Scholia in Iliadem

410. οὐλοχύτας] ἐκ τοῦ οὔλη, βαρυτόνως, ὃ σημαίνει τὴν κριθήν. τοῦτο ἐκ τοῦ οὖλος· σημαίνει δὲ τὸν ὁλόκληρον ὡς τὸ “ἄρτον οὖλον ἑλών” (Od. 17, 343). καὶ ἐξ αὐτοῦ οὔλη· πρὸ γὰρ τοῦ εὑρεθῆναι τὸν Δημητριακὸν σῖτον ὁλοκλήρους τὰς κριθὰς ἤσθιον. οὖλος οὖν γέγονεν ἐκ τοῦ ὅλος, πλεονασμῷ τοῦ υ· ὅλος γὰρ ὁ ὁλόκληρος. τὸ οὔλη οὖν παροξυτόνως ἐπὶ τῆς κριθῆς. ἐκ τοῦ οὔλη οὖν καὶ τοῦ χύω οὐλοχύται. οὐλή δὲ ὀξυτόνως ἐπὶ τῆς τρώσεως.

412. κύδιστος ἐκ τοῦ κῦδος· τοῦτο ἐκ τοῦ κύειν ἤδος, ἤγουν ἡδονήν, ὄφελος.

κελαινεφές] γίνεται ἐκ τοῦ μελαίνω καὶ τοῦ νέφος, ὁ τὰ νέφη μελαίνων. τροπῇ τοῦ μ εἰς κ, καὶ κατὰ συγκοπὴν ὡς τανύω τανύ- πεπλος, κελαινονεφές, καὶ συγκοπῇ τῆς νο συλλαβῆς, κελαινεφής.

413. ἠέλιος] κατὰ πλεονασμὸν τοῦ ε ποιητικῶς. γίνεται δὲ παρὰ τὸ ἔλη, ὃ σημαίνει τὴν λαμπηδόνα, ἕλιος καὶ τροπῇ τοῦ ε εἰς η ἥλιος, ὥσπερ ἔστιν ἔπω τὸ λέγω καὶ ἐξ αὐτοῦ ἐπύω καὶ τροπῇ τοῦ ε εἰς η ἠπύω τὸ φωνῶ “ἠπύτα κῆρυξ” (Il. 7, 384). ἢ παρὰ τὸ δῆλος ὁ φανερός, δήλιος καὶ ἀποβολῇ τοῦ ἥλιος, ὡς παρὰ τὸ δική ἰωκή, καὶ δαίω τὸ μερίζω δαῖσα καὶ αἶσα, καὶ δαίμονα αἵμονα “αἵμονα θήρης” (Il. 5, 49). ἢ παρὰ τὸ ἅλς ἁλός ἅλιος καὶ ἥλιος· ἀνιμᾶσθαι γάρ φασιν οἱ φυσικοὶ τὸν ἥλιον τὸ τῆς θαλάσσης ὕδωρ. καὶ Ποσειδῶν παρὰ τὸ τὴν πόσιν ἀναπίνειν τῷ δάει, τουτέστι τῷ ἡλίῳ. δάος δὲ ἐκ τοῦ δαίω τὸ καίω.

κνέφας τὸ σκότος παρὰ τὸ κενὸν φάους εἶναι.

417. χαλκός παρὰ τὸ λάλυψ λάλυβος(σημαίνει δὲ ὄνομα ἔθνους) τροπῇ τοῦ βῆ εἰς κ χαλκός· ἐκεἳ γὰρ λέγουσιν εὑρεθῆναι πρῶτον τὸν σίδηρον. ἐκ τοῦ οὖν χάλυβος χαλβός καὶ χαλκός. ἐκλήθη δὲ χαλ- κὸς ὁ σίδηρος διὰ τὸ πρῶτον εὑρεθῆναι τὸν χαλκὸν, ὕστερον δὲ τὸν

436. ἐγγυαλίξει] παρὰ τὸ ἐγγυαλίζω· τοῦτο παρὰ τὸ γῶ τὸ χωρῶ καὶ δέχομαι· τοῦτο κατὰ παραγωγὴν γυῶ, ἐξ οὗ καὶ γύα τὰ μέλη. ἔστιν οὖν γύον καὶ κατὰ παραγωγὴν γυίζω καὶ γυαλίζω καὶ ἐγγυαλίζω, ὃ σημαίνει τὸ εἰς χεῖρας δοῦναί τι καὶ παρασχεῖν. ἢ καὶ ἀπὸ τοῦ ἐγῶ τὸ ἀντιφωνῶ καὶ οἰκειῶ. ἢ παρὰ τὸ ἐγγὺς καὶ τὸ ἁλίζω, ἀποβολῇ τοῦ σ, ἐγγυαλίζω.

