Homiliae In Lucam

Lucas, qui scripsit : >Spiritus sanctus veniet super te, et virtus Altissimi obumbrabit te; propter hoc et quod natuni fuerit sanctum, vocabitur Filius Dei qui manifeste nobis tradidit, quoniam virginis fiHus fuit Jesus nec de humano conceptus est semine, iste patrem ejus Joseph testatus est dicens : >Et erat pater

Ὁ μακάριος Λουκᾶς, ὁ σαφῶς ἡμῖν παραστήσας, ὅτι παρθένου υἱὸς ὁ σωτὴρ ἦν, οὐκ ἐξ ἀνδρός, οὗτος πατέρα αὐτοῦ τὸν Ἰωσὴφ νῦν ἀνηγορευσεν.

illius et mater admirantes super his, quae dicebantur de eo < . Quae igitur causa exstitit, ut eum, qui pater non fuit, patrem esse memmoraret? Qui simplici expositione contentus est, dicet: honoravit eum Spiritus sanctus patris vocabulo, quia nutrierat Salvatorem. Qui autem altius aliquid inquirit, potest dicere : quoniam generationis ordo a David usque ad Joseph deducitur, ne vidretur frustra Joseph nominari, qui pater non fuerat Salvatoris, ut generationis ordo haberet locum, >pater < appellatus est >Admirabantur < igitur pater illius et mater super his, quae de eo < tam ab angelo, quam a multitudine caelestis nec non et a pastoribus. Omnia quippe haec audientes nehemen-

Πρὸς τί οὖν πατέ·ρα εἶπε τὸν μὴ σΠείραντα μηδέ αἴτιον αὐτῷ γενόμενον τῆς γενέσεως; Ἁπλούστερον μὲν λέγοιτο ἄν, ὅτι ἐτίμησεν αὐτὸν τὸ πνεῦμα τὸ ἅγοιν τῇ τοῦ πατρὸς προσηγορίᾳ, ἐπειδήπερ ἀνεθρέψατο αὐτόν. Εἰ δέ δεῖ τι εἰπεῖν βαθύτερον, ἐ·ροῦμεν· ἐπεὶ ἡ γενεαλογία ἐγενεαλόγησε τὸν Ἰωσὴφ ἀπὸ Δαβίδ, ἴνα μὴ δόξῃ περιττὴ εἶναι ἡ γενεαλογία ἐρχομένη ἐπὶ τὸν Ἰωσὴφ μὴ γεννήσαντα τὸν σωτῆρα, ἶνα ἡ γενεαλογία λόγον ἔχῃ ἐπιτή- δειον, πατὴρ ἀνηγορεύθη τοῦ κυρίου.

tissime mirabantiir. Deinde scriptura ait: > Benedixit eis Simeon et dixit ad Mariam matrem ejus: Ecce, iste positus est in ruinam et in resurrectionem multorum in Israhel, et in signum, cui contradicetr. Et tuam ipsius animani pertransibit gladius, ut revelentur ex multis cordibus cogitationes < . Quomodo Salvator in ruinam et in resurrectionem multorum < . venerit, est contemplan- dum. Qui simpliciter exponit, potest dicere in ruinam < eum infidelium et in resurrectionem < credentium. Qui vero interpres est, dicit nequaquam eum cadere, qui ante non steterit. Da mihi igitur, qui fuerit ille, qui steterit, et in cujus >ruinam < Salvator advenerit, nec non et eum, qui consurgat. Nam utique ille consurgit, qui ante corruerat. Videndum est itaque, ne forte Salvator non aliis atque aliis in ruinam < venerit et in sed eisdem et in ruinam et in resurrectionem < In Judicium < , ait, ego veni, ut, qui noii videbant, videant et, qui videbant, caeci fiant < . Est enim in nobis aliud, quod videbat prius et postea videre desivit, et ahud, quod non videbat et

