Περὶ μονήρους λέξεως

Aelius Herodianus

Aelius Herodianus, Περὶ μονήρους λέξεως, Grammatici Graeci 3.2, Lentz, Teubner, 1868

Ἐϲμέν. τὰ εἰϲ μεν λήγοντα πληθυντικὰ ἀεὶ θέλει καθαρὸν ἔχειν τὸ μ, δίδομεν, τίθεμεν, λέγομεν, νοοῦμεν· εἰ μέντοι ϲύμφωνον εὑρεθείη, ϲυγκοπὴ πρὸ αὐτοῦ ὁρᾶται γινομένη, ἴϲαμεν ἴϲμεν, ἴδομεν ἴδμεν, ἐοίκαμεν ἔοιγμεν, δέδοιγμεν, ἐπέπιθμεν τὸ μέντοι ἐϲμέν οὐχ οὕτωϲ ἔχει. οὐκ ἀγνοῶ δὲ ὅτι καὶ ἐμέν λέγεται,

  • καὶ εἰμέν,
  • γρῆέϲ ἐμεν,
  • μεὶϲ δ’ εἰμὲν τοῖοι (Η 231)
  • Οἶδα. οὐδεὶϲ παρακείμενοϲ διϲύλλαβοϲ κατὰ τὴν ϲυνήθειαν καὶ , τὴν παλαιὰν χρῆϲιν ἀπὸ τῆϲ οι διφθόγγου ἄρχεται, ἀλλὰ μόνοϲ ὁ οἶδα. οἱ γὰρ περὶ Ἀλκαῖον ὄιδα λέγουϲι τριϲυλλάβωϲ. προϲέθηκα δὲ «κατὰ τὴν παλαιὰν χρῆϲιν », ἐπεὶ οὐ παρ’ Ἀττικοῖϲ ἐϲτιν ἐϲθ’ ὅτε οἶκα λεγόμενον διϲυλλάβωϲ.

    Ἕπεϲον. οὐδεὶϲ δεύτεροϲ ἀόριϲτοϲ εἰϲ ον λήγων πρὸ τοῦ ο ἔχει τὸ ϲ, ἀλλὰ μόνον τὸ ἔπεϲον. ὁ γὰρ κατέχεϲον παρ’ Ἀλκαίῳ τῷ κωμικῷ ἐν Γανυμήδει εἰρημένοϲ οὔτε τῆϲ τῶν ἄλλων Ἑλλήνων χρήϲεώϲ ἐϲτιν οὔτε κατά τινα ἀναλογίαν ἐξενηνεγμένοϲ ἢ μόνον κωμικῶϲ πεποιημένοϲ.

    Αἰνῶ. τὰ διὰ τοῦ αινω διϲύλλαβα βαρύτονά ἐϲτι, βαίνω, δραίνω, ῥαίνω, καίνω, κραίνω (?), ϲαίνω, χραίνω, αἵνω τὸ δαϲυνόμενον καὶ βαρυνόμενον τὸ παρὰ τοῖϲ Ἀττικοῖϲ· Φερεκράτηϲ

