Homiliae In Lucam

Quod mortuus est < reccato mortuus est < , non quia ipse peccaverit — neque enim peccatum fecit, nec inventus est dolus in ore ejus > — sed est, ut nos, qui mortui sumus, illo moriente >peccatis < , nequaquam >peccato < et vitiis Unde scribitur: Si commortui sumus, et ; sicut igitur >commortui sumus<

> <Ὅ > ἀπέθανεν < . Χριστός, ἁμαρτίᾳ ἀπέθανεν >, οὐχ ὅτι τεν — οὐδὲ γὰρ ἁμαρτίαν ἐποίησεν οὐδὲ εὑρέθη δόλος ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ< — ἀλλ’ ὅτι] ἀπέθενεν, ἶνα ἡμεῖς οἱ συναποθανόντες αὐτῷ, αὐτοῦ ἀποθανόντος τῇ , μη- κέτι ζῶμεν τῇ . Δι’ ὃ λέγεται· εἰ συναπεθάνομεν, καὶ συν- ήσομεν(· ὥσπερ οὖν συναπεθάνομεν αὐτῷ ἀποθνήσκοντι τότε, οὕ-

tunc illo moriente et consurreximus resurgenti, sic cum eo circumcisi sumus et post circumcisionem sollemni purgatione mundati. Unde nequaquam jam indigemus circumcisione carnali. Et ut scias propter nos illum fuisse circumcisum, audi Paulum manifestissime praedicantem : >in quo habitatomnis plenitudo divinitatis corporaliter, et estis in illo repleti, qui est caput omnis principatus et potestatis; in quo et circumcisi estis circumcisione sine manibus, in exspoliatione corporis carnis, in circumcisione Christi, consepulti ei in baptismate, in quo et consurreximus per fidem operationis Dei, qui suscitavit eum a mortuis igitur et resurrectio etcircum- ejus pro nobis factae sunt.

>Cum impletiessent dies circumcidendi puerum, vocatum est nomen ejus Jesus, quod vocatum fuerat ab angelo, antequam concipereturc. Vocabulum Jesu gloriosum omni adoratu cultuque dignissimum, >nomen, quod est super omne nomen hominibus appellari neque ab eis

τω περιετμήθημεν αὐτῷ περιτμηθέντι τότε· καὶ μετὰ τὴν περι- τομὴν αὐτὴν γέγονεν οἰκονομία ἡ διὰ τοῦ προτέρου καθαρισμοῦ. Διὰ τοῦτο ἡμεῖς οὐκέτι περιτεμνόμεθα, ὅτι ἡ περιτομὴ αὐτοῦ δι’ ἡμᾶς γεγενηται· ἐν ᾧ περιετμήθητε λος, >περιτομῇ ἀχειροποιήτῳ ἐν τῇ ἀπεκδύσει τοῦ σώματος τῆς σαρκός,

ἐν τῇ περιτομῇ τοῦ Χριοτοῦ, συν- ταφέντες αὐτῷ ἐν τῷ βαπτίσματι, ἐν ᾧ καὶ συνηγέρθητε διὰ τῆς πίστεως Οὐκοῦν καὶ ὁ θάνατος αὐτοῦ ὑπέρ ἡμῶν γέγονεν, καὶ ἡ ἀνάστασις καὶ ἡ περιτομή.

Ἀναγκαίως δὲ ἐπεση- μήνατο ὁ εὐαγγελιστὴς λέγων· >ἐκλήθη τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦς τὸ κληθέν ὑπὸ τοῦ ἀγγέλου. Οὐκ ἔδει γὰρ ἀπ’ ἀνθρώπων πρῶτον κλη- θῆναι οὐδέ ἀπ’ <αὐτῶν > δοξασθῆναι, ἀλλ’ ἀπὸ κρειττόνων παρὰ τὴν τῶν ἀνθρώπων φύσιν καὶ κληθῆναι τὸ προσκυνητὸν ὄνομα καὶ ἔντιμον καὶ >ὑπὲρ πᾶν ὄνομα

efferri in mundum, se dab excellentiori quadam majorique na- tura. Unde signanter evangelista addidit, dicens: > et vocatum est nomen ejus Jesus, quod vocatum fuerat ab angelo, antequam conciperetur in utero<.

