Panarion (Adversus Haereses)

Epiphanius

Epiphanius. Epiphanius, Volume 1-3. Holl, Karl, editor. Leipzig: Hinrichs, 1915-1933.

28. Εὐθὺς πρῶτος Οὐαλεντῖνος * δραματουργήσας, τριάκοντα ἡμῖνν αἰῶνας ἀπὸ τοῦ τριακονταςτοῦς νομίζων * τῆς τοῦ σωτῆρος ἀναγωγῆς καὶ ἀνδρώσεως τῆς αὐτοῦ ἡλικίας, οὐκ εἰδὼς ὅτι οὐ τριάκοντα ἔτη μόνον ἐποίησεν,

ἀλλὰ ἐν τῷ τριακοστῷ ἐβαπτίσθη μετὰ τὸ πληρῶσαι εἰκοσιεννέα ἔτη καὶ μῆνας δέκα, τῇ δωδεκάτῃ ὡς προεῖπον Ἀθύρ, πρὸ ἓξ εἰκῶν Νοεμβρίων, καὶ μετὰ ταῦτα κηρύξας * ἐνιαυτὸν κυρίου δεκτὸν καὶ ἑβδομήκοντα τέσσαρας ἡμέρας ἀντιλεγομένας, ἐξότε ἐβαπτίσθη πρὸ <πρῶτον> ἐνιαυτὸν ἄλλον ἐνιαυτὸνἀντιλεγόμενον καὶ ἑβδομήκοντα τέσσαρας ἡμέρας ἀντιλεγομένας, ἐξότε ἐβαπτίσθη πρὸ <ἑξήκοντα ἡμερῶν> τῶν αὐθτοῦ γενεθλίων·

ὥστε εἶναι τὰ πάντα ἔτη τῆς ἐνσάρκου αὐτοῦ παρουσίας ἕως τοῦπάθους ἀπὸ τῆς γεννήσεως λݲβݲ ἔτη καὶ οݲδݲ ἡμέρας, ἀπὸ δὲ ἀρχῆς * ὑπατείας Σιλανοῦ καὶ Νερούα δύο ἔτη καὶ ρݲλݲδݲ ἡμέρας. καὶ ἐλήλεγκται μὲν ἐνταῦθα ὁ προειρημένος Οὐαλεντῖνος καὶ οἱ πολλοὶ οἱ κατ᾿ αὐτὸν ἀφραίνοντες.

ἠλέγχθησαν δὲ καὶ οἱ ἀποβαλλόμενοι τὸ κατὰ ἱωάννην εὐαγγέλιον, οὓς δικαίως Ἀλόγους καλέσαιμι, ἐπειδὴ τὸν Λόγον τοῦ θεοῦ ἀποβάλλονται, τὸν διὰ Ἰωάννου κηρυχθέντα πατρικὸν θεὸν Λόγον, ἀπ᾿ οὐρανοῦ κατεληλυθότα καὶ σωτηρίαν ἡμῖν ἐργασάμενον <διὰ> τῆς πάσης ἐνσάρκου αὐτοῦ παρουσίας,

ὅτι ἀπὸ τε τῶν ὑπατειῶν καὶ ἀπὸ τῶν ἐτῶν καὶ ἀπὸ τῆς συστάσεωςω τοῦ προξήτου Ἠσαΐου καὶ ἀπὸ τοῦ κατὰ Λουκᾶν εὐαγγελίιου καὶ ἀπὸ τοὺ κατᾶ Ἰωάννην. καὶ ἀπὸ τοῦ κατὰ Ματθαῖον καὶ ἀπὸ τοῦ κατὰ μάρκον καὶ ἁπαξαπλῶς πανταχόθεν ἡλέγχθησαν οἱ πεπλανημένοι,

ὅτι οὐ μόνον ἓν Πάσχα μετὰ τὴν ἀρχὴν τοῦ κηρύγματος κατὰ περίοδον χρόνου ἐνιαυτοῦ ἀπετέλεσεν, ἀλλὰ καὶ περιόδους τριῶν ὑπατειῶν παρὰ τι ἐπλήρωσε μετὰ τὸ ἀπὸ τοῦ Ἰωάννου βάπτισμα.