Ἡγονικά >είς πτώσιν και ανά- σταση^ είναι τον κύριο ν ουκ ά?.λων πΐ7ΐτόντ(»ν και άλλοη> άνισταμένων, αλλά το Λ α ίτο ν, >εις πτώση* τ οϋχεί- ρονος >καϊ ανάστασιν τον βελτίονος, I ?ναζάνασ}τη μου το κρεϊττον καΟ- αιρετικη μεν γ ίο παθημάτων )] ί.τ ι- 9 όνεια τον κυρίου, διεργετική δε τθν της ψ ν/η ζ ιδιωμάτων. Οταν λίγη Παύλος· >οταν άσεχκο, τότε δυνατός εἰμκ —ό α ντός άσϋενεϊ, ει και δυνατός

postea coepit videre, Verbi gra- tia, volo videre illis oculis, qui- bus antea non videbam et qui τως καὶ mihi postea reserati sunt, quo- Ttmreiv rdg ἀφορμὰς Tiaoeyei, rolg niampostinoboedientiametAdam Αδαμ | δὲ dviaraadai. I etEvae oculi sunt aperti < , de qui bus superiori sermone tractavimus. Xunc autem interpertandum, quid sibi velit hoc, quod ait: Ecce, hic positus est in ruinam et in resurrectionem multorum in Israhek. Me oportet primum cadere et, cum cecidero, postea bene surgere, ne Salvator mihi causa fuerit malae ruinae. Sed propterea cadere me fecit, ut consurgam, et multo mihi ruina utihor fuerit, quam illud tempus, quo videbar stare. Stabam enim peccato eo tempore, quo peccato vivebam; et quia peccato stabam, prima mihi utilitas fuit, ut caderem et peccato morerer. Denique et sancti prophetae, quando augustius ahquid contemplabantur, cadebant in faciem suam; propterea autem cadebant, ut peccata per ruinam

ἐστιν, ἀλλ’ ἀσθενεῖ μὲν τῇ σαρκί, δυνατὸς δέ ἐστι τῷ πνεύματι — οὕ- τως καὶ ὁ κύριος οὐχὶ τοῖς μὲν τοῦ πίττειν τὰς ἀφορμὰς παρέχει, τοῖς δὲ τοῦ ἀνίστασθαι.|

Οἱ γὰρ πίπτοντες ἀπὸ τῆς στάσεως, ἐν ᾗ ποτε ἦσαν, καταπίπτουσι δη- λονότι· οὐδέποτε δὲ εἱστήκει ὁ ἄπιστος χαμαὶ συρόμενος μετὰ τοῦ ὄφεως, ᾧ συνέπεσεν· οὐκ ἔχει οὖν, ὅθεν πέσῃ διὰ τὸ καταβεβλῆσθαι τῇ ἀπιστίᾳ. Πρώτη δὲ εὐεργεσία τὸν στήκοντα τῇ ἁμαρτίᾳ πεσεῖν καὶ ἀποθανεῖν τῇ ἁμαρτίᾳ, εἶτα ζῆσαι τῇ δικαιοσύνη̣ καὶ ἀναστῆναι, τῆς εἰς Χριστὸν πίστεως ἑκάτερον ἡμῖν χαριζομένης· πιπτέτω τὰ χείρονα, ἶνα λάβῃ καιρὸν τὰ βελτίω εἰς τὴν ἀνάστασιν. Ἐὰν

