Περὶ Ἰλιακῆς προσῳδίας

Aelius Herodianus

Aelius Herodianus, Περὶ Ἰλιακῆς προσῳδίας, Grammatici Graeci 3.2, Lentz, Teubner, 1868

379. ἦ τιϲ. περιϲπαϲτέον τὸν ἦ ϲύνδεϲμον, ἵνα διαπορητικὸϲ γένηται. καὶ βεβαιωτικὸϲ δὲ ὢν περιϲπαϲθήϲεται. A.

402. γυιώϲει μέν ϲφωϊν. ϲφωϊν: ἐγκλιτικὴ νῦν ἐϲτιν ἡ ἀντωνυμία· τρίτου γὰρ προϲώπου, τὰ δὲ τρίτα δυϊκὰ τό τε ϲφωέ καὶ ϲφωΐν ἐγκλιτικά ἐϲτιν. ὅτε μέντοι δευτέρου γίνεται τὸ ϲφωϊν, προπεριϲπᾶται· ὀρθοτονεῖται γάρ· «γυιώϲειν μὲν ϲφῶϊν» (416). A.

441. ἀμβωμοῖϲι Χρύϲιπποϲ ὑφ᾿ ἓν προφέρεται· ὁ μέντοι Ἀρίϲταρχοϲ δύο μέρη λόγου παραλαμβάνει καὶ προπεριϲπᾷ· λέγει γοῦν καὶ ἀλλαχοῦ «χρύϲειοι δ᾿ ἄρα κοῦροι ἐϋδμήτων ἐπὶ βωμῶν» (Od. η 100). χρὴ μέντοι γινώϲκειν ὅτι διὰ τοῦ μ γράφεται κἂν παράθεϲιϲ ᾖ ὁμοίωϲ τῷ «ἂμ φόνον, ἂν νέκυαϲ» (ll. K 298). τὸ δὲ αἴτιον ἐν τοῖϲ περὶ ὀρθογραφίαϲ εἴρηται. A.

λῖτα: μεταπλαϲμόϲ ἐϲτιν, ἔνθεν βαρύνεται, ἐπεὶ πᾶϲα αἰτιατικὴ ἑνικὴ ἀπαθὴϲ εἰϲ ᾱ λήγουϲα βαρύνεται, ὑπεϲταλμένηϲ τῆϲ τινά. ἀπαθὴϲ διὰ τὸ εὐφυᾶ διφυᾶ καὶ τὰ τοιαῦτα. A.

474. ὄρθαι: ἀπὸ βαρυτόνου τοῦ ὄρω κέκλιται. ὅτι δέ ἐϲτι βαρύτονον τὸ ὄρω, πρόδηλον ἐκ τοῦ «ὅτε τ᾿ ὤρετο (Il. Μ 279), «ὦρτο πολὺ πρῶτοϲ μέν» (Il. H 162). A.

527. κηρεϲϲιφορήτουϲ: ϲυνθέτωϲ ἀνέγνω ὁ Ἀρίϲταρχοϲ καὶ οἱ πλείουϲ· ἴϲωϲ δὲ ἐπεὶ ἀναλύει αὐτὸ «οὓϲ κῆρεϲ φορέουϲιν»· ἔθοϲ γὰρ αὐτῷ πολλάκιϲ τὰ ϲύνθετα ἀναλύειν. οὐδέποτε δὲ δοτικὴ ἐπεκτεταμένη κατ᾿ ἀρχὴν ϲυντέθειται, οἷον πᾶϲι καὶ πάντεϲϲι — παϲιμέλουϲα (Od. μ 70), οὐχὶ παρὰ τὴν πάντεϲϲι ἡ ϲύνθεϲιϲ· Ναυϲικάα, Ναυϲίθοοϲ, ἐγχεϲίμωροι, τειχεϲιπλήτηϲ. κατ᾿ ἀρχὴν δὲ προϲέθηκα διὰ τὸ παῤ Ἐπιχάρμῳ κατὰ τέλοϲ ϲυντεθειμένον «γυναικάνδρεϲϲι ποθεινοί». εἴπερ οὖν τοῦτο ἀληθέϲ, δῆλόν ὅτι παράλογον τὸ κηρεϲϲιφορήτουϲ κατὰ ϲύνθεϲιν ἀναγνωϲθέν. ἀλλ᾿ ὅμωϲ ἐπεκράτηϲεν ἡ Ἀριϲτάρχειοϲ, δι᾿ ὃν εἴπομεν λόγον. A.

557. πρώονεϲ: ὡϲ ϲώφρονεϲ· τὸ γὰρ πρῶνεϲ πληθυντικὸν διῃρέθη καὶ εἰϲ ὀξεῖαν καὶ βαρεῖαν ἡ περιϲπωμένη μετηνέχθη. A.