  • αἰνεῖν, πτίϲϲειν.
  • [*](1. 5 Lob. ad Βuttm. p. 71 πάλαιμι, si a παλαίω propagatum esset, unicum esse reliquis a contractis provenientibus, sed facile in χάλαιμι mutari posse dicit.) [*](1. 13 δέδεγμεν cod., δέδοιγμεν Dind. in tbes. οὐχ ante οὕτωϲ addidit Bl. l. 14 ἐϲμέν cod., ἐμέν Dind. l. 15 γρῆεϲ ἔμεν cod., Lehrsius γρῆέϲ ἐμεν sunt. verba Callimachi in Ernestii fragm. 294 p. 541 ex Eustath. 1457, 50. l. 16 καὶ ἡμῖν· ἡμεῖϲ δειμέντοιο cod., correxit Dindorf. indicans esse verba Homeri. l. 21 οὐ ante παρ’ Ἀττικοῖϲinseruit Ls.; ἐϲτιν pro ἐϲτί’ scripsit et οἶκα pro ὦϊδα collatis Epim. Hon. 287 πᾶϲ μέϲοϲ παρακείμενοϲ ὑπερβαίνειν θέλει τὴν διϲυλλαβίαν ϲεϲημειωμένων τριῶν, οἶδα καὶ οἶκα ὃ ϲημαίνει τὸ ὁμοιῶ «οἶκαϲ μὲν ὡραίῳ λίνῳ» παρ’ Ἀλκμᾶνι (de quo cogitasse Herodianum probat Ls.), καὶ εἶα, ὅπερ ἐν διαλύϲει ἔϊα καὶ ἐπαυξήϲει «ἤϊα πολλὰ θεοὺϲ γουνούμενοϲ». l. 25 Γανυμέδει cod., corr. Dind. l. 26 ἐϲτι cod., Ls. ἐϲτιν. l. 29 pro κταίνω, quod Heraclides ap. Eustath. 1648, 6 apud Alcaeum legi dicit, Lehrsius proposuit κραίνω, quod recepi. N dialecticum verbum ab hoc recensu verborum in αινω alienum inre videtur Lehrsio. l. 31 πτήϲϲειν cod , Lohrsi a aliis correctum πτίϲϲειν recepit.)
    931
    ϲεϲημείωται τὸ αἰνῶ περιϲπώμενον. οὐκ ἀγνοῶ δὲ ὅτι καὶ ὄνομα αὐτοῦ προκατῆρξε διὸ περιεϲπάϲθη.

    Δόϲ. τὰ εἰϲ ϲ λήγοντα προϲτακτικὰ μονοϲύλλαβά τέ ἐϲτι καὶ τὸ ε ἔχει, ἕϲ, ἔνθεν τὸ ἄφεϲ, πρόεϲ, θέϲ, ϲπέϲ, φρέϲ,

  • ἐνθάδ’ εἴϲφρεϲ μ’ ὡϲ τὸ μειρακύλλιον.
  • ϲημειῶδεϲ τὸ δόϲ μόνον τὸ οϲ ἔχον. αἰτία δὲ ἡ ϲυζυγία.

    Δοῦναι. οὐδὲν εἰϲ ναι λῆγον ἀπαρέμφατον τῇ ου διφθόγγῳ παραλήγεται, ἀλλ’ εἰ παραλήγεται διφθόγγῳ, τῇ ει παραλήγεται, εἶναι, εἴτε δαϲυνόμενον ἀορίϲτου χρόνου. .ϲημειῶδεϲ ἄρα τὸ δοῦναι. ὅτι γὰρ οὐδέν ἐϲτι τὸ λέγειν δῶναι ὡϲ γνῶναι, βιῶναι, δῆλον μὲν ἐκ τῆϲ χρήϲεωϲ τῆϲ Ὁμηρικῆϲ (Α 134),

  • κέλεαι δέ με τήνδ’ ἀποδοῦναι,
  • δῆλον δὲ ἔϲται ἐκ τοῦ κατ’ ἀναλογίαν κινήματοϲ ἐν ἑτέροιϲ.

    Τὰ τῇ ου διφθόγγῳ παραληγόμενα ἀπαρέμφατα πρὸ τῆϲ α διφθόγγου τὸ ϲ ἔχει, ἀκοῦϲαι, ὀροῦϲαι, λοῦϲαι. πῶϲ οὖν τὸ δοῦναι ἔχει τὸ ν, τοῦτο γὰρ

  • ὦ τέκοϲ ἦρ’ ἀγαθὸν καὶ ἐναίϲιμα δῶρα διδοῦναι (Ω 425)
  • ποιητικόν· τινὲϲ δὲ αὐτὸ καὶ διὰ τοῦ ω ἔγραφον.

    Περὶ ἐπιρρημάτων.

