De adverbiis
Apollonius Dyscolus
Apollonius Dyscolus. Apollonii Dyscoli Quae supersunt. Vol. 1.1. (Grammatici Graeci, Volume 2.1). Schneider, Richard; Uhlig, Gustav, editors. Leipzig: Teubner, 1878.
Ἀκολούθωϲ διαληπτέον καὶ περὶ ἐπικρίϲεωϲ τοῦ πέντε καὶ τῶν τοιούτων , μὴ ἄρα καὶ αὐτὰ διὰ τὴν παρεπομένην ἀκλιϲίαν ἐπιρρήματα ὑπολάβῃ τιϲ ἀριθμοῦ δηλωτικὰ εῖναι. — Διότι μὲν οὖν , ὀνόματα ὄντα, ἄκλιτά ἐϲτιν, ἐντελέϲτερον μὲν εἴρηται ἐν τῷ περὶ ἀντωνυμιῶν, ἔνθα καὶ ἐπεδείκνυμεν, καθ’ ὃν λόγον αἱ ἀντωνυμίαι ἄκλιτοι, ὡϲ ἕνεκά γε τῶν παρεπομένων φωνῶν. ἦν δὲ τὰ ϲυνεκτικὰ τῶν λόγων , ὡϲ τὰ διὰ μιᾶϲ φωνῆϲ τριγένειαν ὑπαγορεύοντα οὐκ ἐφικτὰ εἰϲ κλίϲειϲ. καὶ ἕνεκά γε τούτου τὸ μὲν τρεῖϲ καὶ τέϲϲαρεϲ καὶ εἶ τιϲ τοιοῦτοϲ ἀριθμὸϲ ⟨οὐ⟩ μοναδικὸϲ κατὰ τριγένειαν , ἐκλίνετο, τὰ δὲ πέντε καὶ τὰ ὅμοια οὐκέτι. ἄλλωϲ τε καὶ οἱ κανόνεϲ τῶν ὀνομάτων ἀρχὴν ἔχουϲι τὴν θέϲιν τῆϲ λέξεωϲ, ὅτε φαμὲν τὰ εἰϲ ω λήγοντα ἢ εἰϲ υξ ἢ εἰϲ αξ, ἢ ὅτε φαμὲν τὰ πληθυντικὰ εἰϲ αι λήγειν ἢ εἰϲ εϲ ἢ εἰϲ οι, ἐφ’ ὧν τὸ δέον παρελαμβάνετο κατὰ τὰϲ κλίϲειϲ. τὸ δὲ πέντε καὶ ἕξ οὐκ ἔχεται ἀρχῆϲ κανονικῆϲ· ποῖον γὰρ πληθυντικὸν εἰϲ εξ λήγει ποῖον δὲ πληθυντικὸν εἰϲ ε λήγει; καὶ τὸ τοιοῦτον ἐντελέϲτερον ἐπιδειχθήϲεται ἐν ἑτέροιϲ. ἔνθεν οὖν ὑπεχώρηϲαν οἱ κανόνεϲ, οὐ δυνάμενοι κατὰ τῶν [*](ARGVM. I Πὺξ et λάξ adverbia esse apparet, quod et semper cum verbo coniunguntur et indeclinabilia sunt. —16 Numeralia indeclinabilia quamquam non flectuntur, tamen nomina sunt. - 21 Nam quae una voce tria genera indicant, non flectuntur. Neque ulla est regula, ad quam dirigi possint. Mirum igitur non est, illa non flecti.) [*](DISCR. SCRIPT. 1. inscriptio περι του πυξ και λαξ και των ομοιων maiusc., Α | 4. ακλιϲι Α | 6. φερεται Α | 8. litterae εντιϲ in θαρϲηϲειεντιϲ in rasura alio ut videtur atram. in Α | 9. εκεινον Α | 10. lac. expl. b, post τοιουτων incipit fol. 123 r. | 15. fort leg ἔχοντά τιν’ ἄλλην b in var. lect , ἔχοντα τὴν ἄλλην Ab in textu | 24. οὐ RSkrzeczka. idem GDronke in margine adscripserat)
Τὸ ὄφελον οἱ μὲν κατὰ ϲυνεκδρομὴν ῥήματόϲ φαϲι κεκλίϲθαι παρὰ τῷ ποιητῇ εἰϲ πρόϲωπα . εἴγε καὶ τὸ δεύτερον ὄφελεϲ καὶ τὸ τρίτον ὄφελεν· οἱ δὲ ἐκ ῥήματοϲ ὑποϲυγκεκόφθαι τοῦ ῶφειλον , διὸ κατὰ τὴν τοῦ ἀπαρεμφάτου ϲύνταξιν οὐκ ἐν παραλληλότητι αὐτὸ τίθηϲι τῷ εἴθε,
