De pronominibus
Apollonius Dyscolus
Apollonius Dyscolus. Apollonii Dyscoli Quae supersunt. Vol. 1.1. (Grammatici Graeci, Volume 2.1). Schneider, Richard; Uhlig, Gustav, editors. Leipzig: Teubner, 1878.
«Πρὸϲ οἷϲ δοθήϲεται ἡ διὰ τοῦ ῑ γραφὴ ἀκόλουθοϲ τῇ νῶι.» Ἀλλὰ [*](C) μὴν οὐδ’ ἡ
Ἴϲωϲ τιϲ φήϲει, ἰδοὺ ἡ ἡμέων βαρυτονουμένη ἐγκλιτική ἐϲτι.» [*](116 A) Πρῶτον οὐ φύϲει βαρύνεται, διήρηται δὲ ἐκ περιϲπωμένου· διόπερ ἀκωλύτωϲ τὴν ἔγκλιϲιν ἀνεδέξατο. — ἔπειτα τὰ ἐγκλιτικὰ λεγόμενα τὴν τῆϲ ὑπερκειμένηϲ λέξεωϲ ὀξεῖαν ἐγείρει.
«Εἰ αἱ διὰ τοῦ ϲφ, φαϲίν, ἐκφερύμεναι ἀντωνυμίαι τρίτου καθεϲτᾶϲιν, ὥϲπιρ ἅπαϲαι αἱ πληθυντικαὶ καὶ πᾶϲαι αἱ δυϊκαί, δῆλον ὡϲ αἱ κατὰ τὸ δεύτερον ἀπὸ τρίτου μετατιθέμεναί εἰϲι. κἀκεῖνο δὲ προϲτίθενται, [*](Arovm. 1 Nec alterum argumentum firmum: ‘Si qui casus primae se- cundaeque eundem exitum habent, ei in tertia eadem terminatione utuntur. Sed quae eodem fine utuntur, nou ab iisdem litteris incipiunt (νῶι ϲφῶι) rursus igitur, quae ab iisdem litteris incipiunt (ϲφῶι ϲφωέ, par est diversos exitus haber Deinde ϲφωέ accusativus est, ϲφῶι nominativus et accusativus. — 9 Neque tertium: ‘respondere ϲφωί illud νῶι formae’, Nam ex analogia νῶι formae non efficitur ϲφωί exstare, cum ne ϲφωίν quidem per analogiam ex ϲφῶιν factum sit, sed sit primitivum. — 16 Neque quartum. ‘Falsum est, barytonon (velut ϲφῶιν) non posse inclinari, num ἠμέων et barytonon est et encliticum’. At ἡμέων ex ἡμῶν factum, certe non est in encliticis haec enim accentum vocis, quae praecedit, erigunt, — 20 Primum argumentum corum, qui dualem secundae personae e duali tertiae ortum esse contendunt. ‘ϲφ litterae initiis pronominum tertiae personae propriae sunt; eae ostendunt, ϲφωέ ϲφωίν primitivas esse deinde: ‘inclinata etiam recto tono proferuntur ad ϲφωίν inclinatum pertinet ϲφῶιν orthotonon, quod secundae tributum est’. — At non licet usui nimiam constantiam obtrudere; ex accentu nihil colligitur ne formae quidem congrunt ϲφωίν solum dativum significat, cum ϲφῶιν sit genetivus et dativus.) [*](Discr. script. 3. εἰ — καὶ κατά] sic scripsit b in var. lect., sed ita ut καὶ ante ἐπ’ αἰτιατικῆϲ omitteret, η νῶι καὶ ϲφῶῖ καὶ ἐπ’ αἰτιατικῆϲ πάντωϲ κατὰ Aᵇ in textu | 10 ουδη A, οὐδὲ ὴ b | 12. ἀνάλογοϲ scripsit BScheider, παράλογοϲ Ab | ὀξύτονον b, οξυτονου A | 14. εἴρηται — ϲημαίνειν] haec eiecit RSkrzeczka | 16. ἰδοὺ ἡ b, ιδου A | 18. ακολυτωϲ A | 22. ειϲιν A)