Deinde sequitur: >cum impleti essent dies purgationis eorum, secundum legem Moysi, duxerunt eum in Hierosolymam<. Propter purgationem, inquit, >eorum< Quorum >eorum<? Si scriptum esset: propter purgationem ejuns, id est Mariae, quae pepererat, nihil quaestionis oriretur, et audacter diceremus Mariam, quae homo erat, purgationem indiguisse post partum. Nune vero in eo, quod ait: >dies pur- gationis eorum <, non videtur unum significare, sed alterum sive plures. Ergo Jesus purgatione indiguit et immundus fuit aut aliqua sorde pollutus? Temerarie forsitan videor dicere, sed scrip- turarum auctoritate commotus, | Vide, quid in Job scriptum sit: >nemo mundus a sorde,nec signanter unius quidem diei fuerit vita ejus<. Non dixit:>nemo mundus a peccato<, sed:>nemo mundus a sorde<. Neque enim id ipsum sig- nificant sordes atque peccata; et ut scias aliud sordem, aliud sonare peccatum, Isaias manifestissime docet, dicens: >lavabit Domi- nus sordem filiorum et filiarum Sion, et sanguinem mundabit

Εἰ δὲ ἔκειτο ὑπὲρ >τοῦ καθαρισ- μοῦ< Μαρίας μόνης, οὐδὲν ἐζητοῦμεν· νυνὶ δὲ >τοῦ καθαρισμοῦ αὐτῶν< φη- σίν. Ἆλλ' ὅρα τὸ τόλμημα

τοῦ λόγου· μνήσθητι τῶν εἰρημένων ἐν τῷ Ἰὼβ μυστικῶς· >οὐδεὶς καθαρὸς ἀπὸ ῥύπου, οὐδ' ἂν μία ἡμέρα ἡ ζωὴ αὐτοῦ ἐπὶ τῆς γῆς>· οὐκ εἶπεν· ἀπὸ ἁμαρτίας, ἀλλ'·>ἀπὸ ῥύπου<. Ὅτι καὶ οὐ ταύτά, λέγει Ἡσαίας· >ἐκπλυνεῖ κύριος τὸν ῥύπον τῶν υἱῶν καὶ τῶν θυγατέρων Σιών, καὶ τὸ αἷμα ἀκκαθαριεῖ ἐκ μέσου αὐτῶν<·

de medio eorum, spiritu judicii sordem et spiritu combustionis sanguinem<. Omnis anima, quae humano corpore fuerit induta, habet >sordes< suas. Ut autem scias Jesum quoque sordidatum propria voluntate, quia pro salute nostra humanum corpus assumpserat, Zachariam prophetam ausculta dicentem: >Jesus erat indutus vestibus sordidis<. Quod quidem adversus eos facit, qui negant Dominum nostrum humanum habuisse corpus, sed de caelestibus et spiritalibus fuisse contextum. Si enim de caelestibus et, ut illi falso asserunt, de sideribus et alia quadam sublimiori spiritalique natura corpus ejus fuit, respondeant, quare potuerit spiritale corpus esse sordidum aut quomodo hoc interpretentur, quod posuimus:>Jesus erat indutus vestibus sordidis<. Si autem fuerint necessitate compulsi, ut suscipiant spiritale corpus sordidum intellegi vestimentum, debent consequenter dicere, quoniam illud, quod in repromissionibus ponitur, completum sit, id est: >seminatur corpus animale, surgit corpus spiritale>, [et] quod polluti et sordidi resurgamus, quod etiam cogitare piaculum est, maxime cum quis sciat scrip-

ἐῤῥύπωται οὖν πᾶσα ψυχὴ ἐνδεδυμένη σῶμα ἀνθρώπινον.

Ἄκουε Ζαχαρίου· >Ἰησοῦς ἦν ἐνδεδυμένος ἱμάτια ῥυπαρά<. Τὸ δὲ ῥητὸν χρήσιμον καὶ πρὸς τοὺς λέγοντας, ὅτι ὁ σωτὴρ οὐκ ἔλαβε σάρκα ἀνθρωπίνην, ἀλλ᾿ ἤνεγκεν ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ πνευματικὸν σῶμα, τὸ πνευματι<κὸν σῶμα> ἐῤῥυπωμένον <νομίζοντας.

