ἐκ τούτου (63) τοῦ κυνὸς γεννώμενα καὶ αὐτὰ κυρια ὀνομάζεται, περὶ ὧν εἴρηται· « Οὐκ ἔστι καλὸν βεῖν τὸν ἄρτον τῶν τέκνων, καὶ βαλεῖν τοῖς κυναοις.
Δισγήσομαι τὸ ὅνομά σου τοῖς ἀδελφοῖς μου, τ. ἑ. Ταῦτα οἱονεὶ (64) ἀναστάντος ἐκ νεκρῶν ὑπʼ τοῦ λέγεται, καὶ ἐπακουσθέντος ἐφʼ οἶς προσηύτο.
Παχὰ σοῦ ὁ ἔπανός μου ἐν Ἐκκλησίς μεγάλῃ, τ. ἑ. « Ἐν τῷ Κυρίῳ (65) ἐπαινεθήσεται ἡ ψυχή ??, » τουτέστιν οὐκ ἐν εὐγενείᾳ οὐδʼ ἐν πλούτῳ, ἀλλʼ σοφίᾳ καὶ δικαιοσύνῃ.
Φἀγονται πένητες καὶ ἐμπλησθήσονται, καὶ [*](21 Joan. XIX, 30. 22 Psal. VI, 3. 23 Luc. 11, 35. 24 Math.αν, 26. » Psal XXXIII, 3.) [*](Grabi, partimque Corderius, et codex Coislinianus,) [*]((63) 7ὰ ἐκ τούτου, etc. Codex Coislinianus, schedæ Grabi.) [*](64) αῦτα οθονεί, cic. Corderius.) [*](65) Ἐν τῷ Κhρῳ, etc. Codex Coislinianus.)
Μνησθήσανται καὶ ἐπιστραφήσονταν πρὸς Κύριον πάντα τὰ πέρατα τῆς γῆς, κ. τ. ἑ. Μετά τὴν γνῶσιν (66) ἡ λήθη, καὶ μετὰ τὴν λήθην ἡ μνήαη. Καλῶς τε, « μνησθήσονται, » τέθεικεν· ὑπὸ τοῦ θεοῦ γὰρ τὸ εἶναι δεξάμενοι, τοῦ δημιουργήσαντος μπσθήσονται, καὶ μνησθέντες ἐπιστραφήσονται, οὐχ ἔν ἔθνος, ὡς εἴρηται, οὐδὲ δύο, ἀλλὰ πάντα τὰ πέρατα τῆς γῆς, τῷ τῆς θεογνωσίας φωτὶ φωτιζόμενα.
Ὅτι τοῦ Κυρίου ἡ βασιλεία, καὶ αὐτὸς δεταόζει τῶν ἐθνῶν, κ. τ. ἑ. Δεῖ γὰρ αὐτὸν (67) βασιλεύειν ἄχρις ἂν θῇ πάντας τοὺς ἐχθροὺς αὐτοῦ ὑπὸ τοὺς πόδας αὐτοῦ. Ὡσεὶ ἔλεγεν, ὅτι πάντες ἄδικοι γενόμενοι δίκαιοι, παυσάμενοι τοῦ γενέσθαι γήῖνοι καὶ φθαρτοί.
Καὶ ἡ ψυχή μου αὐτῷ ζῇ, κ. τ. ἑ. Μόνῳ ἡ ψυχὴ (68) τοῦ Θεοῦ ζῇ τῷ Θεῷ, τὴν γνῶσιν ἔχουσα οὐ μόνον τῶν γεγονότων, ἀλλὰ καὶ αὐτοῦ τοῦ Θεοῦ.
Ἀναγγελήσεται τῷ Κυρίῳ γενεὰ ἡ ἐρχομέτη κ. τ. ἑ. « Γενεὰ πορεύεται (69) καὶ γενεὰ ἔρχεται. « Γενεὰ » δὲ « σοφίας » ἐστὶ κατὰ τὸν σοφὸν Σῶομῶντα « φόβος Κυρίου καὶ πλοῦτος καὶ δόξα πὰ ζωή.
