Panarion (Adversus Haereses)

Epiphanius

Epiphanius. Epiphanius, Volume 1-3. Holl, Karl, editor. Leipzig: Hinrichs, 1915-1933.

Σίμωνος γίνεται τοῦ μάγου πρώτη αἵρεσις ἀπὸ Χριστοῦ καὶ δεῦρο ἀρξαμένη, οὐσα αὕτη τῶν εἰς ὄνομα Χριστοῦ οὐκ ὀρθῶς οὐδὲ εὐαγῶς <πιστευόντων> ἀλλὰ κατὰ τὴν παραπεποιημένην ἐν φθορὰν τὰ δεινὰ ἐργαζομένων.

οὗτος ὁ Σίμων γόης ἦν , ἀπὸ Μῶν δὲ ὡρμᾶτο τῆς πόλεως τῆς ἐν τῇ Σαμαρείᾳ, νυνὶ κώμης ὑπαρχούσης. ἐφαντασίαζε δὲ τὸ γένος τῶν Σαμαρειτῶν ταῖς μαγείαις ἐξαπατῶν τε καὶ δελεάζων,

ἔλεγεν δὲ ἑαυτὸν εἶναι τὴν μεγάλην δύναμιν τοῦ θεοῦ καὶ ἄνωθεν καταβεβηκέναι. τὸν πατέρα δὲ ἔλεγεν ἑαυτὸν τοῖς Σαμαρείταις, Ἰουδαίοις δὲ ἔλεγεν ἑαυτὸν εἶναι τὸν υἱόν, παθόντα δὲ μὴ πεπονθέναι. ἀλλὰ δοκήσει μόνον.

ὑπεκορίσθη δὲ οὗτος τοὺς ἀποστόλους καὶ αὐτὸς δὲ ὁμοίως] ἴσα τοῖς ἄλλοις ὑπὸ [*](1 ff zur Darstellung des Epiphanius vgl. insbesondere Hegesipp bei Eusebius h. e. IV 22, 5; S. 370, 15 Scbwartz Justin apol. I 26, 2 f 56, If dial. 120 Irenaeus adv. haer. I 23, 1 ff Hippolyt refut. VI 7 ff Ps. Tort. adv. omn. haer. 1 Filastrius haer. 29 Const. apost. VI 7 ff dement. Hom. u. Recogn. allerwärts 6 f zu ἀπὸ Μῶν vgl. Justin apol. I 26,2 (ἀπὸ κώμης λεγομένης Γιττῶν) refut. VI 7, 1 ; S. 134, 25 Wendland VI 20, 3; S. 148, 13 dement. Hom. I 15 S. 18, 34 Lagarde U 22; S. 27, 26 dement. Recogn. II 7 — 8 vgl. Act. 8, 9 — 9 ff vgl. Act. S, 10 u. Irenaeus adv. haer. I 23, 1; 1 191 Harvey dociiit semetipsum esse qui inier Judaeos quidem quasi filius apparuerit, in Samaria qutem quasi pater ’it, in reliquis rero genfibus quasi Spiritus sanctns adventaverit. esse aiitem se suhiimissimam virtutem, hoc est eum qui sit super omnia pater Hippolyt refut. VI 19, 4; S. 146, 7 Wendland ἑαυτὸν δὲ λέγων τὴν ὑπὲρ πάντα δύναμιν εἶναι ebenda 6; S. 147, 5 ff καὶ παθεῖν δὲ ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ καὶ] δεδοκηκέναι μὴ πεπονθότα, ἀλλὰ φανέντα Ἰουδαίοις μὲν ὡς υἱόν, ἐν δὲ τῇ Σαμαρείᾳ ὡς πατέρα, ἐν δὲ τοῖς λοιποῖς ἔθνεσιν ὡς πνεῦμα ἅγιον Tertullian de anima 34 Ps. Tert. adv. omn. haer. 1 ausus est summam se dicere virtutem, . . se . .descendisse . . . . , apud ludaeos se in pimntasmato dei non passuyn, sed esse quasi passum — 12 ff vgl. Act. 8, ff V M) [*](1 κατὰ Σιμωνιανῶν πρώτη : ἀπὸ δὲ τῆς ἀκολουθίας καὶ μετὰ τὴν εἰς Χριστὸν πίστιν τὴν μόνην οὖσαν κݲαݲ V M 3 Σιμνιανοὶ M 5 <πιστευόντων> 6 ἐργαζομένων *] ἐργαζομένη V ἐργασαμένη M 7 Γιθῶν, τ Vcorr Γίθων M κωμικῆς M 8 δὲ < M 9 δὲ < V 12 ὑπεκορέσθη M 13 ὁμοίως] * | ἀπὸ M)

239
Φιλίππου ἐβαπτίσθη μετὰ πολλῶν. οἱ πάντες δὲ χωρὶς αὐτοῦ ἐξεδέξαντο τὴν τῶν μεγάλων ἀποστόλων παρουσίαν καὶ διὰ τῆς αὐτῶν χειροθεσίας ἔλαβον πνεῦμα ἅγιον, ἐπειδήπερ Φίλιππος διάκονος ὢν οὐκ εἶχεν ἐξουσίαν τῆς χειροθεσίας τοῦ δι' αὐτῆς διδόναι πνεῦμα ἅγιον.

