Dialexeis

Maximus of Tyre

Maximus of Tyre. Maximi Tyrii philosophumena. Hobein, Hermann, editor. Leipzig: Teubner, 1910.

Καὶ εἰ μὲν ὁ ἔρως φιλίας ἐστὶν ὁρμή, καὶ ὄρεξις τοῦ ὁμοίου πρὸς τὸ ὅμοιον ἄττοντος φύσει, καὶ ἀνακραθῆναι αὐτῷ ὀρεγομένου (πάθος ἂν εἴη τοῦτο, οὐ λόγος), δεῖ προστεθῆναι τῷ πάθει τούτῳ ἐπιστάτην λόγον, ἵνα ἀρετὴ γένηται, καὶ μὴ νόσος.

Καθάπερ γὰρ ἐπὶ τῆς τῶν σωμάτων κράσεως καὶ ἡ ὑγεία πάθος τί ἐστιν ὑγρῶν καὶ ξηρῶν καὶ ψυχρῶν καὶ θερμῶν δυνάμεων, ἢ ὑπὸ τέχνης συγκραθεισῶν καλῶς, ἢ ὑπὸ φύσεως ἁρμοσθεισῶν [*](1 δημαγωγούμενον vi. or. 11. 7 f || 4 τῆς ψυχῆς δίχα νενεμη- μένης sq. vi. or. 27. 7 b et 8 b τῆς ψυχῆς τὸ μὲν ἄρχον sq. cf. Albin. 28 Epict. ap.Stob.flor.1. 53 vi. etiam or. 7. 1 e || 10 ὄρεξις τοῦ ὁμοίου sq. vi. or. 14. 7 c (de amicitia) || 12. 13 δεῖ προστε- θῆναι sq. scil. ut virtus (non amor probus) effciatur vi or. 27. 5 d et quae ibr adnotavi || 14 νόσος vi. or. 19. 4 a || 15 ἡ ὑγεία sq. vi or. 39. 2 a cf lambl. ap Stob flor. 5. 66 | ὑγρῶν sq. nam 6 quattuor hisce elementis constat hominis corpus cf. Plut. ap. Stob.ecl. I 121 Plat. Timaeus 32d Aristot. ap.Stob. ecl. I 126 Ps Arist π. κόσμου 5 (= Stob ecl. l 271) Hermes ap. Stob ecl. l 291 Chrysipp. ap Stob. ecl. l 129 cf. etiam lulian. IV 143c Lucian. am. 19 ceterum vi. or. 9. 3 a) [*](1 ἀμφοῖν 〈μὲν〉 δημαγωγούμενον Ϛ(δΔ) || 2 〈ὡσθ᾿ 〉 ὁποτέρᾳ Reiske || 3 προ -σονομάζεσθαι R! || 4 δίχαενεμημένης R |ὁ (ante Πλάτωνος) om. α(θ) || 11 ᾄττοντος Duebn || 12 ὀρεγομένου Heins. (δ Δ) ὀρεγομένῳ R (unde cum in exemplari suo nil nisi ῳ adnotavisset, memoria deceptus ὡς πάθος scribendum esse postea putavit Dav.²) ὀρεγομένη certt. α | λόγος 〈καὶ〉 δεῖ MN α(θ) 12. 13 προτεθῆναι Reiske || 13 λόγον (ον in ras.) R! λόγω M )

247
τεχνικῶς· ἂν δὲ ἀφέλῃς τῆς φύσεως ἢ τῆς τέχνης, τὸ μὲν πάθος συνετάραξας, τὴν δὲ ὑγείαν ἐξήλασας·

οὕτως ἀμέλει καὶ ἐπὶ τοῦ ἔρωτος τὸ πάθος μὲν ὁμοίως ἐστίν, κἂν ἔχῃ λόγον· ἐὰν δὲ ἀφέλῃς τὸν λόγον, ἐπετάραξας αὐτοῦ τὴν συμμετρίαν, καὶ νόσον ἐποίησας τὸ πᾶν.