Κύριος ποιμαίνει με, καὶ οὐδέν με ὑστερήσα κ. τ. ἑ. Ὥσπερ τὸ πρόβατον (70) τρέφεται χλόῃ κκ. ὕδατι, οὕτω καὶ ὁ ἄνθρωπος ζωοποιεῖται πράξει κκὶγνώσει.
Τὴν ψυχήν μου ἐπέστρεψεν· ὡδήγησέ με ἐκ τρίβους δικαιοσύνης, κ. τ. ἑ. Εἰ ἔστι τρίβος (71) δικαιοσύνης, ἐστὶ καὶ σωφροσύνης καὶ ἀγάπης κκὶἐγκρατείας, διʼ ὧν εἰσέρχεταί τις εἰς τὴν βασιλείαι τῶν οὐρανῶν.
Ἐὰν γὰρ καὶ πορευθῶ ἐν μέσῳ σκιᾶς βανάτου. οὐ φοβηθήσομαι κακὰ, ὅτι σὺ μετʼ ἐμοῦ, κ. ?? ἑ. Ἐντεῦθεν ὁ λόγος (72) οὐ περὶ Θεοῦ, ἀλλὰ τρὸς αὐτὸν τὸν Θεὸν. Οὐ ταυτὸν δέ ἐστι πορεύεσθαι μέσῳ σκιᾶς θανάτου τῷ καθῆσθαι ἐν σκιᾷ θανάτον. ὁ μὲν γὰρ καθεζόμενος ἵδρυται ἐν αὐτῇ, καὶ βέβαις??? ἐστιν ἐν τῷ κακῷ, καὶ ἐν τῇ σκιᾷ τοῦ θανάτου· δ?? τοῦτο ἐν σκοτίᾳ ἐστὶ, καὶ δεῖται ἐλέου, ἵνα ἀνατε?? αὐτῷ φῶς· ὁ μέντοιγε μὴ καθεζόμενος, ἀλλὰ παρατρέχων, διὰ μὲν μέσου σκιᾶς θανάτου ὁδεύων, ?? ἑστηκὼς δὲ, ἀλλὰ παρατρέχων διʼ αὐτῆς τῆς ?? τοῦ θανάτου, οὐ μόνος περιπατεῖ· Κύριος γὰρ αὐ?? συνοδεύει. Ποῦ δὲ γέγραπται περὶ τῆς καθίσεως τῆς σκιᾶς τοῦ θανάτου· « Καθημένοις ἐν χώρᾳ καὶ σκ?? θανάτου φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς. »
Ἡ ῥάβδος σου καὶ ἡ βακτηρία σου, αὖταί ?? παρεκάλεσαν, κ. τ. ἑ. Ὅτι ἡ ῥάβδος (73) ἐπὶ ?? [*](26 Joan. vI, 41. 27 Eccles. 1, 4. 28 Prov. XXI, 4. 29 Isa. ΙX, 2.) [*](codex Coislinianus, Barbarus.) [*]((71) Εἰ ἔστι τρίβος, etc. Schedæ Grabii. barus.) [*]((72) Ἐντεῦθεν ὁ λόγος, etc. Codex Barocciamis Barbarus.) [*]((73) τι ὁ ῥάβδος, etc. Codex Barocciamis, Barbarus.)
Τοῦ αὐτοῦ. Ὥσπερ ῥάβδος (74) παιδεύει, οὕτω πρακτικὴ μετροπαθεῖν ἐκδιδάσκει· καὶ ὥσπερ βακτηρία ἀναπαύει, οὕτω καὶ γνῶσις εὐφραίνει. ακτηρία τὸ ἰσχυρόν. Βούλεται οὖν εἰπεῖν, ὅτι, Ἡ βασιλεία σου ἡ κραταιὰ τῆς παρακλήσεως μοι ταύτης ἐγένετο χορηγός.
