De Virtutibus

οὗτοι μὲν οὖν τὴν ἀληθῆ διαπονοῦσιν ἀνδρείαν ἀσκηταὶ σοφίας ὄντες, ἐκεῖνοι δὲ τὴν ψευδώνυμον ἀμαθίᾳ, νόσῳ δυσθεραπεύτῳ, βιοῦντες, ἣν θρασύτητα κυρίως ἄν τις προσαγορεύσειεν, ὥσπερ φασὶν ἐν τοῖς νομίσμασι τὸ παράσημον ἐμφέρειαν τῆς ἀληθοῦς εἰκόνος.

Οὐκ ὀλίγα μέντοι καὶ ἄλλα δυσυπομόνητα τῶν κατὰ τὸν ἀνθρώπινον βίον ὡμολόγηται, πενία καὶ ἀδοξία καὶ πήρωσις καὶ νόσων ἰδέαι πολύτροποι, πρὸς ἃς οἱ μὲν ὀλιγόφρονες μαλακίζονται, μηδ’ ὅσον ὑπ’ ἀτολμίας ἐγερθῆναι δυνάμενοι, ὅσοι δὲ φρονήσεως ὑπόπλεῳ καὶ γενναιότητος ἐπαποδύονται καρτερῶς καὶ σφόδρα ἐρρωμένως ἀντιφιλονεικοῦντες, τὰς ἀπειλὰς καὶ ἐπανατάσεις αὐτῶν πολὺν γέλωτα καὶ χλεύην τιθέμενοι, πενίᾳ μὲν πλοῦτον ἀντιτάττοντες, οὐ τὸν τυφλὸν ἀλλὰ τὸν ὀξὺ καθορῶντα, οὗ τὰ ἀγάλματα καὶ κειμήλια ψυχὴ πέφυκε ταμιεύειν.

μυρίους γὰρ πενία κατεπάλαισεν, οἳ τρόπον ἀθλητῶν ἀπειρηκότων ὑπ’ ἀνανδρίας κατέπεσον μαλακισθέντες· ἐνδεὴς δὲ παρ’ ἀληθείᾳ δικαζούσῃ τὸ παράπαν οὐδὲ εἷς ἐστι χορηγὸν ἔχων τὸν τῆς φύσεως ἀκαθαίρετον [*](1 δὲ Κ eras. V, om. OF 2 αὐτῶν VOF, αὐτοῖς om. A μακροῖς ΗΚ (v) 2. 3 κατεσκλετευμένων M, κατεσκλητευμένων H2, κατεσκηλιτευμένων VO 4 θαρραλεωτάτης V2OFH: θαρραλεότητος ceteri 5 μηδ’] οὐδ’ F κοινωφελεστάταις om. Α G δ’ ante εἰσηγήσεσι add. K τά τε ἴδια ἑκάστων om. Α τε] δὲ SG 7 χρησάμενοι SVOF: χρώμενοι ceteri (v) 9 ἀνδρίαν AEFGO ἀμαθία v: ἀμαθίαν codd. 10 νόσον δυσθεράπευτον Κ βιοῦντες] νοσοῦντες BEKM; συμβιοῦντες coni. Mang. 11 post παράσημον ss. παραβάλλεσθαι Κ2, add. προβάλλεσθαι V2OF ἐμφέρειν BEKM 13 οὐχ S1, corr. S2 δυσπόνητα Α τῶν] τὸν G 14 ὁμολογεῖται S καὶ πήρωσις om. OF 15 εἰδέαι S 16 ὑπόπλεω V2OKF: ora. Α, ὐπόπλεοι ceteri (v) 17 γενναιότατοι H (Turn.) 17. 18 ἀντιφιλονικοῦντες S 18 ἐπανατάσεις AH: ἐπαναστάσεις ceteri χλεὐγην S1, corr. S2 20 οὗ] οὐ AG d ante ψυχὴ add. AP2 ψυχὴ VOFH2: ψυχὴν ceteri 21 κατεπάλεσεν S (αι ss. S2), κατεπάλεσεν P 21.22 ὑπ’ ἀνανδρίας EVO: ὑπ’ ἀνδρίας Α, δι’ ἀνανδρίαν F, ἐπ’ ἀνανδρείας M, ὑπ’ ἀνανδρείας ceteri 22 δικάζουσι L (Turn.) 23 ἐστὶν S ἔχον M, ἔχων om. HP1 ἀκαθαίρετον] ἀναφαίρετον coui. Mang.)

