In XII Prophetas

Εἰ δὲ δή τις βούλοιτο καὶ καθ’ ἕτερόν τινα συνιέναι τρόπον τὸ περὶ τοῦ νοητοῦ λεγόμενον ὕδατος, ὡς ἐξελεύσεται τὸ ἥμισυ αὐτου εἰς τὴν θαλασσαν τὴν πρώτην καὶ τὸ ἥμισυ αὐτοῦ εἰς τὴν θάλασσαν τὴν ἐσχάτην, καὶ ἐν θέρει καὶ ἐν ἔηι h ἔσται οὕτω, τοιαύτην τινὰ τοῦ προκειμένου περίνοιαν κἰςδέξεται. θάλασσαν μὲν γὰρ ὀνομάζει πρώτην, τὴν πρὸς ἠῶ τάχα που κειμένην, τὴν ἐπέκεινά φημι τερμάτων τῆς ὅλης γῆς· ἐσχάτην γεμὴν, τὴν πρὸς αὐταῖς ταῖς τῆς ἑσπέρας ἐσχατιαῖς πρόσωπον γὰρ οἱονεί πὼς καὶ ἀρχὴν ὁρίζεται τῆς οἰκουμένης τὴν ἀνατολήν. θέρος δὲ οἶμαί που τὰ θερμὰ καὶ νότια τῆς οἰκουμένης ἀποκαλεῖ μέρη, ἕαρ δὲ αὖ πάλιν τὰ βόρειά τε καὶ ψυχρά. οὕτω γὰρ καὶ ὁ θεσπέσιος Δαυεὶδ τὰ [*](3. ἐννεμηθήσσεται C. 5. ἐστὶν b. 6. εἰδεῖν C. γε assumptum ex C. 7. ἔαρι] ἔα manu recentiori in rasura (ut supra) C. 8. ἔαρι D. Edd. α mauu receiitiori ερι C τό] τῷ (sic) C. 9. ταῦτα C. τὰ αὐτὰ Edd. 12. κατὰ om. C. 13. μετοχῇ C. μεταιχμίῳ Edd. 14. ἀπονέμοι B.C. ἀπονέμῃ Edd. (5. εἰκότως C, 16. τινα assumptum ex C. 19. καὶ ἐν θέρει καὶ ἐν ἕαρι] καὶ ἐν ἀέρι καὶ ἐν θέρει C. 22. τῆς om. C. 23. ταῖς oin. C. Statirn τῆς assuinptum ex B.C. 25. θερμὰ] θερινὰ Nik. in ps. Ixxiii. 26. νότεια C. οὐ assumptum ex C. 27. καὶ alt. assumptiim ex B.C.)

Ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἕσται Κύριος εἶς καὶ τὸ ὅνομα αὐτοῦ ἕν, κυκλοῦν πᾶσαν ὦι γῆν καὶ τὴν ἕρημον ἀπὸ γαβὲλ ἕως ῾Ρεμμὼν κατὰ νότον Ἱερουσαλήμ. ῾Ραμὰ δὲ ἐμ τόπου μενεῖ, ἀπὸ τῆς πύλης Βενιαμὶν ἕως τῆς πύλης τῆς πρώτης, καὶ [*](e) ἕως τῆς πύλης τῶν γωνιῶν καὶ ἕως του πύργου Ἀναμεὴλ, ἕως τῶι ὑποληνίων του βασιλέως· κατοικύσουσιν ἐν αὐτῇ, καὶ οὐκ ἕσται ἀνάθεμα ἔτι, καὶ κατοικήσει Ἱερουσαλήμ πεποιθότως.

Ἀσαφὴς ἀεί πὼς ἐστὶ τῶν ἁγίων προφητῶν ὁ λόγος, καὶ [*](1. σημάναι C. σημαῖναι Nik. σημῆναι Edd. ἀναφωνεῖ Nik. 2. ἐποίησας C. Nik. ἔπλασας Edd. (13. al.) Statim αὐτά om. Nik. (Vat.) 4. φησὶ B.C. φημὶ Edd. ζὸν (sic) C. 6. ηώ C. 7. αέρι C manu prima. τὸν et εἰς alt. om. C. 10. καὶ assumptum ex C. 17. κυκλοῦν B.C. (Alex. XII.) κυκλῶν Edd. (Vat. ℵ). Statim πᾶσαν deest in F. Edd. Γαβὲλ C. (XII. 49, 198, 233) γαβαὰ Β, (22. al.) γαβὰ F. Edd. γαβὲ (Vat.) vide bis infra. καὶ ἕως Β. (22. al.) 18. ῾Ρεμνὼν F. Edd. 19. ἕως] + τοῦ τόπου Edd. (Vat. ℵ) invito C. (Alex. XII.) cf. infra. κοὶ assumptum ex C. (36, 49). 20. τῶν πυλῶν Β. cf. infra. Ἀναμουὴλ F. Edd. 21. καὶ κατοικήσ. Β. (36. al.) 22. οὐκ ἔσται ἀνάθεμα hoc ordine C. (Alex. XII.) cf. infra.)