καὶ ἐξέπεσεν ὁ τῶν ἀπαρακολουθήτων λόγος παντάπασι τῆς πλάνης * καὶ [*](3 vgl. Panarion haer. 31 14, 3; I 406, 17) [*](M U) [*](1 <καὶ> * | * ετςα <ἐφάνη τοῖ μαθηταῖς> * 3 * <ἐλέγχεται> * 4 * <παραστῆσαι> * 5 οὐ < M 6 ἀολλ᾿] U 7 δέκα μῆνας U | ὡς προεῖπον τῆ δωδεκάτη U 8 ἕξ] ὀκτὼ U | * <ἐποίησεν> * 9 <πρῶτον> * 10 ἑβδομήκοντα τέσσαρας] οݲγݲ M 11 <ëj;hkonta "hmer[vn> * vgl. S. 270, 15 12 αὐτοῦ<Μ 13f Σιλουανοῦ U 18 Ἰωάννην U 20 <διὰ> ἀυτοῦ ἐνσάρκου U 24 ἁπαξαπλῶς] ἅπαν ἁπλῶς Μ 26 ἐνιαυτοὺς Μ |ἑπετέλεσεν Μ | καὶ < U | τριῶν ὑπατειῶν] τρεῖς, < ὑπατειῶν Μ 27 ἀπὸ τοῦ< U 28 * <ἔμπλεος ὢν> *)

300
ἀνοίας καὶ ἀμαθίας, οὐ μόνο μὴ γινωσκούσης τὴν ἑαυτῆς ζωήν, ἀλλὰ καὶ φευδῶς κατὰ τῆς ἀληθείας μὰτην ἐπιστρατευομένης.

29. Εὑρήκαμεν γὰρ καὶ ἐμφερόμενόν που <ἐν> τοῖς λόγοις τούτοις γεγραμμένον ὅτι ὁ ἐκ τοῦ θεοῦ Λόγος [τοῦ θεοῦ] ἐγεννήθη περὶ τὸ τεσσαραδοστὸν ἔτος Αὐγούστου, ὅπερ λέληθε τ[ον γρα΄φαντα, ἢ τῆς διὰ τοῦ βῆτα φήφου ἀπαλειφθείσης καὶ τοῦ μῦ μόνον παραμεμενηκότος μ ἐποίησε μόνα ἔτη· τῷ γὰρ τεσσαρακοστῷ δευτέρῳ ἔτει Αὐγούστου ἐγεννήθη.

φάσκει δὲ ὅτι πρὸ δεκαδύο καλανδῶν Ἰουλίων ἢ Ἰουνίων (οὐκ ἔχω λέγειν) ἐν ὑπατείᾳ Σουλπικίου Καμμαρίνου † Βεττέῳ Πομπηιανῷ ὑπάτοις <συνελήφθη>·

<καὶ> τοῦτο δὲ ἐσκόπησα, ὅτι οἱ εἰπόντες τὴν ἡμέραν τῆς συλλήφεως καὶ ὡς εὐηγγελίσατο ὁ Γαβριὴλ τὴν παρθένον, εἶπαν <τοῦτο διὰ> τὴν ὑπόνοιαν [τῶν] τινῶν † λεγόντων ἐν παραδόσει ὡς ὅτι διὰ ἑπτὰ μηνῶν ἐγεννήθη.

εὑρήκαμεν γὰρ ἀπὸ τούτου τοῦ † προπόσωνν ἕως ἑνδεκάτης Τθβὶ καὶ πρὸ ὀκτὼ εἰδῶν Ἰανουαρίων, ὅτε ἀληθὼς τὰ θεοφάνεια ἐγένετο καὶ ἐγεννήθη, ἑπτὰ μηνῶν χρόνον κατὰ τὸν σεληνιακὸν δρόμον παρὰ ἡμέρας τέσσαρας.

