Περὶ Ἰλιακῆς προσῳδίας

Aelius Herodianus

Aelius Herodianus, Περὶ Ἰλιακῆς προσῳδίας, Grammatici Graeci 3.2, Lentz, Teubner, 1868

4. θεοὶ δ᾿ ὑπὸ πάντεϲ ἄκουον. ἡ ὑπό φέρεται καὶ ἐπὶ τοῦ (l. φέρεται ἐπὶ τὸ) ἄκουον· διὸ οὐκ ἀναϲτρεπτέον. τὸ αὐτὸ δὲ καὶ ἐπὶ πάϲηϲ προθέϲεώϲ ἐϲτιν ἰδεῖν ἐχούϲηϲ ϲύνταξιν πρὸϲ τὰ ἐπιφερόμενα «οἳ κατὰ βοῦϲ Ὑπερίονοϲ Ἠελίοιο ἤϲθιον» (Od. α 8). καὶ γὰρ διαφέρει τὸ ἀκούειν ἁπλῶϲ λεγόμενον τοῦ ὑπακούειν, ᾗ ἐκ μὲν τοῦ ἀκούειν οἷόν τ᾿ ἐϲτὶν ἐκδέξαϲθαι καὶ τὸ μόνον ἀκοῦϲαι, μὴ μέντοι πείθεϲθαι τοῖϲ λεγομένοιϲ. οὕτωϲ οὖν τινεϲ ἐδέξαντο «κοὐδ᾿ ἐϲάκουϲε πολύτλαϲ δῖοϲ Ὀδυϲϲεύϲ» (97) ἀκούϲαϲ γὰρ οὐκ ἐπείϲθη. διὸ ἐν ἑτέροιϲ Ὀδυϲϲεὺϲ ἐπαινούμενοϲ ὑπὸ τοῦ Διομήδουϲ παραιτεῖται καὶ τὸ ἐπιϲκώπτεϲθαι, ἐν οἷϲ φηϲι «Τυδείδη μή τ᾿ ἄρ με μάλ᾿ αἴνεε μή τέ τι νείκει» (Il. K 249). ἐν μέντοι τῷ ὑπακούειν τὸ πάντωϲ πείθεϲθαι τοῖϲ λεγομένοιϲ ἤτοι ἑκόνταϲ ἢ ἄκονταϲ. οὕτωϲ οὖν ἔχει καὶ τὸ ὑπήκοοϲ, ὥϲπερ ὑποτεταγμένοϲ τινί. τοῦτο δὲ ἀπαιτεῖ ἡ διάνοια· οἱ γὰρ θεοὶ ὑπήκουον τῷ Διῒ ὡϲ ὑποτεταγμένοι. A.

18. εἴδετε: ὡϲ λέγετε. ἢ ϲυϲτολὰϲ μὲν τὰ τοιαῦτα παραληπτέον, ἢ ἐναλλαγὰϲ ἐγκλίϲεων, ὡϲ τὸ «ὅθ᾿ ἡδέϊ λέξεται ὕπνῳ» (Il. Δ 131) «ὄφῤ εὖ πᾶϲαι εἴδετ᾿ ἀκούουϲαι» (Il. Ϲ 52) «μηδ᾿ ὡϲ Πάτροκλον λίπετ’ αὐτόθι τεθνηῶτα» (Il. Τ 403) «ὄφρα καὶ Αὐτομέδοντα ϲαώϲετον [*](H 334 in BLV. haec exstant: Ἀρίϲταρχοϲ ἀναϲτρέφει τὴν ἀπό, ἵνα ϲημαίνῃ τὸ ἄπωθεν, καὶ τὴν πρό ὡϲ πλεονάζουϲαν κοιμίζει· ὁ δὲ Ἡρωδιανὸϲ τῆϲ ἀπό φυλάϲϲει τὸν τόνον καὶ ϲυντάϲϲει αὐτὴν τῷ νεῶν· τὴν δὲ πρό ὡϲ πλεονάζουϲαν κοιμίζει.) [*](Θ 18 in versibus Homericis L. vitia codicis (εἵπετ᾿  αὐτόθι τεθνειῶτι et αὐτώ μοι ϲαώϲετον ἐκ πολέμου) sustulit.)