Οὐκοῦν εἷς ἕσται καὶ μόνος, καὶ πληρώσει τῆς ἑαυτοῦ δόξης τὴν ἁγίαν πόλιν, τουτέστι τὴν νοητὴν Ἱερουσαλὴμ, ἧς τὸ εὖρός τε καὶ μῆκος ὡς ἐν τύπῳ πάλιν τῇ ἐπιγείῳ δείκνυσιν Ιερουσαλὴμ, φάσκων ὅτι κατευρυνθήσεται μὲν ἀπὸ γαβὲλ ἕως Ῥεμμών. καὶ ἔστι μὲν ἡ γαβελ ἤτοι γαβὲ κώμη καὶ κλῆρος τῆς φυλῆς Βενιαμίν· κεῖσθαι δέ φασιν αὐτὴν ἐν μέρεσιν τοῖς βορειοτέροις τῆς Ἱερουσαλἠμ. Ῥεμμὼν δὲ δὴ αὖ πέτρα τίς ἐστι, κατὰ τὴν νοτίαν ἔρημον. οὐκοῦν τὸ μὲν εὖρος τῆς Ἱερουσαλὴμ, ἀπὸ γαβὲλ ἕως Ῥεμμών. [*](e) ὁρίζεται δὲ καὶ τὸ μῆκος οὕτω λέγων Ἀπὸ τῆς πύλης Βενιαμὲν ἕως τῆς πύλης τῆς πρώτης ἕως τῶν πύλων τῶν γωνιῶν καὶ ἕως τοῦ πύργου Ἀναμεὴλ ἕως τῶν ὑποληνίων τοῦ βασιλέως. πύλη δὲ ἢ πρώτη καὶ μὴν καὶ πύλη γωνιῶν· οὕτω τινὲς ἦσαν κατὰ Ἱερουσαλὴμ ὠνομασμέναι· καὶ πύργος δὲ ἦν ἀνάμεσον Ἀναμεὴλ καλούμενος, μεθ’ ὃν εὐθὺς καὶ τὰ ὑπολήνια τοῦ βόιτιλiως· τόποι δὲ οὗτοι τῆς Ἱερουσαλὴμ [*](a 805 Α.) τὸ μῆκος ὡς ἐν τύπῳ κατασημαίνοντες. ὥσπερ γὰρ ἐκέλευε τῷ μακαρίῳ προφήτη Ἰεζεκιὴλ ὁ τῶν ὅλων Θεὸς ἀναμετρεῖν [*](Ezek. xl.) καλάμῳ τὸν οἶκον, τῇδε τε κἀκεῖσε διάττοντα, ὑπεμφαίνων, [*](4. ἵδες C. (Alex.) εἶδες Edd. (Vat.) 5. Χειρῶν C. χειρὸς Edd. (45). 6. τὸν ἄργυρον om. B. 11. τε assumpta ex C.b. 12 –15. φάσκων — ἱερουσαλήμ assumpta ex B.C.D. 13. γαβὲλ prius C.D. γαβαὰ Β. iit supra. Statim ἕως Ῥεμμών ρεμβων hic ex rasura Cod.] καὶ ἔστι μὲν ἡ γαβὲλ ἤτοι γαβὲ κώμη C. ἦν δὲ γαβὲλ κώμη D. ἐστὶ δὲ ἡ γαβὰ (sic) κώμη Β. 1 6. αὖ assumptum ex C. νοτειαν C. 17. γαβὲλ D. γαβὲ C. γαβὰ Edd. 19. ἕως τῶν πυλῶν om. C. 20. Ἀναμαὴλ (hic) C. (97, 228, 310) sed non infra C. 21. ἡ assumptum ex C. 22. κατὰ] + τὴν C. ὄνομ’. C. 23. accessit ex C. 27. τε oin. C κἀκεῖσε C. κἀκεῖ Edd.)

