Ἐπεὶ δὲ καὶ τῇ οἰκίᾳ ἐπέστησαν, ὁ Ξάνθος πα- [*](1 ἀπιόντι] ντι in Z add. m. rec. μεσεμβρ. R μεσυμβρ. Z μεσηβρ. a 2 χειτῶνα v ἀνασυρόμενος A ἀνασυρῶ- μενος P 3 εἰδῶν H ὁ αἴσωπος E καὶ saepe melius abesset) [*](4 πρὸς αὐτὸν 5 φησὶν E τηνταχ. A, (accentu graui eraso) Q K a 6 ὅτε b 1530 φησὶ Q ὑπηρετή- σθαι P K ὑπηρετεῖσαι Q 8 μηδένα H 9 παρέχεις R 10 τύχει E 11 κἂν V R A, D 2 κὰν P Z πορίας Φ τοιόνδε τι MDQAREHJFZv τοιονδέ τι P ἀπαντῆσαι Q) [*](12 ἀνάγκη] ἀν m. rec. Z ἀπὸ πατεῖν H 13 θο- ρυβῇ M 14 διαδρᾶναι ante τρία κακὰ βουλ. Z; διαδρᾶ- σαι R διαδράναι Φ καὶ om. D 15 ποία V P ἐστ. factum ex ἕστ. E μὲν om. Q R ἂν κατέκαυσεν Q 17 ὂν] ἂν Φ ἐκπυρωμένον D, in Q πε supra uersam m. pr.) [*](ὄρου M corr. M 2 δρυμύτης V, E H, sed hi ex corr. in ι m. pr ex υ radendo fecit 19 πεπηκάς P 20 ἐπεὶ] πεῖ D καὶ] ἐν Φ, om. Q οἰκία in R corr, ex οἰκίαν m. pr. παραγκ. ut saepe)
245
ραγγείλας τῷ Αἰσώπῳ μένειν πρὸ τοῦ πυλῶνος, ἐπειδὴ καθάρειον ὂν αὐτῷ τὸ γύναιον ᾔδει καὶ οὐκ ἐχρῆν ἐξαπίνης τοιοῦτον αἶσχος αὐτῇ φανῆναι, πρίν τινα καὶ πρὸς αὐτὴν ἀστείσηται. αὐτὸς δʼ εἰσελθὼν λέγει· „κυρία, οὐκέτι με τοὐντεῦθεν ὀνειδίσεις τῆς θεραπείας, ἧς πρὸς τῶν θεραπαινίδων τῶν σῶν ἀπο- λαύω. ἤδη γὰρ κὰγὼ παῖδά σοι ἐπριάμην, ἐν ᾧ καὶ ὄψει κάλλος, οἷον οὔπω τεθέασαι· ὃς καὶ ἤδη πρὸ τοῦ πυλῶνος ἕστηκε“. κἀκεῖνος μὲν ταῦτα· αἱ δέ γε θεραπαινίδες ἀληθῆ νομίσασαι τὰ λεχθέντα, πρὸς ἀλλήλας οὐκ ἀγεννῶς ἠμφισβήτουν περὶ τοῦ τίνι τούτων νυμφίος ὁ νεώνητος ἔσται. τῆς δὲ τοῦ Ξάνθου γυναικὸς εἴσω κληθῆναι τὸν νεώνητον κε- λευσάσης, μία τῶν ἄλλων μᾶλλον ὀργῶσα, καὶ ὡς ἀρραβῶνα τὴν κλῆσιν ἁρπάσασα, τὸν νεώνητον ἐκ- δραμοῦσα ἐκάλει. κἀκείνου φαμένου „ἰδοὺ ἐγὼ πάρειμι“, ἐκπλαγεῖσα „σύ“ φησίν „εἶ;“ καὶ ὅς·