plenius purgarentur. Hoc ipsum et Salvator tibi primum concedit, ut corruas. Ethnicus eras, cadat in te ethnicus; diligebas scorta, primum in te scortator intereat ; peccator eras, cadat in te peccator, ut possis dehinc resurgere et dicere: si commortui sumus, et convivemus < , et: si conformes facti sumus mortis, conformes et resurrectionis erimus < . Iste igitur in ruinam et in resurrectionem multorum positus est in Israhek, hoc est in his, qui plena possunt acie et ratione conspicere, et in signum, cui contradicetur < . Omnibus, quae narrat historia de Salvatore, contradicitur. Virgo mater est, signum est, cui contradicitur : Marcionitae contradicunt huic signo et aiunt penitus eum de muhere non esse generatum ; Hebionitae contradicunt signo, dicentes ex viro et muhere ita natum esse, ut nos quoque nascimur. Habuit corpus humanum, et hoc signum est, cui contradicitur : alii enim dicunt eum venisse de caehs, alii tale, quale nos, corpus habuisse, ut per simihtudinem corporis etiam nostra corpora redimeret a peccatis et daret nobis spem resurrectionis. Resurrexit a mortuis, et hoc signum est, cui contradicitur : quomodo resurrexerit, utrum ipse et tahs, quahs mortuus est, an certe in mehoris substantiae corpus resurrexerit ; et est infinita contentio, aliis dicentibus: fixuram clavorum Thomae monstrayit in manibus suis,

μη πέσῃ η πορνεια, η σωφροσυνη οὐκ ἀνίπταται, ἐὰν μὴ ἡ ἀλογία συντριβῆ̣, τὸ λογικὸν τὸ ἐν ἡμῖν οὐκ ἀνθήσει· οὕτως οὖν >ἡ πτῶσις ἡ ἀνάστασις πολλῶν < .

aliis e regione tractantibus : si idem corpus habuit, quomodo clausis ingressus est ostiis et stetit < ? ? Vides igitur, quemadmodum argumentis variis etiam resurrectionis ejus quaestio concitetur, et sit >signum, cui contradicitur < . Ego et hoc, quod ore praedictum est, puto signum esse, cui contradicitur; sunt enim plures haeretici, qui asserunt eum a prophetis penitus non fuisse praedicatum. Et quid me necesse est multa prosequi? Omnia, quae de eo narrat historia, signum est, cui contradicitur, non quo contradicant hi, qui credunt in eum — nos quippe omnia scimus vera esse, quae scripta sunt — sed quia apud incredulos universa, quae de eo scripta sunt, signum sit, cui contradicitur.

Deinde Simeon ait : et tuam ip- | >καὶ Quis est iste gladius, qui non aliorum tantum, sed etiam Mariae cor pertransiit ? Aperte scribitur, quod in tempore passionis omnes sint apostoh scandaUzati, ipso

>καὶ <σοῦ δὲ αὐτῆς > τὴν . | λεύσεται διε <λεύσεται ῥομφ >αία <.

|Ῥομφαίαν λέγει τὸν λόγον τὸν πειραστικόν, τὸν κριτικὸν τῶν ἐνθυμήσεων, τόν διϊκνούμενον ἄχρι μερισμοῦ Ψυχῆς καὶ πνεύματος, ἁρμῶν τε καὶ μυελῶν, καὶ κριτικὸν ἐνθυ-

quoque Domino dicente: omnes.| vos scandalizabimini in nocte <. Ergo scandalizati sunt uni- > versi in tantum, ut Petrus < que, apostolorum princeps, tertio denegarit. Quid putamus, quod scandalizatis apostolis mater Domini a scandalo fuerit immunis ? Si scandalum in Domini passione non passa est, non est mortuus Jesus pro peccatis ejus. Si autem omnes peccaverunt et indigent gloria Dei, justificati gratia ejus et redempti < . utique et Maria illo tempore scandalizata est. Et hoc est, quod nunc Simeon prophetat dicens : x >et tuam ipsius x >, quae scis absque viro peperisse te virginem, quae audisti a Gabriele: x >Spiritus sanctus veniet super te, et virtus Altissimi obumbrabit x >, > infidelitatis >gladius < et ambiguitatis mucrone ferieris, et cogitationes tuae te in diversa lacerabunt, cum videris illum, quem Filium Dei audieras et sciebas absque semine viri esse Iff. Mark. 14, 27 9f. Rom. 323

quoque Domino dicente: omnes . | Φαίνεται, ὅτι περὶ τὸν > καιρὸν τοῦ θους x > ἐογαν- | δαλί <σθησαν· καὶ γὰρ x ὅτι· >πάντες < δακθσυλγσεσυε ἐν ἐμοί <. >