Τὰ εἰϲ ων λήγοντα , ὀνόματα μὲν ὄντα, παραϲχηματιϲμὸν ἔχει ἤτοι ἐν κοινότητι ὡϲ ὁ ϲώφρων ἡ ϲώφρων , ὁ γείτων ἡ γείτων, ἢ ἐν καταλήξει τῇ εἰϲ νᾷ , Λάκων Λάκαινα, δράκων δράκαινα· οἰϲ μέντοι παράκειται θηλυκὰ εἰϲ ϲα λήγοντα, τούτοιϲ παρέπεται τὸ εἶναι μετοχάϲ, [*](ARGVM. 1 Si adverbia essent, cum singulari et plurali verborum nullo discrimine construerentur: atqui construuntur cum no plurali. Nomina igitur sunt. –9 Ὅφελον alii proprie adverbium esse putant . alii genuinum verbum. 15 Eodem modo δεῦρο, quod ipsum quoque adverbium est, pluralis formam adsumpsisse videtur. - 20 Ἀκέων quidam participium esse putant, ut quod declinetur.) [*](TKSTIM. 15 Ep. Mom. 3, 5 ῳσπερ γὰρ τὸ δεῦρο, ὁμολογουμένως ὂν ἐπίρρημα, ἐχάμενον δὲ προστακτικῆς ἐννοίας , κατὰ συνεκδρομὴν ἀναδρομὴν ὰριδμὸν scr. RSchneider) ἀνεδέξατο, . . οὕτως τά ἄγε, ἐπίρροημα ὄν, κατὰ συνδρομήν (συνεκδρομήν scr, RSchneider) τοῦ ῥήματος ἕσχε παρατατικὸν πληθυντικὸν scr. RSchneider) τὸ ἄγετε. cf. ib. 118, 10 sqq.) [*](DISCM. SCKIPT. 5. ετι Α, om. b in textu . supplevit in var. lect, | 7. τὰ Ab in textu, suspectus est articulus b in var. lect. | ϲυμπληθυνομένου RSchneider. ϲυμπληρουμένου Αb | 12. κατὰ GF FSchoemann , καὶ Ab οὐκ GFSchoemann, post ϲύνταξιν complures voces, in quibus ἀναδέξαϲθαι fuisse videatur, intercidisse censet R krzeczka | 14. lac. expl. RSkrzeczka, qui dubitat an Ω 254 afferatur 15. ἐχόμενον δὲ nunc quidem evan. in Α | 16 πάλιν ψϲ b, in Α litterae λιν nunc legi iam non possunt, πληθυντικὸν GDronke 18. μεθᾳ evan. in Α 22. ληξει Α Α΄, κατα ab Α- supra scriptum 23. fort εἰϲ ca b in var. lect., ειϲα Α, εἰϲ b ἰυ textu)
Καὶ περὶ τοῦ ἄνεῳ δὲ διαφορά τιϲ κατὰ τὸν μεριϲμὸν εἰϲήγετο πρὸϲ ἐνίων, ὡϲ εἴη μᾶλλον ὄνομα πληθυντικόν , Ἀττικῶϲ κεκλιμένον, ὧ λόγῳ καὶ τὸ ῑ προϲκείμενον. ἔχει δὲ τὰ τῆϲ καταϲτάϲεωϲ τῇδε. ἰά ἐϲτιν ἡ φωνή, καὶ ἴϲωϲ ἀπὸ τοῦ ἰέναι ἐπὶ πᾶϲαν ἀκοήν. ἦν δὲ τὰ εἰϲ ᾱ λήγοντα θηλυκὰ ὀνόματα μεταπίπτοντα καὶ εἰϲ οϲ μετὰ τὰϲ ϲυνθέϲειϲ, ϲκιά ἄϲκιοϲ, ὥρα ἄωροϲ, μοῦϲα ἄμουϲοϲ, ἡμέρα ἐφήμεροϲ, πεῖρα πολύπειροϲ. κατὰ ϲτέρηϲιν οὖν τὴν διὰ τοῦ ᾱ ἐγίνετο ἄνιοϲ (ϲύνεϲτι δὲ ἐπ’ ἐνίων ϲτερήϲεων τὸ ν, ὡϲ ἐπὶ τοῦ ἀναίϲχυντοϲ, ἀναιδήϲ). καὶ εἰϲ εὐθετιϲμὸν Ἀττικῆϲ ἐπεκτάϲεωϲ μετάθεϲιϲ ἐγένετο τοῦ ῖ εἰϲ τὸ ε, καθάπερ καὶ οἱ ἀγχίμαχοι ἀγχέμαχοι καὶ ἡ Ϲικυὼν Ϲεκών παρὰ Ϲικυωνίοιϲ. (καὶ εἰ τὸ ἀκριβὲϲ τοῦ λόγου τιϲ ἐπιζητήϲειεν, ἐπὶ τούτων ἁπάντων μετάθεϲιν τοῦ ῑ εἰϲ τὸ ε εὺρήϲει, μάντεωϲ ὄφεωϲ· καὶ γὰρ αὐτὰ εἰϲ τοῦτο μετατίθεται ὑπὲρ Ἀττικῆϲ ἐπεκτάϲεωϲ) ἀφ’ οὑ πληθυντικὴ ἐκφορὰ [*](ARGVM. 