[*](1 ποιλῶνος P 2 καθάριον F K Z v αὐτῶ post γύ- ναιον Q; αὑτῷ v ἤδη E εἴδι P 3 αἶσχρος Z 1 corr. m. rec. αὐτῇ] αὐτῶ R 4 ἑαυτὸν D in αυτὸν mutauit D 2) [*](ἀστήσηται P , αυτὸς Q δʼ] δὲ R, om. Q 5 οὐκ ἔτι H ut saepe τοἐντ. V τοεντ. A, Q (sed το in ras. et in ε spiritus erasus) το εντ. D τὸ ἐντ. R P μετοὐντ. ν με τουντ. ὀνειδίσης D ὀνειδιεῖς F K Z v 6 post θερα- πείας uu. αἶσχος . . . κὰι πρὸς (3, 4) iterum scripta et deleta sunt in A τῶν ante θεραπ. om. A θεραπενίδων Q H . . αι. . E) [*](ἀπολαύσω E 7 παῖδας F 7. 8 ἥδει P 8 οὔτω Z, corr. m. rec., in Q οὔπω factum ex οὕπω m. pr., οὕπω D ὀυπω A. 9 ἕστηκεν M ἔστηκε b, in ἕ. corr. ex ἔ. m. pr. 10 θεραπενίδες Q R A E, in D E ε rubro supra αι scriptum ἀληθεῖ E ut uidetur mutatum in ῆ πρὸς ἀλλή- λας om. 11 ἀγενῶς V R E J F K Z v ; οὐγκαγενῶς ὡς P) [*](ἀμφισβήτουν E 12 ὁ νυμφίος K, νύμφιος A. τοῦ ξ. δὲ τῆς γυν. τὸν νεών. εἴσω κλ. κελ. Φ 14 μᾶλλον om. A) [*](15 ἀραβῶνα V Φ F K Z a, pars edd. 16 κἀκείνη . . . πρόσωπον 246, 4 om. A, in marg. inferiore adiecit m. pr.; καὶ δεῦρο εἴσελθε infra erasum est. φαμένον P ἰδοῦ P ) 246
„ναί“. κἀκείνη· „ἀβάσκαντα, μὴ εἰσέλθῃς εἴσω, καὶ
[*](p. 28 b.)πάντες φύγωσι“. καὶ μέντοι καὶ ἄλλης ἐξελθούσης, καὶ ὡς εἶδεν αὐτόν, ,,παταχθείη σου“ φαμένης „τὸ πρόσωπον“, καὶ „δεῦρο εἴσελθε, ἀλλὰ μὴ προσεγγί- σῃς μοι, εἰσελθών ἔστη ἀντικρύ τῆς δεσποίνης. ἣ δὲ τοῦτον θεασαμένη, τὰς ὄψεις ἀπέστρεψε πρὸς τὸν ἄνδρα, φαμένη· ,,πόθεν μοι τοῦτο τὸ τέρας ἤνε- γκας ; ἔκβαλε αὐτὸν τοῦ προσώπου μου“. κἀκεῖνος· ,,ἅλις σοι, κυρία, μὴ οὕτω σκῶπτέ μου τὸν νεώνη- τον“. δέ· „δῆλος εἶ, Ξάνθε, μισήσας με· ἑτέραν γὰρ ἀγαγέσθαι βουλόμενος καὶ ἴσως αἰδούμενος φράσαι μοι, ὡς τῆς σῆς οἰκίας ἀναχωρήσω, τὸν κυνο- κέφαλόν μοι τοῦτον κεκόμικας, ὡς ἂν τὴν αὐτοῦ δυσανασχετοῦσα λατρείαν φύγω. δός μοι τὴν προῖκά μου καὶ πορεύσομαι“. πρὸς ταῦτα τοῦ Ξάνθου μεμψαμένου τὸν Αἴσωπον, ὡς κατὰ μὲν τὴν ὁδὸν ἀστεῖά τινα φθεγξαμένου περὶ τῆς ἐν τῷ βαδίζειν οὐρήσεως, νυνὶ δὲ πρὸς τὴν γυναῖκα μηδὲν λέγον- τος, Αἴσωπος ἔφη· „βάλε αὐτὴν εἰς τὸ βάραθρον.“ καὶ ὁ Ξάνθος· „παῦε, κάθαρμα· ἦ οὐκ οἶσθʼ ὅτι ταύ-
