Περὶ παθῶν
Aelius Herodianus
Aelius Herodianus, Περὶ παθῶν, Grammatici Graeci 3.2, Lentz, Teubner, 1868
53. Ζon. 585, E. M. 192, 42: δύρεϲθαι ἀντὶ τοῦ ὀδύρεϲθαι ἀφαιρέϲει τοῦ o. οὕτωϲ Ἡρωδιανόϲ.
51a. κρατὶ δ’ ἐπὶ κτιδέην κυνέην: ἀπὸ τοῦ κ ἡ ἀρχή, ἐπεὶ ἐν ἑτέροιϲ «τοῦ δ’ ἀπὸ μὲν κτιδέην » (κ 458). τοῦτο δὲ κατὰ ἀφαίρεϲιν τοῦ ι λέγεται παρὰ τῷ ποιητῇ· ἴκτιϲ γάρ ἐϲτιν, ὡϲ Νίκανδροϲ ἴκτιδοϲ ἣ τ’ ὄρνιϲιν» (Ther. 196). τὸ γὰρ μονοϲύλλαβον οὐ δύναται κατ’ ἔκταϲιν οὔτε κατὰ ϲυϲτολὴν λέγεϲθαι. οὔτε γὰρ ἐκτείνεται ὡϲ κρηπῖδοϲ ψηφῖδοϲ· ταῦτα γὰρ ὑπὲρ μίαν ϲυλλαβήν· οὔτε ϲυϲτέλλεται· ἀρκεῖ γὰρ τὸ τίϲ. Schol. ΑD ad Π. Κ 335.
53a. Οἴτυλον ὡϲ δάκτυλον· ἄρχεται γὰρ τὸ ὄνομα ἀπὸ τῆϲ οι διφθόγγου. κακῶϲ δὲ Τυραννίων οἰόμενοϲ ἄρθρον εἶναι τὸ οι καὶ παρὰ τὴν
[*](ἕϲεωϲ τῶν βελῶν· οἱ δὲ περὶ Κράτητα ψιλῶϲ ἀπὸ τῆϲ ἰάϲεωϲ· καὶ οὕτωϲ ἐπείϲθηϲαν οἱ γραμματικοὶ πρὸϲ διάφορονἐτυμολογίαν διαφόρωϲ ἀναγινώϲκειν. ἀγνοοῦϲι δὲ ὅτι ὁ χαρακτὴρ μάχεται· ἀεὶ γὰρ τὸ η πρὸ φωνήεντοϲ ψιλοῦται, ἠώϲ, ἤϊα κτλ. ad fr. *50. cf. Mein. ad p. 290, 10 et, quem citat. Ahrensius de dial. Aeol. p. 221, Doric. p. 529.)[*](ad fr. 51. ὡϲ ante ναυτίλοϲ addidi. Apud Zonaram. qui idem habet p. 1260, pro ἀφαιρέϲει τοῦ ι exstat μετὰ τῆϲ ἐπάρϲεωϲ τοῦ ι ut in E. M. s. v., qua dictione Herodianus alias non utitur.)[*](ad fr. [51 a]. Pro ἐν ἑτέροιϲ «καὶ κτιδέην» scripsi ex Il. Pr. ad h. l. τοῦ δ’ ἀπὸ μὲν κτιδέην, nam καὶ κτιδέην ap. Homerum non reperitur. Ut hoc fragmentum quamvis non sine dubitatione Herodiano assignarem, effecerunt et Π. Pr. Κ 335 ubi: τὸ ἑξῆϲ δεῖ διαϲτέλλειν κατὰ τὸν ποιητὴν κτιδέην ἀπὸ τοῦ κ ποιουμένουϲ τὴν ἀρχήν, ἐπεὶ ἐν ἑτέροιϲ φηϲὶ κτλ. et similis de κτίλοϲ ex ἰκτίλοϲ derivatio et quod monosyllabum breve exstare negatur, quam rem accurate exposuit pluribus locis, in Mon. 19, 1 , in Catholica Arcad. 