Περὶ διχρόνων

Aelius Herodianus

Aelius Herodianus, Περὶ διχρόνων, Grammatici Graeci 3.2, Lentz, Teubner, 1868

Πᾶν οὐδέτερον εἰϲ οϲ λῆγον διϲύλλαβον, ἔχον πρὸ τέλουϲ τὸ α, ϲυνεϲταλμένον αὐτὸ ἔχει, ὁπότε μὴ κατὰ διάλεκτον εἴη, ἄχοϲ, δάοϲ,

  • δάοϲ μετὰ χερϲὶν ἔχουϲα (ψ 294),
    • φάοϲ, χάοϲ, ϲάκοϲ, βάροϲ, πάθοϲ, κράτοϲ, θράϲοϲ. ὅθεν καὶ τὸ φάροϲ ϲυϲτέλλον τὸ α, ὡϲ παρὰ Ϲοφοκλεῖ ἐν Κρίϲει ϲατυρικῇ [*](l. 6 ἀϲτέῤ pro ἀϲτέρι Lehrsius adnotans Herodianeum esse αϲέροπ — l. 7 hunc canonem ab epitomatore valde mutilatum esse explicate exposuit Lehrsius, qui hic et ῥῦμα et κνῦμα memorata fnisse et omnino ab Herodiano expositum esse suspicatur accurate a communi usu quid veteres poetae et strictius, quid Atticorum mos discesserit cf. etiam Lobeck. Parall. p 417 seqq. — l. 17 pro πονηρόϲ Draco recte praebet ποιηρόϲ cum D. l, 23 τὸ ἐπίθετον addidit Lehrsius adnotans excidisse aliquid, quo significaretur exceptionenm in πενθερόϲ eo excusabilem esse, quod esset προϲηγορικόν. l. 30 pro ἐν ἡρωϊκῷ μέτρῳ scripsi, quod Herodianum scripsisse putat Lehrsius.)
    16
  • καὶ δὴ φάρει τῷδ᾿  ὡϲ ἐμῷ καλύπτομᾳι
    • καὶ ἐν Τηρεῖ
  • ϲπεύδουϲαν αὐτήν· ἐν δὲ ποικίλῳ φάρει
    • ἀναλογώτερόν ἐϲτι τοῦ ἐκτείνοντοϲ τὸ α, ὡϲ παῤ Αἰϲχύλῳ ἐν Ϲαλαμινίαιϲ
  • ἐμοὶ γένοιτο φᾶροϲ ἴϲον ἐν οὐρανῷ.
    • τὸ πρᾶγοϲ παρὰ τὸ πρήϲϲω καὶ πράϲϲω γενόμενον ϲυνεκτεινόμενον ἔϲχε τῷ ῥήματι τὸ α. πρόϲκειται δὲ ὁπότε μὴ κατὰ διάλεκτον εἴη διὰ τὸ μῆκοϲ μᾶκοϲ.

    Τὰ εἰϲ λοϲ λήγοντα διϲύλλαβα ὀξύτονα, ὁπότε ἔχει πρὸ τέλουϲ δίχρονον, τοῦτο ἔχει ἢ ἐκτεινόμενον δι᾿  ἑαυτοῦ ἢ διὰ ϲυμφώνου μεγεθυνόμενον. καὶ τὰ μὲν διὰ ϲυμφώνων μεγεθυνόμενα τὰ τοιαῦτά ἐϲτι, κυλλόϲ, μαλλόϲ, θαλλόϲ, τὰ δὲ δι᾿  ἑαυτῶν τὰ τοιαῦτα, ψιλόϲ, χυλόϲ, δαλόϲ, βαλόϲ, οὕτωϲ ὁ βαθμόϲ καὶ ἐν τῇ τραγῳδίᾳ καὶ ἐν τῇ κωμῳδίᾳ. | ἐχρῆν οὖν καὶ τὸ καλόϲ βοηθεῖϲθαι ϲνμφώνῳ ἢ αὐτόθεν ἐκτείνεϲθαι· ὑγιὴϲ οὖν ἡ ἔκταϲιϲ παρὰ τῷ ποιητῇ.

    Τὰ εἰϲ ϲι λήγοντα ῥήματα τὴν πρὸ τέλουϲ ἔχει φύϲει μακράν, ἑϲτήκαϲι, βεβαϲιλεύκαϲι, τετύφαϲι, γεγράφαϲι, νενοήκαϲιν. οἱ μέντοι ποιηταὶ πολλάκιϲ ἐπὶ τούτοιϲ ϲυϲτολὰϲ ποιοῦνται, ὡϲ παρὰ Ξενοφάνει

  • ἐξ ἀρχῆϲ καθ᾿ Ὅμηρον ἐπεὶ μεμαθήκαϲι πάντεϲ,
    • καὶ πάλιν
  • ὁππόϲα δὴ θνητοῖϲι πεφήναϲιν εἰϲοράαϲθαι,
    • καὶ παῤ Ἀντιμάχῳ
  • οἱ δὲ πάροιθε πόνοιο νενεύκαϲιν ἄλλοϲ ἐπ᾿  ἄλλῳ,
    • καὶ παρὰ Ὁμήρῳ
  • τιμὴν δὲ λελόγχαϲι (λ 304).
    • τοιοῦτο δὲ καὶ τὸ
  • ἀμφὶ δὲ δένδρεα μακρὰ πεφύκαϲι (η 114),
    • καὶ ἕτερα πλεῖϲτα.

    Τὸ ἐκτεινόμενον α ἐπὶ πληθυντικῶν αἰτιατικῶν οἱ Δωριεῖϲ ϲυϲτέλλουϲι, ναῦταϲ, Ϲκύθαϲ.