7 Fortasse ex ἀκὴν factum est ἀκέων. —11 Ἄνεω a quibusdam pro plurali habitum est, ex ἄνιοϲ, attice ἄνεωϲ, declinato.) [*](TKSTIM. 11 Et. M. 104, 26 sqq. — 17 Ep. Cram. 42, 4 ἄνεως. τοῦτο σχη ματίζετα διττῶς. γὰρ ἐκ τοῦ ἴα ἐστί, καὶ σημαίνει τὴν φωνὴν . . μετὰ τοῶ στερητικοῦ ᾱ ἄνιος, κατὰ πλεονασμὸν τοῦ ν, ὡς αἶμα ἀναίμα ων, προπαροξύ νεται . . καὶ τὸ Ἀττικὸν ἄνεως. ἢ παρὰ τὰ αὔω τὸ φωνῶ γίνεται ἄναυος ὁ ἄφωνος, καὶ ἀκοβολῇ τοῦ ν ἄναος . . . Ἀττικόν ἄνεως προπαροξύνεται. κανὼν χάρ ἐστιν ὁ λέγων. ὅτε ἀπὸ ῥημάτων ἀποτελεῑται ἀνόματα σὐνθετα εἰς ος λήχouτα, τρίτην ἀπὸ τέλους ἔχε τὴν ὀξεῖα , οἶον μυκῶ δίμυος (ἐρίμυκος scr. RSchneider), συλῶ ἄσυλος, φυτῶ νεόφυτος οὕτως οὖν αὕω ἄναυος καὶ ἄναος. Et. Or, 19, 35, in quo additur οὕτως Ἀπολλώνιος ἐν τῷ περὶ ἐπιρρημάτων. Εt. M. 105, 17. Et. Gud. 56, 22.) [*](DISCR. SCRIPT 1. τὸ ὄφελον ⟨ὑπείληπται⟩ GFSchoemann. ἐν τῷ ὤφελον Ab 2 —3. ἐν τῷ ψϲ ὄφελεϲ, εἰ μὴ RSkrzeczka GFSchoemann, ἐν τῷ ὄφελεϲ ψϲ εἰ μὴ Ab; post ρημα incipit fol. 124 r. | 4. ὧφειλον GFSchoemann, ὤφειλεν Ab 6. αλλα αεκουϲα Α | κάθηϲο Homerus | 7. Ἴϲωϲ KLehrs, οὕτωϲ Ab | καὶ del. BSkrzeczka | 8. εκγενομενον Α | 11. ανεωι Α | 13. τῆιδε Α | 17. δὲ Ab in textu, fort. γάρ b in var. lect. 22. μάντεωϲ, ὄφεωϲ GFShoemann, μάντεοϲ, ὅφεοϲ Α b αυτα — in fne versus Α)
ἐχομένωϲ ϲκεπτέον καὶ περὶ τῶν ἐν ταῖϲ φωναῖϲ ϲχημάτων.
Τὰ δὴ ἐπιρρήματα καὶ πρωτότυπά ἐϲτι καὶ παραγωγά. καὶ τὰ τούτων παραγωγὰ ἃ μὲν ἀπὸ ἐπιρρημάτων, ὡϲ παρὰ τὸ ἄνω ἀνωτέρω, ἢ παρὰ ὀνόματα , ὡϲ παρὰ τὸ βότρυϲ βοτρυδόν, ἢ παρὰ ῥήματα, ὡϲ παρὰ τὸ κλέπτω κλέβδην , ἢ παρὰ ἀντωνυμίαν, ὡϲ παρὰ τὸ ἐκεῖνοϲ ἐκείνωϲ, οὖτοϲ οὕτωϲ, αὐτόϲ αὐτόθεν, ἢ παρὰ μετοχάϲ, ὡϲ παρὰ τὸ ἐπιϲτάμενοϲ ἐπιϲταμένωϲ καὶ ἐρρωμένοϲ ἐρρωμένωϲ, ἢ παρὰ προθέϲειϲ ὡϲ ἔξ ἔξωκαὶ παρὰ τὸ ἔν ἔνδον. καθὼϲ ἔϲτιν ἐπινοῆϲαι καὶ τὰϲ τοῦ ὀνόματοϲ παραγωγὰϲ ἢ καὶ ῥήματοϲ παρὰ τὰϲ αὐτὰϲ ἰδέαϲ τῶν λέξεων παραγομέναϲ ϲ〈ἤ παρ’ ἑτέραϲ⟩, εἴγε ἀπὸ μὲν ὀνόματοϲ ὄνομα, ὡϲ λίθοϲ λίθινοϲ, ἢ καὶ ῥῆμα, ὡϲ παρὰ τὴν εὐδαίμονοϲ εὐδαιμονῶ, ἡ καὶ παρ’ ἐπίρρημα, ὡϲ ὀψέ ὀψίζω, αἰαί αἰάζω, καὶ παρὰ πρόθεϲιν , ὑπὲρ ὑπέρτεροϲ, πρό πρότεροϲ, πάλιν καὶ τῆϲ τῶν ῥημάτων παραγωγῆϲ, ὡϲ πρόκειται, εἰϲ ταῦτα παραγομένηϲ.