ὥστε οὖν εἰ εὕροις ἐνν παρασημειώσεσί που <ταῦτα> γεγραμμένα, μὴ σφάλλου περὶ τὴν εἴδησιν. τῷ μὲν γὰρ ὄντι ἡ βεβαία γέννησις τοῦ Χριστοῦ Τυβὶ ἑνδεκάτη ἐστί.

τινὲς δὲ φασιν ὡς δέκα μῆνας ἐνεκυμονήθη παρὰ ἡμέρας ιݲδݲ καὶ ὥρας ὀκτώ, ὡς εἶναι ἐννέα μῆνας καὶ ἡμέρας δεκαπέντε καὶ ὥρας τέσσαρας, [*](9 Zu dem Tag 20. Juni bez. 21. Mai vergleicht Usener (Weihnachtsfest S. 5 A. 3a) Clemens Al. strom. I 145, 6; II 90, 18ff Stählin εἰσὶ δὲ οἱ περιεργότερον τῇ γενέσει τοῦ σωτῆρος ἡμῶν οὐ μόνον τὸ ἔτος ἀλλὰ καὶ τὴν ἡμέραν προστιθέντες, ἥν φασιν ἔτους κݲηݲ Αὑούστου ἐν πέμπτῃ Παχὼν καὶ εἰκάδι=20. Mai — 19ff Der von Epiph. micht bemerkte Sinn dieser Rechnung ist, eine genaue Entsprechung zwischen dem Augenblick der Empfängnis u. dem des Todes herzustellen (Jül.)) [*](M U ) [*](1 ἑαυτῶν U 3 εὑρίσκομεν U | <ἐν> * 4 ὁ ἐκ τοῦ θεοῦ λόγος [τοῦ θεοῦ]*] ἐκ τοῦ θεοῦ λόγος τοῦ θεοῦ M ὁ τοῦ θεοῦ ἐγεννήθη λόγος ἐκ τοῦ θεοῦ U 6 μῦ] τεσσαρακοστοῦ M 7 ἐποίησαν U 9 ἔχω + <ἀκριβῶς>?* | Σαουλπικίοιυ Μ | vοr Καμμαρίνου + καὶ M 10 † Βεττέῳ Πομπηιανῷ ὑπάτοις] Amtsgenosse Q. Sulpicius Camerinus war im Jahr 9 n. Chr. C. Poppaeus Sabinus, daher Ποππαίου Σαβίνου Pet. καὶ Γαΐου Ποππαίυ Öh. Aber der Name kann in der Quelle des Epiph. schon entstellt gewesen sein; lies wohl <ὃς ἦν σὺν> B. II. ὕπατος * | <συνελήφθη> Pet. | <καὶ> * 11 vor οἱ + καὶ U 12 <τοῦτο διὰ> * 13 [τῶν] * | † λεγόντων]lies ἐχόντων oder λεγόντων <ὡς ἐχόντων> * 14 † προπόσων M προπόσωνος U] lies etwa προειρημένου μηνὸς * 15 Ἰαννουαρίων M | θεοφάνια MU 18 <ταῦτα> * | σφάλου M | μὲν < M 19 ἡ γέννησις τοῦ Χριστοῦ ἡ βεβαία U 20 ὡς; < M)

301
αἰνιττόμενοι τὸ παρὰ τῷ Σολομῶντι εἰρημένον »δεκαμηνιαίῳ χρόνῳ παγεὶς ἐν αἵματι«.

ὅμως ἐκ πανταχόθεν <δέδεικται ὅτι τῇ> ἑνδεκάτῃ Τυβὶ κατ᾿ Αἰγυπτίους ἡ προειρημένη τοῦ κυρίου ἔνσαρκος γέννησις ἐγένετο. καὶ περὶ αὐτὴν τὴν ἑνδεκάτην μετά ἔτη τριάκοντα γέγονε τὸ πρῶτον σημεῖον ἐν κανᾷ τῆς Γαλλιλαίας, ὅτι τὸ ὕδωρ οἶνος ἐγένετο.