De Virtutibus

ἀλλ’ ἀποφανεῖται ὅτι „πάντων μὲν κριτὴν ποιεῖσθαι θέμις θεόν, διαφερόντως δὲ τῶν μεγάλων, ἐν οἷς [*](1 εἰς ora. S 2 ποιμένα seripsi: ποιμένος C2FG1HP (v), ποιούμενος SC1G2A ὃς ἀνυπαιτίως ἀφηγήσεται CG- mg F-, ὃς ἂν ὑπαιτίως ὑφηγήσηται S: om. ceteri σαθρὸν om. S 3 σπορὰς scripsi: ἐπ’ ὄρους S, σποράδην ceteri (v) 4 τότε] ποτὲ HP (Turn.) ἐπακούσας HP (v) oj S: om. ceteri (Turn.) 5 σοι] σου H1P ἀδελφοί Α μὲν S: μέντοι ceteri (v) 6 φύσει S: ttj φύσει ceteri (v) πρῶτοι S: οἷς CG2, om. G1, πρώτοις ceteri (v) κατάλειπε HP 7 ἀδελφοῖς Α τούτοις Richt. Tauchn. γέ] δέ F σοι om. ’ 10 δὴ τοῦτον] δῆτ’ οὑν S εἰ] ἢ ’, ἡ S-, ἡ ’ 11 ἀποφανῆται S ἀποφανεῖται scripsi): ἀποκρίνεται ceteri (v) ὅτι] ὅταν A 12 κριτὴν] κρίσιν AHP (Turn.) ποιεῖσθαι θέμις θεόν ’: ποιεῖσθαι θεὸν ἄριστον S, ποιεῖσθαι θέμις (om. θεόν) ceteri (Turn.) θέμις] θέλω P τῶν μεγάλων S: om. ceteri (v)) [*](4 sqq. Ofigenes in Xum. ffomil. ΧΧΙΙ 4 (t. X p. 271 Lomm.) Sed interim videamus Mosis magnificentiam. recessurus de saeculo orat Deum, ut provideat ducem populo. quid agis, Moses? num quid filii tibi uou sunt, Gersom et Eliezer? aut si aliquid de ipsis dubitas, non sunt filii fratris magui et egregii viri? quomodo non oras Deum pro ipsis, ut eos constituat populo duces? sed discant ecclesiarum principes, successores sibi non eos qui consanguinitate generis iuncti sunt nec qui carnis propinquitate sociantur testaraento signare . . ., sed referre ad iudicium Dei et non eligere illum, quera humanus commeudat afTectus, sed Dei iudicio totum de successoris electione jiermittere. hidor. Pelus. Hh. III epist. 289 (Migne t. 78 col. 963) ’Ev πολλοῖς μὲν καὶ ἄλλοις ἄγαμαι τὸν θεοφιλῆ Μωυσέα, ἐν τούτῳ hi διαφερόντως, ὅτι παντὸς πάθους κρείττων ὢν καὶ τῆς φυσικῆς φιλοστοργίας ὲκράιησε. δύο γάρ ἔχων υἱοὺς τεχθέντας μὲν παρ’ αὐτοῦ, τῆς δὲ πατρῴας ἀρετῆς μὴ γεγονόιας ζηλωτάς, οὐδένα αὐτῶν δίαδοχον π͂ις στραπαίας ἐχειροτόνησεν, ἀλλὰ τὸν ἀρετῇ μᾶλλον ἡ γένει προήκοντα, τὴν ἀρετὴν προκρίνας τῆς πρὸς τὴν τοῦ Κλοῦ διάκρισιν πολλάκις τυφλωττούσης φύσεως· οἱ γάρ ἐκ πατέρων νομίζοντες δίκαιον εἶναι τὰς ἀρχὰς ἐπὶ τοὺς παῖδας καταβαίνειν τυφλώττουσι πρὸς τὴν ἀλήθειαν. Theodoret. Quaest. in Num. 47 (Migne t. 80 col. 397) θαυμάσαι δὲ ἄξιον τὸν προφήτην, ὅτι καὶ παῖδας ἔχων καὶ ἀδελφὸν καὶ ἀδελφιδοῦν οὐδένα τούτων ἡγεμόνα προὐβάλετο, ἀλλὰ τὸν θεὸν ἤρετο καὶ τὸν ὑπ’ αὐτοῦ ψηφισθέντα κεχειροτόνηκε.)

