Acta Joannis
Acta Joannis
Acta Joannis. Acta Apostolorum Apocrypha, Part 2, Vol. 1. Bonnet, Maximilian, editor. Leipzig: H. Mendelssohn, 1898.
54 Καὶ ἀνελθὼν ἀνήγγειλε τῷ Ἰωάννῃ ἔμπροσθεν τῶν ἀδελφῶν τὸ ὑπʼ αὐτοῦ πραχθέν. ὁ δὲ Ἰωάννης εἶπεν αὐτῷ· Ὁ ὑποβαλών σοι νεανίσκε τὸν πατέρα σου ἀποκτεῖναι καὶ μοιχὸν ἀλλοτρίας γυναικὸς γενέσθαι, οὗτός σοι ὡς δίκαιον ἔργον καὶ τὸ ἀφελεῖν τὰ ἄκαιρα ἐποίησεν. ἔδει δέ σε οὐχὶ τοὺς τόπους ἀφανίσαι, ἀλλὰ τὴν ἔννοιαν, ἥτις διὰ τῶν μορίων ἐκείνων ἐδείκνυτο χαλεπαίνουσα· οὐ γὰρ τὰ ὄργανά ἐστι βλαπτικὰ τῷ ἀνθρώπῳ ἀλλʼ αἱ ἀφανεῖς πηγαὶ διʼ ὧν πᾶσα κίνησις αἰσχρὰ κινεῖται καὶ εἰς τὸ φανερὸν πρόεισιν. μετεγνωκὼς οὖν τέκνον ἐπὶ τῇ τοιαύτῃ αἰτίᾳ καὶ καταμαθὼν τὰς τοῦ Σατανᾶ τέχνας ἔχεις τὸν θεὸν βοηθοῦντά σοι εἰς πάντα τὰ τῆς ψυχῆς σου ἐγχειρίζοντα. Ὁ δὲ νεανίσκος ἡσυχάζων προσεκαρτέρει μετεγνωκὼς ἐπὶ τοῖς προτέροις ἁμαρτήμασιν ὅπως ἀφέσεως τύχῃ παρὰ τῆς τοῦ θεοῦ χρηστότητος· καὶ οὐκ ἐχωρίζετο τοῦ Ἰωάννου.
55 Τούτων οὖν γινομένων ὑπʼ αὐτοῦ ἐν τῇ Ἐφεσίων πόλει Σμυρναῖοι διεπέμψαντο πρὸς αὐτὸν πρέσβεις λέγοντας· Ἀκούο- [*](5 scr ἀκραῖα ἐνεποίησεν? ‖ 8 scr τῶν ἀνθρώπων?? ‖ 9 κινεῖται satin sanum? ‖ 11 scr ἕξεις? ‖ 12 scr ἔγχρήζοντα?) [*](Q 19 scr σοι? ‖ 20 scr σοι? ‖ 21 αὐτῶν del? cf R: ἐκ τοῦ σώματος ex- spectabat Vsener ‖ 25 λαβεῖν Zahn rect ut uid: cf 154, 2; 173, 11 ‖ 27 αὐτὸν Zahn ‖ 37 scr κονιζομένης? cf 32; 35; 179, 18; 21)
58 Χρόνου δὲ ἱκανοῦ διελθόντος καὶ μηδενὸς τῶν ἀδελφῶν [*](225 Z) λυπηθέντος πώποτε ὑπὸ Ἰωάννου, ἐλυπήθησαν τότε εἰρηκότος αὐτοῦ· Ἀδελφοί, ἤδη με καιρὸς τὴν Ἐφεσον καταλαβεῖν· συντίθεμαι γὰρ τοῖς ἐκεῖ μένουσι, μήπως ῥᾳθυμήσωσι πολλῷ χρόνῳ μὴ ἔχοντες ἄνθρωπον τὸν ἐπιστηρίζοντα αὐτούς· εἰς δὲ τὸν θεὸν ἔχειν ὑμᾶς πάντας τὸν νοῦν, τὸν μὴ ἀπολιμπανόμενον ἡμῶν. Ἀκούοντες δὲ ταῦτα παῤ αὐτοῦ οἱ ἀδελφοὶ ἐπένθουν, ἐπειδὴ αὐτοῦ ἐχωρίζοντο. καὶ ὁ Ἰωάννης εἶπεν· Εἰ κἀγὼ χωρίζομαι ὑμῶν, ἀλλ᾿ ὁ Χριστὸς σὺν ὑμῖν ἐστιν ἀεί· ὃν ἐὰν καθαρῶς φιλῆτε, ἀνεπίλειπτον ἕξετε τὴν ἀπʼ αὐτοῦ κοινωνίαν· φιλούμενος γὰρ φθάνει τοὺς φιλοῦντας αὐτόν.
