Ἐρεῖ δέ τις μὴ πάνυ συνετῶς ἐννοεῖσθαι τὸ ἑρμηνευθὲν ὡς μ·ὴ ἐληλυθότος Ἰησοῦ κρῖναι νῦν τὸν κόσμον, παρατιθέμενος τὸ ἐπιφερόμενον ἑξῆς· »Αὕτη δέ ἐστιν ἡ κρίσις, ὅτι τὸ φῶς ἐλήλυθεν εἰς »τὸν κόσμον«. καὶ ἐν αὐτῷ τούτῳ τῷ εὐαγγελίῳ Ἰησοῦς λέγει· »Εἰς κρίμα εἰς τὸν κόσμον ἐλήλυθα«. λυτέον οὖν τὸ ἐπαπορηθέν. κἂν ἀμφότερα Ἰησοῦς ἐληλυθὼς ποιῇ , τό τε κρῖναι τὸν κόσμον καὶ τὸ σώζειν αὐτόν, ἀλλὰ θάτερον διὰ θάτερόν ἐστιν. εἰς κρίμα γὰρ ἐλήλυθεν εἰς τὸν κόσμον ἴνα σώσῃ αὐτόν (οὐ γὰρ σώζει ἵνα κρίνῃ), καὶ ὥσπερ ἰατρὸς πρὸς κάμνοντα ἔρχεται ἕνα ὑγιάσῃ αὐτόν. τοῦτο γὰρ τέλος τῆς τοῦ ἰατροῦ ἀφίξεως, κἂν ἄλλα τινὰ γίνηται, οἶον τομὴ ἢ καῦσις. οὐ γὰρ προηγουμένως ἐπὶ τῷ τεμεῖν * * ἡ ἀλλ᾿ ἐπὶ τῷ ὑγιάσαι. ἐξῆς ἐπὶ τούτοις τὸ »Ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν »οὐ κρίνεται«. ὁ γὰρ διὰ πίστεως ἐπὶ τὴν τελείαν σωτηρίαν φθάσας οὐχ υποκειται κρίσει. ο μέντοι μη πιστευσας αυτοκατακριτος ων ἤδη κέκριται.
Αὕτη δέ ἐστιν ἡ κρίσις, ὅτι τὸ φῶς ἐλήλυθεν εἰς τὸν κόσμον καὶ ἠγάπησαν. οἱ ἄνθρωποι μᾶλλον τὸ σκότος ἢ τὸ φῶς. Εἰ γὰρ μὴ ἐληλύθει εἰς τὸν κόσμον τὸ φῶς, εἶχον ἄγνοιαν τῶν καλῶν αἰτιάσασθαι οἱ μὴ πράξαντες αὐτά, [[ ὡς ἂν οἱ τὰς κακίας ἐνεργοῦντες τόπον ἀπολογίας εἶχον, φάσκοντες μὴ ἐγνωκέναι αὐτὰ ὄντα κακά]]. ἀλλ’ ἐπεὶ τὸ φῶς ἐλήλυθεν εἰς τὸν κόσμον, πάσης πεπλανημένης ἀπολογίας φυγαδευομένης κρίσις ἔσται ἐξεταστικὴ τῶν πράξεων καὶ τοῦ φρονήματος [ἐξ] ἑκάστου· ὡς ἀποδεχθῶναι [*](5 Joh. 3, 19. — 7 Joh. 9, 39. — 14 Joh. 3, 18. — 16 Vgl. Tit. 3, 11. — 20 Joh. 3, 19.) [*](XLI. I x] 6 τῷ] τὸ RV | 7 λεκτέον R | 8 ἀμφότε ℵ, corr. Br | 13 Ε; + Br | προηγουμένους V | Die ücke erg. Br ἡ τομὴ ἢ ἐπὶ τῷ καῦσαι..) [*](XLII. Ι ℵ] 22 ἐξεληλύθη S? V, ἐξεληλύθει R | 23 ὡς — 25 κακά < ℵ, cf.) [*](II ABBREV (Cord. p. 99 anonym)] 20 αὕτη — 22 φῶς < ABBREV Cord | 22 γὰρ < ABBREV Cord τὸ φῶς nach ἐληλύθει ABBREV Cord | 23 οἱ vor 24 ἐνεργοῦντες Ρ | 26 πεπλασμένης Ρ Cord | 27 πρακταίων Ρ, πρακτέων Cord | ἐξ < Μ | ὡς < ?? Cord.)