[*](1 ἀβάσκαντε K b 1530. 1534. ἀβάσκανλους P 3 καὶ ὡς] καὶ om. Φ σον P φαμένη E 4 post εἴσελθε erasa l. ν Q 5 μοι, καὶ εἰσελθών Q ἕστη E H ἔστη in ἕστη mutauit Q 2 6 ἀπέστρεψεν Φ; in D ψ ex corr. m. pr. 7 ἤνεγγας B 8 ἔκβαλλε E H ἔκβαλαι P 9 ἅλισοι Q, ς et accentum in ras. add. Q 2; ἄλις in D factum ex ἅλις ὑπόσκωπτέ F Z K v μου om. 10 μησίσας Z, μισ. corr. ex μυσ. Q m. pr. 11 γὰρ om. Q D E F Z K v) [*](ἀγέσθαι Z ἀγάγεσθαι R A 12 φρᾶσαι (αι in rasura Q 2) Q σῆς om. Φ b 13 κεκόμηκας P b ὡσὰν Q 14 post δυσανασχετοῦσα in D extrita l. ν δός μοι V ut infra: δὸς αὖ μοι M E H F Z δὸς οὖν μοι Q D Φ R K v, W. (δός D, Z 1) 16 μὲν om. 18 νυνίδε E H μὴδὲν H μηδὲ P οὐδὲν R 19 βάλλε A τὸν β. b παῦε D ἦ M R E H: ἢ V Q D A F K Z v οἷ P οὐκ οἶσθα R A οὑκείσθα, P) 247
την ὡς ἐμαυτὸν στέργω“; καὶ ὁ Αἴσωπος „ἐρᾷς τοῦ γυναίου“; κἀκεῖνος· ,,πάνυ μὲν οὖν, δραπέτα“. καὶ πρὸς τοῦτο ὁ Αἴσωπος κροτήσας εἰς τὸ μέσον τὸν πόδα, μεγάλως ἔκραξε· „Ξάνθος ὁ φιλόσοφος γυναικοκρατεῖται“. καὶ, στραφεὶς πρὸς τὴν αὑτοῦ δέσποιναν ἔφη· ,,σύ, ὦ δέσποινα, ἐβούλου τὸν φιλό- σοφον ὠνήσασθαί σοι δοῦλον νέον, εὐσωματοῦντα, σφριγῶντα, ὃν ἔδει γυμνήν σε κὰν τῷ βαλανείῳ θεᾶσθαι, καί σοι προσπαίζειν τὰ εἰς αἰσχύνην τοῦ φιλοσόφου ; Εὐριπίδη, χρυσοῦν ἐγώ σου φημὶ τὸ στόμα, τοιαῦτα λέγον·
πολλαὶ μὲν ὀργαὶ κυμάτων θαλαττίων,πολλαὶ δὲ ποταμῶν καὶ πυρὸς θερμοῦ πνοαί,δεινὸν δὲ πενία, δεινὰ δʼ ἄλλα μυρία,πλὴν οὐδὲν οὕτω δεινὸν, ὡς γυνὴ κακή. σὐ δʼ ὦ δέσποινα,φιλοσόφου γυνὴ οὖσα,ύπὸ καλῶν νεα-
[*](p. 30 b.) νίσκων ὑπηρετεῖσθαι μὴ θέλε, μή πως ὕβριν τῷ ἀνδρί σου προστρίψῃς“. ἣ δὲταῦτα ἀκούσασα καὶ πρὸς μηδὲν ἀντειπεῖν δυνηθεῖσα, ,,πόθεν, ἄνερ“, φησί „τὸ κάλ-
[*](1 ἐμαυτῶ P 2 κἀκεῖνος supra lineam A. m pr. 3 post τοῦτο rasura in D ὁ V: om ceteri post ὁ αἴσ. in A. deleta uu. ἔφη βάλε αὐτὴν τὸ] τὸν deleta l. ν Z μέσον Q ον in ras. 4 ἀνέκραξε E H F K Z v ; ἔκραζε (ζ mut. in ξ) R) [*](5 γυναικορατεῖται K, Z m. pr. (Z 2 add. κ); in Q . . ται restitutum pro . . τε, ut saepissime 5 αὑτοῦ A D: αὐτοῦ ceteri 6 ὦ] τῶ P βούλου Φ ἐβούλου . . . σφριγῶντα in ras. Z m. pr. 8 κὰν κὰν ἐν Φ, κἂν in κᾀν mut. R. κἀκ Z 9 θεάσασθαι Φ πρὸς παίζειν M H E εἰς] πρὸς Q R 11 λέγων P 12 cf. Nauckii Fr. trag. 1045 p. 540; uersus