Περὶ παθῶν
Aelius Herodianus
Aelius Herodianus, Περὶ παθῶν, Grammatici Graeci 3.2, Lentz, Teubner, 1868
15. E. Or. 68, 18, E. M. 422, 12, E. Gud. 238, 30: ἠθεῖε προϲφώνηϲιϲ φιλοφρονητικὴ νεωτέρου ἀδελφοῦ πρὸϲ πρεϲβύτερον κατὰ τιμήν. ἢ παρὰ τὸ θεῖοϲ δεῖ αὐτὸ κανονίζειν καὶ κατὰ πλεοναϲμὸν τοῦ η αὐτὸ γεγονέναι ἠθεῖοϲ. πλεονάζει γὰρ τὸ η ἐν πολλαῖϲ λέξεϲιν ὡϲ τὸ μύω ἠμύω, πεδανόϲ ἠπεδανόϲ, βαιόϲ ἠβαιόϲ, εὐγενήϲ εὐηγενήϲ. ἢ παρὰ τὸ ἔθοϲ ἔθειοϲ ὡϲ τέλοϲ τέλειοϲ, ὄροϲ ὄρειοϲ, ὄνειδοϲ ὀνείδειοϲ καὶ τροπῇ τοῦ ἕ εἰϲ η καὶ καταβιβαϲμῷ τοῦ τόνου ἠθεῖοϲ. ἀναλογώτερον δέ ἐϲτιν ἐκ τοῦ θεῖοϲ αὐτὸ κανονίζειν ἤπερ ἐκ τοῦ ἔθοϲ. ἐκ γὰρ τοῦ θεῖοϲ καὶ ἡ αὐτὴ τάϲιϲ ϲώζεται καὶ ὀλίγα πάθη δίδοται, ἐκ δὲ τοῦ ἔθοϲ καὶ ἀλλότριοϲ ὁ τόνοϲ καὶ πολλὰ τὰ πάθη δίδοται.
[*](τόνονοὐδὲν γὰρ διὰ τὸῦ διοc ὀξύνεται. ἐτυμολογοῦϲι δὲ αὐτὸν οἱ μὲν παρὰ τὸ ἕλουϲ Γδιον εἰναι ἐλψδιόϲ καὶ τροπῇ τοῦ λ εἰϲ ρ ἐρψδιόϲ· οἱ δὲ παρὰ τὸ ῥοίζω ροιδιόϲ καὶ ρῳδιόϲ καὶ πλεοναϲμῷ τοῦ ε ἐρψδιόϲ. οὕτωϲ Ἡρωδιανόϲ ἐν τῷ περὶ παθῶν. Quem locum si conferas cum E. Gud. et E. M., ubi Herodianus suppresso libri nomine citatur, intelleges et primam ab Orione allatam originationem non Herodiani esso et plenissimo ab E. M. Herodiani sententiam et verba sorvata esse, quare E. M. adnotamentum ut ex Herodiani libro profectum exhIbui, ut a Lehrsio l. c. emendatum est.)[*](ad fr. *14. in principio adieci οἴ μέν. Quae in E. M. sequuntur, non Herodianea esse iudico, sed quum etiam ap. Hesych. alterius etymi οἶον ἄβαιον, οὗ οὐκ ἔϲτιν ἐπιβῆναι διὰ ϲμικρότητα mentio fiat, credibile est memoratum fuisse ab Herodiano, quod legimus in E. M. παρὰ τὸ βῶ βαιόν καὶ κατὰ ϲύνθεϲιν τῆϲ ϲτερήϲεωϲ ἀβαιόν τὸ μὴ ἔχον βάϲιν καὶ ἠβαιόν ὡϲ ἄπειροϲ ἤπειροϲ ncque tamen expositionem conclusam esse verbis: πρὸϲ οὖν διαφορὰν τοῦ ϲημαινομένου τὸ πάθοϲ, sed potius ea huius posterioris originationis reprobatione, qua accentum adversari dicebat pariter atquo fecit in vocabulo ἠθεῖοϲ.)[*](ad fr. 15. Verbum κανονίζειν ab epitomatore pro παράγειν vel simili intrusum est. Pros. Π. Ζ 518: ἠθεῖε: Ἀρίϲταρχοϲ προπεριϲπᾶ ὡϲ οἰκεῖε. καὶ ἴϲωϲ παρὰ τὸ θεῖοϲ, λέγω δὲ τὸ ϲημαντικὸν τοῦ ἐπαίνου, κατὰ πλεοναϲμὸν τοῦ η ἐγέ-)16. Ε. M. 430, 57: ἠμύω ἐκ τοῦ μύω πλεοναϲμῷ τοῦ η. ὁ δὲ Ἡcίοδοϲ «ἀμύοντα χαμᾶζε εἶπε διὰ τοῦ α καὶ ἔϲτιν εἰπεῖν ὅτι ὥϲπερ τὸ ϲταφίϲ γίνεται ὀϲταφίϲ καὶ ἀϲταφίϲ κατὰ πλεοναϲμὸν τοῦ α καὶ τοῦ ο, οὐ κατὰ τροπήν, οὕτω καὶ ἐπὶ τοῦ μύω πλεονάζει καὶ τὸ α καὶ τὸ η «ἐπί τ’ ἠμύει ἀϲταχύεϲϲιν» (Ιl. B 148).