οὐκ ὀρθὴν δὲ ὁ Σίμων ἔχων τὴν καρδίαν οὔτε τὸν λογισμόν, αἰσχροκερδίᾳ δέ τινι καὶ φιλοχρημοσύνῃ προσανέχων καὶ τῆς μοχθηρᾶς αὐτοῦ ἐπιτηδεύσεως ἐκτὸς βαίνων οὐδαμῶς. προσέφερε χρήματα Πέτρῳ τῷ ἀποστόλῳ, ὅπως δῴη αὐτῷ ἐξουσίαν ἐν τῇ ἐπιθέσει τῶν χειρῶν πνεῦμα ἅγιον παρέχειν, λογισάμενος ὀλίγον δώσειν πολλὴν δὲ ἀντὶ ὀλίγου τιὰ τοῦ ἄλλοις παρέχειν πνεῦμα ἐπισωρεῦσαι χρημάτων πληθὺν καὶ ἐπικερδῆσαι.

2. Οὺτος μὲν οὐν ἔχων τὴν διάνοιαν πεπονηρευμένην ἀπὸ τῆς ἐν τῇ μαγείᾳ δαιμονιώδους πλάνης καὶ πεφαντασιωμένην, πρόχ·ειρος ὢν ἀεὶ τῆς ἑαυτοῦ κακίας τὰ βαρβαρικὰ καὶ δαιμονίων πράγματα διὰ τῆς ἑαυτοῦ μαγγανείας ἐπιδείκνυσθαι, παρελθὼν εἰς μέσον καὶ προσχήματι ὀνόματος Χριστοῦ, ὡς ἐλλέβορον μέλιτι παραπλέκων, δηλητήριον τοῖς ὑπ' αὐτοῦ ἀγρευθεῖσιν εἰς τὴν κακομήχανον αὐτοῦ πλάνην παρενθεὶς τῷ τοῦ ὀνόματος ἀξιώματι Χριστοῦ θάνατον ἐνεποίησεν τοῖς πεισθεῖσιν.

λάγνος δὲ ὢν κατὰ τὴν φύσιν καὶ αἰδοῖ τῇ τῶν ἑαυτοῦ ὑποσχέσεων ὑπονυττόμενος, παραπεφθαρμένην ὑπόνοιαν τοῖς υπ αυτου απατωμένοις ο αγυρτης παρεποιησατο. γυναῖκα γαρ τινα ἑαυτῷ εὑράμενος ῥεμβάδα Ἑλένην τοὔνομα ἀπὸ τῆς Τυρίων ὁρμωμένην ἄγεται, μὴ ὑποφαίνων συνάφειαν ἔχειν πρὸς ταύτην·

ἐν παραβύστῳ δὲ αἰσχρότητι συμπεριπλεκόμενος τῷ γυναίῳ ὁ γόης τινὰ μυθώθη ψυχαγωγίαν τοῖς ἑαυτοῦ μαθηταῖς ὑφηγεῖτο, δῆθεν ἑαυτὸν [*](5 ff vgl. Act. 8, 18 ff — 21 ff vgl. Justin I 26,3 dement. Hom. II 23; S. 28, 10 ff Lagarde (clement. Recogn. II 8 ff) — Tyrus genannt bei Irenaeus adv. haer. I 23,2; 1191 Harvey Hippolyt refiit. VI 19, 3; S. 146, 3 ff Wendland Tertullian de anima 34 — 25 ff vgl. Justin apol. 126, 3 Ἑλένην τινὰ . . . τὴν ὑπ' αὐτοῦ ἔννοιαν πρώτην γενομένην λέγουσι Irenaeus adv. haer. I 23, 1. 2; I 191 Harvey esse aiitem se sublimissimam virtutem . . . Ilelenam . . . primam mentis eius couceptionem , matrem omnium, Tertullian de anima 34 se quidem fingit siimmum patrem , illam vero iniectionem siiam primam Hippolyt refut. VI 18, 3; S. 144, 13 aus der Ἀπόφασις μεγάλη: ἡ φαίνεται ἄνωθεν, ἥτις ἐστὶ μεγάλη δύναμις, νοῦς τῶν ὅλων . . . ἄρσην, ἡ δὲ ἑτέρα κάτωθεν, ἐπίνοια μεγάλη, θήλεια dazu 19, 2; S. 145, 13 ἐν γὰρ τῇ κατ' ἐκεῖνον καιρὸν γενομένῃ Ἑλένηῃ ἐνῴκησεν . . . ἡ ἐπίνοια, vgl. auch Ps. Tert. adv. omn. haev. 1 V Μ) [*](1 οἱ δὲ πάντες V 8 Πέτρῳ < Μ 13 πρόχειροABBREVς, ο aus 15 ἐπιδείκνυσθαι U] ἐπιδεικνύμενος V M 17 ἀγρABBREVευθεῖσιν, ein Buchstabe Vcorr 18 Χριστὸν Μ 20 παρABBREVεφθαρμένην, wohl απ ausradiert 21 ἀπατομένοις Μ 22 εὑρόABBREVμενος, ο aus α Vcorr 25 ὑφηγητο, εἶ)

240
εἶναι δύναμιν θεοῦ λέγων τὴν μεγάλην, τὴν δὲ σύζυγον ποσράδα πνεῦμα ἅγιον εἶναι τετόλμηκεν λέγειν καὶ διὰ ταύτην κατεληλυθέναι φησίν.

»ἐν ἑκάστῳ δὲ οὐρανῷ μετεμορφοὐμην, φησίν, κατὰ τὴν μορφὴν τῶν ἐν ἐκάστῳ οὐρανῷ, ἵνα λάθω τὰς ἀγγελικάσ μου δυνάμεις καὶ κατέλθω ἐπὶ τῆν Ἔννοιαν, ἥτις ἐστῖν αὕτη ἡ καὶ Π[ρούνικος καὶ πνεῦμα ἄκτισαν καὶ τοὺς ἀνθρώπους«. εἶναι δὲ ταύτην τὴν Ἐλένην ἐκείνην τὴν πάλαι, δι’ ἥν οἱ Τρῶες καὶ Ἔλληνες εἰς μάχην ἦλθον.