De adverbiis
Apollonius Dyscolus
Apollonius Dyscolus. Apollonii Dyscoli Quae supersunt. Vol. 1.1. (Grammatici Graeci, Volume 2.1). Schneider, Richard; Uhlig, Gustav, editors. Leipzig: Teubner, 1878.
Τὰ μέντοι διὰ τοῦ ϲτι ἐκφερόμενα ἄμεινον ἡγητέον ἀπὸ ῥημάτων παρῆχθαι. εἰ καὶ ϲυνυπάρχει τὰ ῥήματα , καὶ ταῦτα πάντα εἰϲ ζω περατούμενα. καὶ καθὼϲ ἀπὸ μιᾶϲ ϲυζυγίαϲ τῶν ῥημάτων μία ϲχεδὸν καὶ ἡ ϲυζυγία τῶν ἐπιρρημάτων. εὔλογόν τε καὶ τὸ διηλλαγμένον τοῦ [*](ARGVM. 3 Adverbia in iderivata oxvtona a snnt. Quae a nominibus descendunt, totidem syllabas habent, quot genetivi eorum, et i longam: —13 sed notio saepe variatur. –26 Quae in ϲτι finiunt, a verbis in ζω derivari credenda sunt, si quidem eius modi verba exstant.) [*](DISCR. SCRIPT. 1. [ἐν] delevit b in var. lect., ἐν ἐνδείᾳ Α b in textu | 2 - 3 πολακι | 6. τὸ supra lin. add. Ax | I 7. ακονητι Α | post πανθοινι in Α hoc signum quo indlicetur intercidisse quaedam, in marg. adduntur και ϲαφεϲ l. 8 αναλογωτερον, quae omiserat Α , ab A2 | 8. ἀμηνυτί vel ἀναιμωτί KLebrs, αμυνιτι 2 ἀμυνητί b 12. διδάξομεν PElmsley | 15. ακλαυϲτον Α | 16. ακλαυϲτι Α | 20. τὸ ἔξω b, sed na ω littera legi potest in Α; το εξω fuerunt primae litterae n fol. 131 r. Quae a lin.17 - 18 ἀπὸ παρακειμένων usque ad l. 25 ἐπιδεῖξαι leguntur, GDronke ita transponi voluit, ut primum locum occuparent haec verba l. 19 παρὰ τὴν - l. 23 πληϲιότητα, alterum boec l 17 18 ἀπὸ παρακειμένων - 19 καθαρτήϲ, tertium haec 23 παρ’ ἐνεργητικὸν —25 ἐπιδεῖξαι 1 24. πειθανονΑ 27. εἰ καὶ ϲυνυπάρχει GF Sehoemann, ἢ καὶ ϲυνυπάρχειν Ab)
