Panarion (Adversus Haereses)

Epiphanius

Epiphanius. Epiphanius, Volume 1-3. Holl, Karl, editor. Leipzig: Hinrichs, 1915-1933.

καὶ ἕν ἕκαστον τῶν εἰρημένων ἄραντες ἀπὸ τῆς ἀληθείας <καὶ> καταχρησάμενοι τοῖς ὀνόμασιν εἰς ἱδίαν ὑπόθεσιν μετήνεγκαν, ὥστε κατ᾿ αὐτοὺς ἐν τοῖς τοσούτοις τὸν Ἰωάννην τοῦ κυρίου Χριστοῦ Ἰησοῦ μνείαν μὴ ποιεῖσθαι.

εἰ γὰρ Πατέρα [*](V M lat. 1 αὐτὸς M | τὰς λέξεις] astutias et dictiones lat. 2 μεθοδίας V 3 < lat. | Ἰωάννην V | μηνύσει ν, ν angeflickt V corr 4f σεβασμιωτάτην] renerahilior lat. 5 τεθήκει V 7 δειχθήσεται M | ὡς oben drüber 8 ἐν ἐσχάτω M 9 συ///ζυγίας, ν ausradiert V corr 10 ἀλλ’ ἢ aus ἀλλὰ V corr ἀλλὰ M | συ///ζυγιῶν, ν ausradiert V corr 12 πεφυλαχὼς? Jül. | <ἢ> Ausgg.] aut lat. coniunctiones lat. 13 σύ///ζυγον, ν ausradiert V corr 15 <αὐτῶν> *] lat. 16 παντοκράτορα] exponente lat. | Ἰησοῦν Χριστὸν M 17 *] alte Lücke, ergänze etwa 〈λέγων〉 * 18 φωτίζον Dind.] φωτίζοντα V M illuminans 19f ἐληλυθότα . . γεγονότα . . ἐσκηνωκότα] venisse . . factum . . inhabitasse lat. 20 καὶ ἐσκηνωκότα am Rande nachgetragen V corr < M 20f κατὰ τὸ πιθανὸν τὴν ἐξήγησιν] secundum verisimilem cxpositionem lat. 25 <καὶ> *] et lat. 26 αὐτοὺς V 27 Χριστοῦ Ἰησοῦ *] Ἰησοῦ Χριστοῦ V M Christi Jesu lat. | μὴ < V)

429
εἴρηκε καὶ Χάριν καὶ Μονογενῆ καὶ Ἀλήθειαν καὶ Λόγον καὶ Ζωὴν καὶ Ἄνθρωπον καὶ Ἐκκλησίαν, κατὰ τὴν ἐκείνων ὑπόθεσιν περὶ τῆς πρώτης Ὀγδοάδος εἴρηκεν, ἐν ᾗ οὐδέπω Ἰησοῦς οὐδέπω Χριστός, ὁ τοῦ διδάσκαλος.

ὅτι δὲ οὐ περὶ τῶν συζυγιῶν αὐτῶν 6 ἀπόστολος εἴρηκεν, ἀλλὰ περὶ τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὅν καὶ Λόγον οἶδεν τοῦ θεοῦ, αὐτὸς πεποίηκε φανερόν.

ἀνακεφαλαιούμενος γὰρ περὶ τοῦ εἰρημένου αὐτῷ ἄνω ἐν ἀρχῇ Λόγου ἐπεξηγεῖται »καὶ ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν«. κατὰ δὲ τὴν ἐκείνων ὑπόθεσιν οὐχ ὁ Λόγος ἐγένετο, ὅς Τε οὐδὲ ἦλθέν Ποτε ἐκτὸς Πληρώματος, ἀλλὰ ὁ ἐκ πάντων γεγονὼς καὶ μεταγενέστερος τοῦ Λόγου Σωτήρ.

29. Μάθετε οὖν, ἀνόητοι, ὅτι Ἰησοῦς 6 παθὼν ὑπὲρ ἡμῶν, 6 κατασκηνώσας ἐν ἡμῖν, οὗτος αὐτός ἐστιν 6 Λόγος τοῦ θεοῦ. εἰ μὲν γὰρ ἄλλος τις τῶι Αἰώνων ὑπὲρ τῆς ἡμῶν αὐτῶν σωτηρίας σὰρξ ἐγένετο, εἰκὸς ἦν περὶ ἄλλου εἰρηκέναι τὸν ἀπόστολον· εἰ δὲ 6 Λόγος [ὁ] τοῦ Πατρὸς ὁ καταβὰς αὐτός ἐστιν † καὶ 6 ἀναβάς, ὁ τοῦ μόνου θεοῦ μονογενὴς υἱός, κατὰ τὴν τοῦ Πατὸς εὐδοκίαν σαρκωθεὶς ὑπὲρ ἀνθρώπων, οὐ περὶ ἄλλου τινὸς οὐδὲ περὶ Ὀγδοάδος <ὁ Ἰωάννης> τὸν λόγον πεποίηται, ἀλλ᾿ τοῦ κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ.

οὐδὲ γὰρ ὁ Λόγος κατ’ αὐτοὺς προηγουμένως σὰρξ γέγονεν. λέγουσι γὰρ τὸν Σωτῆρα ἐνδύσχσασθαι σῶμα ψυχικὸν ἐκ τῆς οἰκονομίας κατεσκευασμένον ἀρρήτῳ προνοίᾳ πρὸς τὸ ὁρατὸν γενέσθαι καὶ ψηλαφητόν.