17. Ε. M. 464, 35, Schol. ad Οppian. Halieut. II 111: ἰαύω —ὁ Ἡρωδιανὸϲ λέγει παρὰ τὸ αὔω πλεοναϲμῷ τοῦ ι κἀΰπνουϲ νύκταϲ ἴαυον » (Οd. τ 340), ἄγρυπνοϲ διετέλουν.
18. Steph. B. 209, 18: Γνήϲ ἔθνοϲ οἰκῆϲαν τὴν Ῥόδον, ἔνθεν καὶ ίγνητεϲ οἱ ἰθαγενεῖϲ. λέγεται γὰρ καὶ μετὰ τοῦ ι γνητεϲ.
19. Steph. B. 482, 10: Ὄαξοϲ πόλιϲ Κρήτηϲ, Ἐλευθέρνηϲ οὐ πόρρω, καθὰ Ξξενίων, ἀπὸ Ὀάξου τοῦ Ἀκακαλλίδοϲ τῆϲ θυγατρὸϲ τοῦ Μίνω. τινὲϲ δὲ διὰ τὸ καταγῆναι τὸν τόπον καὶ κρημνώδη ὑπάρχειν. καλοῦϲι γὰρ τοὺϲ τοιούτουϲ τόπουϲ ἄξουϲ. καθάπερ καὶ ἡμεῖϲ ἀγμούϲ.
20. Ep. Cr. Ι 316, 18, E. M. 614, 34: ὅου — «ὅου κράτοϲ ἐϲτὶ μέγιϲτον (Od. α 70). ἄρθρον ὑποτακτικόν. τὸ δὲ ο λέγεται πλεονάζειν. λέγει δὲ Ἡρωδιανὸϲ ὅτι ὁ πλεοναϲμὸϲ τὸν οἰκεῖον τόνον φυλάττει οἶον ὥρακα ἑώρακα. εἰ ἄρα οὖν καὶ τὸ ο κατὰ πλεοναϲμὸν ἐγένετο, ὤφειλεν εἶναι δοῦ περιϲπώμενον. οὐκ ἔϲτι δὲ πλεοναϲμόϲ,
19a. οἶοϲ ὁ μόνοϲ. τὸ ο πλεονάζει ἐν τῇ ἀρχῇ. Arcad. 37, 10.
