In XII Prophetas

Kαὶ ἐν τοῖς βέλεσιν αὐτῶι πεσοῦνται, κω οὐ μὴ συντελέσωσιν.

Bάλλουσι μὲν ἀκρίδες οὐ βελῶν ἀκίσι τοὺς πολεμουμένουσ, ἀλλ’ οὐδὲ τόξον αὐταῖς ἐντείνεται· πόθεν; κατακρούουσι δὲ ὥσπερ ταῖς τῶν ἐδωδίμων καταφθοραῖς, καὶ τοῖς λιμοῦ καὶ ἐνδείας δείμασιν. ὅτι δὲ καὶ αὐτοῖς τοῖς ὑπὸ τοιάνδε πεσοῦσι συμφορὰν οὐκ ἂν ἐξαρκέσειε τὸ ἀπολέσθαι τὰ ἐν ἀγροῖς, ἀλλὰ γὰρ καὶ οἴκοις αὐτοῖς καὶ πόλεσιν εἰσπεφοιτηκότα καὶ παρενοχλοῦντα δεινῶς, τὸν ἐκ τῶν ἀκρίδων [*](e) ἕξουσι στρατὸν, ἤγουν καὶ αὐτὸν τὸν Ἀσσύριον, παρέδειξεν εἰπών Καὶ οὐ μὴ συντελέσωσιν. ὅμοιον ὡς εἰ λέγοι Καὶ τοῦτο οὐκ ἔσται τὸ τῆς ὀργῆς πέρας, παρέλθοι δ’ ἂν καὶ ἐπέκεινα· φησὶ γάρ·

Tῆς πόλεως ἐπιλήψονται, καὶ ἐΜ τῶι τειχέων δραμούνται, καὶ ἐπὶ τὰς οἰκιας ἀναβήσονται, καὶ διὰ θυρίδων [*](10) ὡς κλέπται. πρὸ προσώπου αὐτῶ συγχυθήσεται ἡ γῆ, καὶ σεισθήσεται ὁ οὐρανὸς, ὁ ἥλιός τε κω ἡ σελήνη συσκοτάσουσι κὼ τὰ ἄροτρα οὐ δώσουσι τὸ φέγγος αὐτῶ.

Ἀκούεις ὅτι καταπτήσονται μὲν καὶ αὐτῶν τῶν τειχῶν, [*](3. μάχαις Edd. 5. συντελέσωσιν B.F. (26. al.) συντελεσθῶσιν Edd. (Vat.) 6. μὲν] + γὰρ D. 7. ἐντείνεται· πόθεν;] Sic edidi ex D. ἐντείνεταί ποθεν Edd. κατακρούουσι] κατακτείνουσι iid. 8. ταῖς assumplum ex B.D. καταφθοραῖς D. Edd. καταφοραῖς Β. λιμοῖς Edd. 9. καὶ alt. om. Β. invito D. τοῖς πεσοῦσιν αὐτοῖς ὑπὸ τὴν τοιόνδε Β. invito D. 15. δ’ ἀν’] δὲ Edd. 16. φησὶ γάρ om. Β., γὰρ post τῆς (lin. seq.) addens. 19. αὐγῶν Β. Pont. ℵ Alex. XII.) αὐτοῦ Aub. (Vat.) πηγὴ pro ἡ γῆ (sic) Β. 20. τε assumptum ex B. 21. οὐ δώσουσι Β. (XII. 42, 86, 240.) δύσουσι Edd.)

Καὶ κυριος δώσει φωνὴν αὐτοῦ πρὸ προσώπου δυνάμεως αὐτοῦ· [*](11) ὅτι πολλH́ ἐστι σφόδρα ἡ παρεμβολὴ αὐτοῦ, ὅτι ὀχυρὰ ἔργα [*](c) λόγων αὐτοῦ· διότι μεγάλη ἣ ἡμέρα του Κυρίου, μεγάλη καὶ ἐπιφανὴς σφόδρα· καὶ τίς έσται ἱκανὸς αὐτῇ;