indicantur in D (inde a u. χρυσοῦν) et Z 13 κ. θ. π. πνεία L ante θερμοῦ in Q erasum καὶ 14 δεινὸν δὲ πενία suppleuit in margine A m. pr. δεινὴ μὲν πενεία L δεινὰ] δεινὸν Φ 15 γυναικὴ κ. π. οὐδὲν χεῖρον γυναικὸς γλωσσώδους καὶ ὀργίλης L 16 ὑποκαλῶν H ut saepe 17 ὑπερετεῖσθαι Z 18 πρὸσ ποίψησ μήδὲν H) [*](19 ἄντι· πεῖν P ἀντιπεῖν H ἄνερ] ἄν D ερ add. D 2 κάλλος] κάλος P K) 248
λος τοῦτο τεθήρακας ; ἀλλὰ καὶ λάλος ὁ σαπρὸς οὗτος φαίνεται καὶ εὐτράπελος. διαλλαγήσομαι τοί- νυν αὐτῷ“. καὶ ὁ Ξάνθος· „Αἴσωπε, διήλλακταί σοι ἡ σὴ δέσποινα“. καὶ ὁ Αἴσωπος εἰρωνευσάμενος „μέγα τι χρῆμα“ φησί „τὸ πραῦναι γυναῖκα“. καὶ ὁ Ξάνθος· „σιώπα τοὐντεῦθεν· ὠνησάμην γάρ σε εἰς δουλείαν, οὐκ εἰς ἀντιλογίαν“.
Τῇ δʼ ὑστεραίᾳ ὁ Ξάνθος ἕπεσθαι τῷ Αἰσώπῳ κελεύσας, πρός τινα τῶν κήπων ἧκεν ὠνησόμενος λάχανα. τοῦ δὲ κηπωροῦ δέσμην λαχάνων θερίσαν- τος, ἀνείληφεν Αἴσωπος. τοῦ δὲ Ξάνθου μέλλοντος ἤδη τῷ κηπωρῷ καταβάλλειν τὸ κέρμα, ὁ κηπωρός „ἔα κύριε“, φησίν „ἑνὸς προβλήματος παρὰ σοῦ δέομαι“. καὶ ὁ Ξάνθος· „τίνος“; καὶ ὅς· „τί δή ποτε τὰ μὲν παρʼ ἐμοῦ φυτευόμενα τῶν λαχάνων, καίπερ ἐπιμελῶς σκαλιζόμενά τε καὶ ἀρδευόμενα, βραδεῖαν ὅμως ποιεῖται τὴν αὔξησιν· οἷς δʼ αὐτο- μάτη ἐκ γῆς ἡ ἀνάδοσις, καίτοι μηδεμιᾶς ἐπιμελείας ἀξιουμένοις, τούτοις ὀξυτέρα ἡ λάστησις“; ὁ μὲν οὖν Ξάνθος, καίτοι φιλοσόφου τῆς ζητήσεως οὔσης, [*](3 διήλακται P K . . λ . . D 4 εἰρωνευσάμενος om. V 5 μέγα τι M Q D Φ R E μεγάτι H χρῆμα om. D add. D 2) [*](φησὶ om. V 6 τὸ ἐντ. P, τὸεντ. A. accent postea ad- iecto 7 δουλίαν 8 ὁ V: om. cetero ἔπαισθαι P 9 τῶν corr. ex τον K κήπων] κηπωρῶν F Z K ὠνησά- μενος R 10 κηπουροῦ Φ E H λαγχάνων P 11 ἀνεί- ληχεν Φ δὲ om. A 12 κηπουρῶ Φ E H καταβαλειν Q D καταβαλεῖν (εῖ corr. ex λ) A καταβαλην P κατὰβάλλειν H ut saepe κηπορὸς Z κηπουρὸς Φ 13 φησὶ A φησὴν, ut uidetur, P περὶ D, corr. παρὰ D 2 παρά σου V 16 τε in A add. A 2 ἀρδ. 2, ἀδρ. m. pr. ἁρδ. H 17 ποιεῖ A. ποιεῖτε P δʼ αὐτομάτην R δ᾿ αὐτομάτως A δαυτομάτος P 18 ἡ ante ἀνάδ. om. A καίπερ Φ καί τι μὴ δεμιᾶς H 19 ἀξιουμένοις A unde . . μένης fecit A 2 ὀξήτερα A 20 τῆς] τοῖς P)