σοφίαν δὲ πρεσβυτέραν οὐ μόνον τῆς ἐμῆς γενέσεως ἀλλὰ καὶ τῆς τοῦ κόσμου παντὸς οὖσαν οὔτε θέμις οὔτε δυνατὸν ἄλλῳ τῳ κρίνειν ἀλλ’ ἢ τῷ θεῷ καὶ τοῖς ἀδόλως καὶ καθαρῶς καὶ γνησίως αὐτῆς ἐρῶσιν.

ἐδιδάχθην δ’ ἀπ’ ἐμαυτοῦ μηδ’ ἄλλον τινὰ τῶν ἐπιτηδείων εἶναι δοκούντων εἰς ἀρχὴν δοκιμάσαι. τὴν γοῦν ἐπιμέλειαν καὶ προστασίαν τῶν κοινῶν οὔτ’ αὐτὸς ἐθελοντὴς εἱλόμην οὔθ’ ὑπ’ ἄλλου τινὸς ἀνθρώπων χειροτονηθεὶς ἔλαβον, ἀλλὰ καὶ τοῦ θεοῦ χρησμοῖς ἐναργέσι καὶ λογίοις ἀριδήλοις ἐμφανῶς θεσπίζοντος καὶ προστάττοντος ἄρχειν ἀνεδυόμην ἱκετεύων καὶ ποτνιώμενος, εἰς τὸ μέγεθος ἀφορῶν τοῦ πράγματος, ἕως, ἐπειδὴ πολλάκις ἐκέλευε, δείσας ἐπειθάρχησα.

πῶς οὖν οὐκ ἄτοπόν ἐστι μὴ τοῖς αὐτοῖς ἴχνεσιν ἐπακολουθῆσαι καὶ χρησάμενον ὅτ’ ἔμελλον ἄρχειν δοκιμαστῇ θεῷ πάλιν ἐπ’ αὐτῷ μόνῳ θέσθαι τὴν χειροτονίαν τοῦ διαδόχου, μὴ συνεφαψαμένης ἀνθρωπίνης γνώμης, ᾗ τὸ εἰκὸς συγγενέστερόν ἐστι τοῦ ἀληθοῦς, ἄλλως τε καὶ τῆς προστασίας οὐκ ἐπὶ [*](1 τὸ εὖ τε καὶ τὸ χεῖρον S γε] τε F, om. Α ἢ om. G2, ἢ χεῖρον om. C ἤγαγεν codd.: ἀνήγαγεν v 1. 2 ἢ τοὐναντίον εἰς κακοδαιμονίαν om. in textu S, ἢ τοὐναντίον κακοδαιμονίαν add. mg S (ante ἤγαγεν) 2 εἰς om. (S)C καὶ χωρῶν S: om. ceteri (v) 4 καὶ τὴν γνώμην om. FH’P, ss. Η2 4.5 τὸν αὐτὸν τρόπον καὶ om. S 5 πρὸς δ’ εὐνομίαν S ὑπηκόων τῶν ἑκασταχοῦ S: τῶν ἑκασταχοῦ ὑπηκόων Α, τῶν ἑκασταχοῦ om. G1, ὑπηκόων τῶν ἑκάστου ceteri (Turn.) χρεία G1: om. ceteri (v) 6 γενέσεως] γνώσεως S 7 τῳ om. S 8 ἀλλ’ 75 S: ἀλλ’ om. ceteri (v) τῶ θεῶ S: τῷ om. ceteri (v) τοῖς] τοὺς S 9 ἐρῶσιν] ἐρῶντας S δ’ om. S ἀφ’ ἐμαυτοῦ S1, ἀπεμοῦ αὐτοῦ C; ὑπ’ ἐμαυτοῦ conicio 11 ἐθελοντὴς] ἑκοντῆς S οὔτ’ S1, οὔθ’ corr. S2 ὑπ’ ἄλλου τινός S: ὑπό τινος ceteri (v) ἀνθρώπου AHP (v) 12 καὶ τοῦ θεοῦ S: om. ceteri (v) εὐαγέσι Α λογισμοῖς Α 13 θεοῦ ante ἐμφανῶς add. Η2 (v), post ἐμφανῶς add. θεοῦ F, τοῦ θεοῦ G1 προστάττοντος SCG2: προστάσσοντος ceteri 14 τῶν πραγμάτων Α 15 ἐκέλευε S: ἐκέλευσε cetori (v) επιθάρχησα S 16 ἐστὶν S: ἣν ceteri (v) ὅτ᾿ ] ὅτι S 18 συνεφαπτομένης A 18.19 ἤ τὸ εἰκός συγγενέστερόν ἐστιν S: ἣν εἰκὸς συγγενέστερόν ἐστι FG2, ἢν εἰκὸς συγγενέστερον εἶναι CAH1P, ἢν εἰκὸς συγγενεστέραν εἶναι Η2 (v), om. ’ 19 τοῦ ἀληθοῦς SG2, τοῦ ABBREVηθους C: τοῦ ἤθους A, τοῦ ἀήθους F H1 γρ. τοῦ εὐήθους mg H2 (v), om. G1) [*](6 cf. Prov. Sal. 8,22 sqq.)