Εἰ δὲ δή τις βούλοιτο κατὰ τῆς νοητῆς Ἱερουσαλὴμ, τουτέστι τῆς Ἐκκλησίας, τεθεῖσθαι τὴν κλῆσιν, Ῥαμά τε αὐτὴν ὠνομάσθαι νυνὶ, φαμὲν ὅτι καὶ μάλα ὀρθῶς ὁ λόγος ἕχει. πολλοὶ γὰρ οἱ κλαίοντες ἐν ἐκκλησίαις, καὶ τὴν “ κατὰ Θεὸν [*](a 806 A. 2 Cor. vii. 10.) ἔχοντες λύπην, ἥτις μετάνοιαν εἰς σωτηρίαν ἀμεταμέλητον “ κατεργάζεται.” ἀποδέχεται δὲ τοὺς τοιούτους καὶ αὐτὸς ὁ Χριστὸς οὕτω λέγων “ Μακάριοι οἱ πενθοῦντες νῦν, ὅτι [*](S.Matth. v. 4. S. Luc. vi. 21.) " αὐτοὶ παρακληθήσονται.” καὶ πάλιν “Μακάριοι οἱ κλαίοντες “ νῦν, ὅτι γελάσετε.” οὐκοῦν κἂν εἰ λέγοιτο ‘Ραμὰ διὰ τῆς τοῦ Προφάτου φωνῆς ἡ Ἐκκλησία, φορέσει καὶ οὕτω τὸ πιθανὸν ὁ λόγος. πλὴν ἐπὶ τόπου φησὶ μενεῖ, τουτέστιν οὐ σαλευθήσεται. ἐρήρεισται γὰρ, ὡς ἔφην, καὶ ἔστιν ἀκλόνητος ἡ Ἐκκλησία Κριστοῦ.

Καὶ αὕτη ἕσται ἡ πρῶσις ἥν κόψει κόψει Κύριος πάντας τοὺς λαούς ὅσοι ἐπεστράτευσαν ἐΜ Ἱερουσαλήμ· τακήσονται ἁ σάρκες αὐτῶι ἐστηκότων αὐτῶι ἐμ τοὺς πόδας αὐτῶ, καὶ οἱ ὁρτὸν [*](3. assumptum ex C.b. 4. γοῦν C. γὰρ Edd. 5. δακρυρροοῦσάν C. δακρύουσάν iid. 6. ἕκλαυσε C. ἔκλαιε iid. 10. ἐμαγήρευσας C. II, κατὰ C.b. κἀπὶ Edd. 13. ὀνομᾶσθαι C. 16. δὲ assumptum ex B.C. 17. νῦν assumptum ex C. 19. ὅτι] + αὐτοὶ Edd. invitis B.C. Statim γελάσετε C. γελάσονται Β. Edd. 21. ἐπὶ] + τοῦ b. cf. supra. τοῦ non addit hic C. 22. ἐρείρισται (sic) C. )

Θλῖψιν ἕξετε ἐν τῷ κόσμῳ, τοῖς εἰς αὐτὸν πιστεύσασι [*](c) προσπεφώνηκεν ὁ Χριστός· πλὴν εὐθαρσεστέρους ἀποτελεῖ, χρησίμως ἐπενεγκών “ Ἀλλὰ θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν [*](S. Luc. x. 19) “ κόσμον. “ Δέδωκα γὰρ ὑμῖν πατεῖν ἐπάνω ὄφεων “ σκορπίων καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ.” τίνες οὖν οἱ σκορπίοι καὶ τίνες οἱ ὄφεις, ἢ δηλονότι τὰ μυσαρά τε καὶ μιαιφόνα τάγματα τῶν ἀλιτηρίων δαιμόνων, καὶ τῶν διωκόντων ἁγίους, οἳ καὶ γεγόνασιν ὑπουργοὶ τῆς ἀκράτου μανίας τῶν ἐν κόσμῳ πνευμάτων, ἃ καὶ τόδε τὸ σύμπαν περινοστεῖ, πολυτρόπως τοῖς ἁγίοις ἐπιβουλεύοντα, καίτοι [*](Coi. ii. 14, 15. d) τεθριαμβευμένα διὰ ριστοῦ προσηλώσαντος τῷ ἰδίῳ σταυρῷ τὸ καθ’ ἡμῶν χειρόγραφον, ἵνα τῆς ἐκείνων ἡμᾶς ἀπαλλάξῃ πλεονεξίας;