Ἐδείξαμεν ἐν τοῖϲ περὶ τοῦ ἀέκητι , ὡϲ τὰ μὴ ὑποπίπτοντα ὑπὸ τόνδε τὸν λόγον πίπτει ὑπὸ βαρεῖαν τάϲιν, αὐθι, ἶφι. διὰ τοῦτο εὐμαρῶϲ τὰ τοιαῦτα καὶ τ⟨ὸ ϲ ἀποβάλλει⟩, πολλάκιϲ, τετράκιϲ. τὸ δὲ δίϲ καὶ τὸ τρίϲ οὐκέτι ἀποβάλλει διὰ τὸ εἰϲ ὀξεῖαν προάγεϲθαι. ἕνεκα τούτου μοι δοκεῖ καὶ τὸ χωρίϲ, ἀποβαλὸν τὸ ϲ οὐ δεόντωϲ, ἄνα λόγωϲ βεβαρύνθαι ἐν τῷ
Βαρύνεται καὶ ὅϲα ϲυνυπάρχει τοῖϲ είϲ θεν λήγουϲιν ἐπιρρήμαϲιν, οἴκοθεν οἴκοθι, οὐρανόθεν οὐρανόθι, αὐτόθεν αὐτόθι, πόθεν πόθι, ἀγχόθεν ἀγχόθι. ἅπερ φυλάϲϲει τὸ θ, ϲυνόντοϲ τοῦ ο κατὰ τὴν παρεδρεύουϲαν ἢ τοῦ ϲύνεγγυϲ ω, ὡϲ ἑτέρωθι, ἑκατέρωθι. τὰ γὰρ μὴ τῇδε ἔχοντα πάλιν μὲν βαρύνεται, ἀντί γε μὴν τοῦ θ τὸ ϲ παραλαμβάνεται, Ἀθήνηθεν Ἀθήνῃϲιν, Θήβηθεν Θήβηϲιν, Πιτάνηθεν Πιτάνῃϲιν. — Διὸ καὶ ϲημειὼϲαιτο ἄν τιϲ τὸ κεῖθι. ἀλλ’ ἦν γε ὑπὲρ τούτου φάναι, ὡϲ τὰ πεπονθότα οὐ τῳ ἐγγινομένῳ πάθει τὸ ἀκόλουθον ἀποτελεῖ, τῇ δὲ τοῦ ὁλοκλήρου προφορᾶ, ὡϲ ἐπ’ ὀνομάτων τὰ ϲυνηρημένα κατὰ τὰϲ εὐθείαϲ οὐ τῷ ϲυνηρημένῳ κατὰ τὰϲ κλίϲειϲ ἀκολουθεῖ, τῷ δὲ ὁλοκληροτέρῳ (ὡϲ ἐν διαλέκτοιϲ τὸ χαρίηϲ καὶ τὰ τοιαῦτα οὐ τῇ λέξει τῶν εἰϲ ηϲ ληγόντων ἠκολούθηϲεν, τῇ δὲ πρωτοτύπῳ προφορᾷ)· ὡϲ ἐν πρωτοτύποιϲ πλεοναϲμοῖϲ, ἡνίκα τὸ β ϲύνεϲτι τῷ ρ παρ’ Αἰολεῦϲι ϲυνεχέϲτερον ἐπιφερομένου τοῦ δ ἢ τοῦ τ καὶ ἔτι τοῦ κ, καὶ ἕνεκα τούτου τὸ ῥό τὸ β προϲελάμβανεν, οὐ τῷ πάθει ἀρκούμενον τοῦ ϲχήματοϲ, τῷ δὲ ἐντελεῖ ῥᾳδίωϲ. τὸ τοιοῦτον ἐπ’ ἄλλων ἀπείρων ἔϲτι παραϲτῆϲαι. καὶ δὴ καὶ τὸ κεῖθι οὐκ ἔχει φύϲει τὴν παρεδρεύουϲαν διὰ τοῦ ει, διὰ δὲ τοῦ νο. ὡϲ γὰρ παρὰ τὴν τούτου τουτόθεν τι γίνεται καὶ παρὰ τὴν αὐτοῦ αὐτόθεν, οὕτωϲ καὶ παρὰ τὴν ἐκείνου ἐκεινόθεν. ἔφαμεν δὲ τὸ ο αἴτιον γίνεϲθαι τῆϲ μονῆϲ τοῦ θ, καὶ εἰ οὐκ ἐπικρατεῖ τὼ πάθη, ἀναγκαία ἡ μονὴ τοῦ θ.