125, 1. Si autem Lobeckius in El. I p. 72 contra dicit cogitatione antecessisse κτίϲ, sed quia mono syllaba huiusmodi repudientur, continuo auctum esse litera, quae longius pro- ductis rursus decesserit, nihil impedit, quominus id ipsum Herodianum voluisse existimemus, imo eius de ἐρῳδιόϲ et ῥῳδιόϲ sententia hoc suadet.)[*](ad fr. [53a]. cf. Steph. B. 487, 15 Οἴτυλοϲ πόλιϲ Λακωνικῆϲ· «ἠδ’ Ὀἴτυλον» ὡϲ δάκτυλον. ἀπὀ Οἰτύλου ἥρωοϲ. τινὲϲ δὲ τὸ οι ἄρθρον φαϲὶ καὶ τὴν πόλιν)54. E. M. 308, 30: ἐβλαϲτηκότεϲ. «ἐκ τῶν ἀγρῶν ἥκουϲιν ἐβλαϲτηκότεϲ» (Iph. Aul. 594) Ἀττικῶϲ· βεβλαϲτηκότεϲ ἀποβολῇ τοῦ β ἐβλαϲτηκότεϲ ὥϲπερ βεβριγωμένηϲ ἐβριγωμένηϲ· οἱ γὰρ Ἀττικοὶ ἀποβάλλουϲι ϲύμφωνον, οἱ δὲ Αἰολεῖϲ προϲνέμουϲι τὸ ἐπτερύγωμαι πεπτερύγωμαι λέγοντεϲ. οὕτωϲ Ἡρωδιανόϲ.
55. E. M. 501, 26: κέκτημαι: λέγει ὁ Ἡρωδιανὸϲ ἐν τῷ περὶ παθῶν, ὅτι κατὰ πλεοναϲμὸν τοῦ κ Αἰολικῶϲ· τὸ γὰρ κοινὸν ἔκτημαι. ἐϲτὶν ὡϲ τὸ «Ἴλιον ἐκτῆϲθαι » (Π. Ι 402). τὰ γὰρ ἀπὸ τοῦ κτ οὐκ ἀναδιπλαϲιάζονται, ὃν τρόπον οὐδὲ τὰ ἀπὸ τοῦ πτ. ὁμοίωϲ καὶ τὸ πέπταμαι ἀπὸ τοῦ ἔπταμαι πλεοναϲμῷ τοῦ π ἐϲτίν.
56. Ζon. 1540, E. M. 662, 32 (cod. Paris. 346): πέπταμαι: ἐκ τοῦ ἵπτημι γίνεται ὁ παθητικὸϲ παρακείμενοϲ ἔπταμαι ἔπταϲαι ἔπταται καὶ πλεοναϲμῷ τοῦ π πέπταμαι Αἰολικῶϲ. οἱ γὰρ Αἰολεῖϲ εἰώθαϲι προϲτιθέναι ϲύμφωνον, ὥϲπερ τὸ ἐπτερύγωμαι πεπτερύγωμαι οἶον «ὡϲ δὲ πάϊϲ παῖδα μητέρα πεπτερύγωμαι«». Ἡρωδιανὸϲ ἐν τῷ περὶ πάθουϲ.
ϲυνήθειαν τοῦ ποιητοῦ ἁμαρτάνων καὶ παρὰ τὴν ἱϲτορίαν, εἴγε οὕτωϲ φηϲὶ καὶ Φερεκύδηϲ· «τοῦ δὲ γίνεται Ἀμφάναξ, τοῦ δ᾿ Οἴτυλοϲ» ἀφ’ οὗ ἡ πόλιϲ ἡ ἐν Ϲπάρτῃ καλεῖται. Π. Pr. Β 585.
56a. E. M. 135, 31: Ἀργαφίηϲ οἷον «νιψάμεναι κρήνηϲ ἔδραμον Ἀργαφίηϲ ». τινὲϲ δὲ διὰ τοῦ ἀπὸ Γεργάφου τοῦ Ποϲειδῶνοϲ· τὸ δὲ ἐντελὲϲ ἐν τῷ Ἑρμῇ «κρήνηϲ Γαργαφίηϲ ». ὁ δὲ Παρμενίϲκοϲ ἄνευ τοῦ γ. ἡ ἔλλειψιϲ ἀπὸ ἱϲτορίαϲ.
