Acta Joannis

76 Ὡς δὲ ἐν τῷ ἑαυτοῦ λογισμῷ ἐγένετο, ἐπύθετο αὐτοῦ ὁ Ἰωάννης τὴν ἐν τῷ μνημείῳ εἴσοδον τί ἐβούλετο· καὶ μαθὼν παῤ αὐτοῦ ἅπερ ὁ Ἀνδρόνικος εἰρήκει αὐτῷ, ὡς δῆθεν ἐρῶντος αὐτοῦ Δρουσιανῆς, ἐπύθετο αὐτοῦ ὁ Ἰωάννης πάλιν εἰ τοῦ μιαροῦ ἔσχε τέλους, ἐνυβρίσαι λειψάνου σεμνότητος γέμοντι· [*](234 Z) ὃ δὲ ἀπεκρίνατο αὐτῷ· Πῶς γὰρ | ἠδυνάμην τοῦτο διαπράξασθαι; ὅπου τὸ δεινὸν τοῦτο ζῷον τὸν μὲν Φουρτουνᾶτον μονόπληγα ἔβαλεν ὁρῶντος ἐμοῦ, καὶ εἰκότως, αὐτοῦ μοι τὴν τοσαύτην μανίαν παραθαρρύνοντος ἤδη τῆς ἀκαίρου ἐκείνης καὶ δεινῆς πεπαυμένου μανίας· ἐμὲ δὲ τῷ φόβῳ ἔστησε, καὶ τοιοῦτον ἐποίησεν οἷον περὶ τοῦ ἀναστῆναί με εἴδετε. ἕτερον δέ σοι θαυμασιώτερον ἐρῶ, τὸ μᾶλλόν με ἀνελὸν καὶ νεκρὸν παρὰ μικρὸν θέμενον· ὅτε μου ἡ ψυχὴ παρεῖχεν ἔννοια καὶ ἡ ἀκατάσχετος νόσος διώχλει, ἀποσυλήσαντός μου ἤδη ἅπερ ἦν ἠμφιεσμένη ἐντάφια, εἶτα δὲ ἀποβάντος μου τοῦ τάφου καὶ θεμένου μου αὐτὰ ὡς ὁρᾷς, ἀπῆλθον πάλιν ἐπὶ τῷ ἀποτροπαίῳ ἔργῳ· καὶ ὁρῶ τινα νεανίσκον εὔμορφον περισκέποντα αὐτὴν τῷ ἑαυτοῦ ἱματίῳ· οὗ ἀπὸ τῆς ὄψεως λαμπηδόνες φωτὸς ἐξήρχοντο εἰς τὰς ὄψεις αὐτῆς· ὅστις καὶ εἰς ἐμὲ ἔδωκε φωνὴν λέγων· Καλλίμαχε ἀπόθανε ἵνα ζήσῃς. Τίς μὲν οὖν ἦν οὐκ [*](1 τελείωσον τὴν δόξαν σου R ‖ 1—2 τὸν νεανίσκον τοῦτον R ‖ 2 δι᾿  α. om R ‖ γένηται R ‖ 2—3 ἐγ. α. om R ‖ 4 ὅλ. τ.] πολλὴν R intergram 𝔘 ‖ 5 αὐτῶ R ‖ ἐγίνετο M ‖ αὐτῶ M ‖ 6 τῆ M ‖ ἐν om R ‖ τοῦ μνημείου R ‖ εἰσόδω M: cf 186, 25 ‖ 7—8 αὐτῷ - Δρ. om R ‖ 8 αὐτοῦ om R ‖ πάλ. ὁ ἰω. R ‖ 8—9 utrum nunc temeritatis suae circa reliquias plenas uene- rationis et gratiae aliquem habere potuisset effectam 𝔘 ‖ 8 εἰ] μὴ οὖν ἡ R ‖ 9 scr ἔτυχε?? τέλος R Zahn: cf 182, 8 ἐν. γέμ. om M ‖ λειψάνῳ? ‖ 10 ἐδυναίμην R ‖ 11 τοῦτο om R ‖ ζ.] ξένον R ‖ 12 ὁρῶντος om M ‖ κ. εἰκ.] ὡς εἰκὸς M ‖ 12—13 αὐτοῦ - παραθ. om M: qui incen- tiuum addidit huius insaniae 