[*](νετο, εἰ καὶ νεωτέρου ἐϲτὶ πρὸϲ πρεϲβύτερον ἀδελφὸν ἔχουϲα ϲεβαϲμὸν προϲφώνηϲιϲ. οὐκ ἀγνοῶ δὲ ὅτι ϲυγχεῖται ἐν τοῖϲ μεθ’ Ὅμηρον. De πεδανόϲ ἠπεδανόϲ cf. Hes. πεδανῷ ὕπνῳ ἢ ἡπεδανῶ.κούφῳ. Ἴων Ἀγαμέμνονι. τινὲϲ δὲ οὐ βεβαίψ. ad fr. 17. Verba τούτου ὁ ἀόριϲτοϲ αὖϲα —ἀέξεται relegavi ad eam partem, quae de trope vocalium agit; saepius enim epitomatores diversos locos coniungunt iidemque unum adnotamentum in plura discerpunt.)[*](ad fr. *18. St. Β. 326, 5 Ἴγνητεϲ, οἳ καὶ χωρὶϲ τοῦ ι λέγονται. E. M. 465, 1 ίγνηϲ παρὰ τὸ γνήϲ γνητόϲ μετὰ τοῦ ι τῆϲ ἀντωνυμίαϲ γίνεται ἴγνηϲ. Apoll. de pron. p. 70, Lob. Parall. 308, El. I 74. —Lebrsius ad Herod. p. 104 etiam ἰξύϲ ex ξῦϲ amplificatum esse Herohanum opinatum esse suspicatur, sed fortasse pariter atque ἰξόϲ ex ἀξόϲ sic ίξύϲ ex ἀξὐϲ mutatum esse sumpsit, sic certe est in Schol. B E ad Od. ε 231 et E. M. 472, 6: ἰξύϲ οἰον ἄξυϲ τιϲ οὖϲα ἣν οὐχ οἶόν τε ξύϲαι καὶ κνήϲαϲθαι τῇ χειρί.)[*](ad fr. *19 cf. Lob. El. p. 85.)[*](ad fr. 20. Locus geminus exstat in Schol. ad Od. α 70. Legi in hoc adnotamento de accentu aucturum vocum non mutato propositae non adversatur ἕειϲ, quod accentum ideo non in ultima habere, ne in participiorum numerum incurrat, Herodianus docet περὶ μονοϲυλλάβων ap. Τheogn. p. 134.)[*](ad fr. [19a]. Transiit in Epimerismos, qui dicuntur Herodiani, in Et. Or. 124, 4, Gud. 280, 17, E. M. 618, 42.)ἀλλὰ διαίρεϲιϲ· τὰ γὰρ ἄρθρα εἴωθε διαιρεῖϲθαι, οὐχὶ πλεονάζειν οἶον ἧϲ ἕηϲ «ἕηϲ τὸ πρίν γ’ ἐράαϲθε» (Π. Π 208), οὖ ὅου. τί διαφέρει διαίρεϲιϲ πλεοναϲμοῦ, διαφέρει, ὅτι ὁ μὲν πλεοναϲμὸϲ τὸν αὐτὸν τόνον φυλάττει οἶον εἴκοϲι ἐείκοϲι, ἡ δὲ διαίρεϲιϲ ἀλλάϲϲει τὸν τόνον οἶον ἧϲ ἕηϲ, ἠγορῶντο ἠγορόωντο, οὕτωϲ οὖ ὅου. δαϲύνεται τὸ ο. λέγει ὁ Ἡρωδιανὸϲ ὅτι τὰ πλεονάζοντα φωνήεντα ἐν λέξεϲι ταῖϲ ἀπὸ φωνήεντοϲ δαϲυνομένου ἀρχομέναιϲ μεταληπτικὰ γίνονται τοῦ δαϲέοϲ πνεύματοϲ οἶον ἥνδανεν ἑήνδανεν.
21. Ε. Οr. 115, 24: ὀβελόϲ παρὰ τὸ βάλλω ἢ βέλλω γίνεται τὸ μὲν οὐδέτερον βέλοϲ, τὸ δὲ ἀρϲενικὸν βελόϲ καὶ πλεοναϲμῷ τοῦ ο ὀβελόϲ. οὕτωϲ ἐν τῷ περὶ παθῶν Ἡρωδιανόϲ.
22. Eustath. 650, 48: κατὰ πλεοναϲμὸν τοῦ o ἐκ τοῦ κέλλω ὀκέλλω, κλῶ κλάζω ὀκλάζω, ἔτι καὶ ἐν τῷ Βριάρεωϲ Οβριάρεωϲ, ὡϲ τεχνογραφεῖ Ἡρωδιανόϲ.
23. Et. Or. 117, 27: ὀροθύνω. παρὰ τὸ ῥοθῶ ῥοθύνω καὶ πλεοναϲμῷ τοῦ ο ὀροθύνω ἢ παρὰ τὸ ὄρω καὶ θύνω. ἐν τῷ περὶ πα θῶν Ἡρωδιανόϲ.
24. E. M. 636, 4: ὀϲταφίϲ πλεοναϲμῷ τοῦ ο καὶ ἀϲταφίϲ πλεοναϲμῷ τοῦ α. ϲταφίϲ γάρ. ϲπάνιον τὸ ϲταφίϲ. ϲχεδὸν γὰρ ἡ ἀνὰ χεῖρα χρῆϲιϲ ἀϲταφίϲ ἔχει. περὶ παθῶν.