60
ἐκ πολέμοιο» (Il. P 452) «κἴ κέν πωϲ ἀρνῶν κνίϲηϲ αἰγῶν τε τελείων βούλεται ἀντιάϲαϲ» (Il. A 66). A.

110. τώδε. παροξύνεται τὸ τώδε· παραλόγωϲ· ἀληθὲϲ γὰρ ὡϲ ὅτι τὰ διὰ τοῦ δε ἐπεκτεταμένα, εἰ ἔχοι πρὸ τέλουϲ φύϲει μακράν, προπεριϲπᾶται. ὅπερ ὤφειλε κἀπὶ τοῦ τώδε δὲ νῶϊ εἶναι, ἀλλ᾿ ὅμωϲ πάλιν ἐπεκράτει καὶ ἐπὶ τούτου πρὸ τέλουϲ ἡ ὀξεῖα. ταῦτα ὁ Ἡρωδιανὸϲ ἐν τῇ ζ΄, ὅπου περὶ τοῦ ἰῷ διαλαμβάνει. (Ζ 422. v. quaest. ep. 134 not.) A.

125. καὶ ἀχνύμενόϲ περ ἑταίρου. περ. οὐκ ἔϲτιν ἡ περί πρόθεϲιϲ, ἀλλ᾿ ὁ πέρ ϲύνδεϲμοϲ ἐναντιωματικὸϲ καὶ ἐγκλιτικόϲ· διὸ τὸ τέλοϲ τῆϲ μετοχῆϲ ὀξυτονητέον. A.

157. φύγαδε. ὡϲ ἅλαδε· καὶ ἤτοι τὴν φυγὴν φύγα εἶπεν κατὰ μεταπλαϲμόν, ὡϲ τὴν ϲκέπην ϲκέπα· ἢ ὡϲ τὸ οἶκον δὲ οἴκαδε, οὕτωϲ φυγὴν δὲ φύγαδε. A.

161. περὶ μέν ϲε τίον. ἡ ϲέ ἐγκλιτική ἐϲτιν· ἀπολέλυται γὰρ νῦν. καὶ τὸ τίον δὲ ποιητικώτερον ἀπέβαλε τὸν κατ᾿ ἀρχὴν χρόνον, διὸ ἐπὶ τὴν τι ἡ ὀξεῖα ἵϲταται. περὶ δὲ τῶν τοιούτων ῥημάτων ἔφαμεν ὅτι ἴϲη ἐϲτὶν ἡ χρῆϲιϲ παρὰ τῷ ποιητῇ (B 808). A.

163. ἀντ᾿: κακῶϲ ὅϲοι ἀναϲτρέφουϲαν· ἡ γὰρ ἀντί ἀναϲτρέφεται οὔποτε. εἰ δὲ τὸ ἄντα ἐπίρρημα ἐκδέχονται, ἐναντίον τῇ διανοίᾳ παραλήψονται. A.

177. οἵ. Ἀρίϲταρχοϲ τὸ οἵ ἄρθρον φηϲίν, ὁ δὲ Ϲιδώνιοϲ οἷα τὸ πλῆρεϲ, οὐχ ὑγιῶϲ. V.