Οὐκοῦν ἐπειδήπερ κατοικήσειν ἔφη πεποιθότως τὴν Ἰεπουσαλὴμ, ἥτις ἐστὶν Ἐκκλησία Θεοῦ ζῶντος, ἦν δὲ δὴ τοῦτο, καὶ μάλα ὀρθῶς, ἀποπερανθήσεσθαι προσδοκᾶν ἀναιρουμένων ἐχθρῶν, καὶ τῶν εἰωθότων διώκειν αὐτὴ ἀνατετρμμένων, ἀναγκαίαν ποιεῖται καὶ τούτων ἡμῖν τὴν ἀφήγησιν. αὕτη γὰρ ἕσται φησὶν ἡ πτῶσις ἣν κόψει Κύριος [*](e) παντας τοὺς λαους οσοι επεστρατευσαν ἐπὶ Ιερουσαλημ· αἱ σάρκες αὐτῶν κατατακήσονται, έκρυήσονται δὲ καὶ οἱ ὀφθαλμοὶ, συντηκομένης καὶ γλώττης. ὁ μὲν γὰρ κοινὸς οὗτος καὶ κατὰ τῆς φύσεως θάνατος τήκει μὲν τὰς ἁπάντων σάρκασς, καὶ ἀποκενοῖ μὲν ὀφθαλμοὺς, σήπει δὲ καὶ γλώσσας· πάνἐκρυήσονται [*](1. F. (23. Co.) ῥυήσ. B.C. Edd. sed cf. infra. 3. ὦτε C. ω sed cf. supra a. 4. προπεφ. Edd. 5. ἐπενεγκών B.D. ἐπενεγκεῖν hodie C, ε primum et ω manu recenliori, qiiasi prius ὑπενεγκεῖν C. ἐνεγκών Edd. 6. δέδωκα γὰρ ὑμῖν B.C.D. Pont. δέδωκε γὰρ ἡμῖν Aiib. 8. οὖν C. δὲ iid. g. τε assumptum ex C. ἀλητηρίων C. 11. ἐνκοσμίων ( = ἐγκοσμίων) C. 16. περ assumptum ex C. 23. Habet ἐκρυήσονται C. 25. κατὰ C. (K Edd. 26. ἀποκενοῖ C, ἀποκείρει Edd. μὲν et σήπει δὲ accesseurunt ex C. )

Καὶ ἕσται ἐν τῇ ἡμέρᾳ εκείνῃ ἕκστασις Κυρίου ἐπ’ αὐτοὺς μεγάλη· κω ἐπιλήψεται ἕλαστος τῆς χειρὸς τοῦ πλησίον αὐτοῦ, καὶ συμπλακήσεται ἡ χεὶρ αὐτοῦ πρὸς χεῖρα τοῦ πλησίον αὐτοῦ. καὶ ὁ Ἰούδας παρατάξεται ἐν Ἱερουσαλὴμ, καἰ συνάξει τὴν ἰσχύν πάντων τῶ λαῶι κυκλόθεν, χρυσἰον κοὶ ἀργύρωι καὶ ἰματισμὸν εἰς πλῆθος σφόδρα. [*](d) Ἕκστασιν ἐν τούτοις τὸν φόβον, ἤγουν τὴν κατάπληξιν, ὀνομάζει πάλιν. κατ’ ἐκεῖνο δὴ οὖν φησι τοῦ καιροῦ, καθ’ ὃν ἃν ἀλλήλους ἀθρήσειαν οἱ τῆς Ἐκκλησίας ἐχθροὶ, ταῖς οὕτω δειναῖς ὑποπίπτοντας δίκαις, καταπλαγήσονται μὲν τοῖς δείμασιν, ἀφέντες δὲ οὕτω λοιπὸν τὸ διώκειν ἔτι τολμᾶν τὴν ἁγίαν πόλιν, οἰχήσονται μὲν φυγάδες, μόνον δὲ οὐχὶ καὶ χείρας ἁψάμενοι, καὶ τὰς παρ’ ἀλλήλων ἀνονήτως ζητοῦντες ἐπικουρίας, οἰκτροί τε ἔσονται καὶ κατερριμμένοι [*](e) καὶ ὑπὸ πόδας ἁγίων. ὁ ’δε γε Ἰούδας, φησὶ, τουτέστιν οἱ διὰ πίστεως τῆς εἰς Χριστὸν δεδικαιωμένοι καὶ τὸν νοητὸν [*](Cf. Rom. ii. 29.) περιφέροντες Ἰουδαῖον, καὶ τὴν ἐν Πνεύματι τῶ Ἁγίῳ περιτομην πλουτήσαντες, παραταξονται ἐν Ιερουσαλημ, τουτέστι καταστρατεύσονται τῶν ἐχθρῶν, κατανεανιεύσονται τῶν ἀνθεστηκότων, [*](Ps. xc. 13.) θεστηκότων, συμπατοῦντες ὡς σκορπίους, ἐπ’ ἀσπίδα δὲ καὶ βασιλίσκον ἐπιβαίνοντες, λέοντός τε καὶ δράκοντος εἰς ἅπαν ἠφειδηκότες ἔσονται· λαμπροὶ δὲ καὶ ἀξιοθαύμαστοι, τὸν [*](808 Α. a) ἐκ τῶν τοιούτων κατορθωμάτων συλλέγοντες πλοῦτον ὡς χρυσίον καὶ ἀργύριον καὶ ἱματισμόν. ὅτι γὰρ οὐκ ἔν γε τοῖς αἰσθητοῖς τῆς προφητείας ὁ νοῦς, πῶς ἃν ἐνδοιάσειέ τις ; πλοῦτος γὰρ ἁγίων, οὐχ ὁ φθαρτὸς καὶ ἐπίγειος, ἀλλ’ ὁ νοητὸς καὶ ἐπουράνιος καὶ διηνεκὴς, ὃν συναγείρουσι ταῖς [*](1. ἕνστασις F. ἐπ’ αὐτοὺς μεγάλη hoc ordine C. (Alex. XII.) 3. συμπλεκήσεται C. χεῖραν C. 5. κύκλωθεν C. 8. κατ’ ἐκεῖνο — καιροῦ D. Edd. κατεκείνου δὴ οὖν τοῦ καιροῦ φησιν C manu prinia. κατεκεῖνον δὴ οὖν τὸν καιρὸν φησὶν C manu recentiori. 9. ἀθρήσειαν B.C. ἀθροίσειαν Edd. II. ἔτι τολμᾶν C. ἀποτολμᾶν iid. 12. μόνον — ἁψάμενοι accesserunt ex C. 13. ἀνονήτως ζητοῦντες edidi. ἀνονήτους ζητοῦντες C. ἐπιζητοῦντες ἀνονήτως Edd. 20. δὲ assumptum ex C. 22. ἠφειδηκότες ἕσονται· λαμπροὶ δὲ C. ἠφειδηκότες. ἕσονται δὲ λαμπροὶ Edd.)