Ὁμοίωϲ καὶ τὰ διὰ τοῦ φι παρατόμενα βαρείαϲ ἔχεται τάϲεωϲ, λέγω περὶ τοῦ ἧφι βίηφι, οὐρανόφι, ἄπερ ἔϲθ’ ὅτε καὶ ϲὺν τῷ ν λέγεται, παϲϲαλόφιν, ἀριϲτερόφιν, δεξιόφιν --- ἔτι καὶ ἄλλα πλεῖϲτα [*](ARGVM. 7 Barytona sunt ea adverbia in i, quibus adverbia in θεν eiusdem radicis praesto sunt quaedam eiusdem generis, quae ipsa quoque barytona. sunt, in ϲι exeunt. Κεῖθι ex ἐκεινόθι factum est. - 28 Marytona sunt derivata in φι; possunt v assumere.) [*](TESTIM. 4 Cf Herod. π.μον.λέξ.26,11. –12 Cf. Sehol. Dion. BA p. 24512.) [*](DISCR. SCRIPT. 1. ὑπηοῖοι Homerus, υπ’ ηοιοι Α, ὑπ’ ἠοίη b | 2. γὰρ Ab in textu, 'F, δὲʳ b in var. lect. | 4. 'Fortasse Alcaei ThBergk | 9. ἅπερ φυλάϲϲει bis scriptum erat in Α, sed mendum sustulit Α | 15. προφοραι Α 1 18. τῇ b, εν τη Α | προφοραι Α | 21. τὸ ῥά b, το ρ Α | 22. ραιδιωϲ Α GUhlig dubitat sintne haec τῷ δὲ ἐντελεῖ ῥαδίωϲ delenda, an his servatis ἀκόλουθον addendum | 24. εἰ b in var. lect., ἠ Ab in textu | 28. ab εϲθ οτε vocibus, quae nunc fere evan in Α, incipit fol. 132 r. | 30. ετι και Α, ἔτι b)
Τὰ δὴ προκείμενα παρὰ πᾶϲιν ὑπείληπται ὡϲ ἐπιρρήματα εἴη, ὧνἐϲτὶ καὶ Τρύφων (p. 51 Velsen). —διὸ καὶ αὐτοί φαμεν, ὡϲ ἕνεκα τῆϲ παραγωγῆϲ εἶναι τὴν βαρεῖαν· ὡϲ ἕνεκα δὲ τῆϲ ἀκριβοῦϲ παραδόϲεωϲ, μήποτε παραγωγαί εἰϲι κατὰ τοῦ αὐτοῦ δὴ δηλουμένου παραλαμβϛανόμεναι. — Φηϲὶν οὑν ὁ Τρύφων τὸ τηνικαῦτα αὐτὰ παράγεϲθαι εἰϲ τὴν ταυτότητα, ἐπὰν ἡ φωνὴ ἡ τοῦ πρωτοτύπου ὁλόκληροϲ καθεϲτήκῃ, ὡϲ ἐν τῷ ἧφι βίηφι· εἰ δὲ μὴ τῇδε ἔχει, τὸ τηνικαῦτα ἐπιρρηματικῆϲ ἔχεϲθαι ϲυντάξεωϲ τὰ μόρια, ὡϲ ἐπὶ τοῦ χαλκόφι χαλκόϲ. «ἰδοὺ γάρ p», φηϲιν, «αἱ παραχθεῖϲαι γενικαὶ ἔχουϲι τὸν ἀριθμὸν εὐδιάκριτον , ἡ καλοῖο, ἡ Ἀτρείδαο τὸ δέ φηϲι κατ’ ὄρεϲφι τί μᾶλλον κατ’ ὄρουϲ ἢ κατ’ ὀρῶν ἰδιον δὲ τὸ μὴ διακρίνειν ἀριθμὸν ἐν ϲυντάξει ἐπιρρήματοϲ ». κατὰ δὴ ταύτην τὴν ἔννοιαν ἀπεφαίνετο τὰ τοιαῦτα ἐπιρρήματα εἰναι. —ἔϲτι μέντοι , ἀναλαβόντα τὸν λόγον , ἐκεῖνο φάναι , ὡϲ πρῶτον παρὰ Ϲικυωνίοιϲ ἐν γενικῇ ⟨ἑνικῇ ⟩ ἀπειράκιϲ παραλαμβάνεται· καὶ ὡϲ τὸ ἀπὸ χαλκόφι τὴν ἀπὸ χαλκοῦ γενικὴν ϲημαίνει, οὐχὶ χαλκῶν, οὕτω καὶ τὸ κατ’ ὄρεϲφιν οὐκ ἄλλο τι ϲημαίνει ἢ τὴν κατ’ ὄρουϲ. πρόϲ τε τὸν ἀπὸ τῆϲ φωνῆϲ λόγον, ὡϲ πάνυ ἐϲτὶ βίαιον τὸ διὰ τῆϲ μονῆϲ τῆϲ τῶν πρωτοτύπων φωνῶν παραδέξαϲθαι τὴν ταυτότητα τοῦ πρωτοτύπου, διὰ δὲ τῆϲ ἐλλείψεωϲ παραδέξαϲθαι ἐπιρρηματικὴν παραγωγήν. καὶ γὰρ κατὰ τὸ ἐναντίον φωναὶ μένουϲαι ἐν ϲυντάξει ἐπιρρήματα γίνονται, ὡϲ τὰ ὀνοματικὰ ἅπαντα οὐδεμιἅϲ παραφοορᾶϲ γινομένηϲ ἐν ταῖϲ φωναῖϲ (τὰ δὲ ὑποδείγματα πρόκειται, ἄπειρα ὄντα)· καὶ αἱ φωναὶ παραχθεῖϲαι καὶ παραφθαρεῖϲαι τὰ τέλη μένουϲιν ἐν ταῖϲ ἐννοίαιϲ τῶν πρωτοτύπων. οὐ γὰρ ἐπεὶ τὸ χαλκόφιν ἀπέβαλε τὸ υ κατὰ τὴν παραγωγήν γ, παρὰ τοῦτο οὐ γενική, ἐπεὶ οὐδὲ τὸ ἐμεῦ, ἀποβαλὸν τὸ υ ἐν τῷ ἐμέθεν, οὐκ ἀντωνυμία. — οὐκ ἄρα πάντωϲ παρὰ τὰϲ ἀποβολὰϲ τῶν ϲτοιχείων ὁ μεριϲμόϲ, παρὰ δὲ τὰϲ γινομέναϲ ϲυντάξειϲ, ὥϲ γε καὶ ἐντελῶϲ παραϲτήϲομεν περὶ τῶν εἰϲ θεν ληγόντων ἐπιρρημάτων, τίνα τε ὄντωϲ ἐϲτὶν ἐπιρρήματα, καὶ τίνα αὐτὸ μόνον παραγωγῇ κέχρηται τῆ διὰ τοῦ θεν, φυλάϲϲει δὲ τὴν τῶν πρωτοτύπων ἔννοιαν. —ἔτι ἡ γινομένη παραγωγὴ ἐν ἐπιρρήμαϲι κατὰ μιᾶϲ ἐϲτὶ ϲυντάξεωϲ, ὡϲ ἡ διὰ τοῦ θι ἐν ϲυντάξει ἐϲτὶ τῇ κατὰ δοτικήν, οἴκοθι ἐν οἴκῳ, Ἀβυδόθι ἐν Ἀβύδῳ, [*](ARGVM. 4 Haec in φι desinentia a plerisque adnumerantur advertiis sei videntur potius ita derivari, ut in es orationis parte, cuius vox primitiva fuit, maneant.) [*](DISCR. SCRIPT. 1 ἐϲτιν, αἰ (GDronke, εϲτιν και Α, ἐϲτι καὶ b in textu, ἐϲτι καὶ αἰ id. in var. lect. | 6. παραδωϲεωϲ Α | 9. καθεϲτηκε Α | 12. εὐδιάκριτον b, αδιακριτον Α | 16. εκεινον Α | 17 ἑνική add. GDronke | 18. χαλκον pro χαλκῶν Α 24. παραφοραϲ Α | 29. ἀποβάλλον Α | 31. ἐπιρρημάτων] fol. 13 32 ν. | 33. των supra lin. Α2 | 35. κατα in marg. add. A1)