𝔘 ‖ 12 scr μου? 13 ἤδη] πεπαυμένου μου add R ‖ 13—14 ἀκ. - δειν.] πολλῆς R ‖ 14 πεπ. om R ‖ 14—15 ἐμὲ εἴδ.] τῶ φόβω τοῦ τοιοῦδε ὄφεως M ‖ 14 ἔστ.] scr ⟨ἄφωνον⟩ ἔθηκε??? (cf 48, 2) ἐξέπληξε??? ‖ 15 περὶ] scr πρὸ? ‖ 17 π. μ. om R ‖ μοι M fort recte ‖ ἡ ψ. - καὶ om M: cf 𝔘 ‖ scr παρεῖκεν (uel παρεκινεῖτο) ἀνοίᾳ?? animi quadam dementia ... correptus 𝔘 ‖ 18 ἐδιώχθη R ‖ ἤδη om R ‖ ἃ R ‖ 19 ἐντ. om M: cf 185, 19 ‖ 20 μου om R ‖ ὡς ὁρᾷς om R ‖ 20—21 πάλ. - ἔργῳ om M praepe- rans me ad impiam facinus 𝔘 ‖ 22 αὐτῆ R ‖ 23 ἀπεπήδησαν R ‖ τὴν ὄψιν R ‖ ὅς M: cf 185, 12; 189, 10 ‖ 23—24 εἰς - λέγ.] εἴρηκέ μοι M in me ueniens uocem dedit 𝔘  ‖ 24 ἀπόθανον (cf 164, 23; 189, 9) et add οὖν R)

77 Καὶ ὁ Ἰωάννης ἐν εὐφρασίᾳ πολλῇ ληφθεὶς καὶ καταμαθὼν τὴν ὅλην θεωρίαν τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου εἶπεν· Ὢ τί κρατεῖς κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ οὐκ οἶδα, ἠπορημένος ἐπὶ τῇ πολλῇ σου εὐσπλαγχνίᾳ καὶ ἀπείρῳ μακροθυμίᾳ· ὢ μέγεθος οἷον εἰς δουλείαν κατῆλθεν· ὢ ἐλευθερία ἄφραστος δουλαγωγηθεῖσα παῤ ὑμῶν· ὢ ἀπερινόητε δόξα ἡμῶν· ὁ καὶ τὸν νεκρὸν οἶκον φυλάξας ἀνύβριστον, ὁ τοῦ καθαιμάξαντος ἑαυτὸν ἀνθρώπου λυτραωτὴς καὶ τοῦ τὰ φθειρόμενα σώματα σωφρονίζων· ὁ πατὴρ ὁ ἐλεήσας καὶ σπλαγχνισθεὶς ἐπὶ τὸν ἀμελήσαντα ἄνθρωπον· δοξάζομέν σε καὶ αἰνοῦμεν καὶ εὐλογοῦμεν καὶ εὐχαριστοῦμεν τὴν πολλήν σου χρηστότητα καὶ μακροθυμίαν ἅγιε Ἰησοῦ· ὅτι σὺ μόνος θεὸς καὶ οὐχὶ ἕτερος· ὁ τὸ ἀνεπιβούλευτον κράτος καὶ νῦν καὶ εἰς τοὺς ἅπαντας αἰῶνας τῶν αἰώνων· ἀμήν.

78 Καὶ εἰπὼν ταῦτα ὁ Ἰωάννης προσλαβόμενος τὸν Καλλίμαχον ἠσπάζετο λέγων· Δόξα τῷ θεῷ ἡμῶν τέκνον τῷ ἐλεύσαντί σε καὶ καταξιώσαντί με δοξάσαι τὴν αὐτοῦ δύναμιν, καὶ καταξιώσαντι καὶ σὲ μεθόδῳ τῆς παρὰ σοῦ ἐκείνης σου μανίας καὶ μέθης μεταστῆναι, ἐπὶ δὲ τὴν ἰδίαν ἀνάπαυσιν καὶ ἀνακαίνισιν βίου καλέσαντι.