[*](ad fr. 54. Nune apud Euripidem legitur: ὡϲ ἐκ μεγάλων ἐβλαϲτήκαϲ’ ἐπί τ’ εὐμήκειϲ ἥκουϲι τύχαϲ. Addidi post ἀποβολῇ τοῦ β ἐβλαϲητκότεϲ et in fine πεπτερύγωμαι λέγοντεϲ. Caeterum comparatis fr. 54, 55 et 56 patet Herodianum modo Aeolicam formam pro nativa substruxisse, unde Attica per ellipsin fieret, modo Atticam, unde Aeolica per pleonasmum existeret. In libro περὶ ῥημάτων μέμνημαι κέκτημαι πέπταμαι et πέπτωκα ut reduplicata ϲεϲημειωμένα attulisse videtur collato Choerob. 552, 17 et Constant. Lascar. in excerptis ex Choer. περὶ τῶν παρψχημένων. —Cum nostro fragmento compares Choer. 549, 35 τὸ ἐγλυμένοι καὶ ἐβλαϲτηκότεϲ παρ’ Εὐπόλιδι παράλογά εἰϲι, γεγλυμένοι γὰρ δεῖ λέγειν καὶ βεβλαϲτηκότεϲ· οὐ γὰρ ἄρχονται ταῦτα ἀπὸ τοῦ γν, ἵνα μὴ ἀναδιπλαϲιαϲθῶϲιν.)[*](Τύλον cf. Lob. El. I 89. De Tryphonis portentosa opinione, qua φιλητήϲ ex. ὑφειλέτηϲ ortum putabat, ef. fragmenta Orthogr. s. v. φηλητήϲ, ubi hanc sententiam ab Herodiano reprobatam neque vocem ab eo φιλητήϲ sed φρηλητήϲ scriptam esse demonstrabo.)[*](ad fr. [56a]. Cur hoc fragmentum Herodiano assignandum putaverim, in Praef CXXX exposui. Caeterum Βergkii emendationem Παρμενίϲκοϲ pro Παρμένιοϲ Meinekianae Παρμενίων praeoptavi, quia Herodianus Parmenisci grammatici)57. E. Gud. 288, 38 coll. E. M. 274, 5: ἱερὸν ίχθύν: τινὲϲ παρὰ τὸ διαίνω διερόϲ καὶ ἱερὸν τὸν ἀεὶ ἐν ὕδαϲι βρεχόμενον κατὰ ἀποβολὴν οἷον «ἔνθ’ ἤτοι μὲν ἐγὼ διερῷ ποδί (Od. ι 43) οἱ δὲ παρὰ τὸ δίω τὸ διώκω διερόϲ καὶ ἱερόϲ ὁ ταχύϲ· διωκτικὸϲ γάρ. Ἡρωδιανὸϲ περὶ παθῶν.
58. Steph. B. 375, 8: Κοροπαῖοϲ: Νίκανδροϲ ἐν Θηριακοῖϲ (v. 613) «ᾗ ἐν Ἀπόλλων μαντείαϲ Κοροπαῖοϲ ἐθήκατο καὶ θέμιν ἀνδρῶν ». οἱ μὲν ὑπομνηματίϲαντεϲ αὐτὸν Θέων καὶ Πλούταρχοϲ καὶ Δημήτριοϲ ὁ Χλωρόϲ φαϲι «Νίκανδροϲ «Κοροπαῖοϲ Ἀπόλλων».» Κορόπη δὲ πόλιϲ Θεϲϲαλίαϲ· ἀγνοεῖ δ’ ὅτι Ἀμφιαράου ἱερόν, οὐκ Ἀπόλλωνόϲ ἐϲτι. καὶ γράφεται Ὀροπαῖοϲ. Ὀρόπη γὰρ πόλιϲ Εὐβοίαϲ, ὅπου Ἀπόλλωνοϲ διαϲημότατον ἱερόν ». βέλτιον δ’ ὑπονοεῖν, ὅτι ἡμάρτηται, λέγεται δὲ κατ’ ἔλλειψιν τοῦ κ Ὀροπαῖοϲ.
