Panarion (Adversus Haereses)

δικαιοσύνῃ »οἴδαμεν γάρ, φησίν, ὅτι πᾶσα ἡ κτίσις συστενάζει καὶ συνωδίνει ἄχρι τοῦ νῦν. οὐ μόνον δέ, ἀλλὰ καὶ αὐτοί, τὴν ἀπαρχὴν τοῦ πνεύματος ἔχοντες, καὶ αὐτοὶ ἐν ἑαυτοῖς στενάζομεν τὴν υἱοθεσίαν ἀπεκδεχόμενοι, τὴν ἀπολύτρωσιν τοῦ σώματος ἡμῶν«.

καὶ ὁ ’Ησαΐας δέ· »ὅν τρόπον γὰρ ὁ οὐρανὸς καινὸς καὶ ἡ γῆ [*](2 Weish. Sal. 1, 14–4 —10 Rom. 8, 19–21 — 17 Jes. 52, 2 19 S, 22f —23 — S. 462,2 Jes. 66, 22) [*](M U S Pa) [*](2 σοφία + δι’ ἃ U Ι συνίστησιν + sprechend S | λέγουσα hinter τὰ πάντα Pa | τὰ < U 3 ἐν αὐτοῖς Pa 4 ὁ < M | λέγων < S ὑπετάγη U | ἐλευθερωθήσεται Μ 10 δουλείας] Verwesung S | βουλόμενος νῦν καλεῖν] nennend S 11 vor βλεπόμενα 2 ein μὴ ausradiert U 12 ἀνακαινο- ποιηθεῖσα < S 13 <ἐν> * nach S] < M U Pa 14 δι’ οὖ M; lies wohl I καὶ συνωδίνει νῦν < S 14 f ἀπὸ τῆς — σ(ύματος < S 15 καὶ αὐτὴ | ἀπεκδεχομέμνη U | ὅπως < S | ἐξεγερθέντων U ἐλευθεθερωθέντων Pa 16 alle S | τῆς σαρκὸς < S 17 καὶ 2 < U 17 f δὴ M 18 αὐτὴ] αὐτῆ U die Kreatur S | τῆς φθορᾶς #x003C; S —22f οἴδαμεν γάρ — σώματος ἠμῶν < Pa 19 φησίν < U 21 αὐτοί 1] αὐτὴν U das heiβt S 22 τὴν 1 < U 23 δὲ] < MU tciedei-um S | ὁ 2 )

ὄντως γὰρ οὐκ εἰς κενὸν οὐδὲ εἰς μάτην πρὸς ἀπώγειαν ἄκτισε κατὰ τοὺς φρονοῦντας μάταια τὸ πᾶν ὁ θεός, ἀλλὰ εἰς τὸ εἶναί τε καὶ οἰκεὶσθαι καὶ διαμένειν. διὶ ἀνάγκη δὴ καὶ τὴν γῆν αὖθις καὶ τὸν οὐρανὸν μετὰ τὴν ἐκθλόγωσιν ἔσεσθαι πάντων καὶ τὸν βρασμόν.

διὰ τί δὲ τοῦτο ἀνάγκη, λόγος ἂν ἐτι πλείων τῶν εἰρημμένων γίγνοιτο. οὔτε γὰρ εἰς ὕλην ἀργὴν καἰ τοιαύτην ἔτι κατάστασιν, οἵα καὶ πρὸ τῆς διακοσμήσεως ἦν, διαλυθὲν ἀναστοιχειωθήσεται τὸ πᾶν οὔτ’ αὖ εἰς ἀπώλειαν παντελῆ καὶ φθοράν.

Ἐὰν δέ· πῶς οὖν, ἐὰν μὴ ἀπόλλυται τὸ πᾶν, οἱ ἐξ ἐναντίας εἴπωσιν, ὁ μὲν κύριος τὸν οὐρανὸν παρελεύσεσθαι ἔφη καὶ τὴν γῆν, ὁ δὲ προφήτης ἀπολείσθαι μὲν τὸν οὐρανὸν ὡς καπνόν, τὴν δὲ γῆν ὡς ἑμάτιον παλαιωθήσεσθαι;

ἐπεισήπερ ἔθος ταῖς γραθαῖς, λέξομεν, τὴν εἰς τὸ κρεῖττον καὶ ἐνδοξότερον ἀΠὸ ταύτης τῆς καταστάσεως τοῦ κόσμου μεταβολὴν ἄπώλειαν λέγειν, οἶον τοῦ πρόσθεν σχήματος ἄπολλυμένου κατὰ τὴν εἰς τὸ φαιδρότερον ἁπάντων ἐξαλλαγήν· ὄτι μηδεμία ὑπεναντέωσις ἢ ἀτοπία ἐνxgc; θείοις λόγοις.

»παράγει γὰρ τὸ σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου« καὶ οὐχ ὁ κόσμος εἴρηται. οὔτως ἔθος ἀπώλειαν καλεῖν τὰς γραφὰς [*](2–5 Jes. 45, 18 — 14 vgl. Matth. 24, 35 — 14 f vgl. Psal. 101, 27 20 I Kor. 7, 31) [*](M U S Pa) [*](1 ἃ ἐγὼ — μένει < S Ι φησί vor ἃ ἐγὼ Pa Ι μένειν M 2 vor σπέρμα + auch S | σπέρμα u. ὄνομα vertauscht S Ι καὶ τὸ ὄνομα ὑμῶν #x003C; M 2 — 4f ytal πάλιν — κατοικεῖσθαι < Pa 2 οὕτω 3 θεὸς < U αὐτήν < U 5 vor πρὸς + noch S 6 τὸ πᾶν ὁ θεός < S Ι ἀλλ’ Pa τὴν < Pa Ι τὸν < Μ Pa 8 πάντων < S | τῶν τί δὲ — γίγνοιτο < S 9 vor λόγος + ὁ Pa Ι ἔτι] ἐπὶ M Ι πλείων πλείω M U Pa Ι γένοιτο Pa 10 καὶ 1] sondern S Ι ἔτι < Pa Ι ἔτι σιν] ἐπικατάστασιν M Ι οἴαν MUPa 11 ἦν, διαλυθὲν] εἰς ἣν διαλυθῆ U Ι ἀναστοιχειωθήσεται] ἀναστοιχειωθῆναί τε Pa 12 καὶ φθοράν < S 13 ἐὰν 2] εἰ Pa Ι τὸ πᾶν < S 14 κύριος] Χριστὸς Pa 15 προφήτης + ivieder spricht Ι ἀπολέσθαι M 16 ἐπειδὴ U Ι λέξομεν < S 17 καὶ — καταστάσεως < Ι ἐνδοξοτέραν M U Ι ἀπὸ ταύτης τῆς καταστάσεως] ἀποκατάστάσεως ἀποκαταστάσεως aus ἀποκατάστασιν v. 1. Hd.) ταύτης U 19 εἰς τὸ θαιδρότερον ἀπάντων] glänzenderen u. besseren S Ι φαιδρότατον MU 20 ἢ ἀτοπία < S γὰρ + sagt er S 21 οὕτως + denn S)

»ὅτε γὰρ ἤμην νήπιος, ὡς νήπιος ἐλάλουν, ὡς νήπιος ἐφρόνουν, ὡς νήπιος ἐλογιζόμην, ὄτε δὲ γέγονα ἀνήρ, κατήργηκα τὰ τοῦ νηπίου«.