Εἰ δὲ δή τις λέγοι τὸν Ἰούδαν συναγαγεῖν τὴν ἰσχὺν πάντων τῶν λαῶν κυκλόθεν χρυσίον καὶ ἀργύριον καὶ ἱματισμὸν, ἵνα νοῶμεν ὅτι καὶ τὴν ἐν κόσμῳ σοφίαν συλλέγοντες καταλαμπρύνονται δι’ αὐτῆς, τοῖς τῆς εὐσεβείας ἐπ’ ἀγωνιζόμενοι δόγμασιν, ἕχοι ἂν ὁ νοῦς τὸν εἰκότα λόγον. ἐσκύλευσαν γάρ ποτε τοὺς Αἰγυπτίους αἱ σοφαὶ γυναῖκες τῶν ἐξ Ἰσραὴλ, χρησάμεναι “ παρὰ γείτονος καὶ συσκήνου αὐτῶν [*](Exod. iii. 22.) σκεύη χρυσᾶ τε καὶ ἀργυρᾶ καὶ ἱματισμὸν. οὔκουν ὡς ἐν γε τοῖς αἰσθητοῖς καὶ ὡς ἐν ὕλαις ταῖς ὁρωμέναις, ἡ τῶν εἰς [*](c) νοῦν ἀγαθῶν λαμπρότης σημαίνεται. διδασκάλων δὲ μά· λιστα πλοῦτος οἱ μαθηταί. καὶ γοῦν ὁ θεσπέσιος Παῦλος τοῖς δι’ αὐτοῦ σεσωσμένοις καὶ πεπιστευκόσι προσεφώνει λέγων “ Νὴ τὴν ὑμετέραν καύχησιν, ἀδελφοὶ, ἣν ἔχω ἐν [*](1 Cor. xv. 31. Phil. iv. 1.) “ Χριστῷ Ἰησοῦ·” “ στέφανον δὲ καὶ χαρὰν” αὐτοῦ ἰδίαν ὠνόμαζε πάλιν.

Καὶ αὔτη ἕσται ἡ πρῶσις τῶι ἵππων καὶ τῶ ἡμιόνων καὶ τῶ καμήλων κω τῶι ὅνων καὶ πάντων τῶι κτηνῶν τῶι ὅντων ἑ ταῖς παρεμβολαῖς ἐκείναις κατὰ τὴν πτῶσιν ταύτην.

Ὁρισάμενος ἤδη τῆς τιμωρίας τοὺς τρόπους, οὓς πάντη τε καὶ πάντως ὑπομενοῦσι κατὰ καιροὺς οἱ τῆς ἁγίας πόλεως κατεστρατευκότες γεγονότες τε διωκταὶ καὶ ὑβρισταὶ, βδεκαὶ [*](1. prius omissum, manu recentiori aliquantum suprascriptum C. 2. ἐκκλησίαις C. ἐκκλησίᾳ Edd. 6. συναγαγεῖν C. συνάγειν iid. 7. κυκλῶ· θὲν C. Statim ὡς suprascriptum C manu recentiori. lo. ἐοικότα C. II. ποτε post σοφαὶ tr. C. 13. τε assumptum ex C. 18. ὑμετέ- ραν C. Aub. ἡμετ. Pont. 19. δὲ C. τε Edd. αὐτοῦ B.C. αὐτοὺς Edd. 20. ὠνόμαζε C. ὀνομάζει iid. 23. ταύτην] αὐτῆς C.)