Ἐπεὶ> γὰρ λέγειν δυνήσονται <ταῦτα καὶ> τοῦτο παραδέξονται, ὅρα αὐτοὺς λέγειν, ὅτι ἐν ταῖς ἐπαγγελίαις, ὅταν πληρωθῇ τό· >σπείρεται σῶμα ψυχικόν, ἐγείρεται σῶμα πνευματικόν<, ἐγειρόμεθα ἐῤῥυπωμένοι, ὅπερ καὶ λέγειν <ἄτοπον>.

tum ese: >seminatur in corruptine, surget in incorruptione; seminatur in ignobilitate, surget in gloria; seminatur in infirmitate, surget in fortitudine; seminatur corpus animale, surget corpus spiritale<. Oportuit ergo, ut pro Domino et Salvatore nostro, qui >sordidis vestimentis< fuerat >indutus< et terrenum corpus assumpserat, offerentur ea, quae purgare sordes ex lege consueverant. Quod frequenter inter fratres quaeritur, loci occasione commotus retracto. Parvuli baptizantur >in remissionem peccatorum<. Quorum >peccatorum< ? vel quo tempore peccaverunt? aut quomodo potest illa lavacri in parvulis ratio subsistere, nisi juxta illum sensum, de quo Paulo ante diximus: >nullus mundus a sorde, nec si unius quidem diei fuerit vita ejus super terram<? Et quia per baptismi sacramentum natinitatis >sordes< depionuntur, propterea baptizantur et parvuli: >nisi> enim >quis renatus fuerit ex aqua et spiritu, non poterit intrare in regnum caelorum<

>Cum<, inquit, >expleti essent dies purgationis eorum<. Explentur >dies< et muystice. Neque enim statim, ut nata fuerit anima, purgatur, nec potest perfectam in ipso ortu consequi puritatem; sed sicut scriptum est in lege: >Si masculum pepererit, septem diebus sedebit mater in sanguine

Ἐδεήθη οὖν ὁ σωτήρ, ὡς >ἐνεδυμένος ἰμάτια ῥυπαρὰ< τὸ σῶμα τὸ ἀνθρώπινον καὶ γήϊνον, τοῦ προσενεχθὴναι καὶ περὶ αὐιτοῦ καθαρισμόν.

Τὰ παιδία βαπτίζεται >εἰς ἄφεσιν ἁμαρτημάτων<. Ποίων; Πότε γὰρ ἥμαρτον; Ἀλλὰ μήποτε, ἐπεὶ >οὐδεὶς καθαρὸς ἀπὸ ῥύπου<, τὸν ῥύπν δὲ ἀποτίθεταί τις διὰ τοῦ μυστηρίου τοῦ βαπτίσματος, διὰ τοῦτο καὶ τὰ παιδία βαπτίζεται.

Μυστικῶς δὲ >ἡμέραι< πληρούμεναι· οὐ γὰρ ἅμα τῇ γενέσει ὁ καθαρισμός,

ἀλλ᾿ ὥσπερ γέγραπται ἐν τῷ νόμῳ· >ὅτι ἐὰν τεχθῇ ἄρσεν, ἑπτὰ ἡμέρας καθιεῖται ἐν αἵματι ἀκαθάρτῳ, εἶτα τριάκοντα