«Καὶ δῆλον ὅτι ἡ κτητικὴ δυικὴ κατὰ τὸ τοῦ κτήτοροϲ πρόϲωπον ἀφορμὴν δέδωκε τοῦ τὴν γενικὴν τοῦ τρίτου ϲεϲιγῆϲθαι. εἰ γὰρ ἀπὸ [*](B) γενικῆϲ τῆϲ νῶιν νωίτεροϲ καὶ ϲφῶιν ϲφωίτεροϲ, δῆλον ὡϲ καὶ ἀπὸ τῆϲ τοῦ τρίτου γενικῆϲ ἐγίνετο δυικόν· ὅπερ οὐκ ἔϲτιν. ἔνθεν οὖν τὸ πρωτότυπον τρίτον ἀπαράδεκτον.» Ἀλλὰ πρόϲ γε τοῦτο ῥητέον, ὡϲ οὐχ ἡ τῶν παραγώγων ὑποϲτολὴ αἰτία γενήϲεται τοῦ μηδὲ τὰ [*](Arovm. 21 Ϲφωίν solum dativum signifcare, adversurii mirum non ease dicunt, ‘quod nullum exstet possessivum tertiae personae; id enim a genetivo derivari solere; sed cum derivatum non sit, consentancum esse ne genetivum quidem exstare. At centena primitiva exstant, a quibus nihil derivatum est, quamvis ratio cogat. Deinde derivata pronomina at orthotonis descendunt ϲφωίν autem semper inclinatur.) [*](Testim. 23 — p. 92, 5 Choer. Epim. 36, 18 Ἀπὸ τοῦ νῶι (scr. νῶιν) γίνεται ὁ νωίτερος, νωιτέρα, τὸ νωίτερον· ἀπὸ τοῦ σφῶι (scr. σφῶιν) ὁ σφωίτερος σφωιτέρα, τὸ σφωίρερον· ἀπὸ τοὺ σφῶε (scr. σφωέ) οὐ γίνεται παράγωγος ἀντωνυμία διὰ τὸ μόνως ἐγκλίνεσθαι αὐτήν, πλὴν (scr. αὐτὴν. Πηθυντικαὶ) ἡμεῖς, ὑμεῖς, σφεῖς. Cf. Et. M. 314, 20.) [*](Discr. script. 3. δὲ ἡ αἰτία A et b in textu, ‘Malim καὶ ἡ αἰτία’ id. in var. lect. | 4. litterae ιν ου μ vocum ορθοτονιν ου μονον in rasura ab A1 | ταϲ του A, τὰ τοῦ b | ταϲ του A, τὰ τοῦ b | 6. τὸ ⟨δὲ⟩ δεύτερον JGuttentag | in δια desinit fol. 185 v., ab litteris α του ι incipit fol 186 r. | 7. εϲτιν A | 9. ϲημαίνοι b, ϲημαινει A | ϲφωίν scripsit RSchneider, ϲφῶιν b | 10, ε Ab, ἤ Homerus καταχυϲομεν A | 15. γυωιϲω A | 18. Αχιλληι A | 20. τρωϲιν A | 21. τὸ τοῦ b, του A | κτητωροϲ | 22. δεδωκεν A | εἰ b, ἡ A)
Παντί τῳ δῆλον, ὡϲ ἡ δυϊκὴ τοῦ ἐκεῖνοϲ, οὗτοϲ ἐκείνω, τούτω. περὶ γὰρ τοῦ
Αἱ πληθυντικαὶ καὶ κοινολεκτοῦνται κατ’ εὐθεῖαν πρόϲ τε Ἰώνων καὶ [*](Arovm. 6 Τώδε dualis cur acuto notetur, quidam hanc esse causam censent, quod a dativo singularis discernatur. At sunt centena, quae, cum eandem formam habeant, induant diversas notiones. Alii leges, quae de accentibus valent, secuti τῶδε scribunt. Quos fugit formas amplificatas eundem accentum habere atque nativas. — 20 Pluralis. Formae ἡμεῖϲ ὑμεῖϲ ϲφεῖϲ non solum atticae sed etiam ionicae sunt.) [*](Testim. 