Ὁ δὲ Ἀνδρόνικος θεασάμενος τὸν Καλλίμαχον νεκρὸν ἐγηγερμένον ἐδέετο τοῦ Ἰωάννου ἅμα τοῖς ἀδελφοῖς ὅπως καὶ τὴν Δρουσιανὴν ἀνεγείρῃ λέγων· Ἰωάννη, ἀναστήτω καὶ τὸ βραχὺ κατορθωσάτω ὅπερ ἀπεκόμισεν λυπουμένη Δρουσιανὴ τοῦ Καλλιμάχου ἕνεκεν, δόξασα αὐτὸν σκάνδαλον γεγενῆσθαι· καὶ ὁπότε ὁ κύριος θέλει παραλήψεται αὐτήν. Καὶ ὁ Ἰωάννης μὴ μελλήσας προσελθὼν τῷ τάφῳ αὐτῆς καὶ τῆς χειρὸς κρατήσας ἔφη· Τὸν μόνον θεόν σε ὄντα ἐπικαλοῦμαι τὸν ὑπερμεγέθη, τὸν ἄφραστον, τὸν ἀκατάληπτον· ᾧ πᾶσα δύναμις ἀρχοντικὴ ὑποτέτακται· πᾶσα ἐξουσία ἔκλινεν· ᾧ πᾶσα ἀλαζονεία προπεσοῦσα ἡσυχάζει· ὃν δαίμονες ἀκούοντες φρίττουσιν· τουσιν· ὃν ἡ κτίσις ὅλη καταμαθοῦσα μετριάζει· δοξασθήτω σου τὸ ὄνομα ὑφʼ ἡμῶν, καὶ ἀνέγειρον Φρουσιανήν, ὅπως μᾶλλον Καλλίμαχος ἐπιστηριχθῇ οἰκονομήσαντι ἀνθρώποις μὲν ἄπορον καὶ ἀδύνατον, σωτηρίαν καὶ ἀνάστασιν, σοὶ δὲ μόνῳ δυνατόν, καὶ ἡ Δρουσιανὴ ἴδῃ ὅπως ἡ ἀναπεπαυμένη, τοῦ νεανίσκου ἐπιστρέψαντος ἐμπόδιον μεθ᾿ ἑαυτῦς μηδὲ τὸ βραχύτατον ἐπικομίζουσα ἐπιγενομένη πρὸς σέ.

80 Καὶ εἰπὼν ταῦτα ὁ Ἰωάννης τῆ Δρουσιανῇ ἔφη· Δρουσιανὴ ἀνάστηθι, Ἣ δὲ ἀναστᾶσα ἀπέβη τοῦ τάφου· καὶ ἰδοῦσα αὐτὴν ἐν διακρουσίῳ μόνον περὶ τὸ πρᾶγμα διηπόρει· καὶ μαθοῦσα ἀκριβῶς πάντα παρὰ τοῦ Ἀνδρονίκου, τοῦ Ἰωάννου κειμένου ἐπʼ ὄψιν καὶ τοῦ Καλλιμάχου μετὰ [*](MR 1 καὶ - Ἰ.] ὁ δὲ ἰω. ὡς εἶχεν εὐθὺς M ‖ 2—6 δόξα - καλ.] paulo plura habet 𝔘 ‖ 3 καὶ κ. - δύν. om M ‖ 4—5 καταξ. - μετ.] ἐκ τῆς μανίας μεταστήσαντι ταύτης M ‖ 4 παρὰ σοῦ] scr παμμιάρου? ‖ 5—6 ἰδ. - βίου] αὐτοῦ βασιλείαν M ‖ 7—12 θεασ. αὐτήν] ἐδέετο τοῦ ἰωάννου ὅπως καὶ τὴν δρου- σιανὴν ἀναστήση M ‖ 7 ⟨ἐκ⟩ νεκρῶν? cf 192, 10 (170, 22??) ‖ 9—10 Δρ. ante καὶ τὸ? ‖ 9 ⟨τοῦ βίου⟩ τὸ?? cf Tert de an 56 p 390, 2 ‖ 11 