[*](1 θεὸν ⟨ὅτι⟩? ‖ 3 scr ὑπάρχων? ‖ 5 ἔχομεν R)[*](MR 6 ἀπὸ λαοδικίας ἐν ἐφέσω τὸ δεύτερον inscr M ‖ διαγενομένου R ‖ 7 λυπηθέντων M ‖ποτὲ R ‖ 8 με] ῥ add R ‖ τ. Ἔ. κ.] ἐν τῆ ἐφέσω ἐπανελθεῖν ἐπισπεύδει R ‖ 9 συντ. μέν. om R ‖ 10 ἄνθρωπον del Vsener ‖ 10—12 εἰς - ἡμῶν om R ‖ 12 scr ὑμῶν? ‖ οἱ ἀδ. παῤ α. R ‖ 13 ἐπειδὴ] ὅτι R ‖ αὐτῶ R ‖ καὶ ὁ] ὁ δὲ R ‖ 14 ἐγὼ ὑμᾶς R ‖ ἀλλ᾿ ὁ om R Χρ.] ἰησοῦς add R ‖ 15 ἀνυπόληπτον R ἀνεπίληπτον Zahn: cf 180,24 ἀδιόχλητοι ‖ ἀπ᾿ α.] ἑαυτοῦ R)[*](Q 29 κατηχίσας Q ‖ 30 δοξάζοντα Zahn ‖ c 58 - 105 om (add Prochori p 162, 3 - 9) Q: cf 169, 31)59 Καὶ ταῦτα εἰπὼν καὶ συνταξάμενος αὐτοῖς, καταλιπών τε πολλὰ χρήματα τοῖς ἀδελφοῖς εἰς διάδοσιν, πενθούντων ἀπάντων τῶν ἀδελφῶν καὶ στεναζόντων ἐξῆλθεν εἰς Ἔφεσον. συνῄεσαν δὲ αὐτῷ ἐκ τῆς Ἐφέσου Ἀνδρόνικός τε καὶ Δρουσιανή, καὶ οἱ περὶ τὸν Λυκομήδην καὶ Κλεόβιον. ἠκολούθησαν δὲ αὐτῷ καὶ Ἀριστοβούλα, ἐγνωκυῖα τὸν ἄνδρα αὐτῆς Τέρτυλλον ἐν τῇ ὁδῷ τεθνάναι, Ἀρίστιππος δὲ ἅμα τῷ Ξενοφῶντι, καὶ ἡ σώφρων πόρνη, καὶ ἕτεροι πλείονες, οὓς ἑκάστοτε προέτρεπεν ἐπὶ τὸν κύριον, καὶ μηκέτι βουλόμενοι χαωρίζεσθαι αὐτοῦ.
60 Καταχθέντων δὲ ἡμῶν ἔν τινι πανθοχείῳ ἐρήμῳ τὴν πρώτην ἡμέραν, καὶ ἀπορούντων κραββάτου ἕνεκεν Ἰωάννου, παίγνιον εἴδομεν. εἷς τις ἦν ἐκεῖ ἄστρωτος κράββατος κείμενος [*](226 Z) ἔν τινι τόπῳ, ἐφʼ ᾧ ἃ ἐπεφερόμεθα περιβόλαια στρώσαντες παρεκαλέσαμεν αὐτὸν ἀναπεσόντα ἐν αὐτῷ ἀναπαυθῆναι, τῶν λοιπῶν ἁπάντων ἐπὶ τοῦ ἐδάφους ὑπνωσάντων. κατακλιθεὶς οὖν ὑπὸ τῶν κορίων διωχλεῖτο· καὶ ὡς ἐπὶ πλεῖον αὐτῷ ὀχληρότεροι ἐγίνοντο, ἤδη τῆς νυκτὸς τὸ μέσον καταλαβούσης, ἀκουόντων πάντων ἡμῶν ἔφη αὐτοῖς· Ὑμῖν λέγω ὦ κόραι, εὐγνωμονήσατε σὺν ἑνὶ πάντες, καὶ καταλιπόντες τὴν νύκτα ταύτην τὸν οἶκον ὑμῶν ἡσυχάσατε ἐν ἐνὶ τόπῳ, καὶ ἔστε πόρρω τῶν δούλων τοῦ θεοῦ. Καὶ ἡμῶν γελώντων καὶ ἐπὶ πλέον ὁμλούντων ὁ Ἰωάννης εἰς ὕπνον ἐτράπετο· αὐτοὶ δὲ ἡρέμα λαλοῦντες ἀδιόχλητοι αὐτῷ ἐγινόμεθα.