    Ἅπαξ. τὰ εἰϲ αξ λήγοντα ἐπιρρήματα ὀξύνεϲθαι θέλει, ὀκλάξ, ὀδάξ, ἐναλλάξ, εὐράξ, αὐτοδάξ, ἐπιτάξ· ἀλλὰ μόνον τὸ ἅπαξ βαρύνεται. ὅπερ ἐν ϲυντάξει τοῦ ἅπαντεϲ ἢ τοῦ ἁπλῶϲ ἐκκλίνει τὸν τόνον ὡϲεὶ ὀξύνοιτο τὸ ἅπαξ. ἁποξἅπανταϲ γὰρ λέγομεν καὶ ἁπαξἁπλῶϲ ἐν τῇ ἀνὰ χεῖρα ὁμιλίᾳ.

    Ὧδε. οὐδὲν εἰϲ δε λῆγον ἐπίρρημα διϲύλλαβόν ἐϲτι τῷ ω παραληγόμενον, ἀλλὰ μόνον τὸ ὧδε.

    Ἔνδον. οὐδὲν εἰϲ δον λῆγον ἐπίρρημα βαρύνεϲθαι θέλει, πάντα δὲ ὀξύνεται, ὡϲ ἔχει τὸ ϲχεδόν, ταυρηδόν, ἑλκηδόν, παραϲταδόν, παρακλιδόν, « ῥυδὸν ἀφνειοῖο » (ο 426), ἀμφαδόν, ἄφθονοϲ ἡ ἐν ἀκολουθίᾳ παράθεϲίϲ ἐϲτι τῶν ὀξυνομένων. ἀλλὰ μόνον τὸ ἔνδον βαρύνεται. τῆϲ διαλλαγῆϲ ἐν ἑτέροιϲ δίδοται ἡ αἰτία.

    Πάρεξ. οὐδὲν εἰϲ εξ ἐπίρρημα βαρυνόμενον ἐκ δύο προθέϲεων [*](1. 4 ἔϲ cod., em. Ls. φρέϲ ϲπέϲ cod., transposuit Ls. cod. ἔνθα ταθεὶϲ φρέϲ μ’ ὡϲ, Dindorf. emendavit, Meinekius fr. comic. anon. p. 1222 ed. min. ϲταθείϲ proposuit. l. 9 τοῦ δοῦναι cod., em. Bl. l. 12 τήνδε cod., em. Ls. l. 13 τοῦ ante κατ’ addidit Bl. l. 17 ἢ ῥ’ cod., ἦρ’ Ls. δοῦναι cod., Dind. διδοῦναι indicato versu Homeri. l. 21 εὐθράξ cod.. em. Bl. ἐπιδάξ cod., em. Bl. l. 22 τοῦ πάντωϲ cod., em. Ls. l, 23 ἅπαντεϲ cod., Ls. ἁποξἅπαντεϲ hyphen et ἁπαξἁπλῶϲ pro ἁπαξαπλῶϲ. l. 28 παϲταδόν cod., Βl. παραϲταδόν. cod. ῥυδόν, ὀμφαδόν, ἀφνειοῖο. Bloch. ἀφνειοῖο traxit adi ῥυδὸν Odysseae locum significari intellegens et ἀμφαδόν scripsit. l. 29 ἄφθονοϲ ἀκόλουθα ἡ παράθεϲιϲ cod., em. Ls.)

    932
    ϲυνεϲτηκόϲ, ὅπερ καὶ γενικῇ θέλει ϲυντάττεϲθαι, ἀλλὰ μόνον τὸ πάρεξ. καὶ γὰρ ἡ ϲυνήθεια οὕτωϲ ἔϲθ’ ὅτε φηϲὶ «πάρεξ Ἀπολλωνίου». ὃν τρόπον καὶ Ἡρόδοτοϲ ἐν τῇ τετάρτῃ (c. 46) ἔφη «πάρεξ τοῦ Ϲκυθικοῦ ἔθνεοϲ». παρὰ μέντοι τῷ ποιητῇ ἕτερόν ἐϲτι τὸ
  • ἀλλὰ παρὲξ τὴν νῆϲον ἐλαύνετε (μ 276),
  • παρὲξ περιμήκεα δοῦρα (μ 443).
  • εἴρηται δὲ περὶ αὐτοῦ ἐν τῇ Ὁμηρικῇ προϲῳδίᾳ (Ι 7).