Προφητεύει οὖν ὁ Συμεὼν καὶ περὶ αὐτῆς τῆς ἁγίας παρθένου Μαρίας, ὅτι· παρεστῶσα τῷ σταυρῷ καὶ βλέπουσα τὰ γενόμενα καὶ ἀκούουσα τῶν φο)νῶν τῶν φονευτῶν, μετὰ τὴν τοῦ Γαβριὴλ μαρτυρίαν, μετὰ τὴν ἀπόῤῥτον γνῶσιν τῆς θείας συλλήψεως, μετὰ τὴν μεγάλην τῶν θαυμάτων ἐπίδειξιν, γενήσεταί τις περὶ τὴν σὴν Ψυχὴν σόλος ἐν διακρίσει· ἔδει δὲ τὸν κύριον ὑπὲρ παντὸς γεύσασθαι x > καὶ >ἱλαστήριον < γενόμενον τοῦ κόσμου πάντας δι-

generatum, crucifigi et mori et suppliciis humanis esse subjectum et ad postremum lacrimabiliter conquerentem atque dicentem : > Pater, si possibile est, pertranseat calix iste a x >. > Et x < ergo >animam pertransibit gladius, ut revelentur ex multorum cordibus cogitationes < . Cogitationes erant malae in hominibus, quae propterea revelatae sunt, ut prolatae in medium perderentur et interfectae atque emortuae esse desinerent, et occideret eas ille, qui pro nobis mortuus est. Quamdiu enim absconditae erant cogitationes nec prolatae in medium, impossibile erat eas penitus interfici. Unde et nos si peccaverimus, debemus dicere : x >paccatum meum notum feci tibi, et iniquitatem meam non abscondi. Dixi: amiuntiabo in-

δαιωσαι ἐν τῷ αὐτου · καὶ σοῦ οὖν αὐτῆς τῆς ἄνωθεν δεδι- δαγμένης τὰ περὶ κυρίου ἅψεταί τις διάκρισις, τοῦτ’ ἔστιν ἡ >ῥομφαία < , | ἐπὰν ἴδης τὸν τηλικοῦτον σταυρούμενον καὶ θάπτον ἀνθρώπινον ἀναδεχόμενον. Ὅπως ἂν ἀποκα λυφθῶσιν · διαλογισμοὶ ἦσανπονηροὶ ἐν τοῖς ἀνθρώποις τούτοις· τότε ἀπεκαλύγθησαν, ἵνα ἀποκαλυφθέντας αὐτοὺς ἀφανίσῃ ὁ ὑπὲρ τῶν ἀνθρωπίνων ἁμαρτημάτων ἀποθνήσκων. Ὅσον γὰρ ἦσαν κεκρυμμένοι, οὐχ οἶόν τε ἐν αὐτοὺς ἀφανισθῆναι τέλεον·

διὰ τοῦτο καὶ ἡμεῖς ἐὰν ἁμαρτήσωμεν, κελευόμεθα λέγειν· τὴν ἀνομίαν μου <ἐγνώρισα, τὴν ἁμαρτίαν μου > οὐκ· Ι Αἰνίττεται δέ, ὅτι μετὰ τὸν σκανδαλισμὸν τὸν ἐπὶ τῷ σταυρῷ γενό- justitiam meam contra me Do- | μενον τοῖς μαθηταῖς καὶ τῇ Μαρίᾳ

minoc. Si enim hoc fecerimus et revelaverimiis peccata nostra non solum Deo, sed et liis, qui possunt mederi vulneribus nostris atque peccatis, delebuntur peccata nostra ab eo, qui ait: x <ecce, delebo ut nubem iniquitates tuas et sicut caliginem peccata tua < .

