Περὶ διχρόνων

Aelius Herodianus

Aelius Herodianus, Περὶ διχρόνων, Grammatici Graeci 3.2, Lentz, Teubner, 1868

Τὰ δὲ διὰ τοῦ ινοϲ ὑπὲρ δύο ϲυλλαβὰϲ ὀξυνόμενα, κατὰ καιροῦ ἢ χρόνου παραλαμβανόμενα, ϲυνεϲταλμένον ἔχει τὸ ι, ἐαρινόϲ, χειμρινόϲ, [*](l. 6 ὅθεν ἐπιπλάζω inseruit Lehrsius, ἀντὶ τοῦ recepit ex Drac., D et reg. Herm. l. codd. ἀψίϲ, reg. Herm. ἁψίϲ, codd. ἄψεα, reg. Herm. ἄψυια, Lehrs ἅψεα. l. 24 ἀζηγέϲ AB et Par., D ἀζηχέϲ, Draco ἀζηγέϲ et ἀζηχέϲ, l. 32 Draco p. 104 habet ὤκιμοϲ καὶ ὤκιμον, quod Lehrsio signifcare videtur ὤκιμοϲ esse alteram formam pro ὤκιμον. l. 33 ἐκτείνεϲθαι pro ἐκτείνειν ex B recepit Lehrsius, Draco et AD habent ἀξιοῦται ἐκτείνειν, reg. pros. ἀξιοῦϲι ἐκτείνειν. l. 37 ϲυνεϲταλμένον excidit ap. Lehrsium et paullo post ἡμερινόϲ ὀπωρινόϲ.)

15
νυκτερινόϲ, ἑωθινόϲ, πρωϊνόϲ, ἡμερινόϲ, ὀπωρινόϲ. παρὰ μέντοι τῷ ποιητῇ κατ᾿  ἔκταϲιν ἀναγινώϲκομεν τοῦτο ἐπιζητοῦντοϲ τοῦ μέτρου·
  • ὡϲ δ᾿  ὅτ᾿  ὀπωρινὸϲ βορέηϲ (Φ 346), |
    • καὶ πάλιν
  • ἀϲτέῤ ὀπωρινῷ ἐναλίγκιον (Ε 5).

    • Τὰ εἰϲ μα διϲύλλαβα τῷ υ παραληγόμενα ϲυϲτέλλειν αὐτὸ θέλει, πλύμα, χύμα, ῥύμα, φύμα, θύμα, λύμα, διὸ ϲημειούμεθα τὸ κῦμα μόνωϲ ἐκτεινόμενον. ἱϲτοροῦϲι μέντοι Ἀττικοὺϲ τὸ λῦμα ἐκτείνειν καὶ τὸ φῦμα.

    Τὰ εἰϲ ροϲ λήγοντα ὀξύτονα, ὅτε ἔχει τὴν τρίτην ἀπὸ τέλουϲ ἤτοι θέϲει μακρὰν ἢ φύϲει, πάντωϲ ἔχει τὴν πρὸ τέλουϲ μηκυνομένην. εἰ δὲ ἡ πρὸ τέλουϲ εἴη βραχεῖα, καὶ ἡ τρίτη ἀπὸ τέλουϲ. βλαβερόϲ, φανερόϲ, ῥυπαρόϲ, ὀχυρόϲ, καπυρόϲ, ἱερόϲ. τὸ γὰρ ἐκτεῖνον τὸ ι ποιητικόν ἐϲτι· κρατερόϲ, τὸ γὰρ καρτερόϲ ὑπέρθεϲιν ἔχει. τὰ μέντοι ἔχοντα τὴν πρὸ τέλουϲ τρίτην μακράν, ὡϲ ἔφην, ἔχει καὶ τὴν πρὸ τέλουϲ μακράν, ποιηρόϲ, ἀτηρόϲ, ἀλγηρόϲ, πνιγηρόϲ, ἀνθηρόϲ, τολμηρόϲ, ἰϲχυρόϲ. ὅθεν ἐπεὶ τὸ ἁλμυρόϲ ἔχει τὴν τρίτην ἀπὸ τέλουϲ μακρὰν ὑγιῶϲ ἕξει καὶ τὴν πρὸ τέλουϲ μακράν. ἀναλογώτεροι οὖν οἱ Ἀττικοὶ ἐκτείνοντεϲ αὐτό. παρὰ μέντοι τῷ ποιητῇ ἀνέγνωμεν «ἁλμυρὸν ὕδωρ» (δ 511). ἀντιπίπτει τὸ πενθερόϲ μακρὰν ἔχον τὴν τρίτην ἀπὸ τέλουϲ, βραχεῖαν τὴν πρὸ τέλουϲ. ἀλλ᾿  οὖν γε εἴρηται πενθηρόϲ τὸ ἐπίθετον διὰ τοῦ η, ὥϲπερ ἐπὶ ἱματίου μέλανοϲ,