61 Ἡμέρας δὲ ἐπιφαυούσης ἤδη φθάσας ἀνίσταμαι καὶ σὺν ἐμοὶ Βῆρος καὶ Ἀνδρόνικος· καὶ ὁρῶμεν πρὸς τὴν θύραν [*](1 ἀποταξάμενος R ‖ 1—2 κατ. τε] καταλειπόντες R ‖ 2 εἰς δ. τ. ἀδ, R ‖ 3 τ. ἀδ. om R: del?? cf 181, 2 ‖ ἐξῆλθον R ‖ 3—4 εἰς Ἔ.] ἐκ τῆς ἐφέσου R: cf 4; 179, 3; 181, 15 ‖ 4 συνῆσαν δὲ om M ‖ ἐκ τ. Ἐ. om R: cf 3 - 4 ‖ 5 λυκομίδην M: cf 161, 11 ss ‖ κλαιόβιον M Κλέοβιν suspicabatur V sener ‖ 6 ἠκολούθησε R ‖ 7 αὐτῆς om M ‖ τέρτηλον R τέρτυλον M ‖ Ἀρ.] ὁ ἀρ. R ‖ scr τε? ‖ 8—10 οὓς - αὐτοῦ om R ‖ 9 καὶ del V sener recte ut uid ‖ 12 ἕν, Ἰ.] ἐν τῆ τοῦ μακαρίου ἰω. ἀναπαύσει R ‖ 13 παίγν.] αὐτοῦ ἓν add R ‖ ἄστ. κρ. ἐκεῖ M ‖ 14 ἐφ᾿ ᾧ ἃ] ἅπερ οὖν R ‖ ἐφερόμεθα M olim correxeram: cf 175, 35 ‖ περιβ. om et add ἐν αὐτῶ R ‖ 15 πεσόντα M ‖ ἐν α. om M ‖ ἀναπαύεσθαι R ‖ 16 ὑπν.] πεσόντων R ‖ 17 τ. κ.] κ. παμπόλλων M ‖ scr κόρεων? cf 181, 1 | ἐνοχλεῖτο R ‖ 17—18 αὐτῷ ὀ. ἐγ.] ἐνόχλουν αὐτόν R: cf 181, 6 ‖ 18 τ. ν. - κατ.] περὶ τὸ μ. τ. ν. R ‖ 19 κόριδες R: scr κόρεις? item Zahn cf 181, 8 ss ‖ 20 σ. ἑ.] συνενῆν R ‖ 20—21 τῆ ὥρα ταύτη R ‖ 21 κ. ἔστε] κἦτε (uel ut Hilgardo uisum κεἶτε) sup scr ει compendio M: scr κἦτε uel καὶ ἦτε?? ‖ 22—23 κ. ἡμ. - δὲ] εἰς ὕπνον οὖν τοῦ ἰωάννου τραπέντος ἡμεῖς R ‖ 24 λαλ.] ἀκηκοότες R ‖ γεγόναμεν R: scr ἐγενόμεθα?? ‖ 25 οὖν ἐπιφωσκούσης R ‖ ἤδη φθ. om R ‖ ἀν.] ἐγὼ add R)
62 Μετὰ δὲ ταῦτα γινόμεθα εἰς τὴν Ἔφεσον· καὶ οἱ ἐκεῖ ἀδελφοὶ ἐγνωκότες διὰ χρόνου ἱκανοῦ τὸν Ἰωάννην ἀφικόμενον [*](227 Z) συνέτρεχον ἐν τοῖς Ἀνδρονίκου, ἔνθα καὶ κατήγετο, τῶν ποδῶν αὐτοῦ ἁπτόμενοι, καὶ τὰς χεῖρας αὐτοῦ εἰς τὰ ἴδια πρόσωπα τιθέντες ἐφίλουν αὐτάς, ὡς ὅτι κἂν ἥψαντο τῶν ἐκείνου ἐνδυμάτων.