Ἔστω δὴ ὁ ἔρως ὄρεξίς τις ψυχῆς, ἀλλὰ τῇ ὀρέξει ταύτῃ χαλινοῦ δεῖ, καθάπερ ἵππου θυμῷ· ἐὰν δὲ ἐπιτρέψῃς τῇ ψυχῇ φέρεσθαι, αὐτὸ ἐκεῖνο, κατὰ τὴν [*](Ed. Duebn. p. 105) Ὁμηρικὴν εἰκόνα (Ζ 506), ἵππον ἀνῆκας ἀδηφάγον διὰ πεδίου κροαίνειν καὶ ὑβρίζειν, οὐκ ἐπὶ λουτρὰ νόμιμα, οὐδὲ ἐπὶ δρόμους τεχνικούς θέοντα, ἀχάλινον, ἀδέσποτον. [*](92 a) Ἀλλὰ |αἰσχρὸν μὲν θέαμα ἵππος ἄφετος, αἰσχρὸν δὲ ἄκουσμα ὑβριστὴς ἔρως.

Οὗτός ἐστιν ὁ ἔρως ὁ τοὺς κρημνοὺς πηδῶν, οὗτος ὁ ποταμοὺς περῶν, ὁ ξίφος λαμβάνων, ὁ ἅπτων βρόχον, ὁ μητρυιᾷ ἐπιτιθέμενος, ὁ προγόνοις ἐπιβουλεύων, ὁ παράνομος, ὁ ἔμπληκτος, ὁ χλωρός·

οὗτος ὁ ἐν σκηναῖς τραγῳδούμενος, ὁ ἐν μύθοις μισούμενος, μεστὸς ἐρινυῶν, μεστὸς δακρύων, οἴμοι βοῶν καὶ στένων, ὀλίγα μὲν εὐτυχῶν, ἐπαιρόμενος δὲ παρὰ τὴν ἀξίαν, καὶ τρεπόμενος [*](16 ἅπτων βρόχον spectat Phaedram cf. Lucian. Syr. 23 ca- lumn. 26 vi etiam or 20. 9 a et „laqueum“ in declamationibus Quintiliani || 18 ὁ χλωρὸς cf. Plut. am 18 η καλὴ Σαπφὼ λέγει τὴν φωνὴν ἴσχεσθαι καὶ φλέγεσθαι τὸ σῶμα καὶ καταλαμβάνειν ὠχρότητα καὶ πλάνον αὐτὴν sq.) [*](1 ἀφείης 〈τι〉 τῆς Meiser || 3 τὸ (ante πάθος) del. Markl (Duebn.) | ὁμοίως def Knebel ὅμως φ quod placet Heinsio Da- visio || 4. 5 ἐτάραξας MNα(δ) | 15 οὗτος ποταμοὺς (suprascr ὁ) R! || 16 ξίφς (suprascr. ο) R! | ὁ ἀνάπτων α(δ) 18 χλωρός Hob ἄδωρος codd. (δΔ) quod idem valere ac κακόδωρος ratus fustra def. Dav. ἄωρος Heins. μωρὸς Pierson (ad Moer. 39) ἄλογος Meiser || 19 ἐριννυῶν Ν ἐρινύων α(δ Δ))

248
παντοδαπὰς τροπὰς καὶ αἰφνιδίους· ἐπὶ σαρκῶν ἡδονὰς συντεταγμένος, καὶ φλεγμαίνων σῶμα σώματι ἀναμιγνύει, καὶ προσφυόμενος οὔτέ τινα εὐσχήμονα οὔτε νόμιμον οὔτε ἐρωτικὴν τῷ ὄντι ξυνυφήν. Ἐπισπᾶται δὲ αὐτὸν κάλλους φήμη οἰστρούμενον, ὑπὸ δὲ τῆς ἀγνοίας πλανώμενον.