Ἔφην ἤδη φθάσας, ὅτι σκοπὸς τῷ προφήτῃ δεινὴν καὶ δυσδιακόμιστον ἀποφῆναι τὴν συμφορὰν, ἵνα δὴ μεταχωροῖεν ἐπὶ τὸ ἐθέλειν ἤδη τὰ ἀμείνω τε δρᾶν, καὶ μὴν καὶ βουλεύεσθαι σωφρονέστερον, οἱ ταῖς εἰς φαυλότητα παρατροπαῖς λελυπηκότες τὸν νομοθέτην. οἶδε γὰρ οἶδεν ἡ τῶν ἀλγημάτων ὑπερβολὴ μετακομίζειν εὐκόλως ὡς ἐξ ἀνάγκης τινὰς ἐπί γε τὸ ἑλέσθαι δρᾶν τὰ ἁνδάνοντα λοιπὸν τῷ σώζειν οἵῳ τε καὶ [*](d) ἀπαλλάττειν ἰσχύοντι. δώσει δὴ οὖν ὁ Κύριός φησι τὴν φωνὴν [*](2. λωποδυτεῖν] + καὶ Edd. συγχέουσαι δήμους hoc ordine Β. 3. διακυκλῶσαι iid. 7. ἐνοικ. τὴν γῆν] τὴν γῆν οἰκοῦσι iid. 8. νοοῖτο πάλιν post στρατ. transp. iid. Statim ὡς assumptum ex Β. 9. στρατιαῖς iid. χώραν Wd. πόλεις ud. II. ἀγροὺς nd. τε assumptuni ex B. 14. καὶ] + ὁ Edd. (91. 153.) 16. λόγου Β. τοῦ assumplum ex Β. (ℵ Alex. XII suprascriptum.) 17. Haec καὶ τίς ἔσται ἱκανὸς αὐτῇ serunt ex Β. Scholion sequens in duo post φήμην (320. 20.) dividebant Edd. 20. ἤδη post τε transp. iid. 22. οἶδε alt. om. B. 23. τινὰς ante ὡς tr. iid. 24. εἰωθότι pro οἵῳ τε iid. 25. φησι assumptuin ex B.)

Καὶ νυν λέγει κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν Ἐπιστράφητε πρὸc μὲ ἕε ὅλης καρδίας ὑμῶν, ἐν νηστείᾳ καὶ ἐν κλαυθμῷ καὶ ἐν κοπετῷ, [*](5. δι’ αὐτῶν] διὰ τούτων Edd. 6. τὰ δεινὰ post ἔφοδον transp. iid. 7. επενήνεκται post Θεοῦ transp. iid. 9. δὲ] + μᾶλλον iid. 10. ’δε] yapud. πάντηι τε καὶ assumpta ex B. ’ 11. γενέσθαι προστάττῃ pro προστάττοι γενέσθαι Edd. 12—18. Quae sequuntur καὶ om. Β. Contuli cum D. 17. γὰρ assumptum ex D. 19, 20. διὰ τὴν—φήμην om. Β. habet D. 23. θεσπέσιος assumptum ex B. ἀνα κεκραγὼς post Θεόν transp. iid. 27. ὅλης] + τῆς Edd. (A.V. ℵ XII mg.) ἐν κλαυθμῷ καὶ ἐν κ.] ἐν utrumque om. F. Edd. (Co.))