ὅπερ γὰρ ἐκ φιλοσοφίας τῆς δοκιμωτάτης περιγίνεται τοῖς ὁμιληταῖς αὐτῆς, τοῦτο διὰ νόμων καὶ ἐθῶν Ἰουδαίοις, ἐπιστήμη τοῦ ἀνωτάτω καὶ πρεσβυτάτου πάντων αἰτίου, τὸν ἐπὶ τοῖς γενητοῖς θεοῖς πλάνον ἀπωσαμένοις· γενητὸς γὰρ οὐδεὶς ἀληθείᾳ θεός, ἀλλὰ δόξῃ μόνον, τὸ ἀναγκαιότατον ἀφῃρημένος, ἀιδιότητα.“

Τοῦτο μὲν δὴ πρῶτον ἐναργέστατον δεῖγμα τῆς πρὸς ἅπαν τὸ ὁμόφυλον αὐτοῦ φιλανθρωπίας καὶ πίστεως· ἕτερον δὲ τοῦ λεχθέντος οὐκ ἀποδέον. ἐπειδὴ γὰρ ἀριστίνδην ὁ φοιτητὴς αὐτοῦ καὶ μιμητὴς τῶν ἀξιεράστων ἠθῶν Ἰησοῦς ἄρχων ἐδοκιμάσθη κριτηρίοις θείοις, οὐχ ὥσπερ ἂν ἕτερος ἐπὶ τῷ μὴ τοὺς υἱοὺς ἢ τοὺς ἀδελφιδοῦς αἱρεθῆναι κατήφησεν, ἀλλὰ ὑποπλησθεὶς ἀλέκτου χαρᾶς,