63 Καὶ πολλῆς ἀγάπης οὔσης καὶ χαρᾶς ἀνυπερβλήτου ἐν τοῖς ἀδελφοῖς, εἷς τις ἐπίπεμπτος τοῦ Σατανᾶ ἐρᾷ τῆς Λρουσιανῆς, ὁρῶν καὶ ἐπιστάμενος τοῦ Ἀνδρονίκου ταύτην εἶναι γυναῖκα· ᾧ οἱ πλείονες ἔλεγον· Ἀδύνατόν σε τυχεῖν ταύτης τῆς γυναικός, ἐκ πολλοῦ καὶ τοῦ ἀνδρὸς κεχωρισμένης αὐτῆς διὰ θεοσέβειαν. σὺ μόνος ἀγνοεῖς ὅτι μὴ πρὶν ὢν ὁ [*](1 οἴκου R ‖ οὗ εἰλ. om R ‖ πλ. κ. ἑ.] πλῆθος ὑπάρχων κ. R: cf 2 ‖ scr κόρεων? cf 180, 17 ‖ 2 π. θ.] θ. τοῦ πλήθους R: cf 1 ‖ 3 ἁπάντων R: cf 180, 3; 183, 8; 184, 14; 18 ‖ αὐτὰς R ‖ 4 ἐγερθῆναι R ‖ ἐνεφ. - δὲ om M ‖ scr αὐτῷ? ‖ 5 ἀνακαθίσας ⟨ἐπὶ⟩ uel ⟨ἐπένω⟩ (cf 186, 3)? ‖ 5—6 αὐτὰς εἶπεν αὐταῖς R ‖ 6 εὐγν.] εὐγνωμονέστεραι γεγόνατε R: cf 180, 20 (at 17 et 24) ‖ φυλ. - ἐπ. om R ‖ 7 scr ἀνέλθετε?? τοῦτο] αὐτοῦ ταῦτα R ‖ 7—8καὶ -κρ. om R ‖ 8 αἱ κόριδες (κορεῖς M) δρομαῖε R ‖ 9 π. αὐτ. R ‖ ἀνιοῦσαι R ‖ 10 ἀρμονίας R ‖ ἀφ. ἐγ.] ἔδυσαν R ‖ 11 πάλιν om M ‖ 11—12 ἤκουσαν ἔμειναν ἐφʼ ἑαυτὰ καὶ ἡρέμησαν R ‖ 12 καὶ μὴ π. om R ‖ 13 παρακ.] ο ex ω M ‖ ῥαθυμῶμεν M ‖ 14 μ. π. om R ‖ 15 δὲ om R ‖ γενομένων ἡμῶν R ‖ τὴν om R: del? cf 180,3 ‖ καὶ om R ‖ 18 εἰς] |||σ M ει compend in ras m ‖ 19—20 ὡς - ἐνδ. om R ‖ 20 ἐνδ.] plerigue etiam tactu uestis hilarati quia tetigerant amictum sancti apostoli sanabantur (cf act 19, 12) add 𝔘 uera ut uid ‖ 22 ἐν τ. ἀδ. om R ‖ 23 καὶ] αὐτὴν καίπερ R(𝔘?) ‖ ταύτην om R ‖ 24 οὖσαν R ‖ ᾧ] ὃν R ‖ 25 κεχ.] καὶ χωρισμένην R ‖ αὐτῆς om R ‖ 26 σὺ μ.] ἢ R ‖ πρώην R)
64 Καὶ λέγοντες πρὸς αὐτὸν ταῦτα οἱ συνήθεις αὐτοῦ | [*](228 Z) φίλοι οὐκ ἔπεισαν αὐτόν, ἀλλ᾿ ἀναίδειαν χρησάμενος προσέπεμψεν αὐτήν· καὶ γνοὺς τὰς παῤ ἐκείνης ἀτιμίας καὶ ὕβρεις ἐν ἀθυμίᾳ διῆγεν αὐτοῦ τὸν βίον. μετὰ δὲ ἡμέρας δύο κατακλιθεῖσα ἡ Δρουσιανὴ ἀπὸ τῆς ἀθυμίας ἐπύρεττε λέγουσα· Εἴθε μηδέπω εἰς τὴν ἐμαυτῆς πατρίδα εἰσεληλύθειν ἡ σκάνδαλον γενομένη ἀνδρὶ ἀμυήτῳ θεοσεβείας· εἰ γὰρ ἦν τις ὑπὸ λόγων πεπληγώς, οὐκ ἂν εἰς τοσοῦτον ἐληλύθειν μανίας. ἀλλ᾿ οὖν κύριε παραιτίας μου γενομένης πλύξεως ἰδιωτιζούσῃ ψυχῇ, ἀπόλυσόν με τοῦ δεσμοῦ τούτου, ἐπὶ δὲ σὲ μετάστησον τάχιον. Καὶ παρόντος Ἰωάννου, μηδενὸς ὅλως ἐγνωκότος τὸ τοιοῦτον, ἀπαλλάσσεται τοῦ βίου ἡ Δρουσιανή, οὐ πάνυ ἡδομένη ἀλλὰ καὶ λυπουμένη διὰ τὴν ἐκείνου ψυχικὴν θραῦσιν.