Ἐντεῦθεν ἃν μάθοις, καὶ μάλα σαφῶς, ὡς οὐχ ἑτέρου του χάριν ὑψοῦ μὲν ἐτίθει τὰ διηγήματα· σκληρὰν δὲ αὐτοῖς καὶ δυσδιακόμιστον κομιδῇ προαναφωνεῖ τὴν συμφορὰν, ἢ ὥστε λοιπὸν μεταπεῖσαι παρελθεῖν εἰς μετάγνωσιν. ἀπογινώσκειν γὰρ οὐκ ἐᾷ· διαβεβαιοῦται δὲ, καὶ μάλα σαφῶς, ὡς εἴπερ [*](d) ἕλοιντο φρονεῖν τὰ βελτίω, καὶ τὰς ἰδίας ὁδοὺς κἂν γοῦν τοῖς δευτέροις ἐπανορθοῦν εἰς τὸ ἀρέσκον Θεῷ, πεπαύσεται πάντως τὰ ἐξ ὀργῆς, καὶ εἰς πλάτος αὐτοῖς εὐκοσμίας μεταχωρήσει τὰ πράγματα. τίς δ’ ἂν γένοιτο τῆς τε ἐπιστροφῆς αὐτοῖς, καὶ ὁ τῆς λιτῆς τρόπος, καθίστησιν ἐναργὲς, οὕτω λέγων καὶ νῦν λέγει κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν Ἐπιστράφητε πρὸς μὲ ἐξ ὅλης καρδιας ὑμῶν. ἐρρίφθω, φησὶ, τὰ παρωχηκότα, καὶ ἀποδημείτω πρὸς λήθην τὰ φθάσαντα· ἑαυτῶν ἀμείνους [*](e) ὄφθητε τοῖς δευτέροις, ἐκμειλίσσεσθε Θεὸν νηστειᾳ καὶ πόνῳ, κοπετῷ τε καὶ ὀδυρμοῖς. ἕψεται γὰρ πάντως ταῦτα δρᾶν ᾑρημένοις τὸ χρῆναι λοιπὸν ἐν εὐπαθείαις εἶναι καὶ τρυφῇ. ὥσπερ γὰρ τῆς ῥᾳστώνης τὸ τέλος, καὶ τοῦ διαπίπτειν εἰς ἡδονὰς καταστρέφει πάντως εἰς οἰμωγὰς καὶ κόλασιν· οὕτω τῆς ἐπιεικείας καὶ τῶν ἐπὶ ταῖς μεταγνώσεσι πόνων ἡ ἔκβασις εἰς τὸ τῆς εὐημερίας ἔρχεται πλάτος. χρήἐπιστρέψατε [*](2. Β. (42, 239, 240) ἐπιστράφητε Edd. (A.V. c.) . . . ὑπολίπηται Β. ὑπολήψεται Edd. (86, 228.) ὑπολείψεται A.V. c.) et cf. infra 219 e. εὐλογίαν] + καὶ Edd. (Vat.) 6. ἡμῶν Β. (Alex. ℵ) ὑμῶν Edd. (Vat.) 7. χάριν] χάριν τινὸς Edd. 8. τὰ διηγημένα ἐτίθει pro ἐτίθει τὰ διηγήματα iid. 9. προανεφώνει iid. 10. μεταπεῖσαι παρελθεῖν] μεταστήσαι τούτους iid. 13. ἀρέσκειν iid. πεπαύσ. πάντως hoc ordine Β. 14. εὐθὺς pro αὐτοῖς iid. Statim εὐθυμίας pro εὐκοσμίας iid. 16. αὐτοῦ iid. 18. ὅλης] + τῆς (ut supra) iid. 20. ὄφθητε τοῖς δευτέροις Β. ὄφθητε· τοῖς δευτέροις iid. 21. κοπετῷ] κωκυτῷ iid. ὀδυρμῷ iid. 22. εὐπαθείᾳ ud. 23. του] τὸ iid. 26. ἔρχεται πλάτος hoc ordine Β.)

Σαλπίσατε σάλπιγγι ἐν Σιὼν, ἁγιάστε νηστείαν, κηρύξατε θεραπείαν, [*](15) συναγάγετε λαὸν, ἁγιάσατε ἐκκλησίαν, ἐκλέξασθε πρεσβυτέροθς, [*](16) συναγάγετε ωήπια θηλάζοντα μαστοὺς, ἐξελθέτω νυμφίος ἐκ τοῦ κοιτῶνος αὐτοῦ κω νύμφη ἐκ τοῦ παστοῦ αὐτῆς. ἀνὰ μέσον τῆς κρηπῖδος καὶ τοῦ θυσιαστηρίου κλαύσονται [*](17) οἱ ἱερεῖς οἱ λειτουργοῦντες τῷ κθρίῳ καὶ ἐροῦσιν φεῖσαι κύριε τοῦ λαοῦ σου, καὶ μὴ δῷς τὴν κληρονομίαν σου εἰς ὄνειδος τοῦ κατάρξαι αὐτῶν ἔθνη, ὅπως μὴ εἴπωσιν [*](b) ἐν τοῖς ἔθνεσι ποῦ εστίν ὁ Θεὸς αὐτῶι;

Διανίστησιν εὖ μάλα καὶ διὰ τούτων αὐτοὺς εἰς μετάγνωσιν, καὶ τρόπον οὐδένα τῆς εἰς τοῦτο σπουδῆς ἀνεπιτήἐμποιήσῃ [*](1. Edd. 2. Θεῷ δοκοῦν] δοκοῦν τῷ Θεῷ iid. 6. πολυέλεος] φιλέλεος iid. 12. ὑπολήψεται iid. Statim ὀπίσω om. Β. 13. εὐλογίαν] † καὶ τὰ ἐξῆς iid. 15. ἀνάψαι] ἀναμέλψαι iid. 19. συνάγετε iid. 20. αὐτοῦ om. Edd. (XII in mg. add.) 22. τῶ om. iid. (Alex. XII.) 24. ὄνειδος] ὀνειδισμὸν F. cf. infra 221 a.)