249
μηδὲν ἕτερον συννοήσας εἰπεῖν, τῇ θείᾳ προνοίᾳ καὶ τοῦτο πρὸς τοῖς ἄλλοις διοικεῖσθαί φησιν. ὁ δὲ Αἴσωπος, παρὴν γάρ, ἐγέλασε. καὶ πρὸς αὐτὸν ὁ φιλόσοφος· ,,πότερον γελᾷς ἢ καταγελᾷς“; καὶ ὁ Αἴσωπος „καταγελῶ“, φησίν „ἀλλʼ οὐ σοῦ, τοῦ δὲ διδάξαντός σε. ἃ γὰρ ὑπὸ θείας προνοίας γίνεται, ταῦθʼ ὑπὸ σοφῶν ἀνδρῶν τυγχάνει τῆς λύσεως. προβαλοῦ τοίνυν ἐμέ, κἀγὼ λύσω τὸ πρόβλημα“. ἐν τούτῳ τοίνυν ὁ Ξάνθος ἐπιστραφεὶς λέγει τῷ
[*](p. 32 b.) κηπωρῷ· „ἥκιστα πάντων εὐπρεπές ἐστιν, ὦ τᾶν, ἐμὲ τὸν ἐν τοσούτοις ἀκροατηρίοις διαλεχθέντα τὰ νῦν ἐν κήπῳ λύειν σοφίσματα. παῖς δέ μοι οὑτοσὶ πολλῶν πεῖραν ἔχων ἀκολουθεῖ· τούτῳ προσαναθέ- μενος, τῆς λύσεως τεύξῃ τοῦ ζητουμένου“. καὶ ὁ κηπωρός· ,,οὗτος ὁ αἰσχρὸς γράμματα οἶδεν; οἴμοι τῆς δυστυχίας. ἀλλὰ φράσον, ὦ λῷστε, εἰ τοῦ ζη- τουμένου τὴν διασάφησιν ἔγνωκας“. καὶ ὁ Αἴσωπος „ἡ γυνή“ φησίν „ἐπειδὰν πρὸς δεύτερον γάμον ἔλθῃ, τέκνα ἐκ τοῦ πρώτου ἀνδρὸς ἔχουσα, εἴπερ εὕροι καὶ τὸν ἄνδρα ἐκ τῆς προτέρας γυναικὸς τεκνο-
[*](1 μὴδὲν H, in E η radendo factum ex ὴ συνοήσας V Q P; in A statim corr. 2 φησί φησὶ· A 3 δʼ Φ F K Z v παρῆν] πλὴν P ἐγέλασεν M 4 πότερον ex πρότ. corr. Q 6 γίγνεται A 7 ταῦτα Q 8 προβάλλου Q προβαλλὺ P προβάλου A 9 λέγει] λέγω P 10 κηπουρῷ Φ) [*](ὧ τὰν P ὦ τ᾿ ἂν E H 11 τὸν] τῶν P ἀκροάτη- ρίας P διαλέγοντα A τανῦν V M Q Φ H 12 σωφί- σματα Z μοι] μου b οὑτοσὶ ex οὕτωσι corr. M 1 οὑ- τωσὶ E H, οὑτο-σὶ Q littera aliqua erasa 13 ἀκολουθείαν E H ἀκολουθίας F K Z v 14 τῆς λύσης τεύξει P 15 κηπουρὸς Φ αἰσχρῶς P οἶδεν ex εἶδεν corr. M εἶ- δεν P b 16 ὦ λῶστε] in margine V ὦ φίλε V 2 17 τὴν om. ἔγνωσας m. pr. 18 ἡ] εἰ Φ φησι Φ ἐπειδὰν om. γάμον δεύτερον Φ 19 πρώτου V: προ- τέρου ceteri 20 εὕρη V Φ K Z F ἐκ] τέκνα ἐκ F K Z v) [*](προτ.] ο in ras. Q m. pr. γυναικὸς om. A τεκνο- ποησάμενον Q ἀνδροτεκνοποιησάμενον Φ) 250