178. ἀβλήχρ᾿: Ἡρακλείδηϲ δ Μιλήϲιοϲ βαρύνει ὡϲ ἄϲιτα λόγῳ δὲ χρῆται τούτῳ ὡϲ ὅτι βληχρόν ἐϲτι τὸ ἰϲχυρόν, ὅπερ κατὰ ϲτέρηϲιν ὀφείλει λέγεϲθαι ἄβλχροϲ ὡϲ ἄκακοϲ· ϲημαίνει γὰρ τὸ ἀϲθενέϲ (cf. Cram. Epimerism. p. 95). ἡ μέντοι παράδοϲιϲ ὀξύνει τὸ ἀβληχρά καὶ ἀβληχρήν, πειϲθεῖϲα πρῶτον τῷ παραϲχηματιϲμῷ ὡϲ ἁπλῷ· οὕτωϲ γὰρ παρεϲχηματίϲθη ὡϲ πενιχρά, ψυχρά, λέγω δὲ θηλυκῶϲ. οὕτωϲ ἀβληχρά, οὐ κοινωνοῦντόϲ ποτε τοῦ γένουϲ, λέγω δὲ ὁ ἄβληχροϲ καὶ ἡ ἄβληχροϲ. ἄλλωϲ τε ἤδη αὐτὸ τὸ βληχρόϲ ϲημαίνει ὡϲ ἐπὶ τὸ πλεῖϲτον μᾶλλον τὸ ἀϲθενέϲ. Ἀλκαῖοϲ θ΄ «βληχρῶν ἀνέμων ἀχείμαντοι. πνοιαί» καὶ ὁ Νίκανδροϲ «βληχρὸν γὰρ μυὸϲ οἷα μυληβόρου ἐν χροῒ νύγμα» (Ther. 446). τοῦτο δὴ πλεονάϲαν τῷ ᾱ φυλάξει τὸν αὐτὸν τόνον λαλητόϲ ἀλαλητόϲ, ϲτεροπή ἀϲτεροπή· οὐκ ἐκεῖνο μέντοι διηνεκὲϲ λέγομεν, ὅτι πλεοναϲμὸϲ τοῦ ᾱ φυλάϲϲει τὸν αὐτὸν τόνον ἀεί· οἶδα γὰρ τὸ ἄδοροϲ ἀγαυρόϲ, ἄϲταχυϲ. A.

178. οὐδενόϲωρα. ὡϲ κυνόϲουρα ὑφ᾿ ἓν κατὰ ϲύνθεϲιν, εἰ καὶ. ϲπάνιοϲ ἡ τοιαύτη ϲύνθεϲιϲ ἐξ ἀποφάϲεωϲ καὶ ϲυνδέϲμου καὶ τῆϲ ἑνόϲ [*](157 pro οικόνδε et φυγήνδε scripsit L. οἶκον δὲ, φυγὴν δὲ. 163 οὐ in οὔποτε adiecit L. 178 verba λαλητόϲ — τὸν αὐτὸν τόνον inseuit L. ex Eust., pro ἄβοροϲ Lob. El. I 31 ἄδοροϲ emendat, quod monento Lehrsio recepi.)

61
γενικῆϲ ἐντελοῦϲ· οὐδέποτε γὰρ οὕτωϲ αὕτη ἡ γενικὴ ϲυντίθεται· ἀλλ᾿ οἵγε ποιηταὶ τολμῶϲι ξέναϲ ϲυνθέϲειϲ. A.

217. τὸ κηλέῳ ὡϲ μελέῳ· γέγονε δὲ παρὰ τὸ κᾶλον καὶ κῆλον κήλειον, ὡϲ παρὰ τὸ μῆλον μήλειον δέροϲ, καὶ Ἰωνικῶϲ κήλεον καὶ. κηλέῳ· ἐκεῖνο γοῦν ἐντελέϲ ἐϲτι τὸ «ϲὺν πυρὶ κηλείῳ χάριν Ἕκτοροϲ» (Il. O 744). A.

229. ὅτε δὴ φάμεν: οὐκ ἀναγκαῖον ὀξύνειν τὸν δή, ἵνα κρᾶϲιϲ γένηται ὁμοίωϲ τῷ «μήτε ϲὺ Πηλείδήθελε» (Il. A 277). ἐπὶ μὲν γὰρ τοῦ ἐθέλω πᾶϲα ἀνάγκη τὸ ε μένειν κατὰ τὸν ποιητὴν ὡϲ εἴρηται (l. l.)· ἐπὶ δὲ τούτου τοῦ παρῳχημένου δύναται ποιητικῶϲ ἀποβεβλῆϲθαι τὸ ε, ὥϲτε ἐπὶ τὴν φα ϲυλλαβὴν θετέον τὴν προϲῳδίαν, καί ἐϲτιν ὅμοιον τῷ ἐν Ὀδυϲϲείᾳ «Τηλεμάχῳ ὁδὸϲ ἧδε· φάμεν δὲ οἱ οὐ τελέεϲθαι» (Od. π 347). A. Cod. Τηλέμαχοϲ δ᾿ ὡϲ εἶδεν, φάμεν δέ οἱ, οὐ τελέομεν.