εἰ δέ τινες τὸν τῆς φύσεως πλοῦτον παρ’ οὐδὲν θέμενοι τὸν τῶν κενῶν δοξῶν διώκουσι, τυφλῷ πρὸ βλέποντος σκηριπτόμενοι καὶ ἡγεμόνι τῆς

ὁδοῦ χρώμενοι πεπηρωμένῳ, πίπτειν ἐξ ἀνάγκης ὀφείλουσιν. ὁ μὲν δὴ σώματος δορυφόρος πλοῦτος φύσεως εὕρημα καὶ δῶρον ὢν ἤδη λέλεκται. τὸν δὲ σεμνότερον, ὃς οὐ πᾶσιν ἀλλὰ τοῖς ἀληθῶς σεμνοῖς καὶ θεσπεσίοις ἀνδράσι πρόσεστι, μηνυτέον. τοῦτον τὸν πλοῦτον σοφία χορηγεῖ διὰ λογικῶν καὶ ἠθικῶν καὶ φυσικῶν δογμάτων καὶ θεωρημάτων, ἐξ ὧν φύεσθαι τὰς ἀρετὰς συμβέβηκεν, αἳ τῆς ψυχῆς ὑποτέμνονται τὴν πολυτέλειαν εὐκολίας καὶ ὀλιγοδεΐας ἔρωτας ἐντίκτουσαι κατὰ τὴν πρὸς θεὸν ἐξομοίωσιν.

ἔστι γὰρ ὁ μὲν θεὸς ἀνεπιδεής, οὐδενὸς χρεῖος ὤν, ἀλλ’ αὐτὸς αὐταρκέστατος ἑαυτῷ· ὁ δὲ φαῦλος πολυδεής, ἀεὶ διψῶν τῶν ἀπόντων ἀπλήστου καὶ ἀκορέστου χάριν ἐπιθυμίας, ἣν πυρὸς τρόπον ἀναρριπίζων καὶ ἀναφλέγων ἐπὶ πάντα μικρά τε αὖ καὶ μεγάλα τείνει· [*](3 Μόνων Κ 4 ἀέναα] ἀένεα E, ἀένναα ceteri 5 εἰδέας S αἲ] αἱ S1EK1 φέρουσι VOFAH-: φέρουσαι ceteii 6 ἄγουσιν S 7 παρ’ οὐδὲν om. SVOFG θέμενοι] ἀποθέμενοι V-OF 7. 8 καινῶν δοξῶν E, κενοδόξων S (Maug.) 8 προσβλέποντος FH1, προβλἐποντι VO, ὡς βλέποντι AP2 9 πεπειρωμἐνω M 10 δορυφορούμενος Α οὐ ante φύσεως add. V2OK2F φύσεως om. M εὕρημα Κ: εὕρεμα G, εὕρεμα ceteri (v) ὣν] ὧν SBE, ὂν Α 13 tert. καὶ om. S 15 εὐκολίας] εὐτελείας F ὀλιγοδείας KAP: ὀλιγοδεείας ceteri ὀλιγοδείας v) 16 ἀνεπιδεής] ἀνενδεὴς ’M χρεῖος ὤν scripsi: χρέως ὢ corr. ex ὁ) ὢν S, χρήζων ceteri (v) 17 πολυδεής D (-ές DK): πολυτελὴς VOFH2, ὁ πολυτελὴς ceteri ὁ ante ἀεὶ add. BEKM ἀεὶ διψῶν] ἐπιδιψῶν S 19 ἀναρυπίζων S1 καὶ ἀναφλέγων om. AIIP (Turn.) μικρά τε αὗ KD: τε αὖ μικρὰ DR, αὖ μικρά AGHP (v), μικρά τε oni. SBEM, τε αὖ ora. VOF τείνει] τινί G, τινά DK, ἀπότεινέ V2OK2F) [*](16 cf. Clem. Alex. Poed. III 1 p. 250 p. ἀνενδεὴς δὲ μόνος 6 θεός. Strom. II IS p. 41 1 P. ἀνενδεὲς μὲν γὰρ τὸ θεῖον καὶ ἀπαθές. 17—19 DK fol. 82v DM fol. 39v DL fol. 67r DP fol. 24r et 87r Φίλωνος ἐκ τοῦ περὶ ἀρετῶν DR fol. 46r DV p. 378 Mei. Barocc. fol. 71r Φίλωνος 6 φαῦλος ἀιὶ πολυδεὴς — ἐπὶ πάντα μικρά τε αὖ καὶ μεγάλα τείνει.)

οὕτως μὲν πενίᾳ πλοῦτον ἀντιτάττουσιν· ἀδοξίᾳ δὲ εὔκλειαν· ὁ γὰρ ἔπαινος ὁρμητήριον ἔχων καλοκἀγαθίαν καὶ ὥσπερ ἀπὸ ἀενάου πηγῆς ἐκεῖθεν ῥέων ἀνεξετάστων ἀνθρώπων οὐκ ἐνομιλεῖ πλήθεσι τὰς τῆς ψυχῆς ἀνωμαλίας ἀβεβαίοις φωναῖς ἀπογυμνοῦν εἰωθότων, ἃς ἔστιν ὅτε λημμάτων αἰσχρῶν ἐπευωνίζοντες οὐκ ἐρυθριῶσιν κατὰ τῶν ἀριστίνδην ἐπιλεγομένων. ὀλίγος δὲ τούτων ἀριθμός ἐστιν· ἀρετὴ γὰρ οὐ πολύχουν ἐν θνητῷ γένει.