De Sacrificiis Abelis Et Caini

εἰ δὲ ὁ λόγος ἔφθακε, πολὺ μᾶλλον ὁ λέγων αὐτός, καθάπερ ἐν ἑτέροις μαρτυρεῖ φάσκων· „ὧδε ἐγὼ ἕστηκα ἐκεῖ πρὸ τοῦ σέ“ (Exod. 17, 6)· [*](1 ποίει Pap ἀμφῶν U 2 ἦν add. Pap UF: om. ceteri δ’ DF ὀξυκινητότερον Pap UF: εὐκινητότερον ceteri 3 περὶ F ἡ ῥύμη UF (Pap?): τῆ ῥύμη ceteri ὀνομάτων] ἐπ’ αὐτῶ G 4 τῶν ῥημάτων A ἐπ’ αὐτοῖς Pap UF: ἐπ’ αὐτοὺς ceteri φθάνουσα MH: φθάνουσαν ceteri 5 εγχεομενα Pap, ἐκχεόμενα UF: ἐκρεόμενα ceteri ἀέναα P: ἀένναα ceteri εριθρα Pap, ῥεῖθρα DF: νάματα ceteri ἄληκτον] ἄδεικτον Pap UF 6 αὑτοῦ add. ante ἀεὶ FL2 ἀεὶ Pap λῆξιν] δεῖξιν Pap UF πλημύρα Pap πλήμμυρα] φορὰ καὶ ῥύμη FL2 7 τῶ Pap M: τῆ ceteri οξυκινητατωι Pap, ὀξυκινητάτω G διανοίας (om. ὃ) Pap ὃ codd. (ὡς F2) ἣ Mang. 8 οὖν] γὰρ HPL1 ἀγέννητος U, γενητὸς γεννητὸς AH 9 πᾶσαν γένεσιν] πάντα τὰ ἐν γενέσει M γένεσιν] νεῦσιν AGHP οὕτως Pap UF: οὕτω ceteri ἀγεννήτου MAHU 10 κἂν Pap UFL2: κω ceteri ὀξύτατος HPL1, ὀξύτητα L2 ἐπινήφων FL2 καταφέρηται Pap UF: καταφέρεται MAGP, παραφέρεται H διὸ Pap UFL2: οἶς ceteri 11 εἰ καταλιψεται Pap, εἰ ἐπικαταλήψεται UF: ἐπεὶ καταλήψεται ceteri ἢ οὔ add. Pap UFL2: om. ceteri 13 δ’ AUF ἔφθακεν Pap U, πέφθακε MA πολὺ Pap UF: πολλῶ ceteri 14 φάσκων Pap UF: λέγων ceteri ὧδε] ὅδε Pap, ὅδε U ἐκεῖ ἕστηκα transp. UF, ἐκεῖ om. Pap) [*](verbum enim Dei non, sicut quidam ait, opus est, sed operans . . . praevenit omnia; est enim ante omnia sicut Pater et in omnibus sicut idem Pater, penetrans omnia; validum enim et acutum et omni gladio acutius est ... praeveniens omnium cogitationes, de quo ait Pater Deus: lam videbis., si comprebendit te verbum meum aut non. ubi enim Deus, et verbum est ... et sicut habes in aliis de Deo lectum: Ego steti hic priusquam tu . . . . et cum hic est, etiam alibi est, non mutato loco, sed repleto utique sui praesentia; ubique enim est, qui per omnia et in omnibus, nullum locum immunem sui relinquens; et ubi adest, erat, et ubi erat, adest. et ideo qui novit velox esse verbum Dei, cito petit et cito impetrat.)