[*](ad fr. 21. Verba inde ab ἢ usque ad βέλοϲ ex E. M. 613, 3 et Ζon. 1422 adieci porro verba ὁ ἐοικὼϲ βέλει monente Lehrsio eieci, quia ex altera explicatione per o ὁμοιωματικόν huc irrepsisse videntur, in E. Orion. p. 115, 25 Herodiani testimonio postposita sunt.)[*](ad fr 22. Ad Herodiani sententiam transformavi Eustathii adnotamentum parum accurate referentis: κατὰ πλεοναϲμὸν τοῦ o ἐκ τοῦ Ἰλεόϲ γέγονε Ὀϊλεύϲ ὁμοίωϲ τῷ κέλλω κτλ, nam ex ll. Pr. Α 264 apparet eum Ὀϊλεύϲ pro antiquiore forma habuisse cf. Lob. El. I 80. Ex Eustathio consequitur etiam baec frustula Ep. Hom. 313, 30 (E. Or. 118, 3, E. M. 613, 23) ὄβριμοϲ γίνεται ἐκ τοῦ βρί ἐπιρρήματοϲ ϲημαίνοντοϲ τὸ μεγάλωϲ καὶ ἰϲχυρῶϲ βρίμοϲ καὶ πλεοναϲμῷ τοῦ o ὄβριμοϲ. E. M. 620, 4 ἐκ τοῦ κλῶ κλάϲω γίνεται ῥηματικὸν ὄνομα κλάϲ (pro κλᾶϲ) καὶ Δωρικῶϲ κλόξ καὶ πλεοναϲμῷ τοῦ o ὁκλάξ ὡϲ ὁδόξ καὶ ὀκλάζω ad Ηerodianum auctorem referenda esse neque ab eo aliena videtur explicatio nominis ὄνομα: γίνεται παρὰ τὸ νέμῳ ῥηματικὸν6 ὄνομα νόμα, τὸ ἐπιμεριζόμενον ἑκάϲτῳ καὶ νέμον τὴν ϲημαϲίαν, προϲόδῳ τοῦ o ὄνομα Ep. Cr. 1 327, 30 et Choer. Can. 368. 22.)[*](ad fr. 23. Lob. El. I 18 Herodianum potius eam sententiam proposuisse opinatur, quae in Schol. ad ΙI XIII 351 proponitur: τὸ ὀρόθυνε τινὲϲ παρὰ τὸ ὅρω καὶ θύνω, ἵν’ ἦ ἐνθουϲιωδῶϲ ὥρμα· ἄμεινον δὲ παραγωγὸν εἶναι atque fortasse sic primitus praeceptum conformatum fuit.)[*](ad fr. 24. Pro ἡ εἰϲ α χρῆϲιϲ scripsi ἡ ἀνὰ χεῖρα collata dictione in Mon. 25, 10 ἐν τῇ ἀνὰ χεῖρα ὁμιλίᾳ. Ex hoc fragmento concluserim non accurate Choeroboscum Dictat. 313, 31: τὸ ὄνυξ ὄνυχοϲ ἔννοιαν ἔχει ϲυνθέϲεωϲ· παρὰ τὸ νύϲϲω νύξω γίνεται ὄνυξ τοῦ α ἐπιτατικοῦ μορίου προϲελθόντοϲ οἱονεὶ ᾧτινι πάνι. νύϲϲεταί τιϲ, καὶ λοιπὸν τροπῇ τοῦ α εἰϲ o ὄνυξ —Herodiani sententiam retulisse, quem sine trope vocalis α in o statim ex ο et νύϲϲω vocabulum ὄνυξ proagasse probabile est.)25. E. M. 16, 24: ὀτρυγηφάγοϲ «ὄνου κήλωνοϲ ὀτρυγηφάγου » παρὰ Ἀρχιλόχῳ ἀντὶ τοῦ κριθοφάγου — τρύγη γὰρ ὁ Δημητριακὸϲ καρπόϲ — κατὰ πλεοναϲμὸν τοῦ ο ὡϲ ἐπὶ τοῦ κρυόειϲ ὀκρυόειϲ.