ὅτι μελλήσοι τὸ ἔθνος ἐπιτρόπῳ χρῆσθαι τὰ πάντα ἀρίστῳ — καλὸν γὰρ κἀγαθὸν ἐξ ἀνάγκης ᾔδει τὸν εὐάρεστον θεῷ —, λαβόμενος τῆς τούτου δεξιᾶς καὶ παραγαγὼν αὐτὸν εἰς ἠθροισμένον τὸ πλῆθος, μηδὲν περὶ τῆς αὑτοῦ τελευτῆς εὐλαβηθείς, ἀλλὰ ταῖς ἀρχαίαις εὐφροσύναις νέας ἑτέρας προσειληφὼς οὐ μόνον διὰ μνήμην τῶν πρότερον εὐπαθειῶν, αἷς κατακόρως διὰ παντὸς εἴδους ἀρετῆς ἐνετρύφησεν, ἀλλὰ καὶ διὰ τὴν ἐλπίδα τοῦ μέλλειν ἀθανατίζεσθαι μεταβαλὼν ἐκ φθαρτοῦ βίου εἰς ἄφθαρτον, ἱλαραῖς ὄψεσιν ἐκ [*](1 τῶν] τὸ F1 Τῶ F2G2 ἁπανταχοῦ S: πανταχοῦ CG2AF, πανταχῆ G1; ἁπανταχῆ HP (v) 2 δ’ Α ἐπαγγελλομένου S ἱκεσίαν om. S ὄντος ὄντως transp. G2HP 3. 4 τῆς δοκιμωτάτοις (sic) Α 4 τοῦτο S: τοῦτο καὶ ceteri (v) διὰ] ἐκ G2 ἠθῶν S, ἐθνῶν L (Turn.) 5 ἀνωτάτω AP: ἀνωτάτου ceteri αἰτίου S: om. ceteri (v) τὸν] τῶν H1P 6 γενητοῖς] θνητοῖς Α ἀπωσαμένους C γεννητὸς Α ἀληθείας FG1HP 7 δόξης FG1HP μόνη Α ἀφαιρημένος S1 (corr. S2), ἀφῃρημένη A, ἀφῃρημένου FHP 8 ἐνεργέστατον S 9 πίστεως S: πίσιεως ἔργον ceteri (v) 10 ἀριστίνδην S: ἄριστος ὢν ceteri (v) 11 Ἰησοῦς] ἰωσούς G2 ἄρχειν Α 12 ἕτερος S: ἔνιοι ceteri (v) ἐπὶ τῷ] ἐπεὶ S μὴ ante αἱρεθῆναι transp. Α ἢ] μὴ S ἀδελφιδοῦς SG1: ἀδελφοὺς ceteri (v) 13 κατήφησεν] κατηφίησεν S2, ἀνιαρόν τί φησιν Α post κατήφησε add. Μωυσῆς codd. (v), omisi cum S ἀλλά S: ἀλλ’ ceteri ἀλήκτου SG2, ἀνεκτου Richt. μέλλει A 14 χρήσασθαι Α τὰ πάντα] τῶ πάντ’ Α ἄριστα S κἀγαθὸν S: καὶ ἀγαθὸν ceteri 14. 15 ἔἵδῃ (corr. ex ἤδῆ) ἐξ ἀνάγκης transp. S 15 καὶ παραγαγὼν G1: παράγει μὲν S (Mang.), παράγει μὲν καὶ παραγαγὼν ceteri (Turn.) 16 μηδὲ Α αὐτοῦ G1H1P, ἑαυτοῦ A 17 οὐ μόνον—ἱλαραῖς ὄψεσιν (20) S: om. ceteri (Turn.) 18 μνήμην scripsi: μνήμης S 19 ἀλλά καὶ S: καὶ om. Mang. 20 post βίου ras. 2—3 litt. in S εἰς] πρὸς conicio) [*](15 sqq. Num. 27,22. 23.)

„ἐμοὶ μὲν ἀπαλλάττεσθαι καιρὸς ἤδη τῆς ἐν σώματι ζωῆς· ὁ δὲ τῆς ὑμετέρας ἐπιτροπῆς διάδοχος οὗτός ἐστιν αἱρεθεὶς ὑπὸ θεοῦ“· καὶ τὰ χρησθέντα λόγια τῆς δοκιμασίας εὐθὺς ἐπεῖπεν, οἷς ἐπίστευσαν.

καὶ πρὸς τὸν Ἰησοῦν ἀποβλέψας ἀνδραγαθίζεσθαι παραινεῖ καὶ σφόδρα ἰσχύειν ἐν ταῖς εὐβουλίαις, ἀγαθὰς μὲν γνώμας εἰσηγούμενον, ἀνενδότοις δὲ καὶ ἐρρωμένοις λογισμοῖς τὰ γνωσθέντα καλῶς τελειοῦντα. καὶ ταῦτ’ ἔλεγεν ἴσως οὐ δεομένῳ παραινέσεως, ἀλλὰ τὸ φιλάλληλον καὶ φιλοεθνὲς πάθος οὐ στέγων, ὑφ’ οὗ τρόπον τινὰ κεντριζόμενος ἃ συνοίσειν ἐνόμιζεν ἀπεγύμνου.