Ἀλλ’ εἰ περὶ μόνης αὐτῷ τῆς ἀκρίδος λόγος ἦν, πῶς οὐχὶ μᾶλλον λιμοῦ καὶ ἐνδείας αἰτοῦσιν ἀπαλλαγήν; ἐκδεδίασι δὲ τὸ πεσεῖν εἰς χεῖρας ἐχθρῶν, καὶ παραιτοῦνται γέλωτα καὶ ὀνειδισμόν. εἰκὸς οὖν, φαίην δ’ ἃν ὅτι καὶ ἀληθὲς, ὡς ἐν τοῖς αἰνίγμασι τοῖς περὶ τῆς ἀκρίδος ἡ τῶν Ἀσσυρίων ἔφοδος ἐγράφετο λεληθότως. εἰ δὲ δὴ βούλοιτό τις καὶ ἐπ’ αὐτῆς τῆς ἀκρίδος τὰ τοιάδε νοεῖν, καταθαυμάσειεν ἃν εἰκότως τῶν προφητικῶν θεσπισμάτων τὴν οἰκονομίαν. αὐτὸς [*](b) γὰρ ὁ τῆς κολάσεως τρόπος μονονουχὶ κατακέκραγε τῆς τοῦ Ισραὴλ ἀβουλίας, καὶ προσέτι τῆς ἐνούσης αὐτοῖς ἀσθενείας. ἠλλάξαντο γὰρ “θεοὺς οἳ οὐκ εἰσι θεοὶ,’’ καὶ τὸν τῶν ὅλων [*](Hier.ii. 11.) ἀφέντες Δημιουργὸν προσκεκυνήκασιν τῇ Βάαλ. ἀλλ’ ἰδοὺ τῆς ἀκρίδος ἀφόρητον ποιοῦνται τὴν παρεμβολὴν, βροῦχος ὁπλίζεται καὶ πεπτώκασιν, οὐδεμίαν ἔχουσι τὴν ἐπικουρίαν ἐκ τῶν ψευδωνύμων θεῶν· οἱ δὲ δὴ βρούχου καὶ ἀκρίδος ἡττώμενοι, ποίαν ἃν ἔτι τοῖς προσκυνοῦσιν αὐτοῖς ἐπιδοῖεν τὴν ἄκεσιν εἰ μάχοιντο πρὸς ἐχθροὺς, καὶ ταῖς τῶν πολεμίων c πολιορκοῖντο φάλαγξιν;

Kαὶ ἐζήλωσε κύριος τὴν γῆν αὐτοῦ, καὶ ἐφείσατο τοῦ λαοῦ αὐτοῦ [*](19) καὶ ἀπεκρίθη κυριος καὶ εἶπε τῷ λαῷ αὐτοῦ Ἰδοὺ ἐΓὼ ἀποστέλλω ὑμῖν τὸν σῖτον καὶ τὸν οἶνόν καὶ τὸ ἔλαιον, καὶ ἐμπλησθησεσθε αὐτῶν, καὶ οὐ δώσω ὑμᾶς οὐκ ἔτι εὶς ὀνειδισμὸν ἐν [*](20) τοῖς ἐθνεσιν, καὶ τὸν ἀπὸ βορρᾶ ἐκδιώξω ἀφ' δμῶ’.