immundo, ac deinde triginta tribus in sanguine puro, et ad extremum ipsa et infans sedebunt in sanguine purissimo<, sic quia lex spiritalis est et >umbram habet futurorum bonorum<, possumus intellegere purgationem veram nobis evenire post tempus. Ego puto, quod et post resurrectionem ex mortuis indigeamus sacramento eluente nos atque purgnte — nemo enim absque sordibus resurgere poterit —, nec ullam posse animam reperiri, quae universis statim vitiis careat. Unde in regeneration baptismi assumitur sacramentum, ut, quomodo Jeus secundum dispensationem carnis oblatione purgatus est, ita etiam nos spiritali regeneration purgemur. >Duxerunt eum secundum legem Moysi in Hierosolymam, offerre ante conspectum Domini<. Ubi sunt, qui Deum legis negant, qui aiunt non istum, sed alium a Christo fuisse in evangelio praedicatum: >Misit Deus Filium suum, factum ex muliere, factum sub lege<? Ergo putandum est, quod Filium suum bonus Deus sub lege fecerit Creatoris et sub inimici jure, quod ipse non dederat? Quin potius ideo sub lege factus est, >ut redimeret eos, qui sub lege errant<, et aliae legi subjiceret, de qua dudum lectum est: >Attendite, populous meus, legem meam<, et reliqua. >Adduxerunt< ergo >eum, ut statuerent ante conspectum Domini< Cujus scripturae praecepta complentes? Nempe illius: >sicut scriptum est<, inquit, >in lege Moysi, quia omne masculinum, quod aperit vulvam, sanc-

τρεῖς ἐπὶ αἵ8ματι καθαρῷ< καὶ αὐτὴ καὶ τὸ παιδίον,

Οὔτως, ἐπεὶ >ὁ νόμος σκιὰν ἔχει τῶν μελλόντων ἀγαθῶν< ἔστιν ἰδεῖν καθαρισμὸν γινόμενον ὕστερόν ποτε· τάχα δὲ ἐὰν ἀναστῶμεν ἐκ νεκρῶν, <δεόμεθα τοῦ> μυστηρίου <τοῦ> καθαίροντος ἡμᾶς ... θαυμάζω, εἴ τις ἀνίσταται παν<τὸς> ῥύπου καθαρεύων· ἐν <τῇ> παλιγγενείᾳ οὖν τα<ύτῃ> τοιοῦτόν τι ἔσται μυστήριον καθαρισμοῦ, ὅπερ ἐποίησεν ὁ Ἰησοῦς ἐπὶ τῆς γενέσεως αὐτοῦ.

tum Domino vocabitur<, et: >ter per annum apparebit omne masculinum in conspectus Domini Dei<. Masculina, quae ex eo, quod vulvam matris aperuerunt, sancta errant, offerebantur ante altare Domini: >omne<, inquit, >masculinum, quod aperit vulvam<, sacratum quippiam sonat. Quemcunque enim de utero effusum marem dixeris, non sic aperit vulvam matris suae ut Dominus Jesus, quia omnium mulierum non partus infantis, sed viri coitus vulvam reserat. Matris vero Domini eo tempore vulva reserata est, quo et partus editus, quia sanctum uterum et omni dignatione venerandum ante nativitatem Christi masculus omnino non tetigit. Audeo quid loqui, quia et in eo, quod scriptum est: <Spiritus Dei veniet super te, et virtus Altissimi obumbrabit te>, principium seminis et conceptus fuerit, et sine vulvae

Τὰ οὖν ἀρσενικὰ ἅγια ὄντα <ἅτε> μήτραν ἀνοίγοντα ἔδει ἀναφέρεσθαι κυρίῳ παρὰ τῷ θυσιαστηρίῳ, μόνος δὲ Χριστὸς διήνοιξεν μήτραν ἐκ παρθένου τεχθείς· οὐδὲν γὰρ ἄλλο πρὸ τοῦ Χριστοῦ τῆς μήτρας ἐκείνης τῆς ἱε<ρᾶς> ἥψατο· πάντων δὲ τὰ πρωτότοκα, εἰ καὶ πρωτότοκά ἐστιν, ἀλλ᾿ οὐ διανοίγουσιν αὐτὰ πρῶτα τὴν μήτραν, ἀλλ᾿ ὁ σύμβιος. | Ἀλλὰ τίνα τὰ τῶν ἀντι<λε> γόντων; Εἰ εὶς τ<ὸν Χριστὸν > ἔχει τὴν ἀναφορὰν τό· < >πᾶν> ἄρσεν διανοῖγον <μήτραν> ἅγιον τῷ κυρίῳ κλη<θήσεται<>, οὐκ ἔμ<μινεν ἡ Μαρία> παρθ <ένος· τέκνον γὰρ ἥ <ψατο. . . . . . . .> διανοῖγ<οναῦτήν. Ἀνέ>ῳκτο οὖν ἄν<ευ ἀνδρὸς ἡ παρ-> θενικὴ μή<τρα. Πρὸς τοῦτ᾿> ἔστιν ἀπαντῆσ<αι· ἐτήρει> μὲν τὴν παρθεν <ικὴν> φύσιν, οὐδ᾿ ὅλως αἱ π<αρ-> θενικαὶ πύλαι ἀνεῴ<χθη>σαν βουλήσει τοῦ κυοφ<ο>ρουμένου κατὰ τὸ φα<νερῶς> ῥητόν· >Ἡπύληαὕτη <κεκ> λεισμένη ἔσται· οὐδεὶς <μὴ δι> έλθῃ δι᾿ αὐτῆς εἰ μὴ κύριος· καὶ ἔσταικεκλεισμένη<, ὥστε πρὸς τὴν δύναμιν τοῦ