65 Ὁ δὲ Ἀνδρόνικος λυπούμενος λύπην ἀπόκρυφον ἐπένθει τῇ ψυχῇ, καὶ φανερῶς δὲ ἔκλαιεν, ὡς τὸν Ἰωάννην πολλὰ ἐπιστομίζειν καὶ λέγειν αὐτῷ· Ἐπὲ βελτίονι ἐλπίδι μετῆλθεν [*](1 θεοσ.] ὁ add M ‖ 2 τι om M: cf 210, 1 ‖ ἔχειν om M ‖ 3 τεθνήξειν R ‖ εἴλετο E: cf 177, 21 ‖ 3 ἀποθ.] μὴ κοινουμένη τῶ ἀνδρὶ καὶ εἴλετο θανατωθῆναι (scil scriptura uera coniuncta cum interpolata add R ‖ 3—4 τὸ διαπρ.] τῶ ἀνδρὶ κοινωνῆσαι M consuetudinem repeteret coniugii : cf 185, 12 ‖ 4 δεσπ. - μὴ] τῶ ἀνδρὶ οὐ R ‖ 5 διὰ θ. om R ‖ 5—6 ἔπεισεν αὐτὸν τὰ ἶσα αὐτῆς φρονεῖν R ‖ 6 αὐτῆς R et suspicatus erat Zahn: cf 178, 4; 777, 5; 23; 166, 6; 18; 182, 15; 17 ‖ συνθεῖται R ‖ 9 π. α.] αὐτῶ R ‖ αὐτῶ R ‖ 10 del φίλοι ?? ‖ ἀλλὰ R ‖ ἀναιδείᾳ Zahn recte ut uid ‖ προέπεμψεν R ‖ 11 γν. - ὕβ.] ἀπογνοῦς τὰ περὶ αὐτῆς ἵνα μὴ πολλὰ ὑβρί- ζεται R speque potiendi deiectus 𝔘 ‖ γνοῦσα et ἐκείνου Vsener ‖ 12 αὐτοῦ del V sener ‖ 13 ⟨κα⟩ ἡ?? δροσιανή R ‖ 14 εἰσεληλύθην ἐληλύθειν R ‖ 14—15 ἡ σκ. γ.] ὅπως μὴ σκ. γέγονα R ‖ 15 θεοσέβειαν R ‖ 15—16 ὑ. λ.] scr θεοῦ λόγῳ? uerbo dei 𝔘 ‖ 16 πεπληρωμένος R repletus 𝔘 ‖ ἐλ. μ.] ῥαθυμίας ἐλήλυθα ἐληλύθην M: scr ἐληλύθει? 17—18 ἰδ. ψ. om R ‖ 18—19 τῶν δεσμῶν τούτων ἢ τάχ. ἐπὶ σὲ μετάστ. R ‖ 19 παρ.] τοῦ add R ‖ Ἰ.] καὶ add R ‖ scr μηδὲ? (praesente Ioanne sed causam ignorante 𝔘: cf 183, 6) ‖ ὅλ.] ἄλλου M ‖ 20 δρουσίνα M: cf 193, 24: 202, 21; 203, 4 ‖ ἡδομένου R ‖ 21 ἀλλὰ κ. λ. om R ‖ 23 ἔκλαιε δὲ καὶ φ. R ‖ πολλὰ] αὐτὸν add R ‖ 24 αὐτῷ om R ‖ βελτίω R ‖ μετήλλαξεν suspicabatur Vsener: at cf Prochori p 4, 4)