8 Choer.441,23. [Bekk. An 1248]. — 13 Choer.427,28 [Bekk. An 1236] ναί γὰρ ἦν καὶ εἴ ὀξυτόνως, καὶ κατ ἐπέκτασι χινάμεκα ναίχικαὶ εῖθε τὴν ὀξεῖαν τάσιν ἐφύλαξαν ἐκ τῇ αὐτῇ συλλαβῇ. πρόσκειται δὲ ‘μὴ ἐκεκτεινομένη διὰ τοῦ θ (scr. δ) καὶ ε ἐν τοῖς δυϊκοῖς’ διὰ τὸ τοιώδε καὶ τοσώδε δυϊκά· ταῦτα γὰρ παρ οξύνονται καὶ οὐ προπερισκῶνται διὰ τὸν χαρακτῆρα τῶν δυϊκῶν· τὸ γὰρ ἐν τοῦ δυϊκοῖ ἀκοστρέφεται τὴν περισπωμένην τάσιν, οἶον τὼ σοφώ, τῶ κ καλώ, τὼ ἀγαθώ. ἐπεὶ οὖν τὸ τοιώδε καὶ τοσώδε ἐπέκτασιν ἔχουσι τῆς δε συλλαβῆς, τούτου χάριν, ὡς σχεδὸν ἐν τῇ τελευταίᾳ συλλαβῇ ἔχοντα τὸ ω ἀποστρέγονται τὴν περισπωμένην τάσιν.) [*](Discr. script. 1. πρωτότυπα b, πρωτα A | ἐϲτιν A | 2. τιϲιν A | 6. in- scriptio περι του τωδε δυικοῦ οτι οξυνεται maiusc. A | 8. τωδε νῶιν A | 9. φαϲιν 12—13. προπεριϲπαϲτέον b, περιϲπαϲτεον A | 13. ἐπέκταϲιϲ Ab, ‘vel potius ἐπεκτάϲειϲ RSkrzeczka | 14. ἐπεκτεινομένην b in var. lect., επι εκφερομενην A et b in textu, ἐπεκφερομένην KLehrs | 15. νωιν A | 18. ὅτι non recte habero videtur KLehrsio, ⟨ὁ τόνοϲ⟩, ὅτι RSchneider | ὅτι ἐπεκτέταται superfluum esse conset JGuttentag ἐπὶ τέλουϲ ἐϲτὶν ὅτι delet GUhlig | ῶϲ addubitat RSkrzeczka, καθὼϲ scribendum esse putat JGuttentag | 20. inscriptio περι πληθυντικῶν πρωτοτυπων maiusc. A | καὶ delevit RSkrzeczka)
Τοῦ δευτέρου ὑμεῖϲ. Δωριεῖϲ ὑμέϲ· ὑμὲϲ δὲ ἐπεγγυάμενοι θωκεῖτε, Ϲώφρων (fr. 41 Ahrens). Αἰολεῖϲ ὔμμεϲ·
Αἱ ὑποϲτολαὶ τοῦ ι ὁμολογοῦϲι τὴν διὰ τοῦ ει γραφήν· παραπεμπτέον οῦν τούϲ διὰ τοῦ ε ἠξιωκόταϲ γράφειν, ὡϲ τοῦ ι εἰϲ τὸ ε μεταβαλλομένου, κέρνημι, πέρημι. ἐπὶ γὰρ βραχυνομένου ἡ μετάληψιϲ. « Ἔτι εἰ πᾶϲαί», φαϲι, «δι’ ἑνόϲ, καὶ ἡ εὐθεῖα ἕν ἕξει φωνῆεν». Ἀλλὰ καὶ ἡ ϲοφῶν ἕν ἔχει φωνῆεν , αἱ δὲ ὑπόλοιποι δύο. εἰ δὲ οὐ [*](120 A) διαιρεῖται εἰϲ δύο ε, καθότι αἱ εἰϲ ειϲ εὐθεῖαι τοῦτο ἀναδέχονται, φαίνοτιται τὴν ἐν ὀνόμαϲιν ἀκολουθίαν ζητοῦντεϲ ἐν ἀντωνυμίαιϲ, ἤνπερ οὐχ εῦρομεν. πολλῷ δὲ πρότερον καὶ τὴν εἰϲ ϲ γενικὴν ἑνικήν· αὕτη γὰρ τῶν διὰ δύο ε ἐκφερομένων εὐθειῶν γενική ἐϲτιν.
Ούδ’ ὑγιὲϲ διὰ τὸν μακρὸν χρόνον τῆϲ εὐθείαϲ δύο φωνήεντα παραδέχεϲθαι, ὥϲ τινεϲ ψήθηϲαν. ἐπεὶ τί ἂν εἴη τὸ ἰχθῦϲ ἢ νέκυϲ καὶ [*](Β) τὰ τούτοιϲ ὅμοια ϲυναιρούμενα, αἱ τε παρ’ Ἴωϲι γραφαί, πόλιϲ, φύϲιϲ; Πάλιν δὲ καὶ τὴν δοτικὴν γράφειν διὰ τοῦ ε, ἐπεί», φαϲι, καὶ ἡ εὐθεῖα καὶ ἡ γενική· ἡμέων γάρ· καὶ ἡ αἰτιατική. ἡμέαϲ*. Ἀλλ’ ἡ μὲν γενικὴ καὶ αίτιατικὴ διήρηνται, ἡ δὲ ἀδιαίρετοϲ τυγχάνει, πιϲτουμένη παραδόϲει καὶ διαλέκτων ἐκφορᾷ· ἁμίν γὰρ Δωριεῖϲ, καὶ ἄμμιν Αἰολεῖϲ. ἄλλωϲ τε οὐδὲ τὸ νύμφαιϲ ἔχει τὸ ἕ, τοῦ νυμφέων ἐν διαιρέϲει [*](C) ἔχοντοϲ τὸ ε.