Ἄθρει δὴ τρέχοντα κατὰ πόδας τὸν ἔλεον. φθάνει γὰρ [*](d) οἶμαι τὸ πένθος ἡ γαληνότης, καὶ τὸ ἐπὶ ταῖς μεταγνώσεσι δάκρυον ἡ τοῦ κατοικτείραντος χάρις. οὐ γὰρ μόνον ἠλέει τοὺς πεπραχότας ἀθλίως, ζηλοῖ δὲ μᾶλλον καὶ ἐπεμήνισε τοῖς λελυπηκόσιν, οἳ καὶ τῆς ἐπενηνεγμένης αὐτοῖς ἀθλιότητος γεγόνασιν ὑπουργοί. ἐπισκήπτει δέ που τοῖς Βαβυλωνίοις ὁ τῶν ὅλων Θεὸς, ὡς ἀπηνέστερον ἤπερ ἐχρῆν τοῖς [*](Es.xlvii. 6.) ὑπὸ θείαν ὀργὴν ἐπενηνεγμένοις. ἔφη γὰρ ὅτι “Ἐγὼ δέδωκα “ αὐτοὺς εἰς τὰς χεῖράς σου, σὺ δὲ οὐκ ἔδωκας αὐτοῖς ἔλεος·’’ [*](Zach. i. 14,15. e ) καὶ μὴν καὶ πρὸς τὸν μακάριον προφήτην Ζαχαρίαν “τάδε “ λέγει κύριος Ἐζήλωκα τὴν Ἱερουσαλὴμ καὶ τὴν Σιῶν “ ζῆλον μέγαν, καὶ θυμῷ μεγάλῳ ἐγὼ ὀργίζομαι ἐπὶ τὰ [*](1, 2. Sic Β. εἰς τὸν προφήτην Ἰωὴλ τόμος β΄ . D. 3. ἐζήλωσεν] + ὁ F. Aub. 4. ἀπεκρίθη] + ὁ Edd. ἀποστελῶ F. ἐξαποστέλλω A.V. ℵ) ἐξαποστελῶ (23. al.) cf. Hom. Pasch. vi. 89 d. 9, ἡ om. B. 10. τοῦ κατ’. χάρις hoc ordine Β. ἠλέει] ἐλεεῖ Edd. 11. καὶ ἐπεμήνισε Β. ὡς καὶ ἐπιμηνῖσαι iid. 13. που om. Β. 14. πὼς ἢ χρὴ pro ἤπερ ἐχρῆν iid. 15. ἐγὼ assumptum ex Β. 16, ἔλεος] ἔλαιον (sic) Edd. ante Migne. 17. Haec ’τον μακάριον προφήτην assumpta ex Β. 18. ἐζήλωσα Edd.)

Εἰ δὲ δή τισι καταφθείροιτο καὶ τὰ εἰς καρδίαν ἀγαθὰ [*](b) καὶ τῆς νοητῆς εὐκαρπίας ὁ πλοῦτος, οἷαπερ ἀκρίδος ἐπιπηδώσης αὐτοῖς τῆς τῶν δαιμονίων ἀγέλης, καὶ καταθεουσῶν ἀρχῶν, δυνάμεων καὶ ἐξουσιῶν· δῆλον δὲ ὅτι τῶν πονηρῶν· ποιείτω τὸ πένθος, μελετάτω τὴν μετάγνωσιν, δακρυρροείτω πρὸς Θεόν. ἀκούσεται γὰρ εὐθὺς ἐκ φιλανθρωπίας λέγοντος Ἰδοὺ ἐγὼ δίδωμι ὑμῖν τὸν σῖτον καὶ τὸν οἶνον καὶ τὸ ἔλανιον. ἀποφανεῖ γὰρ αὐτοῦ τὴν καρδίαν ὡς εὔσταχυν γῆν, ὡς σπέρμασιν ὡραίοις κομῶντα κῆπον, ὡς εὔβοτρυν ἀμπελῶνα, καὶ [*](c) μὴν καὶ ἐλαίῳ καταπιανεῖ, κατά γε τὸ ἐν ψαλμοῖς ὑμνούμενον “'Ελίπανας ἐν ἐλαίῳ τὴν κεφαλήν μου.’’ ἐξελάσει δὲ ἀπ’ [*](Ps. xxii. 5.) αὐτοῦ τὸν ἀπὸ Βοῤῥᾶ, τουτέστι τὸν ἀποψύχοντα σατανᾶν, καὶ ζεῖν οὐκ ἐῶντα τῷ πνεύματι τοὺς ὑπ’ αὐτῷ γενομένους. [*](1. συνεπιτεθεμένα Pont. συνεπιτεθειμένα Aub. Statim μοι add. Edd. ἐγὼ μὲν hoc ordine Β. (Alex. XII.) 2. κακά] κακίαν iid. 3. αὑτοῖς assumptum ex B. 4. πὼς assumptum ex B. 5. τὰ ἐδώδιμα μὲν εἰς κόρον·] εἰς κόρον τὰ ἐδώδιμά iid. πρὸς τούτοις δὲ ἀσφάλειαν inverso ordine iid. 6. τοῦ pro κοὶ τὸ iid. 7. αὐτοὺς iid. ἐν pro ἐπ’ alt. iid. 8. διαζήσεσθαι] ζῆσαι iid. 9. ἀφανιεῖν iid. Ἀσσύριον. βορειοτέρα γ. α. καὶ πρ. ἀκτῖνα] βορειότερον, πρὸς ἀκτῖνα γὰρ αὐτοῖς iid. II. μερῶν τῆς Ίουδ. τῆς ἀκρίδος γενέσθαι inverso ordine iid. 14. τισι καταφθείροιτο D. iid. καταφθ. τις Β. 15. ἐπιπηδώσης αὐτοῖς hoc ordine Β. 16. δαιμόνων Edd. 17. τῶν assumptum ex Β. 21. αὐτοῦ τὴν hoc ordine Β. σπέρμασιν] πρέμνοις iid. 23. Haec κατά γε τὸ ἐν ψ. ὑμνούμενον accesserunt ex Β. 26. ζεῖν] ζῆν iid.)