οὐ γάρ φησιν „ὧδε ἐγὼ στήσομαι καὶ ἐκεῖ“, ἀλλὰ καὶ νῦν ὅτε πάρειμι ἕστηκα κατὰ τὸν αὐτὸν χρόνον κἀκεῖθι, ἄλλ’ οὐ μεταβατικῶς κινούμενος, ὡς τὸν μὲν ἐπιλαμβάνειν τὸν δὲ ἀπολείπειν τόπον, ἀλλὰ τονικῇ χρώμενος τῇ κινήσει. δεόντως οὖν μιμούμενοι τὴν τοῦ πατρὸς φύσιν οἱ ὑπήκοοι παῖδες ἀμελλητὶ μετὰ σπουδῆς πάσης τὰ καλὰ δρῶσιν, ὧν ἔργον ἐστὶ κάλλιστον ἡ ἀνυπέρθετος

θεοῦ τιμή. Φαραὼ δὲ ὁ σκεδαστὴς τῶν καλῶν ἀχρόνων δυνάμεων φαντασίαν οὐχ οἷός τε ὢν δέξασθαι, τὰ ψυχῆς ὄμματα πεπηρωμένος, οἷς μόνοις αἱ ἀσώματοι καταλαμβάνονται φύσεις, οὐδὲ ὠφεληθῆναι δι’ ἀχρόνων ὑπομένει, ἀλλὰ ταῖς ἀψύχοις δόξαις, λέγω δὲ „βατράχοις“, πιεσθεὶς ἦχον καὶ ψόφον ἔρημον καὶ κενὸν πραγμάτων ἀποτελούσαις, εἰπόντος Μωυσέως „τάξαι πρὸς μέ, πότε εὔξομαι περὶ σοῦ καὶ τῶν θεραπόντων σου, ἀφανίσαι τοὺς βατράχους“ (Exod. 8, 9), δέον ἐν ἀνάγκαις σφοδραῖς ὄντα εἰπεῖν „εὐθὺς εὔχου“, ὑπερτίθεται λέγων „εἰς αὔριον“, ἵνα διὰ πάντων τὴν ὁμαλότητα τῆς ἀθεότητος διαφυλάξῃ. [*](1 ὑφέστηκεν Pap ἐνταῦθα Pap UF: ἐνθάδε ceteri 2 πανταχοῦ] πάντα Α 3 οὔ φησι γὰρ F ὧδε] ὅδε U, om. F 4 στήσομαι UF (Pap?): ἕστηκα ceteri καὶ ἔκει Pap: ἐκεῖ U, ὧδε ἐκεῖ F, κἀκεῖθι ceteri post ἕστηκα add. κἀκεῖ MAGHP 5 κἀκεῖθι F, καὶ κεῖθι U, κεῖθι Pap: om. ceteri ἀλλ’ οὐ Pap, ἀλλὰ οὐ U, ἀλλὰ καὶ οὐ F: ἀλλ’ om. ceteri 5. 6 ἀπολαμβάνειν UF 6 τῶν τόπων F τονικῇ] τὸ νικᾶν P 7 μειμυμενος Pap ἀμελητὶ UF 8 πάσης σπουδῆς transp. Η, πολλῆς σπουδῆς U τὰ om. UF ἔργων Pap ἐστιν Pap, κάλλιστόν ἐστιν transp. G 9 τοῦ θεοῦ G ο σκεδαστὴς τῶν κάλων Pap: ὁ et τῶν καλῶν om. codd. ἀχρόνων Pap UF: τῶν ἀχρόνων ceteri 10 ψυχῆς] τῆς ψυχῆς AHP 11 οὐδ’ AUF 12 δι’ ἀχρόνων U: διὰ χρόνων ceteri ὑπομένει Pap DF: ὑπέμεινεν ceteri 13 πιεσθεὶς Pap UFL2: βιασθεὶς ceteri ἔρημον] ἥμερον Pap ἀποτελούσης HP, ἀποτελοῦσιν v 14 Μώσεως Pap MG, Μωϋσέος AP εὔξωμαι Α, ἶνα εὔξωμαι H 15 σου om. Pap UF 16 ὁ δὲ add. ante ὑπερτίθεται Η 17 διὰ πάντων Pap F: διὰ παντὸς ceteri ὁμαλότητα Pap UFG: ἁπαλότητα ceteri) [*](9 sqq. ibid. I 9,33 At vero Pharao qui opinionibus vanis et inanibus studium impendebat suum, ranis repleta Aegypto sonum inanem rerum et strepitum vanum reddentibus, dicenti Moysi: Constitue mihi, quando pro te orem et pro famulis tuis et pro populo tuo, ut exterminet Dominus ranas, cum debuerit in tanta positus necessitate rogare, ut iam oraret nec differret, respondit: crastina die, otiosus et neglegens, morae poenam Aegypti soluturus excidio.)