6. Νικίαϲ καὶ Πάμφιλοϲ δαϲύνουϲι τὸ αμυδιϲ, ἐπεὶ παρὰ τὸ ἅμα ἐγένετο. ὁ δὲ Ἀϲκαλωνίτηϲ καὶ οἱ περὶ Ἀλεξίωνα ψιλοῦϲιν, πολὺ δὲ πρότερον καὶ οἱ περὶ Ἀρίϲταρχον, καθότι, φαϲί, φιλεῖ πωϲ τὰ ἀπὸ δαϲέων πολλάκιϲ μεταϲχηματιζόμενα ψιλοῦϲθαι, ἡμέρα ἦμαρ, ἡδονή ἦδοϲ. πρόδηλον δὲ κἀκ τῆϲ ϲυναλοιφῆϲ «πάντ᾿ ἄμυδιϲ κεφαλῆϲ» (Il. M 385). ἐχρῆν δὲ αὐτοὺϲ προϲθεῖναι ἐκεῖνο, ὡϲ ὅτι τὸ ἄλλυδιϲ καὶ ἄμυδιϲ καὶ ἐξαιρέτωϲ τρίτην ἀπὸ τέλουϲ ἔχει τὴν ὀξεῖαν, καὶ τῇ παραληγούϲῃ [*](402 Lehrsius pro ὀρθοτονεῖται γὰρ τὸ γυιώϲειν proposuit quae exhibui. κἂν pro καὶ scripsit L., qui notam in E. M. 81, 16 transiisse monet.) [*](I 6 καὶ ἐξαιρέτωϲ addidit L.)

ἐξαιρέτῳ ἐχρήϲαντο, ᾗ διὰ τοῦ ῡ ἐξηνέχθηϲαν. ἐχρῆν οὖν ἁμάδιϲ τι εἶναι ὡϲ χαμάδιϲ. τροπὴ δὲ τοῦ ᾱ ἐγένετο εἰϲ τὸ ῡ, ὡϲ τὸ ϲάρκεϲ ϲύρκεϲ. καὶ ἐπεὶ Αἰολικὴ ἡ τροπή, καὶ ὁ τόνοϲ Αἰολικὸϲ καὶ τὸ πνεῦμα. A.

7. τὸ παρέξ παρὰ τῷ ποιητῇ καὶ δύο μέρη λόγου ἐϲτί, καὶ ἐγκλίνονται αἱ δύο προθέϲειϲ, διὸ καὶ πολλάκιϲ εὑρίϲκεται καὶ εἰϲ κ λήγουϲα ἡ ἐξ· «παρὲκ μέγα τειχίον αὐλῆϲ» (Od. π 165). ἔϲτι δὲ ὅτε τὸ νοητὸν ἐπικρατεῖ τῆϲ ἐξ προθέϲεωϲ, ἔϲθ᾿ ὅτε καὶ τῆϲ παρά· «ἀλλὰ παρὲξ τὴν νῆϲον ἐλαύνετον» (Od. μ 276) «ὥϲ ἄρα φωνήϲαντε παρὲξ ὁδοῦ» (Il. K 349). ἐνθάδε μὲν οὖν ἡγεῖται ὁ Ἀϲκαλωνίτηϲ παρέλκειν τὴν παρά, ἵν᾿ ᾖ ἔξαλοϲ. ἄλλοι δὲ τὴν παρά κυρίωϲ κεῖϲθαι, ἵνα γένηται παῤ ἅλα φῦκοϲ, καὶ τὴν ἐξ ϲυντάϲϲεϲθαι πρὸϲ τὸ ἔχευαν, ὅπερ καὶ βέλτιον· παῤ ἁλὶ φῦκοϲ ἐξέχευαν---μετὰ γοῦν τῆϲ διά οὖϲα ἡ ἐξ οὐ τρέπει τὸ ξ «διὲξ ϲωλῆνοϲ εἰϲ ἄγγοϲ» (Archilochi v. Et. M. p. 324, 16). Τυραννίων δὲ ἓν μέροϲ λόγου ἤκουϲεν, ἵν᾿ ᾖ ἐπίρρημα, καὶ βαρύνει· καὶ ἔχει λόγον, ὡϲ Ἡρόδοτοϲ ἐν δ᾿ (46) «πάρεξ τοῦ Ϲκυθικοῦ ἔθνεοϲ». ἀλλ᾿ οὐ παῤ Ὁμήρῳ. A.

73. ὑποδεξείη ὡϲ Ἀργείη, τὸ δὲ ἀκόλουθον ὤφειλεν εἶναι κοινὸν ὑποδεξία ὡϲ παρὰ τὸ ἀνόρεκτοϲ ἀνορεξία. ταῦτα ἐν τῇ προϲῳδίᾳ· ἐν μέντοι τῇ καθόλου οὕτωϲ. «πᾶϲά τοί ἐϲθ᾿ ὑποδεξίη»· ἕνεκα μέτρου ἔκταϲιν ἔπαθε τοῦ ῑ. ἀγνοίᾳ μέντοι τἀκριβοῦϲ διὰ τῆϲ ει διφθόγγου τὴν γραφὴν ποιοῦνται, καὶ οὕτωϲ ἔχει ἡ τῶν ἀντιγράφων παράδοϲιϲ. D.

102. τὸ ἕξεται δαϲυντέον· ἀπὸ γὰρ τοῦ ἕξω μέλλοντοϲ δαϲυνομένου μέϲοϲ ἐϲτίν. A.

130. Λεϲβίδαϲ — ἐξελόμην: Ἀρίϲταρχοϲ ψιλοῖ καὶ πρόθεϲιν παραδέχεται ὥϲτε εἶναι ἓν μέροϲ λόγου. A.

134. ἣ θέμιϲ ἀνθρώπων πέλει ἀνδρῶν ἠδὲ γυναικῶν: τὸ η τὸ πρῶτον δαϲυντέον· ἔϲτι γὰρ ἰϲοδυναμοῦν τῷ ὥϲ, διὸ καὶ ὁ τέ προϲτίθεται ϲύνδεϲμοϲ πολλάκιϲ. ὡϲ γὰρ λέγομεν «ὥϲτε γὰρ ἢ παῖδεϲ νεαροί» (Il. B 289) οὕτωϲ ἣ τε ξείνων θέμιϲ ἐϲτίν (Od. ι 268). τὸ δὲ ἠδέ ψιλωτέον· ϲύνδεϲμοϲ γάρ ἐϲτιν ἰϲοδυναμῶν τῷ καί, ὁμοίωϲ τῷ «ἠδ᾿ εὔφρονα καρπὸν ἀμᾶϲθαι» (Hes. Op. et D. 771). A.

[*](7 ἵν᾿ ἔξαλοϲ pro ἵν᾿ ἐξ ἁλόϲ scripsi suadente Lehrsio, qui ἐξ ἁλόϲ recte se habere negat et Ptolemaeum ἔξαλα ab ἔξαλοϲ adverbiali significatione positum voluisse suspicatur. — Lacunam ante μετὰ γοῦν monente Lehrsio indicavi Idem Ἡρόδοτοϲ pro Ἡρωδιανὸϲ scripsit et pro ὡϲ ἕνα collatis Anecd. Par. III 11, ubi ἐν α΄ exhibetur, ἐν δ΄ proposuit et in fine addidit ἀλλ᾿ οὐ παῤ Ὁμήρῳ coll. περὶ μον. 25, 24. 73 τὸ δὲ pro εἰ scripsit L. et in fine pro τοῦ Ἀντιφάνουϲ, cui Wolfius Ἀριϲτοφάνουϲ substituere voluit, τῶν ἀντιγράφων proposuit. — Ab Heroliani doctrina aberratum esse in derivatione nominis ἀνορεξία ab ἀνόρεκτοϲ et ὑποδεξία ab ὑπόδεκτοϲ monet Lehrsius collato Arcad. p. 99, ubi τὰ διὰ τοῦ ια παρὰ μελλόντων γενόμενα παροξύνεται, ὀρέξω ἀνορεξία, πέψω πεψία, προδώϲω προδοϲία. Eodem modo quo hoc loco ὑποδεξία propagatur in Choer. Orth, 269, 21 ὑπόδεκτοϲ ὑποδεξία διὰ τὴν ϲύνταξιν. 134 ἀμᾶϲθαι pro ἀμεῖϲθαι correxut L.)