    Ὥϲ, τώϲ. οὐδὲν εἰϲ ωϲ λῆγον ἐπίρρημα ὀξυνόμενον, ὑπεϲταλμένηϲ Δωρίδοϲ διαλέκτου, ἀλλὰ μόνον τὸ ὥϲ, καὶ τώϲ ἀνταποδοτικὸν αὐτοῦ ὑπάρχον. οὐκ ἀγνοῶ μέντοι ὅτι ἐν διαφόρῳ ϲημαινομένῳ καὶ διαφόρῳ ϲυντάξει ἐϲθ’ ὅτε περιϲπᾶται.

    Ὀψέ. οὐδὲν εἰϲ ψε λῆγον ἐπίρρημα, ἀλλὰ μόνον τὸ ὀψέ, ὅπερ ἐν ϲυνθέϲει φιλεῖ τρέπειν τὸ ε εἰϲ τὸ ι, ὥϲπερ ἐπὶ τοῦ ὀψιμαθήϲ, ὀψίτυχοϲ, ὀψιτέλεϲτον, «ἔκ τε καὶ ὀψὲ τελεῖ» (Δ 161), ὀψίγονοϲ. διὸ καὶ τὸ

  • δείελοϲ ὀψὲ δύων
  • παρὰ τῷ ποιητῇ (Φ 233) τό τε
  • ὀψὲ δύοντα Βοώτην
  • παρὰ τῷ ποιητῇ(ε 272)καὶ Ἀράτῳ οὐ ϲύνθετον ἐπεὶ κἂν ἔτρεπε τὸ ἑ εἰϲ ι. ἤδη μέντοι Αἰολεῖϲ καὶ ἐν ἁπλῇ προφορᾷ διὰ τοῦ ι αὐτὸ ἀποφαίνονται,
  • ὄψι γὰρ ἄρξατο,
  • ἴϲωϲ ἀναλογώτερον, ὡϲ δείκνυται ἐν τῷ περὶ ἐπιρρημάτων.

    Μᾶλλον. οὐδὲν ὅμοιον τῷ μᾶλλον κατὰ χρόνον. τὸ γὰρ α, εἰ ’ἔχοι ἐν ἐπιφορᾷ διπλαϲιαζόμενον τὸ λλ ἐν μιᾷ λέξει, ϲυϲτέλλεϲθαι χωρὶϲ εἰ μὴ τροπή τιϲ εἴη τοῦ η εἰϲ α παρὰ διαλέκτῳ. τὸ παράδειγμα πῶϲ ἔχει, ἄλλοϲ, γάλλοϲ, θαλλόϲ, θάλλω, πάλλω, ἅλλομαι, ἀγάλλομαι, καὶ ἄλλο πλῆθοϲ λέξεων τοιούτων ἀδιάπτωτον. ϲημειωτέον ἄρα περὶ χρόνον τὸ μᾶλλον. τὸ γὰρ ὀτράλλιϲ) ϲυνεϲταλμένον ἔχει τὸ α. ἐφυλαξάμην δὲ διαλέκτουϲ διὰ τὸ

  • ἄλλα, μὴ μεγαλύνεο δακτυλίω πέρι.
  • καὶ
  • ἄλλαν, μή τι κατ’ ἀμμετέραν φρένα
  • καὶ
  • ἄθρα δηὖτε πάχη ϲπόλᾳ ἀλλόμαν
  • ἀντὶ τοῦ ἡλλόμην.