ἦν δὲ καὶ χρησμὸς αὐτῷ παρακαλέσαι τὸν διάδοχον καὶ εὐθαρσέστατον ἀπεργάσασθαι πρὸς τὴν τοῦ ἔθνους ἐπιμέλειαν, τὸ βάρος μὴ καταδείσαντα τῆς ἀρχῆς, ἵνα τοῖς ἔπειτα γένηται κανὼν καὶ νόμος ἅπασιν ἡγεμόσι πρὸς ἀρχέτυπον παράδειγμα Μωυσῆν ἀποβλέπουσι καὶ μηδεὶς φθονῇ βουλευμάτων ἀγαθῶν τοῖς διαδόχοις, ἀλλ’ ὑποθήκαις καὶ παραινέσεσι τὰς ψυχὰς αὐτῶν ἀλείφωσι καὶ συγκροτῶσι.

δύναται γὰρ ἀνδρὸς ἀγαθοῦ παραίνεσις ἀναπεπτωκότας ταῖς γνώμαις ἐγεῖραι καὶ διάρασα εἰς ὕψος ἐπάνω τῶν καιρῶν καὶ τῶν πραγμάτων ἱδρύσασθαι φρόνημα γενναῖον καὶ ἀκατάπληκτον ἐνθεῖσα.

τὰ δὲ ἁρμόττοντα τοῖς τε ὑπηκόοις καὶ τῷ κληρονόμῳ τῆς ἡγεμονίας διαλεχθεὶς ἄρχεται τὸν θεὸν ὑμνεῖν μετ’ ᾠδῆς, τελευταίαν αὐτῷ βίου τοῦ μετὰ σώματος εὐχαριστίαν ἀποδιδούς, ἀνθ’ ὧν ἀπὸ γενέσεως ἄχρι γήρως καιναῖς καὶ οὐ ταῖς ἐν ἔθει χάρισιν εὐηργετεῖτο·

καὶ συναγαγὼν ἄθροισμα θεῖον, τὰ στοιχεῖα τοῦ παντὸς [*](1 εὐθυμίας S: προθυμίας ceteri (Turn.) φαιδρῶς G2 2 ὑμετέρας SH2, ὑμ. ex ἡμ. corr. Α: ἡμετέρας ceteri (v) 3 τοῦ θεοῦ AFG1 4 εὐθὺς om. Α ἐπεῖπεν S: ἐξεῖπεν ceteri (v) οἶς ἐπίστευσαν om. S ἐπίστευσε Α 5 Ἰησοῦν] Ἰησοῦν] G2 ἀνδραγαθήσεσθαι Α 6 εὐβουλίαις] ἐπιβουλαῖς S ἀνενδυάστοις CG2 7 τελειοῦν G2 8 φιλοεθνὲς] φιλόθεον ἐς S, φιλοκενὲς Α 10 alt. καὶ S: om. ceteri (Turn.) 11 τοῦ om. F1’ 12 ἅπασι τοῖς ἡγεμόσι S 13 ἀρχέτυπον παράδειγμα S: ἀρχέτυπον om. ceteri (v) ἀποβλέποντες S 14 βουλημάτων G2FHP ἀλλὰ Α 15 αὑτῶν CG2G1 (v) ἀλείφωσιν καὶ συγκροτῶσιν S 16 διάρασα SCG2: διάραι ceteri (v) 17 καὶ ἐπάνω A G1 pr. τῶν] τε H2 (v) καὶ τῶν S: τῶν om. ceteri (v) 18 ἐνθεῖσα καὶ ἀκατάπληκτον transp. Α ἐνθείς HP δὲ SA: γοῦν F (Mang.), τε ceteri (Turn.) τε om. CG2 20 βίου S: τοῦ βίου ceteri (v) 21 γενέσεως S: γεννήσεως ceteri (Turn.) κεναῖς F οὐ S: οὐχὶ ceteri (v) 22 εὐηργετεῖτο C, εὐεηργετεῖτο S ἡ ss. S2): εὐηργέτητο ceteri (v)) [*](5 Dent. 31,7. 23. 19 sqq. Deut. 31,30 sqq.)