517
βασιλείας θεοῦ τυχεῖν τοὺς τὸ φῶς ἀγαπήσαντας, ἐκ τῆς πρὸς αὐτὸ ἀγαπήσεως φῶς καὶ αὐτοὺς γεγενημένους δι’ εἴργων ἀγαθῶν καὶ φρονήματος ἀληθοῦς ὡς μισῆσαι τὸ σκότος τοῦτο δέ ἐστιν ἡ κακία καὶ ἡ ἀσέβεια), τοὺς δὲ ἀποστραφέντας τὴν ἀρετὴν καὶ τὸν ταύτης πάροχον θεὸν κολάσεων αἰωνίων πειρασθῆναι· ἐπείπερ σπουδάζοντες ἔχειν ἔργα πονηρὰ ἐμίσησαν τὸ φῶς, διὰ φανερώσεως ἐλέγχον αὐτῶν τὰ φαῦλα ἔργα· »Πᾶς γὰρ ὁ φαῦλα πράσσων μιμεῖ »τὸ φῶς«, οὐδ’ ὅλως προσελθεῖν αὐτῷ βουλόμενος, ἵνα μὴ ἐλεγχθῇ τὰ ἔργα αὐτοῦ ὄντα πονηρά, κρύπτειν αὐτὰ βουλόμενος ἵνα μὴ παρ’ ἄλλους καταγνωσθῇ· ἀλλ’ εἰ καὶ οὗτος μισεῖ τὸ φῶς, ἀλλ᾿ οὖν ὁ τῆς ἀληθείας ἐργάτης ἔρχεται πρὸς τὸ φῶς, φανερωθῆναι θέλων τὰ ἔργα ἃ ποιεῖ ὅτι ἐν θεῷ ἐστιν ἐπιτελούμενα. καλῶς εἶπεν· »Ὁ »τὰ φαῦλα πράσσων« καὶ »Ὁ ποιῶν τὴν ἀλήθειαν«, οὔτε Ὁ Ὁ ποιήσας ἀποστῆναι μὲν τῆς κακίας † ἰδεῖν δὲ πρὸς τὸ καλόν· καὶ τὸν τῇ ἀληθείᾳ χαίρειν ἐπαγγελλόμενον νεῦσαί ποτε πρὸς τὸ χεῖρον. διὸ εἶπε τὸ »Πράσσων« καὶ τὸ »Ποιῶν«. οὔτε γὰρ ἔνεστι περὶ τὴν κακίαν διακείμενον χαίρειν τῷ καλῷ, καὶ ὁ τῆς ἀληθείας ἐραστὴς πάντως ἐστὶ τῶν καλῶν ἐπιθυμητής.]] τὸ δὲ ἔρχεσθαι καὶ μὴ ἔρχεσθαι πρὸς τὸ φῶς οὐ τοπικῶς ἀλλ’ ἐνεργητικῶς ἐκλαβεῖν δεῖ, ἐρχομένου πρὸς αὐτὸ παντὸς τοῦ κατ᾿ ἀρετὴν πράττοντος. ὁ γὰρ φαῦλος, ἐνεργῶν τὴν κακίαν, παραιτεῖται φωτὶ συνεῖναι· ἀσυνύπαρκτα γὰρ τὸ ἀγαθὸν καὶ τὸ κακόν, τὸ φῶς καὶ τὸ σκότος· [[ταὐτὸν δὲ ἐν τούτοις φῶς καὶ τὸ ἀγαθόν, τὸ σκότος καὶ τὸ κακόν]]. ἀλλ᾿ ἐπεὶ οἱ ἀπὸ τῶν αἱρέσεων οἴονται φύσει τινὰς εἶναι ἐν σκότει καὶ ἀγαπᾶν αὐτό, ἐπίστησον τοῖς εἰρημένοις ὅτι αὐτῶν ἕκαστος προαιρέσει έν σκότει ἐστὶ καὶ ἀγαπᾷ αὐτό· »Ἠγάπήσαν, γάρ φησιν, οἱ ἄνθρωποι † τὸ » σκότος μᾶλλον ἢ τὸ φῶς«, ἦν γὰρ αὐτῶν πονηρὰ τὰ ἔργα. οὐ γὰρ διὰ τὸ σκότος εἶναι πονηρὰ ἔχουσιν ἔργα· ἀλλ᾿ ὅτι πονηρὰ ἔχουσιν
[*](7 Joh. 3, 20. — 13 Job. 3, 21. — 27 Joh. 3, 19.) [*](XLII. Ι ℵ] 1 βασιλείαν RV | 3 ὡς + We | 5 πειρασθήσεσθαι ℵ, corr. 7 ἐλέγχων ℵ | 10 καταγνώσεως ᾖ ℵ, corr. We | 12 καλοῖς — 19 ἐπιθυμητής < ℵ, cf. II | 23 ταὐτὸν — 24 κακὸν < ℵ, cf. II | 25 φύ S1, φύσειν S2V, φύσιν R τινα ℵ | 27 φησιν < ℵ | μᾶλλον τὸ σκότος las wohl Orig.; vgl. S. 518, 7.) [*](II ABBREV Cord.] 1 ἀγαπήσαντας τὸ φῶς ABBREV Cord | ὡς ἐκ ABBREV Cord | ταύτης τῆς Μ | 2 ἀγάπης ABBREV Cord | 4 ἡ < Μ | 5 πειραθήσεσθαι Μ | 7 ἔργα < Ρ Cord — 12 ἐπιτελούμενα < Μ | πᾶς — 19 ἐπιθυμητής < Ρ Cord | 19 δὲ < 20 ἐκλαμβάνειν Cord | ἐρχόμενος Ρ | 21 αὐτὸν Μ | καθ’ αἱρετήν Ρ | 23 τούτοις] + καὶ Ρ ] 25 τινα Μ, cf. ℵ | 26 ἐπίστησον — 27 αὐτὸ < Μ | ὅτι] ὡς παρ’ Cord | μᾶλλον vor τὸ σκότος Ρ, < M.) 518
ἔργα, τὸ σκότος ἀγαπῶσι. καὶ πάλιν οὐ τῷ μὴ ἔρχεσθαι πρὸς τὸ φῶς φαῦλα πράττουσιν· ἀλλὰ τῷ φαῦλα πράττειν οὐκ ἔρχονται πρὸς τὸ φῶς. [[ἐφ᾿ ἡμῖν δὲ τὸ πράττειν τὰ φαῦλα ἢ τὸ φῶς καὶ ποιεῖν τὴν ἀλήθειαν.]]