    [*](l. 3 cod. πάρεξ τοῦ τε Ϲκυθίου em. Ls. indicato Herodoti loco. l. 14 ἔκ τε ὀψὲ τελεῖ cod., Ls. inseruit καὶ indicato versu Homeri. l. 16 δύνων cod., corr. Dind. indicato Homeri loco; idem καὶ ante παρὰ τῷ ποιητῇ et ὅτε post τό τε dolevit et δύοντα pro δύνοντα ex Homeri loco correxit et Arati locum Phaenon. 585 indicavit. l. ϲύνθετον pro ϲύνηθεϲ scripsit Ls., coll. II. Pr. Φ 232. l. 21 ὀψὶ γὰρ ἀρξάτω cod., emendavit Ls. ex Apoll. de adv. 573 ἀνάλογοϲ καὶ ἡ παρ’ Αἰολεῦϲι βαρεῖα τάϲιϲ, λέγω δὲ τοῦ ὄψι γὰρ ἄρξατο. l 23 α post τὸ γὰρ inseruit Ls. l. 25 τρέπειν post φιλεῖ delevIt Bl. l. 26 cod θάλοϲ, Ls. θαλλόϲ, fortasse φαλλόϲ potius scriptum fuisse suspicatus. l. 28 pro corrupto ὀτράλλιϲ nihil. certi substituere habet Ls. l. 29 cod. διὰ τόδ’, ἀλλ’ ἄν μοι μεγαλύνεο δακτυλίῳ πέρι καὶ ἄλαν μὴ καμεϲτέραν φρένα καὶ ἄθρα δεῦτε πάγχηϲ πάλαι ἀλλόμαν ἀντὶ τοῦ ἡλλόμην. Primum versum exhibuit Ls. ex emendatione Bergkii.)
    933

    Ἀθροῦν. οὐδὲν εἰϲ ουν λήγει ἐπίρρημα, ἀλλὰ μόνον τὸ ἀθροῦν. ὅπερ καὶ ἐπεκτάϲεϲι ποιητικαῖϲ κέχρηται καὶ παραθέϲει ἄρθρου ἑνικοῦ καὶ πληθυντικοῦ. παραιτοῦμαι δὲ τὸ αἰϲχοῦν, ὃ εἴρηται παρὰ τῷ τοὺϲ Εἔῖλωταϲ· — ἀλλὰ μιϲχοῦν καθήμενοι. ἐπεὶ ὀνοματικά ἐϲτι.

    Δεῦρο. οὐδὲν εἰϲ ο λήγει ἐπίρρημα ὑπὲρ μίαν ϲυλλαβήν, ἀλλὰ μόνον τὸ δεῦρο. ὅπερ εἴρηται παρὰ τῷ ποιητῇ ἅπαξ κατ’ ἐπέκταϲιν εἰϲ ω ἐν τῷ (Γ 243)

  • δεύρω μὲν ἕποντο.
  • παραιτοῦμαι γὰρ τὴν διάφορον ἀνάγνωϲιν. παρὰ δὲ τοῖϲ Αἰολεῦϲι καὶ δεῦρυ διὰ τοῦ υ· παρὰ δὲ Ἀττικοῖϲ ἔϲθ’ ὅτε καὶ δευρί λέγεται διὰ τοῦ ι. τετόλμηται δὲ αὐτοῦ καὶ θεματιϲθῆναι πληθυντικὸν τὸ δεῦτε ὅτι δέ ἐϲτιν ἐπίρρημα ἐν τῷ περὶ ἐπιρρημάτων λέγεται.

    κεῖθεν. οὐδὲν εἰϲ θεν λῆγον ἐπίρρημα τοπικὸν τῇ ει διφθόγγῳ παραλήγεται, ἀλλὰ μόνον τὸ ἐκεῖθεν. σἴτιον δὲ τὸ πάθοϲ· ὁ γοῦν Ἀλκαῖοϲ κεινόθεν ἐϲτὶν ὅπου ἀπεφήνατο αὐτό.

  • αῖ γάρ κ’ ἄλλοθεν ἔλθῃ, τί δὲ φὴ κήνοθεν ἔμμεναι
  • τὸ δὲ εἴθε ἐπέκταϲιϲ καὶ οὐ τοπικόν.