scr αὐτῷ? 12 scr θελήσει?? ‖ 13 μελήσας R ‖ 14—25 ἔφη - Ἰω. om M ‖ 16 scr ἐγκλίνει? ‖ 17 scv προσπεσοῦσα? cf 161, 12; Mt c 27 i ‖ 20 ⟨σοι⟩ οἰκονομήσαντι? ‖ 21 ἀπό- ρων et ἀδυνάτων R ‖ 22 ἴδῃ ὅπ. ἡ] scr ἤδη ἀναπνεύσῃ?? ἤδη ἀποβῇ (cf 26)?? ‖ 24 scr ἐπειγομένη? cf 205, 9; 30, 16 al ‖ 25 τῇ Δρ.] sup scr utrobique σ M om R: del? ‖ 27 καὶ ἰδ. διηπ. om M ‖ scr ἑαυτήν? ‖ scr δικροσσίῳ? cf 187, 3 ‖ 28—20 πάντα - ὄψιν] τὰ ἐπʼ αὐτῆ γεγενημένα M ‖ 20—191,2 καὶ τ. - ὁμ. δοξ.] μετὰ πάντων καὶ αὐτὴ ἐδόξασε τὸν θεὸν τὸν διὰ τοῦ θεράποντος)

81 Ὡς δὲ ἐνεδύσατο, ἐπιστραφεῖσα εἶδε τὸν Φουρτουνᾶτον [*](235 Z) κείμενον· λέγει πρὸς Ἰωάννην· Πάτερ καὶ οὗτος ἀναστήτω καὶ εἰ μάλιστα προδότης μου ἐπειράθη γενέσθα. Ὁ δὲ Καλλίμαχος ἀκούσας ταῦτα αὐτῆς εἰρηκυίας ἔφη· Μή, παρακαλῶ σε Δρουσιανή ἡ γὰρ φωνὴ ἣν ἀκήκοα τούτου οὐκ ἐφρόντισεν, ἀλλὰ περὶ σοῦ μόνης ἀνήγγειλε, καὶ ἰδὼν ἐπίστευσα· εἰ φὰρ ἦν ἀγαθός, τάχα ἂν καὶ αὐτὸν ἐλεήσας ὁ θεὸς διὰ τοῦ μακαρίου Ἰωάννου ἤγειρεν· ἐπέσχετο οὖν τὸν ἄνδρα κακῶς τεθνάναι. Καὶ ὁ Ἰωάννης αὐτῷ εἶπεν· Οὐκ ἐμάθομεν τέκνον κακὸν ἀντὶ κακοῦ ἀποδοῦνα. καὶ γὰρ ὁ θεὸς ποιησάντων ἡμᾶς εἰς αὐτὸν πολλὰ κακὰ καὶ οὐχὶ καλὰ ἀντιμισθίαν ὑμῖν οὐκ ἀπέδωκεν ἀλλὰ μετάνοιαν· καὶ ἀγνοησάντων ὑμῶν τὸ ὄνομα αὐτοῦ οὐκ ἠμέλησεν ἀλλ᾿ ἠλέησεν, καὶ βλασφημησάντων οὐκ ἐξῆλθεν ἀλλ᾿ εὐσπλαγχνίσθη· καὶ ἀπιστησάντων ἡμῶν οὐκ ἐμνησικάκησε· καὶ διωξάντων τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ οὐκ ἀνταπέδωκεν, ἀλλὰ μετάνοιαν ὑποβαλὼν καὶ ἀποχὴν κακῶν παρεκάλεσε καὶ ἡμᾶς ἐπʼ αὐτόν, ὡς καὶ σὲ τέκνον Καλλίμαχε καὶ μὴ μνησικακήσας ἐπὶ τοῖς πρώτοις δοῦλον ἑαυτοῦ παρέστησαν ἐπιτηροῦντα αὐτοῦ τῷ ἐλέει. ὅθεν εἰ μὴ ἐπιτρέπεις τὸν Φουρτουνᾶτον ἀναστῆνα, Δρουσιανῆς χρεία.