58a. Ep. Hom. 173, 5: εἴβειϲ «τερεν δάκρυον εἴβειϲ» (Π 11). λείβω τὸ ϲτάζω καὶ κατὰ πάθοϲ γίνεται εἴβω, ὥϲπερ ἀπὸ τοῦ γαῖα κατὰ ἀφαίρεϲιν τοῦ γ αἶα πρῶτον ἄρα τὸ λείβω τοῦ εἴβω. ἰϲτέον δὲ ὅτι οὐδέποτε εἴβειν τέθειται ἐπὶ τοῦ ϲπένδειν. τὰ δὲ ἄλλα ὁμοίωϲ δάκρυα λεῖβον» (Ν 88) «καταλείβεται ὕδωρ » καὶ τὸ κατειβόμενον Ϲτυγὸϲ ὕδωρ» (0 37 ). ὥϲπερ δὲ παρὰ τὸ γαῖα μὲν ἐγένετο ϲύνθετον γαιήοχοϲ καὶ παραγωγὸν γαιάτηϲ οὐδὲ δὲ παρὰ τὸ αἶα, οὕτωϲ καὶ ἐπὶ τούτων οὐδὲν μὲν κίνημα παρὰ τὸ εἴβω, παρὰ δὲ τὸ λείβω, λιβάϲ, λοιβή, λέβηϲ, λίβανοϲ καὶ λιβανωτόϲ· καὶ ὃν τρόπον τὸ αἶα οὐδέποτε κατ’ ἀρχὴν ἔχειϲ ϲτίχου παρὰ τῷ ποιητῇ, τὸ δὲ γαῖα, οὕτωϲ οὐδέποτε τὸ εἴβω ἔχειϲ ἐν ἀρχ ϲτίχου, ἀλλὰ τὸ λείβω.
58b. ἄχρι ἀπὸ τοῦ μέχρι ἀποβολῇ τοῦ μ καὶ μεταθέϲει τοῦ ἑ εἰϲ α οὕτωϲ Ἡρωδιανὸϲ ἐν τῇ ὀρθογραφίᾳ. E. Or. 100, 48 cf. Π. Pr. Π 324.
[*](ad fr. 57. In E. 51.: παρὰ τὸ διαίνω γίνεται διαρόϲ ὡϲ μιαίνω μιαρόϲ, λιπαίνω λιπαρόϲ καὶ τροπῇ διερόϲ, unde διερόϲ pro διαιρόϲ in E. Gud. recepi. Herodiani videtur E. Or. 75, 4 ἰωχμόϲ· διωχμόϲ τιϲ ὢν καὶ διωγμόϲ κατὰ τροπὴν τοῦ χ εἰϲ γ et 78, 12 ἰωκὴ παρὰ διωκή καὶ διωγμόϲ ἀπὸ τοῦ διώκω ἀποβολῇ τοῦ δ ἰωκή καὶ ἰωχμόϲ.)[*](ad fr. *58. Locum Steph. Byz., quem miris modis porturbatum esse dicit. Meinckius, verbis transpositis sic emendavi, ut sententia probabilis existeret. Postquam enim Herodianus exposuit commentatores Micandri diversam scripturam Κοροπαῖοϲ et Ὀροπαῖοϲ ex diversis urbibus Κορόπη et ’Ορόπη explicavisse et Nicandrum Apollonium Κοροπαῖον vocantem ignorasse Coropae non Apollinis,)[*](saepius mentionem iniicit , Parmenionis in iis certe, quae nos habemus, nun quam. cf. Mein. An. Alex. p. 282.)[*](ad fr. [58a]. De origine Herodianea dix in Praef. CXΧΧIX, post παραγωγόν interposui ex St. B. s. v. γη γαιάτϲ, potui etiam γαιήϊοϲ; in fine pro τὸ εἴβω εἴβειϲ scr. τὸ εἴβω ἔχειϲ.)59. Eustah. 1525, 7: περιαίρεϲιϲ τῆϲ ἀρχῆϲ θεωρεῖται καὶ ἐν τῷ ϲῦϲ καὶ ὗϲ καθ’ Ἡρωδιανόν.