Post Simeonis propbetiam, quia necesse erat, ut mulieres etiam salvarentur, venit prophetes mulier, de qua scribitur: x <et erat Anna prophetes, filia Phanuel, de tribu Aser < . Quam pulcher ordo ! Non venit ante virum mulier, sed primus venit Simeon, qui apprehendit infantem et tenuit in brachiis suis, deinde muher, cujus non sunt quidem verba digesta, sed dictum est generahter, quod x <confessa sit Domino et locuta de eo omnibus, qui exspectabant redemptionem Hierusalem < . Et juste sancta muHer spiritum prophetandi meruit accipere, quia

ταχεῖά τις ἴασις ἐπακολουθήσει, βεβαιοῦσα αὐτῶν τὴν καρδίαν εἰς τὴν ἐπ’ αὐτὸν πίστιν· οὕτως γὰρ καὶ Πέτρον ἀντισχόμενον εἴδομεν τῆς εἰς Χριστὸν πίστεως. Τὸ ἀνθρώπινον οὖν σαθρὸν διη λέγχθη, ἕνα τὸ ἰσχυρὸν τοῦ κυρίου δειχθῇ. |

Ὡς ἀπαραλείπτοις ὑποσχόμενος ὁ εὐαγγελιστὴς πάντα εἰπεῖν οὐδὲ τὸ τῆς Ἄννης παρεσιώπησε πρόσ- ωπον, Ι ἀπὸ δύο προφητῶν τὸ ἀληθὲς συνιστῶν τῶν λαληθέντων περὶ Χρι- στοῦ· καὶ γὰρ καὶ αὐτὴ ὡς προφῆ- τις πᾶσιν ἔλεγεν, ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ Χριστὸς ἡ μέλλων λυτρώσασθαι τὴν Ἱερουσαλήμ, τοῦτ’ ἔστι τὴν τῶν ἐν θεοσεβείαι διαπρεπόντων καὶ ἐν γνώσει γραφῶν πόλιν· Ἱερουσαλὴμ γὰρ ὅρασις x < ἑρμηνεύεται.| Καὶ ἡ τάξις δέ · οὐ πρώτη γὰρ τοῦ ἀνδρὸς ἡ γυνή, ἀλλὰ πρῶτος ὁ Συμέων <παρ >εισάγεται. Οὔκουν ἐγέγ <ραπτο > δέ] αὐτῆς τὰ <τὰ λ >έξιν ὁ λόγος, ἀλλ’ τι ἐξωμολόγει τῷ θεῷ καὶ ἐλάλει >

longa castitate longisque jejuniis ad hoc culmen adscenderat. Videte, mulieres, testimoniura Armae, et imitamini illud! Si quando vobis evenerit, ut perdatis viros, considerate, quid de ea scriptum sit: > septem annis vixit a virginitate sua cum viro < et reliqua ; propterea >prophetes < f uit ; neque enim ut libet et fortuito Spiritus sanctus habitavit in ea. Bonum est et primum, si qua potest virginitatis gratiam possidere; si autem hoc non potuerit, sed evenerit ei. ut perdat virum, vidua perseveret. Quod quidem non solum post mortem viri, sed etiam, cum ille vivit, debet habere in animo, ut etiam, si non evenerit voluntas ipsius et propositum, a Domino coronetur et dicat: hoc voveo atque promitto, si mihi humanum aUquid, quod non opto, contigerit, nihil aUud faciam, quam incontaminata et vidua perseverem. Nunc vero et secundae et tertiae et quartae nuptiae, ut de