Ἡ ϲφεῖϲ οὔτε παρ’ Αίολεῦϲιν οὔτε παρὰ Δωριεῦϲιν ἀκολουθίαν ἔϲχε πρὸϲ τὰ τούτων πρῶτα καὶ δεύτερα , οὐκ ἀπεοικότωϲ· καὶ γὰρ ἡ ἐμεί καὶ τεί, παρὰ τοῖϲ Δωριεῦϲι προϲλαβοῦϲαι τὸ i, οὐκέτι κατὰ τὸ τρίτον προϲέλαβον.
Ἡ ἡμέων τριϲυλλαβοῦϲα παρ’ Ἴωϲιν ὑπεμφαίνει ἀκολουθίαν, καθὸ αἱ εἰϲ ειϲ λήγουϲαι εὐθεῖαι τὸν τρόπον τοῦτον κλίνονται· ταχέων [*](121 Α) [*](ARGVM. 1 Ceterum ὑμεῖϲ ἡμεῖϲ genuinas formas esse, ea ex re apparet, quod i iis subtrahitur: ex ὑμεῖϲ oritur ὑμέϲ Ex ὑμεῖϲ autem ὑμέεϲ. quae forma iam supra explosa est, nasci non potest — 5 Neque quidquam comprobatur aliarum in ειϲ vocum analgia eam enim non sequuntur pronomina. — 10 Neque nominativi ἡμεῖϲ ὑμεῖϲ terminatio duabus vocalibus constat (sed una diphthongo), neque dativi fini ε adicienda est, ut sit ἡμεῖν. — 19 Nominativus pluralis tertiae personae ϲφεῖϲ cum etiam doricus et acolicus sit , nominativorum primae secundaeque analogium non sequitur sed idem de ἕ ἐμεί τεί dici potant. — 23 Genetivi pluralis primao forma ἡμέων ionica videtur illa quidem analogiam vocum earum sequi, quarum nominativi pluralis in ειϲ exeunt, sed videtur tuntum, nam aliis rebus ab his diversa est ltaque diaeresi ab ἡμῶν vulgari descendere putanda est.) [*](DISCR. SCRIPT. 1. διὰ τοῦ ει b, δια του ε Α, ael ex ε factum est ει ab An | 2. διὰ τοῦ ε RSchneider, διὰ τοῦ ι Ab | 4. πᾶϲαί b, παϲα Α l φαϲιν Α 11 ἢ νέκυϲ b, οἱ νεκυϲ Α | 12 ιωϲιν Α 13. φαϲιν Α | 15 τυγχαννει Α | 16. διαλέκτων ἐκφορῶ ] fol. 187 r. | καὶ post παραδωϲει add. b ἁμίν HLAhrens, ἁμὶν | 18. εχοντοϲτοϲ Α | 19. inscriptio περι τηϲ ϲφειϲ maiusc. Α | ούτε παρ’ Αίολεῦϲιν add. b | ακολουθειαν Α | 20. εϲχεν Α | 21. ἐμεί καὶ τεἱ HLAbrens, ἐμεῖ καὶ τεῖ b | δωριευϲιν Α | 23. inscriptio περι τηϲ ημέων maiusc. Α | 21, τουτον bis scriptum in A)
Ἡ ἁμῶν παρὰ Δωριεῦϲι καὶ ϲύναρθρον γενικὴν ϲημαίνει ἀκόλουθον τῇ ἁμόϲ. τῇ μέντοι διαιρέϲει ἡ πρωτότυποϲ διαλλάϲϲει τῆϲ κτητικῆϲ, οὐκέτι τὸ αὐτὸ ἀναδεχομένηϲ. Ἀλκμάν (fr. 66 Bergk3)·
Ὑμῶν. Αὕτη κοινὴ καὶ Δωριέων, ϲημαίνουϲά τε πάλιν καὶ κτητικὴν τὴν ἀπὸ τῆϲ ὑμόϲ εὐθείαϲ. πάλιν δὲ ἐν διαιρέϲει διαφέρει ἡ πρωτότυποϲ. ὑμέων γὰρ ἀπρὶξ ἔχονται, Ϲώφρων (fr. 79 Ahrens). καὶ Ἴωνεϲ·
Ϲφῶν. Καὶ Ϲφέων ἀκολούθωϲ τῇ ἡμέων,
Ἐν ἴϲῳ τῷ αὐτῶν παρὰ Ϲυρακουϲίοιϲ τίθεται τὸ ὧν. Ϲώφρων (fr. 80 Ahrens) ὁ δ’ ἐκ τῶ ϲκότεοϲ τοξεύων αἰὲν ἕνα τινὰ ὧν [*](123 Α) ζυγαϲτροφεῖ.
