Scholia in Euripidis Hippolytum

Scholia in Euripidem

Scholia in Euripidem. Scholia Graeca in Euripidis tragoedias, Volume 1. Dindorf, Wilhelm, editor. Oxford: Oxford University Press, 1863.

117. χρὴ δὲ συγγνώμην ἔχειν: ἀπὸ ἄλλης ἀρχῆς. A. εἰς τὸ ἔχειν τελείαν στιγμὴν, τὸ δὲ ἑξῆς ἐξ ἄλλης ἀρχῆς. M.

118. ὑφ᾿ ἥβης: ὑπὸ --- καὶ προπετείας νεότητος θρασὺ καὶ ἰταμὸν καὶ ἀναιδὲς καὶ ἄτιμον ἔχων τὸ σπλάγχνον. M. ὑπὸ προπετείας. B.I. ἔντονον: θρασὺν, ὀργίλον. Fl. 15. ἢ σκληρόν. B.

119. μὴ δόκει τούτου κλύειν: μὴ νόμιζε μηδὲ ἀκούειν τοῦ τοι ούτου λόγου. M.

120. σοφωτέρους: φιλανθρωποτέρους. A.B.I.

121. Ὠκεανοῦ τις: ὁ χορὸς συνέστηκεν ἐκ Τροιζηνίων γυναικῶν, συναχθεὶς εἰς ἐπίσκεψιν τῆς Φαίδρας. καὶ πρῶτα μὲν διηγεῖται, [*](1. Edidi hoc scholion ut legitur ib. ἤτοι om. M.I. Post σύμφορα in A.m. In B.I. est χρὴ ταῖς τιμαῖς M. addi τὰ ἐσιτόδια. τὲ δέοντα. —τιμᾶν τοὺς θεοὺς ταῖς νομιζομένναις τιμαῖς τῶν θεῶν, αἷς προσήκει χρῆσθαι. 13. οἷον om. I. 14. οἷον οὐ] ἀντὶ τοῦ οὐ B.I. 5. κόπου] καμάτου τῆς M. ib. πολυτελείας θυσιῶν—ψιλὴν τὴν 6. Ἄλλως om. A.M. M. πολυτελοῦς θυσίας—ψιλὴν ceteri. 10. τὰ συνήθη καὶ ἕτοιμα M. τὰ 15. ἀπαρρησιάστως λέγω B. συνήθη ἤτοι τὰ ἕτοιμα B. et, omisso 19. ὑπὸ . . . καὶ προπετείας] ὑπακοης (sic fere) καὶ προπετείας M. corrupte. τὰ συνήθη, I. 11. τὰ ἁρμόζοντα, τὰ καθήκοντα 25. συνέστηκεν Matth. pro ἧκεν. om. M.)

πόθεν αὐτῇ ἡ φήμη τῆς νόσου τῆς βασιλίσσης εἰσῆλθεν. ἔπειτα δὲ καὶ ζητεῖ τίς ἂν εἴη ἡ πρόφασις τῆς νόσου. Ἄλλως. ὁ νοῦς· πέτρα τις ἐστὶν ὕδωρ Ὠκεάνειον στάζουσα, οὐ διϊπετὲς, οὐδὲ ὑέτιον, ἀλλ᾿ αὐτομάτως βλύζον. πᾶν δὲ ὕδωρ ὠκεανὸς λέγεται. Ἄλλως. πέτρα τις λέγεται τοσοῦτον ὕδωρ ἔχουσα πηγαῖον ὥστε βάπτειν ὑδρίαν. Ὠκεανοῦ δὲ, καθὸ γλυκὺ καὶ πότιμον.

Ὠκεανοῦ: Ὠκεανὸς λέγεται εἶναι πατὴρ τῶν ὑδάτων. B.