σὰρξ δέ ἐστιν ἡ ἀρχαία ἐκ τοῦ χοῦ κατὰ τὸν Ἀδὰμ ἡ] γεγονυῖα πλάσις ὑπὸ τοῦ θεοῦ, ἥν ἀληθῶς γεγονέναι τὸν Λόγον τοῦ θεοῦ ἐμήνυσεν 6 Ἰωάννης.

καὶ λέλυται αὐτῶν ἡ πρώτη καὶ ἀρχέγονος Ὀγδοάς. ἑνὸς γὰρ καὶ τοῦ αὐτοῦ δεικνυμένου Λόγου καὶ Μονογενοῦς καὶ Ζωῆς καὶ Φωτὸς καὶ Σωτῆρος καὶ Χριστοῦ καὶ υἱοῦ θεοῦ, καὶ τούτου αὐτοῦ σαρκωθέντος ὑπὲρ ἡμῶν, λέλυται ἡ τῆς Ὀγδοάδος <αὐτῶν> [*](7 Joh. 1, 14 — 14f vgl. Ephes. 4, 10 V Μ lat.) [*](4 δὲ οὐ] οὐδὲ Μ | συ///ζυγιῶν, ν ausradiert V 5 lies wohl Χριστοῦ Ἰησοῦ * | οἶδεν + esse lat. 7 ἄνω < lat. | ἐν oben drüber V corr < M 9 γε] ὥστε M 9f ὁ ἐκ πάντων γεγονὼς καὶ *, vgl. S. 419, 9] ὁ ἐκ τῆς οἰκονομίας VM qui ex oninibus factus est et lat. 13 ἠμῶν αὐτῶν] nostra lat. 14 [ὁ] 15 † καὶ ὁ VM et qui latt; alter Fehler für ὁ καὶ * | ὁ τοῦ μόνου] ab 17 <ὁ Ἰωάννης> *] Johmmes lat. (auch durch die syr. Übersetzung bestätigt) ἐμπέποιηται V 18 lies wohl Χριστοῦ Ἰησοῦ * 19 γὰρ *] δὲ VM enim lat. 22 ἡ] * 23 ὁ oben drüber Vcorr < M 25 καὶ5 < lat. 26 <αὐτῶν> illorum lat. | σκηνοπηγία (auch durch die syr. Übersetzung bestätigt)] conipago)

430
ταύτης δὲ λελυμένης διαπέπτωκεν αὐτῶν πᾶσα ἡ ὑπόθεσις, ἥν ψευδῶς ὀνειρώττοντες κατατρέχουσι τῶν γραφῶν, ἱδίαν ὑπόθεσιν ἀναπλασάμενοι.

Ἔπειτα λέξεις καὶ ὀνόματα σποράδην κείμενα συλλέγοντες μεταφέρουσι καθὼς προειρήκαμεν ἐκ τοῦ κατὰ φύσιν εἰς τὸ παρὰ φύσιν, ὅμοια ποιοῦντες τοῖς ὑποθέσεις τὰς τυχούσας αὑτοῖς προβαλλομένοις, ἔπειτα περωμένοις ἐκ τῶν Ὁμήρου ποιημάτων μελετᾶν αὐτάς,

ὥστε τοὺς ἀπειροτέρους δοκεῖν ἐπ᾿ ἐκείνης τῆς ἐξ ὑπογύου μεμελετημένης ὑποθέσεως Ὅμηρον τὰ ἔπη πεποιηκέναι καὶ πολλοὺς συναρπάζεσθαι διὰ τῆς ἐπῶν συνθέτου ἀκολουθίας, μὴ ἄρα ταῦθ᾿ οὕτως Ὅμηρος εἴη πεποιηκώς·

ὡς ὁ τὸν Ἡρακλέα ὑπὸ Εὐρυσθέως ἐπὶ τὸν ἐν τῷ Ἅιδῃ κύνα πεμπόμενον διὰ τῶν Ὁμηρικῶν στίχων γράφων οὕτως (οὐδὲν γὰρ παραδείγματος χάριν ἐπιμνησθῆνα καὶ τούτων, ὁμοίας καὶ τῆς αὐτῆς οὔσης <τῆς> ἐπιχειρήσεως τοῖς ἀμφοτέροις) ·

  • ὥς εἰπὼν ἀπέπεμπε δόμων βαρέα στενάχοντα
  • φῶθ᾿ Ἡρακλῆα, μεγάλων ἐπιίστορα ἔργων,
  • Εὐρυσθεύς, Σθενέλοιο πάις Περσηιάδαο
  • ἐξ Ἐρέβευς ἄξοντα κύνα στυγεροῦ Ἀίδαο.
  • βῆ ῥ᾿ ἴμεν, ὥς τε λέων ὀρεσίτροφος ἀλκὶ πεποιθώς,
  • καρπαλίμως ἀνὰ ἄστυ, φίλοι δ᾿ ἅμα πάντες ἕποντο,
  • νύμφαι τ᾿ ἠίθεοί τε πολύτλητοί τε γέροντες,
  • οἴκτρ᾿ ὀλοφυρόμενοι, ὡς εἰ θανατὀνδε κιόντα.
  • Ἑρμείας δ᾿ ἀπέπεμπεν ἰδὲ γλαυκῶπις Ἀθήνη·
  • ᾔδεε γὰρ κατὰ θυμὸν ἀδελφεὸν ὡς ἐπονεῖτο.