Ὅν τρόπον τὸ νυμφέων διαιρεῖται, τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ τὸ αὐτέων, ὁπότε θηλυκὸν ϲημαίνει. καὶ ἔτι αὐτάων.
Δῆλοϲ ἡ ἀπὸ τοῦ ἐκεῖνοϲ καὶ τῶν ὁμοίων κλίϲιϲ.
Ἡμῖν Ἴωνεϲ, ᾦ καὶ Ἀττικοί. Τὸ ἐγκλινόμενον παρ’ Ἴωϲι ϲυϲτέλλει τὸ ι ϲημειῶδεϲ, καθὸ αἱ ἐγκλινόμεναι τὸν αὐτὸν χρόνον φυλάττουϲι [*](B) ταῖϲ ὀρθοτονουμέναιϲ. Ἡ ἁμίν Δωρικὴ ϲυϲτέλλει τὸ ι, ἐν οἷϲ ἐγκλινομένη προπεριϲπᾶται,
Ὁμολογουμένηϲ δὲ τῆϲ διὰ τοῦ ι γραφῆϲ, πάλιν τινὲϲ ἐπιθανεύϲαντο, εἰϲηγούμενοι τὸ ε ἐγκεῖϲθαι· καθάπερ γὰρ τῷ ταχεῖϲ παράκειται τὸ ταχέϲιν, οὕτω καὶ τῷ ἡμεῖϲ τὸ ἡμέϲιν. τό τε ἐν τετάρτῳ Ἀλκαίου (fr. 91 Ahrens, 100) Berpk 3)
Ὑμῖν. Πάλιν παρ’ Ἴωϲι προπεριϲπᾶται ἐγκλινομένη, καθὸ ϲυϲτέλλει [*](C) τὸ ι. καὶ ἔτι παρὰ Δωριεῦϲιν· ὅϲαιϲ ὑμίν αἰνέϲω, Cώφρων (fr. 81 [*](ARGM. 9 Ἡμεῖν genuinam formam esse quidum ita probare student, ut ἡμέϲιν formam statuant, quae aeolicae ἀμμέϲι respondeat, ex qua ἡμεῖν orta sit. — 17 At illa inter se non possunt conferri; omnino personalia suis tenentur legibus. — 27 Ut ὑμιν , ita ἥμιν apud lones properispomenon est, quia ultimam. corripit.) [*](DISCE. SCRIPT. 1. ὀξυνομένη scripsit ECValckenaer, οξυνονομεν Α in fine versus, ὁξὐνομέν b | 8. ωρθοτονηται Α αὐτὴν b, om. Α | 11 τετταρω Α | 13. ϲ in αμμεϲιν ab Ae ἀμμεϲιν HLAhrens, ἀμμέϲιν b ThBergk, πεδάορον LCValckenaer b, HLAhrens ThBergk, παιδα ορον Α | 14. κατα Α, κατ’ b | 18. comma post ἐδείχθηϲαν posuit RSkrzeczka, punetum b | 19 πλεοναϲματι A, πλεοναϲμῷ b | 21 ἀποβάλλει τὸ ν] fol. 188 r. | 22. nisi forte hoc prius fragmentum Sapphus est᾿ ThBergk | 23. τελέϲη b ThBergk, τελέϲη HLAhrens, τελεϲϲη Α | 24—25. sic locum restituit HLAhrens, μένει etiam b in var. lect. et ἀθάνατοι θεοὶ GHermanu, ἄλλων μὲν ειτε ἐπὶ τοῦ υμμιν αθανατοιο εοινικαν Ab | 28. περί τηϲ υμίν inscriptio maiusc. Α | ιωϲιν Α | προπεριϲπᾶται b, περιϲπαται Α, sed vid. quae 98, 7 I in Α leguntur | 28. ὅϲαιϲιν GHermann)