26. E. Gud. 104, 10: βαῦνοϲ τὸ πῦρ ἢ ὁ χυτρόπουϲ ἢ ἡ κάμινοϲ. ἔνθεν καὶ βάναυϲοϲ καὶ κρίβανοϲ ὁ ἔχων κριθάϲ· γέγονε δὲ τὸ βαῦνοϲ πλεοναϲμῷ τοῦ β κατὰ Λάκωναϲ· οὗτοι γὰρ τὸ ἰδεῖν βιδεῖν λέγουϲιν. οὕτω καὶ τὸ αὔϲω αὐνοϲ καὶ βαῦνοϲ. οὕτωϲ Ἡρωδιαν όϲ.
27. Ε. M. 195, 50: βεόδεα: τὰ ποικίλα καὶ πορφυρᾶ ἱμάτια. Ἡρωδιανὸϲ εὕθεα καὶ πλεοναϲμῷ τοῦ β βεύδεα· παρὰ τὸ εὕδειν.
28. St. B. 7, 4: Ἄβιοι: Αἰϲχύλοϲ Γαβίουϲ διὰ τοῦ γ ἐν λυομένῳ Προμηθεῖ.
29. St. B. 193, 20: Γάζα πόλιϲ Φοινίκηϲ· ἐκλήθη κα Ἄζα· καὶ μέχρι νῦν Ϲύροι Ἄζαν αὐτὴν καλοῦϲιν ἀπὸ Ἄζωνοϲ τοῦ παιδὸϲ Ἡρακλέουϲ.
25a. τὸ ὀϲτέον παροξύνεται ὡϲ διϲύλλαβον· ἀπὸ γὰρ τοῦ ἵϲτημι ϲτέον καὶ ὀϲτέον. Arcad. 119, 1.
27a. ἴϲ ὄνομα ἡ δύναμιϲ καὶ ἴν ὡϲ δικατάληκτον ἴα καὶ πλεοναϲμῷ τοῦ β βία. οὕτω, Ἡρωδιανὸϲ ἐν τῇ καθόλου. Theogn. 105, 13.
29a. Ε. Or. 41, 7. γρυπόϲ ῥυβόν ἐϲτι παρὰ τοῖϲ Αἰολεῦϲι τὸ ἐπικαμπὲϲ ἤτοι ῥαιβόν καὶ τροπῇ τοῦ β εἰϲ π ῥυπόϲ καὶ πλεοναϲμῷ τοῦ γ γρυπόϲ. οὕτωϲ Ἡρωδιανὸϲ ἐν τοῖϲ ἐλέγχοιϲ.
29b. E. M. 226, 9: γέντο. «γέντο δ’ ἱμάϲθλην » ( 43 et saepius)·
[*](ad fr. * 25. Hoc fragmentum ideo Herodiano assignavi, quia in sententia cum priore congruit (fortasse praeter ὀτρυγηφλγοϲ etiam ἀτρυγηφάγοϲ memoratum fuit, quod habet etiam Hesych.) et quia in eodem articulo Herodiani nomen re peritur. De ὀκρυόειϲ Ep. Hom. 302, 24 ὀκρυόεϲϲα: παρὰ τὸ κρύοϲ κρυόειϲ καὶ τὸ θηλυκὸν κρυόεϲϲα καὶ πλεοναϲμῷ τοῦ o.)[*](ad. fr. 27. Lob. El. I 90 improbat originationem Herodianeam, quia, ubicunque legitur vocabulum, significet vestes pretiosas, non ἐνεύνια. Caeterum hanc et praecedentem notationem habet etiam Orion p. 38, 11 auctore tacito. ad fr. * 29. Sententia haec est: Quum urbs ab Ἄζων nomen habeat, primiad fr. [25 a cf. Mon. 37, 32, Theogn. 121 et Lehrs ad l. Mon.)[*](ad fr. [27 a]. Ap. Theogn. corrupta est scriptura τοῦ μ μία. cf. F Orion. 33, 6. ad fr. [29a Initio pro γρυβόν scripsi ῥυβόν et post ex E. M. s. v. ῥαιβόν pro δυβόν.)[*](ad fr.[29b]. Thema ἕλω etiam Theogn. p. 143, 29 affert, Doricae tropen τοῦ λ εἰϲ ν meminit Herod. in E M 503, 47)μυθολογοῦϲι δέ τινεϲ ὑπὸ Διὸϲ κτιϲθῆναι καὶ ἐν αὐτῇ ἀπολιπεῖν τὴν ἰδίαν γάζαν, οὕτω τῶν Περϲῶν τὰ χρήματα καλούντων.