60. Theogn. Cr. ΙΙ 89: ῥῖγοc: ἀπὸ τοῦ φρίϲϲω φρίγοϲ καὶ ἀποβολῇ τοῦ φ ῥῖγοϲ. οὕτωϲ Ἡρωδιανὸϲ ἐν τῷ περὶ παθῶν.
61. E. M. 134, 52: ἀραριημένοϲ: ἔϲτιν ὄνομα παρὰ τῷ ποιητῇ ἀρειή, ἀφ’ οὖ ῥῆμα ἀρειῶ. τούτου ὁ παθητκὸϲ παρακείμενοϲ ἠρείη-
59a. τὸ ε πρὸ τοῦ θ οὐ δαϲύνεται, εἰ μὴ ἀντωνυμικὸν εἴη ἐξ ἀποβολῆϲ τοῦ ϲ ϲέθεν ἔθεν. Π. Pr. Ι 540.
60a. τὸ ἔρρω οὐ παρὰ τὸ φθείρω, ὡϲ οἴνταί τινεϲ. Mon. 43, 10.
61a. λυτο (H. Ω 1): εἰ μὲν μέϲοϲ δεύτεροϲ ἀόριϲτόϲ ἐϲτιν ἀπὸ τῶν εἰϲ μι, ὥϲπερ ἤδη ἐπίϲταται λέγων «νῦν δὲ λύμην τρὶϲ τόϲϲα πορών »
[*](sed Amphiarai sacrum esse, suam ipsius sententiam opponit. Est autem ea, ut dicat Νicandrum errasse, quum Apollinem Κοροπαῖον nominaret, scripturam vero ’ροπαῖοϲ per ellipsin literae expediendam esse. Commentatorum explicatio servata est in Schol. ad Ther. 614. Κοροπαῖοϲ· τινὲϲ Θεϲϲαλικόϲ. Κορόπη γὰρ πόλιϲ Θεϲϲαλίαϲ. Γράφεται καὶ Ὀρόπειoc ρόπεια γὰρ πόλιϲ Βοιωτίαϲ, ὅπου διαϲημότατον ἱερὸν Ἀπόλλωνοϲ; nihil in bis de ellipsi traditur, unde iure con iicias hoc ab Herodiano adiectum esse. Ratio autem, qua Herodianus suam sententiam alteri contra ponit, eadem est, qua saepius in Π. Pr. utitur Β 8, Κ 38, Λ 257 ὄμεινον οὖν λέγειν ὅτι κτλ.)[*](ad fr. 59. Totus Eustathii locus, ex quo hoc fr. desumpsi, sic procodit: ίϲτέον ὅτι κοινοῦ μὲν ὄντοϲ τοῦ λείβειν, Ἰωνικοῦ δὲ εἴβειν περιαιρέϲει τῆϲ ἀρχῆϲ, ὃ δὴ θεωρεῖται καὶ ἐν τῷ ϲῦϲ καὶ ὗϲ καθ’ Ἡρωδιανόν, ἀμφοῖν κεῖται χρῆϲιϲ ἐν τοῖϲ εἰρημένοιϲ, τὸ μὲν γὰρ δάκρυα λείβειν κοινόν ἐϲτι, Ἰωνικὸν δὲ τὸ κατείβεται αἰών. In his quod de εἴβειν et λείβειν traditur non Herodiani videtur, cuius de his vocibus adnotamentum in Ep. Hom. 173 servatum esso suspicor. —Cum nostro fr. cf. Epim. Hom. 324, 3 ὗϲ λείπει τὸ ϲ ὡϲ ἐν τῷ κάπετοϲ, πλεονάζει δὲ ὡϲ ἐν τῷ ϲειρὴν. Herodiani explicatum adnotamentum de ϲῦϲ et ὗϲ servatum videtur in E. Orion. 