443. κάρη ὄνομα οὐδέτερον αἰτιατικῆς τῶν πληθυντικῶν ἐκ τοῦ κάρηνα, οὗ ἡ εὐθεῖα τῶν ἑνικῶν τὸ κάρηνον, ἡ γενικὴ τῶν πληθυντικῶν τῶν καρήνων, ὡς τὸ 'βῆ δὲ κατʼ Οὐλύμποιο καρήνων” (Il. 1, 44). σημαίνει δὲ τὸ ἀκρωτήριον, ὅ ἐστι τῶν κεφαλῶν. ὅτι δὲ πεπονθός ἐστι τὸ κάρη καὶ οὐχ ὑγιὲς δῆλον. τὰ γὰρ εἰς η λήγοντα οὐδέτερα οὐδέποτε ἑνικῆς πτώσεως ἐστιν, ἀλλʼ ἢ δυικῆς ἢ πληθυντικῆς, ὡς τὸ τείχη βέλη σκέλη. τοῦτο δὲ τὸ κάρη οὕτε εὐθείας ἑνικῆς ἐστιν οὕτε πληθυντικῆς. κατὰ συγκοπὴν οὖν ἄρα ἐστὶ τὸ κάρη ἐκ τοῦ κάρηνα.

κάρη ὄνομα οὐδέτερον αἰτιατικῆς τῶν πληθυντικῶν. ἡ εὐθεῖα τῶν ἑνικῶν τὸ κάρα. ἔστι δὲ τὸ ῥὰ καὶ μακρὸν καὶ βραχὺ, ὥσπερ τὸ ἡμέρα. τὰ εἰς α λήγοντα οὐδέτερα συστέλλει τὸ α, βῆμα δῶμα, πλὴν τοῦ κάρα, ὡς λέγει ὁ τεχνικός. τὸ κάρα λίπα ἄλειφα ἀποκοπή ἐστιν. ἀεὶ δὲ ὁ ποιητὴς τῷ κάρη χρῆται. τὸ δὲ “ἐξ ὀρέων ἐπὶ κάρ” (Il. 16, 392). ἐκ ποίου λέγεται εἶναι; ἀπὸ τοῦ κάρα ἢ ἀπὸ τοῦ κάρη: λέγομεν οὖν ὅτι ἀπὸ τοῦ κάρη. εἶπον γὰρ ὅτι ὁ ποιητὴς ἀεὶ τῷ κάρη χρῆται. τὸ δὲ κάρα γίνεται ἐκ τοῦ κέρας, ὃ σημαίνει τὴν τρίχα, καὶ τροπῇ τοῦ α εἰς η Ἰωνικῶς γίνεται κάρη. ἢ παρὰ τὸ κείρω τὸ κόπτω ἔκαρον.

κομόωντας] κομῶ. ἔστι δὲ συζυγίας πρώτης καὶ δευτέρας. καὶ τί σημαίνει ὅτε ἐστὶ πρώτης, καὶ τί ὅτε δευτέρας, καὶ πόσα σημαίνει; ὅτε μἐν οὖν ἐστι πρώτης, σημαίνει τὸ θεραπεύω καὶ ἐπιμελοῦμαι “τούτω μὲν θεράποντε κομείτην” (Il. 8, 113). ἐξ οὗ καὶ κατὰ παραγωγὴν κομίζω, ὡς τὸ κομίσατέ με. ὅτε δέ ἐστι δευτέρας συζυ- γίας τῶν περισπωμένων, σημαίνει τὸ εὐφραίνομαι καὶ ἀγάλλομαι καὶ τὸ τὰς τρίχας τρέφω. τὸ δὲ κόμη ἐκ τοῦ κόσμος· ὥσπερ γὰρ κόσμον ὁ δημιουργὸς ἐνέθηκε τῷ ἀνθρώπῳ τὰς τρίχας. ἐκ δὲ τοῦ κομῶ καὶ τοῦ ἵππος γίνεται ἱπποκόμος καὶ γηρωκόμος. βαρύνεται

455. ἀἶδηλον] ἐκ τοῦ εἰδῶ γίνεται ἰδνός· πολλὰ γάρ εἰσιν ὀνό- ματα· καὶ μετὰ τοῦ δῆλος, ὃ σημαίνει τὸ φανερός, γίνεται ἰδνόδηλος· καὶ μετὰ τοῦ στερητικοῦ ᾱ, ἀῖδνόδηλος, καὶ συγκοπῇ ἀἱδηλος.

460. χὴν χηνός· γίνεται ἐκ τοῦ ἠχῶ τὸ βοῶ· ἡ αἰτιατικὴ ἡχήνν, καὶ ἀποβολῇ τοῦ η, χήν. κραυγαστικὸν γὰρ τὸ ὄρνεον.

γέρανος παρὰ τὸ τὰ ἐν τῇ γῇ σπέρματα ἐρευνᾶν, γήρευνός τις ὡν, ὃς καὶ σπερμολόγος καλεῖται.

461. Ἀσίω] ἡ εὐθεῖα ὁ Ἀσίας τοῦ Ἀσίου, ὡς Αἰνείας Αἰνείου Αἰνείαο Αἰνείεω. οὕτως οὖν καὶ Ἀσίεω, καὶ κατὰ συγκοπὴν Ἀσίω.

λειμών ἐκ τοῦ λείβω τὸ στάζω, λείψω λέλειφα λέλειμμαι λειμών.

Καῦστριος ὡς κάπριος, ἀπὸ Καΰστρου. οὗτος ὁ Κάύστρος ἦν υἷος Πενθεσιλείας τῆς Ἀμαζόνος, ὃς ἐν Ἀσκαλῶνι ἔγημε τὴν Δερκετὼ, ἐξ ἧς ἔσχε τὴν Σεμίραμιν, ἥτις καὶ τὰ Βαβυλώνια τείχη κατε- σκεύασεν.

463. σμαραγῶ ἐκ τοῦ σμάραγος ὁ ψόφος καὶ ὁ ἤχος. γίνεται δὲ ἐκ τοῦ σπαράσσω σπάραγος, καὶ τροπῇ τοῦ π εἰς μ σμάραγοςʼ κυρίως σμάραγος ὁ ἀπὸ σπαραγμοῦ ἤχος. ἔστι δὲ καὶ ἕτερον σμαραγῶ ὃ σημαίνει τὸ λάμπω, ἐξ οὗ σμάραγδος ὁ λίθος. γίνεται δὲ ἐκ τοῦ μοιρῶ τὸ λάμπω, μάρω, μαράσσω, καὶ πλεονασμῷ τοῦ σ σμαράσσω σμαραγῶ.

466. σμερδαλέον] ἐκ τοῦ σμερδνόν· τοῦτο παρὰ τὸ μερίζω, με- ριδνός, καὶ συγκοπῇ καὶ πλεονασμῷ τοῦ σ, σμερδνός· ἐξ αὐτοῦ σμερδναλέος, καὶ ἀποβολῇ τοῦ ν, σμερδαλέος· τῷ φόβῳ γὰρ μερί- ζεται ἡ ψυγὴ τῶν ὁρώντων, καὶ οὐκ ἐᾶται ἐν τῷ αὐτῷ μένειν.

κονάβιζε] ἀντὶ τοῦ ἐκ τῆς κονίας βοὴν ἀπετέλει. κυρίως γὰρ ἡ ἐκ τῆς κονίας βοή, ὡς ἄραβος ἡ ἐκ τῆς ἔρας βοή. κονία δὲ ἡ κόνις· ἐκ τοῦ καίνω, κονῶ, ἡ εἰς μικρὰ κεκομμένη καὶ τετμημένη γῆ.

471. γλάγος] τὸ γάλα. τοῦτο παρὰ τὸ καλόν, κάλα καὶ γάλα· τὸ καλὸν πρὸς ἀνατροφήν.

479. στέρνον παρὰ τὸ στερρὸν εἶναι.