    Χαμαί. οὐδὲν εἰϲ αι λῆγον ἐπίρρημα ὑπὲρ μίαν ϲυλλαβὴν ὀξύνεται, λέγω δὲ μή ϲχετλιαϲτικόν. τὰ δὲ τοιαῦτα καὶ ὀξύνεται, εὐαι, βαβαί, καὶ περιϲπᾶται, ἀταταῖ, αἰαῖ, παπαῖ. τὸ δὲ πάλαι βαρύνεται. λέγε ται τὸ αἴτιον ἐν τῷ περὶ ἐπιρρημάτων.

    Αὐτάρκηϲ ἡ παράθεϲιϲ τῆϲ μονήρουϲ λέξεωϲ ἐν τούτῳ τῷ βιβλίῳ, ὅπωϲ καὶ ἐν τῷ δευτέρῳ ϲχεδὸν ἴϲην παράθεϲιν ποιηϲώμεθα. εἰ δέ τιϲ [*](fr. 35 Sapph., qui etiam pro διὰ τόδ’ scribendum διὰ τὸ vidit (Ahrens fr. 86 ἀλλᾶν [Cram. ἄλλαν] μοι μεγαλύνεο δακτυλίω πέρι) alterum ex Ahrensii emendatione fr. 87, praeterquam quod pro ἀλλᾶν scripsit ἄλλαν ; tertium secunlum Bergk. in ed. I, qui in ed. II fr. 55 sic restituit: ἄβρα δηὖτε παχήᾳ ϲπόλᾳ ἀλλόμαν adnotans Cramerum Alcaeo tribuentem scribere Ἀβραδάτῃ ἐπ’ ἐγχεϲπάλῳ ἀλλόμαν, Ahrensius, qui item Alcaeo assignat fr. 101, corrigit Ἀβραδάτᾳ π’ ἐγχεϲπάλῳ ἁλλόμαν. Equidem Lehrsium secutus sum, quamquam mibi non minus quam ipsi cognitum est, quam incerta sint omnia ; sed etiamsi in his aliquid praestare possem (scio autem me non posse), tamen praeceptoris vestigia non relicturus fui, ne mea editio, quae in rebus certis eum seqnitur, eius in incertis deserendi gloriam sibi quaerere videretur. De ἆλλοϲ pro ἠλεόϲ cf. Ahrens de dial. Aeol. p. 57.) [*](l. 1 hunc articulum intactum reliqui ut Lebrsius, nisi quod cnm Βlochio παρὰ τῷ τοὺϲ Εἵλωταϲ, quam emendationem etiam Ls. pro certa habet, scripsi pro τοὺϲ εἴλω ταϲαίμην. cf. etiam Meinek. fr. com. p. 183 ed. min. l. 8 cod., correxit Ls., qui suspicatur alteram lectionem, quam Herodianus deprecetur, esse fortasse ἦ δεῦρ’ οἱ μὲν l. 9 καὶ δεῦρα καὶ δευρύ cod., em. Ls. καὶ δεῦρο dittographiam esse putans. l. 11 θεματιϲθῆναι pro θέμα τιϲ θεῖναι scripsit Ls. collatis Epim. Hom.118, 25 ἀλλὰ πῶϲ ἐγένετο τὸ δεῦτε; τεθεμάτιϲται, οὐ κέκλιται. l. 15 κείνοθεν cod., Ls.κεινόθεν. ἀπεφῇνατο τὸ αὐτό cod., em. Ls. l. 16 αἰ γὰρ κ’ ἁλόθεν ἔλθῃ δὲ φοικήνοθεν ἔμμεναι cod., Ls. secutus est Seidlerum, nisi quod pro ὁ δὲ hiatus vitandi causa τί δὲ scripsit, in quod incidit etiam Ahrens de dial. Dor.p. 539. l. 17 cod. αἴθε, correxit Ls. l. 18 hunc de χαμαί articulum Ls. violentius quidem, sed egregie emendavit consulta Catholica ap. lo. Al. 36. 12 et Arcad. 183 13.l. cod. λέγω δὴ τό χαμαί, Ls. λέγω δὲ μὴ ϲχετλιαϲτικόν, post τοιαῦτα Lehrsius inseruit καὶ ὀξύνεται οὐαί (ex Arcad., pro quo posui ex lo. Al. εὐαί), βαβαί καί. l. 22 ἐν τούτῳ βιβλίῳ cod., τῷ inseruit Ls. l. 23 ποιηϲόμεθα cod., ποιηϲώμεθα Ls.)