ποιησάμενον, ἃ μὲν αὐτὴ ἐπηγάγετο, τούτων μήτηρ ἐστίν, ἃ δʼ εὗρεν ἐν τῷ ἀνδρὶ, τούτων ἐστὶ μητρυιά. πολλὴν οὖν ἐν ἑκατέροις ἐνδείκνυται τὴν διαφοράν. τὰ μὲν γὰρ ἐξ αὐτῆς φιλοστόργως καὶ ἐπιμελῶς τρέφουσα διαγίνεται, τὰ δʼ ἐξ ἀλλοτρίων ὠδίνων μισεῖ, καὶ ζηλοτυπίᾳ χρωμένη, τὴν ἐκείνων τροφὴν περικόπτουσα, τοῖς ἑαυτῆς προστίθεται τέκνοις. τὰ μὲν γὰρ φύσει ὡς οἰκεῖα φιλεῖ, ἀποστέργει δὲ τὰ τοῦ ἀνδρὸς ὡς ἀλλότρια. τὸν ἴσον δὴ καὶ ἡ γῆ τρό- πον τῶν μὲν αὐτομάτως ἐξ αὐτῆς φυομένων μήτηρ ἐστίν· ἃ δʼ αὐτὸς ἐμφυτεύεις, τούτων γίνεται μη- τρυιά. οὗ χάριν καὶ μᾶλλον ὡς γνήσια τὰ οἰκεῖα τρέφει καὶ θάλπει, τοῖς δὲ παρὰ σοῦ φυτευομένοις οὐ τοσαύτην ὡς νόθοις τὴν τροφὴν νέμει“. ἐπὶ τού- τοις ἡσθεὶς ὁ κηπωρός ,,πιστεύσαις ἄν μοι“, φησίν ,,ὅτι με ἀμηχάνου λύπης καὶ ἀδολεσχίας ἐκούφισας.
[*](1 μὲν] μὴ F K Z a: sed in editionis Aldinae exemplis qui- busdam uitium sublatum est αὐτὴ] αὐτῆ R P αὐτὴ H, in Q αὐτὴ rademdp factum ex αὐτῆ αὐτὴ V: αὐτή τέκνα ceteri ἐπηγάγετο corr. ex ἀπ. Z 2 δὲ V Z ἐν i. e. παρὰ cf. in- dicem. noli igitur reponere ἀνδρὸς μητυιὰ A, ρ add. A 2, μι- τρία P 3 δείκνυται V; in ἐνδείκνυται corr. ται ex τε) [*](4 ἐξαυτῆς Z ἐξαυτοῖς P ἐξἀὐτῆς H hic et 10 φιλο- σόφως 5 διἀγύνεται P 5 τὰ δὲ ἐξ Z τὰ δὲ ὲξ K, τοὺς δʼ ἐξ A τοὺς δὲξ P τὰ δʼ ἐξαλλ. H 6 ζηλωτυπία E ζυλοτ. H 7 τοῖς] τῆς P ἑαυτῆς ex ἑαυτοῖς corr. M 1 ἑαυτοῖς V R P E H προτίθεται M V R, P (προτήθ.), E H, Q (erasa aliqua littera super o) προστίθεσθαι A τὰ μὴ γὰρ H 8 οἰκείως φ, R εἰκεἵα φιλεῖ P, l. φ fecit ex ώς m. pr. 9 ἀνδρὸς ὡς] ὡς om. D ἷσον ν δή] δὲ R F) [*](10 αὐτομάτως om. Φ 11 δὲ Z ἐμφιτεύεις Z μη- τρυὰ D 12 οὐχάριν P τὰ οἰκεῖα om. Φ 13 τρέφῃ P) [*](14 τὴν τροφὴν ὡς νόθοις Φ νέμοι P νέμειν deleta l. ν extrema D 15 ἡσθεὶς om. Φ κηπουρός πιστεύ- σης P πιστεύσας Q; in A uidetur fuisse . . σας uel . . σης, sed iam scriptura fere omnino euanuit: . . σαις corr. ex . . σαῦς H 16 λύπης om. Φ ἀδολεσχίας] ἀμφιβολίας, ἀμηχανίας, με- ρίμνης. cf. Schleusn. L. V. T. 1, 61 m. Bk. An. 1, 21, 30. Suid. ) 251
ἄπιθι προῖκα φέρων τὰ λάχανα, καὶ ὁσάκις σοι τού- των δεῖ, ὡς εἰς οἰκεῖον κῆπον βαδίζων άμβανε“.