ἐχθέϲ ἢ χθέϲ ῥητέον; Τρύφων (p.48 Velsen) φηϲὶν ἐν τῷ περὶ ἐπιρρημάτων τὸ ἐχθέϲ ἐντελέϲτερον εἶναι τοῦ χθέϲ Ἀττικοῦ, παρατιθέμενοϲ τὴν ἐν τοῖϲ μονοϲυλλάβοιϲ ἐπιρρήμαϲιν ἀναλογίαν, ὡϲ εἴη ἐν μακραῖϲ ϲυλλαβαῖϲ ἑκάϲτοτε, ναί, μή, ποῦ, πῶϲ, οὔ, καὶ τὰ τοιαῦτα· μηκυνόμενα διὰ τοῦ διπλοῦ, γνύξ, πύξ. πιϲτοὔται δὲ καὶ ἐντεῦθεν μὴ ἐντελῆ εἶναι τό τε δίϲ καὶ τρίϲ, ἐκ δὲ τοῦ δυάκιϲ καὶ τριάκιϲ ϲυγκεκόφθαι, ἐπειδὴ τὰ εἰϲ ϲ λήγοντα μετὰ βραχείαϲ ἐκφορᾶϲ ἐϲτιν ὑπὲρ μίαν ϲυλλαβήν, εἰκόϲ, ἐγγύϲ, ἐντόϲ, ἅλιϲ, ἄχριϲ, πάροϲ· ἐξ οὐ πάλιν ϲυνῆγε τὸ ἐχθέϲ ἀναλογώτερον , ἀφηρῆϲθαι δὲ πρὸϲ τῆϲ Ἀττικῆϲ χρήϲεωϲ τὸ ἐ. Οὐ γὰρ πάνυ ἐκεῖνο ὑγιέϲ, τὸ τὰ εἰϲ εϲ λήγοντα φάναι ῥήματα, ϲχέϲ, [*](ARGVM, 1 Adverbia quib ibus rationibus formentur. —2 Adverbia Rnt primitiva aut derivata sunt. Et derivata quidem ab adverbiis nominibus verbis pronominibus participiis praepositionibus oriunda sunt. — 15 Nonnulla adverbia. separatin pereensentur. Trypho ἐχθέϲ pleniorem formam esec censet. — 23 Non licet argumentum, quo χθέϲ plenum esec comprobetur, petere a similibus verborum formis.) [*](TESTIM, 1 cf Schol. Dion. Thr. B A 936, 9 -21. Prisc. XV, 5p.63. 7 Hertz.) [*](DISCR. SCRIPT. 1 inscriptio δευτερα διαλυϲιϲ διερμηνευουϲα και διαλυουϲα τα των φωνων ϲχηματα των ἐπιρρημάτων η γαρ πρωτη περι τηϲ εννοιαϲ ουτων διηλεχθη maiusc. Α, διελεχθη b, qui hunc titulum scriptoris verbis inseruit 8 Cod. και ωϲ, unde facias καθψϲ b in var. lect., ψϲ id. in textu 10. ἢ vel ἢ⟨καὶ ⟩παρ’ ἑτέραϲ vel διαφόρουϲ adieeit RSkrzecxka | 12. ωϲ Α, om. b | 15 Ante ἐχθέϲ ἢ χθέϲ ῥητέον lacunau maioris amb itus statuit, et ante ἐχθέϲ inseri vult ⟨πρῶτον περὶ τοῦ ⟩ GDronke; interrogandi signum post ῥητέον posuit RSclneider, punctum b | φ pro φηϲιν abbr. Α 18. μηκυνουμενα Α 19. δεῖ πλου pro διπλοῦ Α | 20. ἐκ δὲ] fol. 125 r. | 23. post ἀναλογώτερον comnia pro puncto posuit RSkrzeczka 24. λήγοντα ⟨μονοϲύλλαβα 〉 GUhlig)