147. ἐπιμείλια: Ἀρίϲταρχοϲ ἓν μέροϲ λόγου παρέλαβεν ὡϲ ἐπιφέρνια. Ἀπολλόδωροϲ δὲ διαλύει, ἐπί, εἶτα μείλια· οὕτωϲ δὲ καὶ Ἀλεξίων· καί ἐϲτι τὸ ἑξῆϲ ἐπιδώϲω μείλια. Τρύφων δὲ ζητεῖ περὶ τοῦ τόνου, πότερον ὡϲ ποίμνια ἢ ὡϲ παιδία. ἡμῖν δὲ δοκεῖ τὸ προπαροξυνόμενον πλέον εἶναι, ϲπάνιον δὲ τὸ παροξυνόμενον, εἰ οὕτωϲ ὁριϲαίμεθα· τὰ διὰ τοῦ ιον οὐδέτερα μονογενῆ τριϲύλλαβα, μὴ ὄντα ὑποκοριϲτικά, εἰ ἔχοι τὴν τρίτην ἀπὸ τέλουϲ φύϲει μακράν, διὰ τοῦ ῑ ἐκφερομένην, ἤτοι μόνου ἢ καὶ ϲὺν ἑτέρῳ φωνήεντι, προπαροξύνεται, Ἴλιον, ποίμνιον, Ϲίγριον, λείριον, ἴτριον. οὕτωϲ καὶ μείλιον. ϲπάνια δὲ τὰ παροξυνόμενα, ὥϲπερ τὸ ἰνίον τὸ γὰρ τειχίον ὑποκοριϲτικὸν κοὶ τὸ κλειδίον. A.

150. Ἱρήν. Ἀρίϲταρχοϲ ὀξύνει ὁμοίωϲ τῷ ἐπιθετικῷ ἱρήν, εἰϲὶ δὲ οἳ βαρύνουϲιν εἰϲ ἰδιότητα, ὥϲπερ ἐδηλώϲαμεν ἐπὶ τοῦ «Ῥίπην τε Ϲτρατίην τε (Il. B 606), «Ὄρθην (Ὀρθήν, ib. 739). ἡ δὲ αὐτὴ ἀναλογία ἐχώρει καὶ ἐπὶ τῶν εἰϲ οϲ. καὶ πάλιν ὡϲ ἐπ᾿ ἐκείνων ἐλέγομέν τινα ὁμοτόνωϲ μένειν, οὕτωϲ καὶ ἐπὶ τούτων. καί ἐϲτιν ὁρίϲαϲθαι τὰ μείναντα ὅτι ἐπαίνων ὀνόματά ἐϲτιν, οὐκ ἀναϲτρέφοντοϲ τοῦ κανόνοϲ· οὐ γὰρ τὰ ἐπὶ ἐπαίνου μένει. καὶ τῶν μὲν τρεπόντων ἀρητή Ἀρήτη, τῶν δὲ μεινάντων Πινυτή, «μήτηρ πινυτή» (Od. υ 131) Ἀγαυή. οὕτωϲ καὶ Ἱρή. A.

153. πᾶϲαι δ᾿ ἐγγὺϲ ἁλὸϲ νέαται Πύλου ἠμαθόεντοϲ: ὡϲ κέαται. ϲημαίνει δὲ τὸ ναίονται, γενόμενον παρὰ τὸ νῶ, οὗ παραγωγὸν ναίω. ὅϲοι δὲ παροξύνουϲιν ὡϲ ἐπὶ τοῦ ἔϲχαται κατὰ τὸ νοητὸν παραλαμβάνουϲιν· οὐδ᾿ εὐθεῖαν δὲ ὑγιῶϲ παροξύνουϲιν· ὀφείλει γὰρ ὁμοτονεῖν τῷ νέατοι· Ἀπολλώνιοϲ (? Ἀπολλόδωροϲ ex schol. L) δὲ διὰ τοῦ κ γράφει κέαται. A.

164. διδοῖϲ. ὡϲ ὀρθοῖϲ. οὕτωϲ καὶ Ἀρίϲταρχοϲ. καὶ γὰρ τὸ τρίτον «εἰ μὲν γὰρ μὴ δῶρα διδοῖ» (Il. 515). A.

167. οἱ δέ: βαρυτονητέον δύο γὰρ μέρη λόγου, ἀντὶ τοῦ οὗτοι δέ. εἰϲὶ δὲ οἳ προπεριέϲπαϲαν, οὐκ εὖ· χρεία γάρ ἐϲτι τοῦ δέ ϲυνδέϲμου. A.

184. περιϲπαϲτέον τὸ πεπιθεῖν δεύτεροϲ γὰρ ἀόριϲτοϲ. ABL.

197. ἦ φίλοι ἄνδρεϲ ἱκάνετον. ἦ τι μάλα χρεώ: ἀμφοτέρουϲ τοὺϲ ϲυνδέϲμουϲ περιϲπαϲτέον· βεβαιωτικοὶ γάρ. A.

202. καθίϲτα: εἰ καθίϲτανε τὸ πλῆρεϲ, οὕτωϲ καὶ ἐπὶ τῆϲ ἀποκοπῆϲ. εἰϲὶ δὲ οἳ ἐκτείνουϲιν, ἀπὸ τοῦ ἱϲτῶ τὴν κλίϲιν παραλαμβάνοντεϲ. A.