  • Α. φέῤ αὔτ᾿  ἀνύϲαϲ. Β. ἀλλ᾿  ἐϲτι πενθηρὸν πάνυ·
    • οὕτωϲ γὰρ ἔφη Ἀναξίλαϲ. οὐκ ἀναϲτρέφει ὁ κανών. οὐ γὰρ πάντωϲ τὰ ἔχοντα πρὸ τέλουϲ μακρὰν ἔχουϲι καὶ τὴν τρίτην μακράν· ἰδοὺ γὰρ πονηρόϲ, τυχηρόϲ.

    Τὸ α ἡ ϲτέρηϲιϲ ϲυϲτέλλεϲθαι θέλει, ἄκακοϲ, ἄϲεμνοϲ, ἄφιλοϲ. τὸ γὰρ ἀθάνατοϲ καὶ ἀκάματοϲ ἐξέτειναν τὸ α διὰ | τὰϲ ἐπαλλήλουϲ τέϲϲαραϲ βραχείαϲ, αἵ τινεϲ ἄθετοί εἰϲιν εἰϲ ἡρωϊκὸν μέτρον.

    Πᾶν οὐδέτερον εἰϲ οϲ λῆγον διϲύλλαβον, ἔχον πρὸ τέλουϲ τὸ α, ϲυνεϲταλμένον αὐτὸ ἔχει, ὁπότε μὴ κατὰ διάλεκτον εἴη, ἄχοϲ, δάοϲ,

  • δάοϲ μετὰ χερϲὶν ἔχουϲα (ψ 294),
    • φάοϲ, χάοϲ, ϲάκοϲ, βάροϲ, πάθοϲ, κράτοϲ, θράϲοϲ. ὅθεν καὶ τὸ φάροϲ ϲυϲτέλλον τὸ α, ὡϲ παρὰ Ϲοφοκλεῖ ἐν Κρίϲει ϲατυρικῇ [*](l. 6 ἀϲτέῤ pro ἀϲτέρι Lehrsius adnotans Herodianeum esse αϲέροπ — l. 7 hunc canonem ab epitomatore valde mutilatum esse explicate exposuit Lehrsius, qui hic et ῥῦμα et κνῦμα memorata fnisse et omnino ab Herodiano expositum esse suspicatur accurate a communi usu quid veteres poetae et strictius, quid Atticorum mos discesserit cf. etiam Lobeck. Parall. p 417 seqq. — l. 17 pro πονηρόϲ Draco recte praebet ποιηρόϲ cum D. l, 23 τὸ ἐπίθετον addidit Lehrsius adnotans excidisse aliquid, quo significaretur exceptionenm in πενθερόϲ eo excusabilem esse, quod esset προϲηγορικόν. l. 30 pro ἐν ἡρωϊκῷ μέτρῳ scripsi, quod Herodianum scripsisse putat Lehrsius.)
    16
  • καὶ δὴ φάρει τῷδ᾿  ὡϲ ἐμῷ καλύπτομᾳι
    • καὶ ἐν Τηρεῖ
  • ϲπεύδουϲαν αὐτήν· ἐν δὲ ποικίλῳ φάρει
    • ἀναλογώτερόν ἐϲτι τοῦ ἐκτείνοντοϲ τὸ α, ὡϲ παῤ Αἰϲχύλῳ ἐν Ϲαλαμινίαιϲ
  • ἐμοὶ γένοιτο φᾶροϲ ἴϲον ἐν οὐρανῷ.
    • τὸ πρᾶγοϲ παρὰ τὸ πρήϲϲω καὶ πράϲϲω γενόμενον ϲυνεκτεινόμενον ἔϲχε τῷ ῥήματι τὸ α. πρόϲκειται δὲ ὁπότε μὴ κατὰ διάλεκτον εἴη διὰ τὸ μῆκοϲ μᾶκοϲ.