    934
    ἐπιζητοίη, διὰ τί ἐξ ὀνομάτων καὶ ῥημάτων καὶ ἐπιρρημάτων τὴν παράθεϲιν ἐποιηϲάμεθα, εἴϲεται μὲν ἐκ τοῦ προοιμίου· ἀλλὰ καὶ νῦν δηλώϲω, ὡϲ ἀντωνυμιῶν μὲν οὐκ ἐμνήϲθην, ἐπεὶ ϲχεδὸν μονήρειϲ εἰϲὶ πᾶϲαι, καὶ μάλιϲτα αἱ πρωτότυποι· ἀλλ’ οὐδὲ μετοχῶν, ἐπεὶ ἀεὶ δεύτεραί εἰϲι καὶ ἐπιζητοῦϲι τὸ κινοῦν αὐτὰϲ ῥῆμα. εἰ δὲ καὶ περὶ μίαν καὶ δευτέραν ἐγένετό τιϲ ζήτηϲιϲ, τοῦτο οὐ μονήρουϲ ἐϲτὶ λέξεωϲ ἰδίωμα. οὔτε μὴν ἄρθρων οὔτε προθέϲεων ἐμνήϲθην, ἀλλ’ οὐδὲ ϲυνδέϲμων. ἐπεὶ. τούτων τῶν μερῶν τοῦ λόγου ἐξηριθμέναι πώϲ εἰϲιν αἱ φωναί, τῶν δὲ προειρημένων μερῶν λόγου, λέγω δὲ ὀνόματόϲ τε καὶ ῥήματοϲ καὶ. ἐπιρρήματοϲ, πολλὴ μὲν χρῆϲιϲ φωνῶν, παραγωγή τε αὐτοῖϲ ποικίλη πρόϲεϲτι καὶ ϲχεδὸν ἴϲη. ὄνομα μὲν γὰρ εἰϲ ὄνομα παράγεται, ὡϲ λεπτὸϲ Λεπτίνηϲ, ἄριϲτοϲ ἀριϲτεύϲ. παράγεται δὲ καὶ εἰϲ ῥῆμα, ὡϲ παρὰ τὴν μάϲτιγοϲ γενικὴν τὸ μαϲτιγῶ καὶ παρὰ τὴν εὐδαίμονοϲ εὐδαιμονῶ. παράγεται δὲ καὶ εἰϲ ἐπίρρημα, ὡϲ παρὰ τὸ ἀκόνιτοϲ ἀκονιτί, ἀθεώρητοϲ ἀθεωρητί, Λεϲβόθεν τε καὶ οὐρανόθεν. τὸ αὐτὸ ἀποτελεῖ καὶ τὸ ῥῆμα. ἤτοι γὰρ αὐτὸ καὶ εἰϲ ἑαυτὸ παράγεται, ὡϲ παρὰ τὸ ἀθλῶ τὸ ἀθλεύω, ἵζω ἱζάνω, ἢ εἰϲ ὄνομα, ὡϲ παρὰ τὸ ποιῶ ποιητήϲ, ποίημα, ἢ εἰϲ ἐπίρρημα, ὡϲ ἀπὸ τοῦ ὄπτω ὄβδην, ὃ καὶ Καλλίμαχόϲ φηϲιν
  • ἦλθον ἐϲόβδην,
  • πλέκω πλέγδην,
  • μέϲφα περιπλέγδην,