Ἡτοίμασας ἐνώπιόν μου τράπεζαν, ἐξ ἐναντίας τῶν θλιβόντων με, κ. τ. ἑ. Τί βούλεται (75) τὸ, « ἐξ ἐναντίας τῶν θλιβόντων με; » Ἔχει τι μυστήριον ἀπόῤῥητον, ἵνα τις εὔχηται θλίβεσθαι. Ἐπινόει μοι ὥσπερ ἐπὶ τῶν ἀγώνων τῶν μεγάλων ἄθλους πικειμένους καθʼ ἕκαστον ἀγώνισμα, οὕτως καθʼ κάστην θλίψιν, ἡνίκα ἂν τὸ θλίβον παρῇ, καὶ αἱ θλίβουσαι δυνάμεις αἱ ἀντικείμεναι, νόει ἡτοιμασμένην ράπεζαν πνευματικὴν καὶ νοητὴν, διὰ ταύτην τὴν λίψιν. Ὁσάκις γοῦν ἐὰν θλιβῇ, τοσαυτάκις καὶ τράτεζά σοι παρατίθεται πνευματική. Μόνον ἔχε ὀφθαλοὺς τοὺς βλέποντας τραπέζας μου, ἵνʼ εὐχαριστῶν έγοις μετὰ τοῦ Ἀποστόλου· « Οὐ μόνον δὲ, ἀλλὰ αἱ καυχώμενοι ἐν ταῖς θλίψεσιν. » Ἐν ἀρχαῖς δὲ ἐάσκομεν τὸν ἐκ προκοπῆς ὄντα κατασκηνοῦν εἰς τό χλόης. Ἐπεὶ οὗν ὁ προκόπτων κἂν ἐπὶ τὸ τέλος θάσειεν, οὐκέτι μείνας πρόβατον, ἀλλὰ λογικὸς ἀνα??ιχθεὶς, τράπεζαν λογικῶν τροφῶν ηὐτρεπισμένην ει ὑπὸ Κυρίου. Τῷ γὰρ Κυρίῳ τυγχάνοντι ἡ σοφία ??οιμάσει τὴν ἑαυτῆς τράπεζαν, ἐφʼ ἦς τὰ ἴδια θύματα κρέχεται. Εὐχαριστῶν οὖν φησι· « Ἡτοίμασας ἐνὡπιόν [*](30 Psal. LXXXXVIII, 31 et seq. 31 Hebr. XII, 6. Psal.LXII, 2 et seq. 32 Prov. XIII, 24. 34 Rom. v, 3.) [*]((75) Τί θούλετα, etc. Codex Baroccanus, partimque Corderius.)
Τοῦ αὐτοῦ. Πρότερον μὲν (76) ὡς ποιμὴν ὁ Χριστὸς ποιμαίνει τὰ πρόβατα· νῦν δὲ λοιπὸν ὡς φίλος καλεῖ τοὺς φίλους ἐπὶ τὴν τράπεζαν. « Οὐκέτιε» γὰρ. φησὶν, « ὑμᾶς καλῶ δούλους, ἀλλὰ φίλους. » Καὶ δούλους μὲν ποιεῖ φόβος Θεοῦ· φίλους δὲ γνῶσις μυστηρίων Θεοῦ. Τράπεζαν ἐνταῦθα τὴν ἀθανασίαν λέγει. Τὸ δὲ, « ἐξ ἐναντίας τῶν θλιβόντων με, » ἀντὶ τοῦ, ἀκόντων τῶν ἐπιβουλευόντων. Οὐ γὰρ ἐβούλοντο τυχὸν οἱ Βαβυλώνιοι ἀπολυθῆναι αὐτούς· ὁ δὲ Κῦρος, ἐπικρατέστερος γενόμενος, ἀφῆκεν αὐτοὺς τῆς αἰχμαλωσίας.