Ὁ δὲ τούτῳ ἐναντίος, μόνῳ τῷ τίκτοντι εἰς γένεσιν τοῦ ὁμοίου ἀπὸ ὀρέξεως ἐμφύτου μετὰ δικαιοσύνης ξυνών, καὶ διορίζων τὸ θῆλυ· οὗτος θεῶν Γαμηλίων τε καὶ Ὁμογνίων καὶ Γενεθλίων θεσμός, ἐπὶ πάσῃ ζῴων φύσει τεταγμένος· τῶν μὲν αὐτομάτων εἰς τὴν κοινωνίαν ὑπὸ οἰκείου ἔρωτος ἐν ὥρᾳ τοῦ γεννᾶν ἰόντων· τῶν δὲ καὶ διὰ τέχνης ἐπιστάτου ποιμενικῆς τε καὶ αἰπολικῆς καὶ βουφορβοῦ καὶ ἱπποκόμου, ζευγνύντων ἑκάστων κατὰ φύσιν τὰ αὑτῶν θρέμματα, καὶ διακρινόντων αὖθις δέει ὕβρεως· [*]((ι 221/2))

  • χωρὶς μὲν πρόγονοι, χωρὶς δὲ μετάσσαι,
  • χωρὶς δ᾿ αὖθ᾿ ἕρσαι·
  • ἡ δὲ τῶν ἀνθρώπων ἀγελαιοτρόφος ἐπιστάτις, βασιλικὴ καὶ ποιμενικὴ τέχνη, οὐδεμίαν ἐξεύροι ἂν ἄλλην ὕβρεως ἀγωγὸν μηχανήν, πρὶν ἄν τις ἑκὼν εἴξας τῷ λόγῳ καὶ τὴν ψυχὴν παραδῶ ποιμαίνειν αἰδοῖ καὶ σωφροσύνῃ.

    [*](7 μόνῳ τῷ τίκτοντι sq. cf Plut am. 4 ἀλλὰ ταῦτα ἀναγκαῖα πρὸς γένεσιν ὄντα σεμνύνουσιν οὐ φαύλως οἱ νομοθέται sq. Muson. ap. Stob flor. 6 61 Lucian. am. 19 ||19. 20 βασιλικὴ καὶ ποιμενικὴ τέχνη vi or. 23. 1 a)[*](1 αἰφνιδίως α(δ) ἀφειδῶς Markl || 2 συντεταμένος Markl. (Δ) || 3 ἀναμιγνύειν δ Δ (tacite) || 4 ξυμφυὴν Reiske ξυμφυΐαν Merkl. || 5 φήμη 〈ὑπὸ τῆς φαντασίας〉 οἰστρούμενον Reiske || 5. 6 δὲ τῆς] δεινῆς Markl. || 14 βουφόρβου Δ || 16 δὲ ὕβρεως α(δ) corr Steph. || 17 μέτασσαι α(δ Δ) Homerus || 21 ἑκὼν] εἴκων Heins. εἴξας Hob. cum R (ηξω) ἡ M εἴξῃ H(Δ) om. certt. (δ))
    249
    [*](92b)

    Ὥσπερ γὰρ ἄλλο ἄλλῳ |ζῴῳ ἀλέξημα ἥκει παρὰ τῆς φύσεως εἰς τὸν αὑτοῦ βίον, ὑφ᾿ οὗ σώζεται, λέουσιν ἀλκή, ἐλάφοις δρόμοι, θῆραι κυσίν, καὶ τῷ μὲν διερῷ γένει αἱ νήξεις, τῷ δὲ μεταρσίῳ αἱ πτήσεις, τῷ δὲ εἰλυσπωμένῳ οἱ φωλεοί, ὡς δὲ καὶ τοῖς ἀνθρώποις,