Τὰ εἰϲ ῶ λήγοντα βαρύνεται, ἔϲω, κύκλῳ, τόνῳ, πόρρω, πρόϲω, ἑκαϲτάτω, ἀνωτέρω, ἀνωτάτω, περαιτέρω. ὥϲτε ἕνεκα τούτου ϲημειοῦϲθαι τὸ ἐπιϲχερ ώ καὶ ἰὠ. Ἀλλ’ ἴϲωϲ ἡ μὲν προκατειλεγμένη τῶν είϲ ω βαρεῖα τάϲιϲ ἔχει τὴν ὁμοείδειαν ϲυνῳδὸν τοῦ τόνου· ἦν γὰρ ἅπαντα ἐν παραγωγῇ, ὡϲ εἰ καί τιϲ οὕτωϲ εἴποι· τὰ εἰϲ ω λήγοντα ἐπιρρήματα παραγωγὰ ἐν βαρείᾳ τάϲει ἐϲτί. καὶ εί μὲν ἀπὸ προθέϲεων γέγονεν, ίϲοϲυλλαβοῦντα μὲν ταῖϲ προθέϲεϲιν , εἰ καὶ διϲύλλαβοι εἶεν αἱ προθέϲειϲ· περιϲϲοϲυλλαβοῦντα δέ, εἰ ἀπὸ μονοϲυλλάβων προθέϲεων εἴη ἡπαραγωγή. διότι δὲ τὸ τοιοῦτον παρέπεται, ἐν ἄλλῳ τόπῳ καθολικώτερον εἰρήϲεται. τὰ δὲ ὑποδείγματα ἐκκείϲθω· παρὰ τὴν ἀνά ἄνω, κατά κάτω, πρόϲ πρόϲω, ἔϲ ἔϲω. τό τε τόνῳ καὶ κύκλῳ πρὸϲ ὁμοφω. νίαν τὴν ἀπὸ τοῦ τόνοϲ καὶ κύκλοϲ ἐν δοτικῇ πτώϲει. ἦν οὑν καὶ ταῦτα ἐκ προκειμένου γεγονότα. ἀλλὰ μὴν καὶ τὸ ἑκαϲτάτω καὶ ἑκαϲτέρω [*](ARGVM. 20 Αdverb ia in ω gravantur praeter ἐπιϲχερώ et ίώ, quae suut oxytona; etiam adverbia in ω a praepositionibus, —30 a dativis nominum, comparativis sup perlativisque derivata oxytona sunt.) [*](TESTIM. 7 Cf. Schol. N 588.) [*](DISCR. SCRIPT, 2. ἄγραδε KLehrs, ἀγρόνδε Ab | 7. κλιτικηϲ Α | ουρανια οτρανιαφιν Α , ορανίαφιν | 10. δὲ, ὡϲ εἰ Α b., δὲ ⟨κατὰ διαφόρουϲ πτώϲειϲ ῆγ. ἀλλ’ εἰ GDronke | 12. εἰ γὰρ οὐ ἡ b, η γαρ αυτη Α | 13. τοῦ υ b, ωϲ ἐκ του Α | ἐκ παϲϲαλοφι Α, παϲϲαλόφι b | 16. ϲαφεϲ εϲτιν Α, ϲαφέϲ b | ακουομενα Α in marg b, om Α1 | 18. γοῦν] 'Praestiuterit οῦν Item p 166,1᾿ b in var. lect. |ελληψει Α | 21. περεταιρω pro περαιτέρω Α | ὥϲτε b, ωϲ γε Α | 28. παρέπεται] fol. 133 r. 30. πρόϲ πρόϲω GDGronke, πρό πρόϲω Ab)
ἔτι τὰ εἰϲ ω λήγοντα ἐπιρρήματα παροξύνεται, καθὼϲ ἔχει τὰ προκατειλεγμένα, πρόϲω, ἔϲω, κάτω, ἐγγυτέρω. ϲαφὲϲ οὑν ὅτι, καθὼϲ προείπομεν, εἰ ἐπίρρημα τὸ ἄνε ῳ, ϲεϲημειώϲεται. — ἀλλ’ εἰ παρεϲτήϲαμεν ὡϲ τὰ ϲυνεμπίπτοντα ὀνοματικῇ πτώϲει ἐπιρρήματα τὴν τάϲιν τῶν ὀνομάτων φυλάϲϲει, ϲαφὲϲ ὅτι προπαροξυνόμενον ἕνεκα τοῦ τόνου κατώρθωται. ἐδείκνυτο γὰρ τὸ προκείμενον , ὡϲ ἀπὸ Ἀττικῆϲ γραφῆϲ τῆϲ ἄνεωϲ ἐϲχημάτιϲτο· ἦν δὲ τὸ παρὰ Ἀττικοῖϲ ἄνεωϲ τρίτην ἀπὸ τέλουϲ ἔχον τὴν ὀξεῖαν. ὅθεν εὐλόγωϲ τὰ μὲν ἄλλα βαρυνόμενα τὴν ὀξεῖαν πρὸ τέλουϲ ἔχει, οὐ δυναμένηϲ τῆϲ ὀξείαϲ εἰϲ τρίτην ἀπὸ τέλουϲ πίπτειν.