reseratione novus in utero foetus adoleverit. Unde et ipse Salvator loquitur : ego autem sum vermis et non homo, opprobrium hominum et abjeetio plebis > . Videbat in matris utero immunditiam corporum, visceribus ejus hinc inde vallatus terrenae faecis patiebatur angustias; unde assimilat se vermi et dicit : ego sum vermis et non homo > . Ex mare quippe ac femina homo nasci solet, ego vero non ex masculo et femina, secundum ritum hominum atque naturam, sed in exemplum >vermis < natus sum, cujus non semen, sed in ipsis et ex ipsis, in quibus coalescit corporibus, origo est. Propter quod, quia >omne masculinum, quod aperit sanctum Domino vocabitur > , ductus est >in Hierosolymam > , ut appareret ante conspectum Dei, et propter illud, quod sequitur: ut daretur munus pro eo, quod in lege Domini scriptum est: par turturum aut duo pulli columbarum > . Turturum par et duos pullos columbarum pro Salvatore videmus oblatos. Ego et aves istas beatas puto, quae pro ortu Domini oblatae sunt ; et quomodo asinam Balaam miror et felicitate accumulo, quia digna fuerit non solum videre angelum Dei, sed etiam ore reserato in humanum sermonem erumpere, sic multo amplius has volucres praedico atque sustoUo, quod pro Domino nostro et Salvatore ante altare oblatae sunt. Ut offerrent pro eo par turturum aut duos pullos

τεχθέντος οὐδὲν κέκλεισται αὐτῷ ὡς δεσπότῃ, ἀλλὰ πάντα ἀνέῳκται. Καίτοι οὐκ ἀνάγκην εἶχεν ἡ παρ- θένος, ἀλλ’ ὅμως οὖν νόμος ἐπλη- ροῦτο κατὰ τὸν νόμον Μωϋσέως, οὐχ ὅτι ὁ νόμος Μωϋσέως κυρίου οὐκ ἦν νόμος· ὅσα γὰρ λαλεῖ προ- φήτης πνεύματι ἁγίῳ, οὐκ αὐτὸς λαλεῖ, ἀλλ’ ὁ κύριος ὑποβάλλει· ὅμως δὲ ὁ καθαρισμὸς τύπον εἶχε σωματικόν. |

columbarum<. Xovum quid forsitan videar inferre, sed pro majestate rei panim dignum. Sicut nova fuit generatio Salvatoris non ex viro et muliere, sed ex sola tantum virgine, sic et partuturum et duo pulli < isti >columbarum < non fuerunt o oculis camis adspicimus, sed qualis Spiritus sanctus est, qui in specie columbae descendit et venit > super Salvatorem, in Jordane baptizatus est. Tale fuit et par turturum > : : non erant illae volucres, ut istae, quae per aerem volitant, sed divinum quiddam et humana contemplatione augustius sub specie columbae et turturis apparebat, ut non talibus victimis, qualibus omnes homines, ille, qui pro toto mundo nascebatur et pati habebat, coram Domino mundaretur, sed, ut dispensatio ejus nova omnia, ita novas quoque haberet hostias, secundum voluntatem omnipotentis Dei in Christo Jesu: cui est gloria et imperium in saecula saeculorum. Amen.