αὐτοῦ(. <Ἔοι >κε δὲ γε δικαίως προφῆτις, τοῦ ἁγίου πνεύματος χώραν δυνηθέντος εὑρεῖν ἐν αὐτῇ διὰ τὴν ἁγνείαν καὶ τὴν καθαρότητα· >ἔτη < γὰρ > ζήσασα ἀπὸ τῆς παρθενίας αὐτῆς μετὰ ἀνδρός(, διὰ τοῦτο γέγονε προφῆτις οὐ γὰρ ὡς ἔτυχεν τὸ ἄγιον πνεῦμα ᾤκησαν ἐν αὐτῇ. Καλὸν μὲν γὰρ εἴ τις δύναται παρθενεύειν· εἰ δὲ μὴ δύνα- ται τοῦτο, χηρευσάτω, ἐὰν συμβῇ τι ἀνθρώπινον, καὶ ἐχέτω τοῦτο πρὸ ὀφθαλμῶν καὶ μετὰ ἀνδρὸς οὖσα, ὥστε τὴν παρθενίαν αὐτῆς δικαιω- θῆναι ἐνώπιον τοῦ θεοῦ.

22 Nunc — x >OP, ür Sondergut: Et utperfeceruntomniasecun- dum legem Domini, reversi sunt in Gahlaeam in civitatem suam Nazareth, Praetermisit hoc loco Lucas, quae a Matthaeo satis exposita noverat Dominum videhcet post haec, ne ab Herode necandus inveniretur, Aegyptum a parentibus esse delatum defunctoque Herode sic demum GaUlaeam reversuxn Nazareth civitatem suam inhabitare coepisse. Solent enim evange- Hstae singuH sic omittere quaedam, quae vel ab aliis commemorata viderint, vel ab aliis commemoranda in spiritu praeviderint, ut continuata suae narrationis serie quasi nuHa praetermisisse videantvir, quae tamen alterius evangeHstae considerata scriptura quo loco transiHta fuerint, dihgens lector inveniat. x >Puer autem crescebat et confortabatur plenus sapientia, et gratia Dei erat in illo < . Notanda distinctio verborum, quia Dominus Jesus Christus in eo, quod puer erat, idem habitum humanae fragihtatis induerat crescere et coufortari habebat, in eo vero, quod etiam

pluribus taceam, in ecclesia reperiuntur, et non ignoramus, quod tale conjugium ejiciet nos de regno Dei. Sicut enim ab ecclesiasticis dignitatibus non solum fornicatio, sed et secundae nuptiae repellunt — neque enim episcopus nec presbyter nec diaconus nec vidua possunt esse digami — , sic forsitan et de coetu x >primitinorum immaculatorumquec, x >, >ecclesia, quae non habet maculam neque rugam < , ejicietur digamus; non quo in aeternum mittatur incendium, sed quo partem non habeat in regno Dei. Memini, cum interpretarer illud, quod ad Corinthios scribitur : x >ecclesiae Dei, quae est Corinthi, cum omnibus, qui invocant x >, dixisse me diversetatem esse x < et eorum, x >qui invocant < nomen Domini. enim monogamum et virginem et eum, qui in castimonia perseverte, esse de ecclesia Dei, eum vero, qui sit digamus, licet bonam habuerit conversationem et ceteris virtutibus polleat, tamen non esse de x < et de eo numero, qui x >non habet rugam aut maculam, aut quid istiusmodi < , sed esse de secundo gradu et de his, x >qui invocant < nomen Domini, et qui salvantur in nomine Jesu Christi, nequaquam tamen coronantur ab eo: cui est gloria et imperium in saecula saeculorum. Amen.

verbum Dei et Deus aeternus erat, nec confortari indigebat nec habebat augeri. Unde rectissime x >plenus < perhibetur x >et <. Sapientia quidem, x >quia in ipso habitat omnis plenitudo divinitatis < (Kol. 2, 9); gratia autem, quia > eidem mediatori Dei et hominum Jesu < (1 Tim. 2, 5) magna gratia donatum est, ut ex quo homo fieri coepisset, perfectus esset et Deus. Cui simile est, quod Johannes scribit eum > plenum gratia et < (Joh. 1, 14), eandem ipse divinitatis excel- lentiam veritatis quam Lucas sapientiae nomine commendans.