Ἣ δὲ μὴ μελλήσασα ἀγαλλιάσει πνεύματος καὶ ψυχῆς προσελθοῦσα τῷ Φουρτουνάτου πτώματι εἶπεν· Ὁ θεὸς τῶν αἰώνων Ἰησοῦ Χριστέ, ὁ θεὸς τῆς ἀληθείας, ὁ παρασχόμενός μοι ἰδεῖν τέρατα καὶ σημεῖα, ὁ χαρισάμενός μοι τοῦ ὀνόματός σου κοινωνὸν γενέσθαι· ὁ ἐμφυσήσας μοι ἑαυτὸν τῇ πολυμόρφῳ σου ὄψει καὶ ἐλεήσας παντοίως· ὁ βιαζομένην με ὑπὸ τοῦ παλαιοῦ μου συμβίου Ἀνδρονίκου περισκεπάσας τῇ πολλῇ σου χρηστότητι· ὁ ἀδελφόν μοι παραδοὺς τὸν σὸν δοῦλον Ἀνδρόνικον· ὁ φυλάξας με καθαρκὰν ἕως τοῦ νῦν τὴν σὴν δούλην· ὁ τελευτῆσάν με ὑπὸ Ἰωάννου ἀναστήσας τοῦ σοῦ θεράποντος· [*](( cf 191, 32) αὐτοῦ ἰωάννου ποιοῦντα ἔνδοξά τε καὶ ἐξαίσια ὧν οὐκ ἔστιν εἰκασμός M) [*](1 αὕτη R ‖ 3—208, 10 ὡς εἰκον. om M) [*](R 4 ⟨καὶ⟩ λέγει? ‖ scr εἰ καὶ? cf 192. 5 ‖ scr ἀκήκοεν (cf 186, 16)?? cf 188, 23? ‖ 8 ἰδὼν ⟨ἐγηγερμένην⟩?? cf 192, 11 ‖ 10 dignum morte iudicauit quem dignam resurrectione non prodidit 𝔘 ‖ ἐπέσχ.] scr ἠπίστατο?? cf 𝔘 ‖ scr καλῶς (i e merito)?? ‖ 13 scr ἡμῶν? ‖ 16 scr ἐπεξῆλθεν ‖ scr ἐσπλαγχνίσθη? ‖ 20 del καὶ? ‖ 21 scr παρέστησεν? κατέστησεν? ‖ scr ἐπιτη- ροῦντι?? ‖ εἰ ⟨ἐμοὶ⟩? si mihi 𝔘 ‖ 22 scr ἀναστῆσαι? (ut resurgat 𝔘) cf 187, 17 192, 5 ‖ 23 μελήσασα R ‖⟨ἐν⟩ ἀγαλλιάσει? ‖ 32 scr τελευτήσασάν?)

83 Καὶ λαβομένη τῆς χειρὸς τοῦ τεθνεῶτος ἔφη· Ἀνάστα Φουρτουνᾶτε ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁ δὲ Φουρτουνᾶτος ἀναστὰς καὶ ἰδὼν τὸν Ἰωάννην ἐν τῷ μνήματι καὶ τὸν Ἀνδρόνικον καὶ τὴν Δρουσιανὴν ἐκ νεκρῶν ἐγηγερμένην καὶ τὸν Καλλίμαχον πεπιστευμένον καὶ τοὺς λοιποὺς ἀδελφοὺς δοξάζοντας τὸν θεὸν εἶπεν· Ὢ μέχρι ποῦ τῶν δεινῶν ἀνθρώπων τούτων αἱ δυνάμεις ἐχώρησαν· οὐκ ἐβουλόμην ἐγηγέρθαι ἀλλὰ μᾶλλον τεθνάναι, ὅπως αὐτοὺς μὴ ὁρῶ. Καὶ ταῦτα εἰπκὼν φυγὼν ἐξῆλθε τοῦ μνήματος.