    τὰ ἄλλα ἐλαττουμένοις τῶν ἀπάντων (καὶ γὰρ ἀλκὴν ἀσθενέστατοι, καὶ θεῖν βράδιστοι, καὶ ἀνίπτασθαι ἀδύνατοι, καὶ νήχειν ἀσθενεῖς, καὶ φωλεύειν ἀμήχανοι),

    λόγον δὲ αὐτοῖς θεὸς ἔδωκεν πρὸς τὰς ἁπάντων εὐπορίας ἀντίρροπον, ὑποβάλλων αὐτῷ τὴν ἐρωτικὴν ὄρεξιν, ὡς χαλινῷ ἵππον, ὡς τοξότῃ τόξον, ὡς οἴακι ναῦν, καὶ τεχνίτῃ ὄργανον.

    Ὅ τε οὖν λόγος αὐτὸς αὐτοῦ ἀμβλύτατος, ἀνέραστος ὤν· ὅ τε ἔρως αὐτὸς αὐτοῦ ἐμπληκτότατος, ἀπειθέστατος ὢν τῷ λόγῳ.

    Ἔστιν δὲ ἡ πειθὼ συζυγία ἔρωτος καὶ λόγου πρὸς τὸ καλὸν ὁρμωμένων, καὶ λαμπρυνομένων ἐπ᾿ αὐτὸν πολλῷ δρόμῳ.

    δὲ οἰόμενος ἐν τῇ σαρκῶν φύσει κατορωρύχθαι τὸ καλόν, ἡδονὴν κάλλους ἀλλάττεται, καὶ ἐξαπατᾶται ὑπ᾿ αὐτῆς· πιθανὸν γὰρ κακὸν ἡδονή, καὶ κολακείας ἀνάπλεων·||

    [*](1 ὥσπερ γὰρ sq. = or. 31. 4 a sq vi. etiam or. 10. 5 f sq 12 ὡς . . τεχνίτῃ ὄργανον quod de deo dictum est or 13. 4 a et c; 41. 4 d et g || 15 ἔρωτος καὶ λόγου sq. vi. or. 11. 10c ἐπιτρέψας sq. || 17.18 κατορωρύχθαι ut animam in corpore vi or. 7. 5 e etian or. 29. 2 a et infra § l f || 19 πιθανὸν κακὸν ἡδονή scil. δέλεαρ κακῶν cf Plat. Tim. 69 c republ. VII 522 Apul. dogm. Plat II 11)[*](1 ὥσπερ — 9 ἔδωκεν v (: ὡς (ὡς cod.) δὲ) | ἄλλο — 5 φω- λεοί p || 17 ὁ δὲ οἰόμενος — 20 ἀνάπλεων n)[*](2 αὐτοῦ ν αὐτὸν MN || 3 δρόμος· θήρα v || 5 ἰλυσπωμένῳ vα(δ Δ) |ὡς δὲ α(θ) ὧδε Duebn. || 7 θεῖν] ἐλθεῖν v || 8 ἀσθε- νεῖς] ἀμβλεῖς Markl. Meiser || 9 δὲ (post λόγον) om. v || 16 ὁρμω- μένων et λαμπρυνομένων transponit Meiser |ἐπ᾿ αὐτὸ α(δ Δ) del. Markl. |πολλῷ 〈ἐπ᾿ αὐτὸ〉 Markl.)
    250
    [*]( Ed. Deubn. p. 106)

    Τοῦτο καὶ μειράκιον Τρωϊκὸν βουκολοῦν τέως καὶ περὶ τὴν Ἴδην πλανώμενον, οὐκ ἀνασχόμενον τὰς οἴκοι ἡδονάς, ἐπὶ θάλατταν ἐκ τῶν ὁρῶν καταβιβασάμενον, εἰς ναῦν ἐνθέμενον, ἐπὶ Πελοποννήσου ἐπεραίωσεν, λῃστὴν ἐραστήν.