ἵνα κατακούσωσιν ἄνθρωποί τε καὶ ἄγγελοι λειτουργοί, οἱ μὲν ὡς γνώριμοι, πρὸς τὴν τῆς ὁμοίας εὐχαρίστου διαθέσεως διδασκαλίαν, οἱ δ’ ὡς ἔφοροι θεασάμενοι κατὰ τὴν σφῶν ἐμπειρίαν, μή τι τῆς ᾠδῆς ἐκμελές, καὶ ἅμα διαπιστοῦντες, εἴ τις ἄνθρωπος ὢν ἐνδεδεμένος σώματι φθαρτῷ δύναται τὸν αὐτὸν τρόπον ἡλίῳ καὶ σελήνῃ καὶ τῷ τῶν ἄλλων ἀστέρων πανιέρῳ χορῷ μεμουσῶσθαι τὴν ψυχὴν πρὸς τὸ θεῖον ὄργανον, τὸν οὐρανὸν καὶ τὸν σύμπαντα κόσμον, ἁρμοσάμενος.

ταχθεὶς δ’ ἐν τοῖς κατὰ τὸν αἰθέρα χορευταῖς ὁ ἱεροφάντης ἀνεκεράσατο ταῖς πρὸς θεὸν εὐχαρίστοις ὑμνῳδίαις τὰ γνήσια πάθη τῆς πρὸς τὸ ἔθνος εὐνοίας, ἐν οἷς ἦσαν ἔλεγχοι παλαιῶν ἁμαρτημάτων, αἱ πρὸς τὸν παρόντα καιρὸν νουθεσίαι καὶ σωφρονισμοί, παραινέσεις αἱ πρὸς τὰ μέλλοντα διὰ χρηστῶν ἐλπίδων, αἷς ἐπακολουθεῖν ἀναγκαῖον αἴσια τέλη.

Ὡς δ’ ἐτέλεσε τὰς χορείας ὁσιότητι καὶ φιλανθρωπίᾳ τρόπον τινὰ συνυφασμένας, ἤρξατο μεταβάλλειν ἐκ θνητῆς ζωῆς εἰς ἀθάνατον βίον κἀκ τοῦ κατ’ ὀλίγον συνῃσθάνετο τῆς τῶν ἐξ ὧν συνεκέκρατο διαζεύξεως, τοῦ μὲν σώματος ὀστρέου δίκην περιπεφυκότος περιαιρουμένου, τῆς δὲ ψυχῆς ἀπογυμνουμένης καὶ τὴν κατὰ φύσιν ἐνθένδε ποθούσης [*](1 μέρη τοῦ κόσμου S: τοῦ κόσμου μέρη ceteri (v) τε S: om. ceteri (v) 2 τὸν] τῶν C1F1 ἐν μέσοις ἰὰς S: om. ceteri (Turn.) ; τὰς om. Mang. 3 ἴνα κατακούσωσιν S: ἣν κατακούουσιν ceteri (v) 4 τε om. SC ἄγγελοι λειτουργοὶ] θεοί S γνώριμα F ὁμοίας codd.: ὁμοίως Mang. 5 εὐχαριστίαν F θεώμενοι G1; θεασόμενοι v 5.6 θεασάμενοι κατά τὴν σφῶν ἐμπειρίαν S: κ. τ. σ. ἑ. θ. ceteri (v) 6 τὴν τῶν σφῶν H1P; σοφῶν (pro σφῶν) Turn. ἐμπορίαν G2, ἐνέργειαν Α ἀμελές Α 7 ἐνδεδεμένος S: δεδεμένος ceteri (v) δύναται τὸν αὐτὸν] δυνατόν ἐστιν αὐτῶ τὸν ὅμοιον HP (Turn.) 8 τῷ SG1H2: om. ceteri ἄστρων S τῶ πανιέρω Α, πανιέρῳ om. HP (Turn.) 9 τὸν οὐρανὸν om. F 10 δὲ Α αἰθέρα SC: ἀέρα ceteri 11 ἱεροφάντης] ἱεράρχης F θεὸν S A G2: τὸν θεὸν ceteri (v) 12 τὰ—εὐνίας om. in textu S, add. mg S ἔθος F 13 αἱ om. G1 14 αἱ om. HP τὸν μέλλοντα coni. Mang. 15. 16 αἴσια τέλη. ὡς δ’ SCG2 δὲ S): τελείως δὲ (om. αἴσια) A, αἴσια. τελείως II FG1HP 16 ἐτέλεσε CG2: τελέσας AG1HP, καὶ τελέσας F, ἐτέλεσε τἀς om. S ὁσιότητα F 17 συνυφασμέναις S εἰς] πρὸς S 18 κἀκ S: καὶ ἐκ ceteri τοῦ] τῆς FG2H1P τῆς τῶν scripsi: τῶν F (Mang.), τῆς ceteri (Turn.) ἐξ ὧν] ἐκ τῶν S συγκέκριτο S 19 ὀστρέου SG2 (coni. Mang.): ὀστέου ceteri περιπεφυκότος addidi (cf. de losepho § 71) περιαιρούμενος G2, περαιουμένου Α, ἀναιρουμένου F 20 τὴν] τῆς SA post φύσιν add. τοῦ σώματος ζωῆς Α ποθούσης ἐνθένδε transp. Η (v), ἐνθένδε μετανάστασιν ποθούσης Α)