Καὶ ἕσται ὅσοι ἅν καταλειφθῶσιν ἐκ πάντων τῶ ἐθνῶν τῶ ἐλθόντων πρὸς Ἱερουσαλὴμ, κω άναβήσονται κατ’ ἐναυτὸν [*](d) τοῦ προσκυνἦσαι τῶ̣ βασιλεῖ κυρίῳ παντοκράτορι Θεώ κὼ τοῦ ἑορτάζειν τὴν ἑορτὴν τῆν σκηνοπηφίας. καὶ ἕσται ὅσοι ἅν μἠ ἀναβῶσιν ἐκ πασῶν τῶι φυλῶν τῆς γῆς εἰς Ἱερουσαλὴμ τοῦ προσκυνῆσαι τῶ̣ βασιλεῖ κυρίῳ παντοκράτορι Θεῷ, κω οἶτοι ἐκείνοις προστεθήσονται.

Τοὺς ταῖς ἐκκλησίαις πεπολεμηκότας, καὶ κατὰ τῆς ἁγίας Ἱερουσαλὴμ ὑψηλήν τε καὶ ἀλαζόνα τὴν ὀφρὺν ἀνατείναντας, [*](e) ταῖς αὐτοῖς πρεπούσαις δίκαις ἐνολισθήσειν εἰπὼν, τὴν τῶν μετ’ ἐκείνους περιλελειμμένων προαγορεύει προσκύνησιν, δῆλον δὲ ὅτι τὴν ἐν Χριστῷ διὰ πίστεως. αὐτὸς γάρ ἐστιν ἡ τῶν ἐθνῶν προσδοκία κατὰ τὴν τοῦ πατριάρχου Gen. φωνήν. τέθειται δὲ καὶ “ εἰς φῶς ἐθνῶν, καὶ εἰς διαθήκην Es. ‘‘ γένους, ἀνοῖξαι ὀφθαλμοὺς τυφλῶν, καὶ ἐξαγαγεῖν ἐκ “ δεσμῶν δεδεμένους καὶ ἐξ οἴκου φυλακῆς καθημένους ἐν [*](a 810 A.) “ σκότει.” ὅτι τοίνυν τὴν τῆς εἰδωλολατρείας ἀφέντες ἀχλὺν, καὶ τῆς τοῦ διαβόλου σκαιότητος τὰ δεσμὰ διαρρήξαντες οἱ [*](4. ἡμέρων] ἱέρων C. 7. κατεδικάζοντο C. κατεδικάζετο Edd. 8. ἅν Edd. (Alex. 49, 106.) ἐὰν C. 9. ἐπελθόντων F. (42.) 10. Θεῷ om. C. invito F. [ante παντοκράτ. tr. (23, 36, 311. Co.)] 11. σκηνοπηγείας C. 12. ἐὰν C. (A.V. &c. ) τῶν om. F. Edd. 13. Θεῷ om. C. invito F. [ante παντοκράτ. tr. (36, 311. Co.)] 17. αὐταῖς (sic) C. 18. περιλελειμμένων C. προαγόρευσιν pro προαγορεύει προσκύνησιν C. 21. εἰς alt. om. C. 22. ἐξαγαγεῖν C. ἐξάγειν Edd. Neutrum habet B. 35. διαβόλου] + καὶ Edd. repugnantibiis B.C.)

Ἧν δὲ ἄρα τὸ χρῆμα μυστηρίου τύπος τοῦ κατὰ ριστόν. ἐξῃρήμεθα μὲν γὰρ καὶ ἡμεῖς αὐτοὶ τῆς τοῦ διαβόλου πλεονεξίας, κεκλήμεθα δὲ, ὡς ἔφην, εἰς ἐλευθερίαν διὰ Χριστοῦ, καὶ ὑπ’ αὐτῷ γεγόναμεν τῷ τῶν ὅλων βασιλεῖ καὶ Θεῷ, τῆς τῶν πάλαι κρατούντων σκαιότητος ἀλογήσαντες. ἑορτάζομεν δὲ τὴν ἀληθῆ τῆς σκηνοπηγίας ἑορτὴν, τουτέστι τὴν [*](d) ἡμέραν τῆς ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, ὅτε τὰ πάντων ἐν αὐτῷ μονονουχὶ πέπηκται σώματα, καίτοι λελυμένα τῇ [*](S. Joan. xi. 25.) φθορᾷ καὶ θανάτῳ κεκρατημένα. αὐτὸς γάρ ἐστιν ἢ ἀνάστασις, αὐτὸς ἡ ζωὴ, πρωτόλειον ὥσπερ ἐκ νεκρῶν καὶ [*](1 Cor. xv. 20.) “ἀπαρχὴ τῶν κεκοιμημένων·” ὁ νοηταῖς ἡμᾶς εὐκαρπίαις καταπιμπλὰς, καὶ οἷον τοὺς ἐξ ἀγρῶν συλλεγέντας πόνους [*](5. τῷ et Θεῷ om. C. 7. προσέταττε B.C. προσετάττετο Edd. 9. ἐξόδιον] + δὲ iid. invito C. 1 1, ἐς] εἰς C. καλλυντρα C. Aub. cf. de Ad. 619 c. κάλλυνθρα Β. κάλλυνθρα Pont. (A.V. &c. ) 12. ὡραίου B.C. [ ὁραίου C] cf. in S. Joan. 468 b. ὡραῖον Edd. 14. ἐπ’ αὐτῷ C. ἐπ’ αὐτοῖς Edd. 18. μὲν assuraptum ex C. 19. δὲ C. τε iid. 20. Θεῷ C. ζωῇ iid. 27. νοηταῖς ἡμᾶς εὐκαρπίαις καταπιμπλὰς C. νοητῆς ἡμᾶς εὐκαρπίας κατεμπιπλῶν iid. 28. συλλέγοντας C.)