  • ἄρδω ἄρδην. ὁμοίωϲ δὲ καὶ τὸ ἐπίρρημα τὴν αὐτὴν ποϲότητα ἔχει τῆϲ παραγωγῆϲ. ἢ γὰρ πάλιν εἰϲ ἑαυτὸ παράγεται, ὡϲ παρὰ τὸ ἐγγὺϲ ἐγγύθεν, ἢ εἰϲ ὄνομα, ὡϲ τὸ ἐγγύτερον, ἀνώτερον, ἢ εἰϲ ῥῆμα, ὡϲ παρὰ τὸ ὀψὲ ὀψίζω. ϲχεδὸν οὖν ταῦτα τὰ μέρη τοῦ λόγου ἀλλήλοιϲ προϲπέπονθε. διὸ καὶ ἐξ αὐτῶν πεποίημαι τοὺϲ κανόναϲ. εἰ δέ τιϲ λέγοι ὡϲ καὶ ἡ ἀντωνυμία ποικίλην παραγωγὴν ἔχει· εἴϲ τε γὰρ ἑαυτὴν παρῆκται καὶ εἰϲ ἐπίρρημα· ἴϲτω ὅτι ἐνέλειψαν τοῖϲ κυριωτάτοιϲ, λέγω δὲ ῥήματι καὶ ὀνόματι· τὸ γὰρ ἡμετέρειοϲ καὶ τὸ ϲφετεριζόμενοϲ τῶν παραλόγων. ἡ μέντοι πρόθεϲιϲ παρῆκται μὲν εἰϲ ὄνομα καὶ ἐπίρρημα, οὔτε γε μὴν εἰϲ αὑτὴν οὐδὲ εἰϲ ῥῆμα. τά τε προκείμενα μόρια, λέγω δὲ ὄνομα καὶ ῥῆμα, οὐκ ἀπέδωκεν ἀφ’ ἑαυτῶν παραγωγήν, οὔτε εἰϲ οὔτε εἰϲ πρόθεϲιν, ἐπειδή περ θεματικώτερα ὑπῆρχεν. ἡ μέντοι μετοχή, εἰ καὶ μέροϲ λόγου ἐϲτίν, ἐκεῖνό γε ἔχει ἐξαίρετον τὸ μήποτε πρωτότυπον εἶναι. διὸ δὴ οὐδὲ αὐτῇ τὰ σἴτια ἀνατίθεμεν, ὅτι [*](l. 1 καὶ ῥημάτων inseruit Bl. l. 2 ἴϲεται cod., corr. Dind. l. 7 ἐπὶ τούτων cod., ἐπεὶ Ls. l. 8 ὧν εἰϲιν cod, Ls. πώϲ εἰϲιν. l. 15 ἀθεώριτοϲ ἀθεωριτί cod., corr. Dind. l. 17 παρὰ ποιητὴϲ cod., Ls. τὸ ποιῶ inseruit. l. 18 εἰϲ ὄβδην cod., Ls. ἐϲόβδην indicato Callimachi fragm. in E. M. s. ὄβδην, Μούϲῃϲι γὰρ ἦλθον ἐϲόβδην. l. 25 5 ὡϲ ὄνομα cod., εἰϲ Bl. l. 30 ἡμετέροιϲι cod., ἡμετέρειοϲ Ls. l. 30 τῶν παραγωγῶν cod., em. Ls. l 31 τοι cod., Ls. ἡ μέντοι. l.34 δὲ post ἐπειδή περ delevit Bl. l. 36 αὐτὴ cod., αὐτῇ Bl.)
    935
    μὴ ϲπανίωϲ, ἐφ’ ὧν καὶ ζητοῦμεν εἰ καὶ μετοχαὶ ὑπάρχουϲιν, ὥϲπερ καὶ ἐπὶ τῆϲ ἄϲμενοϲ, καὶ τὸ κρέων καὶ τὸ ἀκέων καὶ κτίμενοϲ. τοϲαῦτα ἔχομεν εἰπεῖν ἐν τῷ πρώτῳ βιβλίῳ περὶ μονήρουϲ λέξεωϲ.