    Τὰ διὰ τοῦ αροϲ ὀξύτονα ϲυϲτέλλει τὸ α, μαδαρόϲ, χαλαρόϲ, ῥυπαρόϲ, καὶ ὅϲα ἄλλα ἐϲτὶ τοιαῦτα. χρὴ οὖν καὶ τὸ ἀνιαρόϲ ϲυϲτέλλειν τὸ α. δηλονότι τὸ νομιζόμενον Ἴωϲιν ἀνιηρόϲ πρότερόν ἐϲτι, καὶ λοιπὸν τὸ ἀνιαρόϲ ὡϲ ἐδέξατο τροπὴν Ἰωνικὴν ἔμεινεν ἐκτεινόμενον.

    Τὸ α πρὸ τοῦ β ἀεὶ θέλει ϲυϲτέλλεϲθαι, εἰ μὴ κατὰ διάλεκτον εἴη γενομένη τροπὴ ἐκ τοῦ η εἰϲ α, ὡϲ ἔχει τὸ ἡβήϲομεν ἁβάϲομεν, ἄνηβοϲ ἄναβοϲ. ἔϲτω οὖν μαρτυρία τοῦ | ϲυνεϲταλμένου α βλάβοϲ, βλάβη, [*](l. 28 nunc in Od. η 114 legitur: ἔνθα δὲ δένδρεα μακρὰ πεφύκαϲι τηλεθόωντα.) [*](l. 31 pro ναύταϲ cum Lehrsio scripsi ναῦταϲ, quamquam de accentu dubitari potest propter Schol. ad Θ 378 — l, 35 Ἰωνικὴν ex τὴν ἐκ τοῦ η ortum. esse suspicatur Lehrsius. l, 38 in B μαρτυρία καὶ ὑποδείγματα, ap. Drae. ἔϲτιν οὖν παραδείγματα.)

    17
    Ἄβυδοϲ, ϲτραβόϲ, Ἄβοϲ, Λάβδακοϲ, ῥάβδοϲ, ἁβρόϲ. οὐ μάχεται τὸ ἆ βάλε ἐκτεῖνον τὸ α. δύο γὰρ μέρη λόγου εἰϲί.

    Τὸ α ἐπιφερομένου τοῦ μ ϲυϲτέλλεϲθαι θέλει κατ᾿  ἀρχήν, εἰ μὴ διαλέκτῳ εἴη κατὰ τροπὴν γενόμενον, ὡϲ ἐπὶ τοῦ ἡμέρα ἁμέρα. ἔϲτωϲαν δὲ παραδείγματα τοῦ κανόνοϲ ταῦτα· ἀμύϲϲω, ἅμαξα, ἀμνόϲ, ἅμιλλα, ἀμάρα, ἀμύμων. ϲημειούμεθα τὸ ἀμῶ ῥῆμα ἐκτεινόμενον καὶ τὸ

  • ἀμητὸϲ δ᾿ ὀλίγιϲτοϲ (Τ 223)
    • παῤ αὐτὸ γενόμενον.

    Τὸ α ἐπιφερομένου τοῦ ϲ, ᾧ ὑποτέτακται ἄφωνον, ϲυϲτέλλεϲθαι θέλει, ἄϲθμα, ἀϲπίϲ, ἄϲτυ, Ἀϲκληπιόϲ, ἀϲχάλλω, ἄϲβολοϲ, ἀϲκόϲ. οὕτωϲ ἄρα ὀφείλει καὶ τὸ ἀϲκήϲαϲ καὶ ἀϲκηθείϲ.

    Ἡ αρ ϲυλλαβὴ ἄρχουϲα, ἀϲυνάλειπτοϲ οὖϲα, ἐπιφερομένου ϲυμφώνου μὴ τοῦ δ, ϲυϲτέλλεϲθαι θέλει, ἄρβηλοϲ, ἄρκευθοϲ, ἀρκῶ, ἄρκιον, ἄρτοϲ, ἄρχων, ἀργήϲ, Ἄργυννοϲ. τὸ ἀργόϲ ἐκτεινόμενον ἐκ τοῦ ἀεργόϲ ἐϲτι ϲυναληλιμμένον· τὸ δὲ δ ἐφυλαξάμην, ἐπεὶ τὸ μὲν ἄρδιϲ ϲυϲτέλλεται, τὸ δὲ ἄρδω ἐκτείνεται,

  • τὸν νοῦν ἵν᾿  ἄρδω καὶ λέγω τι δεξιόν (Aristoph. Eq. 96, 114).
    • καὶ τὸ ἄρδην δὲ ἐκτείνουϲιν.

    Τὸ ι πρὸ τοῦ τ κατ᾿  ἀρχὴν ϲυϲτέλλεϲθαι θέλει, ἴτυϲ, ἰταμόϲ, Ἰταλόϲ, Ἰταμών (?), ἴτριον, ἰτέα· τὸ γὰρ ἰτέαι ἐκτέταται ποιητικῶϲ, ὥϲπερ καὶ τὸ

  • Ἴτωνά τε μητέρα μήλων (Β 696)
    • Ἰτωνία γοῦν λέγεται. τὸ δὲ Ἰτυμονεύϲ (Il. Λ 671) ἐκτέταται, ὀφείλει δὲ ϲυϲτέλλεϲθαι διὰ τὸ υ. |

    Τὸ κατ᾿  ἀρχὴν ἐπιφερομένων δύο ϲυμφώνων μὴ κατὰ κλίϲιν ϲυϲτέλλεϲθαι θέλει, ἴϲχω, ἱϲτόϲ ἴκριον, ἴκτινοϲ, Ἴϲμαροϲ, ἴφθιμοϲ. ἐφυλαξάμην δὲ κατὰ κλίϲιν διὰ τὸ ἵϲτανον καὶ ἵϲτην.