Ἐὰν δὲ φυλὴ Αἰγύπτου μὴ ἀναβῇ μηδὲ ἕλθῃ ἐκεῖ, καὶ ἐΜ τούτοις ἕσται ἡ πτῶσις ἥν πατάξει Κύριος πάντα τὰ ἕθνη ὅσα ἅν [*](b) μὴ ἀναβῇ τοῦ ἑορτάσαι τὴν ἑορτὴν τῆς σκηνοπηγίας. αὕτη ἕσται ἡ ἁμαρτία Αἰγύπτου κω ἡ ἁμάρτια πάντων τῶ ἐθνῶν, ὅσα ἐὰν μὴ ἀναβῇ τοῦ ἑορτάσαι τὴν ἑορτὴν τῆς σκηνοττηγἰας.

Ὡς ἐξ ἑνὸς ἔθνους τοῦ τῶν Αἰγυπτίων φημὶ, τοὺς εἰς ἄκρον ἥκοντας πλάνης, ἐκτόπως τε ἄγαν εἰδωλολατρεῖν [*](1. σωρεύειν C. 6, πάλιν C. λοιπὸν Edd. κάλυντρα Β (ut supra). Statim τε assumptum ex C. 7. ὡραίου C. ut supra. ὡραῖον Β. Edd. κλάδοις assumptum ex C. 8. πεπότηκεν C. 10. ἐκκεκληκὸς C. 12. Κυρίῳ B.C. Θεῷ Edd. 15. ἃς δν C. αἷς Edd. 18. κοτ’ ἐμοῦ, μετ’ ἐμοῦ inverso ordine Β. 22 –24. Assumpta haec αὕτη— Αἰγύπτου cx B.C.D., καὶ ἡ— σκηνοπηγίας ex C.D. Hunc versum 19 infra coUocant Edd. 23. ἐστιν F. (Alex.) 24. ὅσα] α manu recentiori habet C. nescio quid prius scriptum. ἐὰν F. (Alex. ℵ) ὂν Edd. (Vat.) 25. τοῦ assumptum ex C.)

Ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἕσται τὸ ἐπὶ τὸv χαλινὸν τοῦ ἵππου ἅγιον τῷ κυρίῳ παντοκράτορι.

Ὡς παντὸς ἤδη πολέμου κατηυνασμένου, μένου , καὶ μάχης ἀνῄρημένης, καὶ σεσοβημένων ἐχθρῶν, καὶ ἀρρήκτου λοιπὸν εἰρήνης τὴν ἁγίαν στεφανούσης πόλιν, τουτέστι τὴν Εκκλησίαν, ἀπρακτήσειν ἤδη φησὶ τοῦ πολέμου τὰ σκεύη, φάλαρά τε καὶ ἐπιχάλινα. τίνος γὰρ ὅλως ὁ ἱπποκράτης τοιούτου ἕξει χρείαν, ἀριστεύειν εἰδὼς ἐν μάχαις, εἰ μηδεὶς ὅλως ὁ ἀντεξάγων ἐστίν ; οὐκοῦν ἱερὰ, φησὶν, ἔσται σκεύη καὶ ἀναθήματα [*](c) θήματα τῷ Θεῷ, τὰ τοῖς πολεμοῦσι χρήσιμα. ἐπειδὴ γὰρ αὐτός ἐστι τῆς εἰρήνης ὁ βραβευτὴς, αὐτῷ δὴ δικαίως καὶ ἀνακείσεται περιττά τε ἤδη καὶ ἀπρακτοῦντα λοιπὸν τοῦ πολέμου τὰ σκεύη. ὥσπερ γὰρ ὁ μακάριος προφήτης Ἡσαΐας ἔφη περί τινων, ὅτι “ συγκόψουσι τὰς μαχαίρας [*](Es. ii. 4.) “ αὐτῶν εἰς ἄροτρα, καὶ τὰς ζιβύνας αὐτῶν εἰς δρέπανα, καὶ “ οὐ μὴ ἄρη ἔθνος ἐπ’ ἕθνος μάχαιραν, καὶ οὐ μὴ μάθωσιν ἔτι [*](5. ἀποχρῶντα C. 7. ἀληθεύσει C. ἀληθεύει Edd. Habet περὶ αὐτῶν εἰ λέγοι τῶν ἐθνῶν hoc ordine 9. νυνὶ C. νῦν iid. 13. παντως C manu prima. 14. ἀῤῥήτου C. ἀλήκτου iid. 17. τίνος τινὰς D.] —χρείαν D. Edd. τίνος γὰρ ὅλως ἱπποκρατήσειεν ἅν ὁ C. 1 8. μάχαις C. μάχῃ iid. 20, πολεμοῦσι C. τοῦ πολέμου idd. τοῦ πολέμου καιροῖς haud male D. 26. οὐ μὴ prius B.C. οὐκ Edd. ἐπ’ ἔθνος B.C. cf. supra 51 b. ἐπ’ ἔθνους Edd.)