κἂν μὴ διὰ τῶν ὀνομάτων καὶ ῥημάτων ὁμολογῶσιν· ἐπειδὰν γὰρ συμβῇ τι τῶν ἀβουλήτων, ἅτε μὴ πεπιστευκότες παγίως τῷ σωτῆρι θεῷ πρότερον καταφεύγουσιν ἐπὶ τὰς ἐν γενέσει βοηθείας, ἰατρούς, βοτάνας, φαρμάκων συνθέσεις, δίαιταν ἠκριβωμένην, τἆλλα πάνθ’ ὅσα παρὰ τῷ θνητῷ γένει βοηθήματα· κἂν ἄρα εἴπῃ τις „καταφεύγετε, ὦ μάταιοι, ἐπὶ τὸν μόνον ἰατρὸν ψυχῆς ἀρρωστημάτων μεθέμενοι τὴν ἀπὸ γενέσεως τῆς παθητῆς ψευδώνυμον ὠφέλειαν“, γελῶσι καὶ χλευάζουσιν ἐπιφωνοῦντες „ταῦτα εἰς αὔριον“, ὡς οὐδ’ ἂν εἴ τι γένοιτο περὶ τῆς τῶν παρόντων κακῶν ἀποτροπῆς ἱκετεύσοντες τὸ θεῖον·

ἀλλ’ ὅταν γε τῶν ἀνθρωπείων μηδὲν ἀρκῇ, πάντα δὲ εὑρίσκηται καὶ τὰ παιώνια βλαβερά, τηνικαῦτα ἐξ ἀμηχανίας πολλῆς, τὴν ἀπὸ τῶν ἄλλων ὠφέλειαν ἀπογνόντες, ἄκοντες οἱ δείλαιοι καταφεύγουσιν ὀψὲ καὶ μόλις ἐπὶ τὸν μόνον σωτῆρα θεόν· ὁ δ’ ἅτε εἰδὼς τὰ ἐν ἀνάγκαις ἄκυρα οὐκ ἐπὶ πάντων χρῆται τῷ νόμῳ, ἀλλ’ ἐφ’ ὧν καλὸν καὶ συμφέρον χρῆσθαι. πᾶς οὖν λογισμὸς κτήματα ἑαυτοῦ τὰ πάντα ἡγούμενος καὶ ἑαυτὸν προτιμῶν θεοῦ — τὸ γὰρ „μεθ’ ἡμέρας θύειν“ τοιοῦτον ὑποβάλλει νοῦν — ἔνοχος ὢν ἀσεβείας ἴστω γραφῇ.

Καὶ τὸ μὲν πρότερον ἔγκλημα τοῦ Κάιν ἀποχρώντως ἐπεξήλθομεν. τὸ δ’ ἕτερον τοιοῦτον ἦν· τί δήποτε ἀπὸ τῶν καρπῶν, ἀλλ’ οὐκ ἀπὸ τῶν πρώτων καρπῶν φέρει τὴν ἀπαρχήν; μήποτε διὰ τὴν αὐτὴν αἰτίαν, ἵνα τὰ μὲν πρεσβεῖα γενέσει δῷ, τοῖς δὲ δευτερείοις ἀμείψηται τὸ θεῖον· ὥσπερ γὰρ εἰσί τινες οἳ ψυχῆς προκρίνουσι σῶμα, τῆς δεσποίνης τὸ δοῦλον, οὕτως εἰσὶν οἳ γένεσιν μᾶλλον θεοῦ τετιμήκασι, πρόσταγμα τεθεικότος τοῦ νομοθέτου, ἵνα „τὰς ἀπαρχὰς τῶν πρωτογεννημάτων τῆς γῆς εἰσφέρωμεν εἰς τὸν οἶκον κυρίου τοῦ θεοῦ“ (Exod. 23, 19), ἀλλὰ μὴ ἑαυτοῖς ἐπιγράφωμεν· καὶ γὰρ δίκαιον τῶν τῆς ψυχῆς κινημάτων ὅσα πρῶτα ἢ τάξει ἢ δυνάμει θεῷ ὁμολογεῖν.