Καὶ ἐξοίσω αὐτό eic rnv avubpov, καὶ ἀφανιῶ τὸ πρόσωπον αὐτοῦ εἰς τὴν θάλασσαν τὴν πρώτην, καὶ τὰ ὀπίσω αὐτοῦ εἰς τὴν θάλασσαν τὴν ἐσχάτην· καὶ ἀναβήσεται ἡ σαρία αὐτοῦ, καὶ ἀναβήσεται ὁ βρόνοc αὐτοῦ, ὅτι ἐμεγάλυνεν τὰ ἔργα αὐτοῦ.

Διαπλάττει μὲν ἔτι τοῦ λόγου τὸ σχῆμα, καθὰ καὶ ἐν ἀρχαῖς ὡς ἐπ’ ἀκρίδος καὶ βρούχου, ἃ καὶ ἀφανισθήσεσθαί [*](e) φησιν, ἀπενηνεγμένα κατὰ βούλησιν Θεοῦ πρὸς αὐτάς που τάχα τῆς Ἰουδαίων γῆς τὰς ἐσχατιὰς, καὶ εἰς τοῦτο δυσωδίας ἐλθεῖν, ὡς καὶ φορτικὴν γενέσθαι τὴν διάδοσιν τοῖς ἀνὰ πᾶσαν τὴν χώραν· μεθίστησι δὲ οὐδαμῶς ὁ λόγος τοῦ χρῆναι νοεῖν καὶ τὰ τοιάδε δὴ πάλιν ὡς ἐπί γε τῶν Βαβυλωνίων. ἐν μὲν γὰρ τοῖς νοτίοις μέρεσι τῆς Ἰερουσαλὴμ βαθεῖά τις ἔρημος ἐξευρύνεται, τερματίζεται γεμὴν πρὸς ἠῶ τε καὶ νότον πελάγεσιν Ἰνδικοῖς· πρὸς δύσιν δ’ αὖ καὶ βορειότερα, τῇ [*](223 Α. a) Παλαιστίνων γείτονι θαλάσσῃ, καὶ αὐτῇ δὲ προσκλυζούσῃ τῆ Αἰγυπτίων. ἐκεῖ τὸν βροῦχον καὶ τὴν ἀκρίδα διολέσθαι φησὶ, δυσαχθῆ δὲ γενέσθαι τὸν βρόμον αὐτῶν, τῆς μὲν ἀκρίδος που τάχα, καθάπερ ἔφην ἀρτίως. ἀνῄρηνται δὲ καὶ οἱ Βαβυλώνιοι, τὴν βορειοτέραν οἰκοῦντες χώραν, καὶ πρὸς [*](4.Eeg. xix. 35.) ἠῶ κειμένην. ἀνῄρηνται δὲ καθὰ πλειστάκις εἰρήκαμεν ἐν και- [*](1. ψυχθήσεσθαι Edd. καὶ assumptum ex Β. ὁ Παῦλος] ὁ κύριος iid. Statim τὴν ἂγ. τῶν πολλῶν ἔφασκε inverso ordine iid. 4. πρὸς] + τὰς iid. 5. σάρκα γὰρ ἑαυτῶν inv. ordine iid. 6. ἐξοίσω Β. (XII a prima manu.) ἐξώσω Edd. (A. V. ℵ) g. ἐμεγαλύνθη F. (XII.) 10. Διοπλόττει μὲν] Διαπλαττόμενον καὶ Edd. καθὼς iid. 14. γενέσθαι τὴν διάδοσιν hoc ordine Β. 15. χρῆναι] χρὴ iid. 16. δὴ assumptum ex Β. 19. βορειότερα] τὰ βοῤῥότερα (sic) iid. 20. οὐτῇ ’δε πρ. τῆ Αἰγυπτίων] αὐτοῖς δὲ πρ. τοῖς Αἰγυπτίοις iid. 21. διολέσαι iid. 22. Haec τῆς μὲν—ἀρτίως accesserunt ex Β. 23. πλὴν ἀνῄρηνται pro ἀνῄρηνται δὲ iid. 24. οἰκοῦντες post κειμένην transp. ud. 25. Haec καθὰ πλ. εἰρήκ. assumpta ex Β. Statim ἐν om. Β.)