εἶθ’ ἑτοιμασάμενος τὰ πρὸς ἔξοδον οὐ πρότερον ἐστείλατο τὴν ἀποικίαν ἢ τὰς τοῦ ἔθνους φυλὰς ἁπάσας εὐχαῖς ἐναρμονίοις [ἀριθμῷ δώδεκα] γερᾶραι διὰ τῆς τῶν φυλαρχῶν κατακλήσεως· ἃς ὅτι τελεσφορηθήσονται πιστευτέον· ὅ τε γὰρ εὐξάμενος θεοφιλὴς ὅ τε θεὸς φιλάνθρωπος ὑπὲρ ὧν τε αἱ αἰτήσεις εὐπατρίδαι καὶ εὐγενεῖς τὴν ἀνωτάτω τεταγμένοι τάξιν, ὑπὸ στρατάρχῃ τῷ ποιητῇ πάντων καὶ πατρί.

[αἰτήσεις δ’ ἦσαν αἱ τῶν ἀληθινῶν ἀγαθῶν, οὐ μόνον ἐν τῷ θνητῷ ὅπως ὑπάρχωσιν αὐτοῖς βίῳ, ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον ἐπὰν ἄνετος τοῦ τῆς σαρκὸς δεσμοῦ γένηται ἡ ψυχή.] μόνος γὰρ Μωυσῆς τὴν πρὸς τὰ θεῖα,

ὡς ἔοικεν, ἐξ ἀρχῆς τὸ σύμπαν ἔθνος ὑπολαβὼν ἔχειν ἀναγκαιοτάτην συγγένειαν, πολὺ γνησιωτέραν τῆς ἀφ’ αἵματος, πάντων ἀγαθῶν ὧν δὴ ἀνθρωπίνη φύσις χωρεῖ κληρονόμον ἀπέφηνεν, ἃ μὲν αὐτὸς εἶχεν, ἐξ ἑτοίμου διδούς, ἃ δὲ μὴ κέκτητο, τὸν θεὸν ἱκετεύων παρασχεῖν, εἰδὼς τὰς τῶν χαρίτων αὐτοῦ πηγὰς ἀενάους μὲν οὔσας, οὐ πᾶσι δ’ ἀνειμένας, ἀλλὰ μόνοις ἱκέταις· ἱκέται δ’ εἰσὶν οἱ καλοκἀγαθίας ἐρῶντες, οἷς ἀρύτεσθαι θέμις ἀπὸ τῶν ἱερωτάτων πηγῶν διψῶσι σοφίας.

Τὰ μὲν οὖν δείγματα τῆς τοῦ νομοθέτου φιλανθρωπίας καὶ κοινωνίας, ᾗ ἐχρήσατο καὶ δι’ εὐμοιρίαν φύσεως ἀγαθῆς κἀκ τῆς τῶν ἱερῶν λογίων ὑφηγήσεως, μεμήνυται. λεκτέον δὲ ἃ καὶ τοῖς ἔπειτα διετάξατο, εἰ καὶ μὴ πάντα — οὐ γὰρ ῥᾴδιον —, τὰ γοῦν ἀγχίσπορα καὶ ἐγγυτάτω τῶν ἐκείνου βουλευμάτων.