Καὶ τὸ ἔλεός σου καταδιώξεταί με πάσας τάς ἡμέρας τῆς ζωῆς μου, κ. τ. ἑ. Τίς ἐστιν (77) ὁ καταδιώκων ἔλεος, ἢ περὶ οὗ φησιν ὁ Ἀπόστολος· « Ἐγενήθη ἡμῖν σοφία ἀπὸ Θεοῦ, δικαιοσύνη τε παὶ ἁγιασμὸς, καὶ ἀπολύτρωσις; » Ὁ καταδιώκων ἔμψυχός σε ἔλεος διώκει, οὒς μὲν καταλαμβάνει, οῦς δὲ οὔ. Τοὺς πάνυ φεύγοντας οὐ καταλαμβάνει· τοὺς δὲ ἕλαττον κρατεῖ, ἕνα ἐλεήσῃ. Οὐ μόνον δὲ ἔλεος καταδιώκει, ἀλλὰ καὶ τοῦτο ποιεῖ, « τὸ κατοεκεῖν με ἐν οἴκῳ Κυρίου εἰς μακρότητα ἡμερῶν. » Μῆκος γὰρ χρόνου, καὶ ἔτι ζωῆς, ἐν δεξιᾷ τῆς σοφίας [*](35 Luc. XXII, 29. 36 Cor. 1, 9. 27 Psal. CXL, 5 38 Joan. XV, 14. 39 I Cor. I, 30.) [*]((76) Πρότερον μέν, etc. Schedæ Grabii, codex Coisdinianus.) [*]((77) Τίς ἐστιν, etc. Corderius.)
Τοῦ Καρίου ἡ γῆ καὶ τὸ πλήρωμα αὐτῆς, ἡ οἱκουμένη, καὶ πάντες οἱ κατοικοῦντες ἐν αὐτῇ, κ. τ. ἑ. Ὅρα δὲ καὶ οὕτως (78), εἰ μὴ πάντες ἄνθρωποι μερὶς Κυρίου, καὶ οὐχ ἁπλῶς ἀκουστέον τοῦ πὰντας τοὺς κατοικοῦντας τὴν οἰκουμένην εἶναι τοῦ Κυρίου, εἰ μὴ ἄρα διὰ τὴν κλῆσιν τὴν ἀπὸ πάντων τῶν ἐθνῶν τοῦτο προφητεύεται.
Τοῦ αὐτοῦ. Πρὸ τῆς Χριστοῦ (79) ἐπιδημίας γνωστὸς ἐν τῇ Ἰουδαῖᾳ μόνον ἦν ὁ Θεός· ἐξ οὗ δὲ Χριστὸς ἐπεδήμησε, τοῦ Κυρίου πᾶσα ἡ γῆ. Καὶ πρὶν μὲν τῆς Χριστοῦ ἐπιδημίας οὐκ ἦν εὑρεῖν ἐν πάσῃ τῇ γῇ πλήρωμα, ἀλλʼ ἦν τὰ πλεῖστα τῆς γῆς, εἰ δεῖ οὕτως εἰπεῖν, κενότης· ὅτε δὲ Χριστὸς ἐπεδήμησε, πολλοὶ εἴποιεν ἂν τῶν πεπιστευκότων ἐκ τῶν ἐθνῶν· « Ἐκ τοῦ πληρώματος αὐτοῦ πάντες ἡμεῖς ἐλάβομεν· » καὶ διὰ τοῦτο αὐτοῦ εἶναι πλήρωμα. Οὐ γὰρ οἱ κενοὶ τῆς κατὰ τὸ Εὐαγγέλιον πολιτείας πλήρωμα εἶεν Χριστοῦ. Οὐ μόνον δὲ ἡ γῆ καὶ τὸ πλήρωμα αὐτῆς, ἀλλὰ καὶ ἡ οἰκουμένη. Ἐν ἐρήμῳ κατοικεῖ ὁ ἁμαρτωλὸς, ὁ δὲ ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ τυγχάνων τῇ πεπληρωμένῃ τῆς ἁγίας Τριάδος, οὗτος κατοικεῖ τὴν οἰκουμένην, ἥτις ἐστὶν ἡ Ἐκκλησία, ἐπὶ θαλασσῶν τῶν πειρασμῶν ὑπὸ Κυρίου θεμελιουμένη, καὶ ἐν αὐτοῖς νικῶσα, ἵνα μετὰ τοῦτο ποτιζομένη ἐπὶ ποταμοῦ ἑτοιμασθῇ.