Δοκεῖ ’δε τισι καὶ καθ’ ἕτερον ἐκπεπεράνθαι τρόπον τῆς προφητείας τὴν δύναμιν. φασὶ γὰρ ὅτι ηὕρηται μὲν κατὰ καιροὺς τὸ τοῦ σταυροῦ ξύλον, ἐμπεπαρμένους ἔτι τοὺς ἥλους ἔχον· ὧν ἕνα λαβὼν ὁ εὐσεβὴς Κωνσταντῖνος ἐπὶ χαλινὸν γενέσθαι τῷ ἵππῳ τῷ ἰδίῳ παρεσκεύασεν, εύλογεῖσθαι παρὰ Θεοῦ καὶ διὰ τούτου πεπιστευκώς. οὐκ ἀπίθανον δὲ τὸ χρῆμα φαίη τις ἂν, εἴπερ ὧδε ἔχει, καὶ οὐκ ἔξω [*](813 A.) τοῦ λόγου τοῦ πρέποντος νοοῖτ’ ἂν εἰκότως, τὸ καὶ ἐν μνήμῃ γενέσθαι τῆ παρὰ Θεῷ, καὶ ἐν προρρήσει τετιμῆσθαι προφητικῇ βασιλέα τὸν εὐσεβέστατον. πλείστων γὰρ ὅσων ἐποιήσατο μνήμην καὶ προαναφώνησιν κατὰ καιροὺς τῶν ἁγίων [*](3 Reg. xiii. 2.) προφητῶν ὁ λόγος, καθάπερ ἀμέλει καὶ Ἰωσίου καὶ ἑτέρων τινῶν. ἔσθ’ ὅτε δὲ καὶ ἡ τῶν καιρῶν ἡμερότης καὶ εὐσέβεια διὰ τῶν ἐν αὐτοῖς κρατούντων σημαίνεται. οὐδὲν οὖν ἄρα τὸ ἀπεικὸς, εἰ διαμέμνηται καὶ νῦν ὁ Προφήτης Ζαχαρίας [*](b) ἀξιολογωτάτου πράγματος, καὶ θεοφιλοῦς ἀληθῶς καὶ βάσι· λείας εὐσεβοῦς, καὶ καιρῶν ἀνακειμένων τῆ εἰς Χριστὸν ἀγάπῃ. τὸ γὰρ δὴ καὶ βασιλέων ἵπποις ἐμπρέπειν τὸν ἧλον [*](3. δὲ ora. C. σπουδὰς B.C manu recentiori, σπονδὰς D.C ut videtur manu prima. Edd. 5. ἀῤῥήκτου C.D. ἀλήκτου Edd. τῆς assumptum ex C. 8. ἵππου C. ἵππων iid. Statirn πεφροντηκότος (sic) C. οὐ alt. C. ἢ iid. II. καὶ assumptum ex C. 12. ηὕρηται C. εὕρηται iid. 18. τοῦ utrumque assumptum ex C. 19. τετιμεῖσθαι C. 21. προαναφωνήσειν C manu prima. 22, καθάπερ D. Edd. ὥσπερ C. 24. οὖν assumptum ex C. deest in D. 8. θεοφιλοῦς ἀληθῶς καὶ βασιλείας βάσι = βασιλέω ? D.] εὐσεβοῦς C.D. θεοφιλοῦς βασιλέως ἀληθοῦς τε καὶ εὐσεβοῦς Edd.)