146, 18 eo loco, ubi alia etiam Herodianea leguntur (E.M. 736, 40) ϲῦϲ· δύναται εἶναι παρὰ τὸ ϲύω τὸ ὁρμῶ· ὁρμητικὸν γὰρ τὸ ζῷον· καὶ ἀποβολῇ τοῦ ϲ ὗϲ δύναται δὲ καὶ εἶναι παρὰ τὸ ὕεϲθαι· ὕω ὕϲω ὕεϲθαι, ὅ ἐϲτι βρέχεϲθαι, ἐπεὶ τοῖϲ ὕδαϲι τέρπεται, καὶ πλεοναϲμῷ τοῦ ϲ ϲῦϲ.)[*](ad fr. 60. In E. M. 704, 2 et ap. P avorin.,Ecl. 401 , 8 additur: ὅθεν τὸ ι μακρόν. ἡ γὰρ ἀποβολὴ τοῦ φ ἔκταϲιν πεποίηται τοῦ ι. Ep. Hom. 375, 28 . φρίϲϲω ὀ μέϲοϲ παρακείμενοϲ πέφριγα, ἐξ οὗ γίνεται καὶ τὸ ἔρριγα ἀποβολῇ τοῦ π φ.)[*](ad fr. 61. Verba καὶ κατ’ ἀποβολὴν ἁριημένοϲ addidi, nam necessaria sunt, quum ἀραριημένοϲ ipsum ad metrum in versibus Homericis non quadret, ubi)[*](ad fr. [59a]. cf. Io. Alex. 23, 10, Arcad. 200, 19, Lob. El. 1 121 not. —De articulo postpositivo οὗ ῷ ἦϲ ex praepositivo τοῦ τῷ τῆϲ ab Herodiano repe tito cf. lo. Al. 22, 29.)[*](ad fr. [60a]. In Mon. sic scriptum est: εἴπερ οὖν Αἰολικόν (sc. τὸ ἔρρω), ζητητέον τί αὐτοῦ ἦν κοινόν. οὐ γὰρ αὐτὸ τὸ φθείρω, ὡϲ οἴονταί τινεϲ cf. Lehrs ad h. l.)[*](ad fr. [61 a] et [61 b]. His adnotamentis comparatis patet hos articulos ad Herodianum auctorem referendos esse: Choer. Can. 731, 7 τὸ δέχθαι οἶον «ἀγλαὰ)μαι, ἡ μετοχὴ ἠρειημένοϲ καὶ κατὰ ἀναδιπλαϲιαϲμὸν ἀραρειημένοϲ καὶ κατὰ ϲυϲτολὴν ἀραριημένοϲ καὶ κατ’ ἀποβολὴν ἀριημένοϲ ταῦτα Ἥρωδιανόϲ. οὕτω Ζηνόδοτοϲ.
62. E. M. 560, 30: λεώϲ ἐὰν μὲν ὀξύνηται, Αττικόν ἐϲτιν ἀπὸ τοῦ λαόϲ εἰ δὲ βαρύνεται, ἀποβολή ἐϲτι τοῦ τελέωϲ· ὃν γὰρ τρόπον προϲέρχεται ἡ τε ἐν τῷ τέτρομοϲ, ἀφαιρεῖται ἐν τῷ τελέωϲ λέωϲ.
63. Choer. Can. 81, 34: ψάλυξ ἐϲτὶ ἀπὸ τοῦ φεψάλυξ κατ’ ἀποβολὴν τῆϲ πρώτηϲ ϲυλλαβῆϲ.
64. St. B. 284, 19: Εὐεϲπερίδεϲ πόλιϲ Λιβύηϲ καὶ ἑνικῶϲ λεγομένη. λέγεται καὶ χωρὶϲ τοῦ ευ μορίου Ἑϲπερίϲ.
(Π. Φ 80) καὶ «τῆϲ δ’ ἄρα κλαιούϲηϲ λύτο γούνατα », ἔκταϲιϲ ἐγένετο διὰ τὸ μέτρον· εἰ δὲ παρατατικόν τινεϲ ἐκδέχονται, δύναται κρᾶϲιϲ τοῦ ἐλύετο γεγενῆϲθαι ὥϲπερ ἀπὸ τοῦ ἰχθύεϲ ἰχθῦϲ, μύεϲ μῦϲ, ῥύεϲθαι ῥῦϲθαι « πάντων ἀνθρώπων ῥῦϲθαι γενεήν τε τόκον τε» ( 141). ἢ ἀπὸ τοῦ λέλυτο λύτο ὡϲ βεβλητο βλῆτο. Π. Pr. Ω 1.