84 Καὶ ὁ Ἰωάννης ἰθὼν τὴν ἀμετάθετον τοῦ Φουρτουνάτου ψυχὴν εἶπεν· Ὢ φύσις μὴ καταβαλλομένη πρὸς τὸ κρεῖττον· ὢ πηγὴ ψυχῆς μενούσης ἐν ῥύπῳ· ὢ οὐσία φθορᾶς σκότους πλήρης· ὢ θάνατε ἐν τοῖς σοῖς ὀρχούμενε· ὢ δένδρον ἄκαρπον πυρὸς γέμον· ὢ ξύλον τὸν καρπὸν ἄνθρακα γέμον· ὢ ὕλη ὑλομανίας σύνοικε καὶ ἀπιστίας γεῖτον· ἤλεγξας τίς εἶ καὶ ἐλέγχῃ ἀεὶ ἅμα τοῖς σοῖς τέκνοις· καὶ τὸ δύνασθαι δοξάζειν τὸ κρεῖττον οὐκ οἶδας· οὐ γὰρ ἔχεις. τοιγαροῦν οἵα ἡ ὀδός σου τοιαύτη καὶ ῥίζα καὶ ἡ φύσις, καταργήθητι ἀπὸ τῶν ἐλπιζόντων πρὸς κύριον· ἀπὸ ἐννοιῶν αὐτῶν· ἀπὸ τοῖ νοός· ἀπὸ τῶν ψυχῶν· ἀπὸ τῶν σωμάτων· ἀπὸ πράξεως· ἀπὸ βίου· ἀπὸ ἀναστροφῆς· ἀπὸ ἀπωλείας· ἀπὸ ἐπιτηδεύματος· ἀπὸ συμβουλίας· ἀπὸ ἀναστάσεως τῆς πρὸς θεόν· ἀπὸ εὐωδίας ἧς κοινωνεῖν μέλλεις· ἀπὸ νηστειῶν· ἀπὸ δεήσεων· ἀπὸ λουτροῦ ἁγίου· ἀπὸ εὐχαριστίας· ἀπὸ τροφῆς σαρκός· ἀπὸ πότου· ἀπὸ ἐνδύματος· ἀπὸ ἀγάπης· ἀπὸ ἀκηδίας· ἀπὸ ἐγκρατείας· ἀπὸ δικαιοσύνης· ἀπὸ πάντων σε τούτων ἀνοσιώτατε καὶ θεοῦ ἐχθρὲ Σατανᾶ καταργήσει σε Ἰησοῦς Χριστὸς ὁ θεὸς ἡμῶν καὶ τῶν ὁμοίων σου τῶν ἐχόντων σου τὸν τρόπον.

85 Καὶ ταῦτα εἰπὼν ὁ Ἰωάννης ἐπευξάμενος καὶ λαβὼν ἄρτον ἐκόμισεν εἰς τὸ μνῆμα κλάσαι· καὶ εἶπε· Δοξάζομέν σου τὸ ὄνομα τὸ ἐπιστρέφον ἡμᾶς ἐκ τῆς πλάνης καὶ ἀνηλεοῦς ἀπάτης· δοξάζομέν σε τὸν παῤ ὀφθαλμοῖς δείξαντα ἡμῖν ἃ εἴδομεν· μαρτυροῦμέν σου τῇ χρηστότητι ποικίλαις φανίσιν· αἰνοῦμέν σου τὸ ἀγαθὸν ὄνομα κύριε ἐλέγξαντι τοὺς ὑπὸ σοῦ ἐλεγχομένους· εὐχαριστοῦμέν σε κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ὅτι πεπείσμεθα ἀμετάβολον οὖσαν· εὐχαριστοῦμέν σου τῷ χρῄσαντι φύσιν φύσεως σῳζομένης· εὐχαριστοῦμέν σοι τῷ τὴν ἀπαραίτητον ἡμῖν δεδωκότι ταύτην ὅτι σὺ μόνος καὶ νῦν καὶ ἀεί· οἱ σοὶ δοῦλοι εὐχαριστοῦμέν σοι μετὰ προφάσεως συλλεγόμενοι καὶ ἀναλεγόμενοι ἅγιε.