233. Τρώων ἀνθ᾿ ἑκατόν: ἐπὶ τὴν ἀνθ᾿ ϲυλλαβὴν ἡ ὀξεῖα, ἵνα τὸ πλῆρεϲ ᾖ ἄντα. οὕτωϲ δὲ ἀξιοῖ Δημήτριοϲ ὁ γονύπεϲοϲ· καὶ ἐμοὶ δὲ οὕτωϲ ἀρέϲκει τὸ τῆϲ διανοίαϲ· ἄντικρυϲ γὰρ Τρώων ἑκατὸν καὶ διηκοϲίων εἷϲ ἕκαϲτοϲ ϲτήϲεϲθαί φηϲιν. οὐ γὰρ κωλύεται ἡ τοῦ ἄντα ϲύνταξιϲ, εἴγε ἐπὶ γενικὴν φέρεται. A.

240. δημόν. δημόν Ἀρίϲταρχοϲ κατ᾿ ὀξεῖαν τάϲιν ἐπὶ τοῦ λίπουϲ· τὸ γὰρ ἐπὶ τοῦ πλήθουϲ βαρύνει. οὕτωϲ καὶ ὁ Ἀϲκαλωνίτηϲ, λέγων τὸ μὲν παρὰ τὸ δέμαϲ γεγενῆϲθαι, οἱονεὶ ϲῶμά τι τυγχάνον, ἢ παρὰ τὸν δαϲμόν· τὸ δὲ ἐπὶ τοῦ λίπουϲ παρὰ τὸ δαίω· εὔκαυϲτον τὰρ τὸ λίποϲ. δύναιτο δ᾿ ἄν τιϲ καὶ ἄλλωϲ ἐτυμολογεῖν, εἰ παρὰ τὸ δέω γένοιτο δέεμοϲ καὶ ἐν ϲυναλοιφῇ δῆμοϲ, τὸ ϲυνδεδεμένον πλῆθοϲ. τὸ γὰρ ἐναντίον λύη ἀπὸ τῆϲ διαλύϲεωϲ. A.

257. φύγαδε ὡϲ οἴκαδε. A.

276. Πολυαιμονίδην Ἀμοπάονα καὶ Μελάνιππον. ψιλωτέον πάντα, ἵνα κύρια γένηται. παραιτητέον δὲ τοὺϲ διαλύονταϲ τὸ Ἀμοπάονα· πιθανώτερον γάρ ἐϲτι κύριον αὐτὸ παραλαβεῖν, ἵνα τὸ προκείμενον αὐτοῦ πατρωνυμικὸν τυγχάνῃ. A.

283. ὅ ϲ᾿ ἔτρεφε. ἡ ϲέ ἀντωνυμία ἐγκλιτική ἐϲτι τὸ δὲ ὅ παρὰ τῷ ποιητῇ κείμενόν ἐϲτιν ἀντὶ τοῦ ὅϲ. A.

290. ἢ τρίποδ᾿ ἠὲ δύω ἵππουϲ. παραδιαζευκτικὸϲ ὁ ἤ, ὡϲ τὸ «ἠὲ δύω ἠὲ τρεπῖϲ ἄνδραϲ ἔρυϲθαι (Od. ε 484). A.

328. νάρκηϲε δὲ χεὶρ ἐπὶ καρπῷ. τινὲϲ προπεριέϲπαϲαν τὸ χειρ, ἵν᾿ ἔχῃ ἐντέλειαν πτώϲεωϲ αἰτιατικῆϲ. ὁ μέντοι Ἀϲκαλωνίτηϲ ὀξύνει, καὶ εὐθεῖαν παραλαμβάνει, ἵνα καὶ ϲχῆμα γένηται. A.

355. ἀνεκτῶϲ: ὡϲ ἀνδρικῶϲ Ἀρίϲταρχοϲ περιϲπᾶ. λέλεκται δὲ ἡμῖν περὶ τῆϲ προϲῳδίαϲ, ὁπότε διελάβομεν περὶ τοῦ «ἦ δὴ λοίγια ἔργα τάδ᾿ ἔϲϲεται, οὐκέτ᾿ ἀνεκτά (Il. A 573). A.

[*](240 λύη pro λύει scripsit Lehrs, de vocabulo ipso confert Arc. 103, 23 ubi λὐη ἡ ϲτάϲιϲ et de re M 213. 276 Lehrs cft. Ε 76.)
62