Ἐξελάσας δὲ καὶ ἐξ ἡμῶν αὐτῶν τὴν ἀκρίδα Κριστὸς, φημὶ δὴ τὴν νοητὴν, τὰ παμμόχθηρα δηλονότι τῶν δαιμονίων στίφη, κατηφάνισεν αὐτὰ, καθεὶς οἱονείπως εἰς τὰ βάθη τῆς θαλάσσης· κατέκλεισε γὰρ εἰς ᾅδου καὶ ἐν τοῖς τῆς ἀβύσσου μυχοῖς, ἀνέβη δὲ λοιπὸν ἡ σαπρία τε καὶ ὁ βρόμος αὐτῶν, [*](c) καὶ γέγονεν ἡμῖν φορτικός τε καὶ κατεστυγημένος, καίτοι πάλαι μὴ τοιοῦτος εἶναι δοκῶν· δυσώδη γὰρ ὄντα τὸν σατανᾶν, νῦν δὴ καὶ μόλις ὅτι τοιοῦτός ἐστιν ἐγνώκαμεν. ᾠόμεθα γὰρ οἱ τάλανες εὐώδη τε εἶναι καὶ ἀξιέραστον, ὅτε τοῖς τῆς φαυλότητος ἐνειλημμένοι δεσμοῖς ὑπὸ χεῖρα τὴν ἐκείνου πεπτώκαμεν. ἐπειδὴ δὲ ἐπέφανεν ἡμῖν ὁ Ἐμμανουήλ, ἀνακεκραγώς τε καὶ λέγων “Ἐγὼ ἄνθος τοῦ πεδίου, κρίνον τῶν [*](Cant. ii. 1.) “κοιλάδων,’’ τότε δὴ μόλις τῆς ἐνούσης εὐοσμίας αὐτῷ [*](d) κεκλημένοι πρὸς μέθεξιν, τῆς ἐκείνου δυσωδίας κατεγνάκαμεν.

Θάρσει γῆ, χαῖρε κοὶ εὐφραινου, ὅτι ἐμεγάλυνεν κυριος τοῦ [*](21) ποιῆσαι. θαρσεῖτε κτήνη τοῦ πεδίου, ὅτι βεβλάστηκε τὰ [*](22) [*](2. ὁ assumptum ex Β. 3. ἀπαλλαγῆναι Edd. 4. που et ὁ προφήτης assumpta ex Β. 7. εἰς αἰχμαλωσίαν] ἐν αἰχμαλωσίᾳ iid. 12. στίφη τῶν δ. δηλονότι mv. ord. iid. 12—14. κατηφάνισεν αὐτὰ κατέκλεισεν αὐτὰ εἰς ᾅδου καὶ ἐν τοῖς τῆς ἀβύσσου μυχοῖς κατηφάνισε, καθεὶς οἱονείπως εἰς τὰ βάθη τῆς θαλάσσης iid. 14. τε assumptum ex Β. 17. δὴ] δὲ iid. 18. τῆς φαυλότητος ἐνειλ. δεσμοῖς] δεσμοῖς ὑπειλ. τῆς φαυλότητος iid. 20. ἐπέφ. ἡμῖν post Ἐμμαν. transp. iid. 22. τῆς ἐνούσης εὐοσμίας αὐτῷ κεκλημένοι πρὸς μέθεξιν] ἐπῃσθόμενοι τῆς ἐνούσης εὐωδίας αὐτῷ iid. 23. δυσωδίας κατεγνώκ. hoc ordine Β. 20. τὰ om. iid. ℵ 130,311.))