123. βαπτὰν κάλπισι: οἷον ὥστε βαπτίζειν ἐν τῇ εὐύδρῳ πηγῇ τὴν ὑδρίαν, ἢ ὅσον δύναταί τις χαλῶν τὴν ὑδρίαν γεμίζειν, ἢ τὴν περιρρεομένην ὑπὸ τοῦ ὕδατος πηγήν. Ἄλλως. ὡς “ κοτυλήρυτον αἷμα,” τὸ τὴν κοτύλην ἀναβάψαν. ἢ ὅτι περὶ τὴν Τροζηνίαν τοιαύτη τίς ἐστι πέτρα, ἐξ ἧς τὸ καταφερόμενον ὕδωρ βάπτει τὰς ὑδρίας, ὡς Διονυσόδωρος ἐν τῷ περὶ ποταμῶν φησί.

βαπτὰν κάλπισι: ἀντὶ τοῦ δυναμένην βάψαι κάλπιν, καὶ οὐ περαιτέρω. A.B.I.

124. προϊεῖσα κρημνῶν: πέμπουσα τὸ ὕδωρ διὰ τῶν κρημνῶν. M. ἐκ τοῦ ὕψους αὐτῆς. B. τὸ ὕδωρ κατὰ τῶν κρημνῶν ἐξ ὕψους καταχέουσα.

126. φάρεα: ἱμάτια, περιβόλαια. B.

128. τέγγουσα: βρέχουσα, πλύνουσα ἐπὶ τὰ νῶτα τῆς θερμαινομένης τοῦ ἡλίου βολαῖς πέτρας.

[*](1. τῆς νόσου add. A.B.M. Fl. 6. 8. ἐν τῇ εὐύδρῳ πηγῇ B. ἐν αὐτῇ 15., om. I. ἐνύδρῳ πηγῇ A. Fl. 6. 15. ἐν τῇ πηγῆ ib. εἰσῆλθεν A.M. ἦλθεν B. Fl. 6. M. ἐν τῇ ἀνδρωπηγῇ I. 9. τὴν ὑδρίαν] τὴν om. M. τὰς ib. ἔπειτα] ἐπεὶ Fl. 6. 15. ὑδρίας Fl. 15. ἢ ὅσον—ὑδρίαν om. I. 2. πρόφασις] αὐτῇ add. Fl. 6. 15. 10. περιρρεομένην] περιρεομένην libri. ib. Ἄλλως (καὶ ἄλλως M.) ὁ A.M. ib. Ἄλλως] καὶ ἄλλως M. ὁ δὲ, omisso ἄλλως, B.I. ib. κοτυλήρυτον (κοτυλήρρυτον A.) 3. ὠκεάνειον A.M. ὠκεάνιον BI. αἷμα] Il. 23, 34. frequenti in libris vitio, de quo 11. τὸ τὴν] τὴν om. M. dixi in Thesaur. s. h. v. ib. περὶ τὴν Τρ.] παρὰ τρ. M. 4. βλύζον] ἀναβλύζον Fl. 6. 15. 13. φησί A. ἱστορεῖ B. λέγει I., ib. ὠκεανὸς] ὠκεανοῦ Fl. 6. 15. om. M. ib. Ἄλλως addidi ex B. Pro eo 14. βαπτὰν κάλπισι lemma est in lemma στάζουσα πέτρα est in A.M. A., ῥυτάν in I., nullum in B. ib. πέτρα τις λέγεται addidi ex ib. ἀντὶ τοῦ om. B.I. A.B.M. ib. οὐ add. A. Fl. 15., om. B.I. 5. ὑδρίαν] ὑδρείαν M. 20. τέγγουσα] τέγγουσαδὲ ἀντὶτοῦ B. 6. Ὠκεανοῦ] ὠκεανὸς M. ib. βρέχουσα—βολαῖς πέτρας in fine)

ὅθι μοι τις ἦν φίλα: ὅπου μοί τις φίλη ἐνέτυχε, ἐνέκειτο. ἀπιθάνως δὲ κεῖται τὸ ἦν. ἔδει γὰρ λέγειν, ἔνθα μοί τις συνέτυχε φίλη. Ἄλλως. ἐνταῦθα μοί τις γυνὴ ἐπελθοῦσα πλῦναι τὰ ἱμάτια, καὶ ταῦτα ἐπὶ τῆς εὐηλίου πέτρας ἐπὶ ξηρασίαν καταβαλοῦσα, ἀκούσασα τῆς βασιλείας τὴν νόσον πρῶτον ἤγγειλεν ἐλθοῦσα. φιλοῦσι γὰρ ἐν ταῖς τοιαύταις συνόδοις ὁμιλίαι περὶ βασιλέων προσεμπίπτειν πρὸς παραμυθίαν τῶν καμάτων. ὥστε οὐκ ἀπεικότως πρὸς πλύνουσαν φίλην πυθέσθαι καὶ εἰπεῖν.

129. εὐαλίου: ἀντὶ τοῦ εὐηλίου πέτρας. M. κατέβαλʼ : καταβαλοῦσα. B. rec. ὅθεν: ἀφ᾿ ἧς. B. φάτις: φήμη. M.

ὅθεν μοι πρώτα φάτις: ὅθεν, ἐκ τῆς φίλης δηλονότι. ὅπου πρῶτον ἔμαθον τὴν Φαίδραν κακουμένην ἔσω τῶν οἴκων ἐπὶ τῆς κλίνης εἶναι, τουτέστι κλινήρη.

131. τειρομέναν: καταπονουμένην ὑπὸ τῆς νόσου. B. Fl. 15.

132. δέμας ἐντὸς ἔχειν: ἐντὸς ἀντὶ τοῦ ἐν τοῖς μυχοῖς τοῦ οἴκου. τοῦτο δὲ, ἐπεὶ καὶ σωφροσύνης ἕνεκα πολλάκις ἀπροϊσία γίνεται. λεπτὰ δὲ φάρεα, λεπτοῖς δὲ φάρεσι κατακαλύπτεται τὴν κεφαλήν. οὐ γὰρ ἀνέχεται βαρύτερα διὰ τὴν προσοῦσαν καῦσιν τῆς νόσου.

135. τριτάταν δέ νιν κλύω: τὸ ἑξῆς· τριτάταν δέ νιν κλύω τάνδε [*](scholii proximi habet M. cum δέ ib. ἔχειν] ἔχει I. post νῶτα (quod est etiam in A.) ib. ἐντὸς ἀντὶ] ἐντὸς om. B.I. Idem habet gl. βρέχουσα, πλύνουσα. ib. ἀντὶ τοῦ A.B.M. ἀντὶ τοῦ ἔσω p. 93. l. 21. τοῦ ἡλίου] ἐν ταῖς τοῦ τῆς κλίνης I. 16. τοῦτο δὲ A.M. τοῦτο δέ φησιν ἡλίου M. ib. πέτρας om. A.M. 1. ὅθι μοί τις ἦν φίλα addidi ex ib. ἀπροϊσία factum, ut ἀπρόϊτος apud Suidam, e προϊέναι. MATTH. A.B.M. ib, ὅπου μοι τις φίλη iidem. ὅθι 17. φάρεα om. A. Novum scholion incipit in B. cum lemmate μοι φίλη τις I. 3. ἐπελθοῦσα] ἀπελθοῦσα B.M. ἀπελθούσῃ λεπτὰ δὲ φάρεα. A. Fl. 6. 15. ib. κατακαλύπτεται] κατακαλύπτεσθαι 4. καταβαλοῦσα Heathius. καταβαλούσῃ M. A.B.M. καταβαλούσης I. 18. οὐ γὰρ] οὐκ I. 5. βασιλείας A. βασιλίσσης ceteri. ib. ἀνέχεται] ἐνέχεται I. ib. προσοῦσαν] παροῦσαν Fl. 15. ib. πρῶτον] ᾱ M. ib. καῦσιν om. I. 6. βασιλέων προσεμπίπτειν A.B.M. ib. τῆς νόσου addidi ex B. Fl. 6. Fl. 6. 15. βασιλεῖς προσπίπτειν I. 15. 11. ὅπου om. I. 19. δέ νιν] δὲ αὐτὴν M. 13. τουτέστι κλινήρη addidi ex M. ib. τάνδε] ταύτην τὴν Fl. 6. 15. 15. δέμας A. δέμας δὲ ceteri.)

ἡμέραν κατέχειν ἁγνὸν τὸ στόμα τῆς Δήμητρος ἀκτῆς. οἷον λοιπὸν τρεῖς ἡμέρας ἔχω ἀκούων περὶ αὐτῆς ὅτι ἀσθενεῖ καὶ οὐ μεταλαμβάνει βρώσεως ἐν τῷ στόματι αὐτῆς. τὸ δὲ “κρυπτῷ πένθει” ἀντὶ τοῦ ἐπὶ ἀδήλῳ συμφορᾷ καὶ μὴ ἐκφαινομένη πρὸς τὸ τέλος τοῦ θανάτου φέρεται, ἀντὶ τοῦ ὑπὸ τῆς ἀλγηδόνος καὶ τῆς νόσου τῆς κρυπτῆς μέλλει ἀποθνήσκειν. θαυμασίως δὲ ὁ Εὐριπίδης περὶ Ὀρέστου νοσοῦντός φησιν “οὔτε σῖτα διὰ δέρης ἐδέξατο,” ὡς βουλομένου μὲν φαγεῖν, μὴ δυναμένου δὲ καταπιεῖν ὑπ᾿ ἀσθενείας, περὶ δὲ Φαίδρας, ἀσιτεῖν βουλομένης εἰς θάνατον, τὸ σύνολον αὐτὴν μὴ δέχεσθαι εἰς τὸ στόμα τροφήν.

138. δέμας ἁγνὸν ἴσχειν: περιφραστικῶς τὸ στόμα, ἤγουν μὴ ἐσθίειν. A. Δάματρος ἀκτᾶς: τροφῆς τῆς γῆς. A. ἐκ τοῦ καταθλᾶσθαι ἀκτῆς τῆς τροφῆς τοῦ σίτου, ὅ ἐστι δῶρον τῆς Δήμητρος, ἤγουν τῆς γῆς. B. λέγει δὲ τὴν οἱονεὶ ἀγὴν καὶ κλάσιν τοῦ σίτου διὰ τὸ κατάγνυσθαι ἐν τῇ ἅλωνι, τῷ μύλωνι θραύεσθαι. B.I. στόματος δέμας: κατὰ περίφρασιν, τὸ στόμα, ὡς δέμας πυρὸς, ἤγουν τὸ πῦρ. Fl. 15. ἁγνόν: ἀμέτοχον. B. ἄθικτον. “ἁγνὴ γάρ εἰμι” Μένανδρος. Fl. 15. ἴσχειν: ἔχειν. B. κωλύειν. Fl. 15.

140. κέλσαι ποτὶ τέρμα: ἐπὶ ἀδήλῳ συμφορᾷ καὶ μὴ ἐμφαινομένῃ, πρὸς τὸ τέρμα τοῦ θανάτου κέλσαι καὶ προσπελάσαι θέλει. οἷον ἀκούω αὐτὴν ἀσιτεῖν καὶ ἀποθανεῖν σπουδάζουσαν διὰ μετάστασιν βίου. B.I.

ποτὶ τέρμα: ἤτοι δύστηνον τέρμα, ἢ αὐτὴν τὴν δύστηνον. A.B.I. Fl. 15.

[*](1. ἁγνὸν om. M. 14. οἱονεὶ Barnes. οἲ B. οἴον I. ib. ἀκτῆς (a m. rec. suppletum 15. ἐν τῇ ἄλωνι (debebat ἅλωνι) B. in A.) A.B.M. αὐτῆς I. ἐν ἅλονι I. 4. ἐκφαινομένη] εὐφραινομένῃ A.M. ib. ἢ τῷ B. ἐν τῷ I. Fort. ἐμφαινομένῃ ex schol. v. 140. ib. μύλωνι] μυλῶνι B. μίλωνι I. 5. φέρεται om. A.M. 16. κατὰ περίφρασιν] Inepte in 6. περὶ (sic M.: ἐπὶ ceteri) Ὀρέστου hoc scholio, ut in superiore, στόματος νοσοῦντος addita ex A.B.M. cum δέμας conjunctum esse dicitur. 7. φησιν] Or. 41. ib. βουλομένου om. M. 17. Μένανδρος] Fragmentum aliunde 8. μὴ δυναμένου δὲ καταπιεῖν] καταπιεῖν non cognitum. δὲ μὴ δυναμένου M. 20. καὶ om. I. 9. ἀσιτεῖν A.B.M. αὐτῆς I. 23. ἤτοι] πρὸς praemittit B., glossema ib. εἰς om. I. ad ποτί. 11. Verba περιφραστικῶς μὴ ἐσθίειν ib. δύστηνον B. et (qui ἢ τὸ δύστηνον) τροφῆς τῆς γῆς sunt in B.I., in B. Fl. 15. δύστανον A.I. sine lemmate. ib. αὐτὴν τὴν] τὴν om. I.)

141. σὺ γὰρ ἔνθεος ὦ κούρα: ἀπέτεινε λοιπὸν τὸν λόγον πρὸς τὴν Φαίδραν, τῆς νόσου αὐτῆς τὴν πρόφασιν ζητοῦσα, αἰτίους τοὺς δαίμονας προθεμένη. ἐνίοτε γὰρ ἐδόκει μαίνεσθαι ἐκ τῆς ὑπερβολῆς τοῦ ἔρωτος. B.M.I. μὴ καθεστάναι δοκοῦντα ῥήματα φθεγγομένη, οἵανπερ αὐτὴν εἰσάγει καὶ κυνηγεσίων ἐρῶσαν, καὶ δἰ αἰνιγμάτων τὰ τοῦ ἔρωτος φράζειν, δοκοῦσαν μαίνεσθαι. Ἄλλως. ἐμάνης ἐν σεαυτῇ μανιῶδές τι ἔχουσα. τὸ δὲ ἐξῆς, ἔνθεος φοιτᾷς, ὥστε εἶναι τὸ ἑξῆς τῆς διανοίας οὕτως· σὺ γὰρ, ὦ κόρη Φαίδρα, ἔνθεος καὶ ἐμμανὴς φοιτᾷς καὶ ἐνθουσιᾷς, ἔκ τινος θεῶν τοῦτο παθοῦσα. καὶ ἀπορούσῃ εἰπέ μοι, ἐκ Πανὸς σὺ ἐμάνης, εἴτε ἐκ τῆς Ἥρας, ἢ Κορυβάντων τοῦτο νοσεῖς; λέγειν οὐκ ἔχω καὶ εἴ τι τούτων ἁμαρτήσασα τὴν ὀρείαν καὶ μανίας αἰτίαν. B.I. Fl. 6.

ἔνθεος: ἔνθεοι λέγονται οἱ ὑπὸ φάσματός τινος ἀφαιρεθέντες τὸν νοῦν, καὶ ὑπ᾿ ἐκείνου τοῦ θεοῦ τοῦ φασματοποιοῦ κατεχόμενοι καὶ τὰ δοκοῦντα ἐκείνῳ ποιοῦντες. B.I. ἔνθεος: μανική. Fl. 15. ὦ κούρα: γρ. φοιτᾶς. ὦ νέα Φαίδρα. τὸ δὲ ἔνθεος ἀντὶ τοῦ ἐμμανὴς ἐκ τῆς Ἑκάτης. σὺ γάρ νιν ἔνθεος φοιτᾷς. M. Fl. 15.

142. εἴτ᾿ ἐκ Πανός: πόθεν λέγειν οὐκ ἂν δυναίμην. ὁ ει ἀντὶ τοῦ η καὶ ὁ τε παρέλκει. τὸ δὲ φοιτᾷς ἀντὶ τοῦ μαίνῃ. A.B.M.

Ἑκάτας: Ἑκάτην λέγουσι καὶ ἰδικήν τινα θεὸν καὶ τὴν Ἄρτεμιν καὶ τὴν Σελήνην. B.

143. σεμνῶν Κορυβάντων: ἀντὶ τοῦ τιμίων. M. Κορύβαντες μανίας αἴτιοι· ἔνθεν καὶ κορυβαντιᾶν. A.B.M. τιμίων. τῇ Ῥέᾳ ἐπακολουθοῦντες μετὰ ἤχου καὶ μανίας. B.

144. ματρός: τῆς Ῥέας τῆς ἐν τοῖς ὄρεσι διατριβούσης. A.B. M. Fl. 15.

[*](1. ἀπέτεινε—Φαίδραν habet A., reliqua 16. ἀντὶ τοῦ et ἐκ τῆς Ἑκάτης om. acholii parte omissa. τὸν om. l. M. postrema σὺ γάρ νιν ἔνθεος φοιτ ᾷς, 2. αὐτῆς add. B.M. Fl. 6., om. I. om. Fl. 15. ib. ζητοῦσα—τοῦ ἔρωτος M. ἐπιζητῶν 18. πόθεν] πόθεν δὲ M. Lemma ἐκ τοῦ τῆς μανίας αἴτιον (αἰτίου B. om. B.M. Fl. 6.) προσθέμενος δαίμονα etc. δοκεῖ 19. τὸ δὲ φοιτᾷς B.M. καὶ τὸ φοιτᾷς γὰρ καὶ μαίνεσθαι ένίοτε τῇ ὑπερβολῇ A. 23. ἔνθεν καὶ] ἔνθεν om. B. ἐξ οὗ τοῦ ἔρωτος B.I. 7. τὸ δὲ] δὲ om. I. καὶ A. 25. τῆς Ῥ.] ἤγουν τῆς ῥ. Fl. 15. 10. εἴτε] ἢ καὶ I. ib. Ἥρας] Immo Ἑκάτη. MATTH. ib. τοῖς ὄρεσι M. τοῖς ὕδασε A.B. 11. λέγειν οὐκ ἔχω om. I. τῷ ὄρει Fl. 15. 14. φασματοποιοῦ B. φάσματος I.)

146. Δίκτυνναν ἀμπλακίαις: τὴν Δίκτυνναν νῦν διέκρινε τῆς Ἑκάτης ἐνίων τὴν αὐτὴν εἶναι φασκόντων. τινὲς δὲ Δίκτυνναν τὴν Ἄρτεμιν ἀπὸ τῆς κυνηγοῦ νύμφης, τῆς ἐμπεσούσης εἰς δίκτυα, Βριτομάρτιδος φευγούσης τὸν Μίνωα. παρὰ δὲ Καλλιμάχῳ ἐν Ἀρτέμιδος ὕμνῳ ἡ ἱστορία. τινὲς δὲ τὴν αὐτὴν εἶναι τῇ Ἑκάτῃ, περὶ ἧς φησιν Ἡσίοδος “μοῖραν ἔχει γαίης τε καὶ ἀτρυγέτοιο θαλάσσης.”

σὺ δ᾿ ἀμφὶ τὰν πολύθηρον Δίκτυνναν: σὺ δὲ μὴ θύσασα τῇ Ἀρτέμιδι τρύχῃ, ἢ τῇ Ἑκάτῃ, ὅτι οὐκ ἐτέλεσας θυσίαν. πέλανοι δὲ τὰ εἰς θυσίαν πέμματα. Ἄλλως. τὸ ἑξῆς· σὺ δὲ ἀμπλακίαις τρύχῃ, ἀμετάδοτος οὖσα ἀθύτων πελάνων περὶ τὴν Δίκτυνναν (λείπει γὰρ τὸ οὖσα), τουτέστι τῶν μὴ τεθυμένων πελάνων ἐκτὸς μείνασα, καὶ μὴ ἀνιερώσασα ἑαυτὴν διὰ τῶν θυμάτων τῇ θεῷ καταπονῇ.

πελάνων δὲ τῶν πλακούντων καὶ πεμμάτων τῶν ἐπιθυομένων. ἀμπλακίαις: ἀποτυχίαις, ἁμαρτίαις. B. rec.