Ἔθος τοῖς ἁγίοις προφήταις, ἐκ τῶν κατὰ μέρος, καὶ ὡς πρὸς ὀλίγους ἀγαθῶν, ἐκκομίζειν τὸν λόγον ἐπὶ τὰ καθόλου τε καὶ γενικώτερα· ταῦτα δέ ἐστι τὰ διὰ χριστοῦ. πρόεισι δὴ οὖν εἰς τοῦτο πάλιν ἡμῖν ὁ λόγος. πότε γὰρ δέδοται τὸ χρῆναι θαρσεῖν τῆ τῇ· πότε δὲ αὖ καὶ ἐμεγάλυνε Κύριος τοῦ [*](224 Α. a) ποιῆσαι μεθ’ ἡμῶν; εἰ μὴ ὅτε Θεὸς ὣν ὁ Λόγος γέγονεν ἄνθρωπος, ἵνα τοῖς ἄνωθεν ἀγαθοῖς ἐπικλύζων τὴν ὑπ’ οὐρανὸν [*](Es. ixvi. 12.) εὑρίσκοιτο τοῖς εἰς αὐτὸν πιστεύουσιν “Ὡς ποταμὸς εἰρήνης, ὡς χειμάρρους τρυφῆς, ὡς πρώιμός τε καὶ ὄψιμος ὑετὸς, καὶ ἁπάσης νοητῆς εὐκαρπίας δοτήρ. τότε δὴ τότε καὶ τοῖς ἄγαν ἀσυνετωτάτοις· οἳ καὶ κτήνη λέγονται τοῦ πεδίου· νοητή τις ἀνέφυ πόα, τῶν διδασκόντων ὁ λόγος· τότε βεβλάστηκε τὰ πεδία τῆς ἐρήμου. καὶ ἔρημον μὲν ὀνομάζει [*](b) τὴν Ἐκκλησίαν κατὰ τὸ ἐν προφήταις περὶ αὐτῆς ἐν [*](Ib. xxxv. 1.) ρημένον “Εὐφράνθητι ἔρημος διψῶσα, ἀγαλλιάσθω “καὶ ἀνθείτω ὡς κρῖνον.’’ πεδία δὲ αὐτῆς εἶεν ἂν οἱ λαῶν ἡγούμενοι καὶ παιδαγωγεῖν εἰδότες, οἳ καὶ τοῖς θείοις καὶ ἐξ οὐρανοῦ χαρίσμασιν οἱονεὶ βρύοντά τε καὶ εὖ μάλα περιηνθισμένον φέρουσι τὸν νοῦν καὶ ταῖς τῶν δογμάτων ἄνθαις ἡδὺ πνέοντα, καὶ οἷον ἀρτιφανεῖ τῆ πόᾳ κατεστεμμένον. [*](1. τὸν om. Edd. 2. τὴν om. iid. (Co.) 3. τῷ assumptum ex B.F. (22. al.) ἡμῶν Β. (68, 106, 311.) 4. ὑμῖν prius] ἡμῖν Β. Statim τὰ add. Edd. (A.V. ℵ) ὁ. ἐμπλησθ. (Alex.) Ilom. Pasch. vi. 89 e. 7. ὡς assumptum ex B. 8. κομίζειν Edd. τε om. B. ii. δ’ iid. καὶ et μεθ’ ἡμῶν assumpta ex B. 13, 14. ἀγαθοῖς ἐπικλύζων et εἰς αὐτὸν πιστεύουσιν hoc ordine B. 16. γὰρ pro δὴ τότε iid. 20. Haec ἐν προφήταις περὶ αὐτῆς εἰρημένον aCCeBSerunt ex Β. 21. ἀγαλλιάσθω] + ἡ Edd. 22. αὐτῶν pro αὐτῆς et εἰσιν pro εἶεν ἂν iid. 23. καὶ ult. assumptum ex B. 26. ἡδὺ πνέοντα] πνέοντά τε ἡδὺ Efld. οἷον assiimptum ex Β.)

Kαὶ ἀνταποδώσω ὑμῖν ἀντὶ τῶν ἐπῶν ὧν κατέφαγεν ἡ ἀκρὶς καὶ ὁ βροῦχος καὶ ἡ ἐρυσίβη καὶ ἡ κάμπΗ, ἡ δύναμίς μου ἡ μεγάλη [*](26) ἣν ἐξαπέστειλα εἰς ὑμᾶς, καὶ φάγεσθε ἐσθίοντες καὶ ἐμπλησθήσεσθε, καὶ αἰνέσετε τὸ ὄνομα κυρίου τοῦ θεοῦ ὑμῶν, ὃς